موضوع تحقیق:آب درمانی رشته:تربیت بدنی درس: آموزش شنا 1 استاد مربوطه: گردآورنده: دانشگاه: سال تحصیلی:
فهرست مطالب: – مقدمه وتاریخچه – تعریف آب درمانی – اهمیت و مزیت آب درمانی – روش های آب درمانی – کاربرد وتاثیرآب درمانی در بیماریها – تمرینات آب درمانی – خطرات و هشدارها ی ورزش آب درمانی
آب درمانی(هیدروتراپی) و هیدروترمال تراپی یک روش سنتی برای درمان بیماری ها و آسیب دیدگی ها، در بسیاری از فرهنگ ها مثل روم، چین و ژاپن است. آب درمانی مربوط به قرن های اخیر است.
یونانیان باستان حمام های درمانی داشته اند. آب یکی از مهم ترین عناصر شفابخشی در سنت چینی ها و بومیان آمریکایی بوده است
آب درمانی یکی ازروشهای ویژه درفیزیوتراپی است که در استخر آب گرم انجام می شود
مفهوم آب درمانی آب درمانی یک روش درمانی است که سلامت و تندرستی افراد را بهبود می بخشد. آب درمانی یک ابزار ضروری به جای استفاده از تمرینات متداول ورزشی، باتوان بخشی برای مدیریت دردهای مزمن و آسیب دیدگی ها محسوب می شود فیزیوتراپی آکواتیک :شامل تکنیک های آب درمانی می شود می تواند موجب کاهش درد، ایجاد آرامش در بدن و شل شدن عضلات، تحرک بیشتر مفاصل، تقویت عضلات، بهبود تعادل و هماهنگی رد بدن و همچنین ارتقاء میزان چابکی و سلامتی بدن شود
آب درمانی در تعداد زیادی از بیماری ها به عنوان درمان مکمل مورد استفاده قرار می گیرد. آب به خاطر فیزیک منحصربفردی که دارد وزن بدن را تا یک سوم کاهش می دهد همچنین در صورتی که آب گرم باشد عضلات و مفاصل تسکین میابند.آب درمانی یعنی استفاده از آب جهت درمان برخی از عوارض بیماری ها مثل آرتریت یا بیماری های مختلف روماتیسمی.آب درمانی با شنا کردن متفاوت می باشد. آب درمانی معمولا در آب بین ۳۳ تا ۳۶ درجه سانتی گراد با انجام حرکات خاص ورزشی انجام می شود. آب درمانی در برخی از نقاط دنیا زیر نظر پزشک متخصص طب فیزیکی یا فیزیوتراپ اجام می شود و جزیی از برنامه درمانی بیمار جهت افزایش دامنه حرکت مفاصل یا افزایش قدرت عضلات و یا کاهش وزن با توجه به بیماری زمینه ای می باشد.
چرا آب درمانی؟ آب درمانی با استفاده از خاصیت شناوری طبیعی بدن همراه با چگالی نسبی آب باعث کاهش فشار بر مهره های ستون فقرات می شود، درنتیجه می تواند شرایط بیمار را بهبود بخشد0 خواص فیزیکی و مکانیکی آب، برای درمان کمردرد و دیگر آسیب های اسکلتی – عضلانی بسیار مطلوب است
انواع آب درمانی ۱- آب درمانی عمومی: که تمام بدن بیمار مبتلا به کمردرد در آب قرار می گیرد. ۲- آب درمانی موضعی: که تنها عضو آسیب دیده و یا بخش از بدن در آب قرار می گیرد. در آب درمانی عمومی برای درمان کمردرد معمولا از استخر و یا وان های پروانه ای شکل (Hubbard Tank) استفاده می گردد، در حالی که در هیدروتراپی موضعی از وانهای کوچک و یا وان گردابی (Whirl pool) استفاده می شود.
هیدروتراپی برای درمان بیماری های مختلف 1- کاهش درد با تحریک اندورفین به کاهش فشار و کنترل درد کمک می کند وبرای بیماری هایی مثل گردن درد، کمردرد، درد شانه، زانو درد و فتق دیسک کمر موثر است 2- بهبود گردش خون حمام، تاثیر معجزه آسایی در بهبود گردش خون دارد و به تغذیه و اکسیژن رسانی به تمام سلول ها و بافت های بدن کمک می کند. 3- تقویت سیستم ایمنی بدن آب رسانی به غلبه برعفونت های جزئی ناشی از سرماخوردگی ساده تا بیماری های مهلک کمک می کند 4- آرتروز آب درمانی هم به روش غوطه ور ساختن (در آب فرو رفتن) و هم با انجام تمرینات درون آب به درمان آرتروز زانو و گردن کمک می کند. این روش برای درمان سفتی و درد مفاصل بسیار موثر است
5- درد مفاصل چرخش آب، جکوزی و وان آب گرم به درمان درد مفاصل و عضلات کمک کرده و باعث تقویت عضلات می شود. 6- سردرد آب درمانی به شکل کمپرس مرطوب برای درمان سر درد بسیار مفید است. 7- سیاتیک آب درمانی به شکل استفاده از وان گرم به خنثی کردن واکنش های بدن ناشی از سیاتیک کمک کرده و باعث کاهش درد آن می شود. در هنگام استفاده از وان آب گرم، بدن در آب بدون وزن شده و فشار ثابت جاذبه از بین می رود.
