اتاق عمل

رشته کاردانی تکنسین اطاق عمل

تعریف وهدف :
دوره کاردانی تکنسین اطاق عمل ، تربیت نیروی انسانی مورد نیاز اطاقهای عمل جراحی در بیمارستانهای کشور را به عهده دارد که بتوانند در مسائل فنی پزشکان جراح را یاری دهند و -پرستاران بتوانند بکارهای محوله خود بپردازند.

طول دوره وشکل نظام :
متوسط دوره کاردانی تکنسین اطاق عمل 2 سال ونظام آموزشی آم مطابق آئین نامه آموزشی مراکز آموزشمصوب شورای عالی برنامه ریزی است . دروس بصورت عملی ونظری یا عملی -نظری وکار آموزی عرضه می شود . که درطی جلسات متعدد هفتگی آموزش مورد نظر را انجام می یابد .
واحد های درسی :
تعداد کل واحد های درسی این دوره 72 واحد به شرح ذیل می باشد .
– دروس عمومی 13 واحد
– دروس پایه و اصلی 34 واحد
– دروس تخصصی 25 واحد
کار آموزی در عرصه 12 واحد
– نقش وتوانایی :
کسانی که دوره کاردانی تکنسین اطاق عمل را به پایان می رسانند قادرند :
کمکهای لازم را ددر اطاق عمل به جراحان بنمایند .

وسائل جراحی و استریل را جهت استفاده آماده بنمایند .

اداره اطاقهای عمل را به عهده بگیرند .
هدف تربیت نیروى انسانى مورد نیاز اطاق هاى عمل جراحى بیمارستان هاى کشور است تا بتواند در مسائل فنى پزشکان جراح را یارى دهند و پرستاران بتوانند به کارهاى محولهٔ خود بپردازند. طول دوره ۲ سال آموزشى است و دروس به صورت عملى و نظرى و کارآموزى است. فارغ التحصیلان این دوره داراى توانائى هاى زیر خواهند بود.
– کمک هاى لازم فنى را در اطاق عمل به جراحان بنمایند.
– وسایل جراحى و استریل را جهت استفاده آماده نمایند.
– ادارهٔ اطاق هاى عمل را به عهده گیرند. لزوم گسترش مراکز بیمارستانى داراى اطاق عمل جراحى و نیاز روزافزون به افراد کاردان جهت ادارهٔ اطاق هاى عمل جراحى ضرورت و اهمیت این رشته را مشخص مى کند.
نیروی انسانی اتاق عمل
تعداد کارکنان اتاق عمل بایستی استاندارد و کافی باشد. هر یک دارای وظایف خاصی می باشند که هماهنگی خاصی بین گروه های مختلف کاری وجود دارد.
کارکنان اتاق عمل عبارتند از:

1- سرپرستار اتاق عمل
2- تکنسین های اتاق عمل
3- تکنسین های بیهوشی
4- گروه متخصصین بیهوشی
5- گروه تیم جراحی
6- بیمار بر
7- نیروهای خدمات

وظایف سرپرستار اتاق عمل
باید ویژگیهای یک رهبر خوب را دارا باشد. او باید شخصی مهربان، مقاوم دارای پشتکار، 4خوش برخورد و دارای توانایی جلب و جذب افراد به همکاری باشد. سرپرست اتاق عمل باید فردی مسئولیت پذیر بوده و بتواند در مورد طرحهای جدیدی که در پیشبرد کار در اتاق عمل مفید واقع می شوند بطور صحیح قضاوت نماید. او باید نسبت به تکنیکهای جدید کار در اتاق عمل و پدیده های نوین در امر پرستاری دارای ذهنی باز و پذیرا باشد و در ضمن باید بتواند مشکلات افراد اتاق عمل را در رابطه با طرح ها، پدیده ها و تکنیک های جدید اتاق عمل رفع نماید و آنها را در آشنا شدن یادگیری و استفاده از طرحهای مزبور یاری کند. سرپرست اتاق عمل باید دارای حس قضاوت صحیحی نسبت به بیمار، جراح و تیم های جراحی مختلف باشد.

از مهمترین وظایف سرپرست اتاق عمل
1- باید بتواند با هماهنگ ساختن فعالیتهای افراد سیستم جراحی کارآیی آنها را به حداکثر برساند

2- او باید افراد مناسب را برای انجام کارای لازم منصوب کند

3- او باید کارکنان اتاق عمل را با قوانین و مقررات آن مکان آشنا سازد.

4- او باید مراقبت نماید که تکنیکهای ویژه (نظیر تکنیکهای استریل) در اتاق عمل بطور صحیح انجام پذیرد.

5- او باید با کارکنان اتاق عمل همکاری لازم بنماید و در صورت بروز اشکال در صدد رفع آن برآید.

6- او باید کارکنان اتاق عمل را مورد ارزشیابی قرار دهد و در مورد اشتباهات آنها بدون چشم پوشی، با تکرار و مداومت در رفع اشتباهات بکوشد.

7- او باید هنگام پذیرش بیمار به اتاق عمل مراقب باشد که بیمار دارای نوار مشخصات، اجازه عمل، پرونده، عکس ورقه های آزمایش، تاریخ پذیرش و سیر بیمار بوده و داروی قبل از بیهوشی را به موقع قبل از عمل دریافت کرده و محل عمل جراحی طبق دستور آماده شده است.

– تکنسین های اتاق عمل:
1- باید در انجام تمام کارهای اتاق عمل با سرپرست اتاق عمل همکاری کند.

2- باید مراقب باشد که تمام کارکنان اتاق عمل کارهای خود را به نحو احسن انجام دهند.

3- باید در صورت لزوم نقش پرستار اسکراب را بر عهده گیرد.

4- باید در مورد آموزش دانشجویان پرستاری اتاق عمل نقش مهمی را ایفا کند. در مواقع ضروری آنها را راهنمایی کند و کارها را طوری ترتیب دهد که دانشجویان آموخته های نظری خود را عملاً به کار گیرند.

5- باید دانشجویان تازه کار را تشویق نماید که از اعمال جراحی ناراحت نشوند، نترسند و دلسرد نگردند.

6- باید توجهات جسمی و روانی لازم را از بیمار به عمل آورد و هرگز او را تنها نگذارد.

7- باید بیمار را مجدداً از نقطه نظر داشتن نوار مشخصات، پرونده، اجازه عمل و از لحاظ نداشتن زینت آلات، آرایش، اعضاء مصنوعی و پر نبودن مثانه و رکتوم کنترل کند و محل عمل بیمار را از نظر شیو، پرپ (آماده سازی پوست) و نداشتن جوشهای چرکی بررسی نماید.

وظایف عمومی کادر پرستاری اتاق عمل از نظر حرفه ای، اخلاقی و قانونی وظایف افراد اتاق عمل همانند حلقه های یک رشته زنجیر به یکدیگر پیوند خورده است. هر گاه در کار یکی از افراد گروه اختلالی پدید آید بر کار دیگران نیز تاثیر خواهد گذارد و مانع از پیشرفت موفقیت آمیز فعالیت ها خواهد شد. اتاق عمل بهترین مکانی است که پرستار می تواند در آن شایستگی حرفه ای خویش را نشان دهد. زیرا بیمار در هیچ جای دیگر بیش از اتاق عمل به یاری پرستار نیاز ندارد.
ریاست تیم جراحی در حین عمل، همواره با جراحی است که عمل جراحی را انجام میدهد ولی حیات بیمار بستگی به لیاقت و کاردانی همگی افراد گروه از جمله آسیتانها، دانشجویان پزشکی، جراح، متخصصین بیهوشی، پرستار و افراد دیگر اتاق عمل دارد.
برای ایجاد و حفظ محیطی آرام و مطمئن برای بیمار لازم است که افراد گروه پرستاری اتاق عمل از جمله دانشجویان پرستاری اتاق عمل دارای ویژگیهای زیر باشند.

راست گو و درست کردار باشند. همواره با هشیاری کامل بر کارها نظارت نمایند و مراقب باشند که خطایی از خودشان یا دیگران سرنزند. به مسئولیت بزرگ خود آگاه باشند و بدانند که برای انجام آن نباید از هیچگونه همکاری با دیگران دریغ ورزند. خود را سالم و نیرومند نگاه دارند تا بتوانند کارهای طولانی و سنگین اتاق عمل را تحمل نمایند. پرستاران باید سرعت انتقال کافی داشته باشند خوب و سریع فکر کنند و به موقع تصمیم بگیرند تا با جلوگیری از اتلاف وقت ، زمان لازم برای عمل جراحی و طول مدت بیهوشی را به حداقل برسانند .

پرستاران اتاق عمل هرگاه نسبت به کار در اتاق عمل احساس بی علاقگی کردید باید هرچه سریعتر کار خود را تغییر دهند .

راهنمایی دیگران را قبول کنند انتقادپذیر باشند و ایرادهای خود را برطرف کنند و در عین حال راهنمای خوبی نیز برای سایرین باشند

وظایف کلی:

تکنسین بیهوشی
-نیاز های بیمار را در مراحل قبل-حین و بعد از بیهوشی مورد بررسی قراردهد.
-در تعالی بهداشت-حفظ سلامتی و ارتقای سطح مراقبت در حد مطلوب و
رضایت مندی بیمار کوشا باشد.

-در نجات جان بیماران در فوریت ها نقش موثری ایفا کند.

-در بخش مراقبت های پس از بیهوشی(PACU) به انحو احسن انجام وظیفه نماید.

-درآموزش بیمار-خانواده و سایر افراد بر حسب نیاز پیش قدم باشد.

