فعالیت یازدهم:
آقای مالکی مبلغ 300ریال جهت مخارج شخصی از حساب بانک برداشت نمود.
تحلیل:
با این اقدام، سرمایه ایشان به میزان 300ریال کاهش می یابد
از موجودی حساب بانک نیز 300ریال کاسته می شود
ثبت تاثیر فعالیت در معادله حسابداری
شماره فعالیت
دارائیها: بدهیها و حقوق صاحبان سرمایه:
بانک 14.950 حسابهای پرداختنی 350
اثاثه 600
ملزومات 100 سرمایه آقای مالکی 15.400
حسابهای دریافتنی 100
جمع دارائیها 15.750 جمع بدهیها و سرمایه 15.750
تعمیرگاه مالکی
ترازنامه 20/12/XX13
تراز نامه:
مانده حسابهای معادله حسابداری را در یک مقطع
زمانی خاص نشان می دهد.
محاسبه سود خالص (ویژه) موسسه:
هزینه ها – درآمدها = سود خالص
100 – 800 = 700
نکته : سود خالص را برای یک دوره
(مثلا شش ماهه) حساب میکنیم
درآمدها:
در آمد حاصل از خدمات 800
هزینه ها:
هزینه حقوق (100)
سود خالص(ویژه ) 700
تعمیرگاه مالکی
صورت سود وزیان برای دهه دوم اسفند xx13
محاسبه سرمایه آقای مالکی:
(برداشت-سودخالص)+سرمایه گذاری مجدد+سرمایه در اول دوره =سرمایه در پایان دوره
(300-700)+5000+10000= سرمایه در پایان دوره
400/15= سرمایه در پایان دوره
سرمایه آقای مالکی در تاریخ 10/12 10.000 سرمایه گذاری مجدد 5.000 جمع سرمایه 15.000 سود خالص در طی دوره 700 کسر می شود : برداشت در طی دوره (300) افزایش خالص 400 سرمایه آقای مالکی در پایان دوره 15.400
تعمیرگاه مالکی
صورت حقوق صاحبان سرمایه برای دهه دوم اسفند xx13
حالت اول: سرمایه گذاری اولیه همراه با سود خالص بدون سرمایه گذاری مجدد و برداشت
حالتهای مختلف صورت حساب حقوق صاحبان سرمایه
سرمایه آقای X در ابتدای دوره 10.000 سود خالص ( ویژه) در طی دوره 700 سرمایه آقای X در انتهای دوره 10.700
موسسه آلفا
صورت حقوق صاحبان سرمایه برای سال مالی xx13
سرمایه حالت دوم: سرمایه گذاری اولیه همراه با سود خالص و برداشت مالک موسسه ( کمتراز سود خالص) بدون سرمایه گذاری مجدد
حالتهای مختلف صورت حقوق صاحبان
سرمایه آقای X در ابتدای دوره 10.000 سود خالص در طی دوره 700 کسر میشود: برداشت در طی دوره (300) افزایش خالص 400 سرمایه آقای X در انتهای دوره 10.400
موسسه آلفا
صورت حقوق صاحبان سرمایه برای سال مالی xx13
حالت سوم: سرمایه گذاری اولیه همراه با سود خالص و برداشت مالک موسسه ( بیشتراز سود خالص) بدون سرمایه گذاری مجدد
حالتهای مختلف صورت حقوق صاحبان سرمایه
سرمایه آقای X در ابتدای دوره 10.000 سود خالص در طی دوره 700 کسر میشود: برداشت در طی دوره (900) کاهش خالص (200) سرمایه آقای X در انتهای دوره 9.800
موسسه آلفا
صورت حقوق صاحبان سرمایه برای سال مالی xx13
حالت چهارم: سرمایه گذاری اولیه همراه با زیان خالص و برداشت مالک موسسه بدون سرمایه گذاری مجدد
حالتهای مختلف صورت حقوق صاحبان سرمایه
سرمایه آقای X 000/10 زیان خالص در طی دوره 600 اضافه می شود: برداشت در طی دوره 400 کاهش خالص (1000) سرمایه آقای X در پایان دوره 000/9
موسسه آلفا
صورت حقوق صاحبان سرمایه برای سال مالی xx13
حالت پنجم:
سرمایه گذاری اولیه همراه با سرمایه گذاری مجدد
و سود خالص
و برداشت مالک موسسه
حالتهای مختلف صورت حقوق صاحبان سرمایه
سرمایه آقای X10.000 سرمایه گذاری مجدد 5.000 جمع سرمایه 15.000 سود خالص در طی دوره 700 کسر می شود : برداشت در طی دوره (300) افزایش خالص 400 سرمایه آقای X در پایان دوره 15.400
موسسه آلفا
صورت حقوق صاحبان سرمایه برای سال مالی xx13
حالت ششم:
سرمایه گذاری اولیه همراه با سرمایه گذاری مجدد
زیان خالص و برداشت مالک موسسه
حالتهای مختلف صورت حقوق صاحبان سرمایه
سرمایه آقای X 000/10
سرمایه گذاری مجدد در طی دوره 000/3
جمع سرمایه 000/13
زیان خالص در طی دوره 600
اضافه می شود: برداشت 400
کاهش خالص (000/1)
سرمایه آقای X در پایان دوره 000/12
تعمیرگاه آلفا
مسولیتهای مدیر مالی
تنظیم صورتهای مالی
تنظیم سایر گزارشات سالانه مالی
حمایت از سیستم های کنترل داخلی
پایان فصل دوم
موفق باشید و به امید دیدار
هدف:
آشنایی با تجزیه و تحلیل فعالیتهای مالی
و ثبت فعالیتها در دفاتر روزنامه و کل
فصل سوم
آموختیم :
1-هر فعالیت مالی حداقل دو عامل را در معادله حسابداری تحت تاثیر قرار می دهد
2- در تمرینات قبل فعالیتهای مالی را به
صورت اعداد مثبت و منفی
در ذیل هر عنوان حساب درج می کردیم.
یک حساب چیست؟
برای تفکیک اعداد مثبت و منفی (افزایش و کاهش)
بهتر است با ترسیم یک خط عمودی
در ذیل عنوان حساب آن را به صورت
حسابهای T
نشان دهیم.
بالا خط افقی ← عنوان حساب
طرف راست ← بدهکار
طرف چپ ← بستانکار
هر حساب T
نکته اول:
عناوین بدهکار و بستانکار صرفاً برای نام گذاری است و معنای آن با آنچه در بین عموم شایع است همخوانی ندارد.
نکته دوم:
اگر عددی را سمت راست حساب نوشتیم می گوئیم:
حساب را بدهکار نمودیم
و اگر عددی را در سمت چپ حساب نوشتیم می گوئیم حساب را بستانکار نمودیم
نکته سوم:
در هر فعالیت مالی حداقل دو حساب دستخوش تغییر می شود که یکی از آنها الزاماً بدهکار و دیگری بستانکار خواهد بود.
نکته چهارم:
ابتدا افزایش در حسابها را می آموزیم
زیرا
تا چیزی نداشته باشیم، نمی توانیم آن را کاهش دهیم.
افزایش در داراییها
در سمت راست
و
افزایش در بدهیها و حقوق صاحبان سرمایه
در سمت چپ
نوشته می شود
داراییها = بدهیها + سرمایه صندوق صاحبان
آقای جهانگیری
موسسه تبلیغاتی جهانگیر
را با اختصاص مبلغ 750/3 ریال افتتاح کرد
مثال: فعالیت شماره (1)
تحلیل:
* دو حساب (صندوق) و (سرمایه آقای جهانگیر) تغییر می نماید
* موجودی صندوق از صفر ریال به 3750 افزایش می یابد پس مبلغ مذکور در بدهکار حساب صندوق نوشته می شود.
