به نام خدا دانشگاه *** استاد مربوطه: *** تهیه کننده: ***
تاریخچه آزمون های روانی
کتل برای اولین بار در سال 1890 از واژه آزمون استفاده کرد.
آلفرد بینه در سال 1905 اولین آزمون روانی را منتشر کرد.
1- آزمون های کارایی
2- آزمون های شخصیت
1- فردی
2- گروهی
1- آزمون های مدادکاغذی
2- آزمون های عملی یا ابزاری
1- آزمون های کلامی
2- آزمون های غیر کلامی
1- آزمون های معلّم ساخته
2- آزمون های استاندارد
1- آزمون های شخصیت
2- آزمون های استعداد
3- آزمون های یادگیری
طبقه بندی آزمون ها
کاربرد
روش اجرا
ویژگی های بیرونی
استفاده از کلام
دقت مساحت
موضوع مورد مطالعه
ویژگی های اصلی آزمون
اعتبار یا پایایی
[بیانگر ثبات و پایداری نتایج یک آزمون در اجراهای متعدد]
روایی
[آزمون همان چیزی را اندازه بگیرد که برای آن ساخته شده است]
روایی ظاهری
روایی محتوا
روایی پیش بینی
روایی همزمان
روایی سازه
حساسیت یا ظرافت تشخیص
[توانایی تفکیک و تقسیم بندی و نشان دادن تفاوت های افراد]
اجرای مجدد یک آزمون
روش کودر ریچاردسون
روش های محاسبه اعتبار یک آزمون
اجرای دو فرم موازی
روش دو نیمه کردن
بررسی ضریب همبستگی بین نتایج دو آزمون
بررسی ضریب همبستگی بین نتایج آزمون و آزمونی با محتوای مشابه که از لحاظ شکل ظاهری متفاوت است
(روش فرد – زوج)
بررسی ضریب همبستگی بین نتایج دو نیمه آزمون و سپس بدست آوردن ضریب همبستگی آزمون از طیق فرمول اسپیرمن-براون
بررسی میزان همبستگی درون آزمون از طریق فرمول کودر ریچاردسون
آزمون وکسلر
دیوید وکسلر در دهه 13930 به مطالعه آزمون های استاندارد پرداخت و 11 خرده آزمون را ساخت.
در سال 1949 مقیاس هوش برای کودکان تدوین شد.
آزمون وکسلر کودکان از 12 آزمون فرعی تشکیل شده است (6 آزمون کلامی و 6 آزمون غیر کلامی).
آزمون وکسلر برای بزرگسالان شامل 11 آزمون است.
آزمون بینه
آزمون هوش بینه اولین سری آزمون های روانی است.
این آزمون در سال 1905 تدوین شده است.
برای شنسائی کودکان دیرآموز و عقب مانده ذهنی تدوین شده بود.
این آزمون در ابتدا 30 سوال داشت که در تجدید نظرهای بعدی به 54 سوال افزایش یافت.
نسخه تجدیدنظر شده ی این آزمون به نام استنفرد-بینه شهرت یافته است.
مفهوم ضریب هوشی آی کیو برای اولین بار در مقیاس استنفرد-بینه به کار رفت
آزمون بینه
اولین سری آزمون های روانی
تدوین توسط بینه در سال 1905
هدف آزمون شناسایی کودکان دیر آموز و عقب مانده ذهنی بود
در ابتدا 30 سوال داشت که در تجدید نظرهای بعدی به 54 سوال افزایش یافت
آزمون بینه در آمریکا به نام آزمون استنفرد-بینه شهرت یافت
مفهوم ضریب هوشی IQ برای اولین بار در مقیاس استنفرد-بینه به کار رفت
آزمون ریون
درسال 1930 توسط جان سی ریون طراحی شد
همه یسوالات مربوط به این آزمون شامل طرح های بصی هندسی هستند و6 گزینه دارند
این تست برای افراد 9تا18 سال طراحی شده است
برای نمره گذاری،نمره ی خام،(0تا60) را در جدول سن پیدا کرده و بهره هوشی را حساب می کنیم.
