ارتقاء سلامت کودک خردسال
1
دوره خردسالی
پیشرفت بیولوژیک ، شناختی و معنوی و اجتماعی در این دوره ( 3-5 سال) آنها را برای تغییر اساسی و برای سن مدرسه آماده می کند .
کنترل روی سیستمهای بدن ،
تجربه جدایی کوتاه مدت و بلند مدت ،
توانایی همکاری با سایر بالغین و کودکان ،
استفاده از زبان برای سمبولیزاسیون فکری و
افزایش دامنه توجه و حافظه رخ می دهد.
پیشرفت موفقیت آمیز مراحل قبلی رشدو تکامل امری اساسی است.
2
تکامل بیولوژیک
سرعت رشد فیزیکی کاسته شده و در خردسالی تثبیت می شود .
متوسط قد و وزن
افزایش سالیانه وزن 2/3 کیلوگرم در سال می باشد .
رشد قد یکنواخت بوده و 6/75 – 7/5 سانتی متر است و معمولا طول ساقها بیشتر از تنه افزایش می یابد.
3
تناسب جسمی مشابه دوره نوپایی نیست و کودک خرد سال خوش بنیه ، ظریف و کشیده است .
اکثر کودکان در این مرحله تعلیم دفع یافته اند .
تکامل حرکتی مانند افزایش قدرت در راه رفتن ،دویدن و جهیدن دارند.
فعالیت زیاد و خستگی می تواند به بافتهای ظریف صدمه بزند.
تغذیه کافی ، استراحت و ورزش مناسب برای رشد مناسب عضلات و استخوانها ضروری است .
4
رفتار حرکتی عمده و ظریف
راه رفتن ،دویدن و پریدن در 36 ماهگی کامل شده است .
هماهنگی چشم و دست و عضلات مشهود است .
در 3 سالگی می تواند سه چرخه سواری کند و روی یک پا تعادل خود را برای چند ثانیه حفظ کند .
در 4 سالگی روی یک پا لی لی می کند و توپ را به خوبی می گیرد .
در 5 سالگی با هر دوپا لی لی می کند و طناب بازی می کند و اسکیت و شنا را شروع می کنند.
5
تکامل حرکتی ظریف
نقاشی نشانه تکامل در حرکات ظریف است
کودک 3 ساله یک دایره را کپی می کند .و خطوط عمودی و افقی و متقاطع را تقلید می کند .کودک 3 ساله قادر به کشیدن کامل آدمک نیست و فقط سر را می کشد و در 5-6 سالگی بخشهای مختلف سر را می کشد .
در 3 سالگی می تواند اشکال عجیب و غریب بکشد .
در 4-5 سالگی یک مربع را کپی می کند . طرحها در این سن مشخص و به صورت اشیا شناخته شده می باشند.
در بین 5-6 سالگی مثلث و لوزی می کشد .
6
نقاشی کردن در رشد حرکات ظریف و هماهنگی چشم و دست مفید است
کشیدن عکس ابزار بررسی هوش ، شخصیت و سازش روانی – اجتماعی است .
هوشیاری و توجه به ایما و اشاره کلامی و غیر کلامی امر اساسی در درک پیغام کودکان می باشد.
7
تکامل روانی – اجتماعی
از نظر اریکسون : وظیفه مهم روانی – اجتماعی در دوره خردسالی ،دستیابی به حس ابتکار است.
با انرژی بازی می کنند . حس موفقیت دارند. اگر رفتار مناسبی نداشته باشند احساس گناه و ترس می کنند.
به دلیل حس حسادت و رقابت با والد هم جنس خود ، فکر استرس زا به صورت فوت ان والد دارد و با همانند سازی با والد هم جنس در سن مدرسه این کشمکش برطرف می شود و اگر قبل از همانند سازی ، همان والد فوت کند ، کودک خردسال احساس گناه دارد .
توجیح کودک که امیال نمی تواند سبب رویداد شود برای غلبه بر گناه و اضطراب امری اساسی است .
