دانش و هنر در ایران باستان
جلوه های شکوه و عظمت تمدن کهن ایران در پیشرفت های ایرانیان در دانش، هنر و معماری، است که زبان و خط اساس گسترش این دانش است.
زبان فارسی از زمان سکونت آریایی ها در سرزمین ایران، زبان گفتاری و نوشتاری مردم بوده است
زبان ایرانیان در دورهٔ هخامنشیان، «پارسی باستان » و در عصر اشکانیان و ساسانیان، «پارسی میانه » یا «پهلوی » بوده که با هم تفاوت هایی داشته اند.
بعدها در دورهٔ اسلامی زبان «فارسی دری » رواج یافت.
زبان رسمی امروز ما نیز فارسی دری است که با دو زبان قبلی شباهت هایی دارد.
زبان پارسی (فارسی)
قبل از مهاجرت آریایی ها، تمدن های باستانی ایران همچون ایلام، صاحب خط بوده اند. در زمان هخامنشیان،ایرانیان «خط میخی » را از اقوام بین النهرین اقتباس کردند و تغییرات زیادی در آن به وجود آوردند.
کتیبه های به جا مانده از دورهٔ هخامنشیان در بیستون و تخت جمشید به زبان پارسی باستان و با خط میخی نوشته شده است. در دور ه های اشکانیان و ساسانیان، خط پهلوی رایج بود.
خط
ایرانیان باستان با علوم گوناگونی چون؛ ریاضی، هندسه، زمین شناسی و… آشنا بودند.
پیشرفت ایرانیان باستان در علم نجوم ( ستاره شناسی و آشنایی با سنجش و تعیین زمان به دلیل انجام فعالیت های کشاورزی در فصول مختلف سال موجب به وجود آمدن تقویم شمسی ( خورشیدی) گردید.
در تقویم شمسی ( خورشیدی)، ایرانیان باستان سال را به 12 ماه 30 روزه تقسیم کردند و پنج روز پایانی سال را جداگانه به حساب آوردند.
تقویم خورشیدی از کم نظیرترین تقویم های دنیاست..
دانش
ایرانیان باستان؛ خواص درمانی گیاهان را می شناختند.
در کتاب اوستا از سه نوع پزشک نام برده شده است: پزشک جراح، پزشک معمولی و پزشک دعا
پزشک دعا؛ با دعای مقدس، باطن افراد را درمان می کرد،
در دورهٔ ساسانیان، شاپورساسانی در شهر جندی شاپور (خوزستان کنونی) مدرسه های پزشکی و بیمارستانی تاسیس نمود
پزشکی
در مدارس پزشکی جندی شاپور، از دانشمندان و استادان کشورهای دیگر برای تدریس دعوت می شد.
جندی شاپور از قدیمی ترین مدارس پزشکی جهان است.
این مدرسه علوم زیر تدریس می شد:
پزشکی، نجوم، ریاضیات، موسیقی، شیمی (کیمیاگری) و…
ایرانیان باستان در رشته های : سفالگری، پارچه بافی، قالی بافی، فلزکاری، چرم سازی، زرگری، کاش یکاری، سنگ بُری، حجاری، قل مزنی، منبّت کاری، موسیقی، نقاشی و… مهارت داشتند.
هنر
ایرانیان با توجه به شرایط آب و هوایی و مصالحی که در محل زندگی آنها بود، خانه های خود را از سنگ، چوب و خشت می ساختند.
با تاسیس امپراتوری های بزرگ و ساختن شهرها در ایران باستان، بناهای با شکوهی چون: کاخ ها، آرامگاه ها و آتشکده ها ساخته شدند.
معروف ترین بناهایی که پیشرفت ایرانیان را در زمینه معماری نشان می دهند عبارتند:
تخت جمشید،هگمتانه، پاسارگاد، تخت سلیمان، طاق بستان و طاق کسری
تخت جمشید از نظر معماری، وسعت و عظمت شهرت جهانی دارند.
معماری
با تشکر فراوان از توجه شما عزیزان