چک لیست نشانه های اختلالات روانی (25SCL-)
لطفا پس خواندن دقیق هر عبارت، پاسخ خود را بر اساس طبقه بندی زیر مشخص نمائید.
0= هیچ
1=کمی
2= تا حدی
3= زیاد
4= به شدت
به شدت
زیاد
تاحدی
کمی
هیچ
عبارت
آیا این احساس به شما دست داده است که بدون اینکه راجع به افکار خصوصی خود به کسی چیزی گفته باشید دیگران از آنها با خبر شده اند؟
1
آیا احساس تنگی نفس کرده اید؟
2
آیا ناگهان و بدون دلیلی دچار ترس شده اید؟
3
آیا احساس کرده اید که نسبت به آینده امید خود را از دست داده اید؟
4
آیا ایراد گیر و بهانه جو شده اید؟
5
آیا احساس کرده اید که بدنتان خواب می رود و پاگزگز(مور مور) می شود؟
6
آیا احساس ترس کرده اید؟
7
آیا احساس لرزش در اندام های بدن خود داشته اید؟
8
آیا این احساس را کرده اید که مردم نسبت به شما مهربان نیستند یا شما را دوست ندارند؟
9
آیا مجبور بوده اید که به دلیل ترس بعضی کارها را نکنید یا به بعضی جاها نروید یا به بعضی چیزها دست نزنید؟
10
آیا در برخیکارها بی توجه و بی دقت شده اید؟
11
آیا حالت تهوع یا دل بهم خوردگی داشته اید؟
12
آیا این فکر به ذهنتان خطور کرده است که به زندگی خود خاتمه دهید؟
13
آیا از مسافرت با اتوبوش یا قطار راه آهن احساس ترس کرده اید؟
14
آیا این احساس را داشته اید که می ترسید تنها از خانه بیرون بروید؟
15
آیا در گلو احساس گرفتگی کرده اید مثل اینکه چیزی در گلویتان گیر کرده باشد؟
16
آیا دچار حالت گر گر گرفتگی یا سرما شده اید؟
17
آیا بی اشتها شده اید؟
18
آیا صداهایی بگوشتان می رسد که دیگران نمی توانند آنها را بشنوند؟
19
آیا وقتی مردم به شما نگاه می کنند یا درباره شما حرف می زنند احساس ناراحتی می کنید؟
20
آیا تمرکز حواس نداشته اید؟ یعنی در جمع کردن حواس خود روی کارها مشکل داشته اید؟
21
آیا اتفاق افتاده است که احساس کنید مغزتان کار نمی کند؟
22
آیا افکاری به ذهنتان وارد شده است که احساس کنید مال خودتان نیست بلکه دیگران آنها را در ذهنتان گذاشته اند؟
23
آیا این احساس را داشته اید که دیگران شما را زیر نظر دارند یا درباره شما حرف می زنند؟
24
آیا در بعضی از قسمتهای بدن خود احساس ضعف و سستی کرده اید؟
25
چک لیست نشانه های اختلالات روانی (25SCL-):
نسخه تجدید نظر شده فهرست 90 نشانه ای (scl-90) یک ابزار خودگزارش دهی رایج برای سنجش آسیب شناسی روانی است. این اختصاص برای سنجش آن دسته ناراحتی های جسمی و روانی ساخته شده که پاسخ دهندگان اخیراً تجربه نموده اند. 90 ماده این مقیاس نشانه هایی را توصیف می کنند که بیماران روان پژشکی و پژشکی به وفور تجربه و گزارش می نمایند. نسخه اولیه فهرست 90 نشانه ای یعنی scl90 با استفاده از ماده های اصلی فهرست نشانه هاپکینز(دراگاتیس، لیپمن، ریکلز، اولنهات و کاری،1974) و اضافه کردن ماده های جدید به مقیاس مذکور و هم چنین ایجاد تغییراتی در شیوه درجه بندی و روش اجرا توسط دراگاتیس، لیپمن و کاوی(1973) ساخته شد. بر اساس تجراب بالینی و نتایج تحلیل های روانسنجی که روی scl90انجام گردید، اصلاحاتی در آن اعمال و scl-90-r نامیده شد(دراگاتیس، ریکلز و راک، 1976).
