دوپینگ در ورزش چیست ؟
دو پینگ (Doping) در ورزش: به استفاده از مواد و داروهایی گفته می شود که این داروها نیرو و کارایی انسان را تا حد بالایی افزایش می دهد، و مصرف آنها توسط سازمانهای مجری و ناظر رقابتهای ورزشی ممنوع شده است.
البته این تعریف مشخص میکند که مصرف تمام مواد نیرو دهنده نمی تواند جزو مصارف دوپینگی به حساب رود، عموما" داروها ومواد دوپینگی، مواردی هستند که سازمانهای اجرا کننده رقابتهای ورزشی مصرف آنها را ممنوع کرده است. پس بدین صورت مصرف مواد و دارهای نیروزای غیرمجاز را می توان دوپینگ نامید. دوپینگ می تواند باعث مرگ شود.
انواع دوپینگ رایج ترین مصرف مواد و داروهای دوپینگی از طریق خوردن، نوشیدن یا تزریق این نوع داروها است. که به این نوع مصرف، نوع خوراکی، مصرفی یا تزرقی گفته می شود. اما نوع دیگر آن، دوپینگ خونی است. در این نوع دوپینگ، خون شخصی به شخصی دیگر (با گروه خونی یکسان) و یا خون همان شخص به خودش (بعد از یک دوره ذخیره) از طریق رگ تزریق می گردد. این کار باعث می شود تا توانایی انتقال اکسیژن در خون شخص تزریقی بالا رود تا بنابراین استقامت آن شخص نیز افزایش یابد.
دوپینگ خونی معمولا" برای ورزشهای استقامتی مثل دو میدانی/ماراتون، دوچرخه سواری و اسکی کارایی دارد.
تاریخچه دوپینگ کلمه دوپینگ (Doping) اصلا" واژه ای است که از آفریقای جنوبی آمده است. در آفریقای جنوبی مشروبی الکلی با قدمت زیاد وجود دارد که بنام دوپینگ شناخته می شود. بومی های منطقه آفریفای جنوبی معمولا" از این مشروب استفاده می کنند تا بتوانند با استقامت و نیروی زیاد در مراسمهای محلی خود برقصند.
امروزه واژه دوپینگ به استفاده یکی از روشهای آن توسط ورزشکاران تلقی می گردد.
اولین استفاده مدرن دوپینگ را می توان به سال 1865 نسبت داد. جایی که شناگران هلندی برای شرکت در رقابتهای جهانی دوپینگ کردند. در رقابتهای المپیک 1904 نیز توماس هیکز (Thomas Hicks) دوپینگ کرد و توانست برنده مدال طلای دوی ماراتون شود. به یکی از مشهورترین مصارف دوپینگ می توان به بن جانسون (Ben Johnson) کانادایی در المپیک 1988 اشاره کرد. او که موفق شده بود در دوی 100 متر رکورد باورنکردنیی از خود بجای بگذارد و مدال المپیک را از آن خود کند، بعد از رقابتهای المپیک در آزمایش دوپینگ رد شد و معلوم شد که او دوپینگ کرده بود.
مرگ و دوپینگ بالا بردن نیرو و استفامت بدن به حد غیر هادی می تواند حتی شرایط حیاتی بدن را تا حد مرگ تهدید کند. در سال 1886 یک دوچرخه سوار به علت مصرف داروی دوپینگی جان خود را از دست داد. نمونه های دیگری نیز از موارد مرگی نیز حتی تا سالهای گذشته در کشورهای مختلف دیده شده است. ورزشکاری که دوپینگ می کند در حقیقت خود را در ریسک حیاتی قرار می دهد.
تغذیه بعد از تمرین (مقابله با ترشح بی موقع کورتیزول)
نکاتی که در بدنسازی از اهمیت ویژه ای برخوردارند.
شاید خیلی از بدنسازان به خصوص بدنسازان مبتدی به خاطر عدم اطلاع از این نکات به نتیجه نمیرسند و یا به رشد دلخواه خود دست پیدا نمی کنند.
بعد از یک تمرین نسبتاً سنگین به جهت تحریک عضلات به رشد بدن ذخائر گلیکوژن خود را تا حدود زیادی از دست میدهد بدن برای ادامه حیات به گلیکوژن احتیاج دارد بنا براین برای مقابله با وضعیت به وجود آمده شروع به ترشح هورمون کورتیزل میکند.
ابتداً به جهت آگاهی کامل از روند تشکیل ونحوه عمل و مزایا ومعایب این هورمون توضیحات کاملی ارائه می دهیم. لازم به یادآوری میدانیم که بدن بدون وجود خیلی از هورمونها قادر به ادامه حیات میباشد ولی بدون وجود کورتیزول قادر به ادامه حیات نیست.
