اثر زباله های الکترونیکی بر محیط زیست
فریبا علیدوستی
استاد مربوطه:دکتر فرهاد نژاد کورکی
درس انسان و محیط زیست
موضوعات بحث:
1.پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی
2.تعریف پسماندهای الکترونیکی
3.تعریف پسماندهای الکتریکی
4.شیوه های مدیریت پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی
5. مواد مضر موجود در زباله های الکترونیکی
6.بازیافت خلاقانه ی زباله های الکترونیکی
پسماندهای الکترونیکی و الکتریکی انواعی از پسماندهای ویژه است که دارای خاصیت سمیت ،بیماریزایی، پایایی در محیط پیرامون و حتی در پیکره جانداران ، خورندگی و مشابه آن می باشند.
. یکی از انواع این پسماندها مواد زائد حاصل از دستگاهها یی است که با انرژی الکتریسیته کار می کنند بطور کلی این پسماندها به دو دسته الکتریکی و الکترونیکی تقسیم می شود .
تعریف پسماندهای الکترونیکی : به پسماندهای ویژه ای گفته می شود که غالب قطعات اصلی آنها شامل ؛ خازن ، ترانزیستور، آی سی ، مدارات الکترونیکی ، قطعات کاتدی و آندی و از این قبیل می باشد.که شامل:
1.دستگاه های صوتی و تصویری
2. دستگاه تلفن همراه و ثابت و تجهیزات مخابراتی
3. رایانه و قطعات جانبی آن
تعریف پسماندهای الکتریکی :به پسماندهای ویژه ای اطلاق می شود که با نیروی الکتریسیته کار می کنند و فاقد قطعات حساس الکترونیکی مثل ؛ خازن ، ترانزیستور ، آی سی و امثال آنها بوده ویا در تعداد واندازه کوچک باشند. که شامل:
1. تجهیزات صنایع و صنعت برق
2. تجهیزات و وسایل سرمایشی و تهویه مطبوع
3. تجهیزات و وسایل مولد حرارتی و نوری
4. تجهیزات و وسایل الکتریکی حمل و نقل
شیوه های مدیریت پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی :
بازیابی این نوع مواد بهترین شیوه ی برخورد با آنها است زیرا در اثر سوزاندن آنها منبع بزرگی برای تولید و رهاسازی گازهای دی اکسین Dioxin و فوران Furan به جوایجاد کرده ایم که سرطانزا بودن آنها به اثبات رسیده است ، در ضمن باعث ورود فلزات سنگین به هوا ، نظیر جیوه هم میشود .
در صورت دفن در زمین نیز می تواند سبب ورود فلزات سنگین به خاک ودر نهایت به چرخه ی زندگی گیاه ، دام و انسان شود وبه طبع در اثر شستشو توسط روانابها به آبهای زیرزمینی نیز نفوذ کند .
بسیاری از کشور ها کالاهای دست دوم الکترونیکی را از کشور های پیشرفته خریداری میکنند باوجود اینکه میدانند این زباله ها چه ضررهایی دارند.اما این کار آنها بی دلیل نیست.
درحالیکه از 1تن سنگ معدن طلا فقط20 تا30 گرم طلا بدست می آید اما مقدار طلایی که از 1تن گوشی همراه از رده خارج شده بدست می آید 150 تا 300 گرم میباشد. البته بغیر از طلا نقره,مس,آلومینیوم,پلاستیک,سرب,آهن و سایر مواد موجود در این دستگاه ها نیز کم و بیش وضعی مشابه دارند!!!!
اما این عناصر تنها در صورتی قابل استفاده هستند که بازیافت به روش صحیح انجام شود و در غیر اینصورت نه تنها هیچ عنصر ارزشمندی بدست نمی آید بلکه باعث آلودگی بیشتر محیط زیست میشود.
مواد مضر موجود در زباله های الکترونیکی
همه فلزات تا حدی در آب قابل حل می باشند و به همین دلیل به راحتی می توانند وارد چرخه محیط زیست شوند ، فلزات موجود در پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی به دو دسته تقسیم می شوند :
1.فلزات غیر سمی
2.فلزات سمی
. فلزات سنگین مخاطرات بهداشتی مختلفی را به همراه دارند که بعضی از آنها عبارتند از :
موجب انتقال آنها از طریق آب و زنجیره غذایی به بدن انسان و حیوانات می شوند .
امکان تراکم و تجمع این فلزات در بدن انسان در دراز مدت وجود دارد .
ایجاد حساسیت زیاد برخی از فلزات سنگین در کودکان .
بعضی از فلزات سنگین برای ارگانیسم ها نقش سرطانزایی و نقص نوزادی دارند .
موجب سمیت گیاهان از طریق آلودگی خاک می شوند .
تاثیر بر روی غشاء سلولی دارند .
از طریق تنفسی می تواند باعث ایجاد بیماریهای مختلف شود
مواردی از فلزات سنگین که در اثر مدیریت نادرست این نوع پسماندها به محیط زیست وارد می شوند واثرات زیست محیطی مخربی را ایجاد می کنند به قرار زیر است :
1.سرب:آبهای زیرزمینی که تامین کننده منابع آبی بسیاری از شهرها است می تواند باعث ایجاد عوارض سرب در بدن شود از جمله : اثر بر روی سیستم اعصاب مرکزی ، سیستم گردش خون و در اثر جایگزینی کلسیم استخوان ،مشکلات استخوانی بوجود آورد.
2.کادمیوم:کادمیوم یک فلز سنگین است با پتانسیل سمیت ، بیماریزایی وسرطانزایی ، این فلز می تواند در بدن جایگزین روی شده وباعث اختلال در کار آنزیمها بشود و همچنین ایجاد فشارخون نماید و توانایی ذخیره شدن در بافت کلیه و تخریب گلبولهای قرمز از دیگر اثرات آن است.
3.کروم 6 ظرفیتی : کروم 6 ظرفیتی با میل ترکیبی بالا می تواند با عناصر دیگر ایجاد نمکهای مختلفی بنماید که موجبات مسمومیت را بوجودآورد.
4.جیوه: در صورت مدیریت نادرست می تواند به آبهای زیرزمینی نفوذ کرده و سبب مسمومیتهای حادی شود که عوارض جبران ناپذیری دارند.در ضمن از شواهد بالینی بروز مسمومیت با جیوه (کارگران بازیاب ) احساس طعم فلز در دهان ، دردهای قفسه سینه و مشکلات تنفسی است.
6.آرسنیک: آرسنیک یک عنصرسمی می باشد و می تواند در کارگرانی که در تماس هستند ایجاد سرطان های پوست ، لنف و ریه نماید .
8. انواع پلاستیک و پلیمرها : پلاستیکها بعنوان یک ماده تجزیه ناپذیر در طبیعت شناخته شده اند ،که در ساخت وسایل الکتریکی و الکترونیکی کاربرد فراوانی دارند.
بازیافت خلاقانه زباله های الکترونیکی:
به امید آینده ای که در آن هیچ زباله ی الکترونیکی بازیافت نشده ای نمانده باشد…
«پایان»