پاورپوینت آموزشی
درس 7
علـوم تجربـی سوم دبستان
نور و مشاهده ی اجسام
امید و دوستانش در حال بازی هستند. هریک از بچّه ها کدام یک از دوستانش را می تواند ببیند؟
در چه شرایطی و کجاها نتوانسته اید چیزهای اطراف خود را ببینید؟
.
کدام یک را نمی تواند ببیند؟ چرا؟
گفت و گو
هنگام شب با کمک بزرگ ترهای خود، چند دقیقه همه ی چراغ های خانه را خاموش کنید.
اگر چراغ در خانه نبود شب ها چه می کردید؟
سپس به قسمت های مختلف خانه بروید و روز بعد درباره ی این تجربه و آنچه دیده اید یا نتوانسته اید ببینید در کلاس صحبت کنید.
برق خانه
وقتی که همه جا تاریک است (مثل زمانی که در شب برق می رود) چیزهای اطرافمان را نمی توانیم ببینیم.
نور انرژی ای است که به کمکش می توانیم اجسام مختلف را ببینیم.
برای دیدن اجسام به نور نیاز داریم.
تاریکی
برای دیدن اجسام، نور لازم است. این نور توسط اجسامی که به آنها منبع نور گفته می شود، تولید می شود.
خورشید، لامپ، چراغ قوه، شمع و …
به اطراف خود نگاه کنید و چند منبع نور را نام ببرید.
منبع نور
بعضی از ساعت ها از موادّی ساخته شده اند که در تاریکی از خود نور تولید می کنند.
اجسام دیگری هم وجود دارند که در تاریکی از خود نور تولید می کنند. تا به حال لباس روفتگران شهرداری را در شب دیده اید؟
برای همین در هنگام تاریکی شب، می توان آنها را دید و با آنها زمان را تشخیص داد.
علم و زندگی
دانش آموزان با آینه، نور خورشید را بر روی جاهای مختلف می اندازند. شما هم این کار را با دوستانتان انجام دهید.
به هیچ وجه نور را به سمت چشمان دوستان نگیرید.
چه چیزی مشاهده می کنید؟ آینه را کمی در دست خود بچرخانید و با دوستانتان درباره ی مشاهدات خود گفت وگو کنید.
بازتابش نور
وقتی نور خورشید به آینه می تابد از آن بر می گردد. به این پدیده، بازتابش نور گفته می شود.
تابش نور شدید به چشم، موجب آسیب دیدگی آن می شود.
آیا شما اجسام دیگری می شناسید که بتوانند مثل آینه نور را بازتاب دهند؟
نکات درس
بیشتر اجسام وقتی نور به آنها می تابد، آن را بازتاب می دهند.
امّا وقتی به سطح ناصاف و غیرصیقلی مانند ورق آلومینیم چروک برخورد کند به طور نامنظّم بازتاب می شود.
اگر نور به سطح صاف و صیقلی مانند آینه برخورد کند، به طور منظّم بازتاب می شود.
نکات درس
هر چیزی که بتواند نور را به طور منظّم بازتاب دهد، مانند آینه عمل می کند.
همه ی آینه ها تخت نیستند. بعضی از آینه ها فرورفته و بعضی برآمده اند.
آینه های معمولی را آینه ی تخت می نامند.
نکات درس
به سطح درونی یک قاشق برّاق و تمیز نگاه کنید. تصویر خود را چگونه می بینید؟
سطح دورنی قاشق مثل آینه فرورفته(مقعر) و سطح بیرونی قاشق مثل آینه برآمده(محدب) عمل می کنند.
سطح بیرونی قاشق را نگاه کنید. این بار تصویر خود را چگونه می بینید؟
فعالیت
آینه ها کاربردهای مختلفی دارند. شما از کاربرد آینه ها اطلاع دارید؟
با دوستان خود درباره ی هر یک از آنها گفت وگو کنید و بگویید چه کاربردهای دیگری از آینه ها به نظرتان می آید؟
در دندانپزشکی هم از آینه استفاده می کنند.
کاربرد آینه ها
اگر در اتاق نور وجود نداشت و تاریک بود، آیا این دانش آموز می توانست کتاب را ببیند؟
اگر چشم های این دانش آموز بسته بود، او می توانست کتاب را ببیند؟
اگر در مسیر بازتاب نور از سطح کتاب مانعی وجود داشت، او می توانست کتاب را ببیند؟
دیدن اجسام
چگونه می توانید جسم هایی را که پشت سر شما هستند، بدون اینکه برگردید، ببینید؟
فکر کنید و بگوئید چگونه می توانید پشت سرتان را ببینید؟
رانندگان با کمک آینه های ماشین می توانند پشت سرشان را ببینند.
نکات درس
شرایط دیدن اجسام عبارتند از:
اگر یکی از موارد فوق وجود نداشته باشد نمی توان اجسام را دید.
نور به اندازه کافی وجود داشته باشد.
نور به جسم برخورد کند
چشم سالم و باز داشته باشیم.
نور پس از برخورد به جسم به چشم ما برسد.
نکات درس
اجسامی که نور را از خود عبور نمی دهند را اجسام کدر گویند.
اجسامی که نور را از خود عبور می دهند اما از پشت آنها تصویر واضحی دیده نمی شود را اجسام مات گویند.