اولین بار در سال 1940 معرفی شد و چندین بار ویرایش شده است
توسط هتاوی و مک کنیلی که اعضای هیئت علمی دانشگاه مینه سوتا هستند طراحی شده است
آخرین ویرایش آزمون با نام MMIP-2 ، شامل 527 سوال است که برای پاسخگویی 60 تا 90 دقیقه زمان نیاز دارد
نسخه کوتاه تر آزمون شامل 338 سوال است که 35-50 دقیقه زمان نیاز دارد
نسخه مخصوص نوجوانان بین 14 تا 18 سال با نام MMIP-A تهیه شده که 478 سوال دارد و یک ساعت زمان نیاز دارد
سوالات آزمون دو گزینه ای و به صورت درست / نادرست است
آزمون 10 مقیاس بالینی و شخصیتی و 3 مقیاس روایی دارد
آزمون
MMPI
مقیاس های آزمون
MMPI
1. هیپو کندری یا خود بیمار انگاری (Si)
شامل 32 سوال
نمره بالا نشان دهنده نگرانی های بی مورد و ناسالم درباره سلامتی است
2.افسردگی (D)
شامل 57 سوال
رضایت از زندگی را می سنجد
نمره بالا ممکن است نشانه افسردگی باشد
3- هیستیری
شامل60سوال
سنجش واکنش آزمودنی به استرس
نمره بالا نشانه انتقال مشکلاتی مانند اضطراب و تضاد به بدن برای مواجهه نشدن با آن و بیان غیرمستقیم این تضادهاست.
برای شناسایی بیمارانی که اختلال حسی حرکتی دارند طراحی شده است
4- انحراف روانی یا سایکوپاتیک
شامل50 سوال
برای شناسائی آسیب های روانی طراحی شده است
نمره بالا ممکن است شانه اختلال شخصیت باشد
5-مردانگی/ زنانگی
هدف مقیاس کسب اطلاعات درباره گرایشات جنسی فرد بوده (زمانی که تمایلات همجنسگرایانه به عنوان یک اختلال شناخته می شوند)
این مقیاس با ترجیح جنسی افراد مرتبط نیست.نمره بالا در مردان نشان دهنده عدم سازگاری با علایق مردانه کلیشه ای است ودر زنان برعکس.
9- هیپومانیا
شامل46 سوال
نمره بالا یعنی نشانه های مرتبط با اختلال دوقطبی را دارد.
نمره پایین نشان دهنده عدم وجود اختلال نیست.
10-درونگرائی اجتماعی
شامل69 سوال
سنجش درونگرائی و برونگرئی
نمره بالا نشان میدهد آزمودنی مهارت های اجتماعی پایینی دارد و از موقعیت های اجتماعی کناره می گیرد.
8- اسکیزوفرنی
شامل87 سوال
نمره بالا نشان دهنده احساس جدائی فرد از اجتماع و فهمیده نشدن است و در نوجوانان نشان دهنده هویت نامنسجم و احساس جدائی از جامعه
7-ضعف روان شناختی یا خستگی روانی
شامل 48 سوال
نشانگر میزان پریشانی فرد است
این مقیاس دیگر به عنوان تشخیص استفاده نمیشود.
6-پارانویا
شامل40 سوال
بررسی نشانه های مربوط به روان پریشی
نمره بالا میتواند نشانه اختلالات روان پریشی یا اختلال شخصیت پارانوئید باشد.
آزمون میلون
درسال 1977 توسط تئودور میلون تدوین شد.
شامل 175 سوال و 28 مقیاس است{24 مقیاس بالینی و 4 مقیاس روایی}
گزینه های آزمون به صورت بله و خیر است
آزمون برای بزرگسالان بالای 18 سال مناسب است.
مدت زمان موردنیاز برای پاسخ به آزمون 20-30 دقیقه است.
تفسیر آزمون از طریق محاسبه امتیاز نرخ پایه بی آر و مقایسه آن است.
این آزمون در میان آزمون های عینی شخصیت بعداز ام ام پی آی بیشترین کاربرد را دارد.
الگوهای اختلال شخصیت
مقیاس های روائی
مقیاس های آزمون میلون
اختلال شخصیتی شدید
سندروم بالینی شدید
اسکیزوئید
اجتنابی
افسرده
نمایشی
خودشیفته
ضداجتماعی
پرخاشگر
جبری یا تکانشی بودن
منفعل-پرخاشگر
(منفی گرایی)
خودآزاری
اضطراب
جسمانی شکل
دوقطبی
کج خلقی یا دیس تایمی
وابستگی به الکل
وابستگی به مواد
اختلال استس پس از سانحه
میزان خودافشائی
مطلوبیت
تنزل
الگوهای سندروم بالینی
اسکیزوتایپی
مرزی
پارانوئید
اختلال فکر
افسردگی عمده
اختلال هذیانی
آزمون بندر گشتالت
لورتا بندر درسال 1938 برای ارزیابی سطح دیداری،ادراکی،حرکتی طراحی شده است.
