پاورپوینت موزه داری

موزه داری

International council of museums (ICOM)
تعریف شورای بین المللی موزه ها از موزه: موزه یک سازمان غیر انتفاعی دائمی است که در خدمت جامعه و پیشرفت آن قرار دارد وبه روی عموم باز است. این سازمان شواهد مادی مربوط به انسان ها و محیط زیست ایشان را به منظور مطالعه، آموزش، کسب لذت، گردآوری و حفاظت کرده مورد پژوهش قرار می دهد و آنها را به نمایش می گذارد.

موزه: موزه واژه ای است هلنی تبار که صورت هلنی آن توماسیون یا موسیون میباشد. موزه در عصر کلاسیک که به معنای حقیقی خود بود به نیایشگاه یا پرستشگاه مُزها اطلاق می شد. اساطیر یونان باستان مُزها 9 الهه یونانی بودند که پدرشان زوئوس و مادرشان مِنموزینه بوده است. بر طبق اساطیر یونانی، فراموشی و حافظه دو چشمه مجاور هم هستند. چشم فراموشی لَـته وچشم حافظه همان مِنموزینه است. مُـزها زمانی دراز به صورت یک مظهر موسیقی جدا ناشدنی بودند که به طور کلی کار شعر و موسیقی را بر عهده داشتند و لغت موسیقی music نیز از muses گرفته شده است. در روزگار بعد هر یک از مُزها مظهر یکی از هنرهای رایج یونانی گردیدند (تاریخ،تئاتر، شعر، رقص و…) بنابر اساطیر یونانی، مِنموزینه دختر آسمان و زمین است. او الهه خاطره، تذکر و یاد و مشتقات آن از همین واژه اخذ شده است.

تعریف موزه در لغت نامه دهخدا:کلمه یونانی موزه یعنی مجلس و مکانی وقف شده به فرشتگان و مطالعه بر روی آنها . آیین مُزها: خاستگاه این آیین ها با توجه به محرابه های ویژه مُزها در پیریا است. در سپیا هر5 سال یک بار به افتخار مُـزها جشنهایی برگزار میشد که مردم در آن به مشاعره میپرداختند. همچنین در آتن در نزدیکی آکروپلیس کوهی بنام المپوس به مُزها اختصاص داشته که در آن جا به ستایش مُزها می پرداختند. موزه در حال حاضر: در یک تعریف کلی موزه ، نگاه امروز به دیروز است. موزه نهاد اجتماعی مدرنی است که مفهوم خود را از حضور ملت به دست می آورد. در واقع موزه نهادی است که گنجینه ها را از حوزه خصوصی و وابسته، به حوزه عمومی و مردمی می کشاند.

تاریخ موزه ها

کلمه موزه Museum اولین بار در انگلیسی در قرن 17 م. از واژه یونانی Mouseion که به معنای محل زندگی موز، الهه یونانی، دختر زئوس یا ژئوپیتر است.

اگر چه موزه ها در اصل نهادی سر برآورده از تمدن مغرب به شمار می روند، لیکن ایده هایی که در شکل گیری آن نقش آفرین بودند، دیر زمانی است که در فرهنگ های غیر غربی نیز نمایان گردیده اند.
به طور مثال:
در قرن 16ق.م. در چین اشیای گرانبها برای نگهداری به آرامگاه ها و معابد سپرده می شدند.
در هند باستان نقاشی ها را برای مقاصد آموزشی یا تماشا و لذت عموم در گالری هایی به نمایش در می آوردند.

هدف موزه ها:

گردآوری و نگه داری، تحقیق، انتقال و نمایش شواهد بر جای مانده از انسان و محیط زیست او به منظور بررسی، آموزش و بهره برداری معنوی است.

تعریفی دیگر موزه: بنیادی است که سه وظیفه اصلی جمع آوری، نگه داشت .و نمایش اشیا را بر عهده دارد

اولین موزه هایی که در دنیا شکل گرفتند، هدف خاصی نداشتند. اماکن و پرستشگاههای مقدس
چون کلیسای کاتولیک، معابد یونانی و پرستشگاه های بودایی در ژاپن را در بر می گرفتند.

در دوره رنسانس که تحول عظیم فرهنگی.هنری در اروپا (قرن پانزدهم به بعد) پدید آمد، موزه ها نیز بیشتر مورد توجه قرار گرفتند و ارزش راستین خود را باز یافتند.

اولین موزه تاریخ طبیعی جهان و اولین موردی که موزه نامیده شد. در سال 1683 میلادی در آکسفورد انگلستان با نام موزه آشمولین.

اوج هنری موزه داری جهان را می توان در موزه لوور پاریس دید. این موزه که هم اکنون به صورت یک مرکز بزرگ پژوهشی در آمده است. بزرگترین موزه دنیا محسوب می شود.ساختمان این موزه قبل از انقلاب کبیر فرانسه، یکی از کاخ های سلطنتی فرانسه بود که در آن آثار با ارزش هنری نگه داری می شد.پس از انقلاب کبیر فرانسه در سال 1789م این کاخ با آثارش به مردم فرانسه اهدا شد و در سال 1793 م تبدیل به موزه ملی فرانسه گردید.

سال 1889 م دمورگان به ایران آمد و به حفاری پرداخت سپس در سال 1895 م امتیاز حفاری در ایران را از ناصرالدین شاه گرفت و بعد از آن در زمان مظفرالدین شاه آن را تمدید کرد که به موجب آن امتیاز انحصار حفاری باستانشناسی در تمام ایران به دولت فرانسه واگذار شد. در این مدت بیشتر اشیای تاریخی و منحصر به فرد چون لوح قانون حمورابی و …زینت بخش موزه لوور پاریس شد.

تاریخ تشکیل اولین موزه در ایران را بایدگنجینه های گرانبهایی که
باستان شناسان به دست آورده اند.
اولین بار به دستور ناصرالدین شاه قاجار در داخل سلطنتی کاخ گلستان، تالاری
به موزه اختصاص یافت.
که سپس همین مکان با ملحقاتی غنی تر شد و به نام موزه " همایونی " گشایش یافت. این موزه پس از مدتی از بین رفت.جواهرات آن به خزانه بانک ملی انتقال یافت و بعدا به موزه مجهزی تبدیل شد و سلاح های آن به موزه دانشکده افسری سپرده شد.

موزه به معنای عرف کلمه در ایران: سال 1295 / 1916
موزه ملی : توسط مرتضی قلی خان ممتازالملک – در یکی از اطاق های
مدرسه دارالفنون مجموعه ای از اشیا مختلف در آن جمع آوری گردید.
با خرید عمارت مسعودیه (سال 1304) این اشیا به اطاقی در این محل
انتقال داده می شود.
با تاسیس موزه ایران باستان در سال 1315 به این محل انتقال یافت.

