مبانی نظری و پیشینه پژوهش صندوق های سرمایه گذاری


2-1 مقدمه 9
2-2 تعریف صندوق های سرمایه گذاری 11
2-3 تاریخچه صندوق های سرمایه گذاری 12
2-4 پیشینه صندوق های سرمایه گذاری مشترک در ایران 13
2-4-1-قبل از تصویب قانون بازار اوراق بهادار 13
2-4-2 بعد از تصویب قانون بازار اوراق بهادار 13
2-5 اهداف صندوق های سرمایه گذاری 14
2-5-1درآمد 14
2-5-2رشد 14
2-5-3درآمد و رشد 14
2-6 قوانین مرتبط با تاسیس و نظارت بر صندوق های سرمایه گذاری 15
2-6-1 قوانین صندوق های سرمایه گذاری در ایران 15
2-6-2 قوانین صندوق های سرمایه گذاری در دیگر کشور ها 16
1-6-2-1 قانون شرکت های سرمایه گذاری در ایلات متحده 16
2-6-2-2 قوانین مرتبط با شرکت های سرمایه گذرای در مالزی 17
2-7 انواع صندوق های سرمایه گذاری بر مبنای اهداف اختصاصی هر صندوق 18
2-7-1 صندوق های سرمایه گذاری سهام عادی 18
2-7-2 صندوق های سرمایه گذاری متوازن 18
2-7-3 صندوق های سرمایه گذاری اوراق قرضه یا سهام ممتاز 18
2-7-4صندوق های سرمایه گذاری تخصصی 19
2-7-5 صندوق های سرمایه گذاری با هدف دوگانه 19
2-7-6صندوق های بازار پول 19
2-7-7 صندوق های رشد وتوسعه 20
2-7-8 صندوق ها شاخص 20
2-7-9 صندوق های قابل معامله در بورس 20
2-7-10 صندوق های اوراق قرضه شهرداری ها 21
2-7-11 صندوق های سرمایه گذاری بین المللی 21
2-8 طبقه بندی کلی صندوق های سرمایه گذاری 21
2-8-1 شرکت های با سرمایه ثابت و متغیر 21
2-8-1-1 شرکت مدیریت یا صندوق با سرمایه ثابت(سرمایه بسته) 21
2-8-1-2 شرکت مدیریت یا صندوق با سرمایه متغیر(سرمایه باز) 22
2-8-2 صندوق ها متنوع و غیر متنوع 23
2-8-2-1 صندوق های متنوع 23
2-8-2-2 صندق های غیر متنوع 23
2-8-3 طبقه بندی صندوق های مشترک بر اساس کارمزد فروش 23
2-8-3-1 صندوق های با کارمزد 23
2-8-3-2 صندوق های بدون کارمزد 25
2-8-4 طبقه بندی صندوق بر اساس افق سرمایه گذاری 25
2-8-4-1 صندوق های کوتاه مدت 25
2-8-4-2 صندوق های بلند مدت 26
2-9 ارکان صندوق های سرمایه گذاری 28
2-10 صنعت صندوق های سرمایه گذاری در ایالات متحده 31
2-10-1 ساختار حقوقی 31
2-10-2 ارکان 32
2-11 ساختار بین نهادی 35
2-11-1 ساختار بین نهادی در ایالت متحده 35
2-11-2 ساختار بین نهادی صندوق های سرمایه گذاری مشترک در کشور ایران 36
2-12 ویژگی ها و مزایای صندوق های سرمایه گذاری 37
2-12-1 مدیریت حرفه ای 37
2-12-2 صرفه جویی ها ناشی از مقیاس 38
2-12-3 امکان نقد شوندگی واحد های سرمایه گذاری 38
2-12-4 رسالت اجتماعی واحد های سرمایه گذاری 39
2-12-5 تنوع بخشی سبد اوراق بهادار و کاهش ریسک 39
2-13 معایب صندوق های سرمایه گذاری 39
2-14 امید نامه صندوق های سرمایه گذاری 40
2-15 انواع هزینه ها در صندوق های سرمایه گذاری 41
2-15-1هزینه های ارکان 41
2-15-2 هزینه ای دوره ای 42
2-15-3 هزینه های صدور و ابطال 43
2-16 خالص ارزش دارایی های صندوق های سرمایه گذاری 43
2-17 نحوه قیمت گذاری دارایی های صندوق های سرمایه گذاری در ایالات متحده 45
2-18 انواع شیوه های توزیع سود در صندوق های سرمایه گذاری مشترک 46
2-19 الزامات گزارشگری مالی در صندوق های سرمایه گذاری 47
2-19-1 صورت های دارایی ها و بدهی ها به همراه جدول سرمایه گذاری ها 48
2-19-2 صورت سود و زیان 49
2-19-2-1 درآمد های حاصل از سرمایه گذرای 49
2-19-2-2 هزینه های صندوق 49
2-19-2-3 افزایش یا کاهش در خالص دارایی ها 49
2-19-3 صورت تغییرات در سرمایه 49
2-19-4 صورت جریان وجه نقد 49
2-20 بازده سرمایه گذاری 51
2-21 بازده سرمایه گذاری در صندوق 51
2-21-1 سود نقدی هر واحد سرمایه گذاری 51
2-21-2 عایدات سرمایه ای ناشی از دارایی های فروخته شده 52
2-21-3 عایدات سرمایه ای از محل دارایی های موجود 52
2-22 ریسک 52
2-22-1 انواع ریسک 53
2-23 ریسک پذیری 53
2-23-1 خصوصیات موثر در ریسک پذیری 54
2-23-2 ترجیهات ریسک 55
2-24 چارچوب ریسک و بازده 56
2-25 مدیران سرمایه گذاری 56
2-25-1 مدیر صندوق. 56
2-25-2 مدیر سرمایه گذاری. 57
2-25-2-1مدرک CFA. 58
2-25-2-2 مدرک MBA 59
پیشینه تحقیق 60
خلاصه فصل 63

2-1 مقدمه
یکی از ویژگی های حرکت به سوی توسعه اقتصادی این است که مجموعه فعالیتهای اقتصادی بتوانند منابع پس اندازی را به جانب سرمایه گذاری های مورد نیاز اقتصاد ملی و در صورت وجود مازاد به جانب سرمایه گذاریهای مورد نیاز اقتصاد خارجی تجهیز نماید . در جامعه های توسعه نیافته درصد بزرگی از منابع پس اندازها به شیو های گوناگون هرز می رود . در این کشور ها عامه مردم وجوه پس اندازی خود را به انواع زیورآلات ، طلا و کالاهای بادوامی که میتوانند در درازمدت جانشین پول نقد باشند تبدیل می کنند . در کشور ایران عادت به پس انداز پول های خارجی نیز مرسوم شده است . در هرصورت بخش بزرگی از پس اندازهای مردم به صورت مجموعه غیر مولدی در می آید .
به همین جهت لازم است ترتیباتی ایجاد شود که در نهایت منابع گردآوری نموده و به سوی فعالیتهای اقتصادی بکشاند ، چنین وظیفه ای میتواند توسط بازار سرمایه انجام پذیرد .
اما بازارهای سرمایه از قبیل بورس اوراق بهادار بازارهای پیچیده ای هستند و ورود به این بازارها نیاز به دانش کافی و مطالعات اقتصادی بسیاری دارد و تنها انگیزه ای که می تواند پس انداز های کوچک را به سوی بازار های سرمایه حرکت دهد بازده سرمایه گذاری بالا با ریسک پایین است .
صندوق های سرمایه گذاری یکی از بهترین نهادهای مالی هستند که از آنها در کلیه بورس های پیشرفته دنیا در جهت تعادل و نظم در بازار اوراق بهادار با هدف افزایش کارائی و رونق سرمایه گذاری در بازارهای سرمایه استفاده می شود و نقش با اهمیتی در تجهیز منابع مالی و هدایت آن به سوی ظرفیتهای تولید دارند در واقع فلسفه اصلی تاسیس صندوق های سرمایه گذاری جمع آوری پس اندازهای کوچک و سرمایه گذاری آنها در مجومعه متنوعی از اوراق بهادار ( سهام ، اوراق قرضه و سایر انواع اوراق بهادار ) است .
این نهاد های مالی با دراختیار داشتن مدیرانی با تجربه در سرمایه گذاری در بازار های سرمایه به عنوان واسطه ای قرار میگیرند تا سرمایه گذاری مستقیم عامه مردم را به سرمایه گذاری غیر مستقیم در بازارهای سرمایه با هدف کاهش ریسک سرمایه گذاری و افزایش بازده تبدیل نمایند و البته درمقابل ارائه این خدمات دستمزد دریافت می کنند .