8
وجدان در انتهای دوره خردسالی ظهور می کند ( شروع یادگیری خوب و بد و اخلاقیات )
رفتار مناسب را از طریق تنبیه یا پاداش فرا می گیرند .( تقویت کلامی و نظارت مداوم اثر بیشتری دارد )
9
تکامل جنسی
مرحله ادیپال Oedipal Stage )) ( Phalic )
عقده ادیپ :پسر فکر می کند که پدرش از وی قویتر است و مایل است پدرش فوت کند تا با مادرش ازدواج کند
همزمان متوجه تفاوت های جنسی فیزیکی در خود و دیگران می شود و تصورش این است که جنس مونث به دلیل انجام کار غلط فاقد آلت جنسی می باشد و به دلیل احساس گناه در مورد افکارش نسبت به پدر ، از تنبیه و از دست دادن آلت خود می ترسد که به آن اصطلاحا عقده اخته کردن ( Castration Complex ) گویند .
دختران دارای احساس مشابه از نظر ازدواج با پدر و از بین بردن مادر دارند ( عقده الکترا : Electra )
حل و فصل عقده ادیپ و الکترا ، همانندسازی با والد هم جنس می باشد .
10
تکامل شناختی
یکی از وظایف مربوط به مرحله خردسالی ، آمادگی برای مدرسه و یادگیری دقیق است .
اکثر جریانات فکری این مرحله حیاتی است (منطقی است که کودک ، مدرسه را در سن 5-6 سالگی شروع کند )
مرحله پیش عملکردی پیاژه: (2-7 سال )
2- 4 سال( مرحله پیش درکی ) Preconceptual
4-7 سال (مرحله شهودی )Intuitive Thought
یکی از تغییرات مهم در این دو مرحله : انتقال از افکار خودمداری کامل به اگاهی اجتماعی و توانایی در نظر گرفتن نقطه نظر دیگران است.
11
Toddler Property Laws
If I want it, it’s mine.
If I give it to you and change my mind later, it’s mine.
If I can take it away from you, it’s mine.
If I had it a little while ago, it’s mine.
If it’s mine, it will never belong to anybody else, no matter what.
If we are building something together, all the pieces are mine.
If it looks just like mine, it’s mine.
خردسالان در هر زمانی فقط در مورد یک ایده فکر می کنند و قادر به تفکر در مورد تمامی ابعاد نیستند.
خردسالان در صحبت کردن خودمدار هستند و انتظار دارند که افکارشان توسط دیگران با یک توضیح کوتاه درک شود.
به دلیل قدرت تصور بالا و تقلید نا محدود ، تمام انواع بازی ها ارزش درمانی و ارتباطی دارد .
خردسالان مفهوم لغات راست و چپ و علت ومعلول و زمان را درک نمی کنند. بهتر است ، زمان در ارتباط با یک رویداد توضیح داده شود ( مادرت پس از ناهار خواهد امد )
13
تفکر خردسالان به دلیل استدلال خودمداری و تمثیلی ، جادویی است . (تصور می کنند افکار ، قدرت جادویی دارند )
این افکار آنها را در موقعیت حساس از نظر احساس گناه و مسئولیت برای افکار بد قرار می دهد که ممکن است بر حسب اتفاق ، به ارزوی دلخواه نائل شوند .
مثال : خردسال آرزو می کند خواهر یا برادر جدیدش بمیرد . اگر چنین اتفاقی بیفتد ، کودک خودش را عامل مرگ می داند و احساس گناه می کند. عدم توانایی برای استدلال علت و معلول آسیب ، درک چنین رویدادهایی را مشکل می کند .
14
تکامل اخلاقی
سطح پیش قراردادی یا پیش اخلاقی : Preconventional
قضاوت در سطح خیلی اولیه است .
خوب یا بد بودن رفتار را بر اساس نتیجه نهایی آن (پاداش یا تنبیه ) قضاوت می کنند.
سن 4-7 سالگی : احساس خیلی ابتدایی در مورد عدالت دارند و اعمال و رفتار آنها در جهت ارضای نیازهایشان می باشد.
شما فلان کار را بکن من هم در مقابل فلان عمل را انجام می دهم : بدون هیچگونه فکر در مورد وفاداری یا سپاسگزاری
15
تکامل معنوی
کسب اگاهی در مورد ایمان و مذهب از افراد اطراف کودک صورت می گیرد .
