وضعیت اقتصاد کشاورزی آرژانتین

وضعیت اقتصاد کشاورزی آرژانتین

آرژانتین دومین کشور از لحاظ وسعت در آمریکای جنوبی است که با مساحتی معادل 890/766/2 کیلومتر مربع هشتمین کشور پهناور در جهان میباشد. از غرب با شیلی، از شمال با پاراگوئه و از شرق نیز با برزیل مرز مشترک دارد. از این رو برزیل و شیلی از شرکای مهم این کشور در صادرات و واردات می باشند.
آرژانتین جزء ثروتمندترین کشورها از لحاظ منابع طبیعی میباشد؛ با این حال بحرانهای اقتصادی این چند سال اخیر، این کشور را دچار نگرانی کرده است. بحرانهای اقتصادی آرژانتین در سال 2001 با بدهیهای خارجی و داخلی این کشور به اوج خود رسید و این کشور را از لحاظ اجتماعی و سیاسی با تنشهای زیادی روبرو کرد. در همان سال تولید ناخالص داخلی کشور آرژانتین با افت 18 درصدی نسبت به سال 1998 مواجه شد که عملاً آرژانتین را در موضع ضعف در زمینه های مختلف قرار داد.
این شرایط،سیاستگذاریهای دولتمردان را در زمینه توسعه اقتصادی وسیاستگذاریهایی در رابطه با توسعه کشاورزی سختتر و محتاطانهتر کرده است. این سیاستها مدتی است که کشاورزان را نگران کرده، از این رو در چند ماه گذشته کشاورزان دو بار دست به اعتصاب زدند که علت اصلی این اعتصابات مربوط به محدودیتهای صادرات سویا، گندم و ذرت بوده است.
این محدودیتها تقریباً از 3 سال پیش آغاز شد که به منظور صادرات گندم و کنترل تورم اعمال شده بودند. در پی این اتفاقات قیمت نان تا حدود 10 در صد افزایش یافته است. در واقع دولت آرژانتین اعتقاد دارد با تعبیه قوانینی در رابطه با صادرات گندم، ذرت و گوشت میتواند تورم را اداره کند، ولی کشاورزان اعلام کردهاند که از نظر آنها این قوانین باعث افزایش قیمت مواد غذایی شده و تنها به نفع دولت و بعضاً آسیابانان میباشد.
اطلاعات آماری پایه کشور آرژانتین به شرح زیر است :
1) تولید ناخالص داخلی: 7/621 میلیارد دلار، رتبه در جهان: بیست و چهارم (2010)
2) رشد تولید ناخالصی داخلی: 8/7 درصد (2010)
* سهم بخش های مختلف اقتصادی در تولید ناخالص داخلی:
1) بخش کشاورزی: 5/8 درصد
2) بخش صنعت: 7/31 درصد
3) بخش خدمات: 8/59 درصد
* تورم: 11 درصد (2010)
* تعداد نیروی کار: 62/16 میلیون نفر
* نرخ بیکاری: 9/7 درصد (2010)
* توزیع اشتغال در بخشهای اقتصادی:
1) کشاورزی: 5 درصد
2) صنعتی: 23درصد
3) خدمات: 72درصد
* میزان صادرات: 5/68 میلیارد دلار (2010)
* شرکای صادراتی:
1) برزیل با سهمی معادل: 8/18 درصد
2) چین با سهمی معادل: 3/9درصد
3) شیلی با سهمی معادل: 11/7 درصد
4) ایالات متحده آمریکا با سهمی معادل: 4/6 درصد
* میزان واردات: 61/52 میلیارد دلار(2010)
* شرکای وارداتی:
1) برزیل با سهم بازاری معادل: 12/31 درصد
2) ایالات متحده آمریکا با سهم بازاری معادل: 69/13 درصد
3) چین با سهم بازاری معادل: 26/10 درصد
4) آلمان با سهم بازاری معادل: 69/4 درصد

وضعیت کشاورزی
آرژانتین یکی از بزرگترین کشورهای تولید کننده و صادرکننده مواد غذایی میباشد. از جمله مواد غذایی میتوان به غلات، حبوبات، دانههای روغنی، پنبه و چای اشاره نمود. کشاورزی حداقل 5 درصد از تولید ناخالص داخلی آرژانتین را شامل میشود، که این رقم در سالهای اخیر تا 8 درصد را نیز به خود اختصاص داده است. آرژانتین جز صادرکنندگان اصلی گوشت به ژاپن میباشد.
محصولات کشاورزی به عنوان نقطه اتکاء صادرات آرژانتین محسوب میشوند. از محصولات کشاورزی صادر شده میتوان علاوه بر گندم به سویای صادراتی این کشور نیز اشاره نمود که در سال 2006 صادرات کنجاله سویا و روغن سویا آرژانتین را به برجستهترین صادرکننده در این محصول تبدیل کرد. از جمله عواملی که در پیشرفت بازار سویای آرژانتین موثر بوده است، تمایل مردم آرژانتین به مصرف این محصول، افزایش امکانات برای تولید و تجارت سویا و همچنین سیاستهای دولت بر روی صادرات گندم و افزایش مالیات برای صادرات آن را میتوان از عواملی دانست که باعث رقابت سویا با گندم شده است.
در سال 2010-2009 به علت خشکسالی و محدودیتهای اعمال شده از سوی دولت، آرژانتین کمترین میزان صادرات گندم خود را در سه دهه گذشته داشته است. این کشور از بزرگترین تولیدکنندگان گندم در آمریکای جنوبی میباشد. در نوامبر سال 2010 به میزان 2/3 میلیون تن از گندم درجه یک آرژانتین صادر شد که این حجم از صادرات در آن تاریخ ، از حداقل صادرات گندم که به میزان 6/3 میلون تن در سال 1981بوده است، نیز کمتر بود. در 23 ژانویه امسال (2011) بعد از اعتصابات و شکایتهای کشاورزان به شرایط موجود دولت اعلام کرد این محدودیتها را کمتر کرده و کشاورزان اجازه تجارت آزاد را خواهند داشت.
در سال گذشته، آرژانتین به عنوان هشتمین صادرکننده گندم جهان بود که بر اساس برآوردهای وزارت کشاورزی ایالات متحده، در سال جدید به سمت پنجمین صادرکننده گندم جهان پیش خواهد رفت. طبق پیشبینیهای وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا، تا پایان امسال رقابت در صادرات گندم بین آمریکا، اتحادیه اروپا، کانادا و استرالیا بالا خواهد بود.

