پاورپوینت شهرهای جدید

موضوع ارائه:
شهرهای جدید

درس برنامه ریزی محیطی

شهرهای جدید در جهان
تعاریف و انواع شهرهای جدید
شهرهای جدید در ایران
نتیجه گیری
منابع

شهرهای جدید در جهان

1
ظهور شهرهای جدید در جهان
پس از انقلاب کشاورزی ایجاد شهرها، دومین انقلاب عظیم در فرهنگ انسان
روند اجتماعی بود که موجب دگرگونی در روابط متقابل انسان با محیط و انسانهای دیگر شد
فرایند تشکیل و توسعه شهرها، پیوسته و بر اساس روابط متقابل  محیطهای طبیعی و فرهنگی بوده است.
تبعات منفی: رشد شهرنشینی و افزایش سریع جمعیت شهری
شهر جدید بریتانیا

2
حرکت انفجاری و فزاینده در شهرنشینی
افزایش جمعیت و تعداد شهرها
پیدایش عوارض و مشکلات فراوان در زندگی شهرنشینی انسانها
نمود بیشتر معضلات در کشورهای توسعه نیافته و کمتر توسعه یافته
به دلیل: اختلاف سطح درآمد بین شهر و روستا، عدم برنامه ریزی صحیح برای توزیع اصولی امکانات و منابع بین شهرها و فضای پیرامونشان، عدم توجه اصولی و منطقی به برنامه ریزی ناحیه ای و منطقه ای، عدم توجه به توسعه و رشد صحیح و متناسب شهرها و غیره
معضلات شهری: افزایش جمعیت و تراکم شدید جمعیت شهرنشینی، انواع آلودگی های زیست محیطی، آلودگی هوا، آلودگی صوتی، بروز انواع مشکلات اجتماعی و فرهنگی، افزایش شغلهای کاذب، افزایش بیکاری، حاشیه نشینی و … (داداشپور، ۱۳۸۱، ص ۵)
ارائه و اجرای انواع راهکارها و راه حلها جهت غلبه بر معضلات و ایجاد تعادل و توازن در رشد شهری و ارتباط منطقی بین شهرها و فضای پیرامون
ایجاد «شهرهای جدید» بعنوان راهکار اساسی
ظهور شهرهای جدید در جهان

3
بحث شهرهای جدید یا نوشهرها، سابقه در تاریخ شهرنشینی بشر دارد چون فرایند پدیده ای تحت عنوان شهرهای جدید را می توان در اواخر دوره باستان یا در قرون وسطی نیز ملاحظه کرد.
طرح ایجاد شهرهای جدید به شکل کلاسیک و مدرن، به اوایل قرن بیستم، یعنی زمانی که به واسطه انقلاب صنعتی، تغییرات گسترده و همه جانبه در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بخش بزرگی از جوامع بشری بوجود آمد، باز میگردد.
نظریه شهرهای جدید در کشورهای سرمایه داری غرب، برای اجرای راهبرد عدم تمرکز، مهار و رشد شهرهای بزرگ، جذب سرریزهای جمعیتی، توزیع فضایی بهینه جمعیت و صنعت و ساماندهی فضایی پایتخت و مادرشهرها بکار گرفته شد که نتایج گوناگونی ببار آورده است.
ظهور شهرهای جدید در جهان

4
روند شهرهای جدید در جهان
دوره اوّل: باغشهر ها به عنوان الگوی اولیّه شهرهای جدید (1898-1938).در این دوره باغشهر ها، شهرک های اقماری و سپس شهر جدید مطرح می شوند.

دوره دوم: سیاست رویارویی با رشد مناطق مادرشهری (1938-1960). شهرهای جدید در فاصله ای از مادرشهر ایجاد و شهرهای بزرگ به عنوان مرکز اصلی فعالیت یا قطب ناحیه شهری بالقوه پذیرفته می شوند.

