عنوان فرایند:
تهیه فیلم آموزشی اصول کار در CSR جهت دانشجویان کارشناسی اتاق عمل
صاحبان فرایند و همکاران:
مهدی رضوانی امین ،مهشید ناظم زاده شعاعی،دکترعلی نویدیان،دکتر مینو یغمایی،ز هرا پورنامدار،نازنین یوسفیان، شهین دخت نوابی ریگی
محل اجرای فرایند: دانشکده پرستاری و مامایی زاهدان
نام دانشگاه:دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
گروه هدف فرایند:دانشجویان کارشناسی پیوسته اتاق عمل
حیطه فرایند:
محصولات آموزشی
محور یا محورهای فرایند:
نوآوری و خلاقیت در آموزش پزشکی
تاریخ اجرا: نیمسال اول سال تحصیلی 90-91
سطح اثر گذاری: دانشگاه
مقدمه
جهت انجام یک عمل جراحی موفق عوامل بسیاری میتواند موثر باشد یکی از فاکتورهائی که شاید کمتر به آن توجه شده ، ویا ماهیت آن به گونه ای است که کمتر به چشم میاید فرایند آمادسازی وسایل جراحی است که در واحد CSR اتاق عمل انجام میشود. یکی از معضلات مهم درآموزش این درس این است که بعضی ازاهداف آموزشی در قسمت تئوری(مانند آموزش تکنیک های تازدن گان وشان، پیچیدن پگ گان وکنترل کارکرد وسایل به هنگام بسته بندی…)در واقع اهداف روان حرکتی است.
هدف :آشنا کردن دانشجویان با چرخه آماده سازی وسایل
(چرخه استریلیزاسیون)
اهداف اختصاصی:
تهیه فیلم روش تحویل و تحول وسایل از اتاق عمل به CSR
تهیه فیلم شستشوی دستی وسایل
تهیه فیلم شستشو وسایل با ماشین واشینگ
تهیه فیلم اموزشی چیدمان وسایل(set up)
روش اجرا
در ابتدا بر اساس نیاز سنجی انجام شده در گروه جهت بررسی نیاز های آموزشی دانشجویان کارشناس اتاق عمل پیوسته ، گروه پیشنهاد تهیه فیلم برای بالابردن کیفیت تدریس و کمک به یادگیری بهتر دانشجویان را مطرح کرد.
بدین منظور با تشکیل جلسه و تعیین کار گروه متشکل از1- اعضای هیات علمی گروه اتاق عمل(آقای مهدی رضوانی امین وخانم ها مهشید ناظم زاده شعاعی ، زهرا پورنامدارونازنین یوسفیان به عنوان کمیته فنی)2- ریاست محترم دانشکده جناب آقای دکتر علی نویدیان 3- سر کار خانم دکتر مینو یغمائی( جراح و متخصص زنان و زایمان)و مدیر محترم EDC دانشگاه علوم پزشکی زاهدان 4- سرکار خانم شهین دخت ریگی مدیر محترم EDOدانشکده پرستاری 5- مرتضی دهمرده سرپرستار محترم CSR به عنوان مشاور طرح ، برنامه تدوین فیلم تهیه شد.
گام اول:
تشکیل گروه و بررسی کوریکولوم کارشناسی پیوسته و تهیه لیست پروسیژرهای اساسی واحد اصول استریلیزاسیون و ضدعفونی که برای اموزش آنها نیاز به استفاده از فیلم احساس میشد. که در ذیل آورده شده است.
روش تحویل و تحول وسایل از اتاق عمل به CSR
روش شستشوی دستی وسایل(Washing)
روش شستشو وسایل با ماشین واشینگ
نحوه آماده سازی ست(set up)
الف- شمارش بر اساس لیست ابزار
ب- کنترل صحت کارکرد وسایل
طریقه پیچیدن ست(Packing)
نحوه تازدن گان وشان
نحوه پیچیدن پگ گان وپگ شان(Packing)
نحوه کاربرد دستگاه اتوکلاوجهت استریلیزاسیون (Sterilization)
اصول انتقال وسایل(از اتوکلاو به انبارو از انبار به اتاق عمل )
گام دوم :
با تشکیل جلسات مداوم هرکدام از پروسیژرها با استفاده از رفرنسهای معتبرمورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت و مراحل انجام هر پروسیژر تعریف شد. سپس جملات مورد نظر برای ضبط به هنگام فیلم برداری مشخص شد.
گام سوم:
تعیین همکاران گروه ،با هماهنگی های به عمل آمده با سرپرستار محترم اتاق عمل جناب آقای مرتضی دهمرده، 3 نفر از پرسنل ماهر جهت همکاری با طرح انتخاب شدند.
گام چهارم:
در این مرحله قبل از شروع فیلم، هر پروسیژر ابتدا انجام شده سپس توسط اعضای محترم کمیته فنی مورد ارزیابی قرار گرفت و تغییرات لازم مشخص شد.
