حجامت و فواید آن
امام علی علیه السلام :
ان الحجامه تُصحُّ البَدَن وَ تَشُّدُ العَقل ."
به درستیکه حجامت بدن را سالم و عقل را نیرومند می گرداند .
در ایران نیز حجامت جایگاهی ویژه در فرهنگ مردم داشته و
به عنوان سنتی موکد جزء اعتقادات آنان بوده است .
بزرگسالان خود حجامت کرده و در بهاران کودکان خود را
ملزم به انجام آن می کردند .
مردم بر اساس توصیه رسول خدا صلی الله علیه و آله که فرمود :
« بهترین عید، عید حجامت است»، عید خون گرفته روز
مشخصی از سال را برای این کار تعیین می کردند.
دکتر پولاک طبیب ناصرالدین شاه درکتاب ((ایران و ایرانیان)) که در سال
1865 درآلمان منتشر شد :
« بین دو استخوان کتف تقریبا همه ایرانیان شیارهایی به چشم میخورد .
در بدو امر خیال می کردم اینها آثار ضربه های چوب باشد تا این
که دیدم ضربه چوب را فقط بر کف پا می زنند و از این لحظه متوجه اثر حجامت شدم . جریان حجامت کردن در سراسر مشرق
زمین یکسان است . بخصوص اغلب حجامت را در مورد کودکان به
کار می برند .»
دکتر پولاک در ادامه می گوید :
« غیر از بین دو کتف در سایر قسمتهای بدن نیز حجامت می کنند
از جمله در پشت استخوان خاجی(حجامت کمر)،روی مفاصل، طحال»
« در اینجا ناگزیر از اعتراف به این مطلبم که من در مدت 30 سال اقامتم در ایران جز دو مورد هیچ عاقبت زیانباری از حجامت ندیدم و در این دو مورد هم دلاک را متهم می کردند که ابزار کثیف به کار برده است .»
زکریای رازی
اعتقاد اطبای سنتی بر نقش ایمنی زای حجامت
درمان زکام و آلرژی :
« اما کسانی که رنج آنان از این بیماری افزون باشد ، بدین گونه که
سوراخ های بینی بسته شده و خارش داشته باشد و عطسه فراوان
گردیده و آب از بینی فرو ریزد ، باید از داروهایی که قبلاً معرفی
کردم و نیز از راه رفتن ، عرق کردن در حمام و حجامت از ناحیه پشت
استفاده کنند .»
کتاب «جُدری و حصبه» :
اطفال جهت پیشگیری از ابتلا به آبله حجامت شوند
حجامت و غلیان (غلبه) خون
رسول خدا صلى الله علیه وآله فرمود :
« وقتى خون بر شما غلبه کرد ، حجامت کند در هر روزى که میسر شد و آیه
الکرسى را بخواند و از خداوند طلب خیر کند و بر محمد صلوات بفرستد »
امام رضا علیه السلام مىفرماید :
« و کذلک الحجامه بین الکتفین تنفع من الخفقان الذى یکون من
الامتلاء و الحراره » (رساله الذهبیه)
« حجامت بین دو کتف براى رفع خفقانى که ناشى از امتلاء و حرارت است
نافع است »
نتیجه : موثر بر فشارخون/درمان غلظت خون/عوارض دوران یائسگی
پرخاشگری و عصبانیت
1 – ائمه معصوم علیهم السلام در روایات متعدد حجامت را به
عنوان وسیلهاى براى پیشگیرى از بیمارىهاى مختلف مطرح
فرمودهاند. بدیهى است، بدن هنگامى در پیشگیرى از
بیمارىها
موفق است که از سیستم دفاعى قوى برخوردار باشد.
2 – زکریاى رازى در فصل پنجم کتاب جُدرى و حصبه براى
حجامت تاثیرى پیشگیرانه شبیه واکسن قائل شده مىگوید:
« در احتراز از آبله قبل از ظهور و جلوگیرى از ازدیاد آن بعد از
بروز، مقتضى است کودکان و نوباوگان و جوانانى را که آبله در
نیاوردهاند یا آنکه آبله مرغان گرفتهاند و همچنین کسانى که
مزاج آنها مستعد قبول آبله است، فصد و کودکان کمتر از
چهارده سال را حجامت کنند….اما شیرخواران متجاوز از پنج ماه
که بدن آنها تر و تازه و سفید و سرخ باشد را باید حجامت کرد.»
3 – درمان زکام و آلرژى به وسیله حجامت :
از زکریاى رازى رسالهاى باقى مانده که در آن سوال شهید بلخی را در مورد فردى که مبتلا به زکام بوده، پاسخ داده است:
« اما کسانى که رنج آنان از این بیمارى افزون باشد، یعنى بدین گونه
که سوراخهاى بینى بسته شده و خارش داشته باشد و عطسه فراوان
شده و آب از بینى فرو ریزد، باید از چیزهایى شبیه به آنچه یاد شد و نیز از راه رفتن و عرق کردن در حمام و حجامت از فرو رفتگى
پشت استفاده کنند…»
4 – نقش حجامت در پیشگیرى از سرماخوردگى :
افرادى که به طور منظم حجامت مىشوند، یا دچار سرماخوردگى
نمىشوند و یا در صورت ابتلاء، بیمارىشان بسیار خفیف و زودگذر
خواهد بود. این حقیقتى است که بسیارى از بیماران، شخصاً متوجه آن
شده به ما اعلام کردهاند. پرونده این بیماران گواه روشنى است بر این
ادّعا که حجامت با افزایش توان ایمنى فرد باعث غلبه سریع وى بر
انواع ویروسهاى سرماخوردگى مىشود.
5 – تاثیر حجامت در افراد پیوند عضو شده :
یکى از معدود موارد ممنوعیت انجام حجامت، افرادى هستند که
عضو پیوندى دارند. شرط موفق بودن پیوند عضو، ضعیف
نگاه داشتن سیستم ایمنى بیمار است. به همین منظور داروهاى
متعددى را تجویز مىکنند تا سیستم ایمنى فرد همواره ضعیف
بماند. اگر سیستم ایمنى بیمار به هر دلیل تقویت یا فعال شود،
خطر پس زدن عضو پیوند شده وجود دارد. انجام حجامت، از
آنجایى که باعث تقویت سیستم ایمنى مىشود، در بیماران پیوند
شده خطرناک و ممنوع است.
پایان