2
حسابداری مطالبات
3
مطالبات تجاری
مطالبات تجاری به دو گروه اصلی تقسیم می شود :
حسابهای دریافتنی
اسناد دریافتنی
مطالبات تجاری همواره با خطرعدم وصول همراه می باشد. هر واحـد اقتصـادی ضمن قبـول لـزوم انجام بخش عمده فعالیت خود بصورت اعتباری ، امکان عدم وصول قسمتی از طلب را نیز می پذیرد.
4
مطالبات تجاری
بر اساس ماهیت حسابهای دریافتنی و احتمال سوخت بخشی از مانده این حسابها ، دو روش حسابداری جهـت ثبت فعـالیت های مالی حسابهای مزبور ممکن است استفاده شود:
روش حذف مستقیم
روش ایجاد ذخیره
5
روش حذف مستقیم
در این روش زمانی اقدام به ثبت هزینه مطالبات سوخت شده می شود که مدارکی دال بر قطعی شدن سوخت مطالبات وجود داشته باشد.
با ثبت هزینه مطالبات سوخت شده ای که درآمد مربوط به آن در سالهای قبل شناسایـی گـردیده است ، اصل تقابل درآمـد و هزینه نقض می گردد.
در روش حذف مستقیم ، مطالبـات غیـرقابـل وصـول در بـدهکار «هزینه مطالبات سوخت شده» وبستانکار«حسابهای دریافتنی» ثبت می شود.
6
روش حذف مستقیم
در روش حذف مستقیم چنانچه تمام یا بخشی از مطالبات سوخت شده سال جاری وصول گردد ، مبلغ دریافتی در بستانکار هزینه مطالبات سوخت شده ثبت می گردد.
در صـورتی که وصـولی های انـجام شـده مـربوط بـه مـطالبـات سـوخت شده در سنـوات گـذشته بـاشد، در آنـصورت لازم اسـت حساب « بازیافت مطالبات سوخت شده » به عنوان یک درآمد متفرقه بستانکار گردد.
7
مثال ازروش حذف مستقیم
خلاصه فعالیت های مالی شرکت سهند در سال 85 :
فروش نسیه کالا به مبلغ 800.000 ریال.
در تاریخ سررسید ، 60% مطالبات وصول و مابقی سوخت شد.
وصول 100.000 از مطالبات سوخت شده سال جاری.
مبلغ 50.000 از مطالبات سوخت شده سال گذشته ، قابلیت وصول پیدا کرد.
8
پاسخ مثال – روش حذف مستقیم
حسابهای دریافتنی 800.000
فروش 800.000
بانک 480.000
هزینه مطالبات سوخت شده 320.000
حسابهای دریافتنی 800.000
9
بانک 100.000
هزینه مطالبات سوخت شده 100.000
حسابهای دریافتنی 50.000
بازیافت مطالبات سوخت شده 50.000
پاسخ مثال – روش حذف مستقیم
10
روش ایجاد ذخیره
درروش ذخیره ، با توجه به تجربیات گذشته وپیش بینی وضعیت آتی و نیز نحوه عمـل در صنایع مشابه دیگر، مـطالبات مشکوک الوصول در پایان هر سال برآورد می شود.
در روش ذخـیـره کـامـلاً به اصـل تـقـابـل درآمـد و هـزینه عـمل مـی شـود.
از بابت مـطالبات مشکوک الـوصول برآوردی ، حساب « هزینه مطالبات مشکوک الوصول» بدهکارو« ذخیره مطالبات مشکوک الوصول» بستانکار می شود.
11
روش ایجاد ذخیره
حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول یک حساب دایمی بوده و مانده آن به عنوان یک حساب دارایی کاه در ترازنامه از مانده حسابها و اسناد دریافتنی کسر می شود.
در روش ذخیره،هر گونه مطالبات سوخت شده در بدهکار حساب
ذخیره مطالبات مشکوک الوصول و بستانکار حسابهای دریافتنی ثبت می گردد.
در روش مزبور،وصول هرگونه مطالبات سوخت شده (مربوط به سالجاری و یا سنوات گذشته) دربدهکارحساب بانک و بستانکار حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول ثبت می شود.
