1
تبیین فرصتهای صادرات – سرمایه گذاری و بازاریابی درکشورهای اسلامی با رویکرد امارات عربی متحده
2
برخی اطلاعات کلی کشورهای اسلامی
کشور های اسلامی جهان شامل 57 کشور می باشند.
24 % جمعیت جهان در کشورهای اسلامی ساکن هستند.
بیش از 30 درصد ذخائر نفت و نزدیک به 70 درصد ذخائر گاز طبیعی در اختیار کشورهای اسلامی است .
3
برخی اطلاعات کلی کشورهای اسلامی
40 در صد ذخائر فسفات ، 38 درصد ذخائر بوکیست ، 37 درصد ذخائر قلع ، 15 درصد ذخائر اروانیوم و 12 درصد ذخائر کروم متعلق به کشورهای اسلامی است .
از دیگر منابع معدنی در کشورهای اسلامی می توان به ، سنگ آهن ، زغال سنگ ، مس ، سرب ، روی ، میکا ، پتاس ، برمیت ، کبالت ، سنگهای ساختمانی و… اشاره نمود.
بخش عمده ای از تولیدات کشاورزی نظیر ؛ پنبه ، خرما ، انگور ، برنج ، کتان ، کنف ، گندم ، توتون و… در کشورهای اسلامی تولید می شود .
4
برخی اطلاعات کلی کشورهای اسلامی
با وجود امکانات یاد شده متاسفانه میانگین رشد اقتصادی کشورهای اسلامی در دهه اخیر معادل 5/2 درصد بوده است .
میانگین در آمد سرانه کشورهای اسلامی کمتر از 1000 دلار بوده است و 30 کشور اسلامی پائین ترین در آمد سرانه را در مقیاس جهانی دارا می باشند.
کشورهای اسلامی در سال 2006 کمتر از 10 درصد در تجارت جهانی سهم داشته اند.
5
شاخص های مهم تجاری اعضای سازمان کنفرانس اسلامی (OIC) در سال 2006 میلادی
ماخذ: CIA و ITC
6
مبادلات تجاری بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای اسلامی طی سالهای 86-1382
واحدارزش:میلیارد دلار
ماخذ: آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران
* آمار کارشناسی نشده
7
ویژگیهای جغرافیایی کشور امارات عربی متحده
جغرافیای طبیعی ،انسانی و سیاسی
نام رسمی : امارات عربی متحده (UNITED Arab Emirates)
موقعیت جغرافیایی : واقع در جنوب غربی قاره آسیا و جنوب شرقی منطقه خلیج فارس ، از شرق با کشور عمان و از جنوب با عربستان هم مرز است .
وسعت سرزمین : حدود 83600 کیلو متر مربع ، همچنین 867 کیلومتر خطوط مرزی و نیز 1318 کیلومتر خطوط ساحلی نیز دارا می باشد.
8
جمعیت: 6/4 میلیون نفر
نرخ رشد جمعیت : 8/3%
گروه های نژادی: 19% عرب بومی ، 23% اعراب غیر بومی و ایرانیان ، 50% اتباع کشورهای آسیای جنوب شرقی و 8 درصد ما بقی نیز اتباع سایر کشورها می باشند.
