موضوع تحقیق:
نقش تلفن وتلگراف در ایجاد ارتباط
تاریخ مخابرات در ایران
مخابرات در ایران همچون دیگر نقاط جهان با نصب اولین خط تلگراف در سال 1236 هجری خورسیدیعنی چهارده سال بعد از موفقیت مورس,بین تهران وچمن سلطانیه در نزدیکی زنجان (اردوگاه تابستانی ناصر الدین شاه)تحقق یافت.
دو سال بعد خط تلگراف سلطانیه به سمت زنجان و تبریز و جلفا امتداد یافت و به شبکه تلگرافی روسیه پیوست. توسعه تلگراف بسیاری از شهرها را سال به سال درنوردید.تا اینکه ایران در سال 1248 به عضویت اتحادیه بین المللی تلگراف درآمد.اداره تلگراف در سال 1255 به وزارت تلگراف ارتقاء یافت.
مرحله دوم فناوری مخابرات با نصب تلفن آغاز می شود.اگرچه اولین خط تلفن در حدود دوازده سال پس از اختراع آن,یعنی سال 1269 در تهران راه اندازی شد,اما گسترش شبکه تلفن در ایران از سال 1320 آغاز گردید.
در سال 1269 بین دو ایستگاه ماشین دودی و شهر ری ارتباط تلفنی برقرار شد.بعد از آن بین کامرانیه(شمیران)و عمارت سلطنتی وزارت جنگ(تهران)و سپس مقر ییلاقی شاه(احتمالاً سلطنت آباد)و عمارت سلطنتی تهران ارتباط تلفنی دایر شد. در اول آبان ماه 1305 تلفن جدید برروی 2300 رشته کابل آماده بهره برداری شد.در مرداد 1308 به موجب تصویب نامه ای,رسیدگی به امور تلفن که در دست شرکتها بود,به وزارت پست و تلگراف واگذار و نام آن وزارتخانه به وزارت پست و تلگراف و تلفن تبدیل گردید.دوسال بعد سهام شرکت های تلفن برای دولت خریداری و شرکت سهامی تلفن ایران تاسیس شد.پس از شهریور 1320 همزمان با خروج نیروهای متفقین از ایران,خطوط تلفن جدید(کاریر)که توسط آنان در ایران تاسیس شده بود,خریداری گردید.
روند توسعه کیفی و کمی مخابرات از مرحله تلفن مغناطیسی تا مرحله خودکار به تدریج ادامه یافت و در سال 1343 استفاده از شیوه ریز موج(مایکروویو) در مخابرات ایران آغاز و به دنبال آن در سال 1345 اولین کارخانه مخابراتی ایران تاسیس شد.راه اندازی و بهره برداری از ایستگاه زمینی ماهواره ای شهید قندی(اسدآباد)همدان و استفاده از اولین کابل ارتباطی بین شهریPCM بین تهران و کرج و ایجاد مرکز آموزش مخابرات اقدامات بعدی بود.
در سال 1349 مرکز تحقیقات مخابرات پایه گذاری شد و در سال 1350 شرکت مخابرات ایران با ساختاری جدید متولی تمامی مسائل مخابرات کشور شد و صنایع مخابراتی راه دور ایران نیز به منظور تولید تجهیزات مخابراتی راه دور در همین سال شکل گرفت.
با پیروزی انقلاب اسلامی ,آغاز جنگ تحمیلی عراق برعلیه ایران,مانع از توسعه فراگیر شبکه مخابرات کشور شد. با این وجود از سال 1357 (سال پیروزی انقلاب اسلامی)تا سال 1363,تعداد 351 هزارشماره تلفن در کشور دایر شد.1363 روستا به شبکه ارتباطی کشور پیوست,101 شهر ارتباط بین شهری یافتند و 4083 تلفن همگانی شهری و بین شهری در نقاط مختلف کشور نصب شد.
اولین طرح آزمایش کابل نوری(در مرکز تحقیقات مخابرات)عملی شد و در سال 1364 کارخانه کابلهای مخابراتی شهید قندی یزد تاسیس یافت و در سال 68 به بهره برداری رسید.درسال 1367 اولین کابل هم محور بین شهری از تهران به اصفهان متصل شد.در سال 1368 اولین مرکز سوئیچنیگ دیجیتال دانشگاه تهران به بهره برداری رسیده و در همین سال اولین خط کابل نوری بین شهری تهران تا کرج آغاز گردید.