خدا را به صورت یک دوست خیالی و ملموس می شناسند که محبت بدون شرط ارزانی می کند.
با تکامل معنویات ، وجدان قویتر می شود.
صحیح و غلط را با تشویق و تنبیه می شناسند. بیماری را تنبیه به دلیل سرپیچی تصور می کنند.
نماز و دعا و مشاهده مراسم مذهبی در زمان استرس برای خردسال کمک کننده است .
16
تصویر ذهنی از بدن
تصویر ذهنی از بدن در خردسالی تکامل می یابد .
ظاهر مطلوب یا نامطلوب ، تفاوت رنگ پوست یا هویت نژادی ، واژه های زشت و زیبا ، قد کوتاه یا بلند را درک می کنند و در مورد عقیده دیگران در مورد خود عکس العمل نشان می دهند.
درک ضعیفی از اناتومی درون بدن دارند و از اسیب بدنی می ترسند و در زمان آسیب یا بستری و مداخلات تهاجمی به شدت دچار استرس می شوند (استفاده از بانداژ یا چسب امری حیاتی در مراقبت از خردسالان می باشد)
17
تکامل اجتماعی
خردسالان به اضطراب نسبت به غریبه ها و ترس از جدایی فائق امده اند.
ارتباط با غریبه ها اسانتر می شود
جدایی کوتاه مدت با والدین را می پذیرند.(حمایت والدین را لازم دارند)
ایمنی و ارامش را از اشیا شناس و اشنای خود ( عروسک ،عکس اعضای خانواده ) به دست می اورند .
زبان و واژگان رشد سریعی دارد
کودکان 3-4 ساله جملات 3-4 کلمه ای می سازند . تلگرافی صحبت می کنند
از امرو نهی ساده متابعت می کنند.
پیاپی صحبت می کنند و مهم نیست که کسی به آنها گوش می دهد یا خیر
از اسباب بازیهای موزیکال ،لغات جدید را تقلید می کنند.
18
از 4-5 سالگی جملات 4-5 کلمه ای می سازند و از لغات بیشتری برای ابلاغ پیام خود استفاده می کنند.
یک پرسش را آنقدر تکرار می کنند تا پاسخی دریافت کنند.
در 6 سالگی تمام بخش های گفتگو را به طور صحیح استفاده می کنند.
استقلال بیشتری در امور خود (لباس پوشیدن ، خوردن و … ) دارند .
اجتماعی تر شده و تمایل به خوشنود کردن دیگران دارند.
ارزشهای فرهنگی را درونی کرده اند
آگاهی بیشتری در مورد موقعیت و نقش خود در خانواده پیدا کرده اند.
19
بازی
از بازی گروهی لذت می برند.
سه چرخه ، کیسه شن ، اسکیت ، شنا در هماهنگی عضلات مفید است .
اسباب بازیهای دستکار و ساخت و ساز و دوخت ودوز ، اسباب بازیهای موزیکال ،کتابهای مصور ، بازیهای کامپیوتری مطلوب می باشند.
تقلید ،تخیل و نمایش مشخص ترین بازی در خردسالی است .
تلوزیون در سرگرمی خردسال نقش موثری دارد ( باید اگاهانه ،مناسب و محدود باشد و بهتر است با والدین در مورد برنامه ها بحث و تبادل نظر شود )
مرز بین واقعیت و خیال شفاف نیست .
وانمود کردن ، یک واقعیت است و زمانی که اسباب بازیها کنارگذاشته شوند خیالی می شود.
20
دوست خیالی در 2/5 – 3 سالگی بوده و با ورود به مدرسه آن را ترک می کند.
دوست خیالی طبیعی و مفید است .
تخیلات کودک خردسال علامت سلامتی کودک است.
بازی والدین با کودک باعث بهبود ارتباط و تعامل بین آنها می شود.