موزه ایران باستان:

آندره گدار در سال 1312 عملیات ساختمان موزه را با نقشه ای که خوده او کشیده بوده
آغاز کرد. (نمای عمومی ساختمان، به شکل کاخ فیروزآباد و سر در ورودی نیز به سبک نمایی
از ایوان کسری- مصالح ساختمان نظیر بنای دوره ساسانی از آجر)
و ساختمان موزه با معماری حاج عباسعلی معمار باشی به اتمام رسید و در سال 1316 رسما
افتتاح گردید.

فضای فیزیکی موزه ایران باستان آندره گدار مهندس فرانسوی که از سال 1308ه.ش در استخدام دولت ایران بود مامور انجام طرح موزه ایران باستان شد. ورودی بنا با الهام از ایوان بلند ساسانی تیسفون ایجاد شد. کار ساختمانی از 1312ه.ش آغاز و در 1315ه.ش تمام شد. این بنا اولین ساختمان با هدف موزه ساخته شد بنابرین تمامی موازین موزه های مدرن در آن رعایت شده است. مکان آن کاملا سنجیده در نقطه ای از تهران با امکان دسترسی آسان و گسترش و فضای سبز برای لحاظ شده بود. مساحت کل زیربنا آن 2744 مترمربع و با مصالح و معماری سنتی زمان ساخته شد. دارای دو بخش نمایشگاهای و پژوهشی است.

ایران باستان ساختار علمی موزه ویژگی موزه ایران باستان دارای بودن اصالت علمی استثنایی در میان موزه های ایران است. این مجموعه از طرق مختلف گردآوری شده که هسته مرکزی آن را مجموعه های از پیش تشکیل شده و آثار مکشوفه در طی کاوش باستان شناسی تشکیل می دهد: 1-280 قلم از آثار موزه ملی که به این موزه سپرده شد. 2-آثارمکشوفه از حفاریها بعنوان هسته مرکزی موزه که، در محل کشف شناسنامه آنها تهیه و مطالعه شدند. حجم زیاد این آثار، موزه ایران باستان را تبدیل به موزه باستان شناسی کرد و پس از انباشتن مخازن آن، موزه های شهرستانها را تغذیه کرده و بعنوان موزه مادر محسوب شد.

3-انتقال آثاری از مجموعه شیخ صفی در سال 1314ه.ش به این موزه برای غنا بخشی به دوره اسلامی آن. نسخ خطی قرآن از 3 تا پایان 11 هجری، نسخ خطی مصور، ظروف، منسوجات و اسلحه از آن جمله است. 4- از آرامگاه شاه عباس دوم در قم روپوش قبر که از قالی های گرانبهای صفوی بود به ایران باستان منتقل شد. 5-در 1324ه.ش آثار خوشنویسی و نگارگری از کاخ گلستان به موزه هنرهای ملی و ایران باستان منتقل شد که آثار انتقالی به ایران باستان شامل چهار قطعه نقاشی و یک نسخه خطی خمسه نظامی *مکتب شیراز قرن 9 هجری است. 6- خرید آثار نادر مانند پارچه ساسانی، سلجوقی و آل بویه خصوصاً در دهه اول تاسیس موزه.

7-اشیاء مصادره در گمرکات هم موجب غنی سازی موزه ایران باستان شد. 8-قطعات منتقل شده از ابنیه تاریخی مانند آثاری از کاخهای هخامنشی شوش و تخت جمشید و گچبریهای کاخهای ساسانی در اشکوب اول و آثاری از اماکن مقدسی مانند مساجد، آرامگاهها و امامزادهها مانند محرابها کتیبه ها و خصوصا منابر در اشکوب دوم. 9-هدایا و موقوفاتی که در آغاز تاسیس موزه به آن اهدا شد. 10- آثار مصادره ای توسط گمرک در بعد انقلاب.

11-آخرین بخش موقوفات اردبیل که به موزه ایران باستان آمد چینی خانه بود که شامل ظروف ساخت چین به سفارش شاه عباس است. چینی خانه تنها مجموعه غیرایرانی موزه ایران باستان و کاملترین مجموعه ظروف ایران و مربوط به قرن 15 و 17 میلادی است. که شامل آثار سبز مایل به خاکستری(سلادن) و سفید و آبی و چند رنگ است و از منابع پژوهش در مورد منظره پردازی دوره مینگ در چین است. نیز چند قاب بزرگ از نوع سفید و آبی ساخت کرمان و مشهد وجود دارد که محصول کارگاههای تاسیس شده توسط شاه عباس است که به دلیل نامناسب بودن مواد اولیه و نامرغوب بودن آثار کارگاهها تعطیل شدند.

تعریف دانش موزه داری تمامی کارهایی که به تاسیس و راه اندازی موزه می انجامد را موزه داری گویند. دانش موزه داری در عمل دو بخش است که در واقع مکمل یکدیگرند: اول گردآوری و نگهداری مجموعه و دوم بهره برداری از آن.

پیشینه دانش موزه داری به معنای امروزی به دو قرن قبل بازمی گردد. در قرن 18م توجه مجموعه داران به مطالعه علمی بیشتر شد. گاسپر.اف نایکل نقطه عطف مطالعات و طبقه بندی بود. این بازرگان اهل هامبورگ به مشاورین خود ماموریت گردآوری بهترین اشیاء علمی و طبیعی و هنری زمان و بهترین شیوه طبقه بندی را داد. حاصل کار بصورت جزوه مبانی برای مجموعه داران به نام میوزیو گرافیا در 1727م. منتشر شد که در فرانسه بصورت موزه اوگرافی تلفظ می شد. مرحله دوم مطالعه و تدوین آثار را گینو و اعضای دایره المعارف فرانسه انجام دادند. دانش موجود را سازماندهی کردند که با مطالعه اشیاء چند کتاب در مورد طبقه بندی آنها منتشر شد.

موزه اوگرافی و موزه اولوژی تاپایان جنگ جهانی دوم در کشورهای انگلیسی زبان موزه اوگرافی به معنی امور کلی موزه ها و موزه اولوژی به معنی شناخت موزه به کار می رفت. بعد جنگ جهانی دوم فرانسه هم با پیروی از کشورهای انگلیسی زبان واژه موزه اولوژی را که مفهومی گسترده تر داشت را پذیرفت. اکنون موزه اولوژی به معنی موزه شناسی بر اساس یک موافقت بین المللی مفهوم بخش تئوری و دانش نظری موزه ها را دربرمی گیرد. موزه اوگرافی یا موزه نگاری شامل بخش علمی یا توصیف علمی است. این دو بخش یعنی دانش موزه شناسی و هنر موزه نگاری هم زمان مسول انتقال پیام موزه هستند.

ایکوم ICOM بعد از جنگ جهانی اول ضرورت تاسیس سازمان موزه ها را بر اساس همکاری بین المللی احساس شد. و در سال 1926م. دفتر بین المللی موزه به یاری جامعه ملل به وجود آمد. در سال 1947م. این دفتر شورای بین المللی موزه ها ایکوم نام گرفت و تحت سرپرستی یونسکو درآمد. توانست موزه داری و فعالیت موزه داران را تحت ضوابطی سازمان داده، در سطح جهانی گسترش دهد.

