رهبری وضعی
ادگارشین میگوید :
مدیر موفق باید تشخیص دهنده شایسته ای باشد
و برای روحیه تحقیق ارزش قائل شود.
رهبری وضعی
به وسیله پاول هرسی و کنت بلانچارد در مرکز تحقیقات رهبری در اواخر دهه1960 تدوین شد.
هرسی و بلانچارد برای پالایش مستمر رهبری وضعی تا سال 1982 همکاری میکردند.
رهبری وضعی
رهبری وضعی عملی است متقابل بین1-میزان هدایت و رهنمود(رفتار تکلیف گرا)
2-میزان حمایت اجتماعی-عاطفی(رفتار رابطه گرا)
3-سطح امادگی پیروان در انجام یک تکلیف،وظیفه و یا هدف بخصوص
تاکید رهبری وضعی در رفتار رهبر با پیروانش میباشد
وجود پیروان در همه جا دارای اهمیتی حیاتی است.نه فقط به خاطر این
که به صورت فردی رهبر را میپذیرند یا رد میکنند،بلکه از این نظر که
به صورت گروهی،به رهستی تعیین کننده قدرت شخصی رهبر هستند.
وقتی روابط رهبر و پیرو ره برسی میکنیم الزاما حرف ما درباره رهبری به صورت سلسله مراتب یعنی رئیس-مرئوس نیست.
هرجا که در این تئوری به رهبر(ان)و پیرو(ان)اشاره شود اشاره ضمنی اش به رهبر بالقوه و پیرو بالقوه خواهد بود.
در نتیجه اگر چه ممکن است مثالهایمان به ارتباط سلسله مراتبی اشاره داشته باشد،اما مفاهیم پیشنهاد شده در تئوری رهبری وضعی باید کاربرد داشته باشد،فرق نمیکند که انسان بخواهد در رفتار کارمندس نفوظ کند یا در کار فرمایی،معاشری،دوستی،اشنایی و یا گروهی.
ب
مفهوم اساسی رهبری وضعی
بر اساس رهبری وضعی چیزی به نام بهترین راه نفوظ در مردم وجود ندارد.
اینکه شخص از چه شیوه رهبری در رفتار با افراد یا گروهها استفاده
کند به سطح امادگی مردمی دارد که رهبر میکوشد در انها نفوظ کند.
رفتار طرفدار تکلیف
عبارت است از حد ممکن تشریح وظایف و مسئولیتهای فرد یا گروه به وسیله رهبر.از جمله تذکر رهبر در مورد اینکه کارها و تکالیف چگونه
،چه وقت و چطور انجام شوند.
اخرین باری که از کسی ادرس محلی را پرسیدید نمونه ای است از تکلیف گرایی حداکثر.
شخص مذکور چندان اعتنایی به عواطف شما نداشت بلکه کوشش او این بود که چطور شما را در رسیدن به هدفتان کمک کند.
رفتار رابطه گرا
عبارت است از حد ممکن بر قراری ارتباط دو طرفه یا چند طرفه.این رفتارها به سخن دیگران گوش دادن،تسهیل بخشیدن و رفتار حمایت کننده را شامل میشود.
شاید به بمبست رسیدندر مقابل یک تکلیف نمونه ای از رفتار بسیار رابطه گرا باشد.
تکلیف گرایی بر روی محور افقی،رفتار رابطه گرا بر روی محور عمودی،هر یک از حداقل تا حداکثر رسم شده است.این کار شرح رفتار رهبر را در چهار شیوه ممکن میکند.
از این چهار ربع به عنوان پایه و اساس ارزیابی توفیق مدیریت در موقیتهای مختلف شغلی،روشن میشود که تنهاد یک شیوه موثر وجود ندارد
توضیحات زیر در مورد چهار شیوه مصداق دارد:
شیوه یک:وجه مشخصه این شیوه رهبری رفتار تکلیف گرای بیشتر از حد متوسط و رفتار رابطه گرای کمتر از حد متوسط است.
شیوه دو:وجه مشخصه این شیوه رهبری رفتار گرا و رابطه گرای بالاتر از حد متوسط است.
شیوه سه:وجه مشخصه این شیوه رهبری رفتار رابطه گرای بیش از حد متوسط و رفتار تکلیف گرای کمتر از حد متوسط است.
