بسم الله الرحمن الرحیم
علائم ظهور
اهمیت بحث
1. امید بخشی به مومنان و ایجاد روحیه مقاومت
2. آمادگی مومنان برای ظهور
3. هشدار به اهل معصیت و گناه برای توبه و بازگشت
4. عمیق تر کردن ایمان به اصل ظهور در دل مومنان و زدودن شک از قلب تردید کنندگان.
شناخت (صیحه آسمانی جبرئیل است یا شیطان)
5. اتخاذ موضع صحیح حمایت (یمانی)
مقاومت (سفیانی)
6. شناخت مدعیان دروغین
محدودیت ها
برای ایجاد امید در همه زمان ها
1. وقت ظهور معلوم نیست
زمینه سازی ظهور در همه زمان ها
2. تعیین وقت ظهور ممنوع است (استعجال هم باعث گمراهی است)
3. امکان بداء در علائم وجود دارد.
4. روایات علائم، حجم زیادی دارند لذا اظهار نظر در مورد آنها ساده نیست.
5. مراد از فرج همیشه ظهور نیست.
6. تطبیق علائم بر موارد بیرونی دلایل قطعی می خواهد لذا باید کاملاً علمی و با احتیاط عمل کرد.
7. هر چند بعضی علائم امکان نمادین بودن دارد اما نمی توان این حکم را در مورد همه صادق دانست.
1. علائم حتمی (محتوم) (در شش ماهه قبل از قیام واقع می شوند):
1. سفیانی
2. خسف بیداء
3. یمانی
4. قتل نفس زکیه
5. ندای آسمانی
2. علائم غیر حتمی (موقوف، مشروط) (امکان بداء در آنها وجود دارد):
سید حسنی
خروج پرچم های سیاه
دجال
خورشید و ماه گرفتگی
…
انواع علائم
عدم بداء در علائم حتمی
1. خلاف ظاهر حدیث است. زیرا ظاهر واژه محتوم، به معنای قطعی بودن است. هیچ قرینه ای هم بر اراده خلاف ظاهر وجود ندارد.
2. خلاف تقسیم علائم بر محتوم و موقوف است. هدف از تقسیم از بین می رود.
3. اگر هیچ کدام از علائم قطعی نباشد راهی برای تایید یا تکذیب مدعی مهدویت نخواهد بود و با وجود این همه روایت علائم هیچ کدام راه گشا نخواهد بود.
1. اشکال: محدود کردن قدرت خداوند.
پاسخ: امکان عقلی بداء وجود دارد و اختیار خداوند محفوظ است. اما طبق وعده روایات در مقام عمل خداوند حتماً این کار را می کند.
2. اشکال: منافات با همیشگی بودن احتمال ظهور (توقعوا الفرج صباحا و مساءً)
پاسخ: توقع به معنای انتظار است و انتظار یعنی آماده بودن. پس توقع به معنای وقوع آن در همان زمان نیست. بلکه منظور این است که همیشه آماده ظهور باشید.
3. اشکال: منافات با ناگهانی بودن ظهور (مَثَلُهُ مَثَلُ السَّاعَه…لا تَاْتِیکُمْ اِلَّا بَغْتَه)
پاسخ: برای امری این چنین مهم، شش ماه فاصله ناچیز است و ناگهانی محسوب میشود زیرا آمادگی فراوانی می خواهد.
پاسخ مشترک برای اشکال دوم و سوم: الف) می تواند منظور از این کلمات (فرج، امر) مجموع علائم و خود قیام باشد. زیرا علائم حتمی فاصله چندانی با قیام و ظهور ندارد. ب) برای حفظ روایات حتمی بودن برخی علائم از ظاهر این نوع روایات صرف نظر می کنیم.
اشکالات عدم بداء
1. سفیانی
1. اگر سفیانی، نوعی هم باشد در مقابل امام مهدی شخص خاصی خواهد بود.
2. نام حرب، عثمان و عنبسه برای او گفته شده ولی قابل اعتماد نیستند باید از اقداماتش او را شناخت. (در روایات اخوص و شامی نیز گفته شده)
3. نسب: از نسل قریش و از بنی امیه و از عقبه ابو سفیان است یعنی از نسلی که همیشه در مقابل اسلام ایستاده اند.
4. قیافه: کبود چشم، سرخ روی (سفیدی که سرخی غالب است) چهره ای کریه و وحشت ناک.
5. دین: مسلمانی که برای جلب حمایت غرب مسیحی می شود.
6. زمان قیام: در ماه رجب و هم زمان با یمانی و خراسانی.
