gis کاربرد های
محمد میعاد اقاجعفری
مهدی صولتی
راهکار های کلی
در حوزه معاونت معماری و شهرسازی می توان به مکان یابی و محاسبات لازم روی نقشه در هنگام صدور پروانه، پایان کار و ارائه عدم خلاف ساختمان با استفاده از اطلاعات مراجعین، گزارش گیری های مختلف بر اساس کاربری املاک جهت برنامه ریزی های مختلف نظیر تعویض کاربری ها و .. اشاره نمود.
در حوزه معاونت های حمل و نقل و خدمات شهری می تواند به محاسبه و تخصیص خودروهای شرکت واحد، آتش نشانی، آمبولانس و حمل زباله به مناطق، محاسبه کوتاه ترین راه با توجه به پارامترهائی از قبیل یک طرفه بودن بعضی خیابان ها، چراغ های راهنمایی و رانندگی مسیر، بسته بودن موقتی برخی از مسیرها، کندی حرکت در برخی نقاط به علت حجم بالای رفت و آمد و همچنین میزان ترافیک در اوقات مختلف شبانه روز، محاسبه و تخصیص نقاط کنترل ترافیکی با توجه به پارامترهائی از قبیل میزان رفت و آمد، تراکم جمعیت، نقاط اصلی ارتباطی شهر
در حوزه معاونت فنی و عمرانی عبارتست از انطباق نقشه های اجرائی بر روی نقشه های مبنا برای بررسی و برآورد هزینه طرح عمرانی، بررسی تاثیرات اجرای طرح ها بر روی دیگر عوارض پیرامون و تکرار این موارد با تغییر پارامترها تا حصول نتیجه مطلوب مانند اجرای طرح بزرگراه ها، پل ها، زیرگذرها و …و توجه به مسیل ها و قنات ها در ارائه خدمات شهری و ساخت و سازهای عمرانی – -مانند پارکینگ تجمع همین دانشگاه یا اجرای ساخت پل و زیرگذر و توجه قنات ها و سفره های اب زیرزمینی
در فضای سبز می توان به موارد ذیل اشاره کرد: بررسی وضعیت فضای سبز شهری بر اساس سرانه و محاسبه کمبودها نسبت به حد استاندارد و به دست آوردن محل تقریبی برای احداث فضای سبز به منظور بهره
برداری حداکثری از آن ها
میتوان از نقشه و نیروی انسانی و آمار هم استفاده کرد اما خطای انسانی همیشه در این روش وجود دارد .
کاربردی که استفاده شده
در سال 1390جی ای اس در برنامه ریزی شهری نیز بسیار موثر است. یکی از این موارد ، شبیه سازی چشم انداز های شهری در محیط جی ای اس است.در رصدخانه تهران که در برج میلاد واقع است ، با استفاده از این برنامه ، تصویر ماهواره ای تهران به صورت سه بعدی تهیه و ارتفاعات ، دره ها و شبکه های آب و موارد دیگر در آن مشخص شده است
مدیریت ترافیک
گسترش شهرها، رشد جمعیت، مهاجرت بیرویه، رشد سریع ساخت و ساز شهری و استفاده روز افزون از وسایط نقلیه، مدیریت کلان شهرها را دچار مشکل ساخته است
. یکی از ابزارهای کاربردی که امروزه در خدمت مدیریت و سازماندهی شهرهای بزرگ میباشد همانا جی ای اس است. با توجه به قابلیتها و ماهیت این گونه سیستمها در تمام جوامع پیشرفته برای برنامهریزیهای حمل و نقل ، مدیریت بزرگراه ها، شبکه های شهری، سازماندهی و کنترل ترافیک از این تکنولوژی استفاده میشود. از جمله کاربردهای متنوع جی ای اس میتوان به مکانیابی تاسیسات راه ها، مسیریابی بهینه، طراحی مسیر جاده ها، تعیین میزان خاکریزی و خاکبرداری در مسیرهای پیشنهادی،مدلسازی داده های ترافیک، مدیریت بزرگراه ها و تحلیل تصادفات جاده ای اشاره نمود.
با توجه به اسلاید قبل حتی میتوان میزان خاکبرداری را با انجام داد بدون خطای انسانی اما جمع اوری داده ها بسیار زمان بر است
اما سوال این است که ایا به صرفه است که زمان را صرفه استفاده از این کاربرد ها کنیم ؟؟؟
در فن آوری جی ای اس توسط تلفیق اطلاعات مکانی تصادفات با اطلاعات پایگاه اطلاعاتی راه ها نظیر: نوع راه ها، شیب، تابلوهای راهنمایی، عرض مسیر و سایر پارامترهای موثر در روند سوانح جاده ای میتوان تحلیلهای اصولی انجام داد. همچنین کنترل هوشمند ترافیک با بکارگیری سیستم موقعیتیاب جهانی به اختصار جی پی اس رشد قابل ملاحظهای نموده است. تلفیق هر دو سیستم جی یی اس و جی ای اس راهگشای بسیار موثری در روند اطلاع رسانی، مدیریت حمل و نقل و ترافیک جاده ای محسوب میگردد.