جدول 2-1 انواع دارایی های مالی اصلی
سرمایه گذاری مستقیم
غیر قابل معامله
گواهی یا سپرده پس انداز
گواهی سپرده
حسابهای بازار پولی
اوراق قرضه پس انداز ایالات متحده
بازار پول
اوراق خزانه
گواهی سپرده قابل معامله
اوراق تجاری
دلار اروپا
توافق بازخرید اوراق بهادار
پذیرش بانک
بازار سرمایه
سود ثابت
حقوق صاحبان سهام ( سهام عادی )
سایر موارد
برگ اختیار معامله
پیمان های آتی
سرمایه گذاری غیر مستقیم
شرکتهای سرمایه گذاری
با سرمایه باز
-صندوق مشترک بازار پول
-صندوق مشترک سرمایه گذاری
با سرمایه ثابت
اوراق مشارکت در منافع صندوق مشترک سرمایه گذاری

2-2 تعریف صندوق های سرمایه گذاری
درقانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران ( ماده 1بند20) صندوق های سرمایه گذاری به شرح زیر تعریف شده اند :
"نهادی هالی مالی هستند که فعالیت اصلی آنها سرمایه گذاری در اوراق بهادار می باشد و مالکان آن به ، نسبت سرمایه گذاری خود در سود و زیان صندوق شریکند ( مجلس شورای اسلامی ، 1383 ماده 1 بند 20 )
به نظر می رسد این تعریف به اندازه کافی جامع و مانع نبوده و از ویژگی های یک تعریف قانونی کامل برخوردار نیست . همچنین در ماده 1 بند 5 قانون توسعه ابزار های نهادهای مالی جدید (مصوب 1388) مجلس شورای اسلامی در تعریف صندوق های سرمایه گذاری آمده است : " صندوق سرمایه گذاری نهاد مالی است که منابع حاصل از انتشار گواهی سرمایه گذاری را در موضوع فعالیت مصوب خود سرمایه گذاری می کند " طبق بند الف همین ماده گواهی سرمایه گذاری اوراق بهادار متحدالشکل است که توسط صندوق سرمایه گذاری مشترک منتشر و در ازای سرمایه گذاری اشخاص در صندوق با درج مشخصات صندوق و سرمایه گذار و مبلغ سرمایه گذاری در آنها ارائه می شود ".
با توجه به تعریف ارائه شده می توان نتیجه گرفت که "صندوق های سرمایه گذاری مشترک به عنوان یکی از انوع واسطه های مالی از جمله نهادهایی هستند که با فروش پیوسته واحد های سرمایه گذاری خود به عموم مردم وجوهی را تحصیل و آنها را در ترکیب متنوعی از اوراق بهادار شامل سهام ،اوراق قرضه ،ابزار های کوتاه مدت بازار پول و دارایی های دیگر با توجه به هدف صندوق بطور حرفه های سرمایه گذاری می کنند."
ترکیب دارایی های صندوق های سرمایه گذاری مشترک به عنوان پرتفوی یا سبد صندوق شناخته
می شود و خریداران واحدهای سرمایه گذاری صندوق ها به نسبت سهم خود بخشی از مالکیت سبد اوراق بهادار را بدست می آورند و هر واحد سرمایه گذاری صندوق بیانگر نسبت مالکیت هر یک از سرمایه گذاریان در دارایی های صندوق و درآمدناشی از آن دارایی می باشد.(مدیریت پژوهش،توسعه و مطالعات سازمان بورس اوراق بهادر،141،1389)
صندوق سرمایه گذاری مشاع ، صندوق سرمایه گذاری، صندوق مشترک سرمایه گذاری نام هایی هستند که پیرامون و یا بجای صندوق سرمایه گذاری مشترک به کار رفته است.(جمشیدی فرد ، 1378)
2-3 تاریخچه صندوق های سرمایه گذاری:
اولین صندوق های سرمایه گذاری در اروپا و در اواخر قرن 18 پا به عرصه ظهور گذاشتند. در انگلستان تا سال 1875 ، هیجده صندوق سرمایه گذاری فعال بر اساس قوانین این کشور تشکیل شد که سرمایه ای بالغ بر 5/6 میلیلون دلار داشتند.این صندوق ها که همگی دارای ساختار سرمایه بسته بودند کم کم به دیگر کشورها تسری یافتند. در آمریکا در سال 1889 اولین صندوق سرمایه گذاری مشترک با نام "صندوق سهام نیویورک" تاسیس و پس از آن صندوق های با سرمایه بسته دیگری در دیگر شهر ها تشکیل یافت که از آن جمله می توان به تاسیس" صندوق دارایی های خصوصی بوستون در سال 1893 "و "شرکت اوراق بهادار ریل وی ولایت" در سال 1904 اشاره نمود . (گزارشات از سایت موسسه بین المللی سرمایه گذاری آمریکا،2005)
در ایالات متحده آمریکا ،شکل گیری و حیات صندوق های سرمایه گذاری به بعد از جنگ جهانی اول در سال 1922 بر می گردد.این جنگ که به نابودی بسیاری از صنایع محلی و مادر در اروپا انجامید فرصت مناسبی را برای توسعه صنایع در آمریکا فراهم نمود ،به طوری که با افزایش تولید پس از سالهای 1920و1921 به افزایش سطح عمومی درآمد ها و سطح رفاه جامعه انجامید که در نهایت رشد اقتصادی را برای این کشور به همراه داشت.جنگ جهانی اول به عنوان نقطه عطفی در اقتصاد آمریکا تلقی می شود ،به طوری که به تغییر رابطه طلبکار بدهکاری که تا قبل از آن بین اروپا و آمریکا بود ،انجامید.
اولین صندوق سرمایه گذاری مشترک با سرمایه باز در ماه مارس سال 1924 در شهر بوستون آمریکا توسط هیات امنای شهر ماساچوست و بر اساس قوانین معمول زمان خود تاسیس گردید.این صندوق با ساختار سرمایه ای ساده و اعمال مجموعه ای از سیاست ها شفاف سرمایه گذاری و با امکان بازخرید واحدهای سرمایه گذاری صندوق ایجاد گردید که در آن سرمایه گذاران ناگزیر از نگهداری واحد های سرمایه گذاری خود تا پایان زمان انحلال صندوق نبودند.این صنعت که در چند دهه اخیر رشد چشمگیری را شاهد بوده است ، طیف وسیعی از انواع گوناگون صندوق ها را نظیر صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه بسته1 ،صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه باز2، تراست های سرمایه گذاری3 صندوق های بیمه مستمری سالیانه4 صندوق های پوشش ریسک5 و صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله6 در بورس را شامل گردیده است.
2-4 پیشینه صندوق های سرمایه گذاری مشترک در ایران
ضرورت تشکیل و فعالیت صندوق های سرمایه گذاری مشترک، از مدت ها قبل از سوی دست اندر کاران اقتصادی و بازار سرمایه کشور،به انحاءمختلف عنوان گردیده و تلاش هایی صورت گرفته است که نتیجه این اقدامات را به نوعی می توان در دو مقطع زمانی قبل و بعد از تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران در آذر ماه 1384 مورد توجه قرار داد.
2-4-1-قبل از تصویب قانون بازار اوراق بهادار
با وجود تلاش های صورت گرفته در این دوره، به دلیل فقدان بستر قانونی لازم،امکان تشکیل صندوق سرمایه گذاری مشترک با شخصیت حقوقی مستقل فراهم نگردید و در نهایت به منظور پر کردن خلا موجود در بازار سرمایه و در اولین اقدام ، آیین نامه ارائه خدمات مشاوره و سبد گردانی اوراق بهادار در سال 1383 و سپس دستور العمل اجرایی مربوط نیز "آیین نامه تشکیل سبد سرمایه گذاری مشاع" تدوین و تصویب گردید و بر اساس آنها در ادامه، شرکت های کارگزاری با اخذ مجوز از سازمان بورس ، به تشکیل سبد های اوراق بهادار در قالب های مشاعی و اختصاصی مبادرت کردند.
2-4-2 بعد از تصویب قانون بازار اوراق بهادار
به دنبال تصویب قانون بازار اوراق بهادار و برطرف شدن نسبی موانع پیش رو ،اقدامات لازم در خصوص انجام مطالعات تطبیقی بر روی تعدادی از کشور های با سابقه در استفاده از صندوق ها ،از جمله کشور های اسلامی ،صورت گرفت و در نهایت دستور العمل های مورد نیاز،توسط سازمان بورس تدوین و اولین صندوق سرمایه گذاری با سرمایه باز / متغیر تاسیس شد. این صندوق ، پس از اخذ مجوز از سازمان بورس در چهارچوب قانون مذکور با عنوان "صندوق سرمایه گذاری کارآفرین" در تیر ماه 1386 رسماٌ پذیره نویسی و فعالیت خود را آغاز نمود.(عباسی،65،1388)
2-5 اهداف صندوق های سرمایه گذاری:
صندوق ها بطور کلی یکی از سه هدف یا سیاست زیر را برای خود در نظر می گیرند وبرای دستیابی به هدف تعیین شده ،برنامه سرمایه گذاری مناسب آن را نیز طراحی می کنند:
2-5-1درآمد: صندوق های این گروه با هدف ایجاد جریانات درآمدی جاری یا کوتاه مدت،در اوراق بهاداری سرمایه گذاری می کنند که درآمدهای مستمری را در طول سال به دنبال داشته باشد.در این استراتژی،اغلب بر روی اوراق قرضه سرمایه گذاری می شود و در صورت سرمایه گذاری در سهام، آن گروه از شرکتها که از فرصت رشد کمتر برخوردار باشند و قسمت عمده سود خود را توزیع کنند در اولویت قرار می گیرند.بدیهی است که هر چه ماهیت شرکت به گونه ای باشد که سود آوری بالاتری در کوتاه مدت ایجاد کند،خرید سهام چنین شرکتی ارجحیت خواهد داشت.مشتریان واحد های سرمایه گذاری این گروه از صندوق ها،غالباٌ افرادی هستند که برای امرار معاش و تامین مخارج روزمره خود بر روی مبالغ دریافتی از صندوق حساب باز کرده اند.
