پاورپوینت روش شناسی آموزش زبان فارسی

روش شناسی آموزش زبان فارسی

مبانی زبان

واژگان دستور زبان

ارتباط

مبانی آموزش زبان

مبانی آموزش زبان
الف- معلم:
1-علم (روش شناسی): معلم باید دارای یک رشته از آگاهی ها و دانش های مربوط به آموزش زبان و ادبیات و زبان شناسی کاربردی باشد و روش های آموزش زبان دوم را بداند.
2- هنر: معلم باید عشق و هنر و تدریس داشته باشد و با سنجش شرایط و روحیات مخاطبان روش های گوناگون را استفاده کند و کلاس را هدایت کند.
ب- زبان آموز:
1- پشت کار و انگیزه
2- نظم و انضباط
3- توانایی های شناختی
پ- ابزار:
1- کتاب
2- وسایل آموزشی و کمک آموزشی
3- برنامه آموزشی
ت- فضا
1- فضای طبیعی
2- فضای مجازی

عوامل یادگیری زبان

عوامل یادگیری زبان
الف- برون زبانی
1- انگیزه
2- فرصت و فضای به کارگیری زبان
3- استعداد زبانی
4- سن فارسی آموز
ب- درون زبانی
1- تناسب و ارتباط با زبان مادری از ابعاد ژرف ساخت و رو ساخت
2- قاعده مند بودن زبان

عامل مهم برون زبانی در یادگیری زبان دوم
انگیزه ی یادگیری: شناسایی و ایجاد انگیزه
انواع ایجاد انگیزه:
الف- درونی: افزایش حافظه و تمرکز، ایجاد نگرش نو، آشنایی با مفاهیم عمیق انسانی و معرفتی و زیبا شناسی، اعتقادی
ب- بیرونی: تحصیلی، علمی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، انقلابی، سیاحتی، باستانی و تاریخی

عوامل مهم برون زبانی در یادگیری زبان دوم
2- فرصت و فضای به کارگیری زبان:
الف- ایجاد فضاها و موقعیت های مجازی در کلاس: موقعیت فرودگاه، رستوران، هتل، قطار و …
ب- خارج کلاس: تماشای فیلم های سینمایی ایرانی، تماشای شبکه های ایرانی، مطالعه ی داستان ها و ادبیات فارسی، برقراری ارتباط با زبان فارسی میان فارسی آموزان در خارج کلاس، نامه نگاری با زبان فارسی.

عوامل مهم برون زبانی در یادگیری زبان دوم
3- توانایی های یادگیری (استعداد یادگیری زبان)
الف- توانایی تشخیص و به خاطر نگه داشتن صداها و راه کارهای بهبود آن
مجزا و طبقه بندی کردن صامت ها و مصوت ها و تکرار آن ها
تحلیل به هجا
استفاده از صداهای متنوّع
اصلاح از طریق شرطی کردن: با تلفظ اشتباه یک کلمه مانند تو، انجام یک حرکت بدنی یا بیان یک کلمه یا صوت
تداعی سازی: قرینه: بَهرام: بَهمن؛ بَهرام بَحث می کند. دَست: یَد

عوامل مهم برون زبانی در یادگیری زبان دوم
3- توانایی های یادگیری (استعداد یادگیری زبان)
ب- توانایی به خاطر سپردن و توسعه ی واژه ها و راه کارهای بهبود آن
حفظ واژه در جمله
استفاده از تصویر واژه ها و فرهنگ های تصویری (تمرکز موضوعی)
استفاده از روش تصویر ذهنی (فردی، ترکیبی)
استفاده از روش لایتنر یا فرهنگ نویسی (هم زبانی و چند زبانی)
استفاده از نقاشی واژه: لاغر، چاق
استفاده از آهنگ واژه: زشت، بهار
استفاده از مترادفات، هم خانواده ها، مخالف های کلمه
ارتباط با کلمات زبان مادری: پرگار، پرده
استفاده از موسیقی
استفاده از روش نمایش
استفاده از وندها در واژه سازی خلاق