12
روش های برآورد مطالبات مشکوک الوصول
جهت برآورد مطالبات مشکوک الوصول می توان از چهار روش استفاده کرد:
روش درصدی از فروش نسیه خالص
روش از مانده حسابهای دریافتنی پایان دوره
روش تجزیه سنی
روش شناسایی ویژه
13
روش های برآورد مطالبات مشکوک الوصول
روش درصدی از فروش نسیه خالص
به منظور محاسبه نسبت فوق لازم است که :
نسبت مطالبات سوخت شده هر سال به فروش نسیه خالص یا فـروش خـالـص ( درصـورت مشخص نبودن فروشهای نسیه ) محاسبه گردد.
میانگینی ازنسبت فوق درطی چند سال متوالی به عنوان مبنای برآورد ذخیره مطالبات مشکوک بدست آید.
14
مثال – روش درصدی از فروش نسیه خالص
اطلاعات زیر از یک شرکت فرضی در دست است :
1383 1384 1385
فروش نسیه 500.000 600.000 400.000
مطالبات سوخت شده 25.000 72.000 40.000
نسبت م. سوخت 5% 12% 10%
متوسط درصد مطالبات سوخت شده به فروش خالص :
5% )+ 12%+ 10% ( ÷ 3=9%
400.000× 9%= 36.000 ذخیره مطالبات مشکوک لازم
15
روش های برآورد مطالبات مشکوک الوصول
روش درصدی از مانده حسابهای دریافتنی پایان دوره
به منظور محاسبه نسبت فوق لازم است که :
نسبت مطالبات سوخت شده هرسال به مانده پایان سال حسابهای دریافتنی محاسبه گردد.
میانگینی از نسبت فوق در طی چند سال متوالی به عنوان مبنای برآورد ذخیره مطالبات مشکوک بدست آید.
16
مثال – روش درصدی از مانده حسابهای دریافتنی
اطلاعات زیر از یک شرکت فرضی در دست است :
1383 1384 1385
حسابهای دریافتنی 500.000 600.000 400.000
مطالبات سوخت شده 25.000 72.000 40.000
نسبت م. سوخت 5% 12% 10%
متوسط درصد مطالبات سوخت شده به حسابهای دریافتنی :
5% )+ 12%+ 10% ( ÷ 3=9%
400.000× 9%=36.000 ذخیره مطالبات مشکوک لازم
17
روش های برآورد مطالبات مشکوک الوصول
روش تجزیه سنی
در این روش مطالبات شرکت بر حسب مدت زمانی که از تاریخ سررسید آن گذشته طبقه بندی می شود.
هر چقدرازموعد سرسید مطالبات بیشترگذشته باشد، احتمال عدم وصول آن نیزبیشتر بوده و لذا لازم است که ازنرخ بالاتری جهت برآورد مطالبات مشکوک الوصول استفاده شود.
جهت محاسبه ذخیره لازم ، مانده هر یک از مطالبات در احتمال عدم وصول آن ضرب شده و سپس مبالغ بدست آمده با یکدیگر جمع می گردد.
18
مثال – روش تجزیه سنی
مانده حسابهای دریافتنی شرکت موج در 29/12/85:
عنوان تاریخ ایجاد مبلغ مدت ایجاد احتمال عدم وصول
شرکت آلفا 20/12/85 50.000 تا 1ماه 2%
شرکت بتا 5/11/85 30.000 تا 3ماه 5%
شرکت گاما 12/6/85 70.000 تا 6ماه 10%
محاسبه ذخیره مطالبات مشکوک الوصول :
50.000×2% + 30.000× 5% +70.000× 10%
1.000+1.500+7.000= 9.500
19
روش های برآورد مطالبات مشکوک الوصول
روش شناسایی ویژه
در این روش وضعیت مالی تک تک مشتریان مورد بررسی قرار گرفته و نسبت به مطالبات از مشتریانی که وضعیت مالی خوب و مطلوبی ندارند ، ذخیره بیشتری در نظر گرفته می شود.
در روش مـزبور رابـطه مستقیمـی بیـن میـزان ذخیـره مـطالبات مشکوک الـوصول و وضعیت مالی مـشتری وجود داشتـه و هـر انـدازه وضعیت مالی مـشتری نـامطلوبتر بـاشد، مـیزان ذخـیره بیشتری نیز نیاز خواهد بود.
20
مقایسه روش های برآورد هزینه مطالبات مشکوک الوصول
روش شناسایی ویژه به لحاظ وقت و هزینه بالایی که باید صرف آن گردد، فقط در مواردی که تعداد بدهکاران محدود باشد ، قابل اجرا است.