دوره سوم: تحول در اهداف شهرهای جدید (1960-1970). در این دوره شهرهای جدید به عنوان ابزار ساماندهی فضای ملّی، برنامه ریزی ناحیه ای و سیاست تمرکززدایی جمعیتی و اقتصادی طرح می شود.
شهر جدید هشتگرد

تعاریف و انواع شهرهای جدید

5
تعاریف شهرهای جدید
۱)ایجاد شهرهای جدید عملی ارادی است که فرض را بر وجود یک منبع قدرت یا سازمانی می گذارد که تامین کننده مکان و منابع برای توسعه شهر و اعمال کنترل مداوم بر آنست تا شهر به اندازه بادوامی برسد.
۲)شهرهای جدید، اجتماع های برنامه ریزی شده ای هستند که در پاسخ به اهداف از پیش تعیین شده ایجاد می شوند.
۳)شهر جدید، اجتماعی خوداتکاست با جمعیت و مسافت مشخص، فاصله ای معین از مادرشهر، برنامه ریزی از پیش تعیین شده، اهداف معین و همچنین برخوردار از تمام تسهیلات لازم برای یک محیط مستقل
۴)معمولاً شهرهای جدید برای تمرکززدایی کالبدی، اقتصادی و اجتماعی در ناحیه شهری شهرهای بزرگ طراحی میشوند تا با وجود جاذبه نزدیکی به شهرهای بزرگ تشویق به خروج از مادرشهر شوند تا اسکان به همراه اجرای برنامه های توسعه اقتصادی – اجتماعی فراهم آید؛ بدین ترتیب جذب سرریزهای جمعیتی، ساماندهی فضایی مادرشهر و ناحیه شهری، بهبود وضعیت محیط کار، زندگی سالم و اجتماعی کامل میسر شود. در واقع مفهوم شهر جدید، مفهوم اجزای یک شهر در ارتباط ارگانیک با یکدیگر است (داداشپور، ۱۳۸۱، ص ۵)

6
گونه شناسی و طبقه بندی شهرهای جدید
شهرهای جدید مستقل
شهرهای جدید اقماری
شهرهای جدید پیوسته

شهر جدید هشتگرد

7
شهرهای جدید مستقل
اجتماع های برنامه ریزی شده ای هستند
با اهداف: بهره برداری از منابع طبیعی، انتقال مزایای قطب رشد به نواحی عقب مانده، صنعتی کردن منابع مستعد، تقویت نواحی صنعتی و تغییر ساخت سیاسی و خدماتی نواحی و کل کشور، «سیاست تمرکززدایی» ملّی و ناحیه ای و تعادل بخشی به نواحی مختلف کشور
باید اقتصادی قوی داشته باشد تا بتواند علاوه بر تامین شغل ساکنان خود، امکان کار را برای افراد دیگر نیز فراهم کند
باید هویّت خاصی برای ساکنان خود و دیگران داشته باشد تا بتواند به مثابه یک ناحیه ایفای نقش کند

8
شهرهای جدید اقماری
اجتماع های برنامه ریزی شده ای درون حوزه کلان شهرها که با شهر مرکزی پیوندهای عملکردی مستحکمی را حفظ می کنند.
وجود ارتباطات مناسب
زمان جابه جایی نباید از 30 تا 45 دقیقه تجاوز کند.
این شهرها از بازار کار کلان شهرها بهره مند می شوند
از نظر خدمات عمده به مغازه ها، تخصص های ویژه و تسهیلات فرهنگی و تفریحی همواره به شهر مرکزی وابسته باقی می مانند.
عموماً این شهرها را که برای جذب جمعیت اضافی طرّاحی می شوند، شهرهای خوابگاهی می نامند؛ ولی این شهرها غالباً نه فقط مسکن، بلکه تا حدودی اشتغال ساکنان خود را نیز تامین می کنند.

