مقیاس ارزیابی شایستگی تحصیلی (دیپرنا و الیوت، 1999)
ردیف
عبارت ها
هرگز
به ندرت
بعضی وقت ها
اغلب
تقریبا همیشه
1
آنچه میخوانم، میفهمم.
2
سعی میکنم کلمههای ناآشنا را از طریق تلفظ کردن جداگانه حروف بخوانم.
3
معنی کلمات زیادی را میدانم.
4
منظور اصلی چیزی که میخوانم را تشخیص میدهم.
5
من با یک سرعت ثابت میخوانم.
6
من بدون اینکه از کسی کمک بگیرم میتوانم کلمهها را به طور صحیح تلفظ کنم.
7
من نقطهگذاری را به درستی انجام میدهم )نقطه، ویرگول و غیره).
8
من دستور زبان را به درستی به کار میبرم )زمان فعل، تطبیق فعل و فاعل و اسم(.
9
آنچه را که مینویسم دیگران متوجه میشوند.
10
وقتی صحبت میکنم دیگران متوجه منظورم میشوند.
11
هرچه را که میخوانم یاد میگیرم.
12
من به درستی سوالهای ریاضی را حل میکنم.
13
من طول، حجم و مساحت را به طور دقیق اندازه میگیرم.
14
من تشابههای بین اشکال یا اشیاء را تشخیص میدهم.
15
من مسائل ریاضی را به درستی در ذهنم حل میکنم.
16
من مهارتهای ریاضیام را هر روز در زندگیام به کار میبرم.
17
من مسالههای دشوار را به بخشهای مختلف تقسیم میکنم.
18
من میدانم از چه قواعدی برای حل یک مساله استفاده کنم.
19
من میدانم چگونه یادگیری جدید را به آنچه از قبل میدانستم ارتباط دهم.
20
من با دیدن یا شنیدن آنچه که در اطرافم اتفاق میافتد، یاد میگیرم.
21
من تشابهها یا تفاوتهای بین اشیاء یا فکرها را مقایسه میکنم.
22
من اشیاء یا عقاید را میتوانم در داخل طبقهها سازماندهی کنم.
23
من از دانش قبلیام برای حل مشکلات جدید استفاده میکنم.
24
من اشتباهها را در اطلاعات شناسایی میکنم.
25
من میتوانم دلایل مخالف یک فکر )عقیده( را عنوان کنم.
26
من میتوانم الگوهایی را که در اطلاعات مختلف وجود دارد شناسایی کنم.
27
من همه جوانب یک بحث را میآزمایم.
28
من مسائل یا موضوعات را کشف میکنم.
29
من راه حلهای خوبی برای مشکلات پیدا میکنم.
30
من فرضیهها را میآزمایم.
31
من از قوانین کلاس درس پیروی میکنم.
32
وقتی معلمم بخواهد، من میتوانم رفتارم را اصلاح کنم.
33
وقتی در مورد چیزی ناراحتم به دیگران میگویم.
34
من پیشنهادهای معلمم را میپذیرم.
35
من در کارهای گروهی )در گروههای بزرگ( خوب عمل میکنم.
36
به آنچه دیگران میگویند گوش میدهم.
37
با افرادی که با من متفاوتند کنار میآیم.
38
من در کارهای گروهی در گروههای کوچک به طور موثر عمل میکنم.
39
من به خوبی با سایر دانشآموزان کلاس کنار میآیم.
40
من در مورد آزمونها و برنامهها سوال میپرسم.
41
من در بحثهای کلاس شرکت میکنم.
42
وقتی فکر میکنم، پاسخم درست است داوطلب میشوم.
43
در کلاس نقش سرگروه را به عهده میگیرم.
44
من در کلاس برای خواندن با صدای بلند، داوطلب میشوم.
45
من گفتگوی درسی با همکلاسیام را شروع میکنم.
46
وقتی گیج شده باشم، سوال میپرسم.
47
وقتی معلم من را صدا میزند، عقایدم را مطرح میکنم.
48
من دوست دارم مطالب جدید را یاد بگیرم.
49
من تکالیف چالش برانگیز را دوست دارم.
50
من سعی میکنم عملکرد خوبی داشته باشم.
51
من سعی میکنم عملکردم را در هر تکلیف درسی بهتر کنم.