2-5-2رشد: صندوق های رشدی به دنبال منافع آتی یا بلند مدت هستند و در سبد دارایی های خود اوراق بهاداری را قرار می دهند که انتظار می رود از رشد بالاتر و سود آوری بیشتری در آینده برخوردار باشند و در این نوع اوراق بهادار ،اولویت بالاتر را به سهام می دهند.این گروه از صندوق ها در انتخاب سهام ، شرکت هایی را در اولویت قرار می دهند که از درجه بلوغ کمتر و فرصت بازدهی سرمایه گذاری و رشد بالاتری برخوردار باشند.
2-5-3درآمد و رشد: صندوق هایی که کسب درآمد جاری و امید به افزایش درآمد در آینده را به طور همزمان دنبال می کنند به دنبال ایجاد تعادل بین عایدات کوتاه مدت و بلند مدت و جلب نظر گروههای بیشتر و متنوع تری از سرمایه گذاران هستند،در حالیکه هر یک از دو نوع صندوق یاد شده مشتریان خاص خود را دارند.( روحانی ، 1391)
از طرفی دیگر صندوق های سرمایه گذاری دارای دو گروه اهداف مشترک و اختصاصی بشرح ذیل می باشند:
2-5-4 اهداف عمومی و مشترک این شرکت ها را می توان در چهار هدف زیر خلاصه کرد:
– ایجاد تنوع در سرمایه گذاری و حداقل کردن مخاطره
– استفاده از مدیریت با تجربه و حرفه ای
– پایین آوردن هزینه های اجرایی
– بالا بردن نقدینگی در سرمایه گذاری
2-6 قوانین مرتبط با تاسیس و نظارت بر صندوق های سرمایه گذاری:
2-6-1 قوانین صندوق های سرمایه گذاری در ایران
در ایران تا قبل از تصویب قانون بازار اوراق بهادار در آذر ماه 1384 بستر های قانونی لازم برای تشکیل صندوق های سرمایه گذرای مشترک7 فراهم نشده بود.این صندوق ها برای اولین بار در بند 20 ماده 1 مذکور به عنوان یک نهاد نالی تعریف و پس از آن به ترتیب ،دستور العمل نحوه تعیین قیمت خرید و فروش اوراق بهادار در صندوق های سرمایه گذاری8 در تاریخ 30/11/1386 ،اساسنامه صندوق سرمایه گذاری مشترک (در سهام و اندازه کوچک) در تاریخ 19/12/1386 و اساسنامه صندوق سرمایه گذرای مشترک (در سهام و در اندازه بزرگ) در تاریخ 07/08/1387،به تصویب هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسیدند.تا ابتدای آذر ماه سال 1388 بر اساس قوانین فوق، 23 صندوق سرمایه گذاری مشترک (20 صندوق سهام در اندازه کوچک،2صندوق سهام در اندازه بزرگ و یک صندوق اوراق بهادار با درآمد ثابت) رسماٌ با دریافت مجوز فعالیت از سازمان بورس و اوراق بهادار،فعالیت خود را آغاز نموده و فعلاٌ قانون خاص دیگری بر صندوق ها حاکم
نمی باشد.همچنین با توجه به مسائل مرتبط با شخصیت حقوقی صندوق ها و نیز مسائل مالیاتی آنها ،در فروردین ماه 1388لایحه یک فوریتی بازار سرمایه به منظور حل مسائل مذکور به مجلس شورای اسلامی تقدیم ، که در تاریخ بیست و پنجم آذر ماه 1388 به تصویب رسیده و مسائلی چون شخصیت حقوقی صندوق ها ، حداقل سرمایه و مالیات آنها تعیین گردیده است.(دستور العمل اجرایی ثبت و گزارشدهی،سازمان بورس،1388)،(لایحه توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید،سازمان بورس،1388)
2-6-2 قوانین صندوق های سرمایه گذاری در دیگر کشور ها
مقررات حاکم بر صندوق های سرمایه گذاری غالباٌ در کشور های توسعه یافته مانند ایالات متحده توسط قانون مجزایی (یا قسمت هایی از قوانین جامع) نظارت می شوند.در این قسمت ابعادی از قوانین کشور های مختلف شامل:ایالات متحده،ترکیه و مالزی اشاره خواهد شد.
1-6-2-1 قانون شرکت های سرمایه گذاری در ایلات متحده
در ایالات متحده "قانون شرکت های سرمایه گذاری" که نخستین بار در سال 1940 تصویب و در دهه های گذشته مورد اصلاح واقع شده است،قانون اصلی حاکم بر شرکت های سرمایه گذاری و جامع ترین قانون شناخته شده سرمایه گذاری در جهان است.
مقررات و نظارت مربوطه شامل موارد ذیل می باشند:
1- تدوین فلسفه و اهداف صندوق
2- افشا و ارائه اهداف به سرمایه گذاران
3- حفظ اهداف یاد شده و قابل تغییر تنها توسط رای سهامداران
4- ثبت شرکت های سرمایه گذاری توسط SEC
5- هیئت مدیره مستقل (تا از تضاد منافع جلوگیری کند)
6- مقررات ارزش گذاری
7- مقررات فروش و بازخرید سهام
8- ضروریات نگهداری فیزیکی اجزای پرتفویCustodial
9- بیمه فیزیکی اجزای پرتفویی Fidelity Insurance
10- نگهداری حساب های منظم بر اساس اصول پذیرفته شده عمومی حسابداری GAAP
11- گزارش منظم وضعیت شرکت به سرمایه گذاران
12- پیروی از روش خود تنظیمیSelf- Regulation علاوه بر مقررات دولتی
شایان ذکر است که یک انجمن نیز به نامInvestment Company Institute (ICI) توسط صندوق های سرمایه گذاری تاسیس شده است.ضمناٌ از سال 1982 طبق مقررات،بانک های تجاری آمریکا مجاز به ارائه صندوق های مشترک سرمایه گذاری نیستند.
2-6-2-2 قوانین مرتبط با شرکت های سرمایه گذرای در مالزی
در این قسمت به عنوان گزینه ای دیگر از فعالیت های شرکت های سرمایه گذاری به یونیت تراست ها در کشور مالزی اشاره می شود.مقررات حاکم و ناظر بر یونیت تراست های مالزی تا حد زیادی به مقررات کشور ایالات متحده شباهت دارد.در مالزی قانون صنعت اوراق بهادار که در سال 1983 مورد تصویب قرار گرفته است و قانون هیئت اوراق بهادار که در سال 1993 ایجاد شده است بر شرکت های سرمایه گذاری نظارت دارند.
این هیئت نظارت بر واحدهای مشابه مانند شرکت های سرمایه گذاری با سرمایه بسته را نیز به عهده دارد.مقررات جدید نیز در سال های 1994 و 1995 به مقررات قبلی اضافه شده و به تصمیماتی منجر شده است.
بر طبق مقررات کشور مالزی که ترکیب دارایی ها را به صورت کیفی تعیین می کند ، این شرکت ها می توانند در اوراق بهادار زیر سرمایه گذاری کنند:
1- اوراق بهادار شرکت های پذیرفته شده در بورس کوالالامپور
2- اوراق بهادار شرکت های پذیرفته شده در بورس های خارجی
3- اوراق بهادار دولت مالزی و بانک مرکزی مالزی
4- پول ملی مالزی،سپرده گذاری در بانک های مالزی از جمله بانک اسلامی مالزی
5- اوراق قرضه و اوراق بدهی که توسط موسسه رتبه دهنده مالزی حداقل رتبه BBB داشته باشند.
6- اوراق بهادار شرکت های پذیرفته نشده در بورس و سایر اوراق و سرمایه گذاری هایی که توسط هیئت اوراق بهادار مالزی مورد قبول اعلام شده باشد.
7- ضمناٌ مقررات مالزی حدی برای بزرگ بودن اندازه خود شرکت سرمایه گذاری قائل می شود. در حال حاضر 500 میلیون واحد "سهم" که هر کدام یک واحد پول مالزی(رینگیت) قیمت گذاری (اسمی) شده باشند،سقف این شرکت ها را در موقع عرضه عمومی اولیه تعیین می کند.
8- اگر یک شرکت سرمایه گذاری که حجم فعالیت کمتری دارد اقدام به افزایش سرمایه کند،قبلاٌ باید مجوز هیئت اوراق بهادار را اخذ کند.
9- مدیریت صندوق باید توسط یک شرکت ذی صلاح که صلاحیت آن به تایید هیئت اوراق بهادار می رسد به عهده گرفته شود.مدیر شرکت باید وابسته به نهاد مالی که زیر نظر بانک مرکزی مالزی نظارت می شود قرار داشته باشد یا باید صلاحیت آن از طرف هیئت اوراق بهادار تایید شود.(پارچینی ، 1390 ، ص40 – 42 )
2-7 انواع صندوق های سرمایه گذاری بر مبنای اهداف اختصاصی هر صندوق:
صندوق های سرمایه گذاری را می توان بر مبنای اهداف اختصاصی به شرح زیر تقسیم بندی کرد:
2-7-1 صندوق های سرمایه گذاری سهام عادی
این صندوق های سرمایه گذاری ،در سهام عادی انواع شرکت ها، سرمایه گذاری می کنند.مدیران این شرکت ها از سیاست های جسورانه ای پیروی می کنند و حدود 70 درصد مبالغی که وارد این صندوق ها می شود برای خرید سهام عادی به کار می رود.