9
شهرهای جدید پیوسته
این الگو در جوار مادرشهر و مجتمع های بزرگ برای رفع مشکل انباشتگی های مسکونی آنها ایجاد می شود
هدف از ایجاد آن ها: ساماندهی فضایی و تراکم زدایی از مادرشهر

شهرهای جدید در ایران

10
شهرهای جدید در ایران
ایران بعنوان یک کشور قدیمی که مدنیت و فرهنگ شهرنشینی در آن بسیار پرسابقه است، از اثرات منفی مشکلات و معضلات شهری در امان نمانده است.
رشد سریع جمعیت شهر نشین کشور به صورت شتابزده و بدون زیر ساخت و برنامه ریزی لازم در دهه های اخیر اتفاق افتاد. این رشد به گونه ای صورت گرفته که متناسب با توان تجهیز فضاهای شهری و گسترش زیر ساخت ها نیست و عملاً برای مشاغل مورد نیاز جمعیت جذب شده، مسکن و سایر نیازهای ضروری هیچ گونه اقدام اصولی و برنامه ریزی شده انجام نشده است.
همچنین در نظام شهری کشور ما، توسعه شهرهای بزرگ نظیر تهران و مشهد و تمرکز فعالیت در آنها باعث جذب بیشتر جمعیت از اقصی نقاط کشور شده است.
ایجاد مشکلاتی نظیر: کمبود مسکن، بیکاری، جرم و جنایت، آلودگی هوا و آلودگی صوتی
در ایران نیز، ایجاد شهرهای جدید بعنوان یکی از راه حلهای اساسی و مناسب جهت رفع و کاهش معضلات شهری کلانشهرها مورد توجه قرار گرفته و در اطراف تعدادی از شهرهای بزرگ طراحی و اجرا گردیده اند.

شهر جدید پرند

11
ادوار مختلف شهرهای جدید در ایران
1. در فاصله بین دو جنگ جهانی یا مرحله انتقالی شهرهای جدید بدون راهبردی مشخص و مبتنی بر کارکردهای عمده و بر پایه یک هسته اولیه روستایی ایجاد میشوند
مثل زاهدان و نوشهر که در حال حاضر پررونق و موفق و به عنوان یک شهر تلقی می شوند
2. در دوره جنگ جهانی دوم تا اواسط دهه ۱۳۴۰ شهرهای جدید بدون راهبرد مشخص و بر پایه یک هسته شهری و مبتنی بر عملکرد تک پایه ای و خوابگاهی و برای توسعه صنعت و سایر رشته های صنعت شکل می گیرند
3. از اواسط دهه ۱۳۴۰ تا سال ۱۳۵۷ آن را دوره خیز هم می نامند. شهرهای جدید با راهبرد بهره برداری از منابع طبیعی و بدون وجود یک هسته اولیه شکل می گیرند که نقش عمده آنها توسعه ناحیه ای، ارائه مسکن و سوداگری زمین بوده است
4. پس از پیروزی انقلاب اسلامی بر پایه راهبرد پالایش و ساماندهی فضایی- در شهرهای ناحیه ای و ابرشهر تهران- توزیع رشد متعادل اقتصادی – اجتماعی
۲۸ شهر جدید اقماری مصوب و غیر مصوب بدون هسته اولیه و با نقش اسکان بهینه و جذب سرریزهای جمعیتی مناطق
پیش بینی شش میلیون نفر جمعیت تا سال ۱۳۶۵

