پاورپوینت صندوق پوششی

صندوق پوششی (Hedge Fund)

کارشناسی ارشد مدیریت مالی
2

سرفصل مطالب
1- مقدمه
2- تعریف
3- تاریخچه
4- خصوصیات منحصر به فرد
5- نمونه ساختار عملیاتی
6- انواع ریسک ها
7- انواع استراتژی های سرمایه گذاری
8- شاخص های معروف
9- مروری بر آمار های جهانی
10- برخی اصطلاحات تخصصی رایج

3

4
مقدمه
حوزه مدیریت دارائی ها در سالیان اخیر شاهد رشد سریعی بوده است. این رشد عمدتاً از طریق گسترش دامنه محصولات و جلب رضایت مندی و پاسخ گویی به نیازهای متنوع سرمایه گذاران ایجاد شده است. علاوه بر محصولات سنتی مدیریت دارائی ها (از قبیل صندوق های سرمایه گذاری مشترک, صندوق های بازنشستگی و صندوق های بورسی)، سرمایه گذاری جایگزین(Alternative Investments) به مرور وارد عرصه فعالیت شدند که از مهمترین آن ها می توان به صندوق های پوششی, صندوق های سهام خصوصی و صندوق های مخاطره آمیز اشاره کرد.
واژه صندوق پوششی (واژه های مختلف استفاده شده در ایران عبارتند از صندوق پوشش خطر، کم ریسک، حفظ ارزش، تامینی سرمایه گذاری، مخاطره پذیر و غیره) عمدتاً از سال 1960 در امور مالی مصطلح شد و این صندوق ها به ناگاه از چند سال پیش در بازارهای مالی جهان قدرت گرفتند. صندوق های پوششی یکی از گونه های صندوق سرمایه گذاری (با سرمایه باز) است که به نوعی سرمایه گذاری در آن برای گروه محدودی از سرمایه گذاران امکان پذیر بوده و ضمن دریافت کارمزد از آن ها، با توجه به سبک مدیریت حرفه ای آن در طیف وسیعی از اوراق بهادار عمومی و ابزارهای مشتقه بصورت کوتاه مدت و بلند مدت با استفاده از استراتژی های ترکیبی کم ریسک (هر کدام از استراتژی ها به تنهایی ریسک بالای دارند نظیر فروش استقراضی و استفاده از اهرم ها) برای دستیابی به نرخ بازده معین بالاتر از بازار سرمایه گذاری می نمایند.
هرچند که صندوق های پوششی تا کنون در ایران مورد استفاده قرار نگرفته شده اند, این صندوق ها با رشدی سریع در حال حاضر موفق به جذب صدها میلیارد دلار در سطح جهان شده است برای مثال در سال 2007 مجموع دارایی های تحت مدیریت آنها به رقم 743 میلیارد دلار بالغ می گشت و در تابستان 2008 میلادی میزان سرمایه در دست این شرکت ها به رقم 2500 میلیارد دلار رسید.

تعریف صندوق پوششی
این واژه در هیچ کدام از قوانین و مقررات کشور های مختلف تعریف نشده و تعاریف صورت گرفته از آن مغایرت های فراوانی با هم داشته و برخی تنها جزئی از کارکردهای اصلی آن را ذکر نموده اند.
صندوق پوششی یکی از انواع صندوق های سرمایه گذاری است که مطابق اجازه ی قانون گذار و براساس نظر نهاد ناظر بازار (که حداقل نظارت را بر آن ها دارند)، تنها سرمایه ی گروه محدودی از سرمایه گذاران را می پذیرد و در حوزه های متنوع تری نسبت به سایر صندوق های سرمایه گذاری فعالیت می کند و سود حاصل از سرمایه گذاری در این حوزه ها که اغلب ریسک بالاتری نسبت به سایر فرآورده های بازار مالی دارد را پس از کسر سهم مدیر سبد، در اختیار سرمایه گذاران قرارمی دهد.