مشخصات ایکوم غیردولتی و غیرانتفاعی و نمایانگر نقش موزه ها و حرفه موزه داری است. این شورا روابط نزدیکی از نظر همکاری و مشاوره با یونسکو، سازمانهای ملی منطقه ای و بین المللی دولتی و غیردولتی در خصوص موزه ها و همچنین مقامات مسول موزه دارد. اهداف ایکوم 1-حمایت از موزه ها و سازمان موزه ها، تاسیس، تصویب و حمایت از حرفه موزه داری 2-برقراری همکاری و کمک متقابل بین موزه ها و اعضای حرفه موزه داری در کشورهای مختلف 3-تاکید براهمیت نقش موزه ها و حرفه موزه داری وگسترش سطح شناخت و ارتقای میزان درک بیشتر مردم از فرهنگ خود.

کمیته های بین المللی وابسته به ایکوم به دلیل تنوع موزه ها و گستردگی آثار فرهنگی و زمینه های مطالعاتی و تحقیقاتی در موزه ها کمیته هایی وابسته به ایکوم، کوشش در زمینه های تفکیک شده ای را عهده دار شدند. با گسترش روزافزون حیطه عمل موزه ها در جوامع بشری تعداد این کمیته ها افزونتر و وظایف و فعالیتهای هریک تخصصی تر گردید. در حال حاضر حدود 22 کمیته بین المللی تحت نظارت و مدیریت ایکوم فعالیت دارند که اسامی برخی از آنها به شرح زیر است: 1-کمیته بین المللی باستانشناسی و تاریخ 2-کمیته بین المللی باستانشناسی و فنون موزه آرایی 3-کمیته بین المللی هنرهای کاربردی 4-کمیته بین المللی هنرهای زیبا 5-کمیته بین المللی حفاظت آثار موزه ای 6-کمیته بین المللی مصرشناسی 7-کمیته بین المللی مردم نگاری و مردم شناسی 8-کمیته بین المللی موزه های منطقه ای 9-کمیته بین المللی موزه شناسی 10-کمیته بین المللی حفاظت و ایمنی موزه ها

وظایف کمیته های بین المللی ایکوم در واقع گروههای کار تخصصی ایکوم هستند که از مشارکت اعضای متخصص کشورهای مختلف تشکیل می شوند. برابر آیین نامه ای مصوب در طول یک سال کاری ایکوم مطالعاتی را انجام می دهند و گزارش عملکرد هر برنامه را به کمیته اجرایی ایکوم تقدیم می دارند. علاوه بر ایکوم سازمانها و انجمنهایی دیگری مستقل یا وابسته به یونسکو در جهان در خصوص مسایل فرهنگی و موزه ای فعالیت می کنند: 1-انجمن بین المللی سلاحها و تاریخ نظامی 2-انجمن بین المللی هنرهای نمایشی 3-کنفدراسیون بین المللی موزه های باستانشناسی 4-کنگره بین المللی موزه های دریانوردی 5-انجمن بین المللی موزه های کشاورزی 6-انجمن بین المللی موزه های حمل و نقل

طبقه بندی موزه ها
موزه ها را بر اساس موضوع، نحوه اداره، حوزه جغرافیایی مخاطبان،
سطح تخصص مخاطبان، شیوه ارایه و نمایش آثار طبقه بندی می کنند:
طبقه بندی بر اساس موضوع:
الف. موزه های تاریخی
ب . موزه های هنری
ج . موزه های علوم و فنون
سایر موزه ها( اکو موزه ها، موزه های فضای باز و… )

الف . موزه های تاریخی
موزه تاریخی به معنای کلی شامل هر نوع اثر تاریخی است که به نوعی به ترتیب زمانی وقایع تاریخی یک منطقه ، کشور و استانی را نمایش می دهد . به طور کلی موزه ای که مجموعه هایش از دیدگاه تاریخی تشکیل و نمایش داده شده باشد موزه تاریخی بوده که هدف عمده آن ارائه مستند تسلسل زمانی یک رشته رویدادها یا نمایانگر لحظه ای تاریخی از یک دوره باشد. بنابراین موضوع اصلی این گو نه موزه ها تاریخ و نمایش سیر تحولات تاریخی هستند که از اشیا و اسناد تنها برای درک و فهم بهتر آن استفاده می شود . این گروه شامل تعداد زیادی از موزه ها می شود که از آن جمله اند:

1 . موزه های باستان شناسی
موزه هایی که بخش زیادی از مجموعه آثارشان از حفاری به دست آمده موزه های باستان شناسی نامیده می شوند . این موزه ها با برنامه های آموزشی و معرفی صحیح اشیا موجب آشنایی بازدید کننده داخلی و خارجی با فرهنگ و تمدن کشور می شوند.

2 . موزه های اماکن باستانی
این موزه ها در محلها ی باستانی که مورد حفاری واقع شده اند تشکیل می گردند. و شامل اشیایی هستند که از همان منطقه و در طی حفاری به دست آمده اند. بازدید کنندگان این موزه ها از افرادی که خواهان به دست آوردن اطلاعاتی از همان منطقه اند هستند . مانند موزه تپه هگمتانه در همدان ، تپه ازبکی نزدیک تهران…

3 . موزه های مردم شناسی
این موزه ها زندگی انسان را به عنوان یک موجود اجتماعی که دارای روابط اجتماعی با محیط پیرامون خود می باشد را نمایش می دهند. آثار به نمایش درآمده در موزه های مردم شناسی نمایانگر روابط اجتماعی ، فرهنگی ، هنری ، اقتصادی، … می باشد.

ب . موزه های هنری
مجموعه آثار این موزه ها بر اساس ارزش زیبایی و هنری شان جمع آوری گردیده است این آثار شامل هنرهای تجسمی(مجسمه ها ‏، نقاشی ها، هنرهای گرافیکی)، هنر های تزیینی ، فیلم ، موسیقی ، تئاتر و …هستند.
ج . موزه های علمی
این موزه ها در کشور های صنعتی از استقبال خوبی بر خوردار هستند و دست آورد ها ی انسان را در زمینه علوم و فنون جمع آوری و نمایش می دهند. موزه های زمین شناسی ، گیاه شناسی ، زیست شناسی، علوم و فنون … از آن جمله اند.

هدف اصلی این موزه ها آموزشی می باشد و وظایف آنها را می توان بدین شرح خلاصه کرد:
برانگیختن تمایل طبیعی به یادگیری
ارائه اطلاعاتی جامع در مورد پژوهش ها و پیشرفتهای علمی
آشنا ساختن مردم با سیر تحولات علوم طبیعی

موزه های علوم طبیعی(تاریخ طبیعی)
در واقع دارای آثاری هستند که دست بشر در خلق آنها دخالتی نداشته است مانند : موزه گیاهان ، موزه جانوران ، موزه سنگها ، موزه سنگواره ها ، موزه خاکها، موزه حشرات، نمایشگاه جهان اندام……..
ذکر این نکته ضروری است که موزه های باستان شناسی ، تاریخ و هنری به دلیل داشتن اهداف مشترک می توانند دارای اشیای مشترک نیز باشند.