2-7-2 صندوق های سرمایه گذاری متوازن
این صندوق ها در سهام عادی و سهام ممتاز و اوراق قرضه شرکت های تولیدی سرمایه گذاری
می کنند و برای کاهش مخاطره تلاش می کنند بین اوراق بهادار تحصیل شده توازن بر قرار شود.به عنوان مثال نیمی از منابع مالی خود را در اوراق قرضه و مابقی را در سهام عادی شرکت های مختلف سرمایه گذاری می نمایند.در نتیجه این صندوق ها هم از اثبات درآمد و هم از رشد بالقوه قیمت سهام برخوردار می شوند.
2-7-3 صندوق های سرمایه گذاری اوراق قرضه یا سهام ممتاز
این صندوق ها صرفاٌ در اوراق بهاداری که درآمد ثابت دارند،سرمایه گذاری می کنند.سرمایه گذاران در سهام این صندوق ها ،از امنیت نسبی برخوردارند و با مخاطره کم تری روبرو می شوند.قابل ذکر است که این صندوق های سرمایه گذاری نتوانسته اند به رشد قابل توجهی دست یابند.
2-7-4صندوق های سرمایه گذاری تخصصی
فعالیت این صندوق ها همانند شرکت ها یا صندوق هایی است که در سهام عادی شرکت های صنعتی سرمایه گذاری می کنند.این نوع صندوق ها معمولاٌ در صنایع ویژه ای مثل الکترونیک،فعال و دارای درجه اعتبار بالایی هستند.این صندوق ها مورد توجه سرمایه گذاریانی هستند که علاقه مند به سرمایه گذاری در سهم شرکتهای فعال در یک صنعت خاص می باشند.
2-7-5 صندوق های سرمایه گذاری با هدف دوگانه
این صندوق های سرمایه گذاری در سال 1967 در آمریکا پدید آمدند.سیاست این صندوق ها به گونه است که اهداف گروه های مختلف سرمایه گذاری برآورده شود.این صندوق ها دو نوع سهام منتشر می کنند، سهام نوع الف و سهام نوع ب. وجوه حاصل از این دو نوع سهم در یک پرتفوی معینی از سهام عادی سرمایه گذاری می شود.این صندوق ها برای مدت معینی مثلاٌ 5 سال منحل می شوند.کل سود سهامی که صندوق هر ساله دریافت می کند به سهام داران طبقه الف پرداخت می شود و به سهام داران طبقه ب هیچ سودی پرداخت نمی شود.در پایان سال پنجم کل سهام موجود در پرتفوی فروخته شده و ارزش اسمی سهام طبقه الف به دارنگان آن سهام و مابقی کلاٌ به دارندگان سهام طبقه ب پرداخت می شود.بنابر این کل سود به سهام داران الف و کل منفعت سرمایه به سهام داران ب تعلق می گیرد.سهام الف در این صندوق ها مخاطره کم تری را تقبل می کنند ، زیرا 100 درصد سود به 50 درصد سهامدارانی که سرمایه را تامین نموده اند تعلق می گیرد و امکان بازگشت اصل سرمایه نیز می باشد، اما سهام ب مخاطره بیشتری دارد چراکه بازده آن فقط از محل منفعت سرمایه تامین می شود که نا معلوم و غیر قابل پیش بینی است.
2-7-6صندوق های بازار پول
این صندوق ها ، شرکت هایی هستند که فقط روی اوراق بهادار کم مخاطره با سررسید کوتاه مدت فعالیت دارند.از جمله این اوراق بهادار می توان به اوراق خزانه ،گواهی سپرده بانکی و اوراق تجاری اشاره نمود.
2-7-7 صندوق های رشد وتوسعه
این صندوق ها نوع دیگری از صندوق های سرمایه گذاری هستند که سیاست آنها بر مبنای خرید سهام شرکت هایی است که در یک صنعت روبه رشد و بافرصت های سرمایه گذرای فراوان قرار دارد.لذا قیمت های سهام آنها به تناسب فرصت های سرمایه گذاری و میزان رشد ی که در فروش دارند ، افزایش می یابند.البته بدیهی است این نوع صندوق ها از مخاطره بسیار بالایی برخوردارند.
2-7-8 صندوق ها شاخص
این صندوق ها ، صندوق های سرمایه گذاری هستند که عملکرد آنها مبتنی و برابر با شاخص قیمت سهام است.با توجه به اینکه رفتار،عملکرد،نرخ بازده این صندوق ها دقیقاٌ برابر رفتار، عملکرد و شاخص پرتفوی بازار است باید قید کنند که شاخص مد نظر صندوق کدامیک از شاخص های موجود است،مانند شاخص داوجونز و استاندارد و پورز.
صندوق های شاخصی ،نوعی صندوق سرمایه گذاری یا یونیت تراست ها است که هدف سرمایه گذاری آن دستیابی به بازده یک شاخص انتخابی ،نظیر "S&P500"است.به عبارتی دیگر،صندوق شاخصی ،دارایی خود را در سهام یا اوراق قرضه موجود در سبد یک شاخص ،سرمایه گذاری
می کند.
2-7-9 صندوق های قابل معامله در بورس
صندوق های قابل معامله در بورس بسیار شبیه به صندوق های شاخصی هستند و همانند آنها در سهام زیر مجموعهی یک شاخص یا سبد انتخابی از آن سرمایه گذاری می کنند.این صندوق ها اگر چه از نظر ساختاری به شکل شرکت سرمایه گذاری با بنیان باز یا یونیت تراست9 تشکیل
می شوند،اما از جهاتی با آنها متفاوت هستند:
– صندوق های قابل معمله در بورس سهام خود را به طور مستقیم به سرمایه گذاران انفرادی نمی فروشند،سهام صندوق های قابل نعامله در بورس در گروه های بزرگ که اصطلاحاٌ به "یونیت ایجاد و انتشار" معروف است منتشر و در اختیار سرمایه گذاران نهادی قرار می گیرد.
– فروش" یونیت های ایجاد و انتشار "به سرمایه گذاران نهادی به صورت غیر نقدی انجام می شود و سرمایه گذاران در مقابل یونیت های دربافتی ،سبدی از اوراق بهادار را که به طور معمول همانند پرتفوی صندوق است،در اختیار صندوق قرار می دهد.
– سرمایه گذاران نهادی پس از خرید یونیت های ایجاد و انتشار ،آنها را تفکیک کرده و در بازار دسته دوم به سرمایه گذاران انفرادی واگذار می کنند.
2-7-10 صندوق های اوراق قرضه شهرداری ها
این شرکت های سرمایه گذاری ،سرمایه خود را روی اوراق قرضه بدون مالیات که توسط
شهرداری های ایالتی و شهری منتشر می شود،تخصیص می دهند.
2-7-11 صندوق های سرمایه گذاری بین المللی
این شرکت ها در اوراق بهادار شرکت های خارجی سرمایه گذاری می کنند.بعضی از آنها فقط در اوراق بهادار یک کشور خاص سرمایه گذاری کرده و سهام این نوع شرکت ها بیشتر مورد تقاضای آن دسته از سرمایه گذارانی است که قصد دارند از رشد اقتصادی یک کشور خاص بهره مند شوند. این شرکت ها به دلیل مدیریت حرفه ای و آشنایی با مقررات خاص آن کشور ،فرآیند تصمیم گیری در سرمایه گذاری خارجی را آسان می کنند.
2-8 طبقه بندی کلی صندوق های سرمایه گذاری
2-8-1 شرکت های با سرمایه ثابت و متغیر
صندوق هایی که در واقع شرکت های سرمایه گذاری مدیریتی 10هستند در درجه اول بر حسب ساختار سرمایه به دو دسته کلی تقسیم می شوند:
2-8-1-1 شرکت مدیریت یا صندوق با سرمایه ثابت(سرمایه بسته)
صندوق های با سرمایه ثابت11 یا شرکت های مدیریتی با سرمایه ثابت12 دقیقاٌ مشابه شرکت های معمولی تعداد معینی سهم را در بدو امر عرضه می کنند و به صورت ادواری ممکن است آن را افزایش دهند.ویژگی بارز این صندوق ها به شرح زیر است:
– سهام آنها توسط صندوق ،فقط به هنگام عرضه اولیه به فروش می رسد و معاملات سهام در بازار ثانویه بین سرمایه گذاران انجام می شود؛
– سهام این گونه صندوق ها قابل بازخرید توسط صندوق نمی باشد؛
– عمر این صندوق ها نا محدود می باشد؛
– سهام معین و محدودی دارند و افزایش سرمایه آنها پس از کسب مجوز و تحت شرایط معینی صورت می گیرد؛
– قیمت خرید و فروش سهام بر اساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین می شود؛
– سهام آنها به طور معمول پایین تر از NAV به فروش می رسد؛
– خرید و فروش سهام صندوق در طی روز و در ساعات کاری صورت می گیرد؛
– مدیر سرمایه گذاری به هیچ وجه نگران جریان ورود و خروج منابع نقد نیست، زیرا به جز انتشار سهام به منظور افزایش سرمایه ،سایر معاملات بین سرمایه گذاران،تاثیری بر جریان های نقدی صندوق ندارد.
