علائم ونشانه ها در روانپزشکی وروانشناسی
علائم ونشانه ها
علائم ونشانه ها در روانپزشکی طیف وسیعی دارند که به ندرت یک روان شناس یا روان پزشک با همه انها برخورد میکند
Sign:
به یافته های عینی و مشاهدات بالینگر اطلاق میشود.
Symptom:
تجربه ذهنی بیماراست مثل خلق افسرده
معرفی برخی علائم ونشانه ها
)Mood خلق(
هیجانی نافذ و مستمر که توسط فرداحساس وگزارش شده وتوسط دیگران مشاهده میشود.
انواع خلق :
خلق ملالت بارdysphoric
خلق معمولی euthymic
خلق تحریک پذیرirritable
نوسان خلق((Mood swing
خلق بالا(elevated)
شنگولی(euphoria)
آلکسی تایمی(alexithymia)
افسردگی((depress
شیدائی((mania
شیدایی خفیف(hypomania)
سایر هیجانات :
اضطراب(anxiety)
اضطراب فراگیر(free floating anxiety)
تنشن(tension)
ترس (phobia)
سراسیمگی(agitation)
هول(panic)
بی احساسی(apathy)
دوسوگرایی یا دوگانگی احساس(ambivalency)
احساس گناه(guilt feeling)
شرم (shame)
)Affectعاطفه(
تعریف:ابراز قابل مشاهده هیجان که ممکن است با توصیف بیمارازهیجان متناسب نباشد.
عاطفه متناسب: هیجانی که توسط درمانگر مشاهده میشود هماهنگ با حالتی است که بیمار بیان میکند
عاطفه نامتناسب:هیجان مشاهده شده توسط درمانگر با حالتی که بیمار بیان میکند هماهنگ نیست
عاطفه محدود:کاهش در بیان احساس وحال وهوای عاطفی
عاطفه کند:کاهش شدیدتر در بیان احساس
عاطفه تخت:فقدان کامل یا تقریبا کامل ابرازاحساس وهیجان
اختلالات ادراک
توهمات:ادراک بدون وجودمحرک
توهم بینایی
توهم بویایی
توهم چشایی
توهم لمسی:ادراک کاذب لمس مثل احساس خزیدن حشرات زیرپوست
توهم پیش خوابی وپس خوابی
اختلال درشکل تفکر
واژه سازی(neologism): ساختن واژه های جدید
اختلال در محتوی تفکر
هذیان:عقیده نادرستی که براستنباط غلط فرداز واقعیت بیرونی متکی است وبا زمینه هوشی وفرهنگی بیمار منطبق نیست
هذیان گزند واسیب
هذیان خودبزرگ بینی
هذیان بی وفایی
هذیان انتساب به خود
هذیان پخش افکار
وسواس فکری
DSM
اساس توصیف علائم ونشانه ها در روان بر اساس است.نخستین نسخه اینDSMکتابچه تشخیصی واماری
کتاب در سال 1952 وارد سیستم پزشکی در امریکا شد ولی هنوز انتقاداتی بر ان وارد است.
DSMویژگیهای
1)رویکرد ان توصیفی است و تظاهرات اختلات روانی را به صورتی قابل فهم بیان میکند.
2)برای هر اختلال روانی ملاکهای تشخیص معین قائل است.
3)در این سیستم هر اختلال به صورت منظم با خصوصیات همراه ان بیان میشود(سن اختصاصی ،عوارض،خصوصیات فرهنگی و….)
4) اصول روشنی را ارائه میکند که میتوان از ان برای موقعیت هایی استفاده کرد که اطلاعات نا کافی است.
ارزیابی چند محوری
محور 1):اختلالات بالینی
محور 2):اختلال شخصیت و عقب ماندگی ذهنی
محور 3):هرگونه اختلال طبی عمومی و جسمی
محور 4):مشکلات محیطی و روانی و اجتماعی که در پیدایش وتشدید اختلال روانی نقش دارند
محور 5):سطح عملکرد بیمار در طول یکسال گذشته که یک مقیاس صد نمره ای میباشد.