طبقه بندی بر اساس نحوه اداره:

موزه های دولتی

موزه های وابسته به شهرداری

موزه های دانشگاهی

موزه های نظامی

موزه های خصوصی

طبقه بندی بر اساس حوزه جغرافیایی مخاطبان:

موزه های ملی

موزه های منطقه ای

موزه های شهری

موزه های محلی

طبقه بندی بر اساس سطح تخصص مخاطبان:

موزه هایی با مخاطبان عام

موزه هایی با مخاطبان دانشگاهی

موزه هایی با مخاطبان متخصص ( در هنر، معماری، فناوری و …..

طبقه بندی بر اساس شیوه ارائه و نمایش آثار:

موزه های سنتی

موزه های مستقر در خانه های قدیمی

موزه های فضای باز

تقسیم بندی دیگر تقسیم بندی مدیریتی است که موزه ها را از جهت مدیریتی می توان به سه گروه تقسیم کرد :
1 . موزه دولتی : اداره و بهره برداری از آن فقط در اختیار دولت است
2 . موزه بخش خصوصی : بخش خصوصی با نظارت دولت آن را اداره و بهره برداری می کند
3. موزه مشترک : دولت و بخش خصوصی بطور مشترک آن را اداره می کنند.

تقسیم بندی دیگر موزه ها می تواند بر اساس تقسیم بندی جغرافیایی باشد که به چهار گروه تقسیم می شوند :
1.موزه ملی : موضوعات میراث فرهنگی تمام کشور را ، که وجهه ملی دارند مطرح می کنند.
2.موزه استانی : موضوعات میراث فرهنگی مربوط به یک استان را مطرح می کنند
3 .موزه محلی: موضوعات میراث فرهنگی مربوط به یک ناحیه را مطرح می کنند.
4. موزه سیار: آثار و اشیای تاریخی ـ فرهنگی را در نقاط دور افتاده و یا در مراکز آموزشی ارائه می کنند .

ساختار و عملکرد موزه

فضای فیزیکی موزه
1- محل و ساختمان موزه
2- تالارهای نمایش
3- مراکز جنبی موزه
4- بخش امور اداری، فنی، خدماتی و تا سیساتی

عملکرد موزه
1- نقش و عملکرد اجتماعی موزه
2- ساختار علمی و مجموعه موزه
3- مرمت و حفاظت آثار
4- ارائه و نمایش آثار

فضای فیزیکی موزه

1- محل و ساختمان موزه

2- تالارهای نمایش

3- مراکز جنبی موزه

4- بخش امور اداری، فنی، خدماتی و تا سیساتی

تشریح مشخصات ساختمانی موزه

محل و ساختمان موزه:
موزه هایی که امروزه در نقاط مختلف ایران شاهد آن هستیم دارای طرح و نقشه های مختلفی هستند . این تفاوت حاصل دو چیز است :
1 . عملکرد متفاوت هر موزه
2. تناسب با نیازهای اقشار مختلف جامعه

آنچه مسلم است نمای ظاهری و طراحی داخلی آن باید جنبه هایی از فرهنگ و هنر جامعه را دارا باشد. موزه های ایران یا بر اساس نقشه از قبل طراحی شده ساخته شده اند ، مانند موزه ملی ایران ، موزه هنر های معاصر …..یا با تغییر کاربری ساختمان ، تبدیل به موزه شده اند، مانند موزه آبگینه و سفالینه ایران ، موزه رضا عباسی ….

محل موزه

محل قرار گرفتن موزه در بافت شهری دارای اهمیت زیادی در جذب مخاطبین بیشتر دارد . دسترسی آسان و وجود وسایل حمل و نقل عمومی و سریع ( مانند مترو) ، احاطه ساختمان موزه با فضای سبز و دور بودن از سرو صدای زیاد، مجاورت با مراکز فرنگی و آموزشی چون مدارس و دانشگاهها و… از ویژه گیهای یک موزه ایده آل بشمار می رود . علاوه بر آن نمای بیرونی و تزیینات داخلی نیز از اهمیت زیادی برخوردار می باشد . تزیینات نبایستی بسیار مجلل و نامانوس با فرهنگ بومی باشد تا بازدید کننده خود را در فضای غریبی احساس کند.

تالارهای نمایش را می توان در سه گروه طبقه بندی کرد:
نمایشگاههای دایمی بر اساس تعداد ویترینها و ابعاد سالن طراحی می شوند در سالن های نمایش دایم بایستی از ویترین های ثابت و متحرک استفاده کرد و هر شش ماه یا یک سال اشیای درون ویترینها را تغییر داد با استفاده از پانل و دیوارکهای تقسیم کننده می توان تغییراتی در سالن نمایش ایجاد نمود جهت حرکت بازدیدکنندگان بایستی طوری در نظر گرفته شود که بازدیدکننده به راحتی گردش نماید.

نور در تالارهای نمایش به دو صورت طبیعی و مصنوعی است یکی از منابع نوری زیانبار برای اشیای موزه ای نور خورشید است که بایستی با استفاده از وسایلی چون پرده و آویز هایی مانع تابش مستقیم نور خورشید به ویترینها گردید .
برخی معتقدند وجود پنجره و استفاده از نور طبیعی از یک سوی مقرون به صرفه است و از سوی دیگر موجب ارتباط بازدیدکننده با فضای بیرون و رفع خستگی می گردد. اما در مقابل گروهی دیگر معتقدند که نور طبیعی آسیب جدی به اشیا وارد می کند و در اثر کثرت پنجره تامین امنیت موزه کاری دشوار خواهد بود. استفاده از نور طبیعی مانع از تحرک ویترینها می گردد ، زیرا با تغییر جای ویترین و قرار دادن آن در مقابل پنچره ، نور خورشید با برخورد به ویترینها منعکس و مانع دیدن اشیا می گردد..

برای استفاده از نور مصنوعی نیز باید نکات حفاظتی را رعایت کرد :
کلید ویترینها بایدکاملا مستقل از سایر بخشها باشد . از نور لامپهای فلورسنت به علت کمترین اثر تخریبی بر روی اشیا همراه با فیلتر می توان برای نور
پردا زی استفاده کرد
کفپوش ها و دیوارهای تالارها نیز بایستی هماهنگ با اشیای سالن باشند. روشنایی ، نور و رنگ دیوارها نقش بسیار مهمی در ایجاد فضایی مناسب دارند، وحدت و گوناگونی رنگ و نور با همکاری معمار داخلی و کارشناسان موزه امکان پذیر است تا تناسب بین فضای موزه و اشیا به نمایش گذاشته شده ، بوجود آید. کفپوش مناسب کفپوشی است که علاوه بر استحکام و عدم تولید صدا و گرد و غبار ، بایستی از جهت حفاظتی و سازگاری با شرایط اقلیمی نیز مورد توجه قرار گیرد.