دیسک کمر: اصولا در آب درمانی برای دیسک کمر و تنگی کانال نخاع چه باید کرد شما اگر مراحل درمانی را طی کرده اید و در مرحله شدید درد قرار ندارید می توانید راه رفتن در آب را شروع کنید. در جلسات اول آب درمانی در کلیه کمردرد ها و تنگی کانال نخاع و دیسک کمر توصیه به مدت کوتاه حدکثر 30 تا 45 پیاده روی در آب می باشد. بهتر است تا سینه در آب باشید و درحاتیکه پاها کشیده هستند درآب پیاده روی کنید. در کنار آب و بعد از طی هر عرض استخر پا را با ورزش زانو داخل شکم به طرف سینه خود بکشید. هرسه عرض که شنا می کنید یک مرحله حرکت به سمت پهلوداشته باشید.اگر شرایط جسمی شما اجازه می دهد،انجام پا دوچرخه درآب درشرایطی که دستان خودرا به لبه استخر تکیه دادید کمک کننده می باشد هرده دقیقه بیرون آمدن از آب برای شما مفید است ودراین مدت از حوضچه آب گرم استفاده کنید و بعد 3دقیقه مجددا جهت آب درمانی به استخر برگردید
تکنیک های مورداستفاده در ورزش آب درمانی برای کمردرد عبارت اند از: آبگرم درمانی، تمرینات ویژه در حالت ایستاده و یا شناور بودن بیمار، شنا و حرکات خاص با استفاده از تجهیزات تخصصی، مانند لوله های مخصوص، دستگاه های شناور کننده و یا دستگاه های مقاومتی برای دست یا پاها
دیسک کمر: از دردهای مزمنی است که بیش از 60 درصد افراد جامعه و بخصوص افراد شاغلی را که پشتمیزنشین هستند، گرفتار میکند.بیماری دیسک کمر سن خاصی ندارد و میتوان زمان شروع آن را از هجده سالگی ذکر کرد.
چند روش عملی جهت استفاده از آب استخر در هنگام کمر درد: 1- راه رفتن در آب استخر: در عمقهای متوسط با راه رفتن در ۴ جهت بدن، یعنی راه رفتن در داخل آب به سمت جلو و عقب و همینطور راه رفتن از پهلوی راست به چپ و از چپ به راست در عرض استخر. ۲- شنا کردن آهسته و آرام بطوریکه ستون فقرات تحت نیروی شناوری آب قرار بگیرد. 3- استفاده از ماساژ آب گرم در جکوزی و بخار آب سونا. برنامه حرکات آب درمانی دیسک کمر متشکل از انواع مختلفی از درمان ها و تمریناتی است که در یک استخر انجام می شوند و می توانند به طور خاص برای تسکین درد کمر در بخش تحتانی طراحی شوند. این تمرینات همچنین تاثیر قابل ملاحظه ای برعضلات دارند و عضلات را برای اجتناب از عود درد کمر در آینده تقویت می کنند
آب درمانی برای دیسک کمر برای کاهش درد دیسک کمر در استخرعمود بایستید.زانو و لگن یکطرف را خم کنید.ساق را صاف کنید و مچ پا را به پشت خم کنید و روی پاشنه پا فرود آیید.به طرف جلو روی انگشتان پا بلند شوید.با پای دیگر این حرکت را تکرار کنید و به جلو گام بردارید. برای کاهش درد دیسک کمر دراستخر عمود بایستید،لگن و زانوی یکطرف را خم کنید.ساق را در پشت بدن قرار دهید.مچ پا را به جلو خم کرده و روی انگشتان فرود آیید و به آرامی به سمت پاشنه بچرخید.با پای دیگر تکرار کنید.
