طرح توجیهی ظروف یکبار مصرف گیاهی
هدف از اجرای این طرح توجیهی ، احداث واحدی برای تولید انواع ظروف تجزیه پذیر و ظروف یکبار مصرف گیاهی است.در حالی که استفاده از پلاستیک ها در بسته بندی انواع مواد غذایی در حال حاضر رو به فزونی است و گرایش مردم به سمت ظروف یک بار مصرف افزایش یافته، متخصصان و کارشناسان ذیربط تاکید می کنند ظروف یک بار مصرف که از منابع نفتی تولید می شوند، برای سلامت بدن مضر است این در حالی است که موسسات بهداشتی در تمام دنیا استفاده از ظروف یک بار مصرف را به جای استفاده از ظروف چند بار مصرف در مدارس، بیمارستان ها، رستوران ها و ادارات مفید می دانند.این گرایش روزافزون موجب شده در کشور ما به دلیل ذات ارزان تکنولوژی تبدیل مواد پلاستیکی و بازیافتی به ظروف یک بار مصرف، مراکزی در نقاط مختلف، انباری ها، زیرپله ای ها و… بدون نظارت سازمان های متولی شکل بگیرند و زباله های پلاستیکی را به ظروف یک بار مصرف تبدیل کند.این در حالی است که معضل پراکنش زباله های پلاستیکی در جای جای کشور هم یکی از معضلات زیست محیطی است که به گفته کارشناسان این ظروف تا چندین سال در خاک می مانند و تخریب ناپذیرند. از مشکل زیست محیطی ظروف یک بار مصرف پلاستیکی که بگذریم، تلاقی مواد غذایی با مواد پلاستیکی به ایمنی، سلامت و حتی طعم غذا لطمه وارد می کند.
هنگامی که غذای داغ در ظروف پلاستیکی شفاف، رنگی و حتی فومی ریخته می شود، بسیاری از گونه های سمی پلاستیکی به داخل مواد غذایی رخنه می کند و مواد سمی وارد غذا می شود. برخلاف تصور عموم ظروف یک بار مصرف اسفنجی (فومی) مواد اسیدی را بیشتر به داخل خود می کشد و این ظروف بعد از ریختن مواد غذایی داغ، اسیدی و چرب به تدریج طی زمان دچار کاهش وزن می شوند و در واقع مواد سمی به غذا وارد و سپس در بافت چربی بدن ذخیره می شود و کم کم به یک ماده سرطان زا تبدیل خواهد شد. مواد سمی تجمع یافته در بافت چربی بدن بتدریج موجب خستگی، عصبیت، بی خوابی، کم شدن پلاکت ها و گلوبین، غیرعادی شدن کروموزوم ها و شیوع انواع سرطان ها خواهد شد. بتازگی اتفاق دیگری که در تولید ظروف یک بار مصرف افتاده، رنگی کردن این ظروف است که علاوه بر انتقال مواد تشکیل دهنده پلاستیک، سایر مواد افزودنی شیمیایی را هم به داخل غذا وارد می کند و اثرات سوء بیشتری بر سلامت مردم دارد.اکنون در بیشتر کشور ها از ظروف پلی استایرنی به صورت محدود استفاده می شود و ظروف یک بار مصرف بیوپلیمری، کاغذی و در نهایت پلی پروپیلنی جایگزین این ظروف شده اند.پروپیلن مونومر تشکیل دهنده پلی پروپیلن ترکیبی خطی است که درصورتی که در اثر شرایط خاصی از این پلیمر آزاد شود در مقایسه با استارن تاثیرات منفی کمتری روی سلامت مصرف کنندگان به جا می گذارد.
کار روی پلیمرهای گیاهی از سال 1970 و در زمان بحران نفت آغاز شد. در آن زمان کشورهای پیشرفته از جمله آمریکا، به فکر تولید موادی جهت صنایع بسته بندی افتادند که وابسته به مواد نفتی و فسیلی نباشند بنابراین پلیمرهای گیاهی با ترکیباتی چون سیب زمینی، ذرت و گندم را مورد آزمایش قرار دادند. این پلیمرهای هیدروکربنی دارای خواص ضعیف پلیمری هستند که با تغییر و اصلاح آنها می توان به شرایط پلیمرهای نفتی رسید.ظروف یک بار مصرف بیوپلیمری با پایه گیاهی، قدمت زیادی ندارند اما اکنون استفاده از آنها در سطح آمریکا و اروپا و حتی آسیا به سرعت در حال گسترش است.
