اعضای بدن انسان
تهیه کننده :
دبیر محترم :
آناتومی بدن انسان حوزه خاصی از آناتومی که به دو قسمت بافت درعلم بافت شناسی و سلولها در علم یاخته شناسی است. بدن انسان مثل بدن حیوانات، از دستگاهها و دستگاهها از اندام و اندامها از بافتها و بافتها از سلولها ساخته شده است.
بدن انسان
دستگاه گوارشی با گرفتن غذا ، تخریب مکانیکی ، هضم و جذب و دفع موادی که هضم نشده اند انجام وظیفه می کند. مواد حاصل از گوارش از طریق گردش خون و لنف به بافتهای بدن حمل می شوند. در نهایت این مواد به درون سلولها رفته و در فعالیت آنها شرکت می کنند. دستگاه گوارش شامل اندامهای اصلی نظیر دهان ، مری ، روده ها و غدد ضمیمه می باشند. دهان اندام ورودی لوله گوارشی است.
انقباضات دیواره معده غذا را با آنزیمهای گوارشی و اسیدکلرهیدریک مخلوط می کند و آن را به توده نیمه مایعی تبدیل می کند این توده ابتدا به ناحیه ابتدایی روده کوچک یعنی دوازدهه وارد می شود که دارای آنزیمهای گوارشی لوزوالمعده است. ماده حاصله در روده کوچک جذب شده در کبد ذخیره شده تغییر حاصل می کند و سپس به درون دستگاه گردش خون جریان می یابد. باقیمانده مواد وارد روده بزرگ شده، آب آنها گرفته می شود و به صورت مدفوع از مخرج دفع می گردد.
اندامهای اصلی شامل دهان و لوله گوارش است.
دستگاه گوارشی
نقش دهان در گوارش از یک سو تشخیص کیفیت غذا و از سوی دیگر گوارش آن است دهان بوسیله پوشش مطبق سنگفرشی کراتینه شده یا نیمه کراتینه آستر شده است. آستر مخاط و پوشش روی هم رفته مخاط نامیده می شود. مخاط بر روی زیر مخاط قرار دارد. زیر مخاط دارای غدد بزاقی و بافت پیوندی مانند آستر است. در دهان زبان و دندانها وجود دارند.
دهان
پس از جویده شدن غذا، زبان بالا می رود و به کام می چسبد. پس از آن که گیرنده های مکانیکی گلو تحریک شدند زبان کوچک نیز بالا می رود و راه بینی را می بندد. اپی گلوت نیز راه نای را بسته و به این ترتیب غذا وارد مری می شود و توسط حرکات دودی ماهیچه های حلقوی مری به دهانهٔ معده می رسد. این بخش که کاردیا نام دارد در حالت عادی منقبض بوده و مانع بازگشت غذا از درون معده به مری می شود. وقتی امواج دودی به کاردیا می رسند باعث باز شدن آن و ورود غذا به درون معده می شوند. آن گاه معده توسط آنزیم ها و حرکات خود غذا را به ماده ای خمیری به نام کیموس تبدیل می کنند.
معده و مری
روده کوچک شما دارای سه قسمت می باشد. اولین قسمت روده کوچک که درست بعد از معده قرار دارد را اصطلاحا " اثنی عشر «یا دوازدهه ویا» دئودنوم " (Duodenum ) می نامند، که کوتاهترین قسمت روده کوچک می باشد. دو قسمت دیگر روده کوچک که بعد از دوازدهه (اثنی عشر) قرار دارند به ترتیب عبارت اند از تهی روده (Jejunum )و درازروده (Ileum ) که به روده بزرگ متصل می گردد.
روده کوچک
روده بزرگ یک لوله کلفت تر اما کوتاه تر از روده کوچک است که یک متر و نیم طول دارد. روده بزرگ را کولون نیز می نامند ابتدای روده بزرگ در قسمت پایین و راست شکم شروع شده ابتدا سمت بالا می رود این قسمت کولون صعودی یا بالارو نام دارد سپس روده بزرگ عرض شکم را سمت چپ طی می کند که در این قسمت کولون عرضی نامیده می شود. قسمت بعدی کولون نزولی یا پایین رو است که در واقع به یک قسمت مارپیچ شکل به اسم کولون سیگموئید می چسبد کولون سیگموئید هم به رکتوم رسیده و رکتوم نیز به معقد که انتهای لوله بلند گوارشی است ختم می شود.
روده بزرگ (کولون)
همان طور که در بالا گفته شد کبد، لوزالمعده و کیسه صفرا نیز از اعضای مهم گوارشی هستند. البته کبد و لوزالمعده علاوه بر اعمال مربوط به هضم غذا وظایف متعدد دیگری هم دارند.
کبد در قسمت راست و بالای شکم و درست در نقطه مقابل معده ( بالا و چپ شکم ) واقع شده است. خون از تمامی دستگاه گوارش به کبد وارد شده و پس از انجام عملیات پیچیده شیمیایی و تصفیه روی آن به جریات خون عمومی بدن می پیوندد. کبد در تولید صفرا نیز نقش اساسی دارد. صفرا در هضم چربی ها نقش کمکی دارد.
لوزالمعده که در واقع در زیر و پشت معده ابتدای روده کوچک قرار دارد قسمت مهمی از آنزیم های گوارشی را تولید می کند که نقش بسیار مهمی در هضم چربی ها، قندها و پروتئین ها دارا می باشد.