به دنبال این تحولات در سال 1370 بهره برداری از اولین موج گیر ماهواره ای اینمارست شروع شد.در سال 1371 موافقت اصولی برای ایجاد دانشکده علمی و کاربردی مخابرات که با انقلاب فرهنگی در سایر دانشگاهها ادغام شده بود مجددا اخذ گردید.در سال 1372 بهره برداری از اولین موجگیرهای وی ست(VSAT)توسط شرکت مخابرات ایران صورت گرفت.بهره برداری از مراکز SC دیجیتال در هشت شهر کشور و بهره برداری از مجتمع مخابراتی انقلاب اسلامی به عنوان دومین مرکز مخابراتی ایران در تهران در همین سال آغاز شد.تحولات مهم در سال 1373 عبارت بودند از توسعه شبکه تلفن تهران به یک میلیون و نهصد و چهل و پنج هزار شماره منصوبه وایجاد شبکه تلفن همراه در سال 1374 اساسنامه تاسیس شرکت سهامی مخابرات استانها به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در بهار سال 1375 این شرکتها فعالیت خود را شروع کردند.در سال 1375 گسترش شبکه تلفن همراه در سطح 35 شهر و طراحی یک میلیون شماره تلفن همراه,همچنین اتصال90 شهر کشور به شبکه ارتباطات داده ها(دیتا) و توسعه شبکه وی ست به میزان 70 درصد صورت گرفت.
شرکت سهامی تلفن ایران
در سال 1313 تمامی شرکتهای تلفن موجود در سطح کشور در هم ادغام گردید و شرکتی واحد به نام "شرکت سهامی تلفن ایران "با مشارکت سهامداران و زیر نظر وزارت پست و تلگراف و تلفن به وجودآمد و فعالیتهای ارتباطی مخابراتی کشور به دو سازمان مستقل دولتی سپرده شد ؛ به این ترتیب کـه شرکت سهامی تلفن ایران عهده دار توسعه و نگهداری و بهره برداری از تاسیسات تلفن شهری در سراسر کشور بود و وزارت پست وتلگراف و تلفن نیز وظیفه ایجاد ارتباط بین شهری و بین المللی را به عهده داشت .
پس از شهریور 1320 هجری خورشیدی , همزمان با خروج نیروهای متفقین از ایران خطوط تلفن جدید (کاریر) که توسط آنان در ایران تاسیس شده بود, خریداری گردید.
روند توسعه مخابرات از تلفن مغناطیسی تا خودکار بتدریج ادامه یافت و در سال 1343 استفاده از شیوه ریز موج (مایکروویو) در مخابرات ایران آغاز و به دنبال آن در سال 1345 اولین کارخانه مخابراتی تاسیس شد.
راه اندازی و بهره برداری از ایستگاه زمینی ماهواره ای شهید قندی (اسدآباد) همدان و استفاده از اولین کابل ارتباطی بین شهری PCM بین تهران و کرج و ایجاد مرکز آموزش مخابرات اقدامات بعدی بود . درسال 1349 مرکز تحقیقات مخابرات پایه گذاری شد و در سال 1350 شرکت مخابرات ایران با ساختاری جدید متولی تمام مسائل مخابرات کشور گردید. صنایع مخابراتی راه دور ایران نیز به منظور تولید تجهیزات مخابراتی راه دور در همین سال شکل شرکت مخابرات ایران گرفت.
به دلیل افزایش جمعیت شهرهاو ضرورت ایجاد ارتباط بین نقاط دور و نزدیک, به موجب قانون تاسیس شرکت مخابرات ایران مصوب خرداد ماه 1350 , شرکت سهامی تلفن ایران منحل و تمامی داراییها و دیون و مطالبات و تاسیسات و کارکنان آن به شرکت جدید به نام "شرکت مخابرات ایران " منتقل شد و از سال 1351 امورتلگراف و تلفن و بی سیم و همه تجهیزات مخابراتی وزارت پست و تلگراف وتلفن در این شرکت ادغام گردید. و از آن تاریخ تا امروز تحت نظارت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات فعالیت دارد.
مخابرات بعد از انقلاب اسلامی
با پیروزی انقلاب اسلامی , آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران مانع از توسعه شبکه مخابرات کشور گردید. با این وجود , از سال 1357 تا سال 1363 , تعداد 351 هزار شماره تلفن در کشور دایر گردید, 1363 روستا به شبکه ارتباطی کشور پیوست ؛ 101 شهر به شبکه ارتباط بین شهری و 4083 تلفن همگانی شهری و بین شهری در نقاط مختلف کشور نصب شد. .