روش درصدی از مانده حسابهای دریافتنی و روش تجزیه سنی در صـورت داشتن اطلاعـات کامل در مـورد بـدهکاران، به لحاظ ساده بودن روش مناسبی می باشد اما عیب آن اینست که هزینه محاسبه شده رابطه مستقیمی با فروش های دوره جاری ندارد.
روش درصدی از فروش نسیه در عین ساده بودن به اصل تقابل درآمـد و هـزینه عـمل کـرده و از لـحاظ تئوریک معتبرتر بوده و کاربرد بیشتری نیز دارد.
21
نحوه انجام ثبت اصلاحی پایان سال – روش ذخیره
در پایان سال مالی بایـد پس از بـرآورد ذخیره مطالبات مشکوک الوصل ، مانده حساب ذخیره مزبوربا مبلغ برآوردی مقایسه شده و ثبت اصلاحی لازم بر ایـن اساس انجام گردد. در ایـن رابطه دو وضعیت قابل پیش بینی است :
مانده تعدیل نشده حساب ذخیره م.م.و بستانکارباشد.
الف- اگر مبلغ برآوردی بیشتر ازمانده ذخیره باشد، در آنصورت بابت تفاضل دو مبلغ ثبت زیر انجام می شود :
هزینه م.م.و ***
ذخیره م.م.و ***
22
نحوه انجام ثبت اصلاحی پایان سال – روش ذخیره
ب- اگر مبلغ برآوردی کمترازمانده ذخیره باشد، در آنصورت بابت تفاضل دو مبلغ ثبت زیر انجام می شود :
ذخیره م.م.و ***
بازیافت مطالبات سوخت شده ***
مانده تعدیل نشده حساب ذخیره م.م.و بدهکار باشد.
در این حالت معادل حاصل جمع مبلغ برآوردی و مانده بدهکار حساب ذخیره م.م.و لازم است حساب هزینه م.م.و بدهکار و حساب ذخیره م.م.و بستانکار گردد.
23
مثال – نحوه انجام ثبت اصلاحی پایان سال – روش ذخیره
اطلاعات زیر در مورد شرکت کیوان در دست است :
فروش خالص سال 80 300.000
درصد مطالبات مشکوک الوصول 10%
مانده تعدیل نشده ذخیره م.م.و در 29/12/80 :
فرض 1 20.000 بستانکار
فرض 2 40.000 بستانکار
فرض 3 20.000 بدهکار
24
پاسخ مثال– روش ذخیره
ذخیره برآوردی= 300.000× 10%= 30.000
ثبت فرض 1 : هزینه م.م.و 10.000
ذخیره م.م.و 10.000
ثبت فرض 2 : ذخیره م.م.و 10.000
بازیافت م.م.و 10.000
ثبت فرض 3 : هزینه م.م.و 50.000
ذخیره م.م.و 50.000
25
پاسخ مثال– روش ذخیره
فرض 1- ذخیره م.م.و
فرض 2- ذخیره م.م.و
فرض 3- ذخیره م.م.و
20.000
20.000
40.000
10.000
10.000
50.000
30.000
30.000
30.000
26
اسناد دریافتنی
اسناد دریافتنی اسنادی است که پرداخت بدون قید و شرط مبلغ معینی توسط شخص متعهد درآن تصریح شده است و در مقایسه با حسابهای دریافتنی دارای سندیت قانونی بیشتری می باشد.
اسناد دریافتنی در ایران شامل سفته و برات می باشد.
سفته سندی است که بموجب آن امضاء کننده تعهد می کند مبلغی در موعد معین یا عندالمطالبه در وجه حامل یا شخص معین و یا به حواله کرد آن شخص کارسازی نماید.
27
اسناد دریافتنی
در سفته ، قید اطلاعاتی از قبیل تاریخ صدور سفته ، مبلغ سفته ، نام گیرنده وجه ، تاریخ پرداخت ، نام متعهد ، محل اقامت ، جای پرداخت و امضای متعهد ضروری است.
سفته ممکن است با بهره یا بدون بهره باشد.