5

تاریخچه صندوق پوششی
الف) سال های اولیه (دهه 1930): اگر چه اولین صندوق پوششی به جونز نسبت داده می شود، محققان اخیراً به نشانه هایی قدیمی تر از فعالیت صندوق های پوششی دست یافته اند. ظاهراً کتابی با عنوان ”پیش بینی های علمی“ در سال 1931 در نیویورک انتشاریافته و کارل کاستن در این کتاب بر مبنای ”سیستم پوشش منفرد“ شیوه عمل صندوق خود را با پیروی از اصل پوشش خطر شرح داده است.
ب) سال های تکوینی (1968- 1949): به زعم بسیاری از پژوهشگران اولین صندوق پوششی در سال 1949 توسط Alfred W. Jones بصورت تضامنی در ایلات متحده بنیانگذاری شد.
وی حدس زد که از طریق ترکیب دو تکنیک سفته بازی و استفاده همزمان از فروش استقراضی و اهرم می تواند ریسک کل سبد اوراق بهادار را کاهش و و یک سبد مطمئن با حداقل تاثیرپذیری از عملکرد عمومی بازار را تشکیل دهد.
او مشاهده کرد که حرکت قیمت ها در کل بازار یکدیگر را خنثی می کنند، چراکه اگر کل بازار رشد کند با کاهش قیمت دارایی ها در جایی دیگر خنثی می شوند. ازآنجاکه این حرکت در کل ریسک بازار را خنثی (Hedge) می کرد به این بازار، پوششی گفته شد.

6

…
مدل جونز بر دو پیش شرط استوار است:
الف: مهارت بالا در انتخاب سهام
ب: انتخاب استراتژی ترکیب موقعیت خرید در مورد سهام زیر قیمت (وضعیت بلند) و موقعیت فروش در مورد سهام بیش از قیمت (وضعیت کوتاه) به علت توانایی پایین در مهارت های زمانبندی بازار و عدم قدرت در پیش بینی مسیر حرکت بازار و نهایتاً استفتده از اهرم برای افزایش بازده سبد اوراق بهادار
بنابر این ابداع جونز ادغام دو ابزار سفته بازی (فروش استقراضی و اهرم) در یک استراتژی سرمایه گذاری محافظه کارانه بوده است.
وی برای جذب سرمایه گذاران علاوه بر وارد نمودن پس اندازهای شخصی خویش در صندوق، تصمیم گرفت حق العمل خود را مرتبط با عملکرد (معادل 20% سود قطعی) در نظر بگیرد و از دریافت کارمزد مدیریت مبتنی بر دارایی خودداری نماید.
7

…
ج) دوران تاریک (1974- 1969)
د) دوره تجدید حیات (1997- 1975): 68 صندوق در این دوران شناسایی شده است. در این دوران اوراق مشتقه مالی نیز در این نوع صندوق ها مورد استفاده قرار گرفت.
د) بحران های آسیا و روسیه (1998- 1997): انتقاد از صندوق های پوششی به علت کمک به بحران
و) سال های حباب قیمت های سهام: آشتی دوباره سرمایه گذاران متمکن آمریکا با صندوق های پوششی (در سال 2004 در حدود 73% از سرمایه گذاران ثروتمند ایالات متحده در این صندوق ها سرمایه گذاری کرده اند.)
ی) وضعیت فعلی: این صندوق ها با رشدی سریع در حال حاضر موفق به جذب صدها میلیارد دلار در سطح جهان شده است برای مثال در تابستان 2008 میلادی میزان سرمایه در دست این شرکت ها به رقم 2500 میلیارد دلار رسید.

8

خصوصیات منحصر به فرد صندوق های پوششی
1) بسته به سیاست ها و استراتژی های صندوق های پوششی، سرمایه ی آن ها در امور و صنایع مختلف به صورت سهام و مشتقات بازار مالی، اوراق قرضه، کالا و دیگر محصولات بازار مالی صرف می شود. (عدم تجانس بالا)
2) صندوق های پوششی برعکس نامشان به جای کاهش دادن ریسک، به دنبال فعالیت های پر ریسک تری می گردند تا در مقابل، امید دریافت سود بیشتری را داشته باشند.(ریسک بالا)
3) صندوق های پوششی اغلب دارای اعضایی حرفه ای یا ثروتمند هستند. (طبق قوانین جدید ایالات متحده تعداد اعضا نباید از 100 نفر بالغ شود)
4) مورد قبل، این امکان را برای صندوق های پوششی فراهم می آورد تا نظارت کمتری را از سوی نهاد ناظر بازار داشته باشند. (محاسن: توانایی سود جستن از ابزار فروش استقراضی، مشتقه، اهرم های مالی و هر نوع ابزارهای پرخطر دیگر جهت افزایش میزان بازده خود بیش از روند بازار، عدم الزام به افشای اطلاعات بصورت کامل، آزادی کامل در قیمت گذاری دارایی ها و …)
لازم به ذکر است از سال 2006 صندوق های پوششی ایالات متحده که حداقل 15 مشتری و 30 میلیون دلار دارایی تحت مدیریت دارند، موظف به ثبت در SEC شده اند.

