اوضاع اجتماعی ایران باستان
خانواده، هستهٔ اولیه جامعه را تشکیل می داد. ازدواج در نزد ایرانیان یک تکلیف دینی و پیمان مقدس بود. به همین دلیل اگر کسی عمداً ازدواج نمی کرد، گناهکار شمرده می شد.
مردان، زمانی می توانستند مقام و منصبی بگیرند که همسر داشته باشند.
نقش پدر در ایران باستان، به عنوان سرپرست خانواده (اجرای مراسم مذهبی و حفظ امنیت خانواده )
استفاده از آینه و شمعدان در مراسم ازدواج یکی از رسوم به جامانده از ایران باستان است. آینه به عنوان نماد راستی و صداقت در زندگی مشترک بود.
ازدواج معمولاً خویشاوندی و درون گروهی بود؛ یعنی اغلب سعی می کردند با افرادی از دودمان خود ازدواج کنند تا با آنها هم خون باشند و خصوصیات آن دودمان را حفظ کنند.
ایرانیان باستان برای اولاد پسر ارزش خاصی قائل بودند. این موضوع برای شاهان و درباریان که سلطنت موروثی داشتند، اهمیت زیادی داشت.
زنان به نخ ریسی، پارچه بافی، قالی بافی و مشارکت در کشاورزی می پرداختند.
خانواده ها در ایران باستان به اعضای خود، اصول و ارزش های اخلاقی چون راستگویی، امانت داری، میهن دوستی و وفای به عهد و پیمان را آموزش می دادند.
پدران، شغل خود را به پسران یاد می دادند همچنان که مادران به عنوان کدبانوی خانواده، رسوم خانه داری را به دختران آموزش می دادند.
زندگی روستایی و شهری
بیشتر مردم در روستاها زندگی می کردند
کشاورزان بیشترین جمعیت آن زمان را تشکیل می دادند.
شهرها بیشتر محل زندگی شاهان و ماموران حکومت بود.
در شهرها علاوه بر ماموران حکومتی، صنعتگران، بازرگانان و پیشه وران نیز زندگی می کردند.
نابرابری اجتماعی
در گذشته های دور اغلب جوامع و تمدن های باستانی، نظام طبقاتی داشتند.
با تشکیل امپراتوری های بزرگ و تمرکز قدرت و ثروت در دست شاهان و شاهزادگان و
سایر مقام های حکومتی، به تدریج اختلاف طبقاتی درجامعه به وجود آمد و طبقات اجتماعی امتیازات و حقوق متفاوتی به دست آوردند.
اختلافات طبقاتی در دوره ساسانیان به اوج رسید
طبقات جامعه ایران در دوره ساسانی
اشراف و بزرگان : شاه و شاهزادگان ، روحانیون زرتشتی، فرماندهان نظامی ، دبیران
عامه مردم: بازرگانان، پیشه وران، دامداران،کشاورزان
امتیازات طبقات اشراف یا بزرگان:
زمین ها و ثروت های فراوان داشتند
مالیات پرداخت نمی کردند
از حق تحصیل و آموزش برخوردار بودند
خود را صاحب جان و مال مردم می دانستند
شرایط کشاورزان در جامعه ساسانی:
بیشتر جمعیت کشور را تشکیل می دادند
فعالیت اقتصادی مهم بر دوش آنها بود،
شرایط تحصیل برای عامه مردم سخت و دشوار بود
مالیات زیادی پرداخت می کردند
درجنگ ها، سپاه پیاده نظام را تشکیل می دادند.
در جامعه طبقاتی، رفتن از طبقه ای به طبقه دیگر بسیار سخت و تقریباً ناممکن بود؛ یعنی فرزند کشاورز می بایستی تا ابدکشاورز بماند.همچنان که اشراف زادگان همیشه درگروه اشراف می ماندند.
افراد از طبقه محروم نمی توانستند با بزرگان ازدواج کنند.
لباس و مسکن طبقات هم متفاوت بود.
در شهرها پیشه وران و کشاورزان نمی توانستند در محله خاصّ بزرگان سکونت کنند و به ناچار در حومه شهرها ساکن می شدند.
در دورهٔ ساسانی طبقات مختلف حتی آتشکده های جداگانه ای داشتند.
با تشکر فراوان از توجه شما عزیزان