گام پنجم:
مرحله فیلم برداری،در این مرحله ابتدا وسایل لازم جهت هر پروسیژرتهیه شد سپس متن جملات لازم جهت هر پروسیژر نوشته شد، و در نهایت فیلم برداری و صدا گذاری همزمان انجام شد.
گام ششم:
بازنگری فیلم ، محصول نهائی توسط کمیته فنی مورد بازنگری قرار گرفت و در صورت وجود اشکال در اجرا، مجدداً اقدام به فیلم برداری شد.
گام هفتم:
مراحل مونتا‍ژ و برطرف کردن عیوب مربوط به مسائل سمعی بصری
گام هشتم:
اجرای طرح پایلوت آن بر روی دانشجویان اتاق عمل
نتیجه گیری
نتایج نشان داد که نمره عملکرد دانشجویان در پروسیجرهای فوق نسبت به نمره دانشجویان گروه قبل بالاتر بود ، همچنین سطح رضایتمندی دانشجویان 87% گزارش شد. بنابراین با توجه به نتایج بهتر است این شیوه آموزش در گروه های بعدی به اجرا درآید.
مشکلات:
به علت درگیر بودن بخش در شیفت صبح به عنوان وقت اداری ،آماده سازی فضا و امکانات جهت فیلمبرداری بسیار مشکل و وقت گیر بود.
استفاده ازگروه فیلمبرداری غیر حرفه ای
مشخص نبودن محل پرداخت هزینه های طرح ، به گونه ای که تا کنون همه هزینه ها به صورت غیر رسمی و توسط اعضائ گروه پرداخت شده.
فواید:
کمک به مدرس برای انتقال مفاهیم به دانشجویان
کمک به دانشجو برای تجسم و تصویر سازی بهتر تکنیک ها قبل از ورود به بخش CSR
پیشگیری از ازدحام دانشجو در بخش : با توجه به ظرفیت محدود اتاق های عمل از نظر پذیرش دانشجو این فیلم میتواند موقعیت مشاهده پروسیژرها و آشنائی با بخش را جهت دانشجویان بدون نیاز به حضورآنها در اتاق عمل فراهم آورده و از ازدحام پیشگیری کند بدین وسیله میتوان تداخل درمان و آموزش را کمتر کرد.
کاربرد جهت آموزش به دانشجویان سایررشته ها: از این فیلم میتوان جهت آموزش دانشجویان سایر رشته ها مانند: دانشجویان پرستاری و مامائی نیز استفاده کرد .
استفاده جهت آموزش حین خدمت پرسنل:با توجه به این که تکنیک های موجود در این فیلم با توجه به آخرین رفرنس معتبر جهانی که حتی در کشورهای پیشرفته نیز به عنوان رفرنس آموزشی دوره های دانشگاهی مورد استفاده میباشد تهیه شده میتواند جهت دوره های آموزش حین خدمت پرسنل اتاق عمل و به روز کردن علم و مهارت آنها مورد استفاده قرار بگیرد.
قابل استفاده در مرکز مهارتها:یک نسخه از این فیلم میتواند در مرکز مهارتها نگه داری شده و قبل از شروع آموزش عملی تکنیکها استفاده شود.
فرصت ها
وجود آیین نامه های دانش پژوهی – ابتکار و خلاقیت و نوآوری در تدریس و ارزشیابی دانشجویان
تهدیدها
نبود فیلد کافی آموزش بالینی
آموزشی نبودن واقعی و برابر بیمارستان ها برای دانشجویان
نقاط قوت:
فیلم بر اساس سرفصل واحد اصول استریلیزاسیون و ضدعفونی تهیه شده علاوه به رجوع به رفرنسهای بین المللی اتاق عمل از همکارانی که سابقه کار بالای 10 سال در اتاق عمل داشتنتد نیز نظر خواهی شد تا واقعیت و شرایط فعلی اتاق های عمل نیز در نظر گرفته شود ، در واقع نوعی بومی سازی مبتنی بر واقعیت محیط بالین نیز در تهیه فیلم مد نظر قرار گرفته است.
الف- شمارش بر اساس لیست ابزار هرست
ب- کنترل صحت کارکرد وسایل
تهیه فیلم آموزشی پیچیدن ست(Packing)
تهیه فیلم آموزشی تازدن گان وشان
تهیه فیلم آموزشی پیچیدن پگ گان و شان Packing))
تهیه فیلم آموزشی نحوه کاربرد دستگاه اتوکلاوجهت استریلیزاسیون (Sterilization)
تهیه فیلم آموزشی انتقال وسایل(از اتوکلاو به انبارو از انبار به اتاق عمل) .
تعیین نمره عملکرد و سطح رضایتمندی دانشجویان پس از نمایش فیلم آموزشی