تعریف : واژه زیست تخریب پذیر به معنی موادی است که به سادگی توسط فعالیت موجودات زنده به زیر واحدهای سازنده خود تجزیه شده و بنابراین در محیط باقی نمی مانند. استانداردهای متعددی برای تعیین زیست تخریب پذیری یک محصول وجود دارد که عمدتاً به تجزیه 60 تا 90 درصد از محصول در مدت دو تا شش ماه محدود می گردد.
تولید پلاستیک ها با استفاده از منابع طبیعی مختلف، باعث سهولت تجزیه آنها توسط تجزیه کنندگان طبیعی می گردد. برای این منظور و با هدف داشتن صنعتی در خدمت توسعه پایدار و حفظ زیست بوم های طبیعی، تولید نسل جدیدی از مواد اولیه مورد نیاز صنعت بر اساس فرآیندهای طبیعی در دستورکار بسیاری از کشورهای پیشرفته قرار گرفته است.
در این بین ، تولید پلیمرهای زیستی جایگاه خاصی دارند . تولید اینگونه پلیمرها توسط طیف وسیعی از موجودات زنده مثل گیاهان ، جانوران و باکتری ها صورت می گیرد . چون این مواد اساس طبیعی دارند، بنابراین توسط سایر موجودات نیز مورد مصرف قرار می گیرند .برای بهره برداری از پلیمرهای گیاهی در صنعت دو موضوع باید مورد توجه قرارگیرد :
الف : دید محیط زیستی : این مواد باید سریعاً در محیط مورد تجزیه قرار گیرند ،بافت خاک را برهم نزنند و براحتی با برنامه های مدیریت زباله و بازیافت مواد از محیط خارج شوند .
دید صنعتی : این مواد باید خصوصیات مورد انتظار صنعت را از جمله دوام و کارایی را داشته باشند و از همه مهمتر ، پس از برابری یا بهبود کیفیت نسبت به مواد معمول ، قیمت تمام شده مناسبی داشته باشند . بنابراین تولید پلیمرهای تجدید شونده با بهره برداری از کشاورزی ، یکی از روش های تولید صنعتی پایدار برای منظور دو روش اصلی می باشد.
ویژگی بارز پلیمر گیاهی این است که در محیط های مختلف در مدت زمان فوق العاده کوتاهی تجزیه می شود . به همین سبب دولت بخشنامه ای به تازگی دستگاه های دولتی را ملزم به استفاده از ظروف یکبار مصرف گیاهی پوسیدنی نموده و این موضوع بازار مصرف گسترده ای را برای تولید کنندگان این محصول بوجود آورده، به نوعی که در حال حاضر بازار مصرف این نوع محصول با نوعی کمبود عرضه مواجه است.
موارد کاربرد پلیمرهای گیاهی
گرانول گیاهی : گرانول گیاهی از نشاسته ذرت ،گندم و سیب زمینی قابل تولید است . در این تکنولوژی ، توانایی استفاده از انواع نشاسته های ذرت ، گندم و یا سیب زمینی که از منابع داخلی قابل تامین است، در یک میکسر حرارتی تولید گرانول می گردد .
باافزودن مواد رنگی مجاز می توان اواع مستربچ های رنگی گرانول گیاهی تولید کرد. با انجام تغییراتی در خط تولید گرانول نیز می توان انواع گریدهای مختلف گرانولهای گیاهی نظیر گرید تزریق و وکیوم فرمینگ ، گرید بطری و گرید فیلم و غیره تولید کرد .
ورق های گیاهی زیست تخریب پذیر : در مرحله بعد گرانولهای تهیه در دستگاه میکسر، وارد یک دستگاه اکسترودر دو مارپیچه طراحی شده برای گرانول های گیاهی می شود . در این تکنولوژی می توان بجای گرانول گیاهی از انواع گرانولهای پلیمری نظیر پلی استایرن ، پلی پروپیلن ، پلی اتیلن و غیره نیز استفاده نمود. درنهایت گرانول گیاهی در یک دستگاه اکسترودر، تولید ورق گیاهی می گردد .ورقهای گیاهی در اندازه و ضخامتهای گوناگون به عنوان جایگزین مناسبی برای ورقهای تهیه شده از پلیمرهای نفتی می باشد و با استفاده از کلیه ماشین آلات وکیوم فرمینگ و ترموفرمینگ رایج می توان کلیه ظروف یکبار مصرف و موارد مشابه را از این ورقها تهیه وتولید نمود. البته در آینده این ورقها قابلیت استفاده در سایر صنایع نیز خواهند داشت .