2-8-1-2 شرکت مدیریت یا صندوق با سرمایه متغیر(سرمایه باز)
صندوق های با سرمایه متغیر13 یا در واقع شرکت های مدیریتی با سرمایه متغیر14 در اصطلاح به صندوق های مشترک سرمایه گذاری معروف هستند15 و در این نوشتار با تفضیل بیشتری مورد بررسی قرار گرفته است(US,IC Act 1940).اکثر صندوق های سرمایه گذاری مشترک با سرمایه متغیر یا باز هستند.به عبارت دیگر این صندوق ها همواره آماده اند که به عامه مردم سهام بفروشند و در صورت تقاضای سهامدار به قیمتی که برابر نسبت متناسب از ارزش پرتفلیو آنهاست و در خاتمه هر روز محاسبه می شود(NAV) سهام موجود را بازخرید کنند.در واقع سرمایه گذران می توانند سهام را به یا از صندوق های سرمایه گذاری مشترک بفروشند و بخرند و به طور کلی با میزان تقاضا یا عرضه سهم صندوق میزان سرمایه آن متغیر است.به منظور فراهم نمودن امکان مقایسه بهتر صندوق مشترک و شرکت سرمایه گذاری ،برخی مشخصات آنها به طور مقایسه ای به شرح جدول 2-2 ارائه می گردد.
در مرحله بعد، هر یک از دو نوع صندوق با سرمایه ثابت و متغیر ،به دو دسته فرعی تر به شرح زیر تقسیم می شوند:
2-8-2 صندوق ها متنوع و غیر متنوع
در مرحله بعد،هر یک از دو نوع صندوق با سرمایه ثابت و متغیر،به دو دسته فرعی تر به شرح زیر تقسیم می شوند:
2-8-2-1 صندوق های متنوع16
صندوق هایی هستند که بخش عمده (در حدود بیش از %75)دارایی های خود را در چارچوب مقررات در اوراق بهادار صنایع و شرکت های مختلف،سرمایه گذاری نموده و در سطح بالایی سبد اوراق بهادار را تنوع بخشی کرده باشند.
2-8-2-2 صندق های غیر متنوع17
صندوق هایی هستند که تنوع سرمایه گذاری کمتری نسبت به نوع قبلی دارند و در صنایع با شرکت های خاصی به سرمایه گذاری مباردت می ورزند.
2-8-3 طبقه بندی صندوق های مشترک بر اساس کارمزد فروش
صندوق ها بر مبنای دریافت یا عدم دریافت کارمزد بابت صدور یا ابطال واحد های سرمایه گذرای، به دو گروه تقسیم بندی می شوند:
2-8-3-1 صندوق های با کارمزد18
صندوق های سنتی با کارمزد، صندوق هایی هستند که برای به کارگزاران و مشاوران مالی و تامین سایر هزینه های مربوط، در ازای عرضه واحد ها، از مشتریان کارمزد دریافت می کنند.انواع اصلی هزینه معاملات برای سرمایه گذاران صندوق مشترک می تواند در قالب موارد زیر باشد:

2-8-3-1-1 کارمزد فروش19
برخی صندوق ها هنگام فروش واحد های سرمایه گذاری از مشتریان مارمزد فروش (کارمزد صدور) دریافت و آن را به سبد دارایی ها واریز می کنند.در این حالت، خریدار باید علاوه بر NAV هر واحد، مبلغی مازاد معادل کارمزد مقرر در امید نامه پرداخت نماید.این کارمزد حتی ممکن است بابت سرمایه گذاری مجدد سود نقدی و با عنوان کارمزد سرمایه گذاری مجدد سود دریافت شود.
2-8-3-1-2 کارمزد بازخرید20
بعضی صندوق ها موقع بازخرید یا ابطال واحد سرمایه گذاری، کارمزد دریافت می کنند که این رقم هزینه بازخرید، هزینه اضافی بازخرید در کوتاه مدت،هزینه معاملات پرداختی به سبد و کارمزد های بورس را شامل می شود.هزینه اضافی باخرید در کوتاه مدت،به زمانی مربوط است که سرمایه گذار در حالی که از خدمات صندوق استفاده می کند،پس از ورود ،به فاصله کوتاهی تصمیم به خروج از صندوق بگیرد. در اینجا ممکن است صندوق برای تشویق مشتریان به حفظ سرمایه گذاری برای مدت طولانی تر، این هزینه را به عنوان عامل بازدارنده در مقابل خروج زود هنگام سرمایه گذاران پیش بینی کرده باشد.همچنین کارمزد ابطال ممکن است با طول مدت سرمایه گذاری رابطه عکس داشته باشد و با طولانی تر شدن مدت سرمایه گذاری،نرخ کارمزد ابطال کاهش یابد.
2-8-3-1-3 هزینه ها و کارمزد های سالانه
این قلم شامل کارمزد های تعیین شده در قالب مقررات نهاد ناظر و هزینه های نگهداری حساب مشتری است.برای مثال،در ایالات متحده کارمزد سالانه بر طبق رویه 1-12b تعیین می شود.این رویه که در سال 1980 توسط SEC تعیین شده است به صندوق های مشترک اجازه می دهد که هزینه های توزیع واحد های سرمایه گذاری را از محل دارایی های صندوق پرداخت نمایند.این کارمزد در واقع برای جبران خدمات کارگزار-معامله گران،خدمات اداری، تامین مخارج تبلیغات و پیش برد فروش مصرف می شود که از دیدگاه سرمایه گذار،یک نوع هزینه مداوم سالانه تلقی می شود.رویه مذبور طبقه بندی معینی را برای سطوح مختلف و انواع گوناگون سرمایه گذاری و هزینه در نظرگرفته است ولی به هر حال ، حداکثر کارمزد بیش از %1 نخواهد بود.
2-8-3-2 صندوق های بدون کارمزد21
صندوق هایی هستند که هنگام فروش کارمزدی دریافت نمی کنند و واحد های سرمایه گذاری خود را از طریق توزیع کنندگان به سرمایه گذاران می فروشند.
2-8-4 طبقه بندی صندوق بر اساس افق سرمایه گذاری
صندوق های مشترک بر حسب نوع اوراق بهاداری که در چارچوب اهداف و افق زمانی خود،در آن ها سرمایه گذاری می کنند به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوندیکی از طبقه بندی های متداول صندوق ها به شرح ذیل می باشد:
2-8-4-1 صندوق های کوتاه مدت
صندوق هایی هستند که در اوراق بهادار کوتاه مدت با سررسید کمتر از یک سال فعالیت می کنند.رایج ترین صندوق ها از این گروه،صندوق های بازار پول22 می باشند.
2-8-4-1-1 صندوق های بازار پول
صندوق هایی هستند که بر روی اوراق بهادار گکوتاه مدت با سررسید حداکثر یک سال سرمایه گذاری می کنند و بیشتر به دنبال منافع ثابت یا کسب سود کوتاه مدت هستند.ویژگی این صندوق ها ریسک پایین و بازدهی پایین(به ویژه در حالت پایین بودن نرخ بهره) است. صندوق های فعال در بازار های پولی،انواع گوناگونی دارند،برای مثال، انواع این صندوق ها در آمریکا عبارتند از:
– صندوق های ایالتی معاف از مالیات بازار پول23
– صندوق های دولتی مشمول مالیات بازار پول24
– صندوق های غیر دولتی مشمول مالیات بازار پول25
– صندوق های ملی معاف از مالیات بازار پول26

2-8-4-2 صندوق های بلند مدت27
صندوق هایی هستند که بر روی اوراق بهادار بلند مدت،شامل سهام و اوراق قرضه با سررسید بیش از یکسال سرمایه گذاری می کنند. صندوق های بلند مدت بیشتر به صورت تخصصی فعالیت می کنند و طبقه بندی های مختلفی برای آنها وجود دارد که کلی ترین تقسیم بندی به شرح زیر است:
2-8-4-2-1 صندوق های اوراق بهادار با درآمد ثابت یا صندوق های اوراق قرضه28
این صندوق ها در وهله اول، بر روی قرضه های دولتی یا شرکتی سرمایه گذاری می کنند و هدف اصلی آنها ایجاد در آمد است.سرمایه گذاری در صندوق های قرضه بر خلاف سرمایه گذاری مستقیم در اوراق قرضه،دارای سررسید یا ضمانت بازپرداخت سرمایه نیست. با توجه به تنوع گسترده در اوراق صادر شده ،هم از نظر صادر کننده و هم به لحاظ سررسید و سایر شرایط،صندوق های اوراق قرضه از تنوع بالایی برخوردار هستند و بیشترین تنوع را در بین کشورها می توان در ایالات متحده یافت که به یک دسته بندی از صندوق های قرضه در این کشور می توان به شرح ذیل اشاره نمود:
– صندق های عمومی اوراق شرکتی29
– صندوق های اوراق قرضه میان مدت شرکتی30
– صندوق های اوراق قرضه کوتاه مدت شرکتی31
– صندوق های اوراق قرضه جهانی32
– صندوق های اوراق قرضه دولتی33
– صندوق های با بازده بالا34
– صندوق های با پشتوانه رهنی35
– صندوق های قرضه ملی شهرداری ها36
– صندوق های قرضه ایالتی شهرداری ها37
2-8-4-2-2 صندوق های سهام38
صندوق های سهام در درجه اول برروی سهام سرمایه گذاری می کنند و سهام انتخابی بستگی به هدف سرمایه گذاری صندوق دارد که می تواند به طور کلی یکی از دو حالت زیر باشد:
– سرمایه گذاری در شرکت های با سابقه و قدیمی که سود سهام بالایی پرداخت می کنندو
– سرمایه گذاری در شرکت های تازه تاسیس و کم سابقه که به ذنبال رشد هستند.
