کارگاه آموزشی تخصصی
اختلالات افسردگی
جلسه چهارم
مدرس : علی اصغر رضائی ( روان شناس بالینی )
1. اختلال بی نظمی خلق مخرب 2. اختلال افسردگی اساسی 3. اختلال افسردگی پایدار 4. اختلال ملال پیش از قاعدگی 5. اختلال افسردگی ناشی از مواد/دارو 6. اختلال افسردگی ناشی از دیگر بیماری های جسمی 7. اختلال افسردگی مشخص دیگر 8. اختلال افسردگی نامشخص
طبقه بندی اختلالات افسردگی در دی اس ام 5
اختلال افسردگی اساسی
ملاکهای تشخیص اختلال افسردگی اساسی
الف) پنج یا تعداد بیشتری از نشانه ها در طول مدت دو هفته و انحراف از عملکرد قبلی حداقل یکی از نشانه ها : الف) خلق افسرده ب) فقدان علاقه یا لذت
۱-خلق افسرده در بخش عمده روز ، تقریبا هر روز
الف) توسط گزارش ذهنی احساس غمگینی ، پوچی ناامیدی ب) مشاهده دیگران ( بیمناک به نظر می رسد ) و در کودکان و نوجوانان بصورت خلق تحریک پذیر دیده می شود .
۳-کاهش یا افزایش وزن ( بیش از ۵% وزن ) یا کاهش یا افزایش اشتها ، تقریبا هر روز ( ناتوانی در کسب وزن مورد انتظار )
۲- کاهش علاقه یا لذت در فعالیتها در بخش عمده روز وتقریبا هر روز
۴-بی خوابی یا پر خوابی هر روز ( جوری که به کارهاش نرسه ) ۵-سراسیمگی یا کندی روانی حرکتی ، هر روز قابل مشاهده نه صرفا ذهنی ۶-خستگی یا فقدان انرژی هر روز ۷-احساس بی ارزشی یا احساس گناه
۸-کاهش توانایی فکر یا تمرکز کردن یا دو دلی تقریبا هر روز
( مشکل در فکر کردن ، تمرکز کردن ، تصمیم گرفتن )
۹-افکار مکرر مرگ ( نه فقط ترس از مردن ) ، اندیشه پردازی خود کشی
بدون برنامه ریزی یا اقدام به خود کشی یا برنامه خاص برای دست زدن به خود کشی
ب) اختلال در عملکرد اجتماعی ، شغلی یا دیگر عملکردها ایجاد میکند .
ج) این دوره ناشی از تاثیرات فیزیولوژیکی مواد یا بیماری جسمی نباشد .
د) با اختلالات روان پریشی دیگر بهتر توجیه نمیشود .
ه) هرگز دوره منیک یا هایپومنیک وجود نداشته البته اگر دوره منیک
یا هایپومنیک ناشی از مواد یا بیماری جسمانی موردی ندارد .
اختلال افسردگی
بی نظمیِ خلقِ مخرب
اختلالِ کژتنظیمیِ خلقی ایذایی
ملاکهای تشخیصی اختلال بی نظمی خلق مخرب
1. برای کودکان با تحریک پذیری مزمن وشدید مورد استفاده قرار می گیرد . 2. طغیان های خشم مکرر هفته ای سه بار یا بیشتر ، حداقل یکسال ، دست کم در دو موقعیت (خانه ، مدرسه ، همسالان) 3. طغیان های نامتناسب با رشد + بین طغیان ها به شدت تحریک پذیر یا خشمگین . 4. تشخیص نباید برای کودکانی که اولین دوره قبل از ۶سالکی یا بعد از ۱۸سالگی است گذاشته شود .
الف) طغیانهای خشم مکرر و شدید کلامی یا رفتاری
( پر خاشگری جسمانی به افراد یا اموال از نظر شدت یا مدت بی تناسب با موقعیت )
ب) طغیان ها با سطح رشد ناهماهنگ
ج) طغیانها متوسط سه بار یا بیشتر در هفته
د) خلق ما بین طغیانهای خشم ، در عمده بخش روز تقریبا هر روز مداوم
تحریک پذیر و برای دیگران ( والدین ، معلمان ، همسالان و اطرافیان ) قابل مشاهده باشد .
ه) 12 ماه یا بیشتر وجود داشته + در طول مدت 3 ماه پیاپی بدون نشانه نبوده باشد .