عوامل مهم برون زبانی در یادگیری زبان دوم
3- توانایی های یادگیری (استعداد یادگیری زبان)
پ- توانایی تشخیص نقش دستوری واژه ها در جمله و راه کارهای بهبود آن
استفاده از روش مثال به قاعده (استقراء)
دستور تطبیقی (متمم در زبان فارسی و مجرور به حر ف جر در زبان عربی)

عوامل مهم برون زبانی در یادگیری زبان دوم
3- توانایی های یادگیری (استعداد یادگیری زبان)
ت- توانایی استنباط قاعده های دستوری از داده های زبانی و راه کارهای بهبود آن
آموزش قسمت های قاعده مند دستور زبان در دوره های آغازین به عنوان مبنای شکل گیری زبان: فعل گذشته ی ساده؛ گذشته ی استمراری؛ منفی کردن؛ پرسشی کردن
کاربرد «وندها» در واژه سازی: بی؛ با؛ نا؛ مند
ث – تسلط بر زبان های خارجی دیگر: زبان شناسی تطبیقی ناخودآگاه در ذهن فارسی آموز
استفاده از زبان شناسی تطبیقی: در مواقع ابهام دریافت سریع تر

عوامل مهم برون زبانی در یادگیری زبان دوم
4- سن یادگیری زبان
الف دوران کودکی:
دوران حساس که ذهن انعطاف پذیری بیش تری دارد؛
اندام های گویایی انعطاف بیش تری دارند؛ لذا تلفظ بهتر شکل می گیرد؛
تداخل کم تر پیش می آید.
ب- دوران بزرگ سالی:
مهم تلقی دانستن آموزش زبان و تمرکز و پشت کار بیش تر؛
یادگیری تحلیلی و عمقی تر و در نتیجه ماندگاری بیش تر در ذهن.

انواع یادگیری زبان
زبان مادری
زبان غیر مادری:
زبان خارجی: آموزش زبان در محیطی که معمولاً در روابط اجتماعی روزانه به کار نمی رود و فضای زبان آموزی محدود به کلاس درس است.
زبان دوم: زبان به عنوان ابزاری در روابط روزانه به شمار می آید.
الف- هدایت شده: مبتنی بر مبانی آموزش زبان در محیط زبانی انجام می شود. (مطلوب ترین نوع آموزش زبان) در محیط های غیر زبانی با ایجاد محیط مجازی زبان می توان محیط طبیعی را شبیه سازی کرد.
ب- غیر هدایت شده (طبیعی): زبان آموزی در جریان ارتباطات روزانه به دور از هر گونه آموزش نظام یافته صورت می گیرد.

تفاوت آموزش زبان مادری و زبان دوم
1- تاثیر زبان مادری
منفی:
الف- تداخل:
روساختی (آوایی): تلفظ متفاوت کلمات عربی دخیل در زبان فارسی: معضلات
ژرف ساختی (دستور زبانی): تفاوت ترتیب اجزای جمله در زبان فارسی و عربی
ب- انتقال منفی: نبود فعل در جمله های اسمیه ی عربی: من لبنانی…
پ- بروز خطا: معانی متفاوت کلمات عربی دخیل در فارسی: اختیار، تسلیت

تفاوت آموزش زبان مادری و زبان دوم
1- تاثیر زبان مادری
مثبت
الف- تسهیل: الفبای مشابه، کلمات مشترک هم معنای زیاد
ب- انتقال مثبت: جمله های 2 جزئی و 3 جزئی، ساخت اسم فاعل و مفعول: کاتب و مکتوب؛ جمع بستن به روش زبان عربی: کتّاب، مکتوبات

تفاوت آموزش زبان مادری و زبان دوم
2- یادگیری زبان دوم در مراحل سنی گوناگون و در شرایط یادگیری گوناگون صورت می گیرد؛ اما زبان اول در سنین اولیه و در محیط طبیعی و از رهگذر روابط اجتماعی صورت می گیرد.

تفاوت آموزش زبان مادری و زبان دوم
3- در یادگیری زبان دوم توانایی های شناختی در یادگیری زبان موثر است؛ اما در باره ی زبان اول این توانایی ها به رشد کامل نرسیده است و دخالتی ندارد.

تفاوت آموزش زبان مادری و زبان دوم
4- یاد گیری زبان دوم امری آگاهانه و مبتنی بر انگیزه های شخصی و درونی است؛ اما یادگیری زبان اول ناخودآگاه است و انگیزه معنایی ندارد.