شرح حال گیری در روانپزشکی
مشخصات کامل بیمار
chief complaint)) شکایت اصلی بیمار
(present illness)بیماری کنونی
سابقه قبلی روانپزشکی
سابقه قبلی طبی
عادات بیمار
معاینه روانی
توجه به ظاهر بیمار
وضعیت روانی حرکتی بیمار
نگرش بیمار به مصاحبه کننده(اغواگر،خصمانه و…)
خلق بیمار(افسرده،شادو….)
عاطفه بیمار(محدود،کند،متناسب و….)
وضعیت ادراکی بیمار(توهم و….)
توجه به نحوه تکلم بیمار
فرم فکر بیمار(سالاد کلام ،واژه سازی ،حاشیه پردازی ،اکولالی و……..)
محتوی تفکر(وسواس فکری وهذیانها)
بررسی حافظه بیمار(انواع فراموشیها)
بینش و قضاوت بیمار
در موردحمله افسردگیDSMمعیارهای
خلق افسرده دراکثراوقات روز
بی علاقگی وعدم لذت بردن
کاهش وزن بدون رژیم غذایی
کم خوابی یا پرخوابی تقریبا هرروز
سراسیمگی یا کندی روانی حرکتی
احساس خستگی وعدم توانایی برای کار
احساس بی ارزشی یا گناه
کاهش قدرت تمرکز یا تفکر
افکار عود کننده مرگ وخودکشی
درمورداسکیزوفرنیDSMمعیارهای
علائم مشخصه(دوعلامت ازعلائم زیر در مدت یک ماه):
توهم
هذیان
تکلم نابسامان
رفتارنابسامان
علائم منفی
کژکاری اجتماعی/شغلی(اختلال درشغل,روابط بین فردی ومراقبت ازخود)
مدت:علائم به مدت شش ماه وجودداشته باشد
درمورداختلال شخصیت مرزی DSMمعیارهای
حداقل پنج مورد ازمواردزیر:
تلاشهای مضطربانه وسراسیمه برای جلوگیری از طرد شدن
احساس پوچی مزمن
رفتار ,ژستهایاتهدید به خودکشی ویا خودزنیهای مکرر
نامتناسب یاشدیدبودن خشم
بی ثباتی درحالت عاطفی
اختلال واشکال درهویت
تکانشی بودن حداقل دردو حوزه”مصرف مواد,رانندگی,روابط جنسی و..)
افکار بدگمانانه یا علائم تجزیه به صورت گذرا
بی ثباتی در روابط بین فردی وتناوب بین افراط وتفریط
درمورداختلال شخصیت ضد اجتماعیDSMمعیارهای
حداقل سه علامت ازعلائم ذیل:
رفتارمغایرباهنجارهای اجتماعی که اکثراموجب دستگیری فردمیشود
بی اعتنایی توام بابیپروایی به سلامت خودودیگران
تحریک پذیروپرخاشگربودن که منجربه دعوامیشود
فریبکاروحقه بازبودن
سرباززدن ازپذیرش مسئولیت ونداشتن شغل ثابت
عدم احساس پشیمانی
تکانشی بودن
در اختلال شخصیت نمایشیDSMمعیارهای
ابراز احساسات سطحی ومتغیر
استفاده ازظاهربرای جلب توجه دیگران
پنداشتن روابط خودمانی تر ازان چه که هست
تلقین پذیربودن
ناراحت بودن در مواقعی که مورد توجه نیست
درروابط با دیگران از اغواگری وتحریک کنندگی جنسی استفاده کردن
سبک تکلم مبتنی برحدس وگمان وفاقدجزئیات
درمورد مانیاDSMمعیارهای
در یک دوره یک هفته حداقل سه علامت زیر
اعتماد به نفس بیش ازحد یا خودبزرگ بینی
کاهش نیاز به خواب
حرف زدن بیش ازحد
پرش افکار
حواسپرتی
سراسیمگی روانی حرکتی یا افزایش فعالیت
پرداختن بیش ازحد به امور لذت بخش