بررسی معماری پل طبیعت تهران
معرفی پروژه
پل طبیعت عنوان یک پل سه طبقه در منطقه عباس آباد تهران است که بر روی عرض بزرگراه مدرس قرار گرفته و تنها به عابران پیاده اختصاص دارد.
این پل یک راه ارتباطی میان پارک های طالقانی و آب و آتش فراهم می آورد و این دو پارک شاخص پایتخت را به هم متصل می کند.
گروه طراحی- موقعیت- مساحت
نام پروژه: پل پیاده طبیعت آدرس: تهران، اراضی عباس آباد،حد فاصل پارک طالقانی و پارک آب و آتش شرکت مشاوره: سازه های پارچه ای دیبا معمار مسئول: لیلا عراقیان تیم طراحی: لیلا عراقیان، علیرضا بهزادی، سحر یاسایی
طراحی جزئیات: هما سلیمانی، مینا نیکوکلام
همکاران پروژه: عطیه غفوری، هدی کاملی، فرهاد الهی، مسعود مومنی، الهه خواجویی
تاریخ شروع و اتمام طراحی: شهریور ۱۳۸۸-آذر۱۳۸۹ تاریخ شروع و اتمام اجرا: مهر ۱۳۸۹- مهر ۱۳۹۳ مساحت سایت پروژه: 6 هکتار مساحت طبقه همکف: 3200 متر مربع مساحت کل ساخته شده: 7680 متر مربع نوع ساختمان: بنای عمومی، سازه
مشاوره سازه: شرکت مهندسی مافیس مهندس تاسیسات مکانیکی: آرام شهریاری مهندس تاسیسات الکتریکی: محمود ابولحسنی اجرا: شرکت آذران طیف سپاهان
تیم اجرایی پروژه: علیرضا جعفریان- اکبر پورقلی- امیر نعیمی- میثم آل علی- آرش کمالی مهندس ناظر: علیرضا یهزادی، عادل محمدی، پیام گلفشان
سرپرست واحد نظارت: نادر نقی پور
پیمانکار: موسسه شهید رجایی
مدیر اجرایی پروژه(سازه): مجتبی کشتکار
پل طبیعت
طرح یک مسابقه از طرف شرکت نوسازی اراضی عباس آباد در سال 1387 در نهایت منجر به ساخت این پل شد
ساخت این پل در نهایت 4 سال به طول انجامید و از پاییز سال 1389 آغاز و تا پاییز سال 1393 ادامه یافت.
این پل تنها با هدف ایجاد مسیری برای عبور ساخته نشده است، بلکه وجود فضای سبز، فضای نشستن و همچنین رستوران و کافی شاپ، باعث می شود احساس شود که هر دو پارک طالقانی و آب و آتش، روی پل ادامه یافته اند و در هم حل شده اند. به عبارت دیگر پل طبیعت به فضایی برای ماندن و فضایی تفریحی و ادامه ایی از هر دو پارک به حساب می آید.
ویژگی های معماری
این پل دارای سه ستون با شکلی شبیه به درخت است و به صورت یک خرپای سه بعدی با فرمی پویا در دو سطح به هم متصل، طراحی و ساخته شده است.
دهانه های این پل از شرق به غرب به ترتیب 68 متر، 94 متر، 68 متر و 39 متر طراحی شده اند. عرض پل نیز بین 6 متر تا 13 متر متغیر است. طول کل پل نیز در حدود 270 متر است.
یکی از ستون های شبیه درخت
مشخصات پل
طول : ۳۰۰ متر
عرض : از 6 تا 13 متر
وسعت : ۷۰۰۰ متر مربع – 730 متر فضای سبز و ۴۸۰ متر رستوران، کافی شاپ، فضاهای فرهنگی و تفریحی
تحمل زلزله : بالای 7 ریشتر
عمر پیش بینی شده برای پل : 100 سال
جنس کفپوش ها : چوب به وسعت ۵۱۰۰ متر مربع
طول دهنه پل : از 20 تا 90 متر
تعداد پایه اصلی : 3 عدد
وزن سازه : 2۰۰۰ تُن
حجم بتُن ریزی : 6200 متر مکعب
تعداد قطعات فولادی : ۱۴۰۰۰ عدد با بیش از 102 کیلومتر جوشکاری
طراحی پل طبیعت تهران به صورت یک مسیر منحنی با تنوعی از عرض و شیب های مختلف می باشد. که با کاستن از سرعت افراد را به مکث و کشف رمز جهت یافتن مسیر و مقصد ترغیب می نماید.