تفاوت آموزش زبان مادری و زبان دوم
5- یادگیری زبان دوم همیشه موفقیت آمیز نیست؛ در حالی که زبان مادری شکست در آن معنا ندارد.

زبان آموزی و رشد گفتار کودک
اهمیت بررسی زبان آموزی کودک
نظری: درک بهتر عناصر و روابط زبان و در نتیجه گسترش نظریه ی ساخت زبان؛ درک رشد شناخت و شعور عادی انسان؛
کاربردی: شناخت بهتر روش های زبان آموزی، گسترش مهارت های زبانی و آموزش و روند یادگیری؛ شناخت و درمان زبان پریشی.

فرضیه های زبان آموزی کودک
فرضیه ی شناخت گرایی زبان
فرضیه ی شرطی شدن رفتاری زبان
فرضیه ی ذاتی بودن زبان

1- فرضیه ی شناخت گرایی زبان
ژان پیاژه روان شناس سوییسی کودک را منبعی برای شناخت او در نظر می گرفت.
زبان آموزی از رشد شناخت کودک در برخورد با محیط ناشی می شود؛ لذا زبان آموزی به رشد شناخت وابسته است؛ اما اهمیت زبان در رشد شناخت ناچیز است.
تمرکز پژوهشی درباره ی تعیین رشد شناختی و اجتماعی کودک پیش از آغاز کردن تولید گفتار بود؛ بنابراین پیاژه درباره ی چگونگی رشد زبان کودک و ارتباط آن با رشد شناخت او نظر صریحی نداد.
تردید درباره ی فرض زبان نشان گر درک واقعی کودک از جهان اطراف اوست و زبان منبع اطلاعات جهان اطراف برای کودک است.

رابطه ی زبان آموزی و توانایی های شناختی انسان
کودکان بدون هیچ آموزش عمدی به طور طبیعی در سنّ 1/5 سالگی شروع به صحبت کردن می کنند و تا حدود 4/5 سالگی هسته ی اصلی زبان محیط خود را فرامی گیرند.
زبان انسان از نظام های ارتباطی جانداران دیگر متمایز است و دارای زایایی و پیچیدگی های خاصّ خود است و تحت تاثیر محیط است.
رشد زبان در مقایسه با رشد توانایی های دیگر کودک سریع تر است.
فراگیری زبان به رشد توانایی های ذهنی یا هوش انسان چندان وابسته نیست: افراد لال که دارای توانایی های ذهنی خوبی هستند؛ افراد کم هوش که مانند کودکان عادی توانایی صحبت کردن دارند.

2- فرضیه ی شرطی شدن رفتاری زبان
اسکینر روان شناس آمریکایی رفتارگرایی را پایه ای برای شناخت انسان در همه ی جنبه ها از جمله زبان در نظر می گرفت.
در رفتارگرایی اصل براین است که آن چه بر پایه ی آن رفتار توضیح داده می شود باید قابل مشاهده باشد؛ لذا هر گونه ساخت ها و ویژگی های ذهنی در شکل گیری رفتار نامعتبر است؛ هم چنین فرآیندهای درونی شخص، شمّ زبانی؛ روابط دستوری نیز در یادگیری و کاربرد زبان بی تاثیر است.
هیچ گونه ویژگی ذاتی موثر در یادگیرنده در بروز رفتار وجود ندارد؛ لذا تنها انگیزه، پاسخ، تقویت و سرانجام شرطی شدگی رفتار اساس آموزش رفتار را برای جانداران میسر می سازد؛ لذا هر رفتاری مبتنی بر شرایط انگیزشی بیرونی قابل توضیح است.

2- فرضیه ی شرطی شدن رفتاری زبان
مبانی فرضیه ی رفتارگرایی: رفتار موثر و تقویت (گفتار کودک و تشویق اطرافیان)
اگر رفتار موثر نتیجه ی مطلوب داشته باشد، تقویت می شود و اگر نتیجه ی نامطلوب داشته باشد از تکرار آن کاسته می شود.
روش فرضیه ی رفتار گرایی: هر کار به چندین مرحله ی تدریجی تقسیم شود؛ به جانور به طور منظم پاداش داده شود.

