آریایی ها و تشکیل حکومت های قدرتمند در ایران
آریایی ها اقوام کوچ نشینی بودند که حدود ۴ هزار سال پیش از شمال دریای خزر به سمت جنوب مهاجرت کردند.
آریایی هایی که وارد ایران شدند سه قوم بزرگ بودند:
پارت ها در شمال
مادها در غرب
پارس ها در جنوب
مادها، نخستین حکومت آریایی در ایران
قبایل ماد در غرب و شمال غرب کشور به صورت پراکنده زندگی می کردند. همین پراکندگی و متحد نبودن باعث می شد گاهی مورد هجوم همسایه قدرتمند خود آشوریها قرار می گرفتند و اموالشان به غارت می رفت.
تا اینکه سران قبایل تصمیم گرفتند فردی به نام دهیوک را، که به دلیل خوش رفتاری و عدالت خواهی بین همه قبایل ماد محبوبیت داشت به عنوان فرمانروا انتخاب کنند.
دهیوک بر فراز تپه ای در شهر هگمتانه (همدان )قلعه ای ساخت و آنجا را پایتخت خود قرار داد.
با اتحاد مادها با یکدیگر و قدرتمند شدن آنها، توانستند بر دشمنان خود غلبه کنند و نخستین حکومت قدرتمند در ایران را پایه گذاری نمایند.
هخامنشیان، امپراتوری قدرتمند
هخامنش، رئیس یکی از قبایل مهم پارس بود.
کوروش، بنیانگذار سلسله هخامنشیان از نوادگان هخامنش بود.
او با شکست آخرین پادشاه ماد حکومت آنان را سرنگون کرد.
پیروزی های مهم کوروش در دوران حکومتش: کوروش بابل (عراق) و لیدی (ترکیه ) را تصرف کرد و قلمرو ایران را از خلیج فارس تا دریای مدیترانه گسترش داد.
کوروش، پادشاهی خردمند بود و با مردم سرزمین هایی که فتح می شدند با نرمی و عدالت رفتار می کرد.
مورخان این موضوع را از روی منشور به جا مانده از او دریافته اند
داریوش پس از پیروزی بر شورشیان دستور داد نقش برجسته ای به یاد پیروزی هایش در جنگ با دشمنان، بر دامنه کوه بیستون حجاری کنند.
معروفترین پادشاه هخامنشیان پس از کوروش داریوش بزرگ است. که با غلبه بر شورشیان توانست دوباره حکومت هخامنشیان را قدرتمند سازد.
از حکومت هخامنشی می توان به عنوان نخستین امپراتوری جهانی یاد کرد، زیرا در زمان کوروش و داریوش، قلمرو جغرافیایی هخامنشیان، بیشتر کشورهای مهم آن روز را در بر می گرفته است.
سلوکیان، حکومتی بیگانه در زمان هخامنشیان جنگ های زیادی بین ایران و یونان رخ داد. که در یکی از جنگها هخامنشیان شهر آتن را تصرف کردند. هنگامی که اسکندر مقدونی در یونان به قدرت رسید یونانیان را به انتقام جویی از ایرانیان فرا خواند، اسکندر از ضعف حکومت هخامنشیان در این زمان استفاده کرد و توانست ایران را فتح کند.
در نتیجه حمله اسکندر، بسیاری از شهرهای ایران از جمله تخت جمشید به آتش کشیده شد.
سلوکیان، حکومتی بیگانه
اسکندر علاوه بر ایران، مصر و قسمتهایی از هندوستان را تصرف کرد. او در اوج جوانی درگذشت و سردارانش قلمرو او را میان خود تقسیم کردند، که ایران به دست سلوکوس افتاد.سلوکوس، سلسله سلوکیان را در ایران تاسیس کرد.
ایرانیان سلوکیان را بیگانه میشمردند و به شکل های مختلف با آنان مخالفت و مبارزه می کردند.
اشک یا آرشک رئیس یکی از قبایل پارتی سلسله اشکانیان را تاسیس کرد.
اشک، با هدف مقابله با سلوکیان، پارتیان و دیگر اقوام ایرانی را متحد کرد و با استفاده از اختلاف سلوکیان توانست بخش هایی از ایران را آزاد سازد.
جانشینان اشک به مبارزه با سلوکیان ادامه دادند.
در زمان فرمانروایی مهرداد دوم، حکومت اشکانیان به امپراتوری قدرتمندی تبدیل شد.
اشکانیان پس از آن به مدت چندین قرن با تمام توان در برابر هجوم سپاه نیرومند روم ایستادند و اجازه ندادند بار دیگر بیگانگان بر میهن ما مسلط شوند.
اشکانیان و بیرون راندن بیگانگان
ساسانیان، آخرین حکومت ایران باستان
آخرین حکومت پیش از ورود اسلام به ایران سلسله ساسانیان است.
اردشیر بابکان از خاندان ساسان، با غلبه بر اشکانیان سلسله ساسانیان را تاسیس کرد.
یکی از مهمترین پادشاهان ساسانی، شاپور اول است. در زمان او وسعت قلمرو ایران بسیار زیاد شد.
شاپور اول توانست امپراتور روم (والریانوس) را شکست دهد.
با حمله اعراب و شکست های متعدد سپاهیان ساسانی، سرانجام با قتل یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی، عمر این سلسله درسال 651 میلادی به پایان رسید.
با ورود اسلام به ایران دوره جدیدی از تاریخ ایران پایه گذاری گردید.
با تشکر فراوان از توجه شما عزیزان