رسانه های دیجیتال و سلامت
ضرورت تولید رسانه های دیجیتالی
1- همراه شدن آموزش سلامت جامعه با تغییر الگوی زندگی مردم و استفاده از روش های جدید برای رساندن پیام سلامتی
2- بردن آموزش های مربوط به سلامت به داخل خانه های مردم و محل های کار آنها
3- نقش بسیار موثر فناوری های نوین ارتباطی و رسانه های دیجیتال. )جوانان زیر بیست سال به طور میانگین یک سوم زمان بیداری خود را با وسایل ارتباط جمعی به صورت مستقیم و غیر مستقیم می گذرانند.)
4- حساسیت دست اندر کاران نسبت به این رسانه ها
آثار مثبت رسانه ها
برخی از کارکرد ها و آثار مثبت:
افزایش دانش و تصحیح باور های غلط
تحت تاثیر قرار دادن نگرش ها و هنجارهای اجتماعی
تغییر رفتار در طولانی مدت
اصلاح شیوه زندگی
ترغیب به کارهای مفید و مثبت
بهینه سازی اوقات فراغت جوانان و تقویت فعالیت های جایگزین
رسانه دیجیتال چیست؟
رسانه هایی هستند که انتشار محتوا در آن ها به کمک ابزارهای مجهز به پردازشگر دیجیتال میسر باشد، مانند:
رسانه های بر خط( online)
خدمات مخابراتی مانند پیام چند رسانه ای(MMS)، پیام کوتاه(SMS)
سایر اشکال شبکه های تبادل داده تلفن همراه و همچنین رسانه های مبتنی بر حامل های فیزیکی دیجیتال مانند بسته های نرم افزاری رسانه ای، بازی های رایانه ای
اینترنت و سلامت
اینترنت شبکه ای از رایانه های به هم متصل می باشد که امکان انتقال فایل های متنی، صوتی و تصویری را فراهم می سازد.
این امکان شامل رایا نامه، رجوع به صفحات خانگی و دستیابی به اطلاعات به صورت چند رسانه ای است.
ضریب نفوذ یکی از بنیادی ترین شاخصی است که نشان می دهد یک کشور تا چه حد به اینترنت دسترسی دارد که با سر شماری مشخص می شود.
کاربر اینترنت : کسی که به شبکه جهانی اینترنت متصل می شود.
استانداردهای بین المللی متفاوتی وجود دارد ولی همه دو ویژگی را بیان می کند. اتصال به اینترنت و زمان استفاده
ضریب نفوذ اینترنت :
در سال 1389 ، 24 میلیون نفر بود.
در سال1390 ، 5 استان کشور به ترتیب الویت: تهران- گیلان- قم- سمنان- آذر بایجان شرقی بود
ضریب نفوذ اینترنت
تعریف اتحادیه جهانی مخابرات: کاربر اینترنتی به شخصی اطلاق می شود که حداقل 2 سال سن داشته باشد و در طول 30 روز گذشته حداقل یک بار به اینترنت متصل شده باشد.
تعریف موسسه نیلسون آنلاین: فرد در یک ماه گذشته 49 بار در اینترنت حضور یابد، 1350 صفحه را بازدید کند، 45 ساعت در ماه در اینترنت باشد، به 76 دامنه مراجعه کرده باشد و در هر بار حضور به طور متوسط 32 دقیقه زمان اختصاص دهد.
تعریف وبگاه مرکز آمار اینترنت: فردی که در حال حاضر توانایی اتصال به اینترنت را داشته و دانش استفاده از فناوری وب را دارا باشد.
تعریف کلی : فردی که طی 12 ماه گذشته با اتصال به شبکه اینترنت از یکی از خدمات آن استفاده کرده باشد.
مولفه های اصلی جامعه الکترونیکی
آموزش الکترونیکی: راه اندازی مدارس مجازی، ارائه دروس آموزشی، برگزاری آزمون های اینترنتی ، مطرح شدن واژه دانش آموز مجازی
تجارت الکترونیکی
سلامت الکترونیکی: یک زمینه رشد از تلاقی بهداشت، پزشکی و خدمات سلامت با فناوری اطلاعات و ارتباطات است .
حوزه های سلامت الکترونیک
توانمند سازی جامعه
امکان تبادل اطلاعات میان موسسات بهداشتی
ایجاد فرصت های جدید از جنبه اخلاقی مثل محرمانه ماندن اطلاعات کاربران
بالا رفتن کارآیی به دلیل سرعت پردازش حجم زیادی از اطلاعات
آموزش بر خط
ارتباطی جدید (امکان ارتباط 24 ساعته بین بیمار و پزشک )
گستره جغرافیایی : ارتباط پزشکان با کاربران در تمامی نقاط دنیا بدون نیاز به حضور در آن محل
افزایش کیفیت خدمات سلامت: دستیابی به مشکلات سلامت به وسیله ثبت و نگهداری اطلاعات مطب ها و مراکز بهداشتی و مراکز پاراکلینیک
افزایش عدالت: دسترسی همه افراد به طور یکسان به خدمات
اعتیاد اینترنتی
معیار های اعتیاد اینترنتی عبارتند از:
تحمل: به معنای صرف زمان بیشتری برای اینترنت به منظور رسیدن به رضایت.
وجود دو یا چند علامت کناره گیری در طی دو روز در ماه (اختلال در عملکرد اجتماعی ،فردی و آموزشی)
فرد به خاطر استفاده از اینترنت از فعالیت های مهم اجتماعی شغلی و تفریحی دست می کشد
فرد به خاطر استفاده از اینترنت در خطر فقدان روابط مهم، شغل و فرصت های آموزشی و شغلی قرار می گیرد.
معیار IAT
تست(IAT) جهت اعتیاد
پیامد های اعتیاد اینترنتی شامل اختلال و بی نظمی روانی- اجتماعی
کمتر از 49 : عادی (بالای 40 :در معرض خطر)
79 – 49: اعتیاد خفیف
100 – 80 : اعتیاد شدید یا معتاد
آسیب شناسی اینترنت
اینترنت و ارتباطات خانوادگی:
کم شدن تعاملات خانوادگی خصوصا در جوانان
ایجاد کشمکش های خانوادگی
شکستن حریم خصوصی خانواده از طریق ایجاد وبلاگ توسط نوجوانان
اینترنت، کودکان و نوجوانان:
حضور افراد حتی کاملا متفاوت از جنسیت ، شخصیت و شکل ظاهری به این ترتیب هویت نوجوان تحت تاثیر قرار می گیرد.
قرار گرفتن در معرض منابع غیر مناسب( جنسی- نفرت انگیز- خشونت آمیز)
تبلیغ مواد مخدر، الکل؛ سیگار و خطرات روانی
چت روم و عوارض آن
معیارهای اصلی یک طراحی وب سایت
سایت باید دارای سه رکن اصلی کیفیت مطالب، اعتبار مطالب و دسترسی مطالب باشد.
مطالب بایدهمبستگی موضوعی داشته و هدفمند، آگاهی دهنده و کاربردی، منظم و مرتب باشد.
تحت سیستم وب ، فونت 12-14
مطالب طوری باشد که افراد با اینترنت کم سرعت هم استفاده کنند
مطالب باید منظم و سریع به روز رسانی شوند
تلفن همراه
از دهه1960 تفکر مستقل سازی تلفن از حالت ثابت به حالت سیاردرکشورهای اسکاندیناوی شروع شد.
ایران یک دهه بعد در سال 1354 درصدد استفاده از این سامانه و همزمان در کرمان آغاز به کار کرد.
گوشی های نسل دوم و سوم دارای امکانات سخت افزاری هستند.
در حال حاضر 90 درصد از جمعیت جهان به تلفن همراه دسترسی دارند.
ضریب نفوذ: یعنی تعداد مردم در ازای هر اشتراک سیم کارت
-در اروپا برای هر 0/8 کاربر،یک اشتراک. (به ازای هر 10 نفر کاربر 13 مشترک تلفن)
-در ایران در سال 1389، 35 ملیون نفر ( ضریب نفوذ 48%)
-اپراتور ایرانسل 18 میلیون مشترک دائم و اعتباری 44 میلیون مشترک .
خدمات تلفن همراه
انتقال صوت ،تصویر و نوشتار
خدمات پیام کوتاه( انتقال متون 150 حرف.( ارسال پیام سلامت، راهنمایی کاربران امکان پذیر است.)
سامانه پیام کوتاه سلامت با شماره 1000264 اطلاعات سلامت عمومی
جیرفت پیام کوتاه ویژه مادران باردار
دانشگاه های قم ،کرج و قزوین در کنترل وبا از سامانه پیام کوتاه استفاده کردند
هزینه بسیار کمتر از هزینه پوستر می باشد
خدمات ارتباط با فناوری بلوتوث(ارتباط دودستگاه با هم)
توسعه سلامت در بستر تلفن همراه:ارتباط دو طرفه بیمار و پزشک
سلامت همراه : شامل سلامت و بهداشت عمومی، پزشکی ، نظارت و مراقبت از خود توسط تلفن همراه
نرم افزارهای سلامت همراه شامل بکارگیری رایانه های جیبی برای جمع آوری داده های حوزه سلامت ، ارائه خدمات بصورت آن لاین است.( خدمات شامل مراقبت، اطلاع رسانی، مشاوره، آموزش، نظارت، تشخیص و مدیریت است)
تصویر برداری مافوق صوت با گوشی های هوشمند: اتصال کاوشگرهای تصویر برداری مافوق صوت به یک گوشی هوشمند
گوشی های هوشمند و مبتلایان به دیابت
آسیب شناسی تلفن همراه
کاهش توانایی مغز برای پردازش اطلاعات ترافیک به میزان %50
تلفن همراه اکثر کارکنان بیمارستان به حداقل یک نوع باکتری آلوده
می باشد خصوصا بیماریهای پوستی
خارش، اگزما و حساسیت پوستی به دلیل وجود نیکل
آسیب رسیدن به انگشتان ،همچنین مشکلاتی در گردن، بازو و دست ها
پیری زود رس، خطر ابتلا به بیماری گلیوما(درگیری بافت پارنشیم مغز) در افرادی که بیش از ده سال با یک گوش خود صحبت کنند.
پایین آمدن آستانه شنوایی با استفاده از هندزفری
هنوز مدرک قاطعی برای سرطان زایی آن ارائه نشده است.
دو نمونه از نرم افزارهای مرتبط با سلامت
نرم افزار فارسی سلامت همراه برای گوش های اندروید:
این نرم افزار که از چهار قسمت کلی شامل محاسبه درصد چربی تشکیل دهنده بدن، کالری مورد نیاز روزانه، محاسبه تعداد ضربان قلب هدف به هنگام ورزش و اندازه گیری شاخص توده بدنی تشکیل یافته است.
نرم افزار اطلاعاتی سال نامه سلامت:حاوی 15 عنوان مطلب پزشکی ، روانشناسی، اطلاعات دارویی است. همچنین شامل:
– تقویم روز
-روز شمار پزشکی
– محاسبه رژیمی و لاغری
– ازمون روانشناسی
از پیامک در چهار محور افزایش سواد سلامت، افزایش انگیزه به برخی موضوعات سلامتی، توصیه های راهکارهای شیوه زندگی سالم و ارائه برنامه های آموزش سلامت می شود استفاده کرد.
معیار های اصلی در طراحی پیامک:
یک پیامک باید حاوی یک عنوان و یک متن باشد.
حجم مطالب بیش از 160 کاراکتر نباشد.
پیامک باید هدفمند و اثر گذار باشد.
نوشته ساده باشد و ارائه مطالب واضح و قابل درک باشد.
توجه:
MMS می تواند بیش از 1000 کارکتر داشته باشد. همچنین در یک زمان واحد تصویر، متن و صوت می توان فرستاد.
در MMS فرمت رنگی، فایل تصویری jpeg، gif – فایل صوتی MP3، MIDI امکان پذیر است.
پایان