سال تولید
میزان تولید(میلیون تن)
2000
16/3
2001
15/7
2002
12/6
2003
15/1
2004
16/9
2005
13/8
2006
16/3
2007
18/6
2008
11
2009
11
2010
14
www.indexmundi.com

تولید آرد بر اساس تناژ تولیدی گندم، در آرژانتین جزء محصولاتی است که در بحث صنایع غذایی بسیار حائز اهمیت است. تولید آرد گندم با افزایش 20 درصدی در 10 سال گذشته به 2/3 میلیون تن رسیده است، که این افزایش از سال 1993 و با معرفی برزیل به عنوان مهمترین خریدار آرد از این کشور، روند رو به رشدی را داشته است.
با اینکه امسال (2011) را برای تولید گندم در برزیل پر رونق پیش بینی کردهاند ولی با این حال برزیل باز هم به عنوان شریک تجاری آرژانتین در تجارت آرد حرف اول را خواهد زد. در سال 2009-2008 بر اساس سیاستهای اتخاذ شده برزیل برای کاشت گندم، وزارت کشاورزی برزیل مساحت مورد کاشت را 42/2 میلیون هکتار اعلام کرد ، این در حالی است که این میزان در سال 2007 تنها 81/1 میلیون هکتار را به خود اختصاص داده بود. در همان سال بر خلاف برزیل، بر اساس خشکسالی شدید و سیاستهای سختگیرانه دولت برای پرداخت مالیات برای صادرات گندم، اراضی مورد کاشت از 6 میلیون هکتار در سال 2007 به 5/4 میلیون هکتار کاهش یافت که این کاهش تولید گندم، شرایط را برای صادرات سویا و … نسبتاً مناسبتر کرد. این در حالی بود که در سال 2009 صادرات گندم با افت قابل توجهی نسبت به سالهای قبل مواجه بود.
میزان صادرات گند م آرژانتین
صادرات (میلیون تن)
سال زراعی
7
2000
12
2001
7
2002
37
2003
2
2004
3
2005
6
2006
23
2007
26
2008
3
2009
5
2010
www.indexmundi.com

سیاستهای اخیر دولت آرژانتین برای سختگیریهای وارده بر صادرات گندم نه تنها کشاورزان و بسیاری از سرمایهگذاران را نگران کرده بود بلکه در قیمت گندم تاثیرگذار و باقی شرکای تجاری آرژانتین را هم درگیر خود کرده بود که در سال جاری دولت و وزارت کشاورزی با شرایطی، اتخاذ قوانینی جدید را به کشاورزان و سرمایه گذاران برای بهبود شرایط حاضر وعده دادهاند.
میزان واردات گندم آرژانتین
صادرات (میلیون تن)
سال زراعی
11/32
2000
10/28
2001
6/79
2002
9/46
2003
11/89
2004
9/63
2005
10/72
2006
11
2007
6/6
2008
09/5
2009
8/5
2010
www.indexmundi.com
در سال 2010 واردات گندم و گوشت جزء اولویتهای وارداتی در آرژانتین بوده است. در کل با اینکه آرژانتین جزء صادرکنندههای مهم و مطرح گندم میباشد، اما به علت تنوع کم در آن کشور،گندم جز واردات اصلی محصولات کشاورزی به حساب میآید. گندم بهاره قرمز سخت نان تقریباً 5/98 درصد و گندم دوروم نیز مقدار کمی از تناژ تولیدی گندم را در آرژانتین شامل میشوند. گندم بهاره قرمز سخت نان در آرژانتین را میتوان با گندم قرمز زمستانه سخت آمریکا در یک رده جای داد.
با اینکه در سالهای اخیر بحرانهای بینالمللی اقتصادی و همچنین خشکسالی، کشورهای تولیدکننده گندم را دچار مشکلاتی کرده است اما سیاستگذاریهای دولت آرژانتین و افزایش مالیات در صادرات گندم این کشور را در بخش کشاورزی با تنشهای زیادی روبرو کرده بود.
با وعدههای دولت آرژانتین مبنی بر لغو افزایش مالیات برای صادرات گندم و تشویق کشاورزان برای کاشت آن، شرایط برای تولید گندم در آرژانتین مناسبتر از دو سال اخیر است و همانطور که قبلاً نیز اشاره شد احتمالاً در سال 2011 با افزایش میزان صادرات کشور آرژانتین مواجه خواهیم بود.

1