21
سازگاری با مسائل مربوط به رشد و تکامل طبیعی –تجربیات کودکستان و پیش دبستانی
اثرات آموزش زودرس و تحریک کودک
سبب افزایش شناخت
توسعه ی تجربیات کودک در ارتباط با دیگران
آمادگی برای ورود به مدرسه
یادگیری همکاری گروهی
سازش با تفاوت های زیاد اجتماعی – فرهنگی
سازش با یاس و نارضایتی و خشم می باشد.
بسته به جو و موقعیت ، احساس موفقیت و اعتماد به نفس در خردسال بوجود می آید
22
عادات بهداشتی پیش دبستانی بسیار مهم است شستن دستها
بیماریهایی مانند اسهال ، هپاتیت A ،مننژیت ، اوتیت مدیا ،عفونتهای سیستم تنفسی
23
تجربه آمادگی و کودکستان
معلم کاردان نسبت به توانایی و نیازهای کودکان خردسال برنامه آموزشی را طرح ریزی می کند. ( برنامه ها تلفیقی از بازی و استراحت و تغذیه می باشند)
عامل موثربرآمادگی برای رفتن به مدرسه
وضعیت تکاملی وسلامتی اجتماعی ،عاطفی وجسمی کودک
توانایی و تمایل به یادگیری
تجربیات زندگی کودک و حمایت والدین.
پرستاران می توانند به والدین در بررسی میزان آمادگی کودک از نظر سن ، توانایی جسمی و تکامل شناختی و عاطفی کمک کنند
24
مساله مهم :
حفاظت علیه صدمه
ارتقاء شرایطی است که تکامل و یادگیری مناسب صورت گیرد
کودکان باید از نظر:
سن
توانایی فیزیکی
رشد اجتماعی و شناختی مورد بررسی قرار گیرند
25
والدین باید
از قبل در مورد فعالیت هایی چون نقاشی – ساختن چیزی با سایر وسایل با کودک صحبت کند و فرصت دهد که کودکان تصور مثبت در مورد رویداد کودکستان پیدا کنند
والدین باید کودک را با معلم و و تسهیلات آشنا نمایند
دادن اطلاعات کافی به کودکستان درمورد کودک – محیط خانه – فعالیت و غذای مورد علاقه و اسامی خواهر- برادر باعث می شود که کودک احساس آشنا بودن در محیط غریبه نمایند
26
آماده کردن کودک
پیش دبستانی داری برنامه منظم و انتظارات یادگیری است و با مهد کودک متفاوت است .(کودک باید تفهیم شود )
والدین می توانند تا زمان کسب ارامش کودک ، مدت معینی حضور داشته باشند.(غیر محسوس و در دسترس کودک ) .
اشیاء موقت مثل حمل اسباب بازی مورد علاقه می تواند به عنوان پلی شکاف بین منزل تا پیش دبستانی را پر کند
27
آموزش جنسی
لغت چرا جانشین خیر در دوره نوپایی می شود.(چرا اسمان ابی است ؟ – چه چیز سبب باران می شود ؟و… )
اگر پاسخ صحیح و صادقانه داده نشود :
1- به کاوش خود ادامه خواهند داد
2- چون تفکر جادویی نیاز به منطق و حقیقت ندارد ،هرگونه توضیح تخیلی و وحشتناک را می توان جایگزین حقیقت کرد.
28
آموزش جنسی
دو قانون در پاسخ به سوالات جنسی :
1- اول اینکه بررسی شود تا ببینیم کودکان چه چیزی می دانند و چه فکر می کنند.
2- در دادن اطلاعات،صداقت داشته باشیم .
پرستاران آموزش لازم را حین انجام معاینه فیزیکی میدهند
واکنش والدین نسبت به اینگونه سوالات چگونه باید باشد:
نباید اغماض شود
نباید رفتار را محکوم نمود
کودکان اگر پرسشی دارند باید از والدین بپرسند
اطلاعات صحیح را می توان مجددا تاکید و تکرار کرد و یا بیشتر از آنچه کودک فکر می کند اطلاعات داده شود.
29
کودکان تیزهوش
30
کودکان تیزهوش
داشتن تفکر خلاق ،توانایی رهبری ، توانایی روانی – حرکتی است
به داشتن بهره هوشی حداقل 130اطلاق می شود .