تالار سخنرانی وکتابخانه
ویژگی های اصلی سالن سخنرانی، ظرفیت آن است که در صورت امکان بایستی از بیشترین ظرفیت برخوردار گردد. در صورت امکان سالن سمعی و بصری موزه را باید از سالن سخنرانی مجزا کرد . زیرا در سالن سمعی و بصری برای آموزش بازدیدکنندگان ( بویژه دانش آموزان ) استفاده می گردد که فضای بزرگ می تواند موجب انعکاس صدا و ایجاد اختلال در یادگیری افراد گردد. وسایل صوتی و تصویری سالن سخنرانی در حد مطلوب و با توجه به ظرفیت آن تهیه گردد.

کتابخانه و مرکز اسناد یکی از بخشهای مهم و ضروری موزه ها به شمار می روند. وسعت، اهداف و عملکرد موزه در وسعت بنا و تعداد کتب و نشریات کتابخانه موثر است وجود کتب تخصصی کمک زیادی به پژوهشگران، کارشناسان و موزه داران در امر شناسایی اشیا و آثار باستانی می نمایند. بنابراین عنوان کتابها و نشریات بایستی همواره به روز گردد تا کارشناسان تحلیل و اطلاعات درستی در مورد اشیا به مراجعه کنندگان ارائه دهند. مرکز اسناد هر موزه در واقع مخزن کلیه اطلاعات در مورد اشیای آن موزه است .

این مدارک می تواند عکس ، اسلاید ، طرحها ، پرونده های مربوط به اشیا ، گزارشات حفاری ، نقشه محلی که شیی از آنجا به دست آمده، سابقه دستیابی شیء ، کتابشناسی ها و انتشارت مربوط به اشیا و حتی بروشورها و کاتالوگهای چاپ شده توسط همان موزه …… باشد . بخشی از این اطلاعات می تواند محرمانه باشد و امکان دستیابی همه افراد به آنها وجود نداشته باشد . مرکز اسناد هر قسمت یا بخش می تواند در همان بخش باشد( مانند موزه ملی ایران ) یا به علت محدود بودن اشیا همه اسناد در یک اتاق نگهداری شوند ( مانند موزه رضا عباسی، آبگینه و سفالینه….)

وجود وسا یل جانبی در کتابخـــــانه و مرکز اسناد مانند دستگاه کپی ، کامپیوتر می تواند موجب دسترسی آسانتر به اطلاعات و تسریع امر تحقیق و پژوهش گردد.
نور کتابخانه بایستی یکنواخت و مناسب باشد و انعکاس های خیره کننده نداشته باشد. جهت مقابله با سرقت و اطفای حریق بایستی این محلها را با عایقهای مخصوص اندود و پیش بینی وسایل و تجهیزات مخصوص را مد نظر داشت

بخش عکاسی و کارگاه تهیه مولاژ

تهیه نمونه هایی از اشیا در اندازه های مختلف و یا تولید سایر تولیدات فرهنگی ( مانند لباس، جا سویچی، گرد نبند و … با نقش یا طرح یک شیی یا اثر باستانی ) و فروش آن در موزه ها و محلهای باستانی می تواند در گسترش میراث فرهنگی در بین افراد جامعه و سایر کشور ها موثر باشد. این تولیدات با سفارش شخصی حقوقی یا حقیقی و با تایید مقامات مسئول موزه یا میراث فرهنگی و زیر نظر کارشناسان بخش مرمت صورت می گیرد قالبگیری و تهیه مولاژ نباید آسیبی به شیی وارد کند بنابراین حضور کارشناسی از بخش مرمت در تمامی مراحل کار ضروری است و در صورت مشاهده روشی نامناسب که موجب آسیب به شیی گردد بایستی از ادامه کار جلوگیری بعمل آید .

بخش عکاسی یک موزه از بخشهای فعال به شمار می رود این بخش مسئولیت تهیه عکس از اشیا و چاپ نگاتیو برای مراجعه کنندگان را به عهده دارد. تجهیز این بخش به دوربین های پیشرفته عکاسی و حرفه ای و استفاده از کارمندان ماهر و آشنا به روشهای مختلف عکاسی از اشیای باستانی به طوری که به شیی آسیبی نرسانند و در عین حال تصویری کامل از شیی به دست دهند، از ضروریات این بخش می باشد.

انبارها و مخازن
وجود انبار در تمامی موزه ها ضروری است به ویژه موزه هایی که به طور دائم در حال تحویل گرفتن شیی می باشند. علاوه بر انبارهای دائم انبارهای موقت نیز از ضروریات هر موزه می باشد چرا که هنگام برگزاری نمایشگاههای موقت و انتخاب برخی اشیا برای این نمایشگاه بایستی آنها را در مکانی جدای انبار مرکزی قرار داد تا در هنگام حمل و تهیه عکس و بسته بندی مانع از آسیب به این اشیا و سایرین گردید.

به دلیل عدم استفاده تمام مدت از انبارها و تاریک بودن فضای آن در مدت زمانی که مراجعه کننده ندارند ، در صورت عدم نکات حفاظتی می تواند مکان مناسبی برای رشد حشرات ، قارچهاو و کپکها باشد بنابراین باید انبارها عاری از رطوبت بوده و هوای آن به طور مرتب تهویه گردد. دوربینهای امنیتی و سنسورها در تمام شبانه روز فعال بوده و کنتوری مجزا از کنتور روشنایی ساختمان داشته باشند.

آزمایشگاه و کارگاه های مرمت
وسعت، عملکرد و تجهیزات آزمایشگاه و کارگاه های مرمت هر موزه ( که از بخش های ضروری یک موزه به شمار می روند) متناسب با برنامه های علمی و حفاظتی ـ مرمتی آن موزه هستند. وجود هود های قوی برای تهویه هوای این بخش به دلیل استفاده از مواد شیمیایی بسیار ضروری است. مسئولین در هنگام ساخت کارگاه مرمت به دلیل حساسیت کاری این بخش استفاده از کفپوش های ضد حریق و تجهیز آن به وسایل اطفای حریق را بایستی مورد توجه قرار دهند .

چایخانه ، رستوران و سایر امکانات رفاهی
امروزه در موزه های ما امکانات رفاهی چون چایخانه ( یا کافه تریا) ، رستوران، سرویسهای بهداشتی مناسب( ایرانی و خارجی ) ، تلفن عمومی و …. باید مورد توجه قرار گیرد . این امر نشانه توجه مسئولین به بازدید کنندگان و افزایش حضور توریستهای خارجی و داخلی در موزه ها است. با توجه به دور بودن مراکز فرهنگی از یگدیگر و نیز حجم زیاد اشیا در درون موزه ها، وجود مکانی برای استراحت و بحث و تبادل نظر برای بازدید کنندگان بسیار ضروری می نماید که لازم است مسئولین هنگام انتخاب محلی برای ایجاد موزه یا یک مرکز فرهنگی بخشی را برای امکانات رفاهی در نظر داشته باشند.