اولین تلاشها برای کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی در مقوله حمل و نقل در سال 1990 در ایالات متحده امریکا آغاز گردید و در سالهای بعد در کشور انگلیس استفاده از این سیستم در شبکه حمل و نقل شهری آغاز شد. امروزه، در کشورهای در حال توسعه همچون هند نیز استفاده از این سیستم برای طراحی و مدیریت شبکه شاهراه های هند جزو برنامه های اصلی دست اندرکاران این امر قرار گرفته است. امروزه، کاربرد جی ای اس در زمینه مهندسی حمل و نقل به علت ماهیت فضایی داده های مرتبط و امکان اعمال انواع تحلیلهای مکانی در سطح شبکه ترافیکی بیش از پیش اهمیت یافته است . در آینده، توسعه های فنی از قبیل توسعه سیست های مدیریت اطلاعات، گرافیک کامپیوتری و تکامل سخت افزارهای کامپیوتری در کنار توسعه الگوریتمهای جدید جهت یافتن کوتاهترین مسیر، روشهای جدید
مسیریابی باعث گسترش کاربرد جی ای اس در مقوله حمل ونقل خواهد گردید ).
چگونگی استفاده در مدیریت ترافیک
کسب اطلاعات حجم ترافیک: برای ساخت مدل حمل و نقل و طرح توسعه معابر در شهرها، حجم تردد وسایل نقلیه همواره یکی از مهمترین بخش داده های ورودی را تشکیل می دهد. با استفاده از سامانه اطلاعات مکانی می توان این اطلاعات را به شکل های مختلف با یکدیگر مقایسه نمود.
• دریافت علائم راهنمایی: سامانه اطلاعات مکانی امکان مقایسه میان موقعیت و خصوصیات علائم ترافیکی در سطح شهر فراهم میآورد. همچنین این سامانه میتواند با ایجاد ارتباط با سایر اطلاعات، مشخصات بسیار جزیی هر علامت ترافیکی را در اختیار کاربر قرار دهد
جمع آوری آمار تصادفات: معمولا در شهرها، اطلاعات مربوط به تصادفات توسط پلیس به کمک نرم افزارهای ویژه ای جمع آوری و نگهداری میگردد. در محیط GIS این داده ها به یک محیط بانک اطلاعاتی، مانند ، MS Access وارد و به این ترتیب نقشه های مبنای حمل و نقل تولید میگردد.
افزایش ایمنی معابر: نمودار تصادفات منجر به فوت و جرح یا نمودار تصادفات وسایل نقلیه عابرین پیاده و دوچرخه سوار در دوره های زمانی خاصاز موارد استفاده از سامانه های مذکور است.
سامانه های هوشمند کنترل ترافیک: با استفاده از نقشه های حجم تردد روزانه در معابر شهر، وضعیت عبور و مرور وسایل نقلیه قایل تشخص است. با تحلیل این نوع داده ها میتوان اطلاعات مفیدی چون میزان، نحوه و نقاط متراکم ترافیکی را تولید نمود. اکنون با توجه به اطلاعات به دست آمده میتوان موقعیتهای بهینه برای نصب سامانه های هوشمند کنترل ترافیک، دوربین ها و تابلوهای پیام متغیر، به منظور مدیریت اصولی ترافیک در معابر شهری را ساماندهی نمود.
زمان بندی چراغ های راهنمایی:
با ایجاد سامانه شمارش وسایل نقلیه در تقاطع ها از طریق سیستم اسکتس و ارتباط آن با پایگاه داده های جی ای اس
میتوان زمان چراغ های راهنمایی را طوری تنظیم کرد که حتی یک دقیقه از وقت رانندگان پشت انها تلف نشود .
کاربرد در اداره ی برق
یکی از بخش هایی که در تمام شرکت های توزیع برق مشغول به کار می باشد، واحد 121 یا واحد اتفاقات و عملیات می باشد. این واحد مسئول پاسخگویی به درخواست های مشترکین و اعلام حادثه به تیم های عملیاتی جهت رفع مشکل می باشد. هرچه این واحد دارای سرعت عمل بیشتری باشد، مسلما روند رسیدگی به حوادث تسریع یافته و رضایت خاطر مشترکین حاصل می شود. ازسوی دیگر این واحد می بایست خاموشی های خواسته را که ناشی از تعمیر یا بهسازی شبکه می باشد را به تمام مشترکین حوزه های خاموشی و یا حتی المقدور به مشترکین خاص اعلام نماید.
به منظور کاهش نقش اپراتور در پاسخگویی به تماس ها و هوشمند نمودن تشخیص مکان احتمالی خطا، در ابتدا باید یک وسیله ارتباطی بین جی ای اس و تماس های تلفنی ایجاد گردد. این ارتباط به واسطه مرکز ارتباطی انجام می پذیرد که وظیفه پالایش تماس های واقعی از تماس های غیر مرتبط را به عهده دارد. در این ابزار از کد اشتراک هر مشترک که کدی یکتا میباشد جهت انتساب تماس به مکان آن مشترک استفاده میگردد. این کد توسط واحد مرکز ارتباط از مشترک دریافت می شود و یا در صورت عدم در دسترس بودن آن مشترک به اپراتور متصل می گردد و با ادرس دهی که توسط مشترک انجام میگردد، اپراتور مکان آن را در جی ای اس پیدا می نماید و علاوه بر رسیدگی به درخواست مشترک ، کد اشتراک آن را به واحد مرکز ارتباط ارسال می نماید. بدین ترتیب این واحد به یک واحد خود آموزش تبدیل می گرددکه پس از مدتی به ازای هر تماس یک کد اشتراک ذخیره دارد و دیگر نیازی به پاسخگویی اپراتور نمی باشد.
پایان