باید زمینه پیشرفت و یادگیری سریع انها مطابق با قابلیتهای آنها فراهم شود .
این کودکان غالبا از همان دوران شیرخوارگی نیز میل به:
تحریک زیاد دارند
توجه زیادی را از طریق والدین طلب می نمایند.
دچار مشکلات انضباطی
31
کودکان تیز هوش
گاهی اوقات کودکانی که مهارت بالای متوسط در یک بعد دارند ممکن است از طرف افراد بالغ به طور اغراق آمیز به همه ابعاد عمومیت داده و انتظار رفتار تکامل یافته تری از آنان داشته باشند.
در نتیجه شناسایی به موقع این کودکان و راهنمایی مناسب والدین، امر حیاتی برای تکامل مطلوب و سازگاری عاطفی کودکان محسوب می شود.
32
پرخاشگری
33
پرخاشگری
زمانی که کودکان قابل کنترل نیستند ممکن است نیاز باشد:
از نظر فیزیکی مهار شوند
یا آنها را از محل وقوع خارج کرد
که برای پیشگیری از آسیب رسانی به خود یا دیگران می باشد .
گرفتن امتیازات توام با تقویت برای بازی انفرادی یک مداخله موثر برای پرخاشگری است.
معمولاً تفاوت بین رفتار نرمال و مساله ساز خود از نظر
کمیت
شدت
توزیع
مدت
ضروری است
باید بررسی صورت گیرد که این رفتارها بر اساس سیر تکامل است یا نشان دهنده مساله ای اساسی است
34
پرخاشگری
یکی از وظایف خردسالان،یادگیری رفتار پذیرفته اجتماعی و توانایی کنترل و هدایت پرخاشگری به سوی منبع مناسب است.
والدین می توانند با سرمشق قرار دادن رفتار مناسب و تشویق کودکان برای ابراز کلامی،به آنان کمک کنند.
نباید موقعیتی پیش آورد که کودکان به خاطر خشم یا یاس،احساس گناه کنند یا شرمگین شوند.
یکی از اولین نشانه های پرخاشگری،کج خلقی است که توسط روشهایی مانند بازی کنترل می شود.
35
پرخاشگری
پرخاشگری به رفتاری اطلاق می شود که کوشش دارد شخصی را اذیت کرده یا اموال را تخریب کند .
پرخاشگری با خشم متفاوت است .
پرخاشگری یک وضعیت عاطفی موقت است ،ولی خشم می تواند از طریق پرخاش ابراز شود .
عوامل موثر بر پرخاشگری : متغیرهای زیستی،اجتماعی فرهنگی و خانوادگی
یاس ، تقلید و تقویت است
شناسایی والدین و کودکان در معرض خطر از نظر تبادلات و رفتار منفی،اولین قدم است
36
مشکلات گفتاری در کودکان
37
مشکل تکلم (لکنت زبان ) ( Stuttering )– اوج 4-2 سالگی ( به دلیل عدم تطابق بین رشد سریع واژگان و توانایی تولید آنها )
محدودیت باید قائل شد و در ثبات آن باید کوشید .
امر و نهی به شکل مثبت باشد . شی ایمن در ترس از تاریک – حیوانات و روح
کمک به یافتن روش های علمی در سازش با تجربیات ترسناک مهم است
مواجه در یک موقعیت ایمن –
در مراکز مراقبتی در صورت موفقیت در فعالیت ها اعتماد به نفس و شایستگی افزایش می یابد
38
مشکلات گفتاری
مهمترین دوران تکامل گفتاری،سنین 2-4 سالگی است.
در این دوران کودکان بین رشد سریع دایره لغوی و توانایی تولید لغات دچار ناهماهنگی میشود.که منجر به لکنت زبان میشود که بیشتر در پسر بچه ها است.
حساسیت زیاد والدین نسبت به لکنت زبان مشکل کودک را تشدید میکند.
بهترین درمان مشکلات گفتاری،پیشگیری و درمان زودرس ان است.
39
مسائل گفتاری:
فرد مراقبت کننده باید به طور واضح صحبت کند
جملات کودک را کامل نکرده
در تصحیح اشتباهات افراط نکند.