شیوه چهار:وجه مشخصه این شیوه رهبری رفتار رابطه گرا تکلیف گرای کمتر از حد متوسط است.
در موقعتهای رهبری مربوط به خوانواده،مدرسه و یا دیگر محیطها شاید
واژه های دیگر مناسبتر تکلیف رابطه باشند-مثلا رهنمود و رفتار حمایت
کننده یا رفتار هدایت کننده و تسهیل بخش-اما در هر حال معنای نهفته
انهاد فرقی نمیکند.
موقعیت
الگوی پیچیده شرایطی که در درون یک محیط معین وجود دارد.
شیوه رهبری به موقعیتی بستگی دارد که تلاش نفوذ کردن،در ان صورت میگیرد.
هر قدر رهبران بتوانند رفتار خویش را بیشتر با موقعیت تطابق دهند اقدام انها در مورد نفوظ کردن اثر بخش تر خواهد بود
.
موقیت به نوبه خود تحت تاثیر شرایط مختلف موجود قرار میگیرد.
عواملی که بر اثر بخشی رهبر اثر میگذارند
رهبر
پیروان
سرپرست
معاشران کلیدی
سازمان
خواسته های شغلی
زمان تصمیم
امادگی
میزان توانایی و تمایل رهبر در به دست اوردن توفیق در انجام یک تکلیف خاص.
امادگی یعنی نحوه امادگی شخص برای انجام یک تکلیف خاص.
همه افراد میخواهند در ارتباط با تکلیف،وظیفه،یا هدف خاصی که رهبر بوسیله انان میخواهد به ان برسند کمابیش اماده باشند.از این رویک فروشنده ممکن است برای فروش و بازاریابی مورد اطمینان باشد اما برای تکلمیل اوراق مربوط انجام معامله،ناتوان و لاابالی.
رهبران باید بدانند که وقتی با یک یک اعضای گروه خود بر خورد میکنند رفتارشان با زمانی که با همه انان برخورد مینمایند باید فرق داشته باشد.
دو بخش اصلی تشکیل دهنده امادگی عبارت است از توانایی و تمایل
توانایی
یعنی دانش،تجربه و مهارتی که فرد و یا گروه برای یک تکلیف یا فعالیت خاص همراه دارد.
وقتی سطح توانایی دیگران در نظر گرفته میشود،مهم ان است که از نظر تکلیف،وضع مشخص باشد.
تمایل
میزان وجود اطمینان ،تعهد و انگیزش در شخص برای انجام موفقیت
امیز یک فعالیت یا تکلیف خاص.
باید به یاد داشت توانایی و تمایل یک سیستم تاثیر بخش تعاملی هستند.
یعنی تغییر عمده در یکیریا،بر همه تاثیر میگذارد.
سطوح امادگی ترکیبهای گوناگون توانایی و تمایلی است که مردم برای تکلیغ خاص با خود همراه دارند.
ناتوان و بی میل
پیرو ناتوان است و تعهد و ا
نگیزش ندارد
یا
ناتوان و نا امن
پیرو ناتوان است و اطمینان ندارد.
امادگی سطح یک
امادگی سطح دو
یا
ناتوان اما مایل
پیرو توانایی ندارد اما کوشش میکند و دارای انگیزش است.
یا
ناتوان اما مطمئن
پیرو توانایی ندارد اما تا زمانی که رهبر کنار اوست یا هدایتش میکند،مطمئن است
امادگی سطح سه
توانا اما بی میل
پیرو دارای توانایی انجام تکلیف را دارد اما برای انجام دادن ان به تنهایی احساس بی اطمینینی و نگرانی میکند.
امادگی سطح چهار
توانا و مایل
پیرو توانایی انجام کار را دارد و شخصی است متعهد.
یا
توانا و مطمئن
پیرو توانایی انجام کار رادارد و در مورد انجام ان مطمئن است.
انتخاب شیوه های مناسب
امادگی سطح یک:شیوه امرانه
امادگی سطح دو:شیوه دو:قبولاندنی
امادگی سطح سه:شیوه سه:مشارکتی
امادگی سطح چهار:شیوه چهار:تفویضی
تعیین شیوه مناسب
به چه اهدافی میخواهیم برسیم؟
امادگی موقعیت چیست؟