7. مکان قیام: غرب، شام، وادی یابس
8. اقدام ها:
کودتا و پیروزی بر رقبا (اصهب و ابقع)
تصرف پنج ناحیه (دِمَشق، حِمص، فِلَسطین، اردن، قِنِّسرین)
جنگ قرقیسا (شهری در سوریه محل اتصال رود خابور و فرات) با یکی از اهل باطل، جنگی سخت که حیوانات آسمان و زمین از گوشت کشته شدگان سیر خواهند شد. سفیانی بعد از تلفات سنگین پیروز می شود.
فرستادن لشگر به عراق (کوفه) که بعد از غارت آنجا توسط لشکر ایرانیان از بین می روند.
فرستادن لشگر به مدینه (بعد از آگاهی ازحضور امام در آنجا)
خسف بیداء در راه مکه و مدینه
نبرد با امام در بیت المقدس و کشته شدن
9. مدت : 15 ماه که شش ماه آن صرف کوتا وتصرف پنج ناحیه خواهد شد.
در روایات شیعه تعبیر سفیانی زیاد آمده است اما در روایات اهل تسنن بیشتر سخن از دجال است.
دجال اهل فریب و نیرنگ معرفی شده اما سفیانی با زور و تخریب حرکت می کند.
2. خسف بیداء
خسف یعنی فرو رفتن و پنهان شدن
بیداء سرزمینی است بین مکه و مدینه نزدیک جحفه
در مورد سپاهیان سفیانی واقع می شود.
این حادثه معجزه آسا و به فرمان خدا انجام می شود و مانند زلزله و رانش زمین نیست.
دو نفر از سپاه سفیانی باقی می مانند. یکی خبر به امام مهدی می برد دیگری به سفیانی.
3. خروج یمانی
جزئیات زیادی گفته نشده شاید به خاطر حفاظت ایشان و عدم برنامه ریزی دشمنان باشد.
نامش در روایات نیامده اما غیر روایات به حسن، حسین، جهجاه و شعیب بن صالح اشاره دارد.
القاب: یمانی، منصور، منصوریمانی، خلیفه یمانی، قحتانی ( بیشتر در روایات اهل تسنن)
از دعوت کنندگان به حق است و از موالیان حضرت علی
مکان قیام: از یمن و صنعا قیام می کند.
زمان قیام: هم زمان با سفیانی و خراسانی قیام می کند و بهتر از هر دوی آنهاست به هدایت رهنمون می شود.
از نشانه های حتمی و متصل به ظهور است. البته بعضی حتمی بودن آن را نپذیرفته اند (مشرق موعود ش 1 مقاله نصرت الله آیتی)
ویژگی ها: هفتاد هزار نیرو دارد، درفش هدایت (رایه الهدی) به دست اوست. درگیری با سفیانی (در آوردن چشمان او)، قطعه قطعه کردنش یا شکست خوردن از سفیانی.
کمک کردن به او واجب است: هر که در مقابل او بایستد اهل آتش است. فتح روم، قسطنطنیه، هند، عکا به دست او انجام می گیرد.
افرادی در طول تاریخ تا زمان حاضر ادعای یمانی بودن کرده اند. (جدیدترین یمانی 12/9/84 در سایت شریف نیوز)
4. نفس زکیه
در روایات بر قتل ایشان تاکید شده است نه خروج و حمایتش از امام عصر.
نفس زکیه یعنی کسی که پاک است، قتلی انجام نداده که مستحق کشته شدن باشد. (کهف آیه 74: اَ قَتَلْتَ نَفْساً زَکِیَّهً بِغَیْرِ نَفْس)
از اولاد امام حسن است لذا با عنوان سید حسنی نیز یاد شده است.
ایشان کسی غیر از (محمد بن عبدالله بن حسن بن حسن بن علی بن ابی طالب که در زمان ابو جعفر خلیفه عباسی قیام کرد) است اما اسمش همین است.
ایشان فرستاده حضرت مهدی به سوی اهل مکه است.
پس از خروج حضرت است و برای اتمام حجت است.
بین رکن و مقام ذبح می شود. شیخ مفید محل کشته شدنش را پشت دروازه کوفه و به همراه 70 نفر می داند. (کتاب ارشاد شیخ مفید )
بین قتل او و قیام امام 15 شب فاصله نیست.
5. ندای آسمانی
روز جمعه 23 رمضان
دو صیحه است.
یکی بعد از فجر و از آسمان ندای جبرئیل است که ان الحق مع المهدی و شیعته
دیگری قبل از غروب و از زمین است که ندای ابلیس است ان الحق مع عثمان و شیعته
همه اهل مشرق و مغرب آن را به زبان خود می شنوند حتی آنان که در خواب هستند.