ساختار عاملی این مقیاس موضوع پژوهش های بسیاری قرار گرفته است اما علی رغم ادعای سازندگان آن، در اکثر این مطالعات ساختار 9 عاملی اصلی تائید نشده است(برای مثال، واسند و اسکرندال ، 1999؛ راتر و همکاران، 1996؛ هافمن و اورال، 1987). تنوع و تغییر پذیری زیادی در ساختار های گزارش شده و تعداد عوامل بکار گرفته شده مشاهده می شود. در بیشتر پژوهش ها ی انجام شده ، صرف نظر از تعداد عواملی که بدست می آید، یک عامل بزرگ شکل می گیرد که بیشتر واریانس را تبیین می نماید. به همین دلیل برخی محققان SCL-90-R را بیشتر یک ابزار تک بعدی می دانند تا ابزاری چند بعدی دارای ساختار عاملی ثابت. سیر و همکاران(1985) در بازنگری متون مربوط به ساختار عاملی SCL-90-R نتیجه می گیرند که تفسیر 9 گانه مقیاس برای مقاصد بالینی مورد تردید است، به خصوص وقتی این تفسیر مبتنی بر نمرات عاملی باشد. آنان توصیه می کنند که SCL-90-R به عنوان مقیاسی برای سنجش ناراحتی عمومی مورد استفاده قرار گیرد. اکثر تحقیقات انجام شده پس از این بازنگری نیز نتیجه گیری آنان را تائید نموده اند:
شوارتزوالد و همکاران(1991)
با روش مولفه های اساسی به 5 عامل دست یافتند.
بررسی بونینخ(1991)
یک عامل بزرگ را که 66 تا 70 درصد از واریانس را تبین می نماید- وی اعتقاد دارد که SCL-90-R عامل ناراحتی عمومی را می سنجد.
کارپنتر و هیتنر(1995)
در نمونه تحقیق خود برای مردان 4 عامل و برای زنان 7 عامل را مشخص می کند . عامل اول آسیب روانی عمومی را می سنجد و بیشترین مقدار واریانس (7/33 در صد در مردان و 4/36 در صد در زنان )را تبیین می نمود.
آریندل و اتما(1981)
سه عامل معنی دار از لحاظ بالینی را استخراج نمودند.
هافکنشید(1993)
به چهار بعد قابل تفسیر از نظر بالینی دست یافت.
نجاریان، داودی (1380) با ذکر سه دلیل اساسی نسخه کوتاه SCL-90-R یعنی SCL-25 را تهیه و به بررسی مشخصات روانسنجی آن پرداختند:
1= گرایش محققان ایرانی به استفاده از SCL-90-R در پژوهش های خود؛ 2= وجود گزارش های مختلفی که بر تک بعدی بودن SCL-90-R اشاره دارد، می پردازند. در این تحقیقات همانطور که اشاره شد توصیه به استفاده از SCL-90-R به عنوان یک مقیاس برای سنجش آسیب روانی عمومی بجای یک مقیاس چند بعدی برای سنجش سندرمها یا اختلالت متعدد شده است.
روش نمره گذاری:
خرده مقیاس
ردیف
بعد
سوالات مربوطه
شماره سوالات مربوطه در آزمون
1
شکایات جسمانی
12
25،17،16،12،6،2
2
وسواس فکری – عملی
10
22،21،11
3
حساسیت میان فردی
9
20،9،5
4
افسردگی
13
4،13
5
اضطراب
3
8،7،3
6
پرخاشگری
7
اضطراب فوبیک مرضی
7
15،14،10
8
افکار پارانوئیدی
6
24
9
روان پریشی
10
23،19،1
10
سایر سوالات
7
18
به شدت
زیاد
تاحدی
کمی
هیچ
4
3
2
1
0
برای بدست آوردن نمره کلی آزمودنی تمام پاسخ های هر 25 آیتم را با هم جمع می کنیم.
روایی و پایایی:
هدف پژوهش نجاریان، داودی(1380) ساخت فرم کوتاه مقیاس SCL-90-R برای سنجش آسیب روانی عمومی بود و با انجام تحلیل عاملی یک عامل 25 ماده ای حاصل که از هر عامل مقیاس اصلی ماده هایی در آن دیده می شود، به جز ماده 6 یعنی خصومت که هیچ ماده ای از آن روی این عامل قرار نگرفته است. نتایج حاصل از بررسی مشخصات روانسنجی نشان داد که SCL-25 با وجود کاهش 65 ماده از مجموع 90 ماده، مقیاس اصلی، همبستگی بسیار بالایی(0/95) با آن دارد. کوتاه بودن مقیاس، همسانی درونی خوب و ضرایب اعتبار نسبتاً رضایت بخش و روایی خوب مبتنی بر همبستگی با برخی سازه های مرتبط SCL-25 (اضطراب عمومی، افسردگی، سرسختس و کمال گرایی)را یک مقیاس مناسب برای پژوهش د جمعیت های غیر بیمار می سازند.
ضرایب همبستگی SCL-90 با مقیاس های اضطراب عمومی، افسردگی، سرسختس و کمال گرایی
اعتبار SCL-25 در پژوهش از طریق محاسبه همسانی درونی و ضرایب باز آزمایی بررسی گردید. نتایج به دست آمده را که نشان دهنده اعتبار مناسب SCL-25 است، در جدول زیر آورده ایم:
ضرایب اعتبار مقیاس SCL-90
************************************
منبع:
نجاریان، بهمن؛ داودی، ایران (1380). ساخت و اعتباریابی SCL-25 -فرم کوتاه شده SCL-90-R. مجله روانشناسی، سال پنجم، شماره 2.
**************************************