اولین طرح آزمایش کابل نوری نیز در سال 1363 عملی شد و در سال 1364 کارخانه کابلهای مخابراتی شهید قندی یزد تاسیـس گردید و در سال 1368 به بهره برداری رسید.
در سال 1367 اولین کابل هم محور بین شهری از تهران به اصفهان متصل شد و در سال 1367 اولین مرکز سوئیچینگ دیجیتال دانشگاه تهران به بهره برداری رسید و اولین خط کابل نوری بین شهری بین تهران و کرج برقرار شد .
به دنبال این تحولات , در سال 1370 بهره برداری از اولین موج گیر ماهواره ای اینمارست آغاز شد و شبکه ارتباطات دیتا به عنوان متولی طراحی , ایجاد و توسعه شبکه ها و خدمات ارزش افزوده اطلاع رسانی از ابتدای سال 1370 رسماً ایجاد ومامور راه اندازی شبکه اطلاع رسانی عمومی کشور شد؛ و نزدیک به سه سال فعالیت و با تکیه بر تجربیات سالیان دراز در امور مخابراتی و با استفاده از تمامی امکانات فنی موجود کشور موفق به راه اندازی فاز اول شبکه (PDN) public DATA NETWORK کشور تحت نام Iran pac با پروتکل xo25 شد که این پروتکل قراردادی بین الملل برای شبکه های ارتباطی دیتا در سطح جهان قرارگرفت.
در سال 1371 موافقت اصولی برای ایجاد دانشکده علمی و کاربردی مخابرات که با انقلاب فرهنگی در سایر دانشگاه ها ادغام شده بود ؛ مجدداً اخذ گردید. در سال 1372 بهره برداری از اولین موجگیرهای وی ست ( VSAT ) توسط شرکت مخابرات ایران صورت گرفت. بهره برداری از مراکز دیجیتال در هشت شهر و بهره برداری از مجتمع مخابراتی انقلاب اسلامی به عنوان دومین مرکز مخابراتی ایران در تهران نیز در همین سال آغاز شد. تحولات مهم دیگر سال 1373 عبارت بودند از :
توسعه شبکه تلفن تهران به یک میلیون و نهصد و چهل و پنج هزار شماره منصوبه و ایجاد شبکه تلفن همراه تهران .
در سال 1374 اساسنامه تاسیس شرکت سهامی مخابرات استانها به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در بهار سال 1375 این شرکتها فعالیت خود را شروع کردند. در سال 1375 گسترش شبکه تلفن همراه در سطح 35 شهر و طراحی یک میلیون شماره تلفن همراه, همچنین اتصال 90 شهر کشور به شبکه ارتباطات داده ها (دیتا) و توسعه شبکه وی ست به میزان 70 درصد صورت گرفت .
جمهوری اسلامی ایران با توجه به اهمیت ارتباطات مخابراتی در ابعاد مختلف زندگی بشر امروز, تلاش فراوانی در زمینه توسعه و تجهیز شبکه مخابراتی بکار برده است. شرکت مخابرات ایران به عنوان مسئول شبکه مخابراتی کشور در سالهای اخیر آخرین دستاوردهای فناورانه مخابرات جهان , مانند دستگاههای کلیدزنی رقمی (سوئیچ دیجیتال ) کابل نوری ، تلفن همراه ، شبکه های اطلاع رسانی ، خدمات ماهواره ای ، خدمات ویژه تلفن را راه اندازی کرد و به تولید بیش از 80 درصد تجهیزات مورد نیاز شبکه ارتباطی کشور توفیق یافت.
شرکت مخابرات ایران در سال های اخیر به موازات توسعه و تجهیز شبکه مخابراتی کشور با توجه به تجربیات عملی در تمامی زمینه ها و به کارگیری فناوری های متنوع در بخشهای مختلف مخابراتی فعالیت های همه جانبه ای در راستای صدور خدمات فنی مهندسی آغاز کرده است . براین اساس به عنوان مشاور و مجری ، در بخشهای مختلف توان اجرایی و تجارب خود را در اختیار سایر کشورها قرارداده است . شرکت مخابرات ایران طرح کابل نوری آسیا- اروپا در خاک ترکمنستان را به طول 700 کیلومتر با دو مسیر اجرا کرده است که مسیر اصلی مجهز به کابل نوری ، با ظرفیت 7560 کانال و مسیر پشتیبان دارای چهارده هاب رادیویی با ظرفیت 1890 کانال است . تمامی مراحل طرح کابل نوری ترکمنستان اعم از طراحی ، تامین کابل نوری ، تجهیزات ، ملزومات و اجرا و آموزش کارکنان به عهده شرکت مخابرات ایران بوده است.