ایرادهای فرضیه ی شرطی شدن رفتاری زبان
روش فرضیه ی رفتار گرایی: هر کار به چندین مرحله ی تدریجی تقسیم شود؛ این که به جانور به طور منظم پاداش داده شود در دنیای طبیعی کودک انجام نمی شود و قابل پیش بینی نیست چه رفتارهایی تقویت کننده و چه رفتارهایی بازدارنده است.
اگر رفتار موثر نتیجه ی مطلوب داشته باشد، تقویت می شود و اگر نتیجه ی نامطلوب داشته باشد از تکرار آن کاسته می شود: مطلوب بودن به حالت درونی جاندار مربوط می شود.
شناسایی انگیزه هایی که کودک یک سخن را بگوید همواره ممکن نیست؛ شناخت موقعیت بیان یک سخن فراتر از توانایی های کودک است؛ در موقعیت های متفاوت گفتار های مشابه دارند یا بالعکس؛ لذا ارتباط مستقیمی میان رویداد پدیده و بیان زبانی قائل شد.
تقلید به هیچ وجه به همه ی واقعیت های زبان مربوط نمی شود: پزیدم، خوش حالانه.

3- فرضیه ی ذاتی گیرایی زبان
چامسکی تولید گفتار را فعالیتی منظم، باطرح و قاعده مند می داند.
تقلید در بخش تلفظ اصل است و قاعده سازی در بخش ژرف ساخت زبانی
خلق گفتار صرفاً حاصل محیط یا تقلید نیست، بلکه فرآیندی است زایا

فرایند یادگیری زبان
مهارت های زبانی
شنیدن
گفتن
خواندن
نوشتن

روی کرد های آموزش زبان دوم
روی کرد کلاسیک و سنت گرا
روی کرد رفتار گرا
روی کرد گشتاری

روی کرد کلاسیک و سنت گرا
مبانی آموزش
ترجمه
دستور زبان
هدف
خواندن
نوشتن

روی کرد رفتار گرایی آموزش زبان
زبان مانند دیگر رفتار های آدمی است که از راه انگیزه، تقلید و پاسخ، تقویت، تکرار و تشکیل عادت های زبانی صورت می گیرد.

روش آموزش زبان بر اساس نظریه ی رفتار گرایی (گفتاری – شنیداری)
تحلیل مقابله ای: مقابله ی زبان اول و دوم برای کشف شباهت ها و تفاوت ها
پیش بینی عناصر و ساخت هایی که در روند یادگیری خلل ایجاد می کنند و ایجاد اشتباه می کنند.
مشخص کردن روش هایی که خلل ها و اشتباهات را برطرف کند و باعث غلبه بر آن تداخل ها و کسب عادت جدید شود. مانند تکرار و تمرین های متعدد و طولانی

آسیب شناسی نظریه ی رفتارگرایی
بسیاری از خطاها از راه تحلیل مقابله ای قابل پیش بینی نیست: می دارم.
یادگیری زبان دوم در بسیاری حوزه ها امری زایاست. بخش عمده ای از خطاها از خود زبان دوم شکل می گیرد.
مانند خطاهای پیش رفتی:
1- تعمیم سازی: مردمان، زندان دار
2- قاعده سازی: علی با حمید به مدرسه رفتند. بُردن: می بُرم، بچه ان
3- ساده سازی به وسیله ی حذف در مرحله ی تلگرافی زبان: دیروز کجا رفتی؟ هیچ.

نظریه ی گشتاری شکل گیری زبان
اجزای نظریه
بخش پایه (ژرف ساخت): ساخت های نحوی بنیادین را خلق می کند.
بخش گشتاری: تغییر ساخت های پایه به روساخت ها
بخش صوتی: آوایی کردن جمله ای روساخت به طوری که قابل تلفظ است.
بخش معنایی: به معنای جمله ها سرو کار دارد.