9

…
5) میزان دارایی خالص یک صندوق پوششی، NAV، اغلب به میلیاردها دلار بالغ می شود و اغلب با استفاده از اهرم های مالی به چندین برابر می رسد. اغلب یک صندوق پوششی خاص در مبادله با نوع خاصی از مشتقات بازار تخصص می یابد و با استفاده از آن مهارت و شایستگی اصلی فعالیت می کند. (سرمایه بالا و تنوع فراوان)
6) مدیر صندوق هم حق مدیریت و هم حق عملکرد می گیرد. معمولاً مدیر صندوق 2% دارایی صندوق و 20% سود سالیانه ی سرمایه را دریافت می کند. البته این نرخ از یک صندوق به صندوق دیگر متفاوت است. این مکانیزم سبب می شود تا مدیران صندوق ها هموراه تمایل به افزایش سود دارایی های صندوق با نرخی منطقی در طول زمان باشند. (هزینه بسیار بالا)
7) به ازای یک دلار می توانند تا 9 دلار از بانک ها و نهادهای مالی استقراض نمایند.

10

…
8) عملکرد بسیاری از صندوق های پوششی به مسیر حرکت بازار سهام یا قرضه بستگی ندارد. (تاکید بر عملکرد مطلق)
9) مدیران صندوق های پوششی، بطورکلی در سطح بالایی حرفه ای، منضبط و با پشتکار هستند.
10) در طول یک دوره زمانی معین، بازده صندوق پوششی از بازده شاخص های قرضه وسهام بالاتر و نوسان آن کم تر بوده است.
11) استقبال از صندوق های پوششی توسط سرمایه گذارن آگاه و کارکشته نهادی مانند بانک ها خصوصی، صندوق های بازنشستگی و صندوق های وقفی بصورت قایل توجهی افزاینده می باشد.
12) تاریخ های باز خرید اوراق بهادار منتشره توسط این صندوق ها پیوسته نمی باشد. (نقدینگی کمتر)
13) در مواقع سقوط بازار صندوق های پوششی می توانند از انواع استراتژی های پوشش ریسک، از پرتفوی خود حمایت و بازده مثبت ایجاد نمایند.

11

انواع ریسک های صندوق پوششی
1- ریسک ناشی از اهرم :علاوه بر پولی که سرمایه گذاران در این نوع صندوق ها سرمایه گذاری می کنند، صندوق های پوششی معمولاً پول قرض می گیرد تا با پولی به مراتب بزرگ تر از سرمایه ی اولیه ی خود سهام بخرد. این ریسک بسیار بزرگ و خطرناک است.
2- فروش استقراضی: زمانی که یک صندوق پوششی عمل فروش استقراضی را انجام می دهد، این خطر وجود دارد که در صورت برگشتن بازار، حجم بسیار بزرگی از دارایی های خود را از دست بدهد.
3- ریسک بازار و ریسک نرخ بهره: صندوق پوششی مانند صندوق های دیگر ریسک ناشی از سرمایه گذاری را هم تحمل می کنند، به عنوان مثال ریسک نرخ بهره ی اوراق قرضه، اوراق بهادار و همچنین ریسک بازار اوراق بهادار بخشی از ریسک این صندوق ها را هم تشکیل می دهند.
4- کمبود شفافیت:(Lack of Transparency) عدم شفافیت به دلیل کارکرد مخفیانه و رمزآلود این صندوق ها که همانند سایر صندوق ها نظارت نمی شوند و داده های خود را به خوبی افشاء نمی کنند، یکی از مهم ترین ریسک های این صندوق ها است. به عبارتی سرمایه گذار نمی تواند چگونگی استراتژی های این صندوق ها را دنبال کند و از چگونگی کارکرد آنها اطمینان یابد.
5- کمبود قوانین و مقررات: (Lack of Regulation) از آنجاکه نهاد ناظر عموماً نظارت زیادی بر صندوق پوششی ندارد، تعداد بسیاری زیادی ریسک ساختاری مبهم و افشاء نشده همراه با هر صندوق پوششی باقی می ماند.

12

استراتژی های متنوع و پویای سرمایه گذاری صندوق های پوششی:
1)استراتژی های مبتنی بر ارزش نسبی: بجای تکیه بر جهت حرکت بازار بر معاملات آربیتراژ ی متکی است
2)استراتژی های مبتنی بر رویداد ها: بدنبال سرمایه سازی (سرمایه ای کردن) فرصت های پدید آمده در طول سیکل عمر شرکت می باشند مانند توزیع سهام شرکت فرعی بین سهام داران شرکت اصلی، ادغام، اکتساب مالکیت، ترکیب کسب و کار، انحلال و تجدید ساختار
3)استراتژی های مسیری/ معاملاتی: کسب مزیت نسبی از روند های اصلی بازار، کمتر بر تجزی و تحلیل خود از تک سهم ها تکیه می کنند
4)استراتژی های موضع خرید و فروش
5)سایر استراتژی ها: خارج از موارد ذکر شده و عمدتاً جدیدترین استراتژی های مبتکرانه هستند مانند آربیتراژ در شرکت های هلدینگ، شرکت های سرمایه گذاری، آربیتراژ آماری، آربیتراژ شاخصی، اوراق قرضه منابع طبیعی، معاملات انرژی و غیره (اخذ اطلاعات بیشتر)
13