ادیان: 96% مسلمان ( 16% شیعه و 80% سنی ( مالکی )) ، 4% پیرو سایر مذاهب
زبان: زبان رسمی عربی و سایر زبانهای رایج عبارتند از : فارسی ، انگلیسی ، هندی و اردو
9
پایتخت: ابوظبی
تاریخ استقلال: دوم دسامبر 1971
نوع حکومت : فدراسیونی مرکب از امرای هفت شیخ نشین ( شورای عالی حکام )
رئیس شورای عالی : شیخ خلیفه بن زائد آل نهیان ( از سوم نوامبر2004)
نخست وزیر: شیخ محمود بن راشد آل مکتوم ( از 5 ژانویه 2006)
10
ساختار اقتصادی و بازرگانی کشور امارات عربی متحده
تولید ناخالص داخلی (GDP): 8/145 میلیارددلار (براساس شاخص برابری قدرت خرید)
تولید ناخالص داخلی (GDP): 6/189 میلیارد دلار (براساس نرخ مبادله رسمی)
میزان رشد تولید ناخالص داخلی: 5/8 درصد
درآمد سرانه : 55200 دلار
سهم بخش های مختلف در GDP: کشاورزی (3/2 درصد)، صنعت (9/61درصد) و خدمات (8/35درصد)
11
ساختار اقتصادی و بازرگانی کشور امارات عربی متحده
نیروی کار : 1/3 میلیون نفر
توزیع نیروی کار در بخشهای مختلف :کشاورزی (7 درصد) ، صنعت (15 درصد ) و خدمات (78 درصد)
جمعیت زیر خط فقر : 5/19 درصد
نرخ تورم : 12 درصد
12
میزان ذخائر نفتی : 8/97 میلیارد بشکه
میزان تولید نفت: 5/2 میلیون بشکه در روز
صادرات نفت : 5/2 میلیون بشکه در روز
صنایع عمده : فولاد ، محصولات پتروشیمی ، منسوجات ، آلومینیوم ، سیمان ، کودهای شیمیایی و تعمیر کشتی
13
نرخ رشد صنعت: 1/5 درصد
محصولات عمده کشاورزی: خرما ،سبزیجات،آبزیان و لبنیات
محصولات عمده معدنی: نفت و گاز
واحد پول کشور: درهم امارات
نرخ ارز: 67/3 درهم = یک دلار امریکا
14
میزان ذخایر گاز طبیعی : 8/5 تریلیون ( متر مکعب )
میزان تولید گاز طبیعی : 45 میلیارد ( متر مکعب )
میزان مصرف گاز طبیعی : 5/39 میلیارد ( متر مکعب )
میزان صادرات گاز طبیعی : 7/6 میلیارد ( متر مکعب )
15
میزان واردات گاز طبیعی: 3/1 میلیارد ( متر مکعب )
ارزش صادرات : 152 میلیارد دلار
ارزش واردات: 7/94میلیارد دلار
موازنه بازرگانی : 3/57 (+) میلیارددلار
16
کالاهای عمده صادراتی امارات به جهان
نفت خام
گاز طبیعی
ماهی
خرما
ری اکسپورت
17
ماشین آلات و تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی
ماشین آلات ، راکتور ها و دیگ های حرارتی
سوخت های معدنی ، نفت خام و محصولات حاصل از تقطیر آنها
سنگ های گرانبها ، مروارید و مسکوکات
انواع خودرو
هواپیما ، فضا پیما و قطعات و متفرعات آنها
کالاهای عمده وارداتی امارات از جهان
18
بخش کشاورزی
به عنوان یکی از بخش های کم اهمیت در اقتصاد امارات
زمینها ی قابل کشت : 7/0 درصد
از مهمترین مشکلات کشاورزی امارات ، کمبود زمین های قابل کشت ، گرمای شدید هوا ، هجوم ملخ ها و نوسان سقف تولیدات سالانه کشاورزی به دلیل کم آبی می باشد.
سهم بخش کشاورزی در تولید ناخالص داخلی در سال 2007 برابر با 3/2%
تولیدات بخش کشاورزی عبارتند از : خرما ، میوه و سبزیجات ، دامپروری ، مرغ ، تخم مرغ و آبزیان می باشند.
توجه شدید دولت به امر گسترش فعالیت های کشاروزی از طریق ارائه یارانه و نیز توسعه فضاهای سبز و جلوگیری از گسترش سطح بیابانها در سالهای اخیر چشمگیر بوده است .
وضعیت بخش های کشاورزی، صنعت و معدن، خدمات و توریسم در کشور امارات عربی متحده
19
بخش صنعت و معدن
بخش صنایع از جمله بخشهای مهم این کشور می باشد
نفت ، گاز ، سیمان ، آلومینیوم ، فولاد ، محصولات پتروشیمی و تعمیرو ساخت کشتی از بخشهای عمده صنعتی
از بین مراکز صنعتی می توان به منطقه صنعتی شارجه اشاره نمود.