بخشهای اداری، خدماتی و تاسیساتی
بخشهای اداری و خدماتی و تاسیساتی تا آنجا که امکان دارد بایستی خارج از تالارهای نمایش باشند. بخش تاسیسات شامل تکنسین ها و مهندسان فنی ساختمان است. ایشان به کلیه سیستم های الکتریکی، صوتی و تصویری آشنا بوده و مسئول راه اندازی و تعمیر و مراقبت از آنها هستند. کنتور ها و فیوز برق بایستی در مکانی امن و دور از دسترس بازدیدکنندگان نصب گردند. وجود سیستم برق اضطراری در موزه ها بسیار ضروری است، تبدیل سیستم از اصلی به اضطراری باید فوری و به طور خودکار صورت گیرد .

این تبدیل بایستی در نقاط حساس موزه مانند ورودی ـ خروجی ها ، پلکان و تالارهای نمایش باشد تا در صورت قطع برق حادثه ای رخ ندهد. سیستم تهویه موزه نیز بایستی به طور مداوم مورد بازدید قرار گیرد تا هنگام تغییر فصول و تغییر درجه حرارت و رطوبت، و راه اندازی دستگاه های گرمایشی و خنک کننده از یک سو مانع آسیب به اشیا و از سوی دیگر موجب ایجاد شرایط مناسب برای بازدید کننده گردند.

در تهیه این سیستم مواردی چون اشغال کمترین جا، صرفه جویی در هزینه های نصب و راه اندازی و تعمیرات، صرفه جویی در انرژی بایستی مورد توجه قرار گیرد. در موزه هایی که امکان نصب این سیستم وجود ندارد می توان با تعبیه دریچه و پنچره های متعدد، نصب پنکه هوای درون اتاق یا تالار را به گردش و تا حدود زیادی تهویه کرد.

از دیگر سیستمهای قابل توجه در موزه ها ، آژیر خطر جهت مقابله با دزدی و سرقت و آتش سوزی می باشد. وجود چشمهای الکترونیکی ، دور بینهای مدار بسته ، سنسورها و سیستمهای خودکار امنیتی موجب نگهداری و تامین امنیت بیشتر در موزه ها می گردد. رعایت اصول ایمنی در نصب این تجهیزات (رعایت اصول ایمنی درکابل کشی ، استفاده از عایقهای مناسب ، در دسترس بودن وسایل دستی اطفای حریق …) و استفاده از افراد آموزش دیده و مجرب می تواند تا حدودی از بروز سرقت ، آتش سوزی و ….. جلوگیری نماید .

روابط عمومی

یکی از بخشهای مهم در موزه روابط عمومی است که متاسفانه در کشور ما چندان توجهی به نشده است . موزه ملی ایران بعد از گذشت شصت سال از تاسیس آن در سال 1377 ضرورت بخش روابط عمومی را احساس نمود به راه اندازی آن همت گماشت. روابط عمومی در واقع رابط بین مدیریت با بخشهای مختلف موزه و خارج از موزه ، رابط بین بخشهای موزه با یکدیگر و با مراجعه کنندگان ، رابط بین موزه با نهادها و سازمانهای دیگر، برگزاری سخنرانی و همکاری در برگزاری سمینارها ، مسئولیت اجرای برنامه های آموزشی( سمعی و بصری..) و…………

عملکرد موزه
1- نقش و عملکرد اجتماعی موزه
2- ساختار علمی و مجموعه موزه
3- مرمت و حفاظت آثار
4- ارائه و نمایش آثار

1.نقش و عملکرد اجتماعی

عملکرد موزه بیش از هر نکته دیگر بازتاب آرمان ها و اندیشه های انسان، محیط فرهنگی و اجتماعی، کارها و خلاقیت های پایان ناپذیر او در گذشته و حال است.
موزه مطالب خود را به زبانی خاص بیان می کند و وسیله بیان او زبان اشیاء واقعی است. از همین رو دارای قدرت نفوذ گسترده می باشد.

خدمات اجتماعی موزه
شناحت میراث و ارزش های فرهنگی
شناخت مخاطبان موزه

2. ساختار علمی و مجموعه موزه

1. برنامه ریزی مجموعه: برنامه ریزی با تهیه یک طرح جامع آغاز می شود که در تهیه یک طرح جامع دو نکته اساسی را باید در نظر داشت.
الف) اهداف موزه، شامل اهداف موزه در آغاز تشکیل و اهداف آینده در برنامه های گسترش
ب) نیاز فرهنگی جامعه با توجه کامل به جامعه شناسی توسعه و جامعه شناسی فراغت

2. گردآوری و غنی سازی مجموعه: الف) گردآوری مستقیم یا ب) غیر مستقیم

3. مدیریت و راهبری مجموعه : راهبری یا مدیریت مجموعه به کلیه کارهایی گفته می شود که موزه داران پس از تحویل گرفتن شی باید در مورد آن انجام دهند. این مرحله در واقع آغاز کار موزه داری و کار روزمره آن است و در طی آن شی برای مرحله نمایش و پژوهش آماده می گردد. مراحل مختلف آن شامل: الف) ثبت آثار ، ب) مرمت و حفاظت آثار، ج) ارائه و نمایش آثار

الف: ثبت آثار

تمام اشیا و آثاری که برای مجموعه موزه تهیه گردیده و یا برای مدتی طولانی به موزه امانت داده می شوند باید ثبت گردد. سیاهه اموال موزه ای را در اصطلاح موزه داری ایران، دفتر کل اموال می نامند. که این دفتر ، دفتر اصلی موزه و مهمترین ابزار کار موزه داران است که تصویر کاملی از موزه و مجموعه را در اختیار موزه دار قرار می دهد و مانع از بی نظمی در کار مجموعه می گردد.
دفتر اموال کل در هنگام بروز اختلافات حقوقی تا زمانی که کاتالوگ موزه تهیه نشده می تواند مورد استناد قرار گیرد و موزه دار می تواند به عنوان یک مرجع علمی از آن استفاده کند.
کاتالوگ و دفتر کل اموال را نباید با یکدیگر اشتباه گرفت. دفتر کل اموال کاربردی اداری دارد و دفتر کاتالوگ کاملاً علمی است.

شماره گذاری: شماره 2-10-25-89

ب. مرمت و حفاظت آثار
اشیایی که به موزه وارد می شوند اغلب دارای شرایط مناسب و مساعدی نمی باشند. بنابراین پس از مراحل ثبت در دفتر اموال کل باید تحت معاینه و آزمایش قرار گیرد.
در مرحله اول اگر شی مورد حمله حشرات موذی و یا کپک باشد باید به آزمایشگاه و کارگاههای مربوط برای مبارزه و دفع آنها سپرده می شود. به طور کلی مواد غیر آلی نسبت به مواد آلی مقاومتر هستند.

