پاورپوینت حادثه شیمیایی

حادثه شیمیایی

حادثه شیمیایی چیست؟
نشت یا خارج شدن ناخواسته و ناگهانی و کنترل نشده ماده شیمیائی در حجم بسیار زیاد است که از طریق آتش، انفجار، نشت یا خروج مواد سمی می تواند سبب:
بیماری
صدمه و جراحت
از کار افتادگی
مرگ

اقدامات نیروهای واکنش سریع آموزش دیده در حادثه شیمیایی
در حوادث شیمیائی باید کارهای زیر را انجام داد (برچسب اولویت)
افراد را نجات دهید.
آتش یا خروج مواد شیمیایی را مهار کنید.
از افزایش حادثه دیدگان جلوگیری کنید.
رفع آلودگی را شروع کنید و راههای حیاتی را باز نگهدارید.
از خرابی مجدد جلوگیری کنید.

ادامه اقدامات نیروهای ………….
ضمناً کارهای زیر را انجام دهید:
منابع در دسترس را بررسی کنید.
اطلاعات موجود را جمع آوری کنید.
منابع علمی را جستجو کنید.
با کارشناسان خارج از سیستم تماس برقرار کنید.
بررسی اپیدمیولوژیکی را انجام دهید.
راههای پیشگیری را بررسی کنید.

برنامه ریزی برای آمادگی در برابر حوادث شیمیایی الف) موارد عمومی
1- یکی از اهداف برنامه ریزی اضطراری پیشگیری و کاهش اثرات نامطلوب بروی سلامت انسان در حادثه شیمیائی است.
2- مسئولین در بخش ملی و منطقه ای و محلی باید دارای مسئولیت یکسان جهت حفظ سلامت انسانها را در نظر داشته باشند.
مسئولین بهداشت عمومی باید رهبری در ارتقاء سلامت جامعه از طریق برنامه های ملی و منطقه ای و در سطوح کوچکتر را بعنوان پوشش دهنده برنامه ریزی اضطراری بر عهده داشته باشند.
«برنامه ریزی اضطراری یک مهارت چندپیشه است، در اینجا باید یک همکاری تنگاتنگ با سایر ارگانهای درگیر جهت برنامه ریزی و آموزش در بخش پزشکی وغیرپزشکی وجود داشته باشد.»

ادامه برنامه ریزی ………….
3- نقش مسئولیت ها بصورت جداگانه و سازمان یافته باید بصورت شفاف در برنامه ریزی اضطراری مشخص شود.
بخش های درگیر شامل:
وزارت بهداشت
مسئولین منطقه ای و محلی
کارشناسان بهداشت
بیمارستانها و یا سایر تجهیزات امکانات درمانی
کارشناسان بهداشت حرفه ای و ایمنی در بخش دولتی و مستقر در کارخانجات
مراکز اطلاع رسانی
تجهیزات داروئی

ادامه برنامه ریزی ………….
4- منابع اعم از انسانی، تجهیزاتی، اعتبارات در یک برنامه حادثه شیمیائی باید مشخص بوده و مسئولیت آن در برنامه فوریت نیز باید تعیین گردد.
5- قبل از اینکه حادثه رخ دهد باید اطلاعات و نیازهای ارتباطی مشخص شده باشد.
6- برنامه ریزی اضطراری باید دقیقاً مراکز اطلاع رسنی و منابعی که مسئول ارائه فوریت ها می باشند را شناسائی نماید.
7- مسئولیت متخصصین بهداشتی باید مشخص شود و آمادگی محلی جهت فوریت های پزشکی را داشته باشند.

ادامه برنامه ریزی ………….
8- تجهیزات و اطلاعات باید در دسترس کلیه اعضاء تیم بهداشتی درمانی باشد.
0 علاوه بر حادثه شیمیایی باید آمادگی در مورد اثرات بیولوژیکی کوتاه مدت یا بلند مدت حوادث، همچنین اثرات روانی را در زمان یا کمی بعد از حادثه اتفاق خواهد افتاد را داشته باشند.