52
برای انجام همه کارها در مدرسه به سختی تلاش میکنم.
53
من در جستجوی راههایی هستم که خودم را در مدرسه به چالش بکشم.
54
من مسئولیت یادگیریام را بر عهده میگیرم.
55
اهداف خودم را در کلاسهایم تعیین میکنم.
56
من با پشتکار تکالیف را انجام میدهم.
57
من تکالیفم را کامل میکنم.
58
بدون اینکه کسی از من بخواهد تکالیفم را تصحیح میکنم.
59
من به موقع به کلاس درس میروم.
60
سر کلاس یادداشت برمیدارم.
61
لوازم کلاس را بازدید میکنم.
62
تکالیف خانه را سر موقع انجام میدهم.
63
من مراقب وسایلام هست )کتابها، می
ز تحریر و قفسه(.
64
از دستورها برای انجام تکالیف پیروی میکنم.
65
برای امتحانها مطالعه میکنم.
66
برای کلاس آماده میشوم.
67
در کلاس حواسم جمع است.
معرفی پرسشنامه:
این مقیاس توسط دیپرنا و الیوت (1999) ساخته شد و در طیف لیکرت 5 درجهای از هرگز= 1، بهندرت= 2، بعضی وقتها= 3، اغلب= 4 تا تقریباً همیشه= 5 دو عامل را اندازهگیری میکند و دارای سه نسخه معلم، دانشآموز و دانشجو است. نسخه معلم برای معلمهای دانشآموزان کلاس اول تا دوازده، نسخه دانشآموز برای دانشآموزان
کلاس ششم تا دوازدهم و نسخه دانشجو برای دانشجویان سال دوم تا چهارم مناسب است. اولین عامل مهارتهای تحصیلی است که دارای 3 زیرمقیاس است. استعداد خواندن/ تکلم با سوالهای 1 تا 11، ریاضی با سوالهای 12 تا 18 و تفکر انتقادی با سوالهای 19 تا 30 اندازهگیری میشود. دومین عامل توانمندسازهای تحصیلی است که دارای ۴ زیرمقیاس است. مهارتهای بین فردی با سوالهای 31 تا 39 ، دلمشغولی در کلاس با سوالهای ۴0 تا 47، انگیزه تحصیلی با سوالهای 48 تا 56 و مهارتهای مطالعه با سوالهای 57 تا 67 اندازهگیری میشود. دیپرنا و الیوت (1999) پس از تحلیل عاملی این مقیاس الگویی 5 عاملی به دست آوردند که شامل زیرمقیاسهای مهارتهای تحصیلی، مهارتهای بین فردی، انگیزش تحصیلی، دلمشغولی تحصیلی و مهارتهای مطالعه بود. ضریب آلفای کرونباخ توسط دیپرنا و الیوت (1999) برای مهارتهای تحصیلی 98/0، انگیزش تحصیلی 97/0، مهارتهای بین فردی 95/0، مهارتهای مطالعه 94/0 و برای مشارکت 92/0 گزارش شده است.
روایی و پایایی:
در پژوهش موسوی و همکاران (1396) ضرایب آلفای کرونباخ مولفههای مهارتهای خواندن/ زبان، مهارتهای ریاضی، مهارتهای تفکر انتقادی، مهارتهای بین فردی، دلمشغولی تحصیلی، انگیزش تحصیلی و مهارتهای مطالعه به ترتیب 74/0، 84/0، 88/0، 77/0، 82/، 86/0 و 87/0 به دست آمد. و روایی صوری، روایی سازه، روایی همگرا و روایی واگرا پرسشنامه مذکور نیز مطلوب گزارش گردید.
********************************************
منابع:
موسوی، سیده شایسته ؛ ابوالمعالی الحسینی، خدیجه ؛ میرهاشمی، مالک (1396). ساختار عاملی تاییدی مقیاس ارزیابی شایستگی تحصیلی در دانشآموزان دختر نوجوان. فصلنامه روانشناسی کاربردی، سال 11، شماره 2 (42)، تابستان 1396، صص 275-294.
Diperna, J. C., & Elliott, S. N. (1999). Development and validation of the academic competence evaluation scales. Journal of Psychoeducational Assessment, 17(3): 207-225.
*********************************************