روش های آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان
روش دستور ترجمه 10- روش به گزینی
روش مستقیم 11- روش واحدی
روش گوشی – زبانی 12- روش بازبینی مواد زبانی
روش گوشی – دیداری 13- روش تمرین تئوری
روش طبیعی 14- روش شباهت های زبانی
روش روان شناختی 15- روش دو زبانه
روش خوانشی
روش دستوری
روش ترجمه

ویژگی های آزمون علمی
پایایی
اعتبار
عملیاتی

1- انواع پایایی
پایایی خود آزمون
کثرت وکفایت آزمون امتحان های بیش تر = ارزش یابی دقیق تر
پایایی تصحیح آزمون

1- پایایی
تعریف: بررسی و سنجش نتایج ثابت و پایانی که یک آزمون ارائه می دهد. آزمونی پایاست که در شرایط و مواقع مختلف برای افراد متفاوت نتایج مشابهی داشته باشد. ثبات نمرات آزمون
معیار سنجش پایایی آزمون:
تغییر روز امتحان و کسب نمرات مشابه
نمرات مشابه در آزمون های هم ارز
آزمون هم ارز: انواع مختلف یک آزمون که از نظر طول و دشواری یکسان است.
تغییر روز و زمان تصحیح و نتیجه ی مشابه
مصحح دیگر ونتیجه ی مشابه

2- اعتبار
تحلیل و ارزیابی دقیق مهارت های زبانی و همبستگی سوالات و نمرات آزمون با توانایی عملی مهارت های زبانی

دو سوال اساسی در اعتبار آزمون:
آزمون دقیقا کدام مهارت یا مهارت های زبانی را می سنجد؟
آزمون به چه کیفیت مهارت های زبانی را می سنجد؟

انواع اعتبار
اعتبار محتوا: آزمون باید نمودی دقیق و کافی از محتوای کل دوره ی آموزشی باشد.
اعتبار تجربی: میزان اعتبار یک آزمون در مقایسه با یک یا چند مقیاس معیار دیگر
اعتبار هم زمان: مقایسه نتیجه ی آزمون با سایر ارزش یابی های دیگر خود معلم
اعتبار پیش بینی: مقایسه با آزمون های معتبر دیگر که در زمان گذشته گرفته شده و یا در زمان آینده گرفته می شود.
3- اعتبار صوری: شکل آزمون

3- عملیاتی بودن آزمون
عملی بودن و قابلیت استفاده از یک آزمون
آسانی برگزاری
تصحیح
امکان پاسخ و دوری از ابهام
اقتصادی بودن

انواع مهارت های زبان
مهارت های شنیداری
مهارت های گفتاری
مهارت های خواندن
مهارت های نوشتاری

1- مهارت شنیداری
مهارت های لازم برای شنیدن:
تمییز
نگهداری
درک

1 و 2- تمییز و نگهداری
در سطح مقدماتی زبان آموز نسبت به بعضی آواها ناشنوا و طبیعتاً غیرگویاست.
تمرین های تمییز
شناسایی آوایی:
تمرین های تشخیص همانندی و ناهمانندی آوایی: بَر، بار
تمرین های بیان و شمارگذاری آوایی: ب:1، پ:2: پشت بام، بی پول
تمرین های جملات تقابلی (تشخیص جملات شفاهی نزدیک به هم و صورت کتبی آن)؛ ظهر صفورا پرنده دید. ظهر صفورا برنده دید.
تمرین های شنیدن متن و تصحیح صورت کتبی. بدر به ایداره رفت.
2- آوا نویسی:
آوانویسی واژگان و جملات شفاهی
آوانویسی و تاکید بر جفت های کمینه

3-درک مطلب شنیداری
درک مطلب مستلزم فهم صورت و معنی گفتار می شود.
در سطح مقدماتی سرعت درک مطلب با مقدار واژه ها نسبت معکوس دارد.
تمرین های درک مطلب:
گفت وگوها و متن های شفاهی و سوال از آن ها
تمرین های نگاه کن وگوش بده
تمرین های بخوان وگوش بده
شنیدن متن به زبان فارسی و خواندن آن به زبان عربی و بالعکس (پیش رفته)
ترجمه های شفاهی

آزمون های سنجش مهارت شنیداری
آزمون تستی
آزمون به کمک حرکات بدنی (با توجه به کلمه ها یا دستور زبان از فارسی آموز می خواهیم کارهایی را انجام دهد؛ مثلا نمایش برداشتن یک لیوان آب و نوشیدن آن)
آزمون به کمک نقاشی (مثلا ما ساعت را می گوییم و فارسی آموز باید آن را نقاشی کند.)
آزمون تصویری (سوال خوانده می شود و هم زمان نقاشی ای هم به فارسی آموز نشان داده می شود؛ مثلا استاد می گوید این مداد است و فارسی آموز نقاشی یک خودکار را می بیند و حال باید او درستی یا نادرستی سوال را تشخیص دهد؛ یا استاد متنی را می خواند و تعداد نقاشی وجود دارد؛ فارسی آموز باید نزدیک ترین نقاشی به مفهوم متن را شناسایی کند.)