برنامه ریزی برای آمادگی در برابر حوادث شیمیائی
1- در برنامه ریزی اضطراری در برابر حوادث شیمیائی باید وسایل و تجهیزات مشخص شده باشد. شامل تجهیزات حمل و نقل، رفع آلودگی، بیمارستان و وسائل حفاظت فردی برای افراد واکنش سریع و رفع آلودگی.
2- فراهم نمودن آنتی دوت های لازم و به تاریخ روز و سایر داروهائی که نیاز است بعلاوه اکسیژن.
3- در مواقع بروز حادثه شیمیائی علیرغم در دسترس بودن منابع برای خدمات پزشکی محدودیت دسترس بسیار است.

ادامه برنامه ریزی برای آمادگی در برابر حوادث شیمیائی
لذا باید سایر سازمانها منابع خود را مانند افراد امداد و نجات، آمبولانس، تجهیزات رفع آلودگی و سایر … را در اختیار تیم واکنش سریع جهت ارائه خدمات بگذارند.
4- بیمارستانها و سایر خدمات درمانی باید سیستم خود را ارتقاء دهند تا بتوانند در یک زمان محدود تعداد زیاد مجروحین را پذیرا باشند، علاوه بر آن تریاژ و هماهنگی های لازم برای تشخیص بیمار و دفع آلودگی آن را انجام دهند:

ادامه برنامه ریزی برای آمادگی در برابر حوادث شیمیائی
بیمارستانها و سایر خدمات درمانی باید کلیه ملزومات خود را سیاحه برداری کرده و امکان کپی نمایند و تجهیزات خود را به روز نمایند. همچنین سایر مراکزی را که بتوانند در مواقع بروز حادثه بیماران را به آنجا هدایت نمایند را شناسائی نمایند.
این امکانات شامل خط تلفن 24 ساعته هر روز و بطور مداوم در سال بطور منظم باشد و بتوانند اطلاعات را رد و بدل نمایند. این خط تلفن برای استفاده عمومی نباید مورد استفاده قرار گیرد. این خط تلفن باید دارای شماره مشخص باشد و شماره آن در مرکز اطلاعات تلفن نیز موجود باشد.

ادامه برنامه ریزی برای آمادگی در برابر حوادث شیمیائی
این تجهیزات باید به مسئول مشخص تحویل داده شود.
این سیستم باید مجهز به سیستم اعلام خطر نیز باشد.
مکانیسم هائی باید برای Follow-up این امکانات باید قبل از بروز حادثه موجود باشد

ج- منابع اطلاعات
1- کلیه اطلاعات باید جمع آوری، مرتب و منتشر شود تا در زمان فوریت های شیمیایی، برنامه ریزی و واکنش استفاده شود. این اطلاعات می تواند در مرکز اطلاع رسانی جهت استفاده متخصصین قرار گیرد.

د- واکنش اضطراری
1- در اصل افراد تیم پزشکی نمی توانند در منطقه آلوده وارد شوند. فقط باید در قسمتی که مجروحان نیاز به درمان دارند و بعد از اینکه رفع آلودگی از آنان شد خدمات خود را عرضه نمایند.
– در صورتی که نیاز بود این گروه در منطقه حادثه کمک رسانی نمایند حتماً باید از وسائل حفاظت فردی استفاده نمایند. در ضمن این وسائل باید در بیمارستان و سایر جاهایی که به نوعی خدمات ارائه می نمایند، باشد.

ادامه واکنش …..
2- در اصل افراد تیم پزشکی نمی توانند در منطقه آلوده وارد شوند. فقط باید در قسمتی که مجروحان نیاز به درمان دارند و بعد از اینکه رفع آلودگی در آنان شد خدمات خود را عرضه نمایند.
– درصورتی که نیاز بود این گروه در منطقه حادثه کمک رسانی نمایند حتماً باید از وسائل حفاظت فردی استفاده نمایند در ضمن این وسائل باید در بیمارستان و سایر جاهائی که به نوعی خدمات ارائه می نمایند، باشد.