* سرمایه آقای جهانگیری از صفر ریال به 750/3 ریال افزایش می یابد. پس مبلغ مذکور در بستانکار حساب سرمایه نوشته می شود.
داراییها = حقوق صاحبان سرمایه
=
* (1) نشان دهنده شماره فعالیت است
* با توجه به محل نوشتن ارقام از درج علامت + خودداری می شود.
فعالیت شماره (2)
خرید اثاثه اداری به مبلغ 250 ریال به صورت نقد
تحلیل:
* دو حساب (اثاثه اداری) و (صندوق) تغییر می نمایند
* موجودی اثاثه اداری از صفر ریال به 250 ریال افزایش می یابد لذا یک T جدید برای حساب اثاثه ترسیم می کنیم و مبلغ 250 ریال را در بدهکار آن می نویسیم.
داراییها
* موجودی صندوق به میزان 250 ریال کاهش می یابد، پس مبلغ 250 ریال در قسمت بستانکار درج می شود.
* مانده صندوق پس از درج مبلغ 250 ریال به میزان 500/3 ریال خواهد شد.
داراییها
فعالیت شماره 3
خرید یک دستگاه اتومبیل به ارزش 2000 ریال به صورت نسیه در ازای ارائه چند قطعه سفته
تحلیل:
دو حساب وسائط نقلیه و اسناد پرداختنی تحت تاثیر این فعالیت مالی قرار می گیرند.
1ـ وسائط نقلیه به عنوان یک حساب در زیرمجموعه دارائی ایجاد و مبلغ 2000 ریال در سمت بدهکار آن نوشته می شود.
2ـ حساب اسناد پرداختنی در ذیل مجموعه بدهیها ایجاد و مبلغ 2000 ریال در سمت بستانکار آن نوشته می شود.
فعالیت شماره 4
قسمتی از اثاثه اداری خریداری (فعالیت شماره 2) به ارزش 75 ریال معیوب تشخیص داده شد آن را عودت و وجه آن را دریافت نمودیم.
تحلیل:
مبلغ 75 ریال حساب اثاثه اداری کاهش می یابد
کاهش اثاثه اداری در بستانکار ثبت می شود
وجه دریافتی بابت مرجوع نمودن اثاثه اداری موجب افزایش حساب صندوق می شود افزایش در حساب صندوق در بدهکار ثبت می شود.
فعالیت شماره 5:
مبلغ 400 ریال وجوه دریافتی از مشتریان بابت خدمات انجام شده به حساب صندوق واریز می شود.
تحلیل :
قبلاً گفته شد که درآمدها موجب افزایش حساب حقوق صاحبان سرمایه می شوند. به منظور تفکیک حسابهای درآمد از درج آن در ذیل حساب سرمایه خودداری و برای آن حسابی جداگانه در نظر گرفته می شود.
* چون افزایش در حساب حقوق صاحبان سرمایه در بستانکار آن درج می شد پس از افزایش در درآمد نیز در قسمت بستانکار نوشته می شود لذا:
علاوه بر حساب درآمد، واریز وجه نقد به حساب صندوق موجب افزایش آن می گردد.
افزایش در حسابهای دارائی در بدهکار ثبت می شود.
فعالیت شماره 6:
مبلغ 100 ریال بابت حقوق کارکنان پرداخت گردید.
تحلیل:
طبق مطالب پیش گفته این فعالیت مالی از طرفی موجب کاهش در وجوه صندوق و از طرف دیگر کاهش در حساب سرمایه می شود.
با توجه به تفکیک حساب درآمد از سرمایه بهتر است حساب هزینه ها نیز از سرمایه تفکیک شود.
چون مبلغ مذکور در سمت بدهکار حساب سرمایه درج می شد پس از تفکیک نیز در بدهکار حساب جدید درج می شود.
علاوه بر حساب هزینه حقوق، حساب صندوق نیز معادل 100 ریال کاهش می یابد (بستانکار می شود).
چند نکته دیگر:
مانده طبیعی هر حساب در سمت مثبت (افزایش) آن نشان داده می شود لذا به طور طبیعی مانده صندوق، همیشه بدهکار است و سرمایه همیشه بستانکار و . . .
اگر در یک فعالیت مالی چند حساب دستخوش تغییر شد مجموع ارقام بدهکار با مجموع ارقام بستانکار برابر است.
فعالیت شماره 7
مبلغ 150 ریال توسط آقای جهانگیری بابت مخارج مشخص برداشت شد
تحلیل:
با برداشت مبلغ مذکور حساب صندوق به میزان 150 ریال کاهش می یابد. کاهش در حسابهای دارایی در بستانکار ثبت می شود.
علاوه بر حساب صندوق به میزان 150 ریال
نیز از حساب سرمایه آقای جهانگیری کاسته می شود
ولی با توجه به تفکیک حسابها می باید برای برداشت
نیز حساب جداگانه ای ایجاد گردد.
افزایش در حساب برداشت در قسمت بدهکار ثبت می شود.
فعالیت شماره 8
خرید یک ساختمان به ارزش 000/5 ریال که 2000 ریال آن ارزش زمین آنست در این معامله مبلغ 1500 ریال نقد و برای بقیه تعدادی سفته به تاریخهای مختلف داده شد.
تحلیل
1ـ با انجام این فعالیت مالی دو دارایی به مجموع دارائیهای موسسه اضافه می شود لذا برای آنها دو حساب جداگانه ایجاد می شود و مبالغ در قسمت بدهکار آنها ثبت می شود.
دارائیها
2ـ در مقابل مبلغ 1500 ریال از وجوه صندوق کاسته و حساب اسناد پرداختی نیز افزایش می یابد.
(کاهش صندوق در بستانکار و افزایش اسناد پرداختنی نیز در بستانکار ثبت می شود).
نکته:
همان گونه که ملاحظه نمودید مجموع ارقام ثبت شده در قسمت بدهکار (3000+2000) برابر مجموع ارقام ثبت شده در قسمت بستانکار (1500+ 3500) است.
طبقه بندی و شماره گذاری حسابها
الف) طبقه بندی کلی
1ـ گروه حسابهای دارایی:
وجوه نقد، حسابهای دریافتنی, اسناد دریافتنی، پیش پرداختها, اثاثه اداری و ….
2ـ گروه حسابهای بدهی:
حسابهای پرداختنی، اسناد پرداختنی وام، حقوق پرداختنی و….
3ـ گروه حسابهای حقوق صاحبان سرمایه:
حساب سرمایه و برداشت
4ـ گروه حسابهای درآمد:
درآمد حاصل از خدمات، درآمد اجاره فروش کالا و …..
5ـ گروه حسابهای هزینه:
هزینه اجاره، هزینه حقوق, هزینه آب و برق، هزینه آگهی خرید کالا و…..
* برای سرعت بخشیدن به کار و سهولت انجام عملیات حسابداری بهتر است به هر حساب یک شماره اختصاص یابد.
* اولین رقم سمت چپ معمولاً شماره طبقه حساب است مثلاً
دارایی 100
سرمایه 300
هزینه 500
بدهی 200
درآمد 400
* دومین و سومین رقم شماره ترتیب حسابها در هر گروه مثلاً
صندوق 101
حسابهای دریافتنی 102
اسناد دریافتنی 103
پیش پرداختها 104
و…..
دفتر روزنامه
اولین مرحله در تعریف حسابداری، مرحله ثبت است فعالیت مالی پس از تجزیه و تحلیل و تعیین حسابهای بدهکار و بستانکار در دفتر روزنامه، به ترتیب تاریخ وقوع ثبت می شود.
