به نام خدا
دانشگاه
دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی
عنوان
استاد
دانشجو
کد دانشجویی
سال تحصیلی
فهرست
عنوان صفحه
مقدمه
معرفی آزمون
اعتبار آزمون
روایی آزمون
روایی همگرا
روایی سازه
نمره گذاری
هنجارهای آزمون
پرسشنامه آزمون
نمونه آزمون انجام شده
مقدمه
هرساله دانشجویان زیادی خانه را به قصد ورود به دانشگاه ترک می کنند . این امر به همان اندازه که برای فرد فرصت های جدید به همراه می آورد ، او را با چالش ها و عوامل تنش زا نیز روبه رو می کند که به نحوی اجتناب ناپذیر با چنین انتقالی همراهند . به طور اخص عوامل به سطوح آورنده ی هیجانی ، تنیدگی زا های اجتماعی نامیده می شوند که یکی از آنها احساس غربت نسبت به دیار، خانواده و دوستانی است که در اثر نقل مکان ترک شده اند .
احساس غربت ؛ استرس یا اختلالی است که به علت جدایی واقعی یا پیش بینی شده از خانواده به وجود می آید و یا به وسیله تفکر طولانی و دل مشغولی نسبت به خانه و دیگر چیزهای مورد علاقه توصیف می شود .
استین و گرین در سال ۱۹۸۸ گزارش کردند که دانشجویان سال اول پدیده های تنیدگی زای زیادی را به علت تغییر محیط زندگی تجربه می کنند .
همچنین کاردن و فیشت (1991) در مطالعه خود دریافتند که 19 درصد دانشجویان آمریکایی و ۷۷ درصد دانشجویان ترکیه ای در سال اول می توانستند در رده مبتلایان به احساس غربت قرار گیرند .
دانشجویان سال اول که دچار احساس غربت می شوند 3 برابر بیشتر از کسانی که دچار احساس نیستند ترک تحصیل می کنند.
به طور خلاصه احساس غربت یک حالت انگیزشی – شناختی – هیجانی پیچیده است که حاکی از غمگینی ، تمایل به بازگشت به خانه و زجر ناشی از تفکر درباره خانه است.
معرفی آزمون
اولین ابزاری که بر پایه ی قالب های نظری که احساس غربت را توجیه می کنند ، توسط فن فیلت تدوین شد.
این ابزار بر اساس الگوی دوگانه استروپ و شات (1999) تدوین شده است و به نحوی همه جانبه و دقیق پدیده احساس غربت و مولفه های آن را در قالب نظری تبیین می کند. این الگو احساس غربت را از دیدگاه نظریه های استرس شناختی و دلبستگی به نحوی موازی توصیف می کند .
آزمونی که برای احساس غربت به کار می رود توسط فن فیلت (2001 ) ساخته شد ، شامل ۴۵ سوال ۵ گزینه ای ( هرگز ، کمی ، متوسط ، زیاد و خیلی زیاد ) بوده و از 5 عامل ؛ 1. دلتنگی برای خانواده ، 2- احساس تنهایی ، 3- دلتنگی برای دوستان ، 4- مشکلات در سازش ، 5- نشخوار فکری در مورد خانه تشکیل شده است .
این آزمون توسط زارع و امین پور (1390) برای دانشجویان مورد هنجاریابی قرار گرفت و بعد از حذف سوال هایی که ضریب همبستگی پایین ( کمتر از ۳۰/0) با نمره کل آزمون داشتند فرم نهایی به دست آمد.
لازم به ذکر است که از این آزمون هنجار های مختلفی در ایران وجود دارد.
اعتبار آزمون
اعتبار آزمون احساس غربت با استفاده از روش آلفای کرونباخ برای دانشجویان دختر ۸۸۹/0 و برای دانشجویان پسر 8۸۵/0 به دست آمد .
با استفاده از روش آلفای کرونباخ برای هر یک از عوامل دلتنگی برای خانواده ( ۹۰/0) برگشت به موطن ( 89/0 ) سازگاری ( 85/0) احساس تنهایی ( 84/0) و دلتنگی برای افراد و محیط آشنا (69/0) به دست آمد .( اژه ای و همکاران 1387 ) .