ادامه واکنش …..
افراد تیم پزشکی باید توسط تیم نجات و امداد که در زمینه حوادث شیمیائی آموزش دیده اند هدایت شود.
کارشناسان بهداشت که از حلقه های زنجیر اطلاعات شیمیائی هستند لذا باید اطلاعات زیر در اختیار آنان قرار گیرد.
شناسائی مواد شیمیایی، علائم افرادی که در معرض ماده شیمیایی قرار می گیرند.
تعداد و نوع بیمارانی که پذیرش می شوند و درجه تماس با ماده شیمیائی

ادامه واکنش …..
احتمالات حفاظت فردی موردنیاز
کمک های اولیه مورد نیاز
اطلاعات پزشکی موردنیاز از طریق مرکز اطلاع رسانی سموم و بیمارستان مانند نشانه شناسی، آنتی دوت ها و روشهای درمان
منابع قابل دسترس (برای مثال رفع آلودگی، تجهیزات بیمارستانی، خدمات پایش بیولوژیکی مرکز اطلاع رسانی سم)
سیستم ثبت نام و تریاژ

ادامه واکنش …..
3- تریاژ حادثه دیدگان شیمیایی باید مطابق وضعیت های اضطراری انجام شود.
تریاژ باید بصورت یک فرآیند مداوم انجام شود.
طبق یک قاعده عمومی کودکان حساسیت بیشتری به مواد سمی دارند بنابراین باید در اولویت قرار گیرد.
4- بیمارستانها باید در وضعیت اضطرار قرار داشته و از حادثه دیدگان پذیرش بعمل آورد.

ادامه واکنش …..
5- بیمارستانها و سایر مراکز درمانی و مراکز اطلاع رسانی سم برای واکنش در مقابل حوادث شیمیائی آمادگی داشته و کلیه اطلاعات را در دسترس داشته باشد.
این اطلاع شامل اثرات سمی مواد و مواد و لوازمی است که برای درمان لازم است.
بسیار مناسب است که بیمارستان پروتکلی برای تعداد افراد حادثه دیده جهت پذیرش با هماهنگی مرکز اطلاع رسانی سم داشته باشد.

5- معالجه حادثه دیدگان
1- در حوادث شیمیائی 4 راه اصلی برای مواجهه وجود دارد:
تنفسی، چشم، پوست و خوراکی
2- معالجه برای افرادی که با مواد شیمیائی مواجهه داشته اند باید بصورت طبیعی پیگیریهای لازم مطابق مقررات مدیریت وضعیت های اضطراری انجام گیرد.
3- کلیه حادثه دیدگان در وضعیت بسیار خوب باید به بیمارستان یا سایر مراکز درمانی هدایت شوند.

ادامه معالجه……
برای انتقال این حادثه دیدگان به مراکز درمانی باید کوتاهترین فاصله را در نظر گرفت.
علاوه بر کمک های اولیه ممکن است سایر اقدامات درمانی در منطقه حادثه به حادثه دیدگان باید ارائه گردد.پ
4- درمان مسمومیت حاد بستگی به چهار اصل با توجه به درجه آلودگی دارد.
پاک نمودن عامل سمی برای پیشگیری از سایر صدماتی که از طریق جذب در بدن بوجود خواهد آمد.

ادامه معالجه……
درمان از طریق نشانه شناسی و مددکاری
درمان توسط آنتی دوت
رفع آلودگی
5- تصمیم گیری بر روی افراد حادثه دیده جهت رفع آلودگی بستگی به نوع و شدت صدمات و آلودگی های شیمیایی دارد.
– رفع آلودگی همراه با درمان ضروری نیست ممکن است که انجام شود اگر انجام نشود باید جهت کاهش آلودگی افراد دیگر و یا وسیله نقلیه.

ادامه معالجه……
قبل از اعزام حادثه دیده به بیمارستان یا سایر مراکز درمانی باید از او رفع آلودگی نمود. در غیر اینصورت موجب خواهد شد که تجهیزات درمانی غیرقابل استفاده شود.
ایستگاههای رفع آلودگی باید در هر بیمارستان یا مراکز درمانی وجود داشته و گنجایش پذیرش تعداد زیادی از حادثه دیدگان را داشته باشد.
درمان مسمومیت حاد بستگی به چهار اصل با توجه به درجه آلودگی دارد.

ادامه معالجه……
تریاژ یک فرآیند است که در منطقه حادثه، در زمان حمل و در تجهیزات درمانی اتفاق می افتد. تریاژ بستگی به ارزیابی و طبقه بندی وضعیت مواجهه افراد و تعیین اولویت رفع آلودگی درمان و حمل آنان به مراکز درمانی مواجهه در تریاژ مصدومین را گروههای مختلف تقسیم می شوند:

ادامه معالجه……
برای مثال از نظر ضایعات پوستی:
گروه 1 (ضایعه زندگی پرخطر):
صدمات پوستی که 50% سطح بدن را فرا گرفته.
گروه a2 (ضایعه شدید):
صدمات پوستی که 20 تا 50% سطح بدن را فرا گرفته .