کسی ندای حق را تشخیص می دهد که قبلاً می دانسته.
علائم غیر حتمی(موقوفه)
سید حسنی
1. او با یارانش برای یاری امام مهدی قیام می کند.
2. جوانی خوش سیما هستند.
3. از سرزمین دیلم (گیلان) و قزوین قیام کرده و تا کوفه را پاک سازی می کند.
4. برخی روایات می گوید او در مقابل امام ادعای مهدویت دارد.
5. مردم دعوت او را می پذیرند مخصوصاً گنج های طالقان که جوانان آنجاست.
6. در بین راه در قم توقف می کند و چهل روز جنگ سختی در می گیرد و مردم زیادی کشته می شوند تا این که او پیروز می شود.
7. چون وارد کوفه می شود خبر ظهور امام را می شنود و چون امام از مدینه حرکت کرده، به محضر امام رفته و از او طلب نشانه می کند تا مطمئن شود او امام است.
8. یک سید حسنی نیز وجود دارد که به سوی مکه حرکت می کند و مردم مکه او را می کشند و سرش را به شام می فرستند. این نمی تواند همان سید حسنی باشد زیرا او بعد ظهور امام را ملاقات می کند.
خراسانی و پرچم های سیاه
1. منظور روایات قیام ابو مسلم خراسانی نیست.
2. برخی روایات دلالت می کند که نزدیک ظهور اتفاق می افتد و امام بعد از ظهور در حالی که آنها در کوفه هستند برای اخذ بیعت فردی را به سوی آنها می فرستند.
3. امر به یاری آنها شده است.
4. از خراسان قیام می کنند.
5. گشتگانشان شهید هستند.
6. به ایلیاء می رسند.
7. برخی یاران امام در میان آنهاست.
8. 72 ماه طول می کشد تا به امام برسند. شعیب بن صالح یا صالح بن شعیب در پیش روی آنهاست. (این در حالی است که خروج خراسانی و یمانی و سفیانی در یک سال گفته شده است.)
9. اصحاب سفیانی را شکست می دهند و به بیت المقدس می رسند.
10. درگیری در بیضاء اصطخر یعنی کوه سفید نزدیک اهواز اتفاق می افتد.
تعبیر روایات در مورد مشخصات وی (شاب من بنی هاشم فی کتفه الیسری خال، کفه الیسری خال، کفه الیمنی خال)
دجال
1. دجال از لغت دجل(بر وزن درد) به معنی دروغگویی و حقه بازی است.
2. دجال در روایات نیز منحصر به یک فرد نیست بلکه عنوان افراد حیله گر است.
3. بیشتر در منابع روایی اهل سنت آمده.
4. در انجیل نیز خبر دجال و نوعی بودن آن آمده است.(رساله دوم یوحنا باب1جمله 6 و7)
5. دجال در روایات دارای صفاتی است که قابل تطبیق با رهبر فریب کار آن است.
یک چشم دارد می درخشد (اقتصاد) اما خون آلود است(خیره کننده بودن صنایع آنها) الاغ سفید تند رو (وسائط نقلیه) دعوی الوهیت دارد (عملاً غول های اقتصادی مقدرات مردم را به دست گرفته اند) هنگامی که دوستان خود را صدا می زند جهانیان صدای او را می شنود. او در دریاها فرو می رود و خورشید و ماه با او حرکت می کنند ( اشاره به تجهیزات و پیشرفت ها) در پیش روی، انبوهی از دود (اشاره به آلودگی محیط زیست توسط کارخانه ها) و پشت سرش کوهی سفید که مردم آن را غذا می بینند (فراورده های صنعتی و غذایی)
خورشید و ماه گرفتگی
1. ماه گرفتگی در اول یا آخر ماه، خورشید گرفتگی در وسط ماه
2. این گرفتگی طبیعی نیست
3. هیچ سابقه ای ندارد
4. هدف از این واقعه اتمام حجت و بیداری مردم است
5. در ماه رمضان اتفاق می افتد.
منابع
1. فتن ابن حماد (منبع اهل سنت)
2. ملاحم و فتن سید بن طاووس
تاریخ غیبت کبری سید محمد صدر
3. شش ماه پایانی مجتبی الساده ترجمه محمود مطهری نیا
4. آخرین نشانه های ظهور موسسه موعود
5. چشم به راه مهدی مجموعه مقالات مقاله علائم ظهور
6. علائم آخر الزمان محمود گلپایگانی