بسمه تعالی
معاونت دانشجویی فرهنگی
دانشگاه علوم پزشکی شیراز
معیار های انتخاب همسر از
لحاظ اسلام
تهیه وتدوین:
نجمه افسری
مرداد 86
اداره مشاوره و راهنمایی دانشجویان
ازدواج تنها را ه مشروع و سالم تشکیل خانواده است. همه مکاتب و ادیان الهی به ویژه دین مبین اسلام ازدواج و تشکیل خانواده را توصیه نموده اند. ازدوواج به زن و مرد آرامش می بخشد و آنان را از انحراف و رفتارهای جنسی پر خطر و غیر اخلاقی باز می دارد.
1- اصالت خانوادگی: اولین و اساسی ترین معیار برای انتخاب همسر اعم از زن و مرد اصالت خانوادگی است. کلمه اصالت از اصل گرفته شده و اصل به معنای ریشه است. یعنی دختر و پسر از خانواده هایی باشند که دارای اصل و ریشه است . در خانواده های اصیل، پدران و مادران می کوشنداز نظر اخلاقی و رفتاری برای فرزندان نمونه و الگو باشندو بدون تردید پدر و مادر صالح از نظر ارثی نیز سرمایه هایی بس گرانبهایی را به فرزندان خود انتقال می دهند. دختر و پسری که در یک خانواده اصیل رشد پیدا می کنند سجایای اخلاقی را از پدر و مادر خود یاد می گیرند و با برخورد با دشواریها و سختی ها زندگی هرگز از جاده درستی و راستی خارج نمی شوند به عبارت دیگر پایندی به آبرو و حیثیت آنان از انحراف باز می دارد.
2- ایمان و دین داری: پایبندی به اصول و آیین اسلام یک از عوامل خوشبختی خانواده است. دختر و پسر که دیندار واقعی باشند از انجام بسیاری از اعمال خلاف خوداری می کنند زیرا پایبندی به دین آنن را از انجام اعمال حرام و خلاف باز می دارد. دین عاملی درونی است و همیشه همراه افراد است و آنان را از ارتکاب به اعمال خلا ف باز می دارد. در حالی که قانون یک عامل بیرونی است. طبعا تاثیرات عامل بیرونی در حد ایمان نیست. به همین مناسبت وقتی از پیشوایان دینی سئوال می شد که با چه گروهی باید ازدواج کرد؟ در پاسخ می فرمودند: بر تو باد ازدواج با افراد متدین. یعنی سعی کن با همسری ازدواج کنی که دیندار باشد زیرا دینداری عامل قوی و استواری است که در بسیاری از موارد انسانها را از لغزش ها و ارتکاب اعمال خلاف باز می دارد.
3- اخلاق نیکو: ناگفته نماند که زندگی زن و مرد در محیط خانوادگی احتیاج به اخلاق دارد . زیرا تنها در پرتو قانون نمی توان زندگی کرد و همه انبیاء نیز به خاطر زنده کردن اصول اخلاقی مبعوث شد.
رسول اکرم (ص) خود می فرمود: همانا برانگیخته شدم تا مکارم اخلاق را بین مردم زنده کنم. در محیط خانوادگی زن و مرد هر دو باید اصول اخلاقی از قبیل نرمی در ملایمت ، گذشت و سازگاری، عفو و اغماض را رعایت کنند و در محیط خانوادگی هر گاه یکی از آن دو دچار لغزش و اشتباه شود، بلافاصله به عذرخواهی پرداخته ، از ستیزه جویی و جدال جدا خوداری کنند. زیرا ستیزه جویی صمیمیت را از بین می برد دشمنی و نفاق را جایگزین آنها می کنند. بدیهی است که طرف مقابل هم باید عذر و پوزش شخص خطاکار را بپذیرد.
حضرت علی (ع) می فرمایند برترین مردم کسانی هستند که عذر دیگران را پذیرا نمی شوند. وقتیکه مردم از رسول خدا می پرسند که دختران خود را به ازدواج چه افرادی در آورند؟ آن حضرت در پاسخ فرمودند: کسی که اخلاقش نیکو و دیندار باشد. نکته جالب آن ایشان حسن خلق را بر دینداری مقدم می دارند.
