پاورپوینت تداوم خشکسالی در استان هرمزگان


تداوم خشکسالی در استان هرمزگان:

آمار بارندگی طی 13 سال گذشته از سال آبی 1378- 1377 لغایت سال آبی 1391- 1390، بیانگر45 درصد کاهش بارندگی نسبت به میانگین بارش بلند مدت استان می باشد.

تحت این شرایط علی رغم بارش های نسبی حادث شده در برخی از مناطق استان در سال آبی (91-90) تاکنون میانگین بارندگی در سطح استان نسبت به بلندمدت ، حدود 43% می باشد و کاهش معادل 57% را نشان می دهد.

تداوم خشکسالی در سال جاری و از طرفی پراکنش زمانی و مکانی نا مناسب بارشهای استان و همچنین اثرات نامطلوب ناشی از تداوم خشکسالیهای چندین ساله باعث شده که منابع پایه در شرایط بسیار ضعیف و رو به زوال قرار گیرد.

میانگین بارندگی در استان در سال زراعی 91-90 (از اول مهر ماه سال 90 لغایت 31/4/91)

بارندگی استان طی 13 سال گذشته و مقایسه آن با مقدار میانگین

میانگین بارندگی در سال زراعی 91-90 تاکنون ، 85/61 میلیمتر بوده که نسبت به میانگین بلندمدت آن (205 میلیمتر)، 15/143 میلیمتر کاهش داشته است.

نمودار بالا بیانگر این است که طی 13 سال گذشته بطور کلی میانگین بارندگی سالانه از متوسط بارش کمتر بوده که این امر به تداوم پدیده خشکسالی در استان کمک می کند.

مقایسه بارندگی سال 91-90 با سال زراعی 90-89 و میانگین بلندمدت

شاخصهای خشکسالی استان هرمزگان

میزان کاهش بارندگی نسبت به میانگین نرمال
مقدار و نوع بارش در نوبتهای بارندگی ( میزان ، مدت زمان و شدت بارش)
تعداد منابع آبی خشک شده ( چاه –قنات – چشمه) و میزان کاهش جریانهای دائمی آب .
میزان کاهش تولیدات زراعی ، باغی و دامی(عدم کشت،کاهش سطوح باغات،تلفات دام) .
وضعیت مراتع ومیزان کاهش ظرفیت آن .
طرحهای مطالعاتی واجرایی مقابله باخشکسالی(سدهای کوچک تامین آب،عملیات آبخیزداری).
طغیان آفات وبیماریهای گیاهی ودامی ناشی ازخشکسالی .

سیاستهای بخش کشاورزی در راستای کاهش اثرات خشکسالی :

هدایت اقدامات از سمت مدیریت بحران به سمت مدیریت ریسک .
اولویت دادن به اقدامات زیر بنائی جهت تامین آب و جلوگیری از هدر رفت منابع آبی در هنگام وقوع بارندگی .
استفاده بهینه از منابع آبی و بالا بردن راندمان استفاده از آب با بهره گیری از روشهای جدید .
الگوهای کشت متناسب با وضعیت خشکی و خشکسالی استان .
آموزش روستائیان و کشاورزان به منظور دست یابی به روشهای نوین به منظور بهره برداری بهینه از منابع آبی .
حرکت به سمت استفاده از اراضی غیر قابل استفاده با استفاده از آبهای با کیفیت پایین .
ایجاد تناسب بین فعالیتهای زراعی و دامپروری در راستای تهیه علوفه مورد نیاز
ایجاد تحول در ساختار سنتی دامداریها به سیستمهای نوین ( نیمه صنعتی و صنعتی ) .

راهکارهای اجرائی بخش کشاورزی در مقابله با خشکسالی :

جلوگیری از هدر رفت آب در مسیر انتفال به مزارع با اجرای طرحهای احداث کانالهای آبیاری وخطوط انتقال آب و احداث شبکه های فرعی آبیاری .
تامین آب از طریق احداث سدهای خاکی ، بتنی و ملاتی و احداث سدهای زیرزمینی .
احیا و مرمت قنوات وچشمه ها .
اجرای طرحهای آبیاری تحت فشار .
اجرای عملیات تسطیح اراضی به منظور افزایش راندمان توزیع آب در اراضی .
تغییر الگوی کشت به سمت گیاهان مقاوم به کم آبی .
بکارگیری آبهای شور جهت آبیاری با استفاده از روشهای نوین آبیاری
انجام اقدامات لازم در جهت تحویل حجمی آب به بهره برداران کشاورزی با توجه به الگوی مصرف بهینه آب

تغییر الگوی پرورش دام سبک به سنگین در سیستمهای پرواری در جهت کاهش فشار دام بر مرتع .