دلایل رایج مسائل گفتاری شامل:
ناشنوایی
تاخیر تکاملی
فقدان تحریک کلامی است.
40
استرس
استرس در خردسالی می تواند ذاتی ( ترس ) یا محیطی ( شروع مدرسه )
حداقل استرس در رشد مهارت های سازشی موثر است .
کمک به والدین در آگاهی از علایم و منابع استرس در کودک و سازش با استرس ها ضروری است .
بهترین روش سازش با استرس ، پیشگیری است.
مقدار استرس را باید در زندگی کودک کنترل کرد.
41
آموزش سازش با استرس در کودک
آموزش علایم فیزیکی واکنش به استرس ( تاکیکاردی ، خستگی )
آموزش نحوه دستیابی به آرامش جسمی و روانی به کودک( کودک بدن خود را مانند یک عروسک پارچه ای سست کند )
والدین برای کودک ، داستان تعریف کنند
کودک در مورد احساسات خود صحبت کند
بازی روش موثر برای تخلیه یاس و خشم است ( کیسه شن در کاهش اضطراب مفید است)
42
منابع استرس در خردسالان
کودک 3 ساله :
گرایش به گروه
محافظت از اموال خود
حسادت نسبت به محبت والدینی
سخت بودن جدایی از والدین
ترس از قرارگرفتن در کنار فرد ناشناس
قادر به تشخیص مرز بین واقعیت و تخیل نیست .
از حیوانات می ترسد
ممکن است لکنت زبان را نشان دهد
از تاریکی می ترسد
نارحتی از عدم دریافت پاسخ به (چرایی ها )
43
منابع استرس
کودک 4 ساله
ناخن جویدن ، مکیدن شست ، ناخنک زدن به بینی ،اصرار در بردن اسباب بازی به مهد کودک
لذت از تبادل با همسالان به همراه طرح مشکلات در این ارتباطها
به بدن خود علاقه دارد (عریان گرایی )
لذت از دویدن ، پریدن و به هم زدن درها
ترس از تاریکی
تمایل به زیاد صحبت کردن – در صورت عدم توجه دیگران دچار یاس می شود
44
کودک 5 ساله
در جستجوی ستایش و تمجید دیگران است ( نیاز به محبت والدین دارد )
ممکن است به سختی با کودکستان سازش یابد
ترس از ازدست دان و جدایی از مادر دارد
استراق سمع می نماید
دارای خصیصه محافظت از اموال خود را دارد
تاخیر در تکمیل کارهای روزمره
به دیگران بی احترامی می کند ( به دلیل خودمداری )
45
ترس
ترس ها به صورت غریزی از بدو تولد همراه نوزاد هستند:
از صفر تا شش ماهگی از صداهای بلند و عدم امنیت احساس ترس می کنند.
از شش تا نه ماهگی ترس از بیگانه ها ممکن است باعث آزار کودک شود.
از یک سالگی ترس از جدایی، آسیب و توالت رفتن شایع ترین ترس در کودکان است؛
از دو سالگی ترس از موجودات خیالی ممکن است به سراغ آنها بیاید.
از سه سالگی ممکن است با ترس از حیوانات و تنهایی روبه رو شوند و چهارسالگی هم شروع ترس از تاریکی است.
شش تا دوازده سالگی ترس از مدرسه و آسیب های جسمانی، وقایع جنسی و رویدادهای اجتماعی ممکن است برای فرزند شما آزار دهنده باشد.
این ترس ها به صورت کلی دسته بندی می شوند اما ترس هایی خارج از این موارد بسته به سن کودک و شدت ترس، باید به صورت تخصصی بررسی و علت یابی شود
46
ترس در خردسالی
انواع ترس :
ترس از تاریکی
ترس از تنها ماندن هنگام خواب
ترس از حیوانات
ترس از اخته کردن
ترس از اشیائ ایجاد کننده درد و آسیب بدنی
علت واقعی ترس مشخص نیست
47
از نظر فروید : ترس از اخته شدن
از نظر پیاژه : خردسالان بین تفکر خودمداری شیرخوارگی (آنها را از ترسهای تخیلی حفظ می کند ) و جریانات فکری منطقی سن مدرسه ( علت ترس را برطرف می کند ) قرار دارند .- خردسال قادر به تصور یک رویداد بدون تجربه واقعی هستند ( تزریق را ناراحت کننده می دانند چون برای دیگران ناراحت کننده است )
مفهوم جان پنداری : تصور زندگی به اشیا بی جان ( در کارتونها ،آگهی ها )
48
ترس اختصاصی در خردسالی : ترس از نابودی
علت : افزایش توانایی شناختی کودک در حالیکه مرزهای بدنی را بخوبی نمی شناسد
مثال : ترس از فرو رفتن به فاضلاب ( چون قادر به درک مفهوم اندازه ها نیست )
یادگیری ترس از والدین ( این ترسها طولانی مدت بوده و ناپدید شدن آن سخت است .)
49
کمک به کودک برای غلبه بر ترس
استفاده از چراغ خواب در اتاق کودک
کودک با عروسک خود به حمام یا رختخواب برود
حساسیت زدایی ( مثال ترس از سگ : تماشای فیلمی که یک کودک با سگ بازی می کند ) نباید کودک تحت فشار قرارگیرد.
در 5-6 سالگی معمولا این ترسها کنار گذاشته می شوند .
ممکن است کمک حرفه ای نیاز باشد.( ترسهای ناگهانی و شدید و آسیب زننده )
50
کمک به کودک برای غلبه بر ترس
به هیچ عنوان کودک را در مورد ترس هایش سرزنش نکنید،
او را مسخره نکنید،
به ترس های او نخندید،
ترس کودک را در جمع موضوع بحث و شوخی نکنید،
هرگز از این موضوع سوءاستفاده نکرده و او را نترسانید،
در لحظه ی ترسیدن سعی بر آرام کردن کودک داشته باشید و او را بغل کنید تا حس امنیت و آرامش به او منتقل شود؛
سعی کنید محرک ترس را از بین ببرید و یا در صورت امکان محیط را تغییر دهید.
51
کمک به کودک برای غلبه بر ترس
در حد امکان و لزوم برای او مشخص کنید که دلیلی برای ترس وجود ندارد و به عنوان مثال اگر از سایه ای که روی دیوار افتاده است احساس ترس می کند و او را یک موجود خیالی تلقی می کند، محیط را روشن کنید و برایش توضیح دهید که این یک سایه است نه یک موجود خیالی و با تاریک کردن فضا باز به او نشان دهید که این سایه به چه دلیلی روی دیوار نقش می بندد.
نکته مهمی که باید درباره برخورد کلامی رعایت کنیم این است که نباید توضیح درست و منطقی را با اطمینان بخشی بیجا و گفتن جمله هایی شبیه به اینکه دلیلی برای ترس وجود ندارد، نباید بترسی و جمله های اطمینان بخش الکی اشتباه بگیریم چون نه تنها کارایی ندارد، بلکه کودک احساس می کند برای از سر باز کردن این جملات را مدام پشت سر هم تکرار می کنیم.
کودک را با عامل ترسش مواجه کنید
52
ارتقاء سلامتی کودکان در سنین
خردسالی
53
تغذیه
54
90 کیلو کالری / کیلو نیاز روزانه کودک خردسال می باشد .( تقریبا 1800 کالری در روز ) –ml/kg 100 در روز مایع
تا 5 سالگی چربی اشباع باید کمتر از 10 درصد کل مصرف کالری باشد.
روزانه 24 گرم پروتئین نیاز دارد
مصرف کل چربی در طی چند روز باید 20%تا 30%کل مصرف کالری بوده
و کلسترول کمتر از 300میلی گرم در روز باشد .
مصرف روزانه کلسیم در کودکان در 8-4 سال 800 میلی گرم باشد.
آب میوه در کودکان 6-1 سال 6-4 اونس روزانه توصیه می شود.
هرچند عوارضی چون پوسیدگی دندان و علائم گوارشی ممکن است مشاهده شود
55
مصرف نوشابه های کربنات دار تولید کالری غیر مغذی زیادی نموده و مصرف مواد ضروری برای رشد را محدود می کند.