از بین تولیدات برتر می توان به محصولات پتروشیمی ( نفتی ) و آلومینیوم ( غیر نفتی ) اشاره نمود
دارا بودن ذخایر قابل توجهی از نفت خام و گاز طبیعی
20
بخش خدمات
از مهمترین بخشهای اقتصادی این کشور
36 درصد از سهم تولید ناخالص داخلی در سال 2007
بخش حمل و نقل ( مخصوصاً دریائی ) به عنوان یکی از مهمترین بخشهای خدماتی
ارائه تسهیلات در گمرکات کشور به منظور تسریع در انجام امور گمرکی
توسعه و تجهیز بنادر و فرودگاهها به پیشرفته ترین ابزار
اجرای طرحهای توسعه ای ساختمانی ، جاده ای ، پل سازی و ارتباطات
21
بخش توریسم
جهانگردی در امارات بعنوان بخش مهم اقتصادی
تلاشهای دولت امارات به منظور دستیابی به ارز خارجی و درآمد حاصل از این بخش
جاذبه های توریستی فراوان دراین کشور عبارتند از ؛ آفتاب درخشان ، سواحل دیدنی و جذاب با امکانات عالی تفریحی ، وجود بیابانها و واحه ها ، جشنواره های مختلف جهت خرید و برگزاری انواع نمایشگاهها و کنفرانس های بین المللی
وجود صنعت توریسم و زیر ساخت ها ی قابل قبول در این کشور از قبیل ؛ صنعت هوانوردی پیشرفته با امکانات فرودگاهی بسیار مدرن ، وجود شرکت های هواپیمائی کار آمد ، ایجاد بازار های متنوع خرید ، امکان اقامت سریع و آسان در انواع هتل های موجود
22
چشم انداز اقتصادی امارات عربی متحده
منابع اصلی تامین بودجه امارات ، درآمدهای حاصل از فروش نفت خام و فرآورده های نفتی، صادرات مجدد ، توریسم و سرمایه گذاری خارجی
گام های موثر دولت امارات در زمینه انجام اصلاحات و بهبود زیرساخت های اقتصادی از جمله آزادسازی نظام تجاری و عدم مداخله در آن ، محدودیت بسیار ناچیز بر واردات ، بسیج کلیه امکانات دولتی جهت تشویق و گسترش مبادلات تجاری ، ایجاد فضای مناسب جهت جذب سرمایه گذاریهای خارجی ، انجام سرمایه گذاری در دیگر کشورها، ایجاد مناطق آزاد تجاری و عدم دریافت مالیات بر در آمد و مصرف
جذب سرمایه گذاریهای خارجی در سالهای اخیر ، بعنوان مثال در سال 2006 حجم سرمایه گذاری خارجی جذب شده حدود 20 میلیارد دلار
23
زیر ساختهای امارات عربی متحده
بخش بانکداری
سیستم بانکی در امارات بصورت دولتی – خصوصی می باشد
تعداد 25 بانک خارجی و 21 بانک داخلی در امارات با سرمایه ای بیش از 150 میلیارد دلار در حال فعالیت می باشند
بانک مرکزی امارات مسئول انجام نظارت ، سیاست گذاری و فرمول بندی کلیه عملیات بانکی ، اعتباری و پولی کشور می باشد
چندین بانک سرمایه گذاری و نیز موسسات مالی در امارات فعالیت می نمایند
24
بخش راه ها و حمل و نقل
موقعیت جغرافیایی امارات به عنوان یک Hub منطقه ای در خلیج فارس و در همسایگی کشورهای عمان ، عربستان ، قطر ، نزدیکی به ایران و دیگر کشورهای منطقه فرصت مناسبی را برای تبدیل این کشور به بزرگترین پایانه حمل و نقل دریایی منطقه خلیج فارس فراهم نموده است .
امارات دوبی به تنهایی به عنوان واسطه ای تجاری بین کشورهای آسیای میانه ، خاورمیانه و آفریقا می باشد.