غدد فوق کلیوی (Adrenal )
این غدد روی کلیه ها قرار دارند و وزن هر غده حدود 5 گرم است. هر غده از دو بخش قشر(Adrenal Cortex ) و مغز ( Adrenal Medulla) تشکیل شده است که هر بخش هورمون های جداگانه ای ترشح می کنند.
بخش قشری غده آدرنال
اهمیت قشر غده آدرنال از مغز یا مدولای آن بیشتر است. بطوریکه برداشتن این بخش موجب مرگ می شود در حالیکه تخریب و یا برداشتن بخش مدولا فقط اختلالاتی را ایجاد می نماید. قشر غده آدرنال هورمون هایی با عنوان کورتیکوستروئید را تولید می کند که از جنس استروئید هستند. قشر آدرنال به ترتیب از خارج به داخل از سه لایه تشکیل شده است که عبارتند از :
· بخش گلومرولا که نسبتا نازک بوده و ترشح مینرالوکورتیکوئیدها مانند آلدوسترون را برعهده دارند که در متابولیسم ترکیبات معدنی بویژه سدیم و پتاسیم نقش دارند
· بخش فاسیکولا که ضخامت بیشتری دارد و ترشح گلوکوکورتیکوئیدها مانند کورتیزول و کورتیکوسترون را بر عهده دارد که بر متابولیسم مواد قندی اثر گذاشته و قند خون را زیاد می کنند. همچنین بر متابولیسم پروتئین ها و چربی ها نیز نقش دارند.
· بخش رتیکولا که در مجاورت قسمت مرکزی غده آدرنال قرار دارد ترشح آندروژن ها را بر عهده دارد که فعالیت آنها شبیه هورمون های جنسی نر و ماده می باشد.
اثرات فیزیولوژیک هورمون های قشر آدرنال
هورمون های قشر آدرنال دارای دو اثر مهم مینرالوکورتیکوئیدی و گلوکوکورتیکوئیدی و اثرات ضعیف آندروژنی هستند. تقریبا تمام اثرات گلوکوکورتیکوئیدی مربوط به کورتیزول و اثرات مینرالوکورتیکوئیدی مربوط به آلدوسترون است.کورتیزول دارای اثر مینرالوکورتیکوئیدی مختصری نیز است ولی اثر آلدوسترون در احتباس سدیم 500 برابر قوی تر از کورتیزول است.
. با توجه به میزان ترشح آلدوسترون ( 150 میکروگرم) و کورتیزول (20 تا 25 میلی گرم) در شبانه روز مسلم است که اثرات گلوکوکورتیکوئیدی منحصر به کورتیزول است و این هورمون بعلت ترشح بسیار زیادتر از آلدوسترون، قسمتی از اثرات مینرالوکورتیکوئیدی در بدن را نیز انجام می دهد.
· اثرات گلوکوکورتیکوئیدها : به علت پخش گیرنده های کورتیزول در نقاط مختلف بدن این هورمون آثار فیزیولوژیک وسیعی را در همه جای بدن موجب می شود. مهمترین اثر کورتیزول افزایش مقاومت بدن در مواقع استرس و تداوم حیات است.
اثرات عمده کورتیزول عبارتند از :
1.اثر در سوخت و ساز مواد قندی : اثر اصلی کورتیزول هنگامی که گلوکز مورد احتیاج نباشد، افزایش ذخیره گلیکوژن در کبد و به مقدار کمتر در عضلات و قلب است. ولی در شرایط بی غذایی موجب می شود که بافتهای مهم بدن گلوکز کافی دریافت کنند، اگر فردی از خوردن غذا خودداری کند پس از مدتی ذخیره گلوکز تمام می شود، در صورتیکه وجود گلوکز برای فعالیت مغز ضروری است
در چنین شرایطی کورتیزول از طرق مختلفی قند خون را افزایش می دهد.
2. اثر بر سیستم عصبی : تغییرات میزان کورتیزول سبب تغییراتی در آستانه حس ها ، حافظه ، هوش و تمرکز مغزی می شود. این اثرات در کمبود کورتیزول بصورت افسردگی ، خمودگی و ندرتا روان پریشی و نیز تغییراتی در حس های شنوایی، چشایی و بویایی می گردد. این تغییرات احتمالا از طریق کاهش جریان خون مغزی و اثر بر هدایت جریان های عصبی و تحریک پذیری سلول های عصبی ایجاد می شوند
3. اثرات ضد التهابی : کورتیزول از طریق کاهش نفوذپذیری مویرگ ها از نشت پلاسما بداخل بافتها جلوگیری کرده و سبب کاهش التهاب و التیام سریعتر زخم ها می گردد
همچنین کورتیزول در متابولیسم مواد پروتئینی و چربیها، در حفظ فشار خون طبیعی ، مقاومت عضلات، افزایش اسید معده ، در تکامل رشد ریه در جنین، جذب آب و سدیم در کلیه ها ، کاهش لنفوسیت های خون و در بعضی از حیوانات در شروع و ادامه زایمان نقش موثری ایفا می نماید.