فعالیت فیزیکی نقش مهمی در سلامت تغذیه توام با رژیم غذایی مناسب دارد.
56
تغذیه
کودک 4 ساله برای غذا خوردن مشکل پسند است
کودک 5 ساله آماده برای یادگیری بعد اجتماعی صرف غذا است ولی کودک کوچکتر در نشستن طولانی مدت مشکل دارند.
کیفیت غذا مهمتر از کمیت غذا است
این تلاشها در پیشگیری از چاقی دوره کودکی،بیماری قلبی عروقی،دیابت و سندرم متابولیک،بسیار مهم است
یک خردسال نصف فرد بالغ غذا می خورد
57
خواب و فعالیت
58
مشکلات خواب
مشخصه خواب خیلی متفاوت است
به طور متوسط 12 ساعت در شب و به ندرت خواب کوتاه مدتی هم در طول روز دارد
بیداری در طول شب در بدو دوره کودکی رایج بوده به عوامل اجتماعی ارتباط دارد تا تکاملی .
59
بعضی از مشکلات مثل راه رفتن در خواب، به خصوص پس از فعالیت شدید و تحرک در طول روز شایع تر است.
ممکن است ترس های زمان خواب ، کابوس شبانه یا وحشت خواب داشته باشند
کودکان باید راهنمایی شوند که قبل از ساعت خواب آرامش نسبی داشته باشند تا کمتر در برابر خوابیدن مقاومت کنند.(مثل قصه گفتن قبل
از خواب)
60
خواب و فعالیت
سالیان خردسالی مهمترین زمان از نظر اختلالات خواب است.
61
کودکانی که در رفتن به تخت خواب تاخیر می کنند
مشاوره با والدین در مورد ثابت بودن تشریفات زمان خواب و تاکید بر نرمال بودن این رفتار در کودکان کوچکتر
رفتار جویای توجه را نادیده گرفته
کودک به تخت والدین برده نمی شود
اجازه بیدار ماندن به مدت چند ساعت داده نمی شود
62
سایر مداخلات
روشن گذاشتن چراغ
فراهم کردن اشیاء ایمن مثل اسباب بازی مورد علاقه
گذاشتن یک لیوان آب در کنار تخت موثر است.
آرامش قبل از خواب ( داستان یا حمام کردن ) سبب کم کردن مقاومت
ولی
تماشا تلویزیون قبل از زمان خواب سبب تاخیر خواب می شود
63
بهداشت دندان
در شروع دوره ی خردسالی،رویش دندانهای شیری کامل شده است.
بهداشت دندان،امر اساسی برای حفظ دندانهای شیری و آموزش عادات خوب دندانی می باشد .
ولی هم چنان کودکان در مسواک زدن نیاز به کمک دارند و نخ زدن باید به وسیله والدین کودک انجام گیرد .
مراقبت متداول و معاینه دندانها هر 6-12 ماه با توجه به سابقه خانوادگی و رشد دندانها و وجود یا عدم وجود بیماری دندانی
آسیب دندانها در این مرحله،غیرعادی نیست .
و اگر آسیب دهانی مطرح است ارزیابی فوری توسط دندان پزشک ضروری می باشد .
64
پیشگیری از صدمه
به دلیل پیشرفت در:
مهارتهای حرکتی عمده و ظریف
هماهنگی و تعادل
کودکان خردسال در مقایسه با کودکان نوپا کمتردر معرض لغزش ویا افتادن قرار دارند .
65
صدمات
کشف اشیا با دهان خاتمه یافته است ولی در معرض خطر مسمومیت هستند
صدمات موتوری در خردسالان بالاست .
اموزش ایمنی و صدمات بالقوه ضروری است.
والدین محال تقلید خردسال باید خود برای کودک الگو باشند
استفاده از کلاه ایمنی در هنگام دوچرخه سواری یک رفتار طولانی مدت و سودمند است .
پیشگیری از صدمه با رشد و تکامل کودک ،از حفاظت به اموزش تغییر یافته است .
66
67