کیسه صفرا کیسه ای گلابی شکل است که عمدتاً نقش ذخیره صفرا را دارد و در هنگام لزوم صفرا را به درون روده کوچک می فرستد.
کبد، لوزالمعده و کیسه صفرا
کلیه ها به صورت جفت در پشت صفاق قرار دارند. کلیه ها با وجود وزن کمشان (حدود 1% وزن بدن در انسان) مقدار قابل ملاحظه ای خون دریافت می کنند. کلیه توسط پوششی سخت و مقاوم از بافت همبند به نام کپسول پوشیده شده است. بطور کلی کلیه از قشر ، مرکز و لگنچه تشکیل شده است. لگنچه از طریق میزنای به مثانه ارتباط پیدا می کند.
ادرار در طی عمل دفع از طریق مجرای ادراری مثانه را ترک می کند تشکیل ادرار هنگامی که به لگنچه می رسد کامل می شود. ادرار از لگنچه به مثانه حمل شده و بدون تغییر دفع می شود. دفع ادرار از طریق کنترل عصبی اسفنکتر ارادی مثانه که در گردن پیشابراه قرار دارد صورت می گیرد. کلیه از واحدهای ساختاری به نام نفرون ساخته شده است.
ساختمان کلیه
دستگاه گردش خون و لنف شامل قلب ، شریانها ، وریدها ، مویرگها و رگهای لنفی است. خون پمپ شده از قلب که حاوی مواد غذایی و اکسیژن می باشد، توسط سرخرگها در بدن توزیع می گردند. شریانها پس از انشعاب به شاخه های باریک ، شریانچه ها را بوجود می آورند. شریانچه ها نیز به انشعابات باریکتری به نام مویرگ ختم می شوند. مبادله مواد بین خون و سلول های اندامهای مختلف در سطح مویرگها انجام می گیرد.
پس از مبادله مواد ، خون مویرگی به وریدچه منتقل شده و نهایتا توسط وریدهای بزرگ مجددا به قلب بر می گردد پس از مبادله مواد بین خون و محیط خارج سلولی ، در سطح مویرگها ، خون مویرگی به ترتیب از طریق وریدچه ها ، وریدهای متوسط و وریدهای بزرگ به قلب منتقل می شود. وریدها در هر ارگان معمولا همراه با شریانهای مربوطه می باشند و قطر آنها بزرگتر از شریانها است. دیواره سیاهرگها همیشه نازکتر و لایه خارجی ضخیم تر می باشد. قطر سیاهرگ 9 -1 میلیمتر می باشد.
دستگاه قلبی-عروقی
بـدن انسـان از 260 عـضـلـه تشـکـیل گـردیـده که اکثر آنها بصورت جفت می بـاشند. عـضـلات %45 درصـــد وزن کـل بـدن را به خود اختصاص میدهنـــد. عضلات از بافت فیبری تشـکـیـل شـــده اند. میوفیبرها (فیبرهای تشکیل دهنده مـاهیچه ها) قابـلـیـت انـقــباض دارند. در بدن انسان سه نوع عضله از نظر ساختار وجود دارد.
1- عضله قلب: که قلب را تشکیل میدهد.
2- عضلات صاف: کـه دیواره عروق، لوله گوارش، مجاری ادراری و تنفسی را تشکیل میدهند.
3- عضلات اسکلتی: کـه وظـیـفـه حــرکت و حفظ تعادل اعضاء بدن را به عهده دارند.
ماهیچه های بدن انسان
در انسان هم مانند جانوران دیگر ، وظیفه اسکلت عبارتست از: حفاظت اندامهایی مانند مغز ، قلب ، ششها و حرکت. چون اسکلت تکیه گاه عضلات قرار می گیرد. در عین حال مغز استخوان مرکز گلبول سازی است. همچنین استخوان را باید منبع مهم ذخیره مواد معدنی بخصوص کلسیم شمرد که وجود آنها در فعالیتهای حیاتی بدن ضرورت دارد.
اسکلت آدمی برای سهولت مطالعه به سه بخش سر ، تنه ، دست و پا تقسیم می شود.
اسکلت آدمی
دستگاه عصبی با داشتن نورونها ، هدایت تحریکات را به عهده دارد. تحریکات را حس می کند به مغز می فرستد در مقابل بخش تحریک شده که تحریک را حس کرده است واکنش نشان می دهد. این تحریکات اکثر اوقات از طریق نورونهای واسط صورت می گیرد. زیرا به ندرت یک نورون بسیار بلند در بدن یافت می شود. تحریکات باعث تولید مواد شیمیایی می شوند، این واسطه های شیمیایی از راس انشعابات انتهایی اکسون و دندریت که غالب اندامکهای جسم سلولی را دارا هستند، تولید می شوند.
دستگاه عصبی
بدن موجودات زنده جهت تهیه اکسیژن برای متابولیسم سلولی و دفع دی اکسید کربن به دستگاه تنفس وابسته است. دستگاه گردش خون ابزار انتقال گاز بین بافتهای بدن و ششها است. به این ترتیب گردش خون و دستگاه تنفس به یکدیگر وابسته است.دستگاه تنفس با داشتن مجاری تنفسی و هوایی وظایف خود را با پالایش هوا انجام می دهد. دستگاه تنفس به دو ناحیه هوایی و تنفسی تقسیم شده است. ناحیه هوایی شامل حفره بینی ، حلق ، حنجره ، نای و سیستم نایژه هاست که هوا را از محیط پیرامون به قسمت تنفسی ششها می رساند.
دستگاه تنفسی