انواع ظروف بسته بندی یکبار مصرف مواد غذایی : این مجموعه در نهایت با استفاده ازماشین آلات وکیوم فرمینگ و فرمینگ حرارتی قادراست با ورق های گیاهی کلیه ظروف یکبار مصرف مورد نیاز در صنایع بسته بندی مواد غذایی را تولید نماید .
در ذیل دلایل اصلی تمایل دنیا به استفاده از این مواد ارایه می گردد :
1- قیمت تمام شده ارزان و ارزش افزوده بالای تولید این محصول
2- منابع فراوان تامین مواد طبیعی مانند نشاسته ذرت و گندم
3- تجزیه پذیری 90 درصد آن در حدود سه ماه ( با توجه به طراحی پروسه می تواند از 100 روز تا یک سال متغیر باشد )
4- حدود 65-85 درصد مواد تشکیل دهنده آن ، نشاسته می باشد که یک نوع ماده غذایی بوده و به سرعت تجزیه می گردد .
5- استفاده از آن هیچ زیانی برای سلامتی انسان ندارد .
6- با توجه به طراحی پروسه آن می تواند دمای 110 تا 220 درجه سانتی گراد را تحمل نموده بدون اینکه تغییر شکلی در آن حاصل گردد .
7- می توان ظرف محتوی غذا را در مایکروفر قرارداد و غذا را گرم کرد.( در حالت طراحی خاص)
8- از نظر خواص مکانیکی مناسب می باشند .
9 – کارخانجات تولیدی این مواد ، هیچ نوع آلودگی را برای محیط زیست ایجاد نمی کنند
کد آیسیک ظروف یکبار مصرف پوسیدنی گیاهی
کد آیسیک این مطابق طبقه بندی وزارت صنایع و معادن به شرح جدول زیر است، لازم بذکر است که در رده بندی آیسیک کد 21 مربوط به ساخت کاغذ و محصولات کاغذی بوده و کد 2102 مربوط به زیر شاخه ساخت کاغذ و مقوای کروگیت شده وظروف و محفظه های کاغذی و مقوایی می باشد.
بررسی استانداردهای مرتبط با ظروف یکبار مصرف پوسیدنی گیاهی
با مراجعه به اطلاعات موجود در بانک استانداردهای صنعتی ایران استاندارد خاصی برای محصول مورد نظر در این طرح تعریف نشده است .
تعرفه گمرکی ظروف یکبار مصرف پوسیدنی گیاهی
با مراجعه به بانک آمار و اطلاعات گمرک ایران تعرفه گمرکی خاصی برای این محصول تعریف نشده است
انواع مختلف مواد اولیه نشاسته ای
البته تولید ظروف یک بار مصرف گیاهی فقط بخشی از استفاده از مواد اولیه تولیدی از نشاسته می باشد .
مواد اولیه تهیه شده از نشاسته می تواند به شکل های ذیل تولید گردد :
1- ورق با ضخامت 2/0 تا 3 میلی متر با عرض های مختلف
2- گرانول
3- فیلم یا لایه های نازک که برای تولید کیسه فریزر ، سلیفون پلاستیک خرید و .. استفاده می گردد .
کاربرد های مختلف مواد اولیه نشاسته ای
از مواد اولیه نشاسته ای برای تولید محصولات مختلف استفاده می گردد :
1- تولید ظروف یک بار مصرف مانند لیوان ، پیش دستی ، بسته نگهداری غذا و ..
2- استفاده در صنایع پزشکی مانند تولید سرنگ ، نخ بخیه و…
3- استفاده در صنایع بسته بندی آبمیوه و آب معدنی : برای تولید انواع بطری ها
4- استفاده برای تولید انواع کیسه فریزر ، کیسه های زباله ، کیسه های خرید ، کاور های لباس
5- تولید انواع مواد ی که به روش تزریق پلاستیک قابل تولید می باشد مانند : شانه ، مسواک ، دیواره خودکار و ….
6- بطور کلی می توان گفت که این مواد در آینده نه چندان دور جایگزین کلیه مواد پلاستیکی از مواد نشاسته ای تولید می نمایند .
منبع
http://www.isanat.com/bp/business-plan/seloloz-bp/item/426-dishes-business-plan.html