ادامه معالجه……
گروه b2 (ضایعه متوسط):
صدمات پوستی که 10 تا 20% سطح بدن را فرا گرفته.
گروه 3 (ضایعه ملایم):
صدمات پوستی که کمتر از 10% سطح بدن را فرا گرفته یا صدمه اپی درمال است.

ادامه معالجه……
برای مواجهه با گازهای حساسیت زا به گروههای زیر تقسیم می شوند:
گروه 1 (ضایعه زندگی پرخطر):
افراد صدمه دیده ای که علائمی مانند سرفه، نارسائی تنفسی و اثرات سیستماتیک
گروه 2 (ضایعه شدید):
افراد صدمه دیده با حساسیت شدید که سبب سرفه، مشکلات تنفسی اما بدون اثرات سیستماتیک

ادامه معالجه……
گروه 3 (ضایعه ملایم):
افراد مصدوم با حساسیت خفیف و متوسط سرفه علائم و نشانه های حساسیت چشمی و احتمال سردرد

تاریخچه استفاده از گازهای شیمیایی
اولین گاز سمی که بکار برده شد کلر بود. این گاز توسط آلمانها علیه بلژیکی ها بکار برده شد.
دومین گاز سمی که در جنگ جهانی اول بطور گسترده بکار برده شد گاز خردل بود.
این گاز از اتیلن که بنام گاز سوزاننده معروف است تهیه می شود. اصولاً گاز نبوده بلکه بخار حاصله از مواد نفتی است.

ادامه تاریخچه استفاده از گازهای شیمیایی
80 درصد تلفات جنگ جهانی اول متعلق به گاز فسژن است.
این گاز از تاثیر کلر بر منواکسید کربن تهیه می شود و یکی از کشنده ترین گازها است.
سه هدف را در استفاده از این گازها دنبال می کنند:
به قصد قتل و صدمه:
گازهای تاولزا، گازهای اعصاب، گازهای خون و گازهای خفه کننده ، گازهای آتشزا

ادامه تاریخچه استفاده از گازهای شیمیایی
به قصد اذیت کردن طرف مقابل:
گازهای مهوع و اشک آور
به قصد استتار

الف – گازهای اعصاب
1- سارین Sarin
2- تابون Tabon یا دی متیل آمینوسیانوفسفریک اسید
3- سومن Soman یا متیل فلوروفسفریک اسید پنتاکول استر
این گازهای منع کننده کولین استرازها هستند که باعث تجمع مقادیر زیاد استیل کولین و در نتیجه تحریک و تشدید فعالیت پاراسمپاتیکی می شوند.

ادامه گازهای ……
راههای ورود
– پوست
دستگاه گوارش
دستگاه تنفسی

ادامه گازهای ……
راههای ورود
– پوست
دستگاه گوارش
دستگاه تنفسی

ادامه گازهای ……
علائم مسمومیت
نوع حاد:
– بی اشتهائی، ترشح زیاد بزاق، اشک ریزش، دردهای شکمی (اسپاسمی)، ضعف، تشویش، لرزش زبان و پلکها، تنگ شدن مردمک و کند شدن ضربان قلب.

ادامه گازهای ……
علائم مسمومیت
نوع مزمن:
بدلیل اثر توقف کولین استراز این مواد (خصوصاً تابون) ممکن است 2 تا 6 هفته در بدن بماند.
مسمومیت شدید
– اسهال شدید، نوک سوزنی شدن مردمک، اشکال در تنفس، ادم حاد ریه سیانوز، عدم کنترل ادرار و مدفوع، تشنج، کوما

ادامه گازهای ……
درمان
باز نگاه داشتن مجاری تنفسی و کنترل تشنج
شستشوی پوست با آب و صابون
تحریک برای استفراغ
پادتن این سم آتروپین

ب) گازهای تاولزا
1- گاز خردل یا دی کلردی اتیل سولفید
مسمومیت با این گاز از طریق پوست، مخاط، دستگاه تنفسی (تماس مستقیم) بافت های مورد هجوم این گاز شدیداً تحریک شده، متورم گردیده و نهایتاً فاسد می شود.
2- گاز خردل نیتروژن یا 2، 2 دی کلرو دی اتیل امین
تاولزای بسیار قدرتمند که تماس مستقیم یا تماس با بخار آن سبب عکس العمل های شدید موضعی در پوست، چشم ها و دستگاه تنفس می شود و سبب فاسد شدن بافت مورد هجوم خواهد شد.