کانی ها در موزه ها به شکل های مختلف حضور دارند. به طور کلی از منظر سختی کانی ها به ده گروه تقسیم می شود. در موزه ها کانی های سختر در مجاورت کانی های نرمتر موجب خراش آن ها می شوند.
سنگ مرمر که در مجسمه های دوران باستان به کار رفته اند نباید در مخزن نزدیک تراشه های چوبی قرار گیرد چون روی آن لکه ایجاد می گردد قطعات آهنی چون میخ و پرچ نیز همین اثر را روی سنگ می گذارد.
نگهداری از اشیایی که از گل خام بوده و شی دارای ارزش باشد و تغییرات فیزیکی آن مساله ساز نباشد. شیوه ای که توصیه می شود این است که ابتدا در کوره حرارت داده و پخت کرده و سپس در مخزن قرار دهند. یا آنکه از روش تزریق مواد پلاستیکی به آن استفاده می شود.
شیشه و آبگینه به خاطر وجود مواد قلیایی آسیب پذیرند که باید بسته های حاوی سیلیس را به منظور جذب رطوبت در ظرفی در کنار آبگینه ها قرار داد یا در محفظه های در خلا در معرض نمایش قرار داد.

اشیاء فلزی

اشیاء نقره ای باید تمیز گردند و سپس در مخزن قرار گیرند. نقره به آسانی تیره می شود به خصوص در مجاورت گوگرد. طلا مقاوم است و نیاز به مراقبت زیاد ندارد. اما اشیاء ساخته شده از مس و آلیاژ آن را ابتدا باید کاملاً تمیز و با میله های مخصوص که سر آن از چرم است براق نمود و سپس به مخزن فرستاد. با پوشش محافظ از مواد شیمیایی پلی اکلین و استات سلولز بر روی سطح شی نیز می توان برای به تعویق انداختن اثر استفاده کرد.
در موزه داری توصیه می شود که زنگار یا پاتین روی آثار فلزی قدیمی به خصوص مفرغ یا برنز را حفظ کرد و برای براداشتن آن اقدام نکرد. ولی احتمال دارد که در این آثار فساد ظاهر شده باشد بنابر این باید ابتدا آن فساد را بر طرف کرد و سپس به مخزن سپرد تا از فساد بیشتر جلوگیری شود.
چنانچه احتمال فساد بیشتر و گسترش آن باشد شیء را باید در یک محفظه خلا قرار داد یا آنکه در جعبه آن تعدادی از ژل های جاذب رطوبت مثل ژل سیلیکات را قرار داد.

اشیایی که دارای منشا آلی می باشند نسبت به شرایط محیطی خود بسیار حساس تر از مواد غیر آلی می باشند. رطوبت بالا موجب رشد حشرات موزی و کپک ها می شود . برای آثار آلی درجه حرارت مساعد بین 68 تا 80 درجه سانتی گراد می باشد. حد اکثر درجه رطوبت برای مواد آلی تا 50 % می باشد.

موزه هایی که دارای تابلو های رنگ روغن و تابلوهایی که بر روی بوم تعبیه شده اند. در موزه هنر های معاصر این نوع آثار بر اثر حرارت و رطوبت آسیب پذیر هستند که اغلب موزه ها از طریق سیستم تهویه مطبوع در درجه رطوبت نسبی 50 تا 55% نگهداری می شوند.

آثار ساخته شده از استخوان، عاج و شاخ اگر چه مقاومتر می باشند اما مورد حمله حشرات و جوندگان می باشند به طور مثال عاج های قدیمی نسبت به تغییر درجه حرارت و رطوبت حساس می باشند و بهترین درجه رطوبت برای عاج رطوبت نسبی 55% می باشد.

مسنوجات همچون پارچه و لباس در ویترین و در مخزن ها نباید به طوری باشد که چین بخورد زیرا با این کار تارها ضعیف می شود. پارچه های بلند را باید به دور یک استوانه ای چوبی پیچید و به دیوار کوبید و از سقف آویزان کرد. داخل لباس ها را نیز با پارچه های نرم زرورقی پر کرد. رطوبت مناسب برای منسوجات بین 40 تا 50% است.

ج. ارائه و نمایش آثار

کار اصلی موزه ارائه آثار است زیرا مجموعه موزه برای یهره برداری بازدید کننده گردآوری می شود و کار موزه داران آماده ساز و ارائه آن اثار در تالار موزه یا بخش مطالعاتی است.

نحوه نمایش آثار
1.ارائه بر مبنای شناخت زیبایی: این شیوه برای موزه های هنری کاربرد دارد.

2. ارائه مستند آثار: این شیوه برای موزه های گروه تاریخی مانند باستان شناسی، انسان شناسی و مردم شناسی مناسب است.

3. ارائه اکولوژیکی مجموعه: این نحوه برای موزه های علوم طبیعی کاربرد دارد.

نحوه ارائه و نمایش آثار در فضاهای موزه

ارائه و نمایش آثار همراه با برچسب های مختلف و سایر اطلاعات نوشتاری و بصری به چندین شکل انجام می گیرد.
1.ارائه و نمابش آثار در داخل تالار به صورت آزاد: الف) قرار دادن آثار بر روی پایه ب) نصب آثار بر روی دیوار ها ج) استقرار در داخل غرفه ها

2.نمایش و ارائه آثار در داخل ویترین: الف) نمایش آثار نخبه در ویترین های انفرادی ب) ویترین های جمعی عمودی ج) ویترین های جمعی افقی د) وبترین های زمینی

3.نمایش آثار در فضای باز و سبز موزه

سیاست و شیوه گردآوری منابع موزه
هر موزه باید دارای سیاست مکتوب در خصوص گردآوری آثار با تائید مقامات دولتی باشد – که در برنامه های آتی موزه و نظام مدیریتی تابع این سیاست باشد.

– موزه به گردآوری چه آثاری می پردارد؟
– موزه این گردآوری را در چه حوزه جغرافیایی انجام می دهد؟
– نحوه گردآوری منابع موزه چگونه خواهد بود؟
و یا چرا و در چه هنگام و شرایطی موزه اثری را از مجموعه خود خارج می سازد.-

هر موزه وابسته به آثار ایست که در آن نمایش داده می شود، و در واقع هویت هر موزه وابسته به مجموعه ای از آثار است که به نمایش در می آید.

شیوه و منابع گردآوری موزه:
اهدا

خرید

استقراض

گردآوری مستقیم

همه ی این روش های گردآوری، تامین منابع موزه بسته به سیاست موزه و این که موزه چه ماموریتی را برای خود متصور شده است.