وجود بنادر مجهز و امکانات پیشرفته ، اسکله های متعدد و امکان جابجائی بیش از 5 میلیون کانتینر در سال
25
پهلوگیری بیش از 7 هزار کشتی کانتینر بر در سال 2007 در بنادر امارات
طرح احداث راه آهن سراسری امارات به طول 350 کیلومتر که ابوظبی را به سواحل شرقی فجیره متصل خواهد نمود
وجود 38 فرودگاه ، سه شرکت هواپیمایی و پرواز به بیش از 80 نقطه جهان و برنامه جهت جابجائی بیش از 60 میلیون مسافر تاسال 2012 میلادی
26
حضور در سازمانهای بین المللی
سازمان تجارت جهانی (WTO)
سازمان کنفرانس اسلامی (OIC)
جنبش عدم تعهد (NAM)
کمیسیون سازمان ملل برای تجارت و توسعه (UNCTAD)
سازمان اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی ملل متحد (UNESCO)
صندوق بین المللی پول (IMF)
بانک توسعه اقتصادی عرب (ABEDA)
صندوق توسعه اقتصادی و اجتماعی عرب (AFESD)
صندوق پول اعراب(AMF)
سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (FAO)
گروه 77 (G-77)
آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA)
بانک بین المللی ترمیم و توسعه وابسته به بانک جهانی (IBRD)
اتاق بازرگانی اسلامی (ICC)
بانک توسعه اسلامی (IDB)
سازمان کشورهای صادر کننده نفت (OPEC)
شورای همکاری خلیج فارس (PGCC)
و….
27
وضعیت مبادلات تجاری امارات عربی متحده با جهان طی سال های 2007-2002
ارزش:میلیارد دلار
ماخذ:World Fact book 2007 و ITC
28
کشورهای عمده وارد کننده کالا از امارات در سال 2006
ماخذ: ITC
29
کشورهای عمده صادر کننده کالا به امارات عربی متحده در سال 2006
ماخذ: ITC
30
عمده ترین گروههای کالائی صادراتی امارات عربی متحده به جهان طی سال 2006(ارزش به میلیون دلار)
ماخذ: ITC
31
عمده ترین گروههای کالائی وارداتی امارات عربی متحده از جهان طی سال 2006(ارزش به میلیون دلار)
ماخذ: ITC
32
وضعیت روابط دو جانبه جمهوری اسلامی ایران و امارات عربی متحده
33
موافقتنامه ها و تفاهم نامه های موجود بین دو کشور
موافقتنامه بازرگانی در سال 1350
متاسفانه علیرغم سطح بالای مبادلات تجاری ، همکاریهای رسمی اقتصادی میان دو کشور تاکنون درغالب امضای موافقتنامه ها میسر نگشته لیکن درسفر اخیر ریاست محترم جمهوری به آن کشور ، طرفین موافقت خود را جهت برگزاری اولین اجلاس کمیسیون مشترک ابراز نمودند . دراین رابطه هیات مقدماتی در فروردین ماه سالجاری (1387) به جمهوری اسلامی ایران سفرنمود.
34
انعقاد موافقتنامه تجارت آزاد با کلیه اعضا ی شورای همکاری خلیج فارس و از جمله امارات عربی متحده در دستور کار وزارت بازرگانی قرار دارد .
وجود همکاری در سازمانهای بین المللی و تخصصی
برگزاری نشست های کنسولی به منظور حل و فصل مشکلات اتباع ایرانی
انجام مذاکرات اولیه به منظور انعقاد موافقتنامه ها ی : همکاری های قضائی ، استرداد مجرمان و مبارزه با قاچاق کالا و پولشوئی
امضای موافقتنامه همکاریهای گمرکی به طرف اماراتی پیشنهاد شده است .
امضای تفاهم نامه همکاری در زمینه استاندارد به طرف اماراتی پیشنهاد شده است .
35
همکاریهای تجاری و سرمایه گذاری
اعزام رایزن بازرگانی از سوی سازمان توسعه تجارت
تاسیس دفتر سازمان توسعه تجارت
تاسیس شورای مشترک بازرگانان ایران و امارات عربی متحده
تشکیل اتاق بازرگانی الکترونیک بین دو کشور
حضور در نمایشگاههای برگزار شده طی سالیان گذشته
36
ثبت بیش از 11000 شرکت ایرانی در امارات ( تعداد 4500 شرکت فقط بصورت مغازه فعالیت می کند)
تشکیل روابط سرمایه گذاری
علیرغم عدم وجود موافقتنامه ارزش سرمایه گذاری امارات عربی متحده در ایران 7/8629 ( میلیون دلار) بوده است .