-به ارتباط مناسب با بیمار-خانواده و اطرافیان اهمیت بدهد.

وظایف حرفه ای دانش آموختگان رشته ی

هوشبری(TASK ANALYSIS) یا وظایف تکنسین

بیهوشی:

الف)بررسی و شناخت بیمار قبل از عمل:

-نقش مراقبتی.

-بدست آوردن اطلاعات و سابقه ی بیمار.

-تعیین نیاز های بیمار.

-کنترل پرونده بیمار.

-تجزیه و تحلیل اطلاعات و گزارش موارد به پزشک بیهوشی.

ب)مراقبت های قبل از بیهوشی:

-آمایش ماشین بیهوشی-وسایل و تجهیزات اتاق عمل و مراقبتهای ویژه مراقبت

های ویژه پس از بیهوشی و اطمینان یافتن از کارائی و سلامت آن ها.

-گندزدایی-سترون سازی و تمیز کردن وسایل مورد نیاز بخش بیهوشی.

-اطمینان از پر بودن سیلندرهای گاز طبی.

-آماده کردن دستگاه ساکشن و دستگاههای مختلف پایش مانند(پالس اکسی متری-کاپنوگراف و ….).

-آماده کردن داروها و محلول های تزریقی و گزارش کمبودها به مسئول مربوطه.

-آماده کردن وسایل تزریقات و کمک به باز نمودن خط وریدی مناسب.

-دقت درپایش علائم حیاتی بیمار(نبض-فشار خون-دمای بدن-تنفس و….).

-کنترل بیمار از نظر آمادگی های قبل از عمل(نا شتابودن(N.P.O)-نداشتن

عضومصنوعی مانند دندان مصنوعی و….).

-همراهی و انتقال بیمار از روی برانکارد به روی تخت جراحی.

-کمک و همراهی متخصص بیهوشی در القای بیهوشی و انجام بیحسی ناحیه ای.

-کمک در تغییر وضعیت دادن بیمار(POSITION).

-سعی در رفع نگرانی و تشویق بیمار و فراهم ساختن راحتی و آسایش بیمار.

ج)مراقبت های حین بیهوشی:

-پایش مداوم علائم حیاتی و ثبت آن.

-کنترل میزان جذب و دفع مایعات و ثبت آن.

-بررسی بیمار از نظر احتمال وجود علائم هایپوکسمی و گزارش مواردغیر طبیعی.

-کنترل و اطمینان یافتن از کارائی دستگاهها و میزان جریان گازها و گزارش موارد غیر

طبیعی.

-کنترل راههای هوایی بیمار.

-بررسی بیمار از نظر خونریزی و گزارش موارد غیر طبیعی.

-پیشگیری از انتقال و انتشار عفونت.

-پیشگیری از آسیب های وارده به اعضای بدن(خراش قرینه-سوختگی باوسایل برقی-فشار وارده به اعصاب محیطی و….).

-گزارش سایر موارد غیر طبیعی.

د)مراقبت های بعد از بیهوشی:

-کمک و همراهی متخصص در هوش آوری بیماران.

-کنترل علائم حیاتی بیمار و گزارش موارد غیر طبیعی و ثبت آن درفرم مربوطه.

-دقت در مانیتورینگ بیمار(ریتم قلب-درصداشباع اکسیژن خون-میزان دفع ادرار و ….)وگزارش موارد غیر طبیعی.

-بررسی بیمار از نظر وجود نشانه های هایپوکسمی.

-کمک در انتقال بیمار از روی تخت عمل به روی برانکارد.

-کمک در انتقال و تحویل بیمار به مسئول واحد مراقبت های پس از بیهوشی(PACU)تحت نظر متخصص بیهوشی.

-گزارش مکتوب آخرین وضعیت بیمار(علائم حیاتی-سطح هوشیاری -رفلکس ها-خونریزی و….)به مسئول واحد مراقبتهای پس از بیهوشی.

-مراقبت از بیمار و کنترل او از نظر بازگشت رفلکس ها و ورود به مرحله هوشیاری و ثبت آن در فرم های مربوطه.

-کنترل عوارض پس از عمل و گزارش موارد غیر طبیعی.

-بکارگیری وسایل مختلف اکسیژن درمانی طبق دستور پزشک.

-رعایت اصول ایمنی و حفاظتی از بیمار.

-تکمیل فرم های مربوطه و درج آن در پرونده بیمار.

-تهیه و آماده سازی وسایل -تجهیزات و داروهای مورد نیاز واحدمراقبت های پس ازبیهوشی(PACU).

-تحویل بیمار به بخش پس از هوشیاری کامل با اجازه کتبی پزشک بیهوشی.

-کمک در احیا قلبی_ریوی و مغزی (CPCR)بیماران در بخش های مختلف بیمارستان زیر نظر متخصص بیهوشی و پزشک معالج.