4- رعایت اصول کفویت: در ترکیب شیمیایی دو عنصری که با یکدیگر ترکیب می شوند هر قدر از نظر هویت وجودی به یکدیگر نزدیکتر باشند آن دو استوارتر و عمیق تر انجام خواهد شد و اگر بین دو عنصر تقارن و پیوندی وجود نداشته باشد، ترکیب سست و لرزان است و پس از زمان کوتاهی از بین خواهد رفت .
بنابراین برای این که پسر و دختر به ازدواج استواری دست یابند ، هر دو باید اصول کفویت و همانندی را در ابعاد سنی، جسمی،روحی و روانی ، فرهنگی و علمی رعایت کنند به عبارت دیگر دختر دیندار باید با شخص دیندار ازدواج کند ، زیرا دیندار و بی دین به طور طبیعی در مواردی یکدیگر درگیری خواهد داشت. همچنین تجربه نشان داده است که وقتی اختلاف سن بین دختر و پسر زیاد باشد پس از گذشت سالیانی استحکام خانواده دچار تزلزل می شود.
البته بدیهی است که همانندی کامل به صورت تطابق امکان پذیر نیست، ولی این عدم امکان نمی تواند از رعایت همانندی نسبی ممانعتی به عمل آورد. بنابراین یکی از عواملی که خوشبختی زن و شوهر را پس از ازدواج تضمین می کند رعایت اصول کفویت در حد همانندی نسبی است.
5- سلامت جسمی و روانی: انسان سالم ، خانواده سالم ایجاد می کند. برخی از بیماریها ممکن است تهدیدی جدی برای سلامت انسان و همسر آینده او باشند. در این زمینه مراجعه به مراکز درمانی برای تشخیص و درمان زودرس و مشاوره قبل از ازدواج در مراکز مشاوره وزارت بهداشت توصیه می شود.
6- سن مناسب و اختلاف سنی مناسب برای ازدواج: همانگونه که گفته شد برای موفقیت در ازدواج ، رعایت سن مناسب ازدواج بسیار مهم است. متخصصان سن مناسب ازدواج را برای دختران 18 تا 24 سال و برای پسران 24-28 سال توصیه می شود. معمولا اختلاف سن 2 تا 6 سال بین دختر و پسر برای ازدواج توصیه می شود.
7- منبع در آمد و شغل مناسب: برای ازدواج مساله شغل بایستی جدی گرفته شود. با داشتن کار و شغل عشق و محبت زوجین در منزل رونق و دوام می یابد.
با توجه به اینکه داشتن شغل و درآمد لازمه خوشبختی خانواده است ، باید توجه داشت که امکانات مالی به تنهایی نمی تواند حل کننده همه مشکلات یک خانواده و متضمن خوشبختی باشد و اهمیت آن تنها بایستی در کنار سایر عوامل ارزیابی شود.
هدف اساسی از زندگی مشترک خانوادگی برخوردار شدن زن و مرد از صفا و صمیمیت است. پایه انگیزه ازدواج را بر محور امور معنوی قرار دهند ، نه امور مادی همانند زیبایی. زیرا اگر چه زیبایی فردی باعث می شود که هر انسانی به طور طبیعی جذب آن شود. و اسلام نیز زیبایی را مورد توجه قرار داده اما این بدین معنی نیست که انگیزه ازدواج تنها بر محور جهان و زیبایی دور بزند و امور اخلاقی و معنوی نادیده گرفته شود. معیار زندگی مشترک تنها زیبایی ظاهری نیست. بلکه اخلاق و عفت و سازگاری نیز لازمه زندگی است.
حضرت علی علیه السلام می فرمایند: هرگاه مردی و زنی را به خاطر زیبایی و ثروت به ازدواج خود درآورد، سعادت موکول به همان امر خواهد بود و اگر مردی زنی را به خاطر دینداری و تقوی به همسری برگزیند پروردگار متعال نصیب او خواهد کرد.
8