سرمایه گذاری میلیاردها دلار توسط ایرانیان در پروژه های مختلف امارات
خرید حدود 7 درصد از سهام سازمان بنادر دبی توسط ایرانیان
37
زیرساخت های روابط جمهوری اسلامی ایران و امارات عربی متحده روابط بانکی :
شعب بانک های ملی و صادرات در آن کشور دائر می باشند.
روابط کارگزاری از طریق 18 بانک مستقردر آن کشور برقرار می باشد .
پوشش صندوق ضمانت صادرات ایران به میزان 240 میلیون دلار
روابط حمل و نقل :
تعداد 308 پرواز در هفته از شهرهای مختلف ایران به مقصد امارات
شرکت هواپیمائی امارات تعداد 26 پرواز درهفته به مقصد جمهوری اسلامی ایران دارد.
تردد منظم کشتی ها و لنج های مسافری و باری از بنادر شهید باهنر ، بوشهر ، خرمشهر ، لنگه ، آبادان و….. به مقصد بنادر امارات
راه اندازی خط کشتیرانی میان قشم و دبی در سال 86
38
تعداد 4 فروند کشتی از شرکت کشتیرانی والفجر به مقصد بنادر امارات در حال سرویس دهی می باشند .
تعداد 8 فروند کشتی Feeder جهت حمل و نقل محمولات کانتینری در حال تردد بین ایران و بنادر منطقه خلیج فارس می باشند.
اولین نشست کمیته مشترک همکاریهای بندری – دریائی بین دو کشور در آبان سال 1386 برگزار گردید.
ترانزیت حدود 2 میلیون تن کالا از مبدا دوبی به کشورهای آسیای مرکزی وقفقاز
39
فهرست نمایشگاههای برگزار شده در امارات عربی متحده طی سالهای 1386- 1382
40
فهرست نمایشگاههای پیش بینی شده در امارات عربی متحده طی سال 1387
41
آمار صدور خدمات فنی – مهندسی از جمهوری اسلامی ایران به امارات عربی متحده از سال 1386-1382
42
مبادلات تجاری میان جمهوری اسلامی ایران و امارات عربی متحده طی سالهای 1386- 1376
ارزش : میلیون دلار
ماخذ: آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران
* : آمار کارشناسی نشده
43
نمودار روند صادرات جمهوری اسلامی ایران به امارات عربی متحده طی سالهای 1386- 1376
ارزش : میلیون دلار
44
نمودار روند واردات جمهوری اسلامی ایران از امارات عربی متحده طی سالهای 1386- 1376
ارزش : میلیون دلار
45
تحلیل روند مبادلات تجاری میان جمهوری اسلامی ایران و امارات عربی متحده
افزایش واردات ایران از کشور امارات از سال 1377 شروع و بعد از یک دوره رشد تقریباً یکنواخت مجدداً از سال 1382 تاکنون شدیداً روند صعودی داشته است .
صادرات ایران نیز به مقصد امارات از سال 79 به بعد با روند افزایشی همراه بوده ( البته به استثنای سالهای 84 و 85)
میانگین رشد صادرات ایران طی سالهای اخیر حدود 27 درصد و میانگین رشد واردات نیز حدود 38 درصد بوده است .
تراز تجاری باکشور مذکور همواره منفی و به نفع امارات بوده است .
بیشترین میزان واردات مربوط به سال 1386 و بیشترین صادرات مربوط به سال 1383 می باشد.