و) موقعیتهای ( الف ، د ) حداقل در دو یا سه موقعیت ( خانه ، مدرسه ، همسالان ) + حداقل در یکی از موقعیتها شدید
ط) نباید اولین بار قبل از 6 سالگی یا بعد از ۱۸ سالگی تشخیص داده شود .
ی) هر گز دوره مجزایی که بیش از یک روز ادامه داشته باشد
و در طول آن ملاک کامل منیک یا هیپو منیک بر آورده شود وجود ندارد .
اختلال افسردگی مداوم یا پایدار
( افسرده خویی )
ملاکهای تشخیصی اختلال افسردگی مداوم یا پایدار
الف) خلق افسرده در بخش عمده روز ، بیشتر روزها با گزارش ذهنی یا مشاهده دیگران
حداقل دو سال ( افسردگی ) در کودکان و نوجوانان خلق تحریک پذیر حداقل یکسال ( خلق )
ب) در حالی که فرد افسرده است ، 2 یا تعداد بیشتری از موارد زیر : ۱-کم اشتهایی یا پر خوری ۲- بی خوابی یا پر خوری
۳-انرژی کم یا خستگی ۴-عزت نفس پایین
۵-تمرکز ضعیف یا مشکل تصمیم گیری ۶-احساس نا امیدی
ج) در طول دو سال یا یکسال در کودک یا نوجوانان فرد بیش از 2 ماه بدون نشانه های ( الف و ب ) نبوده است
خلق افسرده
حداقل 2 سال
خلق تحریک پذیر
حداقل 1 سال
د) هرگز دوره منیک یا هیپو منیک وجود نداشته + ملاک ها هرگز اختلال ادواری خویی را بر آورده نمی کند .
ه) این اختلال با اسکیزو افکتیو ، اسکیزو فرنی ، اختلال هذیانی و… توجیه نمی شود .
و) نشانه ها ناشی از تا ثیر فیزیولوژیکی مواد یا بیماری جسمانی دیگر نیستند .
ی) با وجود اینکه تمام نشانه های افسردگی اساسی را تجربه نمیکند ؛ اما به مدت دو ماه بدون نشانه نیستند .
اختلال افسردگی
پیش از قاعدگی
ملاکهای تشخیصی اختلال ملال پیش از قاعدگی
الف) در اکثر چرخه های قاعدگی حداقل ۵ نشانه در هفته آخر قبل از شروع قاعدگی وجود داشته
و در چند روز بعد از شروع قاعدگی بهبود یابد و هفته پس از قاعدگی حداقل یا ناپدید شود .
ب) یکی یا تعداد بیشتری از نشانه های زیر وجود داشته باشد : ۱-ناپایداری عاطفی ( نوسانات خلقی ، احساس غمگینی ،گریه ناگهانی ، حساسیت به طرد ) ۲-تحریک پذیری یا خشم محسوس یا افزایش تعارض های میان فردی ۳- خلق افسرده محسوس ، احساس نا امیدی ، افکار محکوم کردن خود ۴- اضطراب تنش محسوس یا احساس برانگیخته یا کفری بودن
۱-کاهش علاقه به فعالیت های معمول ( کار ، تحصیل ، دوستان ، سرگرمی ها ) ۲-مشکل ذهنی در توجه و تمرکز ۳-رخوت ، خستگی ، فقدان انرژی محسوس ۴-تغییر محسوس در اشتها ، پر خوری یا اشتیاق به غذایی خاص ۵-پر خوابی یا کم خوابی ۶-احساس از توان افتادن یا کنترل نداشتن ۷-نشانه های جسمانی نظیر التهاب یا ورم سینه ، درد مفاصل یا عضله ، احساس باد کردگی
ج) یکی یا بیشتر از نشانه ها + نشانه های ملاک ( ب ) ترکیب و در مجموع به 5 نشانه :
نکته : نشانه ها در ملاک ( الف ، ج ) باید در اغلب چرخه هایِ قاعدگیِ یکسال قبل روی داده باشد .
د) نشانه ها با ناراحتی یا اختلال قابل ملاحظه بالینی در کار ، تحصیل و فعالیت های اجتماعی عادی یا روابط
با دیگران ارتباط دارند . ( اجتناب از فعالیت های اجتماعی ،کاهش بارآوری وکارآمدی در کار ، تحصیل یا خانه )
ه) این اختلال تشدید نشانه های اختلال های دیگری مثل افسردگی اساسی ، وحشتزدگی ، یا اختلال شخصیت نیستند
و) نشانه ها ناشی از تاثیرات فیزیولوژیکی مواد و بیماری جسمانی نباشد .