· اثرات مینرالوکورتیکوئیدی: اگر چه بعضی از استروئید های قشر آدرنال مانند کورتیکوسترون و کورتیزول دارای اثرات مینرالوکورتیکوئیدی هستند ولی مهمترین مینرالوکورتیکوئید در انسان آلدوسترون است که دارای اثرات زیر می باشد:
1. کاهش دفع سدیم از ادرار
2. افزایش دفع پتاسیم و یون هیدروزن در ادرار
3. افزایش جذب آب در کلیه و جلوگیری از هدر رفتن آب بدن
· اثرات آندروژنی: در قشر غده آدرنال چند هورمون جنسی نر( آندروژن ) و به مقدار کمتری هورمونهای جنسی ماده ( استروژن و پروژسترون ) ساخته می شوند. آندروژن های قشر آدرنال در جنس نر به رشد اندام های جنسی در دوران کودکی کمک می نمایند.آندروژن های قشر آدرنال اثرات خفیفی در زنان نه تنها قبل از بلوغ بلکه در سراسر زندگی دارند.قسمت زیادی از رشد مو های زیر بغل و زهار در زنان ناشی از عمل این هورمون هاست
در زنان اگر ترشح آندروژن های قشر آدرنال از حد طبیعی بیشتر شود ، نشانه هایی از صفات ثانویه جنسی مردانه مانند بم شدن صدا ، پرمویی (Hirsutism ) کاهش رشد پستان ها و بزرگ شدن کلیتوریس(Clitoris ) ظاهر می گردد.که به این اختلال سندرم آدرنوژنیتال گویند.
هیپوکورتیکوئیدی و هیپرکورتیکوئیدی:
کمبود هورمون های قشر غده آدرنال(هیپوکورتیکوئیدی ) باعث بیماری آدیسون(Addison ) و افزایش غیر طبیعی آنها موجب بیماری کوشینگ می شود. در بیماری آدیسون که در اثر تحلیل و کوچک شدن قشر آدرنال ایجاد می شود، حجم خون و فشار آن و بازده قلبی کاهش می یابد و ضعف و رخوت عمومی همراه با پیگمنتاسیون ( ایجاد لکه های قهوه ای و سیاه )درنواحی نازک پوست بویژه در مخاط لب ها و نوک پستان ها می گردد. اگر بیمار درمان نشود در ظرف چند روز تا چند هفته بعلت ضعف شدید وشوک گردش خونی می میرد.
در بیماری کوشینگ که از رشد بیش از حد قشر آدرنال(هیپرکورتیکوئیدی ) به وجود می آید، بافت چربی در نواحی گردن و پشت افزایش می یابد ولی دست و پا ها لاغر می شوند، ضعف عضلانی عارض می شود و پوست نازک و استخوان ها شکننده شده و افسردگی و اضطراب و اختلال در حافظه نیز ایجاد می شود. بعلاوه در این بیماران صورت خیزدار و پف کرده و حاوی جوش های فراوان همراه با رشد زیاد مو در صورت مشاهده می گردد.
تنظیم ترشح کورتیکوستروئیدها
ترشح کورتیزول و کورتیکوسترون و آندروژن های غده آدرنال به وسیله هورمون آدرنوکورتیکوتروپین(ACTH ) که محرک قشر آدرنال است و از هیپوفیز قدامی ترشح می شود، تنظیم می گردد. ترشح( ACTH ) نیز به نوبه خود توسط فاکتور آزادکننده کورتیکوتروپین(CRF ) تنظیم می شود.
درد و ناراحتی های عصبی و روانی با تاثیر بر هیپوتالاموس ، ترشح CRF)) را افزایش می دهند
که در نتیجه آن به افزایش ترشح کورتیکوستروئید ها منجر می شود.بالا رفتن میزان کورتیزول در خون با اثر مستقیم بر هیپوتالاموس و هیپوفیز باعث کاهش ترشح( CRF )و (ACTH )می گردد.
بر عکس هنگام کاهش کورتیزول در خون ترشح هورمون های مذکور افزایش می یابد. ترشح هورمون های کورتیزول و CRF و ACTH در شبانه روز حالت نوسانی دارد ، بطوریکه در ساعات اولیه صبح زیاد و در هنگام غروب کم است.
ضمناً کورتیزل را عامل اصلی چاقی شکمی و سکته های قلبی وموارد دیگر میدانند.