در هر یک از این دو گروه موارد نتعددی یافت می شود که بر حسب میزان ریسک پذیری و افق های سرمایه گذاری با دیگران متفاوت هستند،اما یکی از طبقه بندی های متداول این گروه از صندوق ها در آمریکا به شرح زیر است:
– صندق های رشدی با ریسک زیاد39
– صندوق های سهام جهانی40
– صندوق های سهام بازار های نو پا41
– صندوق های رشدی42
– صندوق های درآمدی43
– صندوق های رشدی و درآمدی44
– صندوق های سهام بین المللی45
– صندوق های سهام منطقه ای46
– صندوق های سهام بخشی47

2-8-4-2-3 صندوق های ترکیبی/ مختلط
این گروه از صندوق ها بر روی مجموعه ای از سهام،اوراق قرضه و اوراق بازار پول سرمایه گذاری می کنند و بر حسب شرایط موجود و پیش بینی روند آتی بازار، باتوجه به اهداف و سیاست های صندوق،ترکیب مناسبی از اوراق بهادار گوناگون در سبد خود جای می دهند و لذا از انعطاف پذیری بالایی برخوردار هستند.
در ایالات متحده ، گروه های اصلی صندوق های ترکیبی عبارتند از:
– صندوق های متوازن
– صندوق های تخصیص دارایی ها
– صندوق های با سبد انعطاف پذیر
– صندوق های ترکیبی درآمدی .(مدیریت پژوهش،توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار، 1398 ،176- 183)
2-9 ارکان صندوق های سرمایه گذاری
برای تشکیل و اداره صندوق های سرمایه گذاری مشترک در ایران چندین رکن در اساسنامه ایرن صندوق ها پیش بینی شده است تا این ارکان شرایط اجرایی و نظارتی لازم برای عملکرد مناسب صندوق های سرمایه گذاری را فراهم کنند.ارکان مذکور به شرح ذیل تشریح می شوند:
– مجمع صندوق:
مجمع صندوق با حضور دارندگان حداقل نصف به علاوه یک واحد سرمایه گذاری ممتاز دارای حق رای صندوق رسمیت می یابد. واحد های سرمایه گذاری ممتاز،آن بخش از سرمایه گذاری اولیه است که توسط موسسین تامین می شود و پس از پرداخت این مبلغ ،مجوز عرضه عمومی برای تامین باقی مانده سرمایه اولیه(به عنوان واحد های سرمایه گذاری عادی)صادر خواهد شد.مجمع صندوق بالاترین رکن صندوق قلمداد می شود و مهمترین وظیفه آن انتخاب مدیر، متولی ، ضامن، حسابرس و معرفی آنها به سازمان بورس و اوراق بهادار برای تایید است.

– مدیر صندوق:
رکن اجرایی صندوق و متخصص در بازار سرمایه است که لازم است مطابق با اساسنامه ، گزارشهای پیش بینی شده و اطلاعات ارائه را تهیه و در اختیار متولی ،حسابرس و سازمان بورس قرار دهد.هم چنین با استفاده از تارنمای مربوط به صندوق های سرمایه گذاری اطلاعات ذکر شده در بخش اطلاع رسانی اساسنامه را برای آگاهی عموم افشا کند.
– متولی صندوق:
متولی صندوق رکن نظارتی صندوق محسوب شده و توسط مجمع صندوق انتخاب می شود. از وظایف مهم متولی پیشنهاد حسابرس به مجمع صندوق،تایید حساب های بانکی افتتاح شده توسط مدیر برای صندوق و نظارت مستمر بر عملکرد مدیر و ضامن است.در واقع متولی به عنوان نماینده و وکیل سرمایه گذاران برای اقامه هرگونه دعوای کیفری علیه صندوق تعیین شده است.
– ضامن صندوق:
ضامن نیز توسط مجمع انتخاب شده،پس از تایید سازمان بورس در امیدنامه صندوق برای عموم معرفی خواهد شد.منظور از ضمانت در ساختار صندوق های سرمایه گذاری مشترک فراهم کردن نقدینگی کافی در شرایطی است که صندوق برای انجام پرداخت ها طبق اساسنامه یا ابطال واحدهای سرمایه گذاری متقاضیان،وجه نقد کافی نداشته باشد.بنابراین وجود ضامن منجر به فراهم کردن یکی از امتیازات سرمایه گذاری در این گونه صندوق ها در مقایسه با سرمایه گذاری مستقیم در سهام شرکت ها خواهد شد،چرا که با وجود ضامن نقد شوندگی،دارندگان واحدهای سرمایه گذاری این اطمینان را خواهند داشت که هر زمان که تصمیم به ابطال(فروش) واحد های سرمایه گذاری خود بگیرند ، تقاضا برای آن طبق ضوابط و مقررات مربوطه وجود خواهد داشت.
– کارگزاران صندوق:
مدیر صندوق برای انجام امور مربوط به معاملات سهام پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار از خدمات کارگزارانی که قبلاٌ قبولی سمت دریافت شده از آنها را برای سازمان بورس ارسال کرده است استفاده خواهد کرد.کارگزاران مذکور که دارای مجوز فعالیت از سازمان بورس هستند،علاوه بر وظایف معمول موظف به انجام امور محوله طبق اساسنامه صندوق ها نیز خواهند بود.
– مدیر سرمایه گذاری:
مدیر حداقل یک نفر شخص حقیقی خبره در زمینه مرتبط با سرمایه گذاری در اوراق بهادار را به عنوان مدیر سرمایه گذاری یا گروه مدیران سرمایه گذاری صندوق معرفی می نماید تا به مسئولیت وی وظایف سیاست گذاری و تعیین خط مشی سرمایه گذاری صندوق و تصمیم گیری در مورد خرید،فروش یا حفظ مالکیت دارایی های صندوق و همچنین تعیین قیمت خرید و فروش اوراق بهادار صندوق را به منظور محاسبه قیمت صدور،ابطال و ارزش خالص دارایی های هر واحد سرمایه گذرای صندوق انجام دهد.
– مدیر ثبت:
این رکن تنها در صندوق های سرمایه گذرای مشترک در اندازه های بزرگ وجود داشته و وظیفه اصلی آن دریافت تقاضای صدور و ابطال واحد های سرمایه گذاری از متقاضیان ،ثبت درخواست های یاد شده،ثبت و نگهداری حساب سرمایه گذاران و شرکت در فرآیند صدور و ابطال واحد های سرمایه گذرای می باشد.
– حسابرس:
حسابرس یکی دیگر از ارکان نظارتی است که از بین موسسات حسابرسی معتمد بورس و به پیشنهاد متولی برای تایید به مجمع صندوق معرفی می شود.مدت ماموریت حسابرس توسط مجمع تعیین
می شود و وی با ارائه قبولی سمت وظایفو مسئولیت های محوله را قبول می نماید.اهم این وظایف شامل بررسی کلیه گزارش ها،صورت های مالی و اطلاعاتی است که در رابطه با عملکرد یا وضعیت صندوق یا خالص ارزش روز،ارزش آماری،قیمت صدور و قیمت ابطالواحد های سرمایه گذاری توسط مدیر تهیه می شوند،بررسی اصول و رویه های کنترل داخلی مدیر و متولی و اظهار نظر در خصوص کفایت یا ضعف این اصول یا رویه ها و ارائه راه حل پیشنهادی برای رفع این نقایص احتمالی و بررسی به منظور حصول اطمینان از اینکه اصول و رویه های کنترل داخلی طراحی شده برای اجرای وظایف مدیر و متولی در عمل رعایت می شوند و تهیه گزارش لازم در این خصوص، می باشند.(چاوشی،1387)

جدول 2-2 ارکان صندوق های سرمایه گذاری در ایران کشور ایران
2-10 صنعت صندوق های سرمایه گذاری در ایالات متحده
2-10-1 ساختار حقوقی
مستندات نشان می دهد که صندوق های سرمایه گذاری مشترک در ایالات متحده، ذیل عنوان "شرکت های سرمایه گذاری " نامیده شده اند؛ به عبارت دیگر، می توان گفت که عملا ماهیت حقوقی صندوق ها در سطح جهان، به صورت "شرکت سرمایه گذاری" است و این نهادهای مالی، ساختار شرکتی دارند.