ایجاد تناسب بین بخش زراعت و دامپروری به منظور تهیه علوفه مورد نیاز .

استفاده از گیاهان بومی منطقه جهت تامین غذای مورد نیاز دام .

استفاده از منابع آب غیر متعارف جهت تامین آب مورد نیاز بخش کشاورزی ( استفاده ازآبهای شوروپساب فاضلاب) .

توسعه کشتهای متراکم و همچنین روشهای جدید کشت .

چگونگی تاثیر خشکسالی بر بخش کشاورزی:

خسارت وارده به منابع آب کشاورزی با توجه به نیاز به کف شکنی چاهها به میزان 43 % کل چاههای استان ( 9398 حلقه چاه ) و خسارت به قطره چکانها و تاسیسات آبیاری تحت فشار در سطح 10 % سطوح اجرا شده آبیاری تحت فشار ( 7120 هکتار ) و خسارت به چشمه ها و قنوات ( 145 رشته قنات و 623 دهنه چشمه ) جمعا به میزان حدود 418954 میلیارد ریال برآورد می گردد .

مشخصات چشمه ها به تفکیک شهرستان و اعتبار مورد نیاز جهت مرمت و بازسازی

مشخصات قنوات به تفکیک شهرستان و اعتبار مورد نیاز جهت مرمت و بازسازی

مشخصات چاههای کشاورزی به تفکیک شهرستان واعتبارموردنیازجهت مرمت وبازسازی

مشخصات پروژه های آبیاری تحت فشاربه تفکیک شهرستان واعتبارموردنیازجهت مرمت وبازسازی

ب: تولیدات گیاهی

تاثیر پدیده خشکسالی بر:
ایجاد تنش آبی برای گیاهان .
کاهش شدید عملکرد محصولات کشاورزی .
افزایش آفات گیاهی وجوندگان شامل موش به مکانهای سبز از جمله باغها و مزارع هجوم آورده گسرتش کنه مرکبات، سن گندم و آفاتی از این قبیل در سطح استان در نتیجه خشک شدن مراتع .

میزان کاهش تولید محصولات گرمسیری (انبه)
متوسط قیمت هر کیلو : 5000 ریال

میزان کاهش تولید محصول مرکبات
متوسط قیمت هر کیلو : 5000 ریال

میزان کاهش تولید محصول نخیلات آبی
متوسط قیمت هر کیلو : 5000 1 ریال

خسارت وارده ناشی از خشکسالی به تولید ات زراعی
مبنای محاسبه: (گندم4تن-4500ریال)(ذرت8تن-4500ریال) (سبزی و صیفی 20تن -3000ریال)
میلیون ریال

برآورد خسارت ناشی از خشکسالی ناشی از شیوع آفات و بیماریهای گیاهی

ج: خسارت ناشی از خشکسالی بر دام وطیور

قریب به 85 % تغذیه دامهای استان خصوصا دامهای سبک داشتی ( گوسفند و بز ) و دامهای روستائی از طریق مراتع تامین می گردد(شرائط ویژه اقلیمی استان و نیز عدم توسعه کشت علوفه بدلیل کمبود آب ) .

خشکسالیهای متوالی باعث افت شدید تولید علوفه های مرتعی گردیده که با توجه به وابستگی دامها به مراتع جهت تعلیف ‘ تولیدات دامی نیز از قبیل :
گوشت قرمز (وزن لاشه و تلفات) حدود30% کاهش ، تولید شیر و زایش کاهش 35% را به دنبال داشته است.

درمجموع حدود 434808 میلیون ریال خسارت ( طبق جدول زیر) به بخش دام و عشایر استان وارد گردیده است .

خسارات ناشی از خشکسالی بر بخش دام در سال زراعی91-1390
گوشت قرمز هر کیلو : 140000ریال ؛ شیر هر کیلو : 8000 ریال

جمع کل خسارت وارده ناشی از خشکسالی در سال زراعی 91-90

پایان