اجسامی که نور را به خوبی از خود عبور می دهند را اجسام شفاف گویند.
نکات درس
برای دیدن هر جسمی به ……………. نیاز داریم.
نور
سوال 1
مشاهده جواب
منبع نور چیست؟
اجسامی که از خود نور دارند منبع نور نامیده می شوند.
سوال 2
مشاهده جواب
منبع نور می تواند …………………. یا ………………… باشد.
طبیعی، مصنوعی
سوال 3
مشاهده جواب
منبع نور طبیعی چیست؟
منبعی که به طور طبیعی از خود نور دارد. مانند خورشید، ستارگان، کرم شب تاب و…
سوال 4
مشاهده جواب
منبع نور مصنوعی چیست؟
آنچه که ساخته ی دست بشر است. مانند چراغ قوه، لامپ روشن، شمع و…
سوال 5
مشاهده جواب
بازتابش نور چیست؟
هنگامی که نور از منبع نور به آینه بتابد از آن بر می گردد به این عمل بازتابش نور گفته می شود.
سوال 6
مشاهده جواب
همه ی اجسام وقتی نور به آن ها می تابد آن را ………………. می کنند.
بازتابش
سوال 7
مشاهده جواب
مسیر حرکت نور همیشه ………………. است.
مستقیم
سوال 8
مشاهده جواب
بازتابش منظم چیست؟
وقتی نور به یک سطح صاف و صیقلی مانند آینده می تابد نور را به صورت منظم بازتاب می کند که به این کار بازتابش منظم می گوییم.
سوال 9
مشاهده جواب
بازتابش نامنظم چیست؟
وقتی نور به یک سطح ناصاف و غیر صیقلی مانند آلومینیوم چروک شده می تابد بازتابش نامنظم دارد.
سوال 10
مشاهده جواب
چه جسم هایی مانند آینه عمل می کنند؟
هر جسمی که بتواند نور را به صورت منظم بازتابش دهد مانند آینه عمل می کند. مانند آب صاف
سوال 11
مشاهده جواب
یک نمونه سطح صاف و یک نمونه سطح ناصاف و غیر صیقلی نام ببرید.
سطح صاف و صیقلی مانند آینه و سطح ناصاف مانند کاغذ آلومینیوم چروک
سوال 12
مشاهده جواب
چرا در فصل تابستان باید از لباس های رنگ روشن استفاده کنیم؟
چون نور را بیشتر بازتابش می دهند و ما گرما را کمتر احساس می کنیم.
سوال 13
مشاهده جواب
چرا در فصل زمستان از لباس های رنگ تیره استفاده می کنیم؟
چون نور را بیشتر جذب می کنند و ما گرم تر می شویم.
سوال 14
مشاهده جواب
انواع آینه ها را نام ببرید.
آینه ی تخت یا معمولی، آینه ی فرورفته، آینه ی برآمده
سوال 15
مشاهده جواب
کاربرد آینه ی تخت یا معمولی چیست؟
این آینه در بیشتر مکان ها مورد استفاده قرار می گیرد مانند خانه ها، آرایشگاه ها، آینه کاری حرم های امامان و خیلی جاهای دیگر. این آینه اندازه ی واقعی را نشان می دهد.
سوال 16
مشاهده جواب
کاربرد آینه ی فرو رفته چیست؟
این آینه جسم را بزرگ تر از اندازه ی واقعی نشان می دهد. اگر جسم را از آینه دور کنیم کوچک تر و وارونه نشان می دهد و اگر جسم را به آینه نزدیک کنیم بزرگ تر و مستقیم نشان می دهد. در دندان پزشکی ها، نورافکن ها و چراغ قوه ها استفاده می شود.
سوال 17
مشاهده جواب
اگر نور خورشید را به آینه ی فرورفته بتابانیم و به جای دیگری بازتابش دهیم نور چه می شود؟
نور آفتاب در یک جا جمع می شود.
سوال 18
مشاهده جواب
برای ساختن کوره ی خورشیدی از ………………… استفاده می کنند.
آینه فرورفته
سوال 19
مشاهده جواب
کاربرد آینه ی برآمده چیست؟
این آینه جسم را کوچک تر از اندازه ی واقعی نشان می دهد. در آینه ی اتومبیل، سر پیچ جاده ها و پارکینگ های بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد.
سوال 20
مشاهده جواب
ما چگونه اجسام را می بینیم؟
وقتی نور از منبع نور به جسم می تابد و بازتاب آن وارد چشم می شود ما می توانیم اجسام را ببینیم.
سوال 21
مشاهده جواب
شرایط دیدن اجسام را نام ببرید.
نور به اندازه ی کافی بتابد. نور به جسم برخورد کند و مانعی وجود نداشته باشد. نور پس از برخورد از جسم، به چشم ما برسد. چشم ما سالم و باز باشد.
سوال 22
مشاهده جواب
چشم زیر دریایی از چه چیزی تشکیل شده است؟
چشم زیر دریایی از دو آینه ی موازی که به طور سر و ته مقابل هم قرار گرفته اند ساخته می شود.
سوال 23
مشاهده جواب
چگونه می توانیم اجسامی که پشت سر ما هستند را ببینیم؟
با استفاده از یک آینه ی تخت
سوال 24
مشاهده جواب