قوانین فدرال اوراق بهادار ایالات متحده، شرکت های سرمایه گذاری را در سه قالب دسته بندی کرده است؛
– صندوق های سرمایه گذاری مشترک (که از نظر ماهیت قانونی، شرکت های سرمایه باز هستند)،
– صندوق های سرمایه بسته (که از نظر ماهیت قانونی، شرکت های سرمایه بسته هستند)،
– تراست های سرمایه گذاری واحدی (که از نظر ماهیت قانونی، شرکت سرمایه گذاری دارای مالکیت خصوصی هستند).

با این مبنا ساختار حقوقی صندوق های سرمایه گذاری مشترک که برآمده از ساختار شرکتی آن هستند، در سه گروه عمده ذیل، دسته بندی شده است؛
-صندوق سرمایه گذاری مشترک در قالب ساختار حقوقی بنگاه تجاری، -صندوق سرمایه گذاری مشترک در قالب ساختار حقوقی شرکت دارای مالکیت خصوصی، -صندوق سرمایه گذاری مشترک در قالب ساختار حقوقی شرکت مختلط غیر سهامى.
مستندات نشان می دهد که صندوق های سرمایه گذاری مشترک (در هر قالب حقوقی که تعریف شده باشند) و در هر نقطه از جهان که ثبت شوند، تابع قوانین و مقررات محل ثبت خود هستند. بنابر این، می توان گفت که کلیه قوانین، مقررات و الزامات نهادی-حقوقی ناظر به "فعالیت های شرکتی" برای این صندوق ها مترتب است.
2-10-2 ارکان
ارکان اصلی صندوق های سرمایه گذاری مشترک که در اغلب این صندوق ها عمومیت دارند، به صورت زیر تعریف شده است. ارکان ذیل، مربوط به ساختار شرکتی صندوق های مشترک در ایالات متحده آمریکا بوده و مستند به منابع موجود می توان گفت که احتمالا در سایر نقاط جهان نیز با ساختاری مشابه، عملیاتی شده است.
1. مدیران صندوق
صندوق هایی که به صورت بنگاه ثبت شده اند دارای هیات مدیره هستند. صندوق هایی که دارای ساختار حقوقی شرکت خصوصی هستند، دارای امنا می باشند.
2. شرکت مدیریت
بیشتر صندوق ها فعالیت های خود را به تنهایی انجام نمی دهند؛ بلکه عملا در قالب خانواده ای از صندوق ها به کار خود ادامه می دهند. این خانواده به گونه ای سازماندهی شده که باید مجموعه مشخصی از خدمات را از شرکتی خاص دریافت کند که تجربه و تخصص اداره صندوق ها را در اختیار دارد. این شرکت را شرکت مدیریت می نامند. شرکت مدیریت (که ممکن است خودش به چندین نهاد حقوقی مجزا تقسیم شده باشد که هر کدام عهده دار فعالیت های خاصی هستند) و گروه صندوق هایی که کنترل آنها را بر عهده دارد، معمولا با عنوان مجتمع صندوق ها نامیده می شوند. شرکت های مدیریت، عملا می توانند ماهیت های مختلف حقوقی یا سازمانی داشته باشند و نیز به صورت بنگاهی خصوصی یا عمومی اداره شوند یا حتی زیرمجموعه سایر سازمان ها باشند.
3. تامین کنندگان خدمات فرعی
شرکت های مدیریت در ایالات متحده، غالب فعالیت های پشتیبان مورد نیاز صندوق های سرمایه گذاری مشترک را ارائه می کنند. باید گفت که تقریبا تمامی این فعالیت ها را می توان در قالب قراردادهای مشخص، به اشخاص ثالث واگذار کرد. برخی از صندوق ها فعالیت هایی مانند حسابداری را خودشان انجام می دهند و بقیه را برون سپاری می کنند. برخی فعالیت ها مانند حسابرسی باید حتما به دلیل الزامات نهادهای قانونگذار، توسط اشخاص ثالث انجام شود. بنابراین ارائه خدمات. توسط اشخاص ثالث در این صنعت، بسیار قوام یافته است.
این اشخاص (یا خدماتی که ارائه می کنند) عبارتند از:
-مشاوران سرمایه گذاری: در بسیاری از گروه صندوق ها، شرکت های مدیریت عملا در کنار فعالیت های اجرایی خود، وظایف مشاوره سرمایه گذاری را هم انجام می دهند.
-موسسات نقل وانتقال اَسناد: موسساتی که وظیفه ایجاد، نگهداری و پردازش اطلاعات و درخواست های معاملاتی مربوط به سرمایه گذاران را بر عهده دارند.
-حسابداران صندوق.
– متولیان: قانون 1940 الزام خاصی دارد که به منظور صیانت و محافظت از دارایی های سرمایه گذاران در صندوق، اشخاص ثالث و با عنوان متولیان، باید این وظیفه خطیر را انجام دهند.
– بازرسان.
– شرکت های مشاوره و حقوقی.
– تحلیلگران مالی.
– نهادهای اعتبارسنجی.

4. کارگزاران و سایر واسطه ها
کارگزاران در تعامل با صندوق های سرمایه گذاری مشترک، دو نقش مهم و البته مختلف را بر عهده دارند؛
الف) وقتی مدیر پورتفوی صندوق، اوراق بهادار را معامله می کند، کارگزاران و سایر واسطه ها باید به اجرای هر چه بهتر این فرآیند کمک کنند. این امر در قالب زنجیره ای از تبادلات معاملاتی انجام می شود.
ب) در مقابل ارائه چنین خدماتی، صندوق ها مبتنی بر نوع اوراقی که معامله می کنند، خدمات کارگزاران را جبران می نمایند. در واقع، کارگزاران و سایر واسطه ها از این راه کارمزد (کمیسیون) دریافت می کنند.
باید توجه کرد که کارگزاران و واسطه های مالی، از محل فروش "سهام صندوق های سرمایه گذاری مشترک" و "نگهداری دارایی" نیز کارمزدهای دیگری دریافت می کنند که در سه دسته عمده تعریف شده است؛
الف) هزینه های فروش یکسویه که از محل معاملات خریدِ (سهام صندوق های سرمایه گذاری) حاصل می شوند،
ب) کارمزدهای همیشگی، مبتنی بر دارایی (که به کمیسیون های 1-b12 معروف هستند) .
پ) هزینه های فروش که در نتیجه پرداختی های انجام شده برای بازخریدها ایجاد می شود.
ت) نهادهای مرتبط با صنعت
نهادهایی که با ابعاد گوناگون صنعت صندوق های سرمایه گذاری مشترک، تعامل دارند، عبارتند از؛
-انستیتو شرکت های سرمایه گذاری: بعد از تصویب قانون 1940، مدیران صندوق های سرمایه گذاری مشترک، با همکاری یکدیگر، قانونی را به تصویب رساندند که منجر به تاسیس انجمن ملی شرکت های سرمایه گذاری شد. این انجمن، کارکرد خود را معطوف به پیشبری و استفاده از ظرفیت های قانونی صندوق ها در تعامل با سازمان بورس و اوراق بهادار تعریف کرده بود. از سال 1961 این انجمن به انستیتو شرکت سرمایه گذاری، تغییر نام داد.
– انجمن ملی خدمات شرکت های سرمایه گذاری: این انجمن مربوط به موسسات و نهادهایی است که خدمات مورد نیاز صندوق های سرمایه گذاری را ارائه می کنند.
– فروم مدیران ارشد صندوق های سرمایه گذاری مشترک: این انجمن به پیشنهاد یکی از روسای سابق سازمان بورس و اوراق بهادار ایالات متحده تاسیس شد تا نهادی مستقل برای مدیران ارشد صندوق های سرمایه گذاری باشد.
6. قانونگذاران
در حال حاضر، دو نهاد ملی وظیفه نظارت و پایش بر اجرای قوانین و مقررات مربوطه در ایالات متحده را به عهده دارند؛ سازمان بورس و اوراق بهادار و انجمن ملی فروشندگان اوراق بهادار.
2-11 ساختار بین نهادی
2-11-1 ساختار بین نهادی در ایالت متحده
روابط بین نهادهایی که در صنعت صندوق های سرمایه گذاری مشترک فعال هستند، در شکل (1) ترسیم شده است. نهادهای واسط در این صنعت عبارتند از:
– نهادهای حاکمیتی و قانونگذاری
– بازار سرمایه
– ناشران اوراق بهادار
– سرمایه گذاران
– کارگزاران و سایر واسطه ها
– ارائه دهندگان خدمات فرعی
– نهادهای مرتبط با صنعت
– شرکت های مدیریت
– هیات مدیره.
همانطور که در شکل ملاحظه می شود، عمده فعالیت ها و تبادلات انجام شده بین این نهادها مربوط به خرید و بازخرید سهام و تبادل دیون و انجام تسویه معاملات صورت گرفته می شود.

شکل 2-1 روابط بین نهادهای فعال در صندوق های سرمایه گذاری مشترک
2-11-2 ساختار بین نهادی صندوق های سرمایه گذاری مشترک در کشور ایران
مستند به تجارب صنعت جهانی صندوق های سرمایه گذاری می توان گفت که در کشورمان، نهادی که متولی مناسبات اجرایی و مکانیزم های ارائه محصولات و خدمات صندوق ها باشد (غیر از سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان نهاد حاکمیتی) عملا وجود ندارد.