از سوی دیگر با توجه به غنای پوشش گیاهی در بستر طراحی پل؛ حداکثر میزل=ان تلاش برای کاستن از اثر این سازه بر زمینه طبیعی با به حداقل رساندن تعداد پایه و جانمایی صحیح آن صورت پدیرفت.
بررسی سازه
طراحی سازه پل با هدف ایجاد یک تراس سه بعدی فلزی پویا بود که با دربرداشتن دو سکوی پیوسته ی مستقر بر سه پایه فضای معماری را ایجاد نموده است که مولد حضوری پذیری و تعاملات اجتماعی است.
کلیه سطوح مختلف فضای تعبیه شده در پل از طزیق پله یا رمپ ضاکمن فراهم نمودن امکان اتصال و ارتبا به خلق مسیرهای متعدد انجامیده استکه هر یک تجربه ای متمایز برای افراد فراهم می کند
فرایند ساخت پل طبیعت با استفاده از لوله های فلزی صورت پذیرفته است که با چالش های فراوان در ارتفاع 40 متری یکبزرگراه شهری بهم جوش و اتصال داده است . خلق این سازه چالش برانگیز در ایران بی سابقه یوده و برخلاف تمامی پل ها که با نقش عبوری طراحی و ساخته می شوند.
پل طبیعت آن چنان که از نام آن بر می آید به عنوان یک فضای شهر پویاو زنده خود به عنوان یک مقصد شهری نقش آفرینی می کند که به عنوان یک فضای شهری به صورت آزادانه تمامی اقشار قادر به بهره مندی از آن هستند .
از لوله های فلزی
پل طبیعت بر محوریت 5 ایده طراحی شده است که عبارتند از:
پل طبیعت به فضایی برای ماندن برخلاف تعبیر معمول از پل که معبریست برای رسیدن از نقطه ای به نقطه دیگر ؛ این پل از ابتدا به عنوان فضایی برای ماندن طراحی شد. وقتی پل دو پارک را به هم متصل می کند خود نیز می تواند یک فضای تفریحی و ادامه ای از هر دو پارک باشد.
با ایجاد فضای سبز ؛ فضای نشستن یا عملکردی تفریحی دیگر مانند رستوران و کافه ؛ هر دو پارک روی پل طبیعت ادامه می یابند و به عبارت دیگر در هم حل می شوند و بهانه ای برای ماندن کاربر روی آن ایجاد می کنند.
پل و اتصال چندین نقطه
علی رغم اینکه در طرح جامع اراضی عباس آّاد قرار دارد یک نقطه از هر پارک به نقطه دیگر وصل شود اما یکی ار ایده های اصلی این بود که پل نباید تنها مانند یک پاره خط دو نقطه را به هم متصل کند بلکه می تواند در هر سمت به چندین شاخه منشعب شود و چند نقطه از یک سمت را به پندین نقطه در سمت دیگر مرتبط بسازد.
با توجه به اینکه هر دو پارک به صورت شمالی- جنوبی در دو طرف بزرگراه قرار گرفته این امکان ایجاد می شود که پل تا نقاز دورتر حتی تا ورودی های هر دو پارک گسترش یابد.
در پارک طالقانی در شرق مسیرهایی از پل منشعب می شوند که کم کم به مسیرهای موجود در پارک ورودی ها ختم می شوند . در نقطه ای که پل طبیعت به پارک آب و آتش متصل می شود. سطح اصلی تا حدود 55 متر در عرض گشایش پیدا می کند و تبدیل به یک میدان ورودی می شود که در سه نقطه حفط درختان موجود در سایت بازشدگی هایی دارد.
این میدان به گونه ایست که پل را در پارک حل کرده و جایی که سطح زمین تمام می شود و پل آغاز می گرددتقریبا نامشخص است در طبقه پایین هم مانند سمت شرقی مسیرهایی از ل منشعب شده و به نقاط دیگری در پارک می رسند.