12
دلایل ایجاد شهرهای جدید در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی
پیش بینی شده جمعیت ایران در سال 1400 به 130 میلیون نفر می رسد
96 میلیون نفر در نقاط شهری و 34 میلیون نفر باقی مانده در مناطق روستایی سکونت خواهند داشت
بر این اساس و با توجه به شهرهای موجود و محدودیت طبیعی و کاربری اراضی در حومه و اطراف آنها، امکان گسترش شهرها برای جذب جمعیت 96 میلیون شهرنشین درسال 1400 وجود نخواهد داشت.
ایجاد شهرهای جدید می تواند در جذب جمعیت مهاجران نواحی روستایی و شهرهای کوچک و متوسط موثر باشد
وجود مشکلاتی مثل: نارسایی های امور زیربنایی شهرها، هرج و مرج و نابسامانی های کالبدی، مشکل مسکن، فقر، بیکاری، حاشیه نشینی، جرم و جنایت و مشکلات روحی و روانی در شهرهای موجود، در ایجاد شهرهای جدید نقش موثری داشته است.
به منظور: تمرکززدایی و جذب سرریزهای جمعیتی شهرهای بزرگ چند میلیونی مثل تهران و مشهد، جلوگیری از توسعه بی رویه شهرهای بزرگ، ایجاد تعادل رشد اقتصادی و اجتماعی و کنترل حرکات مهاجرتی
شهر جدید پرند

13
انواع شهرهای جدید ایران از نظر استقرار در فضا و کارکرد
1) شهرهای جدید سازمانی – صنعتی: نخستین اقدام در زمینه ایجاد شهرهای جدید و برای استفاده بهینه از منابع و امکانات بالقوه در مناطق مختلف کشور. مانند آبادان، مسجد سلیمان، شهرک مس سرچشمه، ساوه، رشت و غیره.

2) شهرهای جدید اقماری: متداول ترین نوع ایجاد شهرهای جدید در ایران. نقش عمده آن ساماندهی فضایی شهر اصلی و جذب سرریزهای جمعیتی شهرهای بزرگ است.

3) شهرهای جدید با هویّت مستقل: برای تعادل در توزیع جمعیت و امکانات، توسعه ناحیه ای، خودکفایی نسبی از نظر اشتغال و خدمات، رعایت اصول زیست محیطی و در نهایت جدایی گزینی از مشکلاتی که شهرهای بزرگ با آن مواجه هستند به کار می رود. در ایران از نظر کارکرد هیچ کدام از شهرهای جدید ساخته شده موفّق به ایفای کارکردی از این نوع نبوده اند.

4) شهرهای جدید پیوسته: بیشتر در چهارچوب طرح جامع مادرشهر مکان یابی شده اند و به عنوان بخش مسکونی یا صنعتی آن عمل می کنند. مانند لویزان، کَنْ و اکباتان.

5) شهرهای شرکتی: اجتماع های برنامه ریزی شده ای برای اسکان شاغلان مجتمع های جدید صنعتی است.
مشکلات:
مالکیت انحصاری شرکت بر اراضی
فقدان رونق شهری
هزینه سنگین نگهداری شهر و مشکلات توسعه آن و ….
بررسی شهرهای جدید و مناطق شهری برخی کلان شهر های ایران

14
پراکندگی شهرهای جدید در ایران
ویکیپدیا

15
شهرهای جدید تهران
پردیس، پرند، هشتگرد، ایوانکی، اندیشه، لتیان
پردیس با نقش علمی تحقیقاتی / در شرق تهران / معضل اصلی کم آبی/ موفق از لحاظ جمعیت پذیری
پرند با نقش دانشگاهی و اسکان شاغلان فرودگاه / در جنوب غربی تهران / معضل اصلی کم آبی /موفق از لحاظ جمعیت پذیری
هشتگرد ناموفق ترین شهر جدید اطراف تهران / علت اصلی عدم موفقیت هشتگرد فاصله است/ نداشتن کشش جمعیت پذیری و نداشتن خدمات شهری
شهر جدید پردیس

16
شهر جدید پردیس
فاصله مناسب با تهران (حدود 35 کیلومتر)
استقرار آن در مسیر یکی از جاده های اصلی کشور
وجود مراتع توپوگرافی که مانع اتصال این ناحیه به تهران می شود
تراکم بسیار کم جمعیت
وجود شرایط مناسب زیست محیطی
در این شهر می توان 200 هزار نفر جمعیت را در زمینی به مساحت 2140 هکتار مستقر کرد
نقش خدماتی: دو عملکرد تحقیقاتی- علمی و توریستی-تفریحی
شهر جدید پردیس