انواع دفتر روزنامه
دفتر روزنامه عمومی
دفتر روزنامه اختصاصی
دفتر روزنامه عمومی
* ساده ترین نوع دفتر روزنامه است.
* دارای دو ستون بدهکار و بستانکار است.
* برای موسسات کوچک مناسب است.
دفتر روزنامه….. صفحه……..
دفتر روزنامه اختصاصی
* برای موسسات بزرگ که فعالیتهای تکراری دارند
* معمولاً به 4 گروه تقسیم می شود
دفتر روزنامه خرید
دفتر روزنامه فورش
دفتر روزنامه پرداختهای نقدی
دفتر روزنامه دریافتهای نقدی
سند حسابداری
به جای آن که فعالیت مالی مستقیماً در دفاتر ثبت شود ابتدا در برگه ای به نام «سند روزنامه» ثبت می شود و پس از تایید مراجع مربوط در دفتر روزنامه ثبت می شود.
نحوه ثبت فعالیتهای مالی در دفتر روزنامه عمومی
1ـ عنوان صفحه
معمولاً در بالای هر صفحه نام دفتر و نام موسسه همراه با شماره صفحه قید می شود
2ـ ستون تاریخ
این قسمت 2 ستون دارد، یکی مربوط به روز و دیگری مربوط به ماه
ستون شرح
در منتهی الیه سمت راست ستون شرح نام حساب یا حسابهایی که بدهکار شده اند درج می شود در سطر بعد با کمی فاصله نام حساب یا حسابهایی که بستانکار شده اند درج می شود.
در سطر بعد از ابتدای سطر شرح مختصری از فعالیت مالی نوشته می شود.
ستون عطف
هرگاه مبالغ مندرج در هر حساب از دفتر روزنامه به دفتر کل منتقل گردید، شماره حساب دفتر کل را در این ستون درج می کنند، تا نشان دهنده انجام عملیات انتقال به دفتر کل باشد.
ستون بدهکار
دقیقاً در مقابل هر حساب بدهکار مبلغ مربوطه در ستون بدهکار درج می گردد.
ستون بستانکار
دقیقاً در مقابل هر حساب بستانکار مبلغ مربوطه در ستون بستانکار ثبت می گردد.
نکته
در ستون شرح الزاماً عناوین حساب هایی که دفتر کل به کار رفته درج می شود و نه اقلام خریداری مثلاً می نویسیم «ملزومات اداری» و نه «حساب خودکار و مداد»
آرتیکل
هر ثبت فعالیت مالی در دفتر روزنامه انواع : 1- ساده
یک حساب بدهکار یک حساب بستانکار 2- مرکب
بیش از یک حساب بدهکار یا بستانکار
مثال: آرتیکل ساده دفتر روزنامه موسسه آلفا صفحه 1
مثال: آرتیکل مرکب دفتر روزنامه موسسه آلفا صفحه 1
دفتر کل
دومین دفتر قانونی موسسات و شرکت ها
برای هر حساب به میزان تحرک آن تعدادی صفحات اختصاصی می یابد.
متداول ترین فرم حساب های دفتر کل برای آموزش فرم T است.
عنوان حساب: صندوق شماره حساب:
قسمت های مختلف یک صفحه دفتر کل
1- عنوان حساب
در بالای صفحه شامل عنوان و شماره حساب
2- ستون تاریخ
تاریخ وقوع معاملات طبق دفتر روزنامه شامل روز و ماه
3- ستون شرح
شرح مختصر از معامله
4- ستون عطف
در مقال هر شرح شماره صفحه دفتر روزنامه
5- ستون مبلغ
شامل دو ستون برای ثبت اقلام بدهکار و بستانکار
مثال: نحوه ثبت دفتر کل عنوان حساب صندوق شماره حساب 11
عنوان حساب سرمایه شماره حساب 31
برای اطلاعات تفصیلی و جزئی
به عنوان دفتر کمکی برای حساب هایی که شامل حساب های متعدد و جداگانه می باشد (مثلاً حساب های دریافتنی)
همواره مانده حساب دفتر کل با مانده جمع حساب های دفتر معین آن حساب برابر است.
برای سهولت استفاده معمولاً دفاتر معین به ترتیب الفبا نگهداری می شود.
دفاتر معین:
مثال: دفتر کل عنوان حساب حساب های دریافتی شماره حساب 13
دفاتر معین
برای حصول اطمینان از صحت ثبت عملیات و درستی مانده حساب ها در فواصل زمانی مختلف توسط حسابداران تهیه می شود.
باید توجه داشت که تراز آزمایشی در زمره صورت های مالی محسوب نمی شود و صرفاً فهرستی از مانده حساب هاست.
تراز آزمایشی
تعمیرگاه آلفا
ترازآزمایشی 20/12/XX13
الف – اشتباهاتی که موجب عدم توازن ستون های تراز آزمایشی می شوند.
1- اشتباه در نقل اعداد از دفتر روزنامه به کل
2- ثبت مبلغی در بدهکار حساب به جای بستانکار و بالعکس
3- اشتباه در مانده گیری حساب ها
4- اشتباه در نقل مانده حساب ها به تراز آزمایشی
کشف اشتباهات
5- اشتباه در جمع ستون بدهکار و بستانکار تراز آزمایشی
6- انتقال مانده بدهکار یک حساب به ستون بستانکار
تراز آزمایشی و بالعکس
اختلاف دو ستون را بدست آورید ممکن است عدد مذکور به تراز آزمایشی منتقل نشده باشد.
اگر بر دو قابل قسمت است آن را بر دو تقسیم نمایید ممکن است مانده به اشتباه در بدهکار یا بستانکار ثبت شده باشد.
اگر اختلاف بر 9 قابل قسمت باشد ممکن است یک صفر اضافه یا محل دو عدد جابجا نوشته شده باشد.
نکات مورد توجه در کشف اشتباهات
4- اگر با انجام اعمال فوق اشتباه کشف نشد کلیه عملیات تهیه تراز آزمایشی به صورت معکوس کنترل می شود.
ب – برخی اشتباهات موجب عدم توازن تراز آزمایشی نمی شود از جمله:
1- از قلم افتادن ثبت یک یا چند معامله
2- از قلم افتادن نقل یک یا چند آرتیکل به دفتر کل
3- ثبت یک معامله در دفاتر به رقمی کمتر یا بیشتر
4- بدهکار یا بستانکارکردن یک حساب به جای حسابی دیگر
5- اشتباه یکسان در تعیین مانده بدهکار یک حساب و
مانده بستانکار یک حساب دیگر
با توجه به تاریخ کشف به دو دسته تقسیم می شوند.
1- کشف اشتباه در دوره مالی جاری
2- کشف اشتباه در دوره مالی بعد
تصحیح اشتباهات
1-1- اشتباه در دفتر روزنامه قبل از نقل به دفتر کل برای تصحیح:
روی نام حساب یا مبلغ خط کشیده و عنوان یا مبلغ صحیح نوشته می شود.
(لاک گیری – تراشیدن و حک کردن ممنوع است).
1- کشف اشتباه در دوره مالی جاری
1-2- اشتباه در نقل مبلغ از دفتر روزنامه به کل
تصحیح:
در دفتر کل روی عدد اشتباه خط کشیده مبلغ صحیح را درج می کنیم.
1-3- تصحیح اشتباهاتی که در دوره مالی جاری کشف می شوند و نیاز به آرتیکل جدید دارند
تصحیح:
الف – تشخیص ثبت صحیح
ب – چگونگی نیل به ثبت صحیح با توجه به اشتباه انجام شده
مثال: خرید اثاثه به مبلغ 250 ریال و ثبت در حساب ملزومات توسط حسابدار
ملزومات 250
صندوق 250
برای تصحیح اشتباه از حساب ملزومات 250 ریال کاسته
و حساب اثاثه اداری 250 ریال بدهکار می شود.
اثاثه اداری 250
ملزومات اداری 250
تصحیح اشتباه:
پایان فصل سوم
موفق باشید و به امید دیدار
هدف:
آشنایی با حساب های
خرید و فروش کالا
و نحوه محاسبه سود
فصل چهارم
1- موسسات خدماتی
2- موسسات خرید و فروش کالا
3- موسسات تولیدی
انواع موسسات انتفاعی
در ازای خدماتی که ارائه می دهند وجه دریافت می دارند
این وجه درآمد موسسه است و پس از کسر هزینه ها سود خالص موسسه بدست می آید.
1- موسسات خدماتی
این موسسات کالایی را به قیمت معینی خریده و پس از افزودن مبلغی به آن، آن را به فروش می رسانند
وجه دریافتی بابت فروش هم قیمت تمام شده خرید و هم مبلغ افزوده شده می باشد.
لذا برای تعیین سود خالص هم هزینه ها و هم قیمت تمام شده خرید باید از آن کسر گردد.
2- موسسات خرید و فروش کالا
این موسسات عموماً مواد اولیه های متفاوت را خریداری و پس از ترکیب و تغییر شکل آن،
آن را به صورت کالایی جدید درآورده و به فروش می رسانند
در این حالت قیمت تمام شده کالای ساخته شده همراه با هزینه ها می باید
از قیمت فروش کسر گردد تا سود خالص بدست آید.
3- موسسات تولیدی
ماهیت خریدهای این موسسات به دو دسته تقسیم می شود
1- کالایی که برای مصرف در داخل فروشگاه خریداری می شود.
مثال: ملزومات، اثاثه اداری
2- کالایی که برای فروش خریداری می شود.
حسابداری موسسات خرید و فروش کالا
حالت اول: خرید کالا برای مصرف داخلی
خرید اثاثه اداری به مبلغ 500 ریال به صورت نقد
حالت دوم: خرید کالا برای فروش
خرید پارچه توسط یک قماش فروشی به مبلغ 700 به صورت نقد
کلیه خریدهای فروشگاه در طی دوره می باشد.
مانده حساب خرید نشاندهنده
هزینه های انتقال کالا از محل خرید تا محل موسسه خریدار کالا می تواند
به عهده فروشنده و یا خریدار باشد
(هزینه هایی از قبیل، حقوق و عوارض گمرکی هزینه حمل و…)
اگر این هزینه ها به عهده خریدار کالا باشد پس
در حساب جداگانه ای به نام «هزینه های مستقیم خرید» ثبت می شود.
مانده این حساب در قیمت تمام شده کالای خریداری محاسبه می شود.
مثال: قماش فروشی آلفا بابت هزینه حمل پارچه خریداری مبلغ 100 ریال پرداخت نمود. (دفتر کل)
هزینه های مستقیم خرید 100
صندوق 100
پرداخت هزینه حمل پارچه
دفتر روزنامه
اگر کالای خریداری معیوب باشد و آن را عودت نمائیم، منطقی است حساب خرید را به میزان کالای برگشتی بستانکار کنیم، ولی این کار موجب؛
– عدم ارائه مبلغ واقعی خرید در طی دوره
– عدم امکان تصمیم گیری صحیح مدیران
می شود لذا
بهتر است برگشت کالاهای خریداری در حساب جداگانه ای باشد.
کاهنده خرید است پس از نظر افزایش / کاهش حساب خرید است.
حساب «برگشت از خرید»
درآمد موسسه خرید و فروش کالا ناشی از فروش کالا است پس هر معامله فروش کالا در حسابی به نام «فروش کالا» ثبت می شود.
فروش کالا
مثال: بخشی از پارچه موجود در فروشگاه آلفا به مقدار 1000 ریال نقداًٍ فروخته شد پس:
و اگر فروش به صورت نسیه باشد
هزینه حمل کالای فروش رفته هر چند در حسابی تحت همین نام ثبت می شود ولی بر خلاف هزینه حمل کالای خریداری صرفاً به عنوان یکی از اقلام هزینه، در صورت سود و زیان آورده می شود.
نکته:
اگر کالای فروخته شده به مشتری به دلیل عیب و نقص مرجوع شود، در حساب جداگانه ای با عنوان «برگشت از فروش» ثبت می شود حساب مذکور کاهنده فروش است پس از نظر افزایش / کاهش برعکس حساب فروش می باشد.
برگشت از فروش:
بخشی از کالای فروخته شده فروشگاه آلفا به ارزش 100 ریال به دلیل عیب و نقص مرجوع شد.
مثال:
انواع تخفیفات در موسسات تجاری
1- تخفیفات تجاری
2- تخفیفات بر اساس توافق طرفین
3- تخفیفات به دلیل عیب و نقص
4- تخفیفات نقدی خرید / فروش
– به مناسبت خاصی اجناس فروشگاه با تخفیف فروخته شود.
– یا خریدهای بالاتر از حد معینی مشمول تخفیف خاصی باشد.
تخفیفات تجاری در دفاتر ثبت نمی گردد.
1- تخفیفات تجاری
چانه زنی
در دفاتر ثبت نمی گردند.
2- تخفیفات بر اساس توافق طرفین
در این حالت خریدار یا فروشنده متوجه عیب و نقص می شود ولی به جای برگشت آن مقداری تخفیف می گیرد.
این تخفیف در حساب برگشت از خرید یا برگشت از فروش ثبت می گردد پس
3- تخفیفات به دلیل عیب و نقص
عنوان حساب «برگشت از خرید» را که قبلاً آموخته ایم به حساب «برگشت از خرید و تخفیفات» و «برگشت از فروش» را نیز به
«برگشت از فروش و تخفیفات» تغییر می دهیم.
پس
در این حالت فروشنده برای تشویق مشتری خود،
به پرداخت پیش از موعد وجه،
شرط می نماید که اگر نسیه خود را زودتر پرداخت
کند مشمول درصدی تخفیف خواهد شد.
4- تخفیفات نقدی
نسیه 30 روزه، 6 درصد تخفیف به شرط پرداخت 10 روزه و اینگونه نوشته می شود.
ن / 30 – 6/10
مثلاً
بر این اساس خریدار می باید مبلغ نسیه را حداکثر ظرف مدت 30 روز پرداخت نماید
اما اگر خواستار تخفیف 6 درصدی است باید حداکثر تا 10 روز وجه نسیه را پرداخت نماید.
1- اصل مبلغ بدهی
2- مبلغ تخفیف
3- خالص پرداختی
به فرض استفاده از شرط مذکور 3 مبلغ را می باید محاسبه نمود.
1- اصل مبلغ طلب
2- مبلغ تخفیف
3- خالص دریافتی
بدیهی است در حالتی که از منظر فروشنده بخواهیم محاسبه نمائیم
اصل مبلغ بدهی یا طلب در حساب های پرداختنی یا حساب های دریافتنی ثبت می شود.
خالص پرداختی یا دریافتی نیز در حساب صندوق/بانک ثبت می شود.
مبلغ تخفیف خرید یا فروش در حسابی تحت عنوان تخفیفات نقدی خرید یا تخفیفات نقدی فروش ثبت می گردد.
تخفیفات نقدی و برگشت ها از لحاظ ثبت و مانده طبیعی عکس حساب اصل خود هستند.
با توجه به مطالب پیش گفته
(تخفیفات نقدی خرید
+
برگشت از خرید)
–
(هزینه های مستقیم خرید
+
خرید)
=
خرید خالص
(تخفیفات نقدی فروش
+
برگشت از فروش)
–
فروش در طی دوره
=
فروش خالص
مثال:
فرض کنید فروشگاه آلفا مقداری پارچه به ارزش 500ریال بطور نسیه و با شرط ( ن/30-9/5) در تاریخ 5/12/XX خریداری نماید
تحلیل:
چون هنوز تخفیفی عملی نشده است لذا
5/12 خرید کالا 500
حسابهای پرداختنی 500
در روز10/12 وجه مربوط پس از کسر تخفیف پرداخت می شود پس :
1- اصل بدهی 500 ریال
2- مبلغ تخفیف (45)ریال
3- خالص پرداختی 455
آرتیکل مرکب دفتر روزنامه حاوی هر سه رقم
حسابهای پرداختنی 500
تخفیفات نقدی خرید 45
صندوق 455
پرداخت بدهی خرید پارچه
فرض کنید فروشگاه آلفا مقداری پارچه به ارزش 700ریال بطور نسیه و با شرط (ن/30-6/5) در تاریخ 11/12 می فروشد
مثال :
چون هنوز تخفیف عملی نشده است لذا
11/12 حسابهای دریافتنی 700
فروش کالا 700
تحلیل و ثبت:
5روز بعد در تاریخ 16/12 خریدار بدهی خود را پس از کسر تخفیف، ارائه می نماید لذا:
1- اصل طلب 700 ریال
2- مبلغ تخفیف (42)ریال
3- خالص دریافتی 658 ریال
آرتیکل مرکب دفتر روزنامه حاوی هر سه رقم
16/12 صندوق 658
تخفیفات نقدی فروش 42
حسابهای دریافتنی 700
دریافت وجه پارچه فروخته شده
چه نیازی به ارزیابی موجودی کالا در پایان دوره است؟
ارزیابی موجودی کالا در پایان دوره :
برای تعیین سود ویژه لازم است بدانیم که:
قیمت تمام شده کالای فروش رفته چقدر است؟
وبرای تعیین قیمت تمام شده کالای فروش رفته باید:
قیمت کالای موجود در فروشگاه را ارزیابی کنیم
روشهای محاسبه موجودی کالا
1- روش تعیین قیمت تمام شده
1-1- روش محاسبه مستقیم واحدهای مشخص کالا
1-2- روش محاسبه میانگین
1-3- روش اولین صادره از اولین وارده FIFO
1-4- روش اولین صادره از آخرین وارده LIFO
2- روش قیمت روز
3- روش اقل قیمت تمام شده و قیمت روز
روشهای ثبت موجودی کالا:
1- روش محاسبه دائمی موجودی کالا
2- روش محاسبه ادواری موجودی کالا
1-1- افتتاح حساب موجودی کالا
1-2- کلیه خریدها در بدهکار حساب ثبت می شود
1-3- هزینه های مستقیم خرید هم در بدهکار این حساب ثبت می شود
1-4- برگشت از خرید و تخفیفات و تخفیفات نقدی خرید در بستانکار ثبت می شود
1-5- موقع فروش علاوه بر آرتیکل (فروش وصندوق) حساب قیمت تمام شده کالای فروش رفته بدهکار و موجودی کالا بستانکار می شود
1- روش محاسبه دائمی موجودی کالا
در روش محاسبه دائمی موجودی کالا
در هر لحظه ,تعداد و ارزش موجودی کالا مشخص است و نیازی به ارزیابی نیست
این روش برای موسساتی که تعداد کالای مورد معامله آنها کم ولی ارزش آن بالاست مناسب است
(مانند بنگاههای خرید و فروش اتومبیل)
در این روش حساب موجودی کالا در پایان اولین سال فعالیت افتتاح و نشاندهنده مانده فروش نرفته کالا در اولین سال فعالیت است برخلاف روش قبل در این روش برای خرید و هزینه های مستقیم خرید و برگشت از خرید، حسابهای جداگانه در نظر گرفته می شود
این روش مناسب موسساتی است که حجم خرید و فروش آنها بالاست (سوپر مارکتها)
2- روش محاسبه ادواری موجودی کالا
در پایان اولین سال فعالیت موجودی کالاهای فروش نرفته, محاسبه و در بدهکار حساب موجودی کالا ثبت می شود
چگونگی افتتاح حساب موجودی کالا
فرض کنید مانده موجودی کالای فروشگاه آلفا در اولین سال فعالیت در انتهای سال مبلغ 230.000 باشد.
ثبت دفتر روزنامه:
29/12 موجودی کالا 230.000
خلاصه سود و زیان 230.000
ثبت موجودی کالای ارزیابی شده در انتهای سال
مثال:
در طول سال بعد مانده موجودی کالا به مبلغ 230.000 ریال بدون تغییر باقی می ماند. حال در انتهای دومین سال فعالیت فرض کنید ارزیابی مانده موجودی کالای فروشگاه آلفا مبلغ 643.000 ریال را نشان دهد.
ثبت اصلاح حساب موجودی کالا به شرح زیر است
1- کل موجودی ابتدای دوره به حساب خلاصه سود و زیان منتقل و مانده حساب صفر می شود
خلاصه سود و زیان 230.000
موجودی کالا 230.000
2- ارزیابی جدید را در بدهکار حساب موجودی کالا ثبت می نماییم
29/12موجودی کالا 643.000
خلاصه سودو زیان 643.000
چگونگی محاسبه سود خالص ( ویژه)
قبلاً آموختیم در موسسات خدماتی:
هزینه ها – درآمد حاصل از خدمات = سودخالص
اما در موسسات تجاری :
هزینه های طی دوره
–
سود ناخالص دوره مالی
=
سودخالص
و نحوه محاسبه سود ناخالص
درآمد حاصل از فروش
(فروش خالص)
قیمت تمام شده
کالای فروش رفته
سود ناخالص
=
–
نحوه محاسبه قیمت تمام شده کالای فروش رفته:
قیمت تمام شده کالای فروش رفته
موجودی کالا
در پایان دوره
قیمت تمام شده
کالای آماده
به فروش
قیمت تمام شده کالای آماده بفروش:
قیمت تمام شده کالای آماده به فروش
خرید خالص
در طی دوره
موجودی کالا
در ابتدای دوره
+
خرید خالص
خرید خالص در طی دوره
برگشت از خرید و تخفیفات
تخفیفات نقدی خرید
خرید در طی دوره
هزینه های مستقیم خرید
در آمد حاصل از فروش یا فروش خالص
فروش خالص
برگشت از فروش
تخفیفات نقدی فروش
فروش در طی دوره
حل مساله
Y + 250 = 850 250 – 850 = Y 600 = Y
خرید خالص + موجودی کالا اول دوره = قیمت تمام شده کالای آماده بفروش
700 – X = 800 700 + 800 = X 1500 = X
قیمت تمام شده کالای فروش رفته – فروش خالص = سود ناخالص
موجوی کالا در پایان دوره – قیمت تمام شده کالای آماده بفروش =قیمت تمام شده کالای فروش رفته
Z – 850 = 700
700 – 850 = z
150 = z
حل مساله نمونه
آقای جوادی پارچه فروش دوره گرد تصمیم به دایر نمودن فروشگاه قماش صداقت با وضعیت زیر گرفت
وجه نقد واریز به حساب بانک 300.000
موجودی پارچه 150.000
طلب از افراد 100.000
بدهی به افراد 200.000
مطلوب است ثبت دفتر روزنامه هر فعالیت
1/12 بانک 300.00
موجودی کالا 150.000
حسابهای دریافتنی 100.000
حسابهای پرداختنی 200.000
سرمایه آقای جوادی 350.000
سرمایه گذاری اولیه آقای جوادی در فروشگاه صداقت
در تاریخ دوم اسفند خرید اثاثه به طور نسیه به ارزش 600 ریال
2/12 اثاثه اداری 600
حسابهای پرداختنی 600
در تاریخ سوم اسفند ماه بخشی از اثاثه خریداری به ارزش 50ریال به دلیل عیب و نقص عودت شد
3/12 حسابهای پرداختنی 50
اثاثه اداری 50
در تاریخ 4/12 خرید پارچه به طور نسیه به ارزش 700ریال
4/12 خرید کالا 700
حسابهای پرداختنی 700
6/12 برگشت بخشی از کالاهای خریداری به ارزش 30ریال به دلیل عیب و نقص
حسابهای پرداختنی 30
برگشت از خرید و تخفیفات 30
7/12 فروش کالا به ارزش 500ریال و واریز وجه آن به بانک
7/12 بانک 500
فروش کالا 500
9/12 خرید اتومبیل به ارزش 105.000ریال که مبلغ 35.000ریال نقداٌ و برای بقیه سفته ای صادر و در اختیار فروشنده گذاشته شد:
9/12 وسائط نقلیه 105.000
بانک 35.000
اسناد پرداختنی 70.000
خرید نقدو نسیه اتومبیل
11/12 خرید کالا به ارزش 800ریال
با شرط ن/30-6/4 و پرداخت 30ریال هزینه حمل کالای مذکور
11/12 خرید کالا 800
حسابهای پرداختنی 800
هزینه های مستقیم خرید 30
بانک 30
12/12 برگشت قسمتی از کالای خریداری به ارزش 50ریال به دلیل عیب و نقص قرار شد این مبلغ به عنوان تخفیف محاسبه شود.
12/12 حسابهای پرداختنی 50
برگشت از خرید و تخفیفات 50
13/12 دریافت صورت تعمیر اتومبیل به مبلغ 40ریال
13/12 هزینه تعمیرات 40
حسابهای پرداختنی40
15/12 پرداخت وجه کالای خریداری در تاریخ 11/12 محاسبات:
اصل بدهی = 750 (البته اصل بدهی 800ریال بودکه 50ریال به دلیل عیب کالاتخفیف گرفته شد)
تخفیف6% = (45)
مبلغ پرداختی= 705
ثبت دفتر روزنامه :
15/12 حسابهای پرداختنی 750
تخفیفات نقدی خرید 45
بانک 705
بابت پرداخت بدهی خرید پارچه
فروش کالا به طور نسیه و باشرط:
16/12 فروش کالا به ارزش 900ریال به طور نسیه با شرط ن/30-5/3
16/12 حسابهای دریافتنی 900
فروش کالا 900
برگشت از فروش :
17/12 مبلغ 20ریال از پارچه فروخته شده دیروز به دلیل عیب و نقص به عنوان تخفیف محاسبه شد
17/12 برگشت از فروش و تخفیفات 20
حسابهای دریافتنی 20
خرید نقدی ملزومات
18/12 خرید ملزومات به ارزش 70 ریال به طور نقد
18/12 ملزومات اداری 70
بانک 70
خرید ملزومات به طور نقد
دریافت وجه فروش نسیه و اعمال تخفیف نقدی
19/12 دریافت وجه کالا فروخته شده در روز 16/12 محاسبات:
اصل طلب 880ریال (البته اصل طلب 900ریال بودکه 20ریال به دلیل عیب کالاتخفیف داده شد)
تخفیف5% (44)ریال
مبلغ دریافتی 836 ریال
ثبت دفتر روزنامه
19/12 بانک 836
تخفیفات نقدی فروش 44
حسابهای دریافتنی880
پرداخت هزینه :
پرداخت بهای برق مصرفی به ارزش20ریال و حقوق
کارکنان به ارزش50ریال
20/12 هزینه حقوق 50
هزینه برق20
بانک 70
خرید نسیه کالا و پرداخت هزینه حمل
24/12خریدکالا به ارزش500ریال به طور نسیه و پرداخت30ریال هزینه حمل
24/12خریدکالا500
حسابهای پرداختنی500
هزینه های مستقیم خرید30
بانک 30
فروش نقد و نسیه کالا:
26/12فروش پارچه به ارزش1000ریال که 700ریال آن نقدومابقی نسیه بوده است
26/ 12 بانک 700
حسابهای دریافتنی300
فروش کالا1000
پرداخت وجه بیمه :
27/12پرداخت بیمه اتومبیل به ارزش36ریال برای12ماه آتی (تاریخ شروع بیمه 20/12 می باشد)
27/12 پیش پرداخت بیمه 36
بانک 36
انجام انبار گردانی و تعیین موجودی :
در تاریخ 29/12پارچه فروش نرفته درفروشگاه بر اساس گزارش به میزان800ریال تعیین گردید
29/12خلاصه سودوزیان150
موجودی کالا 150
موجودی کالا 800
خلاصه سود وزیان 800
اصلاح حساب موجودی کالا در انتهای سال
پایان فصل چهارم
موفق باشید و به امید دیدار
هدف کلی
آشنایی با چگونگی تعدیل حسابها،
بستن حسابهای موقت ودائم
فصل پنجم
انواع حسابها :(دائمی , موقت و مخلوط )
1_حسابهای دائمی(واقعی)
فقط مربوط به یک دوره مالی نبوده و به
دوره مالی بعد منتقل می شوند
کلیه حسابهای ترازنامه (دارائیها، بدهیها و سرمایه) دائمی هستند
2- حسابهای موقتی (اسمی)
این حسابها در انتهای دوره مالی بسته شده و به دوره بعد منتقل نمی شود
کلیه حسابهای صورت سود و زیان که (فروش، درآمد، خرید،هزینه ها) به حساب خلاصه سود و زیان بسته می شوند، موقتی هستند.
انواع حسابها :(دائمی , موقت و مخلوط )
3- حسابهای مخلوط
مانده این حسابها مخلوطی از حسابهای دائمی و موقت است که با اصلاح حسابها قسمت دائمی از موقت جدا می شود.
ثبتهای اصلاحی درچهارگروه طبقه بندی می شود
ثبتهای اصلاحی درپایان دوره انجام میشود
انواع حسابها :(دائمی , موقت و مخلوط )
گروه اول:پیش پرداختهای هزینه
هزینه ای که منافع آن دربیش ازیک دوره مالی عایدمی گردد.
(مانند پیش پرداخت بیمه واستهلاک مربوط به ساختمان و نظایر آن)
روش اول : ثبت در دارائی
روش اول درثبت پیش پرداختهای هزینه
1-ثبت پیش پرداخت در بدهکار دارایی
قسمت منقضی شده به حساب هزینه منتقل می شود
انواع:1-ثبت تعدیلات استهلاک
فرض کنید شرکت آلفا ساختمانی را به ارزش 2.400.000
دراول فروردین ماه خریداری کرده باشد. اگر عمر مفید ساختمان20 سال باشد، پس ارزش ساختمان به تدریج ودرطول20سال به هزینه تبدیل می شود به شرطی که ساختمان ارزش اسقاط نداشته باشد پس هرسال 120.000(20/2.400.000) ریال هزینه استهلاک ساختمان است
و بدین ترتیب برای یکسال مبلغ120.000ریال هزینه شده است
ثبت اصلاحی در 29/12 به شرح زیراست
29/12 هزینه استهکلاک ساختمان 120.000
استهلاک انباشته ساختمان120.000
حساب هزینه استهلاک باسایر هزینه ها درحساب خلاصه سود و زیان بسته می شود وحساب استهلاک انباشته نیزبه عنوان حساب کاهنده دارائی در ترازنامه و در ذیل حساب ساختمان منعکس وبه سال بعد منتقل می شود
روش مستقیم در محاسبه استهلاک
سایرروشها درفصول بعد بررسی می شود
2-ثبت تعدیلات پیش پرداخت بیمه
فرض کنید موسسه آلفاباپرداخت مبلغ180.000ریال در تاریخ اول شهریوراتومبیل موسسه رابرای یکسال بیمه نماید.
ثبت دفترروزنامه درتاریخ اول شهریورچنین خواهد بود
1/6 پیش پرداخت بیمه اتومبیل180.000
بانک 180.000
واریز بیمه یکساله اتومبیل
2-ثبت تعدیلات پیش پرداخت بیمه
چون بیمه مربوط به یکسال وانتهای دوره مالی7ماه آن سپری شده است لذا حق بیمه شده منقضی شده می باید از پیش پرداخت بیمه خارج گردد
هزینه بیمه = (12/ 7 *180.000 )
29/12هزینه بیمه 105.000
پیش پرداخت بیمه 105.000
اصلاح حساب پیش پرداخت بیمه اتومبیل
2-ثبت تعدیلات پیش پرداخت بیمه
دانشجویان محترم دقت نمایند که سایر پیش پرداختها (پیش پرداخت اجاره و نظایر آن) به همین روش اعمال می گردد.
2-ثبت تعدیلات پیش پرداخت بیمه
ثبت تعدیلات مربوط به ملزومات
ملزومات، دارایی هایی هستند که به طورروزانه مصرف می شود. (لوازم التحریرونظایرآن)
خریدهای ملزومات در طی دوره در بدهکارحساب ملزومات ثبت می شود
درانتهای دوره مالی پس از شمارش موجودی,به میزان قیمت ملزومات مصرف شده به بدهکار هزینه ملزومات منتقل می شود
مثال:
موسسه آلفا در15اردیبهشت ماه مبلغ 40.000بابت خریدملزومات پرداخت نمود
15/2ملزومات اداری 40.000
بانک 40.000
بابت خرید نقدی ملزومات
علیرغم آنکه تا انتهای سال،3نوبت دیگر ملزومات اداری به همان میزان خریداری شد و در بدهکار حساب مذکور ثبت شد، مصرف ملزومات درطول دوره از حساب مذکور نشان داده نشده است درتاریخ29/12مقدارموجودی ملزومات اداری پس از شمارش بالغ بر15.000ریال می باشد
ثبت تعدیلات مربوط به ملزومات
29/12هزینه ملزومات 145.000
موجودی ملزومات 145.000
تعدیل حساب ملزومات اداری
ثبت تعدیلات مربوط به ملزومات
ثبت تعدیلات مربوط به ملزومات
برخی از حسابداران ترجیح می دهند پیش پرداختهای
هزینه را مستقیماً دربدهکار یک حساب هزینه ثبت نمایند.دراین حالت آن قسمت را که منقضی نشده است به یک حساب دارایی منتقل می کنیم
ثبت تعدیلات مربوط به پیش پرداخت- روش ثبت در حساب هزینه
مثال :
موسسه بتا مبالغ پرداختی بیمه را در حساب هزینه ثبت
مینماید فرضا پرداخت مبلغ240.000ریال بابت بیمه
یک اتومبیل درتاریخ 1/8 این گونه در دفتر روزنامه
ثبت شده است
ثبت تعدیلات مربوط به پیش پرداخت- روش ثبت در حساب هزینه
1/8 هزینه بیمه اتومبیل000/240
بانک 000/240
بابت پرداخت بیمه اتومبیل
ثبت تعدیلات مربوط به پیش پرداخت- روش ثبت در حساب هزینه
در انتهای دوره مالی محاسبات مربوط انجام می شود
حق بیمه ماهانه 20.000= 12÷ 240.000
حق بیمه منتفی شده 100.000= 5 20.000
140.000= 100.000- 240.000
حق بیمه منتفی نشده
ثبت تعدیلات مربوط به پیش پرداخت- روش ثبت در حساب هزینه
29/12پیش پرداخت بیمه اتومبیل 140.000
هزینه بیمه اتومبیل 140.000
تعدیل حساب هزینه بیمه اتومبیل
ثبت تعدیلات مربوط به پیش پرداخت- روش ثبت در حساب هزینه
ثبت تعدیلات مربوط به پیش پرداخت- روش ثبت در حساب هزینه
همانگونه که قبلاً آموختیم هزینه بیمه اتومبیل به سودوزیان منتقل ودر محاسبه سود خالص تاثیر می نهد.
مانده وپیش پرداخت بیمه اتومبیل نیز به سال بعد منتقل می شود
امّا…
ثبت تعدیلات مربوط به پیش پرداخت- روش ثبت در حساب هزینه
چون روش موسسه بتاثبت پیش پرداخت در حساب هزینه است، به منظور حفظ ثبات رویه در ابتدای سال بعد می باید مانده پیش پرداخت بیمه مجدداٌ به حساب هزینه منتقل گردد
پس
ثبت تعدیلات مربوط به پیش پرداخت- روش ثبت در حساب هزینه
1/1 هزینه بیمه اتومبیل 140.000
پیش پرداخت بیمه اتومبیل140.000
ثبت پیش پرداخت در هزینه بیمه
ثبت تعدیلات مربوط به پیش پرداخت- روش ثبت در حساب هزینه
در موسسه بتا ملزومات نیز در حساب هزینه ثبت میشود بر این اساس خرید100.000ملزومات دردفتر روزنامه
اینگونه ثبت میشود
4/11هزینه ملزومات100.000
بانک 100.000
بابت خرید ملزومات
ثبت تعدیلات مربوط به ملزومات- روش ثبت در حساب هزینه
با فرض اینکه در انتهای دوره مبلغ 35.000 ریال ملزومات در موسسه موجود باشد.
29/12 ملزومات اداری 35.000
هزینه ملزومات 35.000
اصلاح حساب ملزومات
ثبت تعدیلات مربوط به ملزومات- روش ثبت در حساب هزینه
ثبت تعدیلات مربوط به ملزومات- روش ثبت در حساب هزینه
با توجه به روش موسسه بتا، در ابتدای سال بعد ثبت زیر ضروری است
1/1 هزینه ملزومات اداری 35.000
ملزومات اداری 35.000
انتقال مانده ملزومات به هزینه
ثبت تعدیلات مربوط به ملزومات- روش ثبت در حساب هزینه
اصلاح پیش دریافت درآمد
2- اصلاح پیش دریافت های درآمد
اگر موسسه ای مبلغی را از مشتریان خود دریافت نماید تا در آینده، کالا یا خدماتی را ارائه نماید، مبلغ دریافت شده به عنوان پیش دریافت در آمد تلقی و ماهیتاً تا مادامیکه کالا و خدمت تحویل نشده نوعی بدهی است
روش ثبت به دو صورت خواهد بود.