سایر وظایف موزه:

مستند سازی

حفظ و نگهداری آثار موزه

استفاده تحقیقاتی از منابع موزه ای

نمایش آثار موزه ای و برنامه های آموزشی در موزه ها

مستند سازی

ثبت و نگهداری کامل و دقیق اطلاعات هر کار هنری، تاریخی، صنعتی یا نمونه علمی در یک مجموعه لازمه کار یک موزه است.
مستند سازی کامل تاریخچه هر شی را اخذ و حفظ می کند و این خود پایه تحقیقات و توسعه نمایشگاهی یک موزه است و همچنین اسباب ابجاد نام و عنوانی قانونی برای اشیاء یک موزه بوده و وسیله ای برای کسب اطلاع و نظارت بر محل نگهداری یک شی در موزه به شمار می آید.
بنیان اصلی فرایند مستند سازی، طبقه بندی آثار موزه ای است.

حفظ و نگهداری
موزه ها موظف به حفظ و نگهداری دقیق و جدی آثاری هستند که مجموعه های آنها را شکل می دهد که این موضوع هم در تعریف موزه ذکر شده و هم به عنوان یکی از مهمترین فلسفه های وجودی موزه ها و ماموریت های کلیدی آن دانسته می شود.
حفاظت شامل کلیه فعالیت ها و اقداماتی که از سوی یک موزه به منظور نگهداری شایسته آثار موزه ای برای نسل های آتی صورت می پذیرد.
محافظت از آثار موزه ای وظیفه ای بسیار حساس و دشوار و انجام شایسته این وظیفه مستلزم دقت، مهارت، استعداد و توانایی ها و البته وسایل، تجهیزات و مواد خاص خود است.

استفاده تحقیقاتی از منابع موزه ها
ایفای نقش پ‍ژوهشی از سوی نهاد موزه سبب می شود که اولاً بسیاری منابع موزه ای نه صرفاً جهت نمایش عموم بلکه در جهت مطالعات و پ‍ژوهش هایی در دست اجرای محققان مورد بهره برداری قرار گیرد که این امر شاید موجب گردد به مدت معینی دسترسی عموم برای مشاهده چنین آثاری به تعویق افتد.

نمایش آثار موزه ای
نخستین تصویری که از موزه در ذهن هر مخاطبی نقش می بندد محیط نمایشگاهی است که در آن آثار بر جای مانده با توجه به موضوعات خاص خود به نحوی سازمان دهی شده و گرد هم آورده می شود.
هدف از شکل گیری چنین فضای نمایشگاهی جلب توجه و برانگیختن احساسات، اذهان، طرح سئوالات در ذهن مخاطبان، دعوت به مشارکت در بهره برداری از گنجینه در اختیار موزه، الهام گرفتن یا واکنش نشان دادن نسبت به مواردی حیرت آئر ئ البته ارتقای سطح آگاهی های عمومی است
نمایشگاه ها خط مقدم برقراری ارتباط میان موزه و مخاطبان آن است.

نمایشگاه ها را از نظر زمان فعالیت می توان به دو دسته کلی نمایشگاه های دائمی و موقت تقسیم کرد.

نمایشگاه های دائمی در واقع پایه تشکیل دهنده موزه و همان چیزی هستند که موزه را به طور متعارف با آن می شناسیم در عوض نمایشگاه های موقت استمرار دائمی نداشته و به دلایل متعدد در مقاطعی از زمان برگزار می گردند. نمایشگاهای موقت حتی می توانند شکل موزه های سیار به خود گرفته و با امنیت لازم از شهری به شهر دیگر نقل مکان نمایید.

موزه های مجازی
پیشرفت در فن آوری اطلاعات موجب گردیده است، در بسیاری از فعالیت های اجتماعی و اقتصادی، ما با مفاهیم فعالیت های مجازی مواجه شویم . یکی از این موارد به نام گردشگری مجازی بوده است.

برنامه های آموزشی در موزه ها
یکی از مهمترین اهداف شکل گیری موزه ها را باید در مشارکت آنها در امر آموزش جستجو کرد.
تامین اهداف آموزشی در موزه ها به دو صورت کلی بوده است. شکل مرسوم این آموزش را باید در برنامه های آموزشی دانست که از سوی موزه با اهداف گوناگون و برای گروه های مختلف مخاطبان از کارشناسان خود موزه تا بازدید کنندگان و علاقمندان موزه برگزار می شود. اما شکل بسیار واجد اهمیت این آموزش نقش محرک موزه در برانگیختن کنجکاوی مخاطبان، انتقال تجارب پیشینیان به ایشان از طریق بازدید، القای احساس یا حالتی الهام بخش به مراجعان و مخاطبان است.

مدیریت منابع انسانی:

با گذر زمان و تحول در رسالت و نقش موزه ها ساختار سازمانی موزه ها نیز پاسخگوی نیاز اداری شرایط جدید نبود و با ورود وظایف پژوهشی، ساختار سازمانی موزه ها شکلی دیگر به خود گرفت.

ارزیابی عملکرد در موزه ها
یکی از مهمترین وظایف مدیریتی در موزه ها به موضوع ارزیابی عملکرد موزه باز می گردد. مدیران موظف هستند تا با توجه به ماموریت ، اهداف و وظایف تبیین شده برای موزه ها و ضمن مراقبت مستمر از اقداماتی که در موزه در جریان است نسبت به ارزیابی عملکرد موزه تحت مدیریت خود اقدام نماید. مدیران برای اجرای این وظیفه خود علی القاعده از یک سیستم ارزیابی عملکرد بهره می جویند. بدین ترتیب ضمن تعیین معیاری برای هر یک از متغیر های کلیدی مدنظر موضوع دستیابی به این معیار یا انحراف از آن می تواند اسبابی برای سنجش عملکرد کلی و نیز بهبود عملکرد ها باشند.
مهمترین محور در جریان سیستم ارزیابی عملکرد، در واقع نحوه بهره برداری مدیریت موزه به عنوان مدیریت سازمان از منابع در اختیار او می باشد.

این منابع شامل عناصری همچون مردم (بازدید کنندگان، افراد کارکنان)، مجموعه موزه، تجهیزات، ساختمان ها، پول و زمان می باشد.
سیتسم ارزیابی کمی و کیفی است که ارزیابی کیفی آن بسیار دشوار است و در خصوص معیار کیفی باید به وضع استانداردهایی به عنوان معیار، میزان نزدیکی یا دوری عملکرد موسسه را نسبت به این معیار ها مورد سنجش قرار می دهد که این معیار ها ممکن است از طرف خود مدیریت موزه یا نهاد بیرون انجام بپذیرد.
به طور کلی معیار های عملکرد در موزه ها باید بر سه حوزه اصلی متمرکز گردد: 1- مدیریت مجموعه ها، 2- خدمات عرض شده به کاربران و مشتریان موزه و 3- مدیریت موزه و عملیات آن می باشد.
هر حوزه به گروه های کوچکتر تقسیم می شود. مثلاً مدیریت مجموعه شامل در اختیار گرفتن مجموعه ها، فعالیت های تحقیقاتی و امنیت مجموعه ها.
هر یک از این زیر مجموعه ها نیز معیار هایی برای سنجش عملکرد موزه است. مثلاً معیار هایی در خصوص مستندسازی و آموزش، تعداد اشیاء مستند سازی شده و تعدادی که هنوز مستند نشده است.