کشش غیر فعال عضله جلوی ران و کاهش درد دیسک کمر
کشش عضلات پشت ران و کاهش درد دیسک کمر
کشش عضلات پشت ساق پا در کاهش درد دیسک کمر
حرکات ورزشی برای دیسک کمر
حرکات ورزشی برای دیسک کمر
کشش خم زانو در وضعیت نشسته و کاهش درد دیسک کمر
تقویت پا دوچرخه یک پایی در کاهش درد دیسک کمر
دور و نزدیک کردن پا در کاهش درد دیسک کمر
حرکات ورزشی برای دیسک کمر
باز کردن مفصل لگن در کاهش درد دیسک کمر
خم و باز کردن مقاومتی زانو در کاهش درد دیسک کمر
به عقب کشیدن پشت پا در کاهش درد دیسک کمر
آب درمانی اغلب نقش مهمی در بازیابی دیسک گردن ایفا می کند. تاثیرات این روش بر بدن شامل افزایش جریان خون پس از غوطه وری، افزایش دفع ضایعات متابولیک و افزایش میزان اکسیژن رسانی به بافت عضلانی است. آب درمانی همچنین باعث بهبود توان و استقامت عضلانی و افزایش عملکرد قلبی عروقی، انعطاف پذیری و محدوده حرکت می شود .از جمله این روش ها : – فیزیوتراپی در استخر آب گرم – شنا – وان داغ
آب درمانی برای بهبود دیسک گردن
یک متخصص فیزیوتراپی آب درمانی دیسک گردن را با یک بیمار در عمق مورد نظر از آب انجام می دهد. عمق انتخاب شده به فعالیت هایی که بیمار انجام می دهد، تحمل بیمار در برابر آب و مقدار وزنی از بدن که باید بار آن کاهش یابد بستگی دارد. کل درمان با بیمار در آب انجام می شود و شامل تمرینات آب درمانی برای دیسک گردن متخصص و بیمار در آب است.
هیدروتراپی به هیچ وجه برای برطرف کردن تغییرات ساختاری مرتبط با یک فتق انجام نخواهد پذیرفت. بنابراین، آب درمانی برای دیسک گردن تنها به منظور مراقبت و جلوگیری از تشدید علائم است و به هیچ وجه موجب درمان نمی شود. مزیتی که آب درمانی برای بیماران دارد کمک به آرام کردن علائم است و این درمان همچنین به بیماران کمک می کند تا به طور موقت درد را تحمل کنند
آب درمانی برای چه نوع بیماری های روماتیسمی استفاده می شود؟ آب درمانی صرف نظر از میزان تخریب مفاصل تقریبا برای همه نوع بیماری روماتیسمی مفید می باشد. بیشتر مواردی که پزشکان توصیه به آب درمانی می کنند پس از اعمال تعویض مفصل ، کمر درد، اسپوندیلیت آنکیلوزانت، آرتریت پسوریازیس، استئو آرتریت می باشد.البته در صورتی که از انواع دیگر بیماری های روماتیسمی رنج می برید امتحان کردن این روش درمانی بی ضرر می باشد
آب درمانی آرتروز زانو
تمرینات ورزشی در آب برای کاهش درد زانو
راه رفتن در آب
کشش عضلات
پایداری و تثبیت مرکزی بدن
راه رفتن روی تردمیل در آب
حرکات فعالانه شامل تمرینات قلبی و عروقی، شما می توانید برخی از حرکات را به صورت زیر انجام دهید:
(Split-Stance Fly) 1- باز و بسته کردن دست ها در آب
(Carioca)4-کاریوکا
2- گرم کردن
3- حرکت زانو بالا به یک طرف
آب درمانی برای چه نوع زانو دردهایی به کار برده می شود؟ آب درمانی برای درمان برخی بیماری های زانو مثل آرتروز زانو و بیماری های مرتبط با روماتیسم مفصلی زانو مورد استفاده قرار می گیرد. آب درمانی بدون توجه به اینکه چند مفصل در معرض آب قرار می گیرد، برای همه بدن مفید است.یکی دیگر از کاربرد آب درمانی پس از انجام عمل جراحی تعویض زانو یا در هنگام ابتلا به درد زانو است.
خطرات احتمالی و هشدارها اگر شما به دیابت مبتلا هستید از گرم کردن پاهای خود اجتناب کنید. همچنین از روش هایی که باعث گرم شدن بدن می شود مانند ملحفه پیچی خودداری کنید. حمام گرم و طولانی و سونا برای افراد مبتلا یه دیابت یا ام اس، زنان باردار یا هر کسی که فشار خون بالا یا پایین غیر طبیعی دارد توصیه نمی شود. در صورتی که شما مستعد ابتلا به بیماری های مثانه بوده یا مبتلا به التهاب رکتوم هستید از حمام پای سرد (پاشویه سرد) خودداری کنید. همچنین افرادی که از درد سیاتیک، التهاب لگن یا روماتیسم در انگشتان یا مچ پا رنج می برند نباید از حمام پای سرد استفاده کنند. افراد مسن و خردسالان ممکن است از گرمای زیاد رنج ببرند، بنابراین درمان هایی که در آن تمام بدن به مدت طولانی باید گرم شود نظیر سونا یا حمام آب گرم برای این افراد مناسب نیست.
منابع : -www.drkamar.ir/ -www.ghasrclinic.ir -www.cervicaldisc.ir -www.lumbar.ir – مجله دکتر سلام – تمرین درمانی در آب(مترجم مریم فرهانی) زیر نظردکتر اکبری