ایران در زمره پنج کشوری است که در سالهای اخیر در زمینه توسعه شبکه مخابراتی ، رشدی بالغ بر 20 درصد و بیشترین حجم توسعه را دارا بوده است و افتخار کسب ، لوح تقدیر به دلیل ارتباط رسانی به مناطق محروم روستایی را از یونسکو داشته است.
شرکت مخابرات ایران در سازمانها و مجامع زیر فعالیت دارد:
اتحادیه بین المللی مخابرات (ITU)
جامعه مخابراتی آسیا و اقیانوسیه (APT)
سازمان ماهواره ای بین الملل مخابراتی (INTELSAT)
سازمان بین المللی ماهواره دریایی (INMARSAT)
سازمان کنفرانس اسلامی (OIC)
سازمان همکاریهای صنعتی (ECO)
سازمان سیستم موبایل جهانی (GSM)
اتحادیه الکترونیکی آسیا (AEU)
کنفرانس رادیویی جهانی (WRC)
سازمان جهانی تلفن موبایل ماهواره ای ((ICO Globai Communication
سازمان نجات از طریق ارتباطات ماهواره ای (COSPAS-SARSAT)
شرکت مخابرات نباید از اینترنت در تماس های بین المللی مردم استفاده کند
در حالی که شایعه استفاده مخابرات از اینترنت در مکالمه های مردم با خارج از کشور به شدت مطرح است و یکی از نشریات اقتصادی ایران که به اخبار این حوزه علاقه خاصی نشان می دهد از افشای آن به عنوان اینترگیت نام می برد، رییس کمیته مخابرات پارلمان که مستقیما به امور تخصصی مربوط به ارتباطات و مخابرات می پردازد این مسئله را به نقل از وزیر پست و تلگراف و تلفن تکذیب کرده است.
حدود یک ماه پیش، نصرالله جهانگرد معاون وقت برنامه ریزی و توسعه وزارت پست و تلگراف و تلفن و دبیر شورای عالی اطلاع رسانی، از سمت معاونت خود در وزارت پست و تلگراف و تلفن استعفا داد. سوالاتی که به ذهن می رسد می تواند موارد زیر باشد:
1. چرا جهانگرد استعفا داد؟ آیا جهانگرد مجبور به استعفا شد و نتوانست در آنجا به کار خود ادامه دهد؟
2. آیا نتیجه جدا شدن او از وزارت پست وتلگراف و تلفن می تواند باعث رشد فناوری اطلاعات باشد یا خیر؟
3. آیا جایگاه فعلی او تنها به عنوان دبیر شورای عالی اطلاع رسانی به او قدرت و قوام بیشتری می بخشد که به ایده های خود جامه عمل بپوشاند؟
به نظر می رسد جهانگرد پس از عدم دریافت رای اعتماد از هم پیمانان سیاسی اش در مجلس شورای اسلامی، همواره بیش از آن که خود را معاون برنامه ریزی و توسعه وزارت پست و تلگراف و تلفن بداند، خود را سکاندار فناوری اطلاعات می انگاشته است، این رویکرد تا بدانجا رسید که حکم مشاور ویژه رییس جمهور در امور فناوری اطلاعات را به دست آورد.
می توان گفت این اولین نقطه شروع برای جداشدن از وزارتخانه بود، حال آن که قطعا می شد بسیاری کارها را انجام داد، بدون این که نیازی به این حکم وجود داشته باشد. در واقع معاون یک وزیر، حکمی در دست دارد که می بایست در خیلی جاها فراتر از وزارتخانه تصمیم بگیرد. نتیجه آن شد که مباحث مربوط به فناوری اطلاعات در دبیرخانه شورای عالی اطلاع رسانی به طور کاملا جدا از وزارت بررسی شود، و جزیره ای مستقل در درون وزارتخانه ایجاد گردد.
ادامه این روند، اخذ مصوبه طرح تکفا -مستقل از وزارتخانه- از هیئت دولت بود. طرح تکفا در فضایی جدای از وزارتخانه بررسی، طرح و تصویب شد، در حالی که کمترین اثر و ردپایی از وزارت پست وتلگراف و تلفن در آن نبود. شاید در اینجا نیز بتوان گفت که: "نمی شود یک وزارتخانه را با دو وزیر اداره کرد!"
ذکر این نکته نیز ضروری است که در زمان اشتغال جهانگرد در پست معاونت برنامه ریزی وزارتخانه، او کمترین سخنی از برنامه ها و توسعه وزارتخانه نزد و عموما به IT پرداخت، IT که موضوعی است فرابخشی و نیازمند به چانه زنی هایی فراتر از وزارتخانه، با این اوصاف تنگ شدن فضا برای او در وزارتخانه دور از ذهن نبود، و تنها راه باقی مانده نیز رفتن بود و استعفا!
فناوری اطلاعات موضوعی است فرابخشی، بدین معنا که بسیاری از نهادها، سازمان ها، و وزارتخانه ها در رشد و تعالی و کاربرد IT نقش دارند و ایفای نقش هرکدام منوط به این است که یک نهاد فرابخشی، وظایف را به آنها تکلیف نماید تا در درون یک برنامه مشخص، هدف اصلی -که همان رشد فناوری اطلاعات از حیث توسعه زیرساخت و رشد کاربرد است- تامین گردد. در اینجا وزارت پست وتلگراف و تلفن به عنوان ایجاد کننده بستر ارتباطات، نقشی کلیدی تر از دیگران خواهد داشت. بنابراین اگر وظیفه نهاد فرابخشی، هدایت و راهبری این بخش است(در همان حد اهداف IT و نه سایر وظایف آن)، در این صورت، چنانچه جداشدن جهانگرد از وزارتخانه، به ایجاد یک نهاد فرابخشی از نوع پیش گفته بینجامد، قطعا استعفای او می تواند به نفع IT قلمداد شود، در غیر این صورت اتفاق خاصی نیفتاده است، زیرا او به عنوان یک معاون وزیر می توانست امور را با قدرت جلو برده و برخی از کاستی ها را رفع نماید، که اکنون این مهم نیز از کف رفته است.
همچنین شنیده شده که جهانگرد، به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (جایی که او توانست طی مدت چند سال گذشته با کمک آن تمامی اهداف خویش را در جهت گسترش استفاده از IT ،برای تصویب طرح تکفا وتخصیص بودجه های مربوط به آن به پیش ببرد) خواهد رفت و به عنوان معاون IT آن سازمان، فعالیت های خویش را دنبال خواهد نمود، چون هنوز این اتفاق نیفتاده، طبیعتا در این خصوص چیزی نمی توان گفت، زیرا قرار گرفتن دفاتر زیرمجموعه معاونت برای نیل به اهداف، تعیین کننده خواهند بود که این موضوع را می توان در زمان مناسب بررسی کرد. حال که این اتفاق نیفتاده است بایستی دید که آیا دبیری شورای عالی اطلاع رسانی می تواند آنجایی باشد که جهانگرد را به اهداف خود برساند؟ (هدف جهانگرد در یک جمله "توسعه کاربرد فناوری اطلاعات، و افزایش تقاضای آن" است، و می توان ادعا کرد که با همه کاستی های موجود، توفیق نسبی حاصل شده است، و حداقل در حال حاضر کسی به طور علنی و رسمی با گسترش فناوری اطلاعات مخالفت نشان نمی دهد)
"شورای عالی اطلاع رسانی" یک نهاد است که توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی بنا نهاده شده است. در حقیقت این شورا بدلیل این که هیچ نهاد تعریف شده دیگری وجود ندارد که وظایف فناوری اطلاعات در حوزه سیاستگذاری را انجام دهد عهده دار این مسئولیت خطیر گردید، وگرنه وظیفه اصلی آن همانا اطلاع رسانی از نوع کتابخانه ای است تا IT، به هر صورت، این نهاد که توسط یک نهاد هم تراز خود ایجاد شده از نظر برخی از نمایندگان مجلس دارای وجاهت قانونی نیست و مصوبات آن نیز در حکم قانون مصوب نخواهد بود(البته از آنجا که رئیس جمهور، رئیس این شورا است، برای قوه مجریه ماهیتی دیگر خواهد داشت) با همه این مقدمات، شورای عالی اطلاع رسانی در کلیت قضیه نمی تواند آنجایی باشد که توانایی راهبری بخش IT -از جمله وادار کردن وزارت پست و تلگراف و تلفن به مهیا نمودن زمینه های ایجاد ارتباطات- را داشته باشد، به ویژه با توجه به اهمیت فوق العاده ای که این وزارتخانه در توسعه IT بر عهده دارد، با ذکر این نکته که یک دبیر شورای اطلاع رسانی هماهنگ با وزارت، شاید بتواند در آینده موفق تر باشد تا یک دبیر جداشده از وزارت!
البته اگر در سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، یک معاونت IT تشکیل گردد(یا نهادی هم سطح آن) و وظایف دبیری شورای عالی اطلاع رسانی به آن واحد منتقل شود، قاعده بازی متفاوت خواهد بود و موازنه قدرت نیز تغییر می کند.
در مجموع با توجه به تحولات رخ داده در حوزه IT، می توان گفت این تحولات حاکی از این است که تشتت ها نه تنها کاهش نیافته، بلکه در حال افزایش است و فاصله های ایجاد شده در نهایت به دودستگی بیشتر در ایجاد بستر و زیرساخت(ایجاد کننده ارتباطات) و کاربرد فناوری اطلاعات خواهد انجامید، و این دقیقا یعنی کندی رشد فناوری اطلاعات در کشورمان!
مصوبه شورای عالی اداری
وزارت پست وتلگراف و تلفن _ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور
شورای عالی اداری در یکصد و سومین جلسه مورخ 21/4/82 بنا به پیشنهاد مشترک وزارت پست و تلگراف و تلفن و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور به منظور تفکیک وظایف حاکمیتی و تصدی و در
راستای تشکیل شرکت مادر تخصصی مخابرات ایران در جهت انجام امور مربوط به راهبری، نظارت، هماهنگی و ساماندهی شرکتهای زیرمجموعه و نیز افزایش بازدهی و بهره وری و مدیریت مطلوب آنها و فراهم نمودن زمینه توسعه مشارکت بخش غیردولتی در امور مخابراتی تصویب نمود :
1- کلیه وظایف و فعالیتهای مربوط به شبکه ارتباطات زیرساخت شامل مراکز مایکروویو بین شهری و بین المللی، شبکه اصلی فیبر نوری، ایستگاههای زمینی ماهواره مخابراتی مرتبط با زیرساخت، مراکز سوئیچ راه دور (Sc و ) و بین الملل (ISC) از شرکت مخابرات ایران منتزع و به شرکت طرح و توسعه تلفن ایران منتقل می گردد و نام شرکت مذکور به "شرکت ارتباطات زیرساخت" تغییر می یابد.
2- در اجرای مصوبه شماره 2831/11 مورخ 31/4/1378 شورای عالی اداری ضمن انتقال وظایف شرکت تولید فیبر نوری و برق خورشیدی به شرکت کابلهای مخابراتی شهید قندی، کلیه وظایف و فعالیتهای مربوط به امور ارتباطات داده ها از شرکت مخابرات ایران منتزع و به شرکت تولید فیبرنوری و برق خورشیدی منتقل می گردد و نام شرکت اخیرالذکر به "شرکت ارتباطات داده ها" تغییر می یابد.
تبصره – وظایف و فعالیتهای مربوط به شبکه دسترسی (Access) شبکه ارتباطات داده ها جزء وظایف شرکتهای مخابرات استانها می باشد که در ارائه آن استفاده از ظرفیتهای بخش غیردولتی در اولویت خواهد بود.
3- کلیه وظایف و فعالیتهای مربوط به امور ارتباطات سیار از شرکت مخابرات ایران منتزع و به مرکز سنجش از دور ایران انتقال می داد و نام مرکز مذکور به "شرکت ارتباطات سیار" تغییر می یابد. با تشکیل این شرکت وظایف حاکمیتی مرکز سنجش از دور ایران به وزارت پست و تلگراف و تلفن انتقال می یابد و وظایف تصدی آن حداکثر تا پایان سال 1383 توسط شرکت ارتباطات سیار انجام می پذیرد و ظرف این مدت
شرکت مخابرات ایران به عنوان شرکت مادر تخصصی موظف است، با هماهنگی شرکت مذکور نسبت به واگذاری وظایف یاد شده به بخش غیردولتی برنامه ریزی و اقدام نمایید.
4- شرکتهای "ارتباطات زیرساخت"، "ارتباطات داده ها" و "ارتباطات سیار" واحد استانی نخواهند داشت و کلیه فعالیتهای اجرایی خود در سطح استانها را به صورت پیمانکاری در قالب قرارداد مشخص و با استفاده از حداکثر توانبخش غیردولتی و به صورت رقابتی انجام خواهند داد.
5- کلیه اختیارات، اعتبارات، اموال و دارایی ها، تعهدات، پستهای سازمانی و نیروی انسانی مربوط به وظایف و فعالیتهای انتقال یافته موضوع این مصوبه در چارچوب قوانین و مقررات مربوط حسب مورد به وزارت پست و تلگراف و تلفن و یا به شرکتهای ذیربط منتقل می گردد.
6- وزارت پست و تلگراف و تلفن موظف است با هماهنگی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و وزارت امور اقتصادی و دارایی با توجه به مفاد این مصوبه تا پایان مهر ماه سال 1382 نسبت به تهیه و تدوین اساسنامه شرکت مخابرات ایران به عنوان شرکت مادر تخصصی اقدام آن را جهت تصویب به مراجع ذیربط ارائه نماید.
تبصره – شرکت مادر تخصصی مخابرات ایران موظف است حسب مورد نسبت به تهیه و تدوین و پیشنهاد یا اصلاح اساسنامه های شرکت ارتباطات زیرساخت، شرکت ارتباطات داده ها، شرکت ارتباطات سیار و شرکتهای سهامی مخابراتی استانی و تصویب در مراجع قانونی تا پایان بهمن ماه 1382 اقدام نماید.
7- وزارت پست و تلگراف و تلفن مکلف است ساختار تشکیلات شرکت مادر تخصصی مخابرات ایران را در چارچوب اساسنامه های مصوب با توجه به مفاد این مصوبه تا پایان دی ماه 1382 تهیه نماید و به تایید سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور برساند.
8- شرکت مخابرات ایران به عنوان شرکت مادر تخصصی موظف است در اجرای احکام قانونی برنامه سوم توسعه و مقررات مربوط نسبت به واگذاری حداقل 51% سهام شرکتهای زیرمجموعه خود به بخش غیردولتی تا حداکثر 3 سال پس از تصویب اساسنامه های مربوطه اقدام نماید.
تبصره – برنامه زمانبندی، روش و درصد سهام قابل واگذاری شرکت کابلهای مخابراتی شهید قندی براساس جدول پیوست تصویبنامه شماره 1044/ت28403هـ مورخ 16/1/1382 هیئت وزیران می باشد.
9- وزارت پست و تلگراف و تلفن موظف است تا پایان برنامه سوم نسبت به ایجاد تسهیلات و بستر مناسب برای فعال شدن بخش غیردولتی در زمینه امور مخابراتی اقدام نماید به گونهای که ارائه کلیه خدمات توسط شرکتهای زیرمجموعه شرکت مخابرات ایران به عنوان شرکت مادر تخصصی (به جز شرکت ارتباطات زیرساخت) به طور غیرانحصاری و به صورت رقابتی از طریق بخش غیردولتی انجام پذیرد.
10- وزارت پست و تلگراف و تلفن مسئول اجرای این مصوبه بوده و موظف است گزارش نتایج اقدامات انجام شده را هر شش ماه یکبار به دبیرخانه شورای عالی اداری ارائه نماید.
– این مصوبه در تاریخ 24/4/1382 به امضای آقای محمد ستاری فر معاون رئیس جمهور و دبیر شورای عالی اداری رسیده و به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و وزارت پست و تلگراف و تلفن و سازمان های وابسته ابلاغ گردیده است.
مخالفت شورای نگهبان با خصوصی سازی مخابرات
تصمیم نهایی به شورای تشخیص مصلحت تصمیم محول خواهد شد
کاوه امیدوار
در حالیکه شرکت مخابرات ایران خود را برای واگذاری شبکه دوم تلفن همراه به بخش خصوصی در سال آینده آماده می کند، شورای نگهبان با این اقدام مخالفت کرده است.
به گزارش روزنامه دنیای اقتصاد، دولت در لایحه بودجه سال آینده واگذاری خط دوم تلفن همراه به بخش خصوصی را پیش بینی کرده بود که شورای نگهبان آن را به دلیل مغایرت با اصل 44 قانون اساسی رد کرده است.
احمد معتمدی وزیر پست در صدد تشویق بخش خصوصی بوده است
بر اساس اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی، صنایع مادر، نظیر بانک داری، بیمه، هواپیمایی، کشتیرانی و مخابرات قابل واگذاری به بخش خصوصی نیست مگر آنکه تصمیم گیران اقتصادی به این نتیجه برسند که واگذاری این صنایع موجب پیشرفت اقتصادی کشور خواهد شد.
دولت با هدف افزایش کارآیی و ایجاد رقابت، با واگذاری خط دوم تلفن همراه به بخش خصوصی موافقت کرده بود.