اعتبار به دست آمده با استفاده از روش آلفای کرونباخ برای پنج عامل دلتنگی برای خانواده ( 90/0) برگشت به وطن (85/0) سازگاری ( 87/0) احساس تنهایی ( 88/0) و دلتنگی برای افراد و محیط آشنا (80/0) به دست آمد .کا همگی بیانگر ثبات درونی بالای این آزمون است.
اعتبار آزمون با استفاده از روش آلفای کرونباخ توسط پور آقا رودبره (1391) ۹۴/0 به دست آمد.
بشارت و همکاران ( ۱۳۸۵) برای عامل دلبستگی به خانه 90/0 و برای عامل نارضایتی از دانشگاه ۸2/0 به دست آمد .اعتبار بازآزمایی به فاصله سه هفته برای کل آزمون ۸۱ /0 به دست
روایی آزمون
برای بررسی روایی آزمون از روایی سازه و روایی همگرا استفاده شد .
روایی سازه :
با استفاده از روش تحلیل مولفه های اصلی و چرخش واریماکس بعد از ۱۹ تکرار 5 عامل اصلی به دست آمد .
این پنج عامل 88/45 درصد واریانس کل آزمون را تبیین می کنند .
در مطالعه در مطالعه فن فلیت عوامل پنجگاه قادر به تعیین ۷۳% واریانس بودند. در مطالعه اژه ای و همکاران (1387)
این میزان 5/52 درصد بود که نشان دهنده روایی بالای آزمون احساس غربت است و می تواند برای اندازه گیری احساس غربت در دانشجویان به کار می رود.
با توجه به نتایج تحلیل عاملی دو عامل از آزمون استخراج گردید .
اعتبار عامل اول 0/85 اعتبار عامل دوم 83/0 دست آمد. ( آرچر و همکاران)
جدول 1-1 .عامل های آزمون احساس غربت
عامل
سوال
نام عامل
1
1-11
دلتنگی برای خانواده
2
12-20
میل برگشت به موطن
3
21-26
احساس تنهایی
4
27-33
ناسازگاری با محیط های جدید
5
33-36
دلتنگی برای دوستان صمیمی
روایی همگرا :
جهت بررسی اعتبار همگرای آزمون احساس غربت همبستگی موجود بین عوامل پنجگانه احساس غربت و عوامل سه گانه اضطراب استرس و افسردگی مورد بررسی قرار گرفت . تمامی عامل های احساس غربت همبستگی معناداری با اضطراب ،استرس و افسردگی داشتند (اژه ای و همکاران 1387).
نمره گذاری آزمون :
به هر یک از گزینه های هرگز ، کمی ، متوسط ، زیاد و خیلی زیاد به ترتیب نمره های ،۱ ،۲، ۳ ،۴ ، ۵ تا۱۰ داده می شود . نمره کلی احساس غربت آزمودنی ها از جمع جبری امتیازات داده شده به سوال ها به دست می آید . حداقل نمره در این آزمون ۳۶ و حداکثر ۱۸۰ است . نمره های بالا در این آزمون معرفی احساس غربت بالای فرد و نورهای پایین آن نشان دهنده احساس غربت پایین است . برای بررسی وضعیت آزمودنی در عامل های آزمون باید نمره خام مربوط به سوال های آن عامل جمع شود.
هنجارهای آزمون:
برای بررسی وضعیت آزمودنی ها در آزمون احساس غربت و عامل های آن هنجار درصدی و هنجار بر اساس نمره برش تهیه شده است . در مورد نخست نمره ها به صدک هایی تبدیل شدند که نشان می دهد چند درصد آزمودنی ها در گروه هنجاری پایین تر از سه بخش خصوصی قرار دارند . دانشجویی که در عامل دلتنگی برای خانواده نمره خام ۴۹ گرفته است می توان گفت که از ۶۰ درصد دانشجویان دلتنگی بیشتری برای خانواده داشتند.
جدول 1-2.هنجار درصدی برای آزمون احساس غربت و عامل های آن
عامل
جنسیت
رتبه درصدی
دلتنگی برای خانواده
دختر
پسر
33
38
41
44
47
49
50
51
53
28
32
35
36
39
42
44
46
49
میل برگشت به موطن
دختر
پسر
14
17
19
21
23
25
27
30
33
14
18
19
21
23
25
27
29
32
احساس تنهایی
دختر
پسر
8
10
11
12
13
14
16
18
21
8
9
10
11
13
14
15
17
20
سردرگمی و ناسازگاری با محیط های جدید
دختر
پسر
11
13
15
16
17
18
19
21
23
11
12
14
15
16
17
18
19
21
دلتنگی برای دوستان صمیمی
دختر
پسر
7
8
9
10
11
12
12
13
14
7
9
9
10
11
11
12
13
13
احساس غربت
دختر
پسر
84
94
102
106
111
114
120
125
134
76
85
92
97
110
105
111
118
123
برای مقایسه نمره های آزمودنی ها و تعیین این که آیا آزمودنی احساس غربت دارد یا خیر از نمره برش ( یک انحراف استاندارد بالاتر از میانگین در نظر گرفته شد ) استفاده شد.