خوب حالا این سوال پیش میاد که کورتیزول چه رابطه ای به هورمون دارد؟
همانطور که قبلاً گفتیم بدن برای تامین ذخائر گلیکوژن خود شروع به ترشح کورتیزول میکند و این هورمون به سراغ بافتهای عضلانی رفته و با شکستن این بافتها شروع به تبدیل کردن آنها به گلیکوژن میکند یعنی تلاشهای تمرینی و تغذیه ای ما در مرز نابودی برای مقابله با این وضعیت و جلو گیری از ترشح بی موقع کورتیزل چون بدن خالی از انرژی و گلیکوژن میباشد باید فوراً یک ماده غذایی که سریع تبدیل به انرژی می شود به آن رساند
بهترین گزینه در این حالت کربو هیدرات های ساده مانند سیب , انگور و …. میباشند که علاوه بر رساندن انرژی فوری باعث ترشح هورمون انسولین در بدن میشود که ترشح انسولین مانع از ترشح کورتیزل میشود و علاوه بر ان قند خون را نیز تنظیم میکند.
پس با توجه به اهمیت این موضوع حتماَ بلافاصله بعد از تمرین از یک کربو هیدرات ساده استفاده کنید
مطالبی در مورد سوماتروپین (هورمون رشد) :
ورزشکاران به جهت پیشرفت بهتر و عضله سازی بیشتر از این هورمون استفاده میکنند .
البته هورمون رشد به طور طبیعی در بدن ساخته میشو د ولی با افزایش سن از ترشح آن کاسته میشود درکشورهای مثل آمریکا این هورمون غیر مجاز و دوپینگ شناخته نمی شود و جزء داروهای مفید و در حالت اغراق آمیز به اکسیر جوانی نیز معروف است
چون دراستفاده افراد پیر بدن مجدادا شروع به عضله سازی و همچنین تقویت قوای جنسی شده است البته بدنسازان در سطح پیشرفته و در دوران تفکیک عضلانی از این هورمون استفاده میکنند چون این هورمون علاوه بر عضله سازی خاصیت چربی سوزی نیز دارد به هر حال استفاده از آن به افراد مبتدی وافرادی که زیر ۱۸ سال هستند توصیه نمی شود چون به زبان ساده موجب اختلال در رشد طبیعی بدن میشود و در افراد بالغ احتمال رشد عرضی استخوانها وجود دارد.البته بعید به نظر میرسد هورمونهای موجود در ایران اصل یا موثر باشد چون قیمت واقعی این هورمون بسیار بالا است.
ضمناْ در زیر توضیحاتی از جنبه پزشکی آورده ایم:
موارد مصرف : سوماتروپین در درمان کوتاه قدی ناشی از کمبود هورمون رشد ازجمله در کوتاه قدی در سندروم ترنر به کارمی رود.
مکانیسم اثر: هورمون رشد یکی ازهورمونهای هیپوفیز قدامی می باشد.
فارماکوکینتیک : نیمه عمر مصرف دارو
به دنبال تزریق داخل وریدی 20- 30دقیقه و پس از تزریق داخل عضلانی
یا زیرجلدی حدود 3-5 ساعت است . طول اثر دارو 12-48 ساعت است . متابولیسم دارو کبدی و دفع آن از طریق صفرا می باشد.
موارد منع مصرف : در هیپوتیروئیدیسم درمان نشده یا تومورهای بدخیم بخصوص تومور داخل جمجمه ای که به طور فعال در 12 ماه گذشته رشدکرده باشد نباید مصرف شود.
هشدارها:
1 ـ مصرف دارو تنها در بیماران با اپی فیز باز مجاز می باشد.
2 ـ در افراد مبتلا به دیابت ممکن است تنظیم مقدار مصرف داروی ضد دیابت لازم باشد.
عوارض جانبی : تشکیل آنتی بادی ،واکنش های موضعی آلرژیک ، درد و تورم در ناحیه تزریق و افزایش خوش خیم فشارداخل جمجمه ای از عوارض جانبی داروهستند.
تداخل های دارویی : استفاده همزمان مقادیر بالای استروئیدهای آنابولیک ، آندروژنها، استروژنها و هورمونهای تیروئیدی با این دارو سبب تسریع بسته شدن اپی فیزها می شود. مصرف طولانی مدت مقادیر درمان کورتیکوتروپین (ACTH) و مقادیر بالای خوراکی کورتیکواستروئیدها، سبب مهار پاسخ به هورمون رشد می شود.
نکات قابل توصیه :
1 ـ قبل از به کار بردن این فرآورده باید حساسیت به هورمون رشدو مصرف همزمان سایر داروها بخصوص کورتیکواستروئیدها و کورتیکوتروپین رادر نظر گرفت .
2 ـ دارو باید به مقدار مناسب تجویز شده ومیزان رشد به طور منظم توسط پزشک تعیین شود.
3 ـ در صورتی که درمان با شکست مواجه شود، تست های سرولوژیک برای تعیین میزان آنتی بادی هورمون رشد انجام گردد.
4 ـ سن استخوان طی درمان باید هر سال تعیین شود.
5 ـ بررسی عملکرد تیروئید و ارزیابی بروز ضایعات داخل جمجمه ای لازم می باشد.
6 ـ تزریق داخل عضلانی دارو بسیاردردناک می باشد
مقدار مصرف :
(مقدار مصرف 0/5-0/7units/kg )درسندرم ترنر مقدار مصرف به (units/kg1 افزایش می یابد) در هر هفته می باشد که به 6-7 مقدار منقسم برای تزریق زیرجلدی تقسیم می شود (یا به 2-3 مقدار برای تزریق داخل عضلانی ).
پزشکی
تستسترون
موارد مصرف : تستوسترون در درمان کمبود آندروژن ناشی از هیپوگنادیسم اولیه ، تاخیر بلوغ در مردان ، سرطان پستان ، کم خونی ، تاخیر در رشد، likensclerosus و میکرو سفالوس به کار برده می شود.البته دربدنسازی به جهت عضله سازی و افزایش قدرت استفاده میشود.
مکانیسم اثر: در سلول بافت هدف تستوسترون توسط آنزیم -5 آلفا ردوکتازبه -5 آلفا دی هیدروتستوسترون (DHT)تبدیل می شود. تستوسترون وDHT به گیرنده های درون سیتوپلاسمی متصل ومجموع به جایگاه های خاصی در هسته سلول متصل می شوند. کمپلکس استروئید گیرنده نسخه برداری را آغاز کرده و درنهایت سبب افزایش ساخت پروتئین می شود.که در نتیجه منجر به افزایش ساخت عضله میشود.
فارماکوکینتیک : مانند سایر استرهای تستوسترون انانتات ابتدا به فرم فعال تستوسترون آزاد هیدرولیز شده که خودممکن است به دو متابولیت اصلی فعال DHT و استرادیول تبدیل شود. طول اثردارو بیش از سایر استرهای تستوسترون می باشد و نیمه عمر آن حدود 10-15 روزاست . متابولیسم دارو کبدی بوده ومتابولیت ها عمدت در ادرار ترشح می شوند. به دلیل وجود چرخه کبدی ـ روده ای مقداری از دارو از طریق مدفوع دفع می شود.
موارد منع مصرف : تستوسترون درصورت وجود سرطان پستان در مردان ،سرطان پروستات ، نارسایی قلبی ،بیماری های قلبی ـ کلیوی حاد، خیز، عیب کار کبد، سابقه انفارکتوس میوکارد،افزایش کلسیم خون و بزرگی پروستات ، باید با احتیاط مصرف شود.
هشدارها:
1 ـ در کودکان و نوجوانان درحال رشد خطر انسداد پیش از بلوغ اپی فیزهای استخوانی ، بلوغ جنسی زودرس در مردان و بروز صفات ثانویه جنسی مردانه در زنان وجود دارد. رشداستخوان باید هر شش ماه توسط رادیوگرافی دست و مچ کنترل شود.
2 ـ در افراد مسن احتمال افزایش خطربزرگی یا سرطان پروستات با مصرف دارو وجود دارد.
3 ـ در مردان احتمال ایجاد اولیگواسپرمی ، آزواسپرمی و ناباروری طی مصرف با مقادیر بالا وجود دارد.
4 ـ در بیماریهای کبدی ، قلبی و کلیوی ، بیماریهای ایسکمیک قلب ، زیادی فشارخون ، صرع ، میگرن و متاستاز استخوان دارو باید با احتیاط تجویز شود.
عوارض جانبی: احتباس سدیم به همراه ادم ،افزایش کلسیم خون ، افزایش رشد استخوان ، نعوظ غیر طبیعی و مداوم آلت تناسلی ، بلوغ زودرس و انسداد اپی فیز قبل از بلوغ در مردان ، بروز صفات ثانویه جنسی مردانه در زنان ، توقف اسپرماتوژنز در مردان ، نامنظم شدن سیکل قاعدگی در زنان و تحریک پذیری مثانه یا عفونت دستگاه ادراری در مردان از عوارض جانبی دارو هستند.
تداخل های دارویی : به دلیل افزایش اثرداروهای ضد انعقاد در مصرف همزمان با آندروژن ها مقادیر این داروها باید براساس زمان پروترومبین تنظیم شود. تنظیم مقدار مصرف داروهای ضد دیابت و انسولین نیز به دلیل کاهش قند خون لازم می باشد . مصرف همزمان دارو با داروهای هپاتوتوکسیک ، سبب افزایش بروز سمیت کبدی می شود. مصرف مقادیر بالای آندروژنها به همراه هورمون رشد انسداد اپی فیزها را پیش از بلوغ ، تسهیل می کند.