نهادهای واسط در ساختار اجرایی صندوق های کشور (که عمدتا تبدیل به کانال های توزیع محصولات و خدمات شده اند) عبارتند از؛ بازار سرمایه کشور (بورس و فرابورس)، شرکت های تامین سرمایه، و شرکت های کارگزاری، شعب بانک ها، شرکت های سبدگردان، شرکت های مشاوره سرمایه گذاری.
برای حرکت به سمت تاسیس صنعت صندوق های سرمایه گذای کشور، باید ساختار بین نهادها کاملا بازمهندسی شده و نیز نهادهای کلان سیاست گذاری و اجرایی و مستند به تجارب جهانی تاسیس شوند.

2-12 ویژگی ها و مزایای صندوق های سرمایه گذاری
صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه باز به عنوان یکی از موفق ترین واسطه های مالی از نظر حجم معاملات،میزان سرمایه تحت تملک،جذب مخاطبان عام و مدیریت حرفه ای سبدهای اوراق بهادار به پیشرفت های شگرفی در بازار های مالی پیشرفته دنیا طی سی سال گذشته دست یافته است. این پیشرفت ها خصوصاٌ در آمریکا و انگلیس به عنوان یکی از بنیانگذاران و مبتکران اصلی در ایجاد این نوع از صندوق ها بسیار محسوس بوده به طوریکه تا سال 2005 مکان مناسبی را برای سرمایه گذاری 50 درصد از خانواده های آمریکایی بوجود آورده است (Drivers of Mutual Funds, 2007,65).
به طور کلی در ادبیات مالی، صندوق های سرمایه گذاری محملی برای انباشت سرمایه های خرد و کلان افراد مختلف جامعه می باشد که مزایای فراوانی را برای سرمایه گذاران غیر حرفه ای به همراه آورده که آنها را از دیگر واسطه های مالی متمایز می سازد که در ذیل به برخی از این مزایا اشاره میگردد:
2-12-1 مدیریت حرفه ای 48:
صندوق های سرمایه گذاری مشترک اساساٌ توسط مدیران صندوق تاسیس و مدیریت می شوند که این مدیران می باید به تایید مقامات قانونی ناظر بر بازار سرمایه برسند. به عنوان مثال در آمریکا نام مدیران در کمیسیون بورس و اوراق بهادار49 و در انگلیس در کمیته خدمات مالی50 به ثبت رسیده و تنها پس از احراز صلاحیت فنی و اخلاقی و داشتن مدارک حرفه ای لازم می توانند نسبت به تاسیس و اداره صندوق ها اقدام نمایند.مدیران اغلب صندوق هایی را با ماهیت ها گوناگون51 و یا صندوق های خانوادگی52 تحت کنترل خود دارند (هیبتی، 1381 ، 375).

2-12-2 صرفه جویی ها ناشی از مقیاس :
انباشت حجم بالای سرمایه قدرت چانه زنی صندوق های سرمایه مشترک را در خرید های عمده سهام و اوراق قرضه افزایش داده و اغلب در خرید هایی که در اندازه های بزرگ صورت می گیرد امکان دریافت تخفیفات یا تسهیلاتی را از موسسات دارندگان این اوراق دارا می باشند.از طرفی دربسیاری از کشور ها نرخ های کارمزد کارگزاران متغیر بوده که استفاده از نرخ های با کارمزد پایین تنها در خرید های بزرگ امکان پذیر بوده و برای سرمایه گذاران انفرادی امکان پذیر نمی باشد.
از دیگر مصادیق کاهش هزینه های هر واهد در مقایسه با سبدهای اوراق بهاداری که به صورت انفرادی مدیریت می شوند، کاهش هزینه های تحقیقات و مطالعات بازار می باشد به طوری که هرچه تعداد واحد های نزد سرمایه گذاران بیشتر باشد سهم کمتری از هزینه های تحقیق برای شناسایی فرصت های سود آور بر روی هر کدام از واحد های سرمایه گذاری سرشکن می شود. جمیع موارد مذکور باعث صرفه جویی هایی در اداراه دارایی های صندوق گردیده که از آن به عنوان صرفه جویی های ناشی از مقیاس یاد می شود(Bauer & et al, 2002,3).
2-12-3 امکان نقد شوندگی واحد های سرمایه گذاری :
قابلیت نقد شوندگی بالای واحد های سرمایه گذاری این امکان را برای سرمایه گذاران فراهم ساخته که در مواقع نیاز و با صرف هزینه زمانی اندک بتوانند وجوه نقد مورد نیاز خود را تامین نمایند. طرف های ضامن نقد شوندگی واحد های سرمایه گذاری در کشور های مختلف متفاوت بوده و می تواند موسسه ای اعتباری ، بانک امین یا شرکت سرمایه گذاری باشد و میزان سرمایه گذاری این واحد ها اغلب از 20 تا 50 درصد متفاوت می باشند.در ایران و برای اولین بار در دنیا به عنوان پدیده ای کم نظیر 100 درصد نقد شوندگی واحد های سرمایه گذاری در هر زمان توسط ضامن این صندوق ها تعهد گردیده که این امر می تواند مطلوبیت سرمایه گذاری در این صندوق ها را افزایش دهد. (مجله پژوهش های مدیریت،شماره 86 ، 1389 ،88)

2-12-4 رسالت اجتماعی واحد های سرمایه گذاری:
صندوق های سرمایه گذاری مشترک طیف وسیعی از افراد جامعه را با سطوح درآمدی متفاوت در بر داشته و خدمات مختلفی را از اقشار مختلف جامعه دریافت می نماید.به عنوان مثال شرکت هایی چون شرکت های مدیریت صندوق،مشاوران سرمایه گذرای فبانک های امین ،توزیع کنندگان(و یا پذیره نویسان که بر اساس قانون 1934 SEC به عنوان کارگزار دلال نیز شناخته می شوند(در ایران مدیریت ثبت این وظیفه را بر عهده دارد))،نماینگان انتقال وجوه،مقامات ناظر بر سرمایه و از همه مهم تر سرمایه گذاران غیر حرفه ای ،همه و همه به نوعی با صندوق های سرمایه گذرای مشترک در ارتباط می باشند.به عنوان مثال در آمریکا 8000 صندوق سرمایه گذرای فعال بیش از 80 میلیارد دلار درآمد برای مردم این کشور به همرا داشته و خدمات شغلی را برای 4/1 میلیون نفر بطور مستقیم فراهم آورده و فرصت سودآور سرمایه گذرای را برای بیش از 90 میلیون نفر سرمایه گذر غیر حرفه ای برای مشارکت در بازارهای سرمایه به وجود آورده است(کنی،21 ، 1386).
2-12-5 تنوع بخشی سبد اوراق بهادار و کاهش ریسک:
تنوع بخشی و کاهش ریسک سیستماتیک از دیگر مشخصات صندوق های سرمایه گذاری است که از جهاتی با خدمات دیگر انواع واسطه های مالی مشابه بوده، لیکن از حیث نگهداری اوراق بهادار صندوق ها نزد موسسات امین، صندوق های سرمایه گذرای مشترک را از دیگر واسطه های مالی متمایز می کند(2005,16،Gremillion).
2-13 معایب صندوق های سرمایه گذاری
* صندوق ها ی سرمایه گذاری برای سرمایه گذاری کوتاه مدت مناسب بدلیل کارمزد قابل توجه معاملات اوراق چندان مناسب نیستند و سود رضایت بخشی را برای سرمایه گذار نخواهند داشت .
* ریسک پذیری : هرچند در مقایسه با بسیاری از سرمایه گذاری های دیگر از ریسک پذیری کمتری برخوردار هستند اما ریسک های زیر برای این ارواق متصور است :
ریسک بازار : که به واسطه نواسانت قیمت اوراق بهادار موجود در سبد دارایی و سود حاصل از آن بوجود می آید ، و هیچ تضمین و بیمه ای برای آن وجود ندارد .
ریسک عملیاتی : به واسطه عدم اطمینان از عملکرد مدیریت صندوق و ارکان آن بوجود می آید
* مدیریت حرفه ای : همانطور که مدیریت حرفه ای یکی از مزایای صندوق های سرمایه گذاری است یکی از معایب آن نیز بشمار می رود . چون مدیران حرفه ای ممکن است به فکر منافع خود باشند و همواره در جهت بهتر شدن بازده سرمایه گذران عمل نکنند ( به ویژه اگر درآمد آن ها ارتباط چندانی با سود صندوق نداشته باشد ) .
* تنوع زیاد : تنوع بیش از حد ممکن است سبب کاهش بازده سرمایه گذار شود زیرا اگر دریک سهم سود زیادی کسب کنید به دلیل آنکه آن سهم بخش کوچکی از سبد را تشکیل می دهد ، بازده شما تغییر چندانی نخواد داشت .
2-14 امید نامه صندوق های سرمایه گذاری
امید نامه در صندوق های سرمایه گذاری مشترک یک مجموعه از اطلاعات ارزشمند برای سرمایه گذاران مهیا می کند. این مجموعه از اطلاعات زمینه انتخاب صندوق سرمایه گذاری مورد نظر را برای سرمایه گذار با توجه به اهدافی که در نظر دارد فراهم می کند. هر امیدنامه شامل اطلاعاتی در مورد اهداف سرمایه گذاری صندوق سرمایه گذاری است.(بازدهی مورد نظر،درآمد های احتمالی و غیره) همچنین در امید نامه ی صندوق های سرمایