ایمنی و بهداشت کار
بهداشت حرفه ای
علمی است که شناسایی و ارزشیابی و کنترل عوامل زیان آور محیط کار وانجام مراقبتهای بهداشتی و درمانی حافظ سلامت کارکنان و شاغلین است .
هدف بهداشت حرفه ای نگهداری و بهبود سلامت جسمی و روانی شاغلین و افراد وابسته و رساندن آن به حداکثر ممکن می باشد.
اقدامات بهداشت حرفه ای :
آموزش بهداشت و ایمنی
سالم سازی محیط کار
بهسازی محیط کار
انجام مراقبنهای بهداشتی درمانی
پیشگیری از حوادث
امداد و کمکهای اولیه
توجه به بهداشت روانی کارکنان
عوامل زیان آور در محیط کار
عوامل شیمیایی زیان آور در محیط کار مانند گازها – بخارات – حلالها اسیدها – بازها و…
عوامل فیزیکی زیان آور در محیط کار مانند سرو صدا – نور – ارتعاش – سرما گرما – ارتعاش و…
عوامل بیولوژیکی زیان آور در محیط کار مانند ویروسها – باکتریها – قارچها و…
عوامل ارگونومیکی زان آور در محیط کار مانند وضعیت نامناسب بدن هنگام کار – شبکاری – استرسهای روانی و…
عوامل فیزیکی زیان آور محیط کار
عوامل فیزیکی زیان آور محیط کار
این عوامل شامل
جا و مکان و وسایل و تجهیزات،
روشنایی،
تهویه،
صدا،
ارتعاشات،
فشار،
تشعشعات رادیواکتیو
است که به ترتیب آنها را بررسی می کنیم.
راشین پیرزاده
5
2- روشنایی
روشنایی کافی هم بعنوان یک عامل حفاظتی و هم برای افزایش بازدهی اهمیت دارد و به طراوت محیط کار می افزاید.
بطور کلی نور مناسب دارای محاسن زیر است :
•جلوگیری از خستگی
•کاهش اشتباهات
•کاهش تعداد سوانح در محیط کار
•بهبود روحیه کارکنان
•بهبود کیفیت کار و افزایش بهره وری
راشین پیرزاده
6
تعریف نور:
تعریف نور: نور آن دسته از امواج الکترومغناطیس است که بین طول موج های 380 تا 780 میلی میکرون قرار دارد. واحد شدت نور Lux می باشد.
عوامل موثر در رویت اجسام
– اندازه ورنگ اشیاء : هر چه رنگ اشیاء به سفید نزدیک تر باشد نور بیشتری انعکاس می دهن
رنگ سفید 84%، کرم 70%، زرد60%، سبز روشن 54%، آبی روشن 45%، قرمز تند 14% و سیاه 1% انعکاس می دهند. هر چه تضاد نور بین رنگهای اجسام بیشتر باشد شناسایی آنها کنار یکدیگر آسانتر است.
– زاویه دید
میدان دید طبیعی انسان، 110از وضع عمودی شخص است و برای رویت بقیه اشیاء خارج از این زاویه باید حرکات گردن و دیگر اندامها صورت گیرد.
– فاصله اشیاء
راشین پیرزاده
7
زاویه دید
راشین پیرزاده
8
– مدت رویت اجسام :
حداقل زمان دید که یک شیئی قابل رویت 7/ 0 ثانیه است اما حداقل زمان تشخیص 17/0 ثانیه است. بنابراین کارگران حرکت قسمتهای مختلف ماشین را با این تاخیر ملاحظه می کنند.
انطباق
در رفت و آمد بین تاریکی و روشنایی زمانی برای تطبیق شرایط جدید تاریکی یا روشنایی نیاز می باشد.
(Contrast) تباین
تباین بین جسم و زمینه طبق تعریف برابر است با اختلاف نسبی درخشندگی جسم و زمینه.دید خوب زمانی رخ می دهد که تباین درخشندگی بین اجسام موجود در محیط زیاد می باشد.
راشین پیرزاده
9
منابع نور
نور می تواند منشاء طبیعی یا مصنوعی داشته باشد اگر چه نور طبیعی بهترین نور و دارای آثار بهداشتی نیز هست ولی بدلیل عدم امکان کنترل و مدیریت آن ناچار به استفاده از نور مصنوعی می باشیم.
نور مصنوعی ممکن است مستقیم، غیر مستقیم و یا نیمه مستقیم باشد.
باید دقت نمود که اگر چه نور کافی برای محیط کار ضروری است اما نور اضافی نیز مضراتی دارد. بویژه گاهی انجام کار با تولید نور اضافی همراه است نظیر کوره های یا تحمل تابش بیش از حد خورشید. همچنین امواج خارج از محدوده نور دیدنی نیز ضررهایی دارد که بترتیب به آن پرداخته می شود.
راشین پیرزاده
10
طروق تعبیه روشنایی مصنوعی
راشین پیرزاده
11
راشین پیرزاده
12
اشعه مادون قرمز:
امواج با طول موج 780 نانو متر تا یک میلی متر تشعشعات مادون قرمز نامیده می شود. این امواج اگر به حد کافی متراکم شود بوسیله پوست بصورت گرما احساس می شود. در مشاغلی نظیر صنایع شیشه، بلورسازی، ذوب فلزات و آهنگری ضرورت دارد که اشخاص به شیشه مذاب یا فلزات گداخته نگاه کنند که اشعه مادون قرمز از خود ساطع می نمایند که باعث افزایش درجه حرارت عدسی چشم و آب مروارید یا کاتاراکت می شود. استفاده از عینک های مخصوص در این مورد ضرورت دارد.
راشین پیرزاده
13
راشین پیرزاده
14
IR
عدسی
بالارفتن حرارت درعدسی
آب مروارید چشم
اشعه ماوراء بنفش:
طول موج اشعه فرابنفش از حدود 100 تا 400 نانومتر می باشد. تابش این اشعه بویژه برای کسانی که زیر نور مستقیم خورشید کار می کنند بخصوص در کنار دریا و ارتفاعات سبب کم شدن عرق، سوختگی و سرطانهای پوستی می شود. همچنین اشعه ماورا بنفش ناشی از جوشکاری (بخصوص جوش الکتریکی) سرخی چشم، ریزش اشک و خارش را ایجاد می نماید. استفاده از سایبان ها، پوشش مناسب، عینک های مخصوص و سپرهای حفاظتی حسب مورد توصیه می شود.
راشین پیرزاده
15
3- تهویه
تهویه در محیط کار عبارتست از کنترل کیفی هوا از نظر درجه حرارت، جریان هوا و تصفیه مواد مضر موجود در هوا.
درجه حرارت مناسب، در شرایط مختلف متفاوت است و با میزان رطوبت مربوط است. هرچه میزان رطوبت اضافه شود درجه حرارت کمتری قابل تحمل است. حداکثر رطوبت قابل تحمل، در شرایط معمول70% است و دمای محیط کار نیز نباید نوعاً از 21 درجه باشد. دمای کمتر از 15درجه نیز باعث کاهش بازدهی می شود و خشکی هوا نیز باعث کم شدن مقاومت بدن در برابر بیماریهای ریوی می شود.
برای جلوگیری از آلودگی در محیط کار باید هوا جریان داشته باشد و تراکم گازها یا تغییر رطوبت یا دما بایدکنترل شود.
راشین پیرزاده
16
عوارض ناشی از گرما
•عوارض حفیف شامل سوختگی پوست و جوش های گرمایی است
•عوارض شدید شامل گرفتگی عضلانی مانند کرامپ گرمایی، گرمازدگی و ضعف گرمایی می باشد.
کرامپ گرماییهنگامی رخ می دهد که کارگران در محیط های گرم کار های سخت انجام می دهند مانند کارگران معادن کوره های ذوب فلزات و شیشه سازی. گاهی قبل از شروع علائم بیماری نظیر دردهای شدید در ماهیچه های دست و بازو و سپس شکم و پا، آثاری نظیر سردرد و سرگیجه خفیف ملاحظه می شود.
علت اصلی این بیماری عرق زیاد و از دست دادن آب و الکترولیت هایی نظیر سدیم می باشد. قرص نمک برای درمان و پیشگیری توصیه می شود.
راشین پیرزاده
17
گرمازدگی
آغاز این بیماری ناگهانی بوده و دفعتاً بیمار بیهوش می شود و دمای بدن وی بالا می رود علت بیماری ناتوانی مرکز تنظیم حرارت در مغز بوده و برای درمان باید پوست را سریع خنک نمود و مرطوب نگاه داشت یا شخص را درآب سرد غوطه ور ساخت.
ضعف گرمایی
این بیماری با اظهار ناراحتی بیمار از ضعف، خستگی و سرگیجه شروع می شود و علائمی چون کار نامرتب دستگاه گوارش ملاحظه می شود دمای بدن بالا می رود و نبض تند می زند پوست مرطوب می شود و علت بیماری ضعف گردش خون در جبران مایعات از دست رفته می باشد. محرک های قبلی و عروقی و سرم نمکی برای درمان توصیه می شود.
راشین پیرزاده
18
4- صدا
صوت یک انرژی مکانیکی است که توسط مکانیسم شنوایی قابل تشخیص است. طیف 20 تا 20000 هرتز امواج صوتی، را طیف شنوایی می گویند فرکانسهای کمتر از آنرا مادون صوت و بیش از این طیف را ماوراء صوت یا فراصوت می نامند فرکانس های گفتگوی روزانه حدود 500 تا 4000 هرتز می باشد.
راشین پیرزاده
19
عوارض سرو صدا
صدا در انسان آثار مختلف و متعددی دارد بطوریکه از اثر روی اندام بینایی (کاهش عکس العمل به نور) سیستم تعادلی (گیجی، تهوع)، اثرات عصبی و گوارشی، روانی، فیزیولوژیک عمومی (ضربان قلب، فشارخون) تا ناراحتی های اجتماعی ا در بر می گیرد.
اشخاصی که در کارگاههای مختلف صنعتی مانند صنایع سنگین، موتورجت، چکشهای پنوماتیک (جک های باری و دژبر) ، مته های برقی پر سروصدا و ماشین های برش سروکار دارند و کارگرانی که به فلزکاری، صاف کاری، آهنگری، نجاری و غیره مشغولند در معرض ضایعات جبران ناپذیر گوش قرار دارند.
راشین پیرزاده
20
میزان حد مجاز تحمل سروصدا در روز به شرح زیر است:
اصولاً صداهای 35 تا 55 دسی بل طبیعی هستند و حد تحمل صدا طبق نظریه (Spieth) برای کار فکری 75 دسی بل و در کار غیر فکری 85 دسی بل است.
واحد شدت صوت بل می باشد که مقیاس دیگر آن دسی بل (dB) است.
راشین پیرزاده
21
کاهش و کنترل سروصدا
می توان برای کاهش و کنترل سروصدا در کارگاههای صنعتی از روشهای تعویض وسایل کار، استفاده از ماشین های بدون سروصدا، استفاده از روش های معمول مانند روغنکاری، تعویض قطعات فرسوده استفاده از قطعات لاستیکی استفاده نمود. همچنین استفاده از گوشی ها و کلاههای مخصوص توصیه می شود.
بطور کلی برای حذف سروصداهای مزاحم می توان از روش جذب صدا (مانند وسایلی برای تخفیف ارتعاشات و جذب در سقف ها و دیوارها) و عایق کردن صدا (جدا کردن کانونهای صدا از بقیه محیط) و از بین بردن صدا در منبع (روغنکاری، اتوماتیک کردن بخشهای مختلف، سیستم ارتباطی مناسب برای جلوگیری از صحبت با صدای بلند، استفاده از کف پوش مناسب، بی صدا کردن حمل بار مثلاٌچرخ بجای اصطکاک) استفاده کرد.
راشین پیرزاده
22
5- ارتعاشات
وسایل و ابزارهای دارای ارتعاش (نظیر مته برقی، چکش بادی و غیره) به بافت های نرم دستها صدمه زده و در مفاصل دستها، بخصوص مچ و آرنج تولید درد می نماید. علاوه بر آن در اندامهای کارکنانی که با لوازم بادی و اره های زنجیری کار می کنند کیستها، حفره ها و تغییرات استئوپروز پدید می آید. همچنین رنگ پریدگی انگشتان بر اثر ارتعاش ضایعه دیگری است.
برای ایمنی در قبال ارتعاشات حاصل از لرزش امواج صوتی جداکردن محل قسمتهای متحرک و دوار و مرتعش از سایر قسمتها، نصب ماشین ها و دستگاههای متحرک بر تکیه گاههای منعطف، نصب چرخهای لاستیکی زبر برخی دستگاهها، عدم استقرار افراد روی قسمتهای مرتعش، آموزش برای استفاده صحیح از دستگاههای مرتعش و کاهش مدت کار روزانه یا منقطع کردن مدت کار پیشنهاد می شود
راشین پیرزاده
23
ارتعاش در محیط کار
انرژی ارتعاشی از بیشتر تجهیزات و ماشین آلات به بدن افرادی که با آنها کار می کنند منتشر می شود. این انرژی مکانیکی آسایش را مختل می کند، بازده کار را کاهش می دهد و اعمال فیزیولوژیک بدن را دچار اختلال می کند. وسایل و ابزارهایی نظیر مته برقی و چکش بادی بیشترین صدمه را در بین وسایل تولید کننده ارتعاش به بدن و بویژه بافت های نرم در مفاصل دست ها، مچ و آرنج وارد نموده و تولید درد می نمایند. کیست ها، حفره ها و رنگ پریدگی انگشتان از جمله صدمات ارتعاشات می باشد.
راشین پیرزاده
24
آثار ارتعاشات در دست و پا
وسایل و ابزارهای هوای فشرده و بادی که در ساختمان، معدن، سنگبری استفاده می شود انرژی ارتعاشی زیادی تولید می کند و به دست و بازوها منتقل می شود. آسیب در موج نرم، کاهش کلسیم در استخوان های کف دست، استئوآرتریتOsteoarthritis) ) مفاصل و آسیب های عروقی می تواند ناشی از این ارتعاش ها باشد. جذب انرژی ارتعاشی با بسامد 30 تا 300 هرتز توسط نسوج به پدیده سپید انگشتی (white finger) منجر می شود (ناشی از کم خونی موضعی انگشتان). درد، خارش، مور مور شدن و تورم از نتایج کار با این دستگاه هاست که در سرما تشدید می شود.
راشین پیرزاده
25
میراکردن ارتعاش تمام بدن
•با استفاده از فنربندی های مناسب، صندلی های روغنی و بادی صورت می گیرد.
استانداردهایی که برای کنترل ارتعاشات بکار می رود مبتنی بر حفظ بازده کار، سلامت یا ایمنی (تعیین حداکثر گذاری) و حفظ راحتی و آسایش می باشد.
راشین پیرزاده
26
عوامل شیمیایی زیان آور در محیط کار
عوامل شیمیایی زیان آور در محیط کار
عوامل شیمیایی در محیط کار در برگیرنده تمام مواد اولیه ، مواد خام ، مواد واسطه و فرآورده های اصلی که در صنعت بکار می روند یا تولیدمی شوند ، می باشند. این مواد که به شکل گاز ، مایع یا جامد هستند ، ممکن است مصنوعی یا طبیعی بوده و دارای منشاء گیاهی ، حیوانی یا سنتتیک ( معدنی یا آلی ) باشند. هر یک از این مواد دارای خطرات و زیانهای مختص به خود است که در صورت تماس فرد با آن رخ می نمایند
کارگران در صنعت با مایعات زیادی سروکار داشته و در تماس اند . تعدادی از این مایعات خورنده و سوزاننده بوده و شامل برخی از اسیدهای معدنی و یاآلی ، قلیاها و تعدادی از دیگر مواد شیمیایی مانند آب اکسیژنه و … می باشند.
زیان حاصل از آنها به نوع ، راه ورود ، مقدار و طول زمان بستگی دارد.
مواد شیمیایی زیان آور در سایر حالات
بعضی از مواد با اینکه مایع نیستند می توان ند خاصیت سوزانندگی یا خورندگی داشته باشند . مواد جامد بصورت های توده ،کلوخه ، دانه و پودر بکار می روند ولی مهمترین شکل از مواد جامد که دارای اثرات فیزیولوژیک قابل توجه می باشد ، گرد و غبار آنهاست . زیرا از طریق استنشاق وارد بدن شده و اثرات خود را ظاهر می سازد.
استاندارد های مواد سمی :
از آنجایی که مسمومیت ارتباط مستقیمی با مقدار سم و نوع آن دارد لذا مراکز علمی و تحقیقاتی در سطح جهان طی سالها عوارض ناشی ازمواد شیمیایی را در غلظتهای گوناگ ون بررسی کرده جداولی را تهیه کرده اند که براساس آنها حد مجاز تماس با آلایندها بیان شده است . در این راستااصطلاحاتی مطرح است که به برخی از آنها اشاره می شود.
حد آستانه مجاز – میانگین زمانی تراکم :
حد تراکم مجاز مواد شیمیایی برای هشت ساعت کار در روز یا 40 ساعت کار در هفته بوده و این مقداری است که تقریباً تمامی کارگران میتوانند بدون بروز اثرات زیان آور مواد شیمیایی بطور مکرر در معرض آلاینده ها قرار می گیرند .
مقدار کشنده سموم 50 LD
مقداری از ماده ای است که روی دسته ای از حیوانات آزمایشگاهی از راه خاص ورود 50 % آنها را می کشد .
مواد سمی براساس این شاخص از لحاظ سمیت طبقه بندی می شوند
به عنوان مثال موادی که LD50آنها کمتر از 25 % میلی گرم در کیلوگرم باشدسموم بسیار سمی.
موادی کهLD50آنها بیشتر از 15 گرم در کیلوگرم باشد مواد بی خطر هستند.
مسمومیت :
عبارت است از بهم خوردن تعادل فیزیولوژِیک ، جسمانی یا روانی موجود زنده که در اثر ورود و تماس با ماده خارجی سمی از راههای گوناگونی مثل پوست ، استنشاق و … رخ می دهد.
مسمومیت با ظهور علایم و عوارض خاص همراه بوده که شدت آن به نوع ماده سمی ، مقدار آن و طول مدت تماس بستگی خواهد داشت.
مسمومیت های بطور کلی به دو گونه ذیل تقسیم بندی می شوند :
الف : مسمومیت حاد : که معمولاً ماده سمی یکباره به مقدار نسبتاً زیاد با شخص تماس می یابد و از راه معین تاثیر می کند . علائم و عوارض مسمومیت حاد اغلب شدید و سریع بوده و در صورت نرسیدن کمک و اقدامات درمانی به مرگ منتهی می شود.
ب : مسمومیت مزمن : که معمولاً ماده سمی به مقدار اندک یا جزئی در نوبتهای متعدد و در مدت زمان دراز وارد بدن میشود ، و عوارض آن به کندی و پس از گذشت مدت زمان دراز ظاهر می شود و لذا شخص به مدت طولانی از مسمومیت ناآگاه می باشد و تنها با آزمایشات و معاینات دوره ای قابل تشخیص می باشد . همچنین در تقسیم بندی دیگری مسمومیتها به سه دسته اتفاقی ، عمدی و شغلی تقسیم می شوند . در مسمومیت شغلی راه ورود ماده سمی در درجه اول تنفسی و در مرحله بعد پوست می باشد.در مسمومیت شغلی معمولاً مسمومیت از نوع مزمن بوده و آثار و بقایای سموم در درجه نخست در هوای کارگاهها و محیط
در مسمومیت شغلی معمولاً مسمومیت از نوع مزمن بوده و آثار و بقایای سموم در درجه نخست در هوای کارگاهها و محیط کار جست و جو و اندازه گیری می شود. و بررسی روی افراد زنده یا کارگران انجام می گیرد.
اقدامات احتیاطی جهت پیشگیری از عوارض ناشی از مواجهه با عوامل شیمیایی محیط کار :
1 -آگاهی شما از خطرات ناشی از حلالها و نحوه پیشگیری از این خطرات اهمیت زیادی دارد
پس به آموزشها واقداماتی که از سوی امور HSE در این زمینه انجام می شود توجه کافی داشته باشید و در صورت نیاز از آنها اطلاعات بیشتری درخواست کنید.
2- برای آگاهی از خطرات مواد شیمیایی و به کارگیری اقدامات احتیاطی در هنگام کاربا آنها برچسب روی مواد شیمیایی موجود است را مطالعه کنید.
3 -به دستورالعملها، توصیه ها ، نکات احتیاطی ذکر شده برروی برچسب های موادشیمیایی توجه کنید و آنها را به کار گیرید.
4-بررسی کنید که آیا امکان دارد بتوان از موادی که ایمن تر هستند و خطر کمتری دارند استفاده کرد؟
5- از اقدامات کنترلی موجود مثل تهویه و … که برای کنترل بخارات ناشی از مواد شیمیایی تعبیه شده اند به طور کامل استفاده کنید.
6-هر گونه نقص و اختلال در سیستم تهویه ، تجهیزات حفاظت فردی و … را سریعاً گزارش کنید.
7- از ماسک های تنفسی و دیگر تجهیزات حفاظتی خود ( مثل دستگش ها و … ) استفاده کنید و آنها را در یک محل تمیزنگهداری کنید.
8 – تجهیزات حفاظتی خود ( مثل ماسک ها و دستکش ها و … ) را تمیز نگه داشته و مطمئن باشید که برای شما اندازه و متناسب
هستند.
-9- در مکانهایی که مواد شیمیایی وجود دارند از خوردن و استعمال دخانیات خودداری کنید
10 -از استفاده بیش از حد و غیر ضروری حلالها خودداری کنید ، درب ظروف حلالها را محکم ببندید تا از تبخیر و رها شدن آنهادر فضا جلوگیری کنید.
-11پارچه ها و کهنه های آغشته به حلالها را از اطراف محل کار جمع آوری کنید .
– 12حتی الامکان از تماس پوستی با حلالها و هر ماده شیمیایی که حاوی حلال هستند خودداری کنید و از تجهیزات حفاظتی مثل دستکش ، عینک و پیش بند و … استفاده کنید.
13- هیچگاه از حلالها ( مثل تینر ، بنزین و .. ) و گریس و … برای تمیز کردن رنگها و آلودگی های مواد شیمیایی از روی پوستتان ستفاده نکنید .
14- در برخی موارد با باز کردن درب و پنجره می توانید از تهویه طبیعی برای کنترل بخارات حلالها استفاده کنید .
-15پس از کار با حلالها و قبل از خوردن و همچنین سیگارکشیدن دست هایتان را به طور کامل بشوئید .
-16در محلهایی حلالهای حاوی کلر وجود دارد از انجام فعالیت هایی مثل حرارت دهی ، جوشکاری و … خودداری کنید . چرا که گازهای فوق العاده سمی منتشر خواهد شد.
-17 هیچگاه لباسهای کار خود را برای شستشو به خانه نبرید چرا که با این کار اعضای خانواده خود را نیز در معرض آلودگی های محیط کار قرار می دهید.
• از مواد حاوی حلالهای شیمیایی استفاده نکنید مگر وقتی که تهویه کافی در محل وجود داشته باشد و یا به ماسک های تنفسی مجهز باشید.
• در مواقعی که احتمال می دهید در محل بخارات حلالها وجود داشته باشد وارد فضا نشوید مگر اینکه تجهیزات لازم برای تهویه و تست محل وجود داشته باشد و احتیاطات مخصوص به کار گرفته شده باشد.
• علاوه بر حلالهای شیمیایی مواد دیگری نیز وجود دارند که می تواننداثرات زیان آوری بر بدن انسان داشته باشند که برخی از آنها در جدول شماره 2 و3 مشاهده می شود
ارگونومی (مهندسی انسانی)
Ergonomics
)Human Factors Engineering (
فلسفه ارگونومی
تناسب کار با انسان
FITTING THE JOB TO THE HUMAN
ارگونومی چیست؟
طراحی برای انسان
بررسی روابط بین انسان ، ماشین ومحیط کار و بهینه سازی آن
دانش جوانی است که با استفاده از مجوعه ای از علوم، سیستم کار را به گونه ای طراحی می کند که حداکثر بازدهی و حداقل خطا و خستگی را داشته باشد.
علم پیشگیری از اختلالات اسکلتی- عضلانی
Ergonomics is working smarter not harder!
ماهیت چند رشته ای ارگونومی
مهندسی
طراحی صنعتی
بهداشت حرفه ای
پزشکی
روانشناسی
آناتومی
فیزیولوژی
انسان شناسی
بیومکانیک
و ….
اهداف ارگونومی (مدل علایق سازمان)
کارفرما (بهره وری )
مشتری (کیفیت) کارگر (شرایط کار)
سازمان
متدولوژی ارگونومی
شناخت ظرفیت های انسان (ظرفیت فیزیکی ، روانی، شنوایی ، بینایی و… )
شناخت نیاز های کار
برقراری تعادل بین ظرفیتهای انسان و نیازهای کار
چالش ارگونومی : تناسب/عدم تناسب کار با انسان
انسان
کار
توانایی ها
خواسته ها
عدم تناسب نیازمند یافتن راه حل است
ماهیت اقتصادی ارگونومی
طبق تعریف ، ارگونومی هدفش بهره برداری حداکثر از تلاش ها و فعالیتهای انسان است .
بهره برداری بهینه از انرژی انسان
تنظیم ساعات کار و استراحت
حذف خستگی
جنبه های بهداشتی
طراحی بهینه ایستگاه کار
بهره برداری بهینه از منابع انسانی
اگر به ارگونومی عمل نکنیم :
یک روز غیبت باندازه 2 تا 3 برابر حقوق روزانه هزینه دارد.
خسارت ناشی از بیماریها و حوادث ناشی از کار در غرب 5 تا 10 درصد سود صنایع است.
هزینه فوق برای جامعه در حد 2 تا 3 درصد درآمد ناخالص ملی است.
تقریبا 50 درصد بیماریها ، حوادث و غیبتها بدلیل عوامل خطر ارگونومیکی ایجاد می شوند.
هزینه نقصان کیفیت ناشی از عدم رعایت ارگونومی 30 تا 40 درصد سود است .
پیشگفتار
نظام نگهداری اموری را از قبیل بهداشت و ایمنی در محیط کار، اجرای برنامه های ورزشــــــــی و تندرستی، امور مختلف رفاهی، ایجاد امنیت شغلی و تـــــامین زندگی در حال و ( برنامه های بیمـه و بازنشـــستگی )را شامل می گردد که در مجــموع باعث می شود کارکنان از کار کردن در ســازمان راضی و خوشنود باشند و کارآیی آنها افزایش .یابد
55
مقدمه
بطور کلی حادثه باعـــــــث اتلاف جان، اختلال در تندرستی جسمی و روانی رو از دست رفتن قوت و پول می گردد بدین جهت جلوگیری از حـــــوادث یک وظیفه اساسی است و باید نظم در کار و فرهنگ ایــــــمنی تشویق و ترغیب و پیگیری شود.
56
فصل اول : کلیات وتاریخچه
57
(1-1) تاریخچه
(1-2)فلسفه ایمنی
(1-3)ایمنی سیستم
(1-4)فعالیتهای مهندسی
(1-5)فرآیند ایمنی سیستم
(1-6)اولویتها در ایمنی سیستم
(1-7)اصول دهگانه ایمنی
(1-8)پنج اصل اساسی در کنترل خسارت
(1-9)برخی از تعاریف واصطلاحات رایج در ایمنی
1-1) تاریخچه
دوره صید یا کشاورزی
وقوع انقلاب صنعتی در سالهای 1760 و 1830 در انگلستان و سرایت آن به دیگر کشورهای اروپایی
انگلیس (1820-1833-1844)
فرانسه(نساجی الزاس -انجمن مولهوز -قانون کار فرانسه)
امریکا (ایالت ماساچوست-1886اعلام احباری حوادث)
کنگره های بین المللی درخصوص حفاظت (1889پاریس -1891برن -1894میلان )
سازمان بین المللی کار(1919-هدف -1946-سه جانبه بودن)
58
1ـ2) فلسفه ایمنی
ایمنی سیستم نیا زمند شنا سایی بموقع و ارزیابی پیامدهای خطرات مربوط به عملیات یاد شـــده قـــبل از بروز تـلـفات و ضایعات است به عبارت د یگــر تکنیکهای «بعد از وقوع» در فرایند ایمنی سیستم جایگاهی نداشته و در مقابل مفهوم ایمنی سیستم برای کنترل خطرات نیازمند بکارگیری تکنیکهای «قبل از وقوع» می باشد.
59
1ـ3) ایمنی سیستم
این سیستم عبارت است ازبکارگیری مهارتهای فنی ومدیریتی ویژه درقالبی نظامند و آینده نگر به منظور شناسایی و کنترل خطرات موجود در طول عمر یک پروژه، برنامه یا فعالیت، بعبارت ساده تر ایمنی سیستم عبارت است از فرآیند تجزیه و تحلیل خطرات و کنترل آنها که از فار ایده سیستم شروع و در کل فازهای طراحی، ساخت، آزمایش، استفاده و کنار گذاشتن دفع آن ادامه می یابد.
لازم به ذکر است که کاربرد درست ایمنی سیستم نیزامند بکارگیری دقیق روش های مهندسی به همراه کنترل های مدیریتی لازم جهت اطمینان از کاربرد دقیق و اقتصادی آنهاست لذا فعالیتهای ایمنی سیستم را می توان در دو دسته کلی فعالیتهای مهندسی و فعالیتهای مدیریتی تقسیم بندی کرد.
60
بخشی از وظایف ایمنی سیستم شامل مهندسی ایمنی و مدیریت ایمنی به شرح زیر می باشد:
توسعه سیستم مستند سازی برای فن آوری سیستم.
ایجاد استاندارد، معیارها و نیازمندیهای ایمنی سیستم.
آشنا کردن کلیه افراد (کارگران، سرپرستان و مدیران) با حوادث رخ داده در سیستم.
تهیه و طرح برنامه ایمنی سیستم.
حضور فعال در تجدید نظرهای طراحی.
اجرای تجزیه تحلیل ایمنی سیستم
مرور داده های قابل اطمینان
61
1ـ4) فعالیتهای مهندسی
تهیه لیست مقدماتی خطرات
انجام تجزیه تحلیل مقدماتی خطرات
انجام تجزیه تحلیل خطرات زیر سیستم
انجام تجزیه تحلیل سیستم
انجام تجزیه تحلیل خطرات عملیات و پشتیبانی
بررسی مخاطرات بهداشتی
انجام تجزیه تحلیل ریسک سیستم و زیر سیستم و مشورت با مدیریت در راستای پذیرش ریسک و کنترل آن
62
1ـ5) فرآیند ایمنی سیستم
اساس فرآیند ایمنی سیستم عبارتند از کسب اطمینان از اینکه شغل و یا وظیفه در ایمن ترین شکل خود و بدون وجود در یک غیر قابل قبول از جراحات و صدمات انجام می گیرد. این فرآیند آینده نگر در محیط های کاری یعنی جائیکه افراد، روشهای عملیاتی، تجهیزات، مواد و محیط بصورت فاکتورهای مکمل هم می توانند ایمنی و انجام موفقیت آمیز شغل یا وظیفه را تحت تاثیر قرار دهند انجام می گیرد.
63
1ـ6) اولویتها در ایمنی سیستم
1ـ طراحی ایمن (بطوریکه ریسکها به حداقل ممکن تقلیل یابند)
2ـ تعبیه تدابیر ایمنی
3ـ فراهم کردن وسایل هشدار دهنده
4ـ گسترش و بهبود دستورالعملهای عملیاتی و آموزش ها
5ـ پذیرش ریسک
64
65
مدل تصویری از شاخص خسارت
ریسک قلبل فبول
ریسک غیر قابل قبول
اصول دهگانه ایمنی
1-7-1 – شما به عنوان یک سرپرست در حقیقت صاحب دو خانواده می باشید. شما همانقدر که نسبت به افراد خانواده خود احساس مسوولیت دارید، می بایستی به همان میزان نسبت به افراد تحت سرپرستی خود در خارج از محیط خانه توجه و مراقبت داشته باشید
1-7-2- دانستن قوانین ایمنی، مربوط به کاری که سرپرستی آن را بعهده دارید اجباری است
1-7-3- ریسک حاصل از تغییرات دستگاهها و یا اعمال روشهای جدید را پیش بینی نموده و همواره از نظرات متخصصین ایمنی حاضر در کارخانه بهره بگیرید،
1-7-4 – کارکنان خود را تشویق نمائید، تا خطرات موجود در کارشان را با شما مطرح کرده و پیرامون آن بحث نمایند..
1-7-5 -کارکنان خود را آموزش دهید تا کار را به طریق ایمن انجام دهند. همانگونه که خانواده خود را راهنمایی و مشاوره می کنید پرسنل تحت سرپرستی خود را نیز با صبر و بردباری هدایت کنید.
66
1-7-6-آموزشهای خود را به طور دائم پیگیری نموده و به طرق مختلف استفاده پرسنل از وسایل و سیستم های ایمنی فراهم شده را کنترل نمائید. در صورت لزوم، اجرای قوانین ایمنی را از طریق اقدامات و تدابیر انظباتی اجباری نمائید.
1-7-7-همواره از مثالهای ساده و روشن استفاده نمائید. نقش رعایت ایمنی در عادت کاری و همچنین در زندگی شخصی خودتان را تشریح کرده و هرگز به عنوان یک فرد دو چهره (دورو) در نظر کارکنانتان ظاهر نشوید. (گفته ها و اعمالتان یکی باشد)
1 –7-8- هر نوع حادثه ای حتی حوادث جزیی که برای کارکنانتان رخ می دهد را مورد بررسی و تحقیق قرار دهید
1-7-9 -با کسانی که برای ایمنی پرسنل و سیستم در سازمان اهمیت زیادی فائلند، بطور جدی و کامل همکاری کنید. هدف مدیران بخشهای مختلف همواره بر روی کاهش حوادث و داشتن پرسنلی سالم و توانا متمرکز می باشد.
1-7-10 -همواره به یاد داشته باشید که نتیجه طبیعی پیشگیری از بروز حوادث، علاوه بر جلوگیری از تلفات انسانی و کاهش درد و رنج ناشی از آن، عملاً معامله ای پر سود به حساب می آید. بنابراین رعایت ایمنی و اهمیت دادن به آن یکی از تعهدات اولیه شما در قبال شرکت، مدیران دیگر، سرپرستان و سایر همکاران می باشد
67
1ـ7) پنج اصل اساسی کنترل خسارات
اصل اول: عمل نا ایمن، شرایط نا ایمن و حادثه همگی از نشانه های ضعف در سیستم مدیریت است.
اصل دوم : ما می توانیم مجموعه ای از شرایط خاص (بعضی ازکارها و عملیات خاص) را که منجر به آسب های شدید می شود، پیش بینی نمائیم.
اصل سوم : ایمنی باید مانند سایر کارها در کمپانی حل و فصل شود (مدیریت گردد) مدیریت می باید با مشخص نمودن اهداف ایمنی قابل دسترسی به برنامه های ایمنی خود جهت داده و از طریق برنامه ریزی، سازمان دهی و کنترل به آن اهداف دست یابد.
اصل چهارم : وظیفه یا کار ایمنی تعیین و تعریف عملیات خطایی است که اجازه وقوع حادثه رامیدهد
اصل پنجم : ایجاد سیستم پاسخگویی توسط مدیریت می تواند کلید موثری در اجرای ایمنی توسط مدیران خط باشد.
68
1ـ8) برخی از تعاریف و اصطلاحات رایج در ایمنی
1- حادثه(ACCIDENT )
2- آسیب (INJURY )
3- بیماری(ILLNESS )
4- کمکهای اولیه (FIRST AID )
5ـ ناتوانی (معلولیت) کامل دائم (P.T.D)
6ـ ناتوانی (معلولیت) جزئی دائم. (P.P.D)
7ـ ناتوانی (معلولیت) کامل موقت (T.T.D)
8ـ وسایل حفاظت شخصی (P.P.E)
69
1ـ8) برخی از تعاریف و اصطلاحات رایج در ایمنی
9ـ خطر بالقوه (HAZARD).
10ـ خطر بالفعل (DANGER)
11ـ ریسک (RISK)
12ـ مدیریت ریسک (RISK MANAGEMENT)
13ـ ایمنی (SAFETY)
14-ارکان هزینه
15-هزینه ها
16-شرایط واعمال ناایمن
70
وسایل حفاظت فردی
لباس کار
1ـ لباس کار باید کاملاً مناسب و اندازه و فاقد قسمتهای گشاد باشد و در صورت دارا بودن جیب باید تعداد آنها کم و تا سر حد امکان کوچک باشد.
2ـ نگهداشتن قسمتهای پاره و آویزان لباس، کراوات، زنجیر ساعت و کلید و نظایر آنها در نزدیکی قسمتهای متحرک ماشین آلات باید ممنوع باشد.
3ـ هنگامی که کار در کارگاه متضمن خطر انفجار یا حریق است، اشیائئ از قبیل کلاههای آفتاب گردان و قاب عینک که از سلولوئید و یا سایر مواد قابل اشتغال ساخته شده، ممنوع می باشد.
4-در مواردی که انجام کار ، بالا زدن آستین را ایجاب می نماید، باید از لباس کار آستین کوتاه استفاده شود.
5ـ افرادی که در قسمت گرده های قابل اشتعال و انفجارا ت سمی کار می کنند، باید لباس بدون جیب، بدون سرآسیتن دوبل و شلوار بدون دوبل بپوشند تا گرده در آنها جمع نشود.
6ـ لباس یا کلاه حفاظتی مخصوص کارگرانی که با مواد خورنده یا مضر سر و کار دارند، باید ازجنسی باشد که آب و گاز در آن نفوذ نکند.
7-لباس نسوز مخصوص حفاظت در مقابل حریق یا انفجار و یا برای کار در محلهای گرم و داغ باید لباس کاملی باشد که دستکش و کفش یک تکه و سر هم داشته باشد و در مورد اطفاء حریق وسیله تنفسی و کپسول هوا در آن جای بگیرد.
پیش بند
1ـ در موقع کار با قطعات دوار و متحرک ماشینها و در نزدیکی آنها نباید از پیش بند استفاده شود.
2ـ چنانچه استفاده از پیش بند در مقابل یا کنار قطعات دوار و متحرک ماشینها ضروری باشد، باید پیش بند دو تکه باشد، به صورتی که قسمت پایین آن از قسمت بالا مجزا و طوری بسته شود که چنانچه قسمتی از آن به ماشین گیر کرد سریعاً و به آسانی باز شود و خطر بوجود نیاورد.
3ـ پیش بند کارگرانی که در برابر شعله یا آتشهای بدون حفاظ یا در مقابل فلزات مذاب کار می کنند، باید تمام سینه را بپوشاند و از جنس مقاوم در برابر آتش تهیه شده باشد.
4ـ پیش بند افرادی که با مایعات خورنده، مانند اسیدها و مواد قلیائی سوزنده کار می کنند، باید از کائوچوی طبیعی یا صنعتی و مواد مشابه تهیه شود که در مقابل مایعات خورنده مقاوم باشد و تمام سینه را بپوشاند.
5ـ پیش بندهای سربی برای حفاظت در برابر اشعه ایکس باید تمام قفسه سینه را بپوشاند و 30 تا 40 سانتی متر پایین تر از کمر را نیز حفظ کند.
6ـ قدرت حفاظت پیش بندهای سربی، باید لااقل معادل ضخامت یک میلی متر سرب خالص باشد.
کاسک(کلاه خود)
1ـ کارگرانی که مواجه با خطر سقوط شیئی روی سرشان هستند، باید از کاسک فلزی استفاده نمایند.
2ـ وزن کاسک بطور کامل نبایداز 400 گرم تجاوز نماید.
3ـ کاسک باید از مواد غیر قابل احتراق ساخته شده و در مقابل جریان برق عایق باشد.
4ـ به منظور حفاظت سر، صورت و پشت گردن دور تا دور کاسک باید لبه دار باشد.
5ـ نوارها و چرم داخل کاسک باید به سهولت قابل تعویض باشد.
6ـ برای کار در فضاهای کوچک و تنگ، کاسک باید کوتاه و در صورت لزوم بدون لبه باشد.
7ـ در مکانهای مرطوب، کاسک باید از نظر رطوبت غیر قابل نفوذ باشد.
8ـ برای استفاده از کاسکتی که متعلق به شخص دیگری بوده، باید قبلاً داخل آن ضدعفونی گردد و در صورت لزوم چرم و نوارهای داخل آن تعویض شود.
9ـ افرادی که موی بلند دارند، باید با سربند ایمنی موهای خود را محفوظ دارند.
عینک حفاظتی
1ـ همه افرادی که کار آنها ممکن است برای چشمهایشان خطرناک باشد، باید از وسایل حفاظتی مخصوص چشم استفده کنند.
2ـ کارگرانی که چشمهایشان ضعیف است و محتاج به عینکهای نمره ای هستند، باید از عینکهای حفاظتی توام با عینک نمره ای استفاده کنند و یا از عینکهای حفاظتی که روی عینکهای نمره ای قرار می گیرند، به شرط آنکه هیچ گوه تغییری در وضع استقرار عینک اصلی ایجاد نشود و یا از عینکهای حفاظتی که شیشه نمره ای آن زیر شیشه حفاظتی قرار داشته باشد.
3ـ شیشه یا هر گونه ماده پلاستیکی شفاف که برای عینک حفاظتی ساخته می شود باید:
الف) در مقابل کاری که عینک به منظور آن ساخته شده، مقاوم باشد.
ب) عاری از حباب هوا، ترک، موج یا معایب دیگر باشد.
4ـ غیر از شیشه های نمره ای، سطوح داخل و خارج شیشه های حفاظتی باید موازی بوده و هیچگونه خمیدگی نداشته باشد.
5ـ طول افقی شیشه های حفاظتی باید 5/44 میلی متر و ارتفاع آن در جهت قائم 38 میلی متر باشد.
6ـ قطر دایره شیشه عینکهای مدور غیر نمره ای باید لااقل 50 میلی متر باشد.
7ـ شیشه هائی که منحصراً برای حفاظت در برابر خطر پرتاب ذرات، اجسام و ضربه های دیگر اختصاص یافته اند، باید لااقل قدرت عبور 80% نور سطح کار را داشته باشند.
8ـ زه های عینک باید سبک و محکم و کاملاً روی صورت چسبیده باشند و در صورت لزوم به حفاظتهای جانبی مجهز گردند.
9ـ مقاومت شیشه های عینکهای حفاظتی برای کارهای برش، پرچ کاری، سنگ زدن، صیقل کردن کار با سنگ سمباده و سایر کارهای مشابه باید به میزان کافی و بر طبق مقررات تعیین شده باشد.
10ـ قاب و دوره عینکهای حفاظتی که برای باد و گرد و غبار ساخته شده اند، باید قابل انعطاف باشند و کاملا ً با صورت تطبیق کنند.
11ـ عینکهای مخصوص کار با فلزات مذاب، باید در برابر حرارت مقاوم و بر طبق استاندارد باشند.
12ـ عینکهای حفاظتی برای افرادی که با مایعات خورنده از قبیل اسیدها و قلیاها کار می کنند، بادی از داخل دارای زه نرم و نسوز و قابل انعطاف باشند تا عینک کاملاً در اطراف چشم به صورت کارگر بچسبد و مانع نفوذ ترشح مایعات مذکور از منافذ تهویه به داخل چشم گردد.
13ـ عینکهای حفاظتی برای افرادی که در مقابل دودها و بخارهای خطرناک و یا مضر برای چشمها کار می کنند، باید دارای قابی باشند که از طرف داخل مجهز به جنس نرم و نسوز و قابل انعطاف بوده ، کاملاً روی صورت کارگر بچسبد و هیچ گونه منفذی نداشته باشند .
حفاظ گوشها
1ـ در محیطهای پر سر و صدا که میزان شدت صدات از حدود 90 دسی بل متجاوز است، باید از حفاظهای گوش استفاده کرد.
2ـ بعضی از حفاظهای گوش از چوب پنبه یا گلوله ای از الیاف مخصوص مخلوط با موم درست شده اند که در گوش ایجاد حساسیت می کنند.
3ـ انواع دیگر آن به اندازه های مختلف و از جنس لاستیک نرم درست شده که درگوش قرار می دهند . عیب این نوع حفاظها آن است که هر چند میزان شدت صدا را پایین می آورند، ولی مانع رسیدن دستورات صادره به کارگر می شوند.
4ـ نوعی حفاظهای گوش هستند که بوسیله فنری روی سر یا پشت گردن قرار می گیرد و دو گوشی لاستیکی روی گوش را می پوشاند. این نوع حفاظ ها راحت تر و موثرتر است و بعضی از انواع آن، فرکانسهای تشدید و مضر را می گیرد.
5ـ حفاظهای گوش باشد باید در برابر جرقه، ذرات ، فلز و سایر اجسام خارجی آسیب ناپذیر باشند.
6ـ حفاظها باید هر روز تمیز و قبل از استفاده ضد عفونی شوند
کمر بند های ایمنی
1ـ کمربندهای ایمنی و تسمه هائی که روی شانه می افتد و سایر تسمه های مربوط به آن، باید از چرم محکم، یا برزنت کنف و یا سایر مواد مقاوم و مشابه ساخته شود.
2ـ حداقل پهنای کمربند ایمنی باید 12 سانتی متر و حداقل ضخامت آن 6 میلی متر باشد و استقامت آن در برابر نیروی کششی نباید کمتر از 1150 کیلوگرم باشد.
3ـ طنابهای مهار باید از کنف بسیار مرغوب، یا از جنس مشابه آن ساخته شود و استقامت آنها در مقابل نیروی کششی برای پاره شدن کمتر از 1150 کیلوگرم نباشد.
3ـ طنابهای مهار باید از کنف بسیار مرغوب ، یا از جنس مشابه آن ساخته شود و استقامت آنها در مقابل نیروی کششی برای پاره شدن کمتر از 1150 کیلوگرم نباشد.
4ـ کمربند ایمنی و همچنین کلیه قطعات و ضمائم آن باید دقیقاً و مرتباً مورد بازدید قرار گیرد و قطعات فرسوده یا خراب آنها تعویض شود.
5ـ پرچهای کمربند باید مرتباً بازدید شوند.
6ـ کلیه قطعات و ضمائم گیره های کمربند باید دارای مقاومتی متناسب با مقاومت خود کمربند باشند.
حفاظهای دست وبازو
1ـ دستکشها نباید برای حرکت راحت انگشتان مانع بوجود آورند.
2ـ کارگرانی که با دستگاههای مته و ماشینهای تراش و سایر ماشینهائی که دارای قطعات متحرک اند، کار می کنند، نباید از دستکش استفاده کنند.
3ـ کارگرانی که اشیاء لبه تیز و برنده یا اجسام خاردار یا آج دار حمل می کنند، باید از دستکشهای مقاوم یا مسلح به سیمهای فلزی استفاده کنند.
4ـ کارگرانی که گوشت را قطعه قطعه می کنند، باید از دستکشهائی با زره فولادی استفاده کنند.
5ـ دستکش کارگرانی که فلزات داغ حمل می کنند ، باید از پنبه نسوز یا جنسهای مشابه و مقاوم و عایق در برابر حرارت ساخته شده باشد.
6ـ کارگرانی که با برق سر و کار دارند، باید از دستکشهای عایق در برابر الکتریسیته استفاده کنند. و مقاومت الکتریکی آنها متناسب با ولتاژ مورد نظر باشد که البته قبلاً باید مورد آزمون قرار گیرد.
7ـ در کار با مواد خورنده ، مانند اسیدها و قلیائیها باید از دستکشهائی از جنس پلاستیک طبیعی یا مصنوعی یا پلاستیک نرم استفاده کرد.
8ـ در کار با مواد سمی یا محرک دستکشها باید:
الف) بقدری بلند باشند که بازوها را بپوشاند.
ب) کوچکترین سوراخ یا پارگی نداشته باشند.
ج) در صورت پارگی فوراً تعویض شوند.
9ـ دستکشهای سربی برای حفاظت در برابر اشعه یونیزه کننده، باید بطور کامل دستها را بپوشانند و لااقل تا نصف بازوها را محفوظ دارند و قدرت حفاظتی آنها اقلاً برابر با قدرت حفاظتی ورق سربی به ضخامت 55 / 0 میلی متر باشد.
10ـ دستکشهای سربی باید حتی الامکان سبک و نرم باشند.
حفاظت پاها(گتر ،کفش وچکمه)
1ـ گترهای حفاظتی باید طوری ساخت شده باشند که در مواقع ضروری بتوان آنها را فوراً از پا در آورد کارگرانی که از درخت، تیر و ستونها بالا می روند، باید از گترهای مخصوص استفاده کند.
2ـ در مورد کار با مواد مذاب، گتر باید از پنبه کوهی یا مواد مشابه مقاوم در برابر حرارت ساخته شود و باید تا زانو را بپوشاند و کاملاً به پا بچسبد، بطوری که مانع دخول مواد مذاب شود.
3ـ کارگرانی که در معرض ترشحات جزئی، یا جرقه های شدید، یا اشیاء برنده قرار دارند، گتر آنها باید از چرم دباغی شده یا جنس مقاوم دیگری درست شده باشد.
4ـ کارگرانی که با تبر یا پتک و ابزارهای مشابه کار می کنند، باید از ساق بند یا مچ پیچهائی با مقاومت کافی استفاده کنند.
5ـ کارگرانی که کارشان حمل قطعات چدنی، قطعات بزرگ چوبی یا جابجا کردن بارهای فلزی سنگین است، برای حفاظت پاها بید از کفشهای پنجه فولادی استفاده کنند.
6ـ کارگرانی که با مواد اسیدی و قلیائی و خورنده کار می کنند، کفش آنها باید از لاستیک یا چرم مخصوص این گونه کارها یا از سایر مواد مقاوم در برابر مواد خورنده ساخته شده باشد.
7ـ هنگام کار در مجاورت مواد داغ یا خورنده، کفشها باید کاملاً به قوزک پا چسبیده باشند تا مواد در داخل کفش نفوذ نکند. ضمناً این کفشها باید فاقد سوراخ مخصوص بند کفش باشند تا از نفوذ مواد جلوگیری کنند.
8ـ در مورد کار با برق نباید در کفشها فلز بکار رفته باشد.
9ـ در کارگاههائی که ممکن است خطر به وسیله جرقه بوجود آید، کفش باید فاقد میخ باشد.
حفاظهای تنفسی
1ـ ماسکهای حفاظتی باید به خوبی بر روی صورت بنشینند و درز منفذی به خارج نداشته باشند.
2ـ برای حفاظت در برابر بخارهای خورنده و حلالها، گازهای مضر و هوای کم اکسیژن، استعمال ماسکهای فیلتر دار با عمل مکانیکی ممنوع است.
3ـ به محض احساس ناراحتی در تنفس باید فیلتر را تعویض کرد.
4ـ استفاده از ماسکهای تنفسی مجهز به قاب یا محفظه فیلتر دار در کار با مواد شیمیایی، در محوطه های کوچک یا اماکنی که تهویه آنها ناقص است، یا در فضائی که اکسیژن آن کم است، ممنوع می باشد.
5ـ قابها و محفظه های فیلتر دار باید پس از هر بار استفاده تعویض شوند. اگر هم از آن استفاده نشده باشد، باید پس از انقضای مدتی که سازنده تعیین کرده است، تعویض شود.
6ـ به مجرد مشاهده علائم خروج مواد شیمیائی از محفظه فیلتر دار باید فیلتر آن را عوض کرد.
7ـ از ماسکهای تنفسی در صورتی می توان با هوای فشرده استفاده کرد که هوای مزبور قبلاً توسط صافی هایی که در مجاوری آنها قرار داده اند، تمیز و خشک شده باشد. ورودی هوای فشرده بهتر است با دستگاه و انتیلاتور انجام پذیرد. استفاده از کمپرسور حتی المقدور توصیه نمی شود.
8ـ نصب دهانه لوله مکنده هوا، باید در محلی باشد که هوای تمیز و پاک برای دستگاه تامین شود.
9ـ فاصله نقطه اتصال دستگاههای تنفسی که با هوای فشرده کار می کنند تا محل اصلی دهنده هوا، نباید بیش از 45 متر باشد.
10ـ قطر داخلی لوله های خرطومی(یا قابل انعطاف)ماسکها نباید از 5/2 سانتی متر کمتر باشد و لوله باید طوری باشدکه پاره نشود و بر اثر پیچ خوردن یا تا شدن راه عبور هوا را مسدود نکند.
11ـ فاصله ماسکهایی ک دارای لوله خرطومی یا قابل انعطاف هستند تا محل اتصال به لوله اصلی، نباید بیش از 5/7 متر باشد.
12ـ در موارد زیر باید دستگاههای اکسیژن مورد استفاده قرار گیرد.
الف) در مواردی که با حریق مبارزه می کنند، یا عمل نجات انجام می دهند و یا در هوای غیر قابل تنفس ناشی از تراکم گاز با نقصان اکسیژن کار می کنند.
ب) در مواردی که محل کار بیش از 45 متر از نزدیکترین منبع هوای سالم، فاصله دارد و استفاده از ماسکهای فیلتر دار برای آنها مجاز نباشد.
در دستگاههای اکسیژن دهنده، شیر تقلیل فشار هوای باید طوری تنظیم شود که حداقل در هر دقیقه 2 لیتر اکسیژن از آنها خارج شود.
خسته نباشید
https://Mohsen-naghdi.ir/
https://Mohsen-naghdi.ir/