ادامه گازهای تاولزا
3- لوسایت یا بتاکلرووینیل دی کلرواارسین (Lewisite)
این گاز علاوه بر تاولزائی، تحریک کنده و فاسد کننده نسج ریه است و از طریق پوست یا نسوج ریه وارد گردش خون شده سبب توقف میتوز در متافاز تقسیم سلولی می گردد.

ادامه گازهای تاولزا
درمان:
پادتن این سم دی مرکاپرول Dimerraprol/BAL
شستشوی پوست با آب و صابون
در وهله اول درمان خاصی پیشنهاد نمی شود بلکه بعد از گذشت نیم ساعت تا یک ساعت تزریق وریدی سدیم تیوسولفات است.

ج) عوامل خفه کننده
1- فسژن
این گاز پس از ورود به بدن با اسید کلریدریک بدن هیدرولیز نشده و باعث تحریک و آسیب دیدگی شدید سلولها می شود.
علائم:
– اختلال و از کار افتادگی دستگاه تنفسی و دستگاه گردش خون
– احساس سوزش در گلو، فشار بر ریه ها، تنگی نفس، کبودی، ادم ریه، مرگ

ادامه عوامل خفه کننده
درمان:
در حالت حاد:
تنفس مصنوعی و اکسیژن اشباع شده از الکل
درمان با کورتن mg/kg1 سه بار در روز

ادامه عوامل خفه کننده
2- کلروپیکرین
از ترکیبات نیتروژن دار به صورت مایع روغنی، بیرنگ، با بوی خوش
تحریک کننده دستگاه تنفس و اشک آور
اثر بر دستگاه گوارش، استفراغ و اسهال

ادامه عوامل خفه کننده
درمان:
شستشوی موضع گرفتار درد
تنفس مصنوعی
اگر سم خورده شده است شستشوی معده

د) عوامل خونی
1- اسید هایدروسیانیک به فرمول HCN، مایع روغنی، بیرنگ، فرار
2- سیانوژن هالاید، مایع فرار، بیرنگ
4- ارساین (AsH3) ، گاز بیرنگ، با بوی شدید سیر، یک سم قوی خونی و سلولی

ادامه عوامل خونی
علائم:
مسمومیت با اسید هایدروسیانیک و سیانوژ هالاید از طریق بلع و استنشاق ظاهر می شود.
تند شدن تنفس
پائین افتادن فشار خون، تشنج و کوما

ادامه عوامل خونی
درمان:
– در موارد استنشاقی باید بیمار را به محیط غیرآلوده منتقل کرد.
آمپول آمین نیترات بصورت استنشاقی هر 5 دقیقه تا هنگامی که فشارخون سیستولیک به پائین 80 نرسیده است.
تنفس مصنوعی با اکسیژن 100%

ادامه عوامل خونی
نیتریت سدیم، تزریق وریدی 5/2 تا 5 سی سی هر یک دقیقه
تیوسولفات سدیم، تزریق وریدی 5/2 تا 5 سی سی هر یک دقیقه
شستشوی معده در مواردی که سم بلعیده شده است.

ادامه عوامل خونی
علائم با ارساین:
مسمومیت بطور عمده روی دستگاه گوارش است و ایجاد همولیز می کند.
شخص مسموم احساس سوزش و گزش بر روی صورت کرده و بعد از 3 تا 4 ساعت، احساس خفتگی عارض شده و در ادامه حالت تهوع، همولیز، برنزه شدن پوست

ادامه عوامل خونی
درمان:
دادن خون برای کنترل همولیز
پادتن این سم ریمر کاپرول است Rimecaprol

5- عوامل توهم زا (هالوسینوژن ها)
1- ال اس دی یا لیزر جیک اسید دی اتیل امید
2- کینو کلی دینول
علائم:
تحریک شدید
تغییر فشار خون

ادامه عوامل …..
عدم کنترل عمومی بدن
کوما و توهم
تغییرات درونی و شخصیت، خودکشی
درمان:
– کلروپرومازین ارگالیتل تزریق عضلانی به میزان 5/0 تا 2 میلی گرم بر کیلوگرم

پایان