1- ثبت در حساب یک بدهی
در این حالت مبلغ دریافت شده در بدهکار بانک / صندوق ثبت و حساب پیش دریافت در آمد بستانکار می گردد
مثال
اصلاح پیش دریافت درآمد
شرکت آلفا با دریافت مبلغ 150.000 ریال متعهد می شود که پشتیبانی کامپیوترهای شرکت گاما را به مدت 6ماه بعهده بگیرد
1/11 بانک 150.000
پیش دریافت درآمد 150.000
اصلاح پیش دریافت درآمد – ثبت در بدهی
در انتهای سال مالی شرکت آلفا خدمات 2ماه را انجام داده است، در نتیجه مبلغ 2ماه از بدهی مذکور، به عنوان درآمد تحقیق یافته است
اصلاح پیش دریافت درآمد – ثبت در بدهی
29/12 پیش دریافت درآمد 50.000
درآمد حاصل از خدمات 50.000
ثبت درآمد تحقق یافته 2 ماهه
قرارداد با شرکت گاما
اصلاح پیش دریافت درآمد – ثبت در بدهی
اصلاح پیش دریافت درآمد – ثبت در بدهی
اگر حسابدار شرکت مبلغ مذکور را به عنوان درآمد تلقی نماید و آنرا در حساب درآمد ثبت نماید
1/11 بانک 150.000
درآمد حاصل از خدمات150.000
اصلاح پیش دریافت درآمد – ثبت در درآمد
در انتهای سال مالی فقط 2ماه از مبلغ مذکور درآمد و 4ماه آن بدهی است لذا مبلغ بدهی به حساب پیش دریافت درآمد منتقل می شود
29/12 درآمد حاصل از خدمات 100.000
پیش دریافت درآمد 100.000
تعدیل حساب درآمد
اصلاح پیش دریافت درآمد – ثبت در درآمد
مانده حساب دریافت درآمد به عنوان یک حساب دائمی به سال بعد منتقل می شود به منظور حفظ ثبات رویه در ابتدای سال مجدداً مبلغ مذکور از بدهی به حساب درآمد منتقل می شود
اصلاح پیش دریافت درآمد – ثبت در درآمد
1/1 پیش دریافت درآمد 100.000
درآمد حاصل از خدمات 100.000
اصلاح پیش دریافت درآمد – ثبت در درآمد
3- هزینه های ثبت نشده
اینگونه هزینه ها تحقق یافته اند اما در دفاتر ثبت نشده اند.
مثال، اجاره ماهانه دفتر در حالتی که اواسط ماه اسفند قرارداد اجاره تنظیم شده باشد و پرداخت منوط به اتمام یک ماه کامل باشد.
مثال: فرض کنید موسسه آلفا در 15 اسفند ماه یک فروشنده را با حقوق ماهانه 200.000 ریال به کارگیرد، با توجه به تنظیم گزارش پس از یک ماه انجام کار، در انتهای اسفند ماه فروشنده مذکور به اندازه نیمی از حقوق ماهانه خود را طلب دارد، هرچند مبلغی دریافت ننماید.
پس
3- هزینه های ثبت نشده
4-هزینه حقوق 100.000
حقوق پرداختنی 100.000
ثبت حقوق 15روز فروشنده
3- هزینه های ثبت نشده
3- هزینه های ثبت نشده
4- در آمدهای ثبت نشده
درآمدهایی که تحقق یافته است ولی دریافت و ثبت نشده است
فرضاً موسسه قراردادی را منعقد و دریافت وجه منوط به اجرای کامل کار باشد.
در چنین حالتی به میزان کار انجام شده می باید درآمد شناسایی شده و در بستانکار حساب درآمد ثبت شود
4- در آمدهای ثبت نشده
مثال: شرکت آلفا بدون دریافت وجهی پشتیبانی خدمات کامپیوتری شرکت پیام را طبق قراردادی به میزان 90.000 ریال به عهده گرفته است اگر در انتهای اسفند ماه براساس نظر کارشناسان 30% کار انجام شده باشد
ثبت دفتر روزنامه
4- در آمدهای ثبت نشده
29/12 درآمد دریافتنی 27.000
درآمد حاصل از خدمات 27.000
ثبت درآمد تحقیق یافته
4- در آمدهای ثبت نشده
4- در آمدهای ثبت نشده
پس از انجام اصلاحات:
تنظیم صورتهای مالی
– تراز نامه
– صورت سود و زیان
– صورت سرمایه
و کاربرگ
فرآیند بستی حسابهای موقت و دائم
1- کلیه حسابهای موقتی که مانده بستانکار دارند ( فروش کالا- درآمدها- برگشت از خرید و …)
به اندازه مانده، بدهکار شده و در مقابل خلاصه سود و زیان بستانکار می شود
ثبت دفتر روزنامه بستن حسابهای موقت:
فروش XXX
درآمد بهره XXX
درآمد اجاره XXX
برگشت از خرید و تحقیقات XXX
تخفیفات نقدی خرید XXX
خلاصه سودو زیان XXX
2- کلیه حسابهای موقتی که مانده بدهکار دارند
(خرید کالا- برگشت از فروش و تخفیفات – هزینه ها و …) به میزان مانده، بستانکار شده و در مقابل حساب خلاصه سودو زیان بدهکار می شود.
ثبت دفتر روزنامه بستن حسابهای موقت:
29/12 خلاصه سودو زیان XXX
خرید XXX
هزینه های مستقیم خرید XXX
برگشت از فروش و تخفیفات XXX
تخفیفات نقدی فروش XXX
هزینه حقوق فروشندگان XXX
هزینه آگهی XXX
هزینه … XXX
ثبت دفتر روزنامه بستن حسابهای موقت:
3- مانده حساب خلاصه سودوزیان
اگر بدهکار باشد نشاندهنده زیان خالص
اگر بستانکار باشد نشاندهنده سود خالص
است و
باید به حساب سرمایه منتقل شود
ثبت دفتر روزنامه بستن حسابهای موقت:
بستن حساب سود وزیان
در حالت سود:
خلاصه سود وزیان XXX
سرمایه XXX
درحالت زیان:
سرمایه XXX
خلاصه سودوزیان XXX
4- مانده حساب برداشت نیز به حساب سرمایه منتقل می شود
سرمایه XXX
برداشت XXX
بستن حساب برداشت
بستن حساب برداشت
5- تهیه تراز آزمایشی
به منظور حصول اطمینان از صحت حسابها تراز آزمایشی اختتامی
بستن حسابهای دائمی
روش اول:
6-1- کلیه حسابهای دارای مانده بدهکار و بستانکار با یکدیگر بسته می شود
29/12 استهلاک انباشته ساختمان XXX
استهلاک انباشته تجهزات XXX
// //
// //
حسابهای پرداختنی XXX
اسناد پرداختنی XXX
// //
// //
سرمایه XXX
صندوق XXX
بانک XXX
حسابهای دریافتنی XXX
اسناد دریافتنی XXX
// //
// //
بستن حسابهای دائمی
روش دوم:
6-2- از دو حساب واسطه به نامهای تراز اختتامی و تراز افتتاحی استفاده می شود
بستن حسابهای دائمی
بستن حسابهای دائمی
29/12 استهلاک انباشته ساختمان XXX
استهلاک انباشته تجهزات XXX
// //
// //
حسابهای پرداختنی XXX
اسناد پرداختنی XXX
// //
سرمایه XXX
تراز اختتامی XXX
تراز اختتامی XXX
صندوق XXX
بانک XXX
حسابهای دریافتنی XXX
اسناد دریافتنی XXX
// //
افتتاح حسابهای دائمی در
ابتدای سال بعد به دو روش انجام میشود :
روش اول :
کلیه حسابهای دارائی بدهکار
و کلیه حسابهای بدهی و سرمایه بستانکار
میگردد.
افتتاح حسابهای دائمی در سال بعد
روش اول:
1/1 صندوق XXX
بانک XXX
حسابهای دریافتنی XXX
// //
// //
استهلاک انباشته ساختمان XXX
// // تجهیزات XXX
حسابهای پرداختنی XXX
// //
// //
سرمایه XXX
روش دوم:استفاده از تراز افتتاحی
1/1 صندوق XXX
بانک XXX
حسابهای دریافتنی XXX
// //
// //
تراز افتتاحی XXX
تراز افتتاحی XXX
استهلاک انباشته ساختمان XXX
// // تجهیزات XXX
حسابهای پرداختنی XXX
// //
سرمایه XXX
به پایان آمد این دفتر حکایت همچنان باقی
به صد دفتر نشاید گفت شرح حال مشتاقان
موفق باشید
والاخره تفویض الامر الیه