تشخیص آواها
5- تشخیص آواها
5-1- تلفظ یکسان یا متفاوت واژه های جفت کمینه: مثلا استاد دو کلمه می گوید و فارسی آموز باید تشخیص دهد آیا این دو واژه یکی است یا نه؟فیل، فیل ؛ بور، پور
یا سه واژه را می شنود و باید تشخیص دهد کدام گزینه متفاوت است: نام، بام، نام یا یک واژه را می شنود و باید از پاسخ نامه واژه ای را که شنیده تشخیص دهد: یاران: باران، ماران، یاران، یارا
5-2- ارتباط واژگان یا جملاتی که شنیده می شود و تصویر یا تصاویر از قبل تهیه شده (مثلا استاد می گوید فاطمه در غربت زندگی می کند؛ بعد تصویر زنی مسلمان باشد که در یک بازار غربی است و یا تصویر زنی باشد که در کنار خانواده اش است.
5-3- شنیدن یک جمله و انتخاب نزدیک ترین به مفهوم جمله از میان چند
گزینه که در راستای توانایی قدرت استنباط و استنتاج فارسی آموزان است. (تشخیص آشکارا)؛ مثلا یک ضرب المثل را می خوانیم و چند معنی برای آن می نویسیم و فارسی آموز باید نزدیک ترین معنا را انتخاب کند.

تشخیص آواها
5-4- شنیدن یک جمله و انتخاب جمله ای که مفهوم آن را کامل می کند از میان چند گزینه (تشخیص ضمنی)
5-5- شنیدن جمله و تشخیص زمان فعل ها
5-6- تشخیص مفهوم جمله از آهنگ گفتار
5-7- تشخیص تکیه ی واژه و نقطه ی اطلاع جمله (ولی و ولی)
5-8 – تشخیص نگهداری صوت و مفهوم جمله: یکسان و متفاوت بودن مفهوم دو جمله

مهارت گفتاری
صحبت: 1- اندیشیدن
2- ساختار زبان (تلفظ؛ ترکیب های زبانی؛ سرعت مناسب)

مهارت گفتاری
اجزای گفتار (تلفظ، آهنگ، تکیه)
1- تلفظ: آموزش تولید واج ها
تمرین های تلفظ
الف- تقلید (بشنوید و تکرار کنید) آزمایش گاه زبان
ب- تکمیل کنید (فیلم را در …… می بینم؛ مادر برای تربیت فرزند رنج های زیادی ……)
پ- خواندن مواد آشنا
ت- خواندن مواد ناآشنا
ث- تصویر

مهارت گفتاری
2- آهنگ کلام (الگوهای آهنگی زبان)
مثل افتان و خیزان بودن آهنگ جمله
انواع آهنگ کلام
آهنگ هایی که باعث تمایز بین زبان مقصد و زبان مادری زبان آموز است.
آهنگ هایی که بر مفاهیم خاصی در زبان مقصد دلالت می کند.
تمرین های آهنگ کلام
راهنمای گفتاری: پاسخ به پرسش یا انجام دستوری
خواندن
حفظ کردن
تقلید: (تکرار جملات و عبارات)
راهنمای دیداری: (توصیف داستان وار تصاویر)
نمایش نامه

مهارت گفتاری
2- آهنگ کلام (الگوهای آهنگی زبان)
مولفه های ارزیابی آهنگ کلام:
آهنگ در درون گروه واژه
آهنگ در پایان گروه واژه
آهنگ پایانی در جمله های اخباری و پرسشی
آهنگ بافت کلی وسبک کلام

مهارت گفتاری
3- تکیه ی کلام
تمرین های تکیه ی کلام
تقلید و از برگویی
خواندن (پایاترین تمرین و آزمون)
راهنمای گفتاری با تصویر یا بدون تصویر

مهارت گفتاری
آزمون های گفتار
1- جانشینی چندگانه: دانش آموز به مدرسه آمد. (دانش آموزها)
2- جانشینی همراه با دگرگونی: کتابی می خوانم. (نوشتن)
3- جای گزینی ضمیر: من و دوستم به مدرسه رفتیم.
4- گشتار(دگرگون سازی)
الف- شمار: تبدیل جمله ی مفرد به جمع: کتاب و مدادم روی میزکوچک است.
ب- منفی کردن
پ- سوالی کردن
ت- زمان و وجه فعل

مهارت گفتاری
آزمون های گفتار
5- پیروی از دستور: (به علی بگو کتابش را به شما بدهد.)
6- پیوند جمله ها وساخت جملات مرکب و شرطی
7- پرسش و پاسخ طبق دستور: آیا فکر می کنی علی دیروز فارسی خونده؟ گفت و گو درباره ی انتخابات بین دو نفر
8- اعداد
9- گفتن وقت: (ساعت، جدول ساعت کار)
10- بیان مطالب و جواب مناسب با آن (- من هم این کتاب را خوانده ام! (با حالت هیجان) – چه خوب!)
11- ترجمه ی شفاهی
12- توصیف تصویر
13- بیان خلاصه ی داستان یا فیلم
14- سخنرانی در موضوعی دل خواه و یا از پیش تعیین شده

3- مهارت خواندن
مبانی خواندن
بازشناسی دیداری کلمات
درک محتوای کلمات
درک ساخت زبان

3- مهارت خواندن
تمرین های خواندن
آزمون های قبل از خواندن
تشخیص (حرف، واژه، جمله) (سرعت در تشخیص صورت زبانی)
از تصویر به واژه یا متن (ارتباط یک تصویر با یک کلمه یا متن)
از گفتار به نوشتار (ارتباط یک بخش شفاهی با کلمه یا جمله یا متن)

3- مهارت خواندن
2- فقره های خواندن – درک مجزا
تمرین های درست – نادرست (نارنگی سفید است؛ سیب قرمز است)
تمرین های مناسب – نامناسب (ارتباط مجموعه ای از جملات با یک تصویر یا بخش شفاهی)
تمرینات تکمیلی (واژگان، نتیجه گیری منطقی، ادامه ی فکر و سخن، پرسش و پاسخ، تکمیل دنباله ی گفت و گو)

3- مهارت خواندن
3- آزمون های خواندن در خارج از کلاس درس
تمرین های چند گزینه ای
پرسش های نوشتاری
خلاصه نویسی

3- مهارت خواندن
4- فقره های واژگانی مجزا
مترادف ها
متضادها
تعریف
تکمیل کردن

3- مهارت خواندن
5- پرسش از بخش های یک متن
سوال های چندگزینه ای
سوال های نوشتاری (تعریف واژه یا اصطلاحی که زیر آن خط کشیده شده، ارزیابی مناسب بودن بعضی از واژه ها یا اصطلاحات به کار رفته، نگرش نویسنده درباره ی موضوع متن، خلاصه نویسی، نظر خواننده نسبت به متن و …)

3- مهارت خواندن
6- سرعت در خواندن
تعداد سوالات از وقت استاندارد بیش تر است.
تشخیص کلمات یا عبارات بی ارتباط به کار رفته درمتن

3- مهارت نوشتن
مبانی نوشتن: واژگان، املا، دستور زبان، سبک
معیار سنجش انشا: املا، روانی سبک، صورت های افعال و زمان ها، انتخاب واژه ها
آزمون های پیش از نوشتن:
1- تمرین خط (صحت و سرعت)
2- دیکته: قراءت واژه و عبارت، پرکردنی، اصلاحی
3- تکمیل جمله های ناتمام
4- جمله های مطابق با دستور: جانشینی (ساده، تغییری، تعویضی)، پیوند دادن جمله
5- جمله سازی
6- توصیف تصویر

3- مهارت نوشتن
7- خلاصه نویسی داستان
8- نوشتن گفت و گو
9- تعریف، مترادف، مخالف، مشابه
10- ترجمه