آزمودنی هایی که در این آزمون و عامل های آن نمره بالای نمره برش بیاورند دارای آن خصیصه می باشند.
جدول1-3.هنجار آزمون براساس نمره برش
عامل
نمره برش
دختر
پسر
عامل
دختر
پسر
نمره برش
دلتنگی برای خانواده
52
47
سردرگمی و ناسازگاری با محیط های جدید
22
20
میل برگشت به موطن
31
30
دلتنگی برای دوستان صمیمی
13
13
احساس تنهایی
19
18
احساس غربت
128
118
جدول1-4 .فرم نهایی آزمون احساس غربت
سن : ……. جنس : ……… تحصیلات : ……… رشته تحصیلی : ……..
محل سکونت :شهر یا روستا ….. فاصله ی محل سکونت تا محل تحصیل…….کیلومتر
با چند نفر منزل گرفته اید ی ساکن خوابگاه هستید ؟ ………..
۱
دلتنگ شدن برای خانواده
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
2
دلتنگ شدن برای والدین
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
3
داشتن شوق برای برگشتن به خونه
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
4
به هنگام سختی ، خواهان تماس داشتن با خانواده بودن
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
5
در گذشته چقدر خواهان خانواده شده اید؟
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
6
دلتنگ خانه شدن
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
7
در 4 هفته گذشته چقدر دلتنگ خانه شده اید
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
8
احساس اینکه خانواده دلتنگ شماست
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
9
دلتنگی برای کسانی که به آنها اعتماد دارید و می توانید با آنها حرف بزنید.
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
10
در بدترین حالت با چه شدتی دلتنگ خانه شده اید؟
در مورد من صدق نمی کند
به ندرت
گاهی
اغلب
اکثرمواقع
11
دلتنگ شدن برای محیطی صمیمی و مورد اعتماد
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
12
وقتی از خواب بیدار می شوید دوست دارید در موقعیت قدیمی باشید.
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
13
دلتنگی برای عطر و بوی یک همسایه ی قدیمی
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
14
دلتنگ خانه ی قدیمی شدن
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
15
راحت تر بودن در موقعیت قدیمی نسبت به موقعیت جدید
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
16
دلتنگ مغازه ها و کوچه و خیابان محله ی قدیمی بود
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
17
دلتنگی نزدیکی و صمیمیت یک همسایه ی قدیمی بودن
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
18
اغلب میل برگشت به دیار قدیمی خود
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
19
فکر این که موقعیت و زمان قدیمی بهتر از موقعیت و زمان جدید و فعلی بود.
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
20
همواره در آرزوی این بودن که همه چیز طبق معمول و رسوم پیش بود.
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
21
احساس انزوا کردن در دنیا
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
22
احساس تنهایی کردن
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
23
احساس اینکه کسی من را دوست ندارد
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
24
همواره به گذشته فکر کردن
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
25
رویا پردازی در مورد یک موقعیت جدید
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
26
احساس بی ریشه بودن کردن
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
27
داشتن احساسی ناخوشایند در یک موقعیت جدید
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
28
احساس سردرگمی کردن در یک موقعیت جدید
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
29
دشواری در سازگار شدن با یک موقعیت جدید
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
30
دشواری در پذیرش امور روزمره ی جدید
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
31
تنفر از یک مکان جدید
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
32
دشواری در عادت کردن به رسوم جدید
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
33
اضطراب داشتن از بابت که دوستی نتواند بلافاصله به کمک بیاید.
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
34
داشتن شوق دیدن موقعیت های آشنا
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
35
دلتنگی برای دوست ، نامزد ، همسر
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
36
گشتن به دنبال چهره های آشنا
هرگز
کمی
متوسط
زیاد
خیلی زیاد
نمونه آزمون انجام شده