قرار بود بخش خصوصی با استفاده از تجهیزات شرکت مخابرات، شبکه تلفن همراه ایران را گسترش دهد.
بر اساس این طرح 5 میلیون شماره تلفن همراه تا پایان برنامه سوم واگذار خواهد شد که 2 میلیون شماره آن مربوط به سال آینده بود.
همراه اعتباری
به نظر می رسد این مصوبه موضوع تلفن های همراه اعتباری باشد که چند ماه پیش وزارت پست و تلگراف و تلفن از آماده سازی زمینه های آن خبر داده بود.
احمد معتمدی، وزیر پست وتلگراف و تلفن، گفته بود در سال آینده دو میلیون شماره تلفن همراه اعتباری واگذار خواهد شد.
وزارت پست و تلگراف و تلفن گفته بود مجوز برقراری بیش از دو میلیون و 300 هزار شماره تلفن ثابت به شش شرکت بخش خصوصی داخلی صادر شده است
آقای معتمدی، بدون اشاره دقیق به قیمت تلفن های اعتباری گفته بود "قیمت آنها کمتر از تلفن های همراه فعلی که به صورت کارت برای مدت زمان مشخص در اختیار متقاضیان قرار می گیرد و هیچگونه پیش پرداختی برای خرید سیم کارت از متقاضی دریافت نمی شود."
ایران در نظر دارد در دو سال و نیم آینده و تا پایان برنامه سوم، تعداد تلفن های همراه را از دو میلیون شماره به پنج میلیون برساند.
وزیر پست و تلگراف و تلفن نیاز ایران به تلفن همراه را 20 میلیون شماره اعلام کرده است.
سه ماه پیش، وزارت پست و تلگراف و تلفن اعلام کرد که مجوز برقراری بیش از دو میلیون و 300 هزار شماره تلفن ثابت به شش شرکت بخش خصوصی داخلی صادر شده است.
تلفن ثابت
روابط عمومی وزارت پست و تلگراف و تلفن به نقل از احمد معتمدی، وزیر پست و تلگراف وتلفن، گزارش کرده بود که "بر اساس قانون برنامه سوم توسعه و به منظور آزادسازی و خصوصی سازی شبکه تلفن ثابت کشور، به 6 شرکت مجوز ایجاد دو میلیون و328 هزار شماره تلفن ثابت داده شده است."
احمد جنتی دبیر شورای نگهبان – شورا ورود بخش خصوصی به مخابرات را مغایر قانون اساسی می داند
شرکت ها ارتباط نوین و جامع با 900 هزار، ارتباطات ضحی کیش با 500 هزار و ایرافون با 278هزار شماره، بیشترین سهم را در اولین مرحله خصوصی سازی تلفن ثابت دریافت کرده اند.
سه شرکت گسترش پویا ارتباطات، منتظران عدل گستر و ارتباطات کوه نور نیز هر کدام با 100 هزار شماه تلفن از جمله شرکت هایی هستند که توانسته اند موافقت اصولی احداث و راه اندازی تلفن ثابت را دریافت کنند.
این شرکت ها در 21 استان کشور فعالیت خواهند کرد.
بیشترین ظرفیت به استان تهران، با 570 هزار شماره تلفن، اختصاص داده شده و استان های خراسان و فارس، هر کدام با 180 هزار، و مازندران، با 140 هزار شماره تلفن، به ترتیب در رده های بعدی قرار دارند.
ایران هم اکنون حدود 11 میلیون خط تلفن ثابت دارد و دولت در نظر دارد تا تعداد مشترکان را به 20 میلیون برساند.
با رد این مصوبه مجلس از سوی شورای نگهبان، ورود بخش خصوصی به عرصه مخابرات در ابهام قرار گرفته است.
در صورت عدم توافق مجلس و شورای نگهبان، این طرح برای تعیین تکلیف به مجمع تشخیص
مصلحت نظام ارسال خواهد شد.
منابع:
www.BBCpersian.com
www.Telecommunicat.com
فهرست مطالب
تاریخ مخابرات در ایران 2
شرکت سهامی تلفن ایران 4
مخابرات بعد از انقلاب اسلامی 5
شرکت مخابرات نباید از اینترنت در تماس های بین المللی مردم استفاده کند 8
مصوبه شورای عالی اداری 12
وزارت پست وتلگراف و تلفن _ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور 12
مخالفت شورای نگهبان با خصوصی سازی مخابرات 16
منابع: 21
16