مبـلغ اسمـی سـفته بعلاوه بـهره متعلقه که مـجموعـاً در تـاریـخ سررسید قابل پرداخت می باشد ، مبـلغ واقعـی سـفته نامیده می شود. بهره متعلقه بشرح زیر قابل محاسبه می باشد:
درآمد(هزینه) بهره = مبلغ اسمی× نرخ بهره ×مدت سفته
28
تنزیل اسناد دریافتنی
تنزیل به معنی فروش یا واگذاری سفته قبل از تاریخ سررسید توسط دارنده سفته به فرد یا موسسه ای دیگردر ازای دریافت وجه آن پس از کسر هزینه تنزیل می باشد.
هزینه تنزیل و مبلغ دریافتی از بابت آن بدین ترتیب می تواند محاسبه گردد:
هزینه تنزیل= مبلغ واقعی سفته × نرخ تنزیل × مدت تنزیل
مبلغ دریافتی بابت تنزیل=- مبلغ واقعی سفته هزینه تنزیل
29
تنزیل اسناد دریافتنی
مدت تنزیل به فاصله زمانی بین تاریخ تنزیل و تاریخ سررسید سفته گفته می شود.
در تعیین مدت تنزیل،روزتنزیل درمحاسبات آورده نشده ولیکن روز سررسید سفته دخالت داده می شود.
اسناد دریافتنی تنزیل شده به عنوان یک بدهی احتمالی تلقی شده و مانده آن در ترازنامه از مانده حسابهای دریافتنی کسر می شود.
30
حسابداری تنزیل
ثبت مربوط به تنزیل اسناد دریافتنی تا حد زیادی بستگی به چگونگی ثبت اسناد دریافتنی دارد. در این رابطه دو روش وجود دارد :
اسناد دریافتی بر حسب ارزش اسمی بدهکار گردد.
اسناد دریافتی بر حسب ارزش واقعی بدهکار گردد.
31
حسابداری تنزیل
اسناد دریافتی بر حسب ارزش اسمی بدهکار گردد.
در این روش به هنگام دریافت سند تجاری ، حساب اسناد دریافتنی به ارزش اسمی بدهکار می گردد.
به هنگام تنزیل اسناد، حساب بانک معادل مبلغ دریافتی بدهکار و در مقابل حـساب اسنـاد دریافتنی تنزیل شده بر حـسب ارزش اسمی بستانکار می گردد. هر گـونه تفاوت بدهکار یا بستانکار بین دو طرف ثبت در حساب هزینه یا درآمد بهره ثبت می شود.
32
حسابداری تنزیل
اسناد دریافتی بر حسب ارزش واقعی بدهکار گردد.
در ایـن روش، بـه هنگام دریافت سفته حساب اسناددریافتنی به مبلغ واقعی بدهکار شده و تفاوت مبلغ اسمی و واقعی سفته به عنوان درآمد بهره شناسایی می گردد.
به هنگام تنزیل سفته،حساب بانک معادل مبلغ دریافتی بدهکارو درمقابل اسناد تنزیلی به مبلغ واقعی بستانکارگردیده ودر نتیجه مابه التفاوت بدهکار در حساب هزینه تنزیل ثبت و منعکس می گردد.
33
حسابداری تنزیل
اسناد دریافتی بر حسب ارزش واقعی بدهکار گردد.
در ایـن روش، بـه هنگام دریافت سفته حساب اسناددریافتنی به مبلغ واقعی بدهکار شده و تفاوت مبلغ اسمی و واقعی سفته به عنوان درآمد بهره شناسایی می گردد.
به هنگام تنزیل سفته،حساب بانک معادل مبلغ دریافتی بدهکارو درمقابل اسناد تنزیلی به مبلغ واقعی بستانکارگردیده ودر نتیجه مابه التفاوت بدهکار در حساب هزینه تنزیل ثبت و منعکس می گردد.
34
مثال از تنزیل
عملیات انجام شده توسط شرکت کاوه :
1/3/83 دریافت سفته 10% چهار ماهه ای به مبلغ اسمی 600.000 ریال در ازای مطالبات خود از شرکت آرش.
1/4/83 تنزیل سفته به نرخ 12% نزد بانک.
فرض الف- سفته دریافتی به مبلغ اسمی بدهکار گردد.
فرض ب – سفته دریافتی به مبلغ واقعی بدهکار گردد.
35
پاسخ مثال تنزیل
فرض الف- سفته دریافتی به مبلغ اسمی بدهکار گردد.