نکات قابل توصیه :
1 ـ کارسینومای هپاتوسلولار و نئوپلاسمهای کبدی با مصرف مقادیر بالا و دوره های مصرف طولانی مدت گزارش شده است .
2 ـ در مصرف طولانی مدت احتمال ایجاد ناباروری در مردان وجود دارد.
مقدار مصرف به جهت درمان : در درمان هیپوگنادیسم مقدار مصرف اولیه 250 میلی گرم هر 2-3 هفته و میزان مصرف نگهدارنده 250میلی گرم هر 3-6 هفته از طریق تزریق آهسته داخل عضلانی می باشد. در درمان سرطان پستان 250 میلی گرم هر 2-3 هفته یک بار تجویز می شود.
اشکال دارویی :
Injection: 100 mg/ml, 250 mg/ml
توضیحاتی در مورد داروی اکسی متولون به علت مصرف بالا در بدنسازی :
البته این توضیحات بیشتر جنبه علمی داره و بدنسازان لازم است که حداقل این اطلاعات را از این استروئید داشته باشند.
موارد مصرف : اکسی متولون یک استروئید آنابولیک است که مانند سایر استروئیدهای انابولیک در درمان کم خونی ناشی از ضعف شدید مغز استخوان و پیشگیری از عواقب آنژیوادم ارثی و یا درمان تاخیر در رشد، مصرف می شود.که البته در بدنسازی برای افزایش حجم عضلانی و قدرت استفاده می شود
مکانیسم اثر: استروئیدهای انابولیک با دخالت در متابولیسم پروتئین ها و تحریک اشتها باعث تغییر ذخیره پروتئین می شوند. همچنین با افزایش تولیداریتروپوئیتین و افزایش میزان گلبول های قرمز و هموگلوبین باعث بهبود کم خونی می شوند. که در نتیجه در اثر ورزش باعث افزایش حجم عضلانی و افزایش قدرت می شود.
موارد منع مصرف : در صورت ابتلاء به سرطان پستان ، عیب شدید کار کبد،افزایش شدید کلسیم خون و سرطان پروستات نباید مصرف شود.
هشدارها:
1 ـ در صورت وجود ناراحتی قلبی یا سابقه انفارکتوس میوکارد باید با احتیاط مصرف شود.
2 ـ این دارو ممکن است باعث کاهش قندخون در افراد دیابتی شود.
عوارض جانبی : آکنه یا روغنی شدن پوست ، بزرگ شدن کلیتوریس در زنان یا آلت تناسلی مردانه ، خشن شدن صدا در زنان ، اختلالات قاعدگی و رشد غیر طبیعی مو ، افزایش نعوظ در مردان ، تحریک پذیری مثانه ، حساس شدن پستان ها و ژینکوماستی از عوارض جانبی دارو هستند. و در استفادهای زیاد و طولانی مدت آسیبهای برگشت ناپذیر کبدی دارا می باشند.
تداخل های دارویی : مصرف همزمان اکسی متولون با داروهای ضد انعقاد ممکن است باعث افزایش اثرات این داروها شود. مصرف همزمان با سایر داروهای سمی برای کبد ممکن است باعث تشدید عوارض سمی دارو بر روی کبد شود.
نکات قابل توصیه :
1 ـ درمان با دارو باید باحداقل مقدار مصرف شروع شود.
2 ـ مصرف رژیم غذائی متعادل از نظرپروتئین و کالری برای دست یابی به اثرات درمانی مناسب لازم است .
مقدار مصرف :
بزرگسالان : مقدار mg/kg/day1_5 مصرف می شود. برای درمان کم خونی ممکن است به 6 ـ 3 ماه درمان نیاز باشد.
کودکان : در نوزادان و کودکان نارس مقدار 18mg/kg/day یا 5mg/m2 بصورت مقدار واحد مصرف می شود.
اشکال دارویی :
Tablet : 50 mg
مواد هورمونی
استفاده مواد هورمونی به عنوان نیرو افزا در رقابتهای ورزشی در اواخر 1940 یا اوایل دهه 1950 شروع شد در سال 1950 تا 1980 توسط ورزشکاران مصرف شد و در نیمه دوم دهه 1980 یک کمک نیروافزای جدید با ساخت هورمون رشد پدیدار گشت و خانمها نیز شروع به مصرف داروی ضد بارداری خوراکی کردند . (قرض ضد بارداری ) تا عملکرد ورزشی آنها در دوره قاعدگی تسهیل شود.
سه گروه هورمونی عمده مصرف ورزشکاران :
استروئیدهای آنابولیکی
هورمون رشد انسان
داروهای ضد بارداری خوراکی
تاریخچه مختصری از استروئیدهای آنابولیکی / آندروژنی
استروئیدهای آنابولیکی شباهت به هورمونهای جنسی مردانه دارند. در قرن نوزدهم اولین تحقیقات علمی روی تستوسترون صورت گرفت و آزمایشات متعددی روی حیوانات انجام شد . اگرچه طرح اولیه این تحقیقات با استانداردهای امروزی مطابقت نمی کند اما به هر حال اساس رشته هورمون شناسی امروزی را تشکیل می دهد .
دانشمندان در اواخر قرن نوزدهم موفق شدند اولین آمپول های تزریقی آندروژنی تولید کنند .
شیمیدان ها در اواسط دهه 1930 موفق به سنتز ساختمان تستوسترون شدند و جامعه پزشکی توجه زیادی نسبت به آن داد تا با استفاده از سنتز تستوسترون ، بیماران زیادی را درمان کنند.
دی هیدروتستوسترون و ناندورولون از جمله استروئیدهای طبیعی بودند که در اولین سال های تحقیق ایزوله شدند.
دانشمندان متوجه شدند با تغییر ساختمان و مولکولی این مواد می توانند فعالیت آندروژنی ، استروژنی و آنابولیکی هورمونهای استروئیدی را تنظیم کنند.
اثرات نیروافزایی آندروژنی: افزایش حجم عضلات بدون چربی، افزایش انرژی ، بهبود عضلات و غیره برخوردار می شود ، ظرفیت هوازی افزایش می یابد ، بازگشت به حالت اولیه را پس از خستگی تسهیل می کند و در میان ورزشکاران روبه ازدیاد است.
مقدمه ای بر تستوسترون
تستوسترون ، هورمون جنسی و اولیه جنس مذکر است. این هورمون از سلول های غدد جنسی واقع در بیضه ها است که در دوران بلوغ باعث کلفتی صدا، رشد مو ، درصورت و بدن، افزایش فعالیت دستگاه تناسلی ، بلوغ اسپرم ، افزایش میل جنسی، و در مقابل آندروژن کم ، باعث افزایش ذخایر چربی، توده عضلانی کم ، کوتاهتر بودن قد و ضعیف شدن استخوان در دوران سالخوردگی می شود.
اثرات تایید شده استروئیدهای آنابولیک :
استروئیدها دارای تاثیر مثبت بر افزایش توده عضلانی و قدرت دارند .
تحقیقاتی که اثرات استروئیدها را روی عملکرد ورزشی نشان داده عبارتند از :
توده و قدرت عضلانی : در تحقیقی که بین 7 وزنه بردار انجام شد نتایج بدست آمده در هنگام مصرف استروئید توسط وزنه برداران افزایش معنی دار در موارد زیر بدست آمد:
توده بدن
پتاسیم و ازت که نشان دهنده افزایش وزن بدون چربی است .
حجم عضلانی
قدرت و عملکرد پا
فاربس : نتایج تعدادی از مطالعات مختلف دارو ها را جمع بندی کرد و نتیجه گرفت افزایش کمی به اندازه 1 تا 2 کیلوگرم در وزن بدون چربی بدن با مصرف مقادیر کم استروئیدهای آنابولیکی ایجاد می شود اما با مصرف مقادیر زیاد آن توده بدون چربی افزایش می یابد.
در سال 1987 دانشکده طب ورزشی امریکا توصیه سال 1977 را تجدید نظر کرد . این گونه بود که استروئیدها با رعایت یک رژیم غذایی کافی توده کل بدن و توده بدون چربی را افزایش دهند.
استقامت قلبی و تنفسی : با مطالعات انجام شده استروئیدها ، افزایش گلبولهای قرمز خون و حجم کل خون بدست آمده اما دانکشده طب امریکا نتیجه می گیرد . این استروئیدها توان موازی یا ظرفیت تمرین عضلانی را افزایش نمی دهد.
برگشت به حالت اولیه پس از تمرین : این نظریه که استروئیدهای آنابولیک برگشت به حالت اولیه پس از تمرین خیلی شدید را تسهیل می کند .
خطرات استروئیدهای آنابولیک
باعث بسته شدن زود صفحه رشد استخوان های بلند ( کوتاه قد )
هورمونهای گنادوتروپیک کاهش می دهد. در مردان بزرگ شدن سینه ها و در زنان قاعدگی را مختل می کند . و همچنین بم شدن صدا، رشد موی صورت ، آتروفی سینه ها ، بزرگ شدن کلیتوریس
آسیب کبد
بیماری عضله قلبی
هورمون رشد انسان
سالهای زیادی است برای درمان کوتاه قدی حاصل کم کاری غده هیپوفیز از هورمون رشد استفاده می شود. پیش از سال 1985 این هورمون از هیپوفیز جسد بدست آمد. در سال 1980 قابل دسترس شد و ورزشکاران به عنوان یک مکمل برای استروئید استفاده کردند .