17
شهر جدید پرند
در شهرستان رباط کریم، استان تهران. در۳۰ کیلومتری جنوب غربی تهران و در مسیر آزادراه تهران ـ ساوه و مجاورت با شهر فرودگاهی امام خمینی.
احداث آن در سال ۱۳۸۳ توسط شرکت مپنا شروع شد و آخرین واحد آن در سال ۱۳۸۵ ایجاد شد.
دارای مساحت تقریبی ۱۷۰۰۰ هکتار که شامل دو بخش مسکونی در شمال و شهرک صنعتی در جنوب است.
جمعیت آن در سرشماری سال ۱۳۹۵ برابر با ۹۷۴۶۴ نفر (۳۱۶۹۳ خانوار) می باشد که از این تعداد ۴۸۹۷۷ نفر مرد و ۴۸۴۸۷ نفر زن اند.
دارای ۷ فاز است و در آینده قرار است به ۱۶ فاز گسترش پیدا کند. فازهای صفر تا سه شامل املاک سنددار شرکتی یا شخصی ساز و فازهای ۴ تا ۶ شامل املاک مسکن مهر می شوند.
هر چه به سمت فازهای بالاتر می رویم امکانات و خدمات شهری کمتر می شوند.
دسترسی با ون، خطوط تاکسی و اتوبوس.
فاصله پرند از شهرهای هم جوارش چون تهران، شهریار، کرج، ساوه و قم به ترتیب ۳۵، ۲۰، ۴۰، ۷۵ و ۱۱۰ کیلومتر است.
شهر جدید پرند

18
مزایا و معایب شهر پرند
مزایای شهر

پایین بود قیمت مسکن، مخصوصا واحدهای مسکن مهر نسبت به سایر شهرهای جدید اطراف پایتخت
نزدیکی به فرودگاه بین المللی امام خمینی و مسیر آزاد راه های تهران- ساوه و تهران – قم و دسترسی راحت به شهرهای تهران، کرج و شهریار
احداث خط متروی تهران و پرند و انجام مراحل پایانی آن؛ در حال حاضر روزانه 11 مترو از تهران به سمت فرودگاه امام خمینی در حال تردد هستند.
موقعیت مناسب حمل و نقل ریلی و داشتن ایستگاه راه آهن
کارمندی بودن قشر ساکن در پرند اعم از پزشک، مهندس، کارمندان اداری، و پرسنل شهرک صنعتی همچنین بازنشستگان نیروهای نظامی
آب و هوای تمیز و بافت و ساخت و ساز شهری مدرن
مناسب بودن خاک پرند جهت بلند مرتبه سازی
رونق کارگاه های عمومی و تخصصی صنعتی و خدماتی در سال های آینده 
شهر جدید پرند

19
مزایا و معایب شهر پرند
معایب شهر

باد خیز بودن و تا حدودی خشک بودن آب و هوای پرند
فاقد آسانسور بودن بعضی آپارتمانهای سنددار
کمبود خدمات اورژانسی و امدادرسانی
ضعیف بودن امکانات زیربنایی و خدمات شهری در فازهای پنج و شش
خلوت بودن شهر برای کسانی که از شهرهای بزرگ مثل تهران مهاجرت می کنند کسل کننده است.
کمبود فضای سبز و تفریحی
عدم وجود تابلوهای راهنمایی رانندگی و بلوک ها
عدم وجود امکانات درمانی مجهز کافی و در فضای مناسب
شهر جدید پرند