دریافت سفته) 1/3 – اسناد دریافتنی 600.000
حسابهای دریافتنی 600.000
تنزیل سفته ) 1/4 – بانک 601400
اسناد دریافتنی تنزیلی 600.000
درآمد بهره 1.400
36
پاسخ مثال تنزیل
فرض ب- سفته دریافتی به مبلغ واقعی بدهکار گردد.
دریافت سفته) 1/3 -اسناد دریافتنی 620.000
حسابهای دریافتنی 600.000
درآمد بهره 20.000
تنزیل سفته) 1/4 – بانک 601400
هزینه تنزیل 18.600
اسناد دریافتنی تنزیلی 620.000
37
محاسبات
بهره سفته = 600.000 × 10% × = 20.000
4
12
مبلغ واقعی سفته = 600.000 + 20.000 = 620.000
هزینه تنزیل = 620.000 × 12% × =18.600
3
12
دریافتی بابت تنزیل = 620.000 – 18600 = 601.400
درآمد بهره = 601.400 – 600.000 = 1.400
38
نکول ( واخواست سفته )
به عدم پرداخت مبلغ سفته در سررسید توسط صادرکننده سفته ( که حاکی از ناتوانی وی در پرداخت آن می باشد) نکول یا واخواست سفته گویند.
به هنگام نکول سفته لازم است مطالبات متکی بر اسناد تجاری به مطالبات عادی تغییر طبقه بندی گردد ، تا بدین ترتیب زوال ارزش و اعتبار سفته و یا به عبارت بهتر صادر کننده سفته به نمایش درآید.
حسابداری نکول بستگی به این مطلب دارد که :
آیا اسناد نکول شده قبلاً تنزیل شده است یا نه ؟
39
نکول ( واخواست سفته )
نکول اسنادی که قبلا تنزیل نگردیده است.
الف- اسناد نکولی بی بهره باشد:
حسابهای دریافتنی ( به مبلغ اسمی ) ***
اسناد دریافتنی ***
ب- اسناد نکولی با بهره باشد:
حسابهای دریافتنی ( به مبلغ واقعی) ***
اسناد دریافتنی ***
درآمد بهره ***
40
نکول ( واخواست سفته )
نکول اسنادی که قبلا تنزیل گردیده است.
الف- اسناد نکولی بی بهره باشد:
حسابهای دریافتنی ( به مبلغ اسمی ) ***
بانک ***
اسناد دریافتنی تنزیلی ( به مبلغ اسمی) ***
اسناد دریافتنی ***
41
نکول ( واخواست سفته )
نکول اسنادی که قبلا تنزیل گردیده است.
الف- اسناد نکولی با بهره باشد:
حسابهای دریافتنی ( به مبلغ واقعی ) ***
بانک ***
اسناد دریافتنی تنزیلی (به مبلغ اسمی) ***
اسناد دریافتنی ***
هر گونه کارمزد بانکی مربوط به نکول سفته نیز باید در بدهکار حسابهای دریافتنی ( و بستانکار بانک) ثبت گردد.
42
مثال – نکول ( واخواست سفته )
1/6/85- دریافت سفته 5 ماهه به ارزش اسمی 360.000 ریال بابت فروش کالا. نرخ بهره سفته 14% بوده است.
15/6/85- دریافت سفته 3 ماهه به مبلغ 300.000 ریال در ازای اعطای وام . نرخ بهره سفته مزبور 12% بوده است.
1/7/85- تنزیل سفته دریافتی در 1/6با نرخ 12% .
15/9 سفته دریافتی در 15/6 نکول شد.
1/11- سفته دریافتی در 1/6 نکول گردید.
سفته دریافتی به ارزش اسمی بدهکار می شود.
43
مثال – نکول ( واخواست سفته )
1/6- اسناد دریافتنی 360.000
فروش کالا 360.000
15/6 – اسناد دریافتنی 300.000
بانک 300.000
1/7- بانک 365.760
اسناد دریافتنی تنزیلی 360.000
درآمد بهره 5.760
44
مثال – نکول ( واخواست سفته )
15/9 – حسابهای دریافتنی 309.000
اسناد دریافتنی 300.000
درآمد بهره 9.000
1/11 – حسابهای دریافتنی 381.000
بانک 381.000
اسناد دریافتنی تنزیلی 360.000
اسناد دریافتنی 360.000
45
تجدید سفته
تجدید یا تعویض سفته در دو وضعیت متفاوت ممکن است انجام شود:
تعویض سفته قبل از سررسید
تعویض سفته در تاریخ سررسید
در صورتیکه تعویض سفته در تاریخ سررسید انجام گیرد، در آنصورت تعویض به معنی ناتوانی صادرکننده سفته در پرداخت بدهی خود تلقی شده و لذا قبل از ثبت تعویض باید ثبت نکول سفته انجام گردد.