شامل9 کارت میباشد.
دامنه نمرات بین 20تا 30 است.
با محاسبه سن رشدی و مقایسه تقویمی آن ها میتوان تست را تغییر داد.
شاخص های هیجانی بندر گشتالت
1.اغتشاش درنظم ← نشانگر ضعف برنامه ریزی اشکال در سازماندهی اطلاعات،اغتشاشات ذهنی احتمالی و برون ریزی است.
2. اندازه بزرگ تصاویر ← نشانگر برون ریزی است.
3. قاب کردن طرح ها ← نشانگر گرایش های تکانشی گری همراه با کنترل ضعف درونی است.
4. بسط و توسعه ← نشانگر رفتارهای تکانشی و برون ریزی است.
5. ترسیم مجدد بدون اصلاح تصویر قبلی ← نشانگر تکانشی گری،اضطراب و تحریک پذیری هیجانی است.
6. خطوط نازک ← نشانگر ترس،کمروئی و گوشه گیری است.
شاخص های هیجانی بندر گشتالت
7. کارهای اضافی بدون دقت ← نشانگر پیش فعالی همراه تکانشگری یا بدون آن،پرخاشگری وبرون ریزی است.
8. اندازه کوچک ← نشانگر اضطراب،گوشه گیری،ترسو بودن و کاهش خودانگیختگی است.
9. خطوط موج دار ← نشانگر احتمالی اضطراب،ضعف هماهنگی حرکتی و بی ثباتی هیجانی است.
10. خطیره به جای دایره ← نشانگر شتابزدگی و پرخاشگری است و نشان میدهد که اشتغال ذهنیآزمودنی به اندازه ای درباره مشکلات شخصی خود زیاد است که ممکن است از انجام تکالیف خودسرباز بزند.
11. افزایش تدریجی اندازه ها ← نشانگر ناتوتنی دربرابر تحمل ناکامی و یا شخصیت انفجاری میباشد.
12. طرح های اضافی و خودساخته ← نشانگر ترس های شدید،اضطراب و شتغال ذهنی با افکار درونی.
آزمون TRT
آزمون تی آرتی یک آزمون فرافکن است
شامل 20 کارت با تصاوی مبهم است
آزمونگر میتواند داستان را به صورت کمی یا کیفی تفسیر کند.(قهرمان داستان،نیازهافشارها،تعارفات درونی)
آزمون NEO
در سال 1970 برای ولین بار توسط کوستاچونیو رابرت مک کری ارائه شد
در سال 1990 آزمون توسعه یافته تر و کامل تر منتشر شد
فرم بلند آزمون دارای 240 سوال است که 30 تا 40 دقیقه زمان نیاز دارد
فرم کوتاه آزمون دارای 60 سوال است که 15 دقیقه زمان نیاز دارد
گزینه های آزمون به صورت بله/خیر است
آزمون دارای 5 عامل است و هرعامل 6 زیرگروه دارد
این آزمون در موقعیت های شغلی و در منابع انسانی کاربردی است
نمرهگذاری از طریق کلید آزمون و ترسیم نیمرخ روانی انجام می شود
آزمون NEO
برون گرایی
روان رنجوری
باز بودن (انعطاف پذیری)
توافق پذیری
وظیفه شناسی
آزمون کتل
فرم متداول این پرسشنامه دارای 187 سوال است
مدت زمان موردنیاز برای پاسخگوئی به این آزمون به صورت فردی 40 دقیقه است
کتل اطلاعات خود را از سه منبع ال دیتا،کیو دیتا،تی دلتا جمع آوری کرده است
آزمون کتل یک آزمون کاربردی است که بسته به اینکه به چه منظور انجام میگیرد میتوتن آن را تغییر داد
این آزمون سه مقیاس دارد1-هشت خرده آزمون2-چهارخرده آزمون3-چهارخرده آزمون
عوامل 16 گانه شخصیتی کتل
1-ادواری خوئی،گسیخته خوئی(سردم آمیزی،مرم گریزی):به میزان و نحوه تعاملات اجتماعی میپردازد
2-هوش عمومی،نارسائی عقلی(استدلال انتزاعی،استدلال عینی):با توجه به نوع سازمان یافتگی شخصیت،هوش را میسنجد