اثرات نیرو افزایی پیشنهاد شده برای هورمون رشد :
تحریک ساخت اسیدهای نوکلئیک و پروتئین در عضله اسکلتی
تحریک رشد استخوانی
افزایش تجزیه چربیها
افزایش میزان گلوکز خون
افزایش سرعت ترمیم
اثرات تایید شده هورمون رشد
تحقیقات انجام شده در مورد تاثیر هورمون رشد به مراحل ترمیم آسیبها بی نتیجه مانده است .
خطرات مصرف هورمون رشد
موجب آکرومگالی است، کلفت شدن استخوان ها ، پهن شدن دست ، پا و صورت ، ضخیم شدن پوست و رشد بافتهای نرم می شود. اندامهای داخلی بزرگ می شود. باعث ضعف عضلانی و مفاصل و بیماری قلبی می شود.
متداول ترین علت مرگ مصرف کنندگان هورمون رشد، نارسایی عضله قلبی است . عدم تحمل گلوکز، انواع بیماری قند و فشار خون را نیز شامل می باشد.
دارو های پر مصرف دارای کاربرد بالا در سیستم عضله سازی:
سیکلوفنیل :
داروی کمکی غیر استروئیدی است . عملکردی شبیه به کلومید و نولوادکس است که از آنتاگونیست های گیرنده استروژنی است . روش استفاده 400 تا 600 میلی گرم و این مسئله 4 یا 5 هفته پس از دوره استروئید است .
دکادورابولین : ( ناندرولون دکانوت )
استروئید تزریقی ناندرولون است که سیکلی که 8 تا 12 هفته طول می انجامد دوز مصرف آن معمولا بین 200 تا 600 میلی گرم است .
دیانابول :
استروئید خوراکی متان دروس تنولون است که توسط شرکت داروسازی( Cibas ) است . دوز روزانه 4 یا 5 قرض ( 20 تا 25 میلی گرم است که باید از 8 هفته کمتر باشد. )
دورابولین :
نامی است که شرکت داروسازی اورگانون برای استروئید تزریقی ناندرولون فنیل پروپیونات انتخاب کرده است . هر دو یا سه روز یکبار حدود 50 تا 100 میلی گرم تزریق می کند .
دینابول :
استروئید استرالیای است حاوی ترکیب بی نظیر ناندرولون سپیونات می باشد . ورزشکاران هر هفته 200 تا 400 میلی گرم مصرف کند .
دینابولون :
یک استرو ناندرولونی بی نظیر است که فقط در استرالیا است بصورت آمپول است . ظرف 3 تا 4 هفته تاثیر می گذارد . دوز هفتگی مصرف دارو حدود 3 یا 4 آمپول است که حدود 2 میلی لیتری 2 بار در هفته تزریق می کند .
سوسپانسیون تستوسترون:
استروئید تزریقی است که تستوسترون بدون استر آن با آب ترکیب است دوز مصرف باید 100 میلی گرم باشد و از 8 هفته تجاوز نکند .
افدرین :
یک داروی محرک است به گروههای داروهایی سمپاتومیمتیک تعلق دارد . روی عملکرد دستگاه عصبی مرکزی تاثیرگذاشته ، فعالیت آن را افزایش می دهد . دوز مصرف 25 تا 50 میلی گرم است که چند مرتبه در روز است.
امنادرن :
یک ماده تزریقی روغنی است که ترکیبی ا زچهار استر مختلف تستوسترون مشاهده می شود که دارای قدرت و وزن است . دوز هفتگی 250 تا 750 میلی گرم است.
سوستانون :
یک ترکیب تستوسترون روغنی و تزریقی است که در داروسازی اورگانون تولید شده است . دوز مصرف حداقل هر 10 روز یک مرتبه حدود یک آمپول 250 میلی گرم است که موجب افزایش قدرت و عضلات می شود.
تست 400 ( تستوسترون پروپیونات ، سیپیونات و انان اتان ):
توسط شرکت دنکال تولید می شود. جایزه بیشترین غلظت استروئید موجود در یک میلی لیتر روغن را به خود اختصاص داده است . یکی از بهترین حجم دهنده است.
تستوسترون پروپیونات :
یک ترکیب تزریقی روغنی است که در سطح وسیع تولید می شود. هر سه روز یکبار تزریق می شود. 50 تا 100 میلی گرم مردان و برای زنان 25 تا 50 میلی گرم و باید از 8 هفته تجاوز نکند .