20
اهداف طرح شهر جدید پرند
استقرار کانون شهری پرند در جنوب غربی تهران در جوار کانون شهری پر جمعیت اما ضعیف از جنبه زیرساخت های شهری همچون رباط کریم به منظور ارائه خدمات برتر به ساکنین موجود در منطقه تحت نفوذشان.
ایجاد مرکز خود اشتغالی و فراهم کردن فرصت های مناسب شغلی برای رفع نیاز جمعیت ساکن در شهر و حوزه نفوذ آن با در نظر داشتن حجم سرمایه گذاری ها در رابطه با امکانات و تاسیسات احداثی در آتیه شهرجدید پرند.
ایجاد محیطی مناسب و مطلوب برای زندگی و رفاه شهری به دور از هر گونه آلودگی و ترافیک شهری.
ایجاد و جذب کارگاه های تخصصی و مراکز خدمات رفاهی و اجتماعی در فازهای آماده سازی شهر جدید پرند.
در نظر داشتن اصول جلوگیری از تخریب محیط زیست با استفاده از بعضی عوامل اکولوژیک محل در طراحی و برنامه ریزی شهر جدید پرند.
شهر جدید پرند

نتیجه گیری

21
نتیجه گیری

شهرهای جدید در ایران با هدف پاسخ به مشکلات و کاستی های موجود در شهرهای بزرگ احداث شده اند تا شرایط بهتری برای ساکنان خود فراهم نمایند.
با این حال در شهرهای بزرگ شکل گرفته در ایران، میتوان شاهد مشکلاتی بود که باعث نارضایتی ساکنان از شرایط زندگی در این شهرها شده است.
رفاه اجتماعی یکی از نیازهای اساسی هر فرد است لذا از اینجا می توان دریافت که برنامه ریزی برای ارتقای کیفیت زندگی شهروندان تا چه اندازه میتواند نقشی مهم در افزایش و یا کاهش رفاه و آسایش شهروندان و در نتیجه ارتقای کیفیت زندگی آنان در پی داشته باشد.
فقدان فعالیت های اقتصادی در شهرهای جدید یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در موفقیت و یا عدم موفقیت این گونه شهرها به شمار می آید. این عامل روند سکونت شهروندان در شهرهای جدید را کند کرده و همچنین باعث خوابگاهی شدن آنها شده است.
بنابراین موفقیت کامل شهرهای جدید زمانی محقق می شود که با ایجاد فعالیت های اقتصادی و جلوگیری از خوابگاهی شدن این شهرها، به کیفیت های معماری و طراحی شهری، جذب سرمایه گذاری، توسعه شبکه های ارتباطی، فضاهای مرکزی شهرهای جدید و مشارکت همه دستگاه ها و مردم توجه شود و به اجرا در آید.

منابع

22
منابع
بانک مقاله. (1399, 9). Retrieved from http://bankmaghaleh.ir/%D8%AA%D8%AD%D9%82%D9%8A%D9%82-%D8%B9%D9%84%D9%84-%D8%AA%D8%B4%D9%83%D9%8A%D9%84-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%D9%8A%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/
حسین زاده, ک. (1399, 4 8). خبرگزاری ایسنا. Retrieved from https://www.isna.ir/news/99040806053/%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA-%D9%BE%D8%B1%D9%86%D8%AF-%DA%86%D9%87-%D9%85%DB%8C-%DA%AF%D8%B0%D8%B1%D8%AF-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%87
داداشپور, ب. (1381). شهر جدید سهند. تبریز: دانشگاه تبریز.
دنیای اقتصاد. (1390, 6 22). Retrieved from https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B1-26/417138-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%BE%D8%B1%D9%86%D8%AF-%DB%8C%DA%A9%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A
زومیلا. (1399, 9). Retrieved from https://www.zoomila.com/blog/%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D9%BE%D8%B1%D9%86%D8%AF-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86
زیاری, ک. (1378). برنامه ریزی شهرهای جدید. تهران: انتشارات سمت.
شهرداری پرند. (1399, 9). Retrieved from http://parandnew.ir/fa/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D9%BE%D8%B1%D9%86%D8%AF
صبوری, ف. (1399, 9). جغرافیا و برنامه ریزی شهری. Retrieved from http://www.fardinsabouri.blogfa.com/post/12/%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86
ویکیپدیا. (1399, 9). Retrieved from https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%86%D8%AF_(%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86)

30
با تشکر از توجه شما