46
سهم امارات عربی متحده در مبادلات تجاری با جمهوری اسلامی ایران طی سالهای 86- 1380
ارزش : میلیون دلار
ماخذ: آمار گمرک ج.ا.ایران ( بااحتساب میعانات گازی )
* آمار کارشناسی نشده
47
عمده ترین اقلام صادراتی جمهوری اسلامی ایران به امارات عربی متحده در سالهای 1386-1382
سایر مخلوط هیدروکربورهای بودار
گازهای نفتی و طبیعی
پسته تازه یا خشک کرده
روغن موتور
فرش دستباف
حلال های رقیق کننده
آلومینیوم بصورت کارنشده
قیر نفت
روغن های سبک صنعتی
محصولات از آهن و فولاد
زعفران
خشکبار
زیور آلات و جواهرات
حیوانات زنده
صیفی جات
48
عمده ترین اقلام وارداتی جمهوری اسلامی ایران از امارات عربی متحده در سالهای 1386-1382
بنزین
شمش از آهن و فولاد
محصولات از آهن و فولاد
اجزاء و قطعات توربین های گازی
اجزاء و قطعات ماشین آلات
گوشی تلفن همراه
اجزاء و قطعات کامپیوتر
قند و شکر از نیشکر
موز
سیگار
دستگاههای مخابراتی ، رادیوئی و خود پرداز
ماشین آلات راهسازی
انواع وسائط نقلیه موتوری
ماشین ها و دستگاههای مکانیکی
روغن های سبک
49
مزیت های کالائی ایران برای صادرات به امارات عربی متحده
زعفران ، تره بار، خشکبار، فرش ، گلیم و صنایع دستی (عدم وجود رقیب جدی )
آهن آلات و شمش انواع فلزات
مواد معدنی و محصولات پایه جهت برخی کارخانجات و صنایع امارات
گل و گیاه
فرآورده های پتروشیمی
خدمات فنی – مهندسی از قبیل : احداث پل ، جاده سازی ، شهرک سازی و مسکن و دیگر بخش های تخصصی مانند نفت و گاز
50
دلائل خرید های غیر مستقیم جمهوری اسلامی ایران (واردات از امارات عربی متحده )
عوامل بازرگانی ، بانکی و لجستیک موجبات خرید غیر مستقیم می باشند .
شرکت های دولتی به دلیل امکان : تامین مالی و نرخ های بهره کم از امارات خرید داشته اند .
نزدیکی جغرافیائی و کاهش هزینه حمل و نقل و تحویل سریع ، پیشنهادهای بهتر فروش ، امکان تقسیم اعتبارات اسنادی وسهولت عملیات بانکی
51
وجود نماینده های فروش و بعضاً نمایندگی انحصاری شرکت های مهم فروشنده و سازنده کالاها در امارات عربی متحده
ایجاد دفاتر برخی شرکت های ایرانی در امارات عربی متحده
بخشی از اقلام وارداتی ایران مستقیماً به مقصد ایران ازمبادی اصلی ( به جز کشور امارات ) انجام می شود و فقط عملیات بانکی و سفارش در کشور مذکور انجام می گردد.( مانند : تجهیزات نیروگاهی ، صنعتی و غیره )
52
پیشنهادات اجرائی در زمینه تنظیم روابط اقتصادی با امارات عربی متحده
باعنایت به حجم بالای مبادلات تجاری وجود موافقتنامه و تفاهم نامه های اقتصادی – تجاری جهت تسهیل و پشتیبانی از مراودات بشدت مورد نیاز می باشد.
انجام اصلاحات در حوزه های اصلی اقتصاد کشور در جهت جلب سرمایه های داخلی و خارجی ؛ ایجاد امنیت ، افزایش بهره وری ، تشویق ، کاهش نرخ تورم و…
انجام اصلاحات در حوزه مناطق آزاد جهت افزایش توان رقابت با امارات عربی متحده
فعال کردن شبکه بانکی کشور منطبق با استانداردهای بین المللی
53
تلاش در جهت هماهنگی بین بنادر و گمرکات
توسعه و تجهیز بنادر و تسهیل در امور گمرکی
تقویت و توسعه ناوگان حمل و نقل دریائی
پیگیری فعال برنامه مبارزه با قاچاق کالا
تسریع در عقد موافقتنامه تجارت آزاد با کشور های حوزه خلیج فارس ( جزو دستور کار وزارت بازرگانی )
54
با تشکر از دست اندر کاران محترم
برگزاری همایش تبیین فرصتهای صادرات – سرمایه گذاری و بازاریابی در کشورهای اسلامی
امید است تا فعالان اقتصادی با استفاده از تسهیلات ایجاد شده و با طرح مشکلات و پیشنهادات خود در زمینه های مختلف ، مسولین را در توسعه روابط با کشورهای اسلامی یاری نمایند.
55
پایان
وزارت بازرگانی
سازمان توسعه تجارت ایران
اداره کل بازرگانی کشورهای عربی و آفریقائی