طراحی پل طبیعت به صورت ترکیبی از چند منحنی
پل یا هر مسیری که بر روی خط مستقیم طراحی شود ایجاد پرسپکتیو یک نقطه ای می کند که فقط رفتن را القا می نماید؛ زیرا ابتدای مسیر تا انتها آن قابل رویت است . اینجا چون قرار است پل؛ خود فضا و محلی برای ماندن باشد؛ باید به جای یک خط مستقیم به صورت یک مسیر غیر خطی یا ترکیبی از چند مسیر طراحی شود.
طراحی به صورت ترکیبی از چند منحنی موجب شد که مناظر که به چشم ناظر می آید بی نهایت باشد. در این طرح از آنجایی که انتها مسیر مشخص نیست کاربر به جای رفتن ، سرعتش را کم می کند و به گشت و گذار و تفحصر تشویق می شود.
حفاظت از درختان
از آنجایی که در هر دو سمت پل ، به خصوص پارک طالقانی ؛ درختان زیادی وجود دارد تلاش براین بود که نقاطی که کمتر درخت را دارند برای محل ستون و نقاط ابتدا و انتها پل انتخاب شوند.
همچنین تعداد ستون ها و نقطه اتکاشان روی زمین به کمترین تعداد ممکن رسانده شد تا مداخله در طبیعت به حداقل برسد.
فضای معماری انسانگرا
در طراحی این پل سازه و معماری از یکدیگر مجرا نیستند با توجه به اینکه دهانه های بزرگ سازه برای باربری و ایستایی نیا به ارتفاع زیادی دارند در این پل ارتفاع سازه به گونه ای انتخاب ش که بتواند خود یک فضای معماری و قابل استفاده برای انسان ایجاد کند. این نوع نگاه به سازه از ابتد پل به صورت یک خرپا سه بعدی فلزی با فرمی پویا در سطح پیوسته طراحی شد.
این خرپا بر سه ستون شبیه درخت قرار می گیرد که در این نقاط سازه ارتفاع بیشتری پیدا می کند و به سه طبقه می رسد
هندسه پل پیاده طبیعت
تلاش براین بود که تا حدی یک نظم هندسی در فرم به ظاهر اورگانیک طرح پل طبیعت ایجاد شود. به عنوان مثال محور اصلی کل کار تبدیل شد به سه منحنی که هر یک بخشی از دایره هستند و تیرهای هردو سطح پل شعاع های این قوس ها می باشند.ستون ها درنقاط تغییر این منحنی ها قرار دارند. فرم درختی ستون ها با کمی تغییر و فرم سینوسی نمای خرپا مانند طرح ارائه شده در مرحله دوم مسابقه حفظ شد.
در پلان نیز حرکت سینوسی درالمان بالایی خرپا وجود دارد و سطح دوم هم که سطح اصلی حرکتی پل است پهن و باریک می شود. ولی المانهای زیرین دو خط موازی هستند، به این ترتیب بدنه اصلی خرپا سطحی دو قوسی پیدا می کند که پویایی سه بعدی سازه را افزایش می دهد
هندسه نهایی پل
هندسه نهایی پل طبیعت حاصل ماه ها رفت و برگشت و همکاری نزدیک گروه سازه و معماری است. قطر لوله ها به گونه ای انتخاب شد که هم به لحاظ سازهای پاسخگو باشد و هم به لحاظ معماری مناسب به نظر بیاید. بادقت زیادی که گروه سازه داشتند و برای هرچه سبک ترشدن پل ؛ لوله ها علی رغم داشتن قطر بیرونی یکسان ؛ براساس تنشی که هریک از المان ها تحمل می کند ضخامتی متغیر دارند ؛ که این مسئله از ظاهر بیرونی لوله ها قابل تشخیص نیست.
معرفی طبقات پل
پل طبیعت دارای 3 طبقه می باشد که توسط چندین راه پله به یکدیگر متصل شده اند.
طبقه اول :
مساحت طبقه اول پل طبیعت در حدود 1450 متر مربع می باشد.
کناره های این طبقه با دیوار شیشه ای پوشانده شده است.
از امکانات موجود در طبقه اول این پل می توان به رستوران، کافی شاپ و گالری ها اشاره کرد.
طبقه دوم :
این طبقه مکان مناسبی برای عبور و مرور افراد بوده و مساحت آن در حدود 2870 متر مربع است.
دو سکوی تماشا در بخش شمالی و جنوبی این طبقه وجود دارد که مکان مناسبی برای تماشای مناظر اطراف و عکاسی محسوب می شود.
روزانه هنرمندان بسیاری برای خلق آثار هنری مانند نقاشی از مناظر اطراف به سکوهای موجود در این طبقه مراجعه می کنند.
در این طبقه فضای سبز زیبایی وجود دارد که بازدید از آن خالی از لطف نیست.
طبقه سوم :
مساحت طبقه سوم این پل در حدود 571 متر مربع می باشد، این طبقه بهترین مکان برای مشاهده مناظر اطراف محسوب می شود.
از جمله جایزه هایی که پروژه پل طبیعت علاوه بر جایزه آقا خان ازآن خود کرده است می توان جایزه های طرح تقدیر شده فولادی، سال 1392در بخش پل و خشت طلایی تهران برای توسعه فضا های گردشگری، سال 1393 و رتبه اول جایزه معمار در بخش عمومی، سال 1394 را نام برد.
نورپردازی پل
ساختار پل طبیعت به شکلی است که در طول روز نور خورشید تمام بخش های هر سه طبقه را با تمام گوشه ها روشن و نورانی می کند
پایه های پل طبیعت از نیمه بوسیله پروژکتورهایی که معمولا به رنگ زرد ملایم هستند روشن می شود. زاویه تابش نور در پایه ها از پایین به بالاست و در انتها قسمت زیرین پل را نیز روشن می کند
سقف طبقه اول و دوم به روال معمول با چراغ ها و پنل های سقفی روشن نیست و نورهای مخفی در تقاطع سقف بوسیله نوارهای ال ای دی کار شده که نور ملایم و دلنشینی را می دهند
کفپوش پل طبیعت از جنس چوب
فودکورت، کافه ها و رستوران های پل طبیعت
طبقه اول با دیواره های شیشه ای خود فضاهایی مثل کافه – گالری، کافی شاپ، رستوران و… را شامل می شود.
سازه پل پیاده طبیعت
همزمان با طراحی سازه که به موازات و طی فرایند رفت و برگشتی با طراحی معماری انجام شد، اندازه ی قطر لوله ها به حداقل رسید و به همین صورت هندسه ی کلی پل، شیب سطوح کف، المانهای سازه ای کف و قطر و هندسه ی ستونها هم تدقیق و بهینه شد. در طراحی سازه توجه زیادی به آسایش عابرین پیاده شده است و برای اینکه عابرین پیاده هنگام حرکت بر روی پل احساس آرامش بیشتری داشته باشند، سعی شده است با بررسی دوره تناوب طبیعی سازه پل و پاسخ حرکتی عابرین پیاده از ایجاد پدیده ی تشدید جلوگیری شود.
خرپاهای سازه از لوله های فولادی به قطر تقریبی پنجاه سانتیمتر ساخته شده اند که در زمان ساخت در محل جوش داده شده اند. از آنجا که فرم کلی سازه پیوسته می باشد، این مرحله از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده است. چرا که به واسطه ی این پیوستگی هر المان بر روی کل سازه اثر گذار بوده است
نقاط قوت
سومین نماد تهران
چشم انداز زیبا به تهران
نورپردازی زیبا و چشمگیر در شب
مسیر پیاده روی جذاب
دارای جوایز و افتخارات ملی و بین المللی به خاطر طراحی خاص
وجود کافه ها و رستوران های متنوع
نقاط ضعف
کیفیت نسبتا پایین کافه ها و رستوران ها
نبود تابلوی توضیحات در مورد پل
https://www.karnaval.ir/things-to-do/tabiat-bridge-tehran
https://arch-projects.com/%D9%BE%D9%84-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA/
http://www.caoi.ir/fa/projects/item/820-%D9%BE%D9%84-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA.html
https://ostovarsazan.com/%D9%BE%D9%84-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA/
https://mehnavaz.com/Tabiat-Bridge
https://dibats.com/fa/project/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D9%BE%D9%84/%D9%BE%D9%84-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA/
https://archawpress.org/%D9%BE%D9%84-%D9%BE%D9%8A%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D8%AA-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D9%8A%D8%A8/