مروری بر آمارهای جهانی
14

برخی از اصطلاحات تخصصی رایج و مرتبط:
1) نسبت کالمار (Calmar Ratio)
نسبتی که برای معین کردن بازدهی نسبت به ریسک کاهش قیمت و یا ریسک ازدست دادن اصل سرمایه (Down side Risk) در صندوقهای پوششی محاسبه میشود.
نحوه محاسبه به این ترتیب است :

حداکثر افت ارزش / بازدهی سالانه مرکب = نسبت کالمار

در مخرج کسر ، حداکثر افت ارزش با استفاده از ارزش مطلق محاسبه میشود. بعضی از صندوقها اگرچه بازدهی مرکب سالانه بالایی دارند اما دارای ریسک افت ارزش بالایی نیز میباشند. اکثر سرمایه گذاران معمولا" از اطلاعات تا سه سال قبل برای بدست آوردن این نسبت استفاده می کنند.
 

15

…
2) نسبت استرلینگ (Sterling Ratio)

این واحد اندازه گیری بیان میکند که کدام صندوق پوششی بالاترین بازدهی را با لحاظ کمترین نوسان بدست آورده است. فرمول محاسبه بشرح ذیل میباشد :

( 10 %- میانگین حد اکثر افت ارزش) / بازدهی سالانه مرکب = نسبت استرلینگ
 
این فرمول از میانگین ریسک و بازدهی سه سال گذشته استفاده میکند ، کاهش ارزش در بالاترین حالت بالقوه خود در سال مربوطه درنظر گرفته میشود.

16

…
3) معامله بعد از زمان معاملاتی: (Late Day Trading)
کار غیر اخلاقی(نه غیر قانونی) صندوق پوششی، به این صورت که بعد از وقت معاملاتی اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار (مخصوصا" سهام صندوقهای مشترک) می کند اما به صورتی وانمود می شود که این معاملات در ساعات اداری (زمان معاملاتی) صورت گرفته اند . NAV برای صندوقهای سرمایه گذاری مشترک در زمان بسته شدن بازار تعیین می شود و تا زمان شروع روز بعد معاملاتی این ارزش تغییر نمی کند ولی صندوقهای پوششی بنا بر ارتباطی که از طریق پرداخت کارمزد بالا ,حق کمیسیون و غیره با صندوقها برقرار می کنند اجازه پیدا می کنند که بعد از ساعات معاملاتی سهام صندوقها را خرید و فروش نمایند اما این معاملات به ساعتهای قبل ازساعت چهار بعد از ظهر ثبت می شوند. در صورتی که NAV به این صورت تعیین می شود غیر واقعی خواهد بود و تا زمان باز شدن دوباره بازار این NAV صورت واقعی پیدا نخواهد کرد و معامله گرانی که در اولین ساعات معاملاتی روز بعد بنا بر NAV دیروز( که بالاتر از ارزش واقعی است) سهام خود را بفروشند سود خواهند کرد.

17

…
4) Long/Short Fund
نوعی صندوق که از استراتژیهای معاملاتی سایر صندوقها مخصوصا" صندوقهای پوششی تقلید می کند. بر خلاف سایر صندوقها این صندوق نیز از فروش استقراضی, ابزارهای مشتقه و سایر اهرمها بدون توجه به شرایط بازار برای بالا بردن سطح بازدهی خود استفاده می کند. در میزان استفاد از اوراق مشتقه و فروش استقراضی و سایر اهرمها دست این صندوقها باز نیست و قانون محدودیتهایی را وضع کرده است . اصولا" این صندوقها در سهام سرمایه گذاری می کنند .
این صندوقها نمونه ای از تلاش صندوقهای سرمایه گذاری مشترک برای بخدمت گرفتن ابزارهای صندوقهای پوششی برای سرمایه گذاران عادی هستند . اکثر این صندوقها از صندوقهای پوششی نقدینگی بالاتری دارند و در مقایسه با سایر صندوقها کارمزد آنها بالاتر و نقدینگی آنها پائین تر می باشد. اکثر این صندوقها حداقل سرمایه گذاری 1000 دلار را جزء شرایط خود دارند.
پایان

18