3-من بسیار قوی،من بسیار ضعیف:بین بی ثباتی عاطفی و خستگی روانی وغیره تا
پایداری هیجانی و غیره در نوسان است
4-سلطه گری،سلطه پذیری:متغیر بین روحیه مستقل تا وابستع
5-سرزندگی،دل مردگی:متغیر بین ساکت،افسرده وپرحرف و با نشاط
عوامل 16 گانه شخصیتی کتل
6-فرامن نیرومند،فرامن ضعیف:مغیر بین غیرقابل اعتماد،بی اراده وغیره تا با وجدان،دارای احساس مسئولیت وغیره
7-بی باکی،کمروئی:متغیر بین ترسو و خجالتی و حادثه جو وسرشار از هیجان
8-حساسیت هیجانی،زمختی رشدیافتگی(حساس،نرم خو،غیرحساس،یکدنده):میزان حساسیت به احساس دیگران
9-بدبین،قابل اعتماد:متغیر بین علاقه مند به دیگران و زودجوش تا شکاک و بدگمان
10-خیال پرداز،اهل عمل:برای نشان دادن ترکیب گستاخی،وابستگی عاطفی و خودنمائی(میزان خیال گردازی و عمل گرائی)
عوامل 16 گانه شخصیتی کتل
11-زیرکی،سادگی:به میزان وجود صراحت کلامی میپردازد
12-مطمئن،دارای احساس گناه:بیانگر میزان اطمینان به خود و سطح انتظار از خویشتن
13-محافظه کاری،باز بودن نسبت به تغییر:اندازه گیری گرایش فرد به تجربه ی راههای جدید
14-فردگرائی،گروه گرائی(مسلط برخود،متکی به دیگران):سطح تاثیرپذیری و وابستگی و تسلط برخود را میسنجد.
15-کمال گرا،اختلال مدارا:میزان وسواس کاری و نظم رفتاری
16-مضطرب،آرام:سطح بروز هیجان در شخصیت ها و میزان آرامش و ناشکیبائی رفتاری
آزمون SCL90
آزمون اس سی ال90 شمل 90 سوال 5گزینه ای است
این آزمون در سال1973 توسط دروگاتیس معرفی شد
فرم نمایی آزمون در سال 19796 تهیه شد
آزمون 9 بعد مختلف را دربرمیگیرد و 7 عامل افسردگی،اضطراب،تختلال در کارکرد اجتماعی،پارانویا،احساس نگرانی،روان پریشی و پرخاشگری را میسنجد
شاخص های کلی آزمون SCL90
الف- شاخص علائم کلی(جی اس آی):نشان دهنده سطح یا عمق اختلال
ب- علاشاخص علائم مثبت ناراحتی (پی اس دی آی): سنجش شدت ناراحتی
ج- شاخص جمع علائم مثبت(پ اس تی):تعداد علائم گزارش شده
9 بعد مختلف آزمون SCL90
1-شکایت جسمانی(جسمی سازی):مشکلات روانی که روی عملکرد بدن تاثیر میگذارد.
2-وسواس و اجبار(اختلال وسواس فکری،اجباری):افکاری که به صورت غیرقابل مقاومت و ناخواسته و بی وقفه تجربه میشود
3-حساسیت در روابط متقابل(حساسیت بین فردی):معیار حساسیت بین فردی بر احساس بی کفایت و حقارت در مقایسه با دیگران تمرکز داردگ
4-افسردگی: بازتاب کننده ی طیفی از نشان دهنده افسردگیبالینی است.
5- اضطراب:گنجانده شدن علائم کلی اضطراب مانندعصبی بودن،تنش و لرز در این معیار.
9 بعد مختلف آزمون SCL90
6- پرخاشگری:ویژگیهایی مانندرنجش،تحریک پذیری،پرخاشگری وخشم را نشان میدهند.
7-ترس مرضی:پاسخ ترس مداوم به یک فرد،مکان،شی یا موقعیت خاص
8-افکار پارانوئیدی:یک شیوه تفکر بی نظم که منعکس کننده افکار پارانوئیدی مانند خصومت،ترس از دست دادن و غیره
9- روان پریشی
پایان…
موفق ، پیروز و سربلند باشید…