46
مثال – تجدید سفته
در تارخ 1/5/85 سفته 6 ماهه ای به ارزش اسمی 30.000 ریال در ازای مطالبات شرکت وصول گردید.
فرض اول – در 1/10/85 ، سفته قبلی با سفته جدیدی با نرخ بهره 13% معا وضه شد.
فرض دوم – در تاریخ سررسید ، سفته قبلی با سفته جدیدی با نرخ بهره 13% معاوضه شد.
با توجه به اطلاعات فوق ، ثبتهای لازم از بابت تعویض سفته در دو فرض فوق بشرح زیر خواهد بود:
47
تجدید سفته
تعویض سفته قبل از سررسید :
الف- سفته قبلی بدون بهره باشد.
اسناد دریافتنی (جدید) 30.000
اسناد دریافتنی (قبلی) 30.000
ب- سفته قبلی با بهره بوده و نرخ بهره آن 12% باشد.
اسناد دریافتنی(جدید) 31.500
اسناد دریافتنی(قبلی) 30.000
درآمد بهره ( × 12% × 30.000) 1.500
5
12
48
تجدید سفته
تعویض سفته در تاریخ سررسید :
الف- سفته قبلی بدون بهره باشد.
حسابهای دریافتنی 30.000
اسناد دریافتنی (قبلی) 30.000
اسناد دریافتنی (جدید) 30.000
حسابهای دریافتنی 30.000
49
تجدید سفته
تعویض سفته در تاریخ سررسید :
الف- سفته قبلی با بهره بوده و نرخ بهره آن 12% باشد.
حسابهای دریافتنی 31.800
اسناد دریافتنی 30.000
درآمد بهره ( × 12% × 30.000) 1.800
اسناد دریافتنی 31.800
حسابهای دریافتنی 31.800
6
12
50
برات
بـرات عـبارت اسـت از یـک حـواله کـتبی کـه بـه مـوجب آن صادرکننده دستور می دهد شخص دیگری مبلغ معینی را به محض رویـت و یـا در تـاریخ معینی در وجـه وی یا شخص ثالث و یا به حواله کرد او بپردازد.
برات گیر ( پرداخت کننده برات)،هیچ الـزامی به قبـول وجـه برات نداشته ولیکن در صورت اعلام قبولی وی ، برات حکم سفته را پیدا می کند.
51
برات
برات ممکن است به حواله کرد شخص دیگر و یا به حواله کرد خود برات دهنده،باشد.در صورتی که برات به حواله کرد شخص دیگر باشد، دارای سه طرف خواهد بود:
صادر کننده برات ( برات کش)
پرداخت کننده وجه برات ( برات گیر)
دریافت کننده وجه برات ( دارنده برات )
درصـورتی که برات به حـواله کـرد خـود برات دهنده باشد ، در آنصـورت صـادرکننده بـرات و دریـافت کـننده وجه برات شخص واحدی بوده و برات دارای دو طرف خواهد بود.
52
مثال – حسابداری برات
آقای الف مبلغ 50.000 ریال به آقای ب بدهکار و همین مبلغ را از آقای ج طلبکار است.
در تاریخ 1/5/85 آقای الف براتی به سررسید یک ماه از تاریخ صدور به حواله کرد آقای ب و به عهده آقای ج صادر نمود
در تاریخ 5/5/85 برات توسط آقای ج مورد قبول واقع شد.
53
حل مثال – حسابداری برات
صدور برات ثبت نداشته ، اما قبولی آن در تاریخ 5/5 بشرح زیر قابل ثبت می باشد:
دفاتر الف
دفاتر ب
دفاتر ج
ح.پرداختنی 50.000
ح.دریافتنی 50.000
اسناد دریافتنی 50.000
ح.دریافتنی 50.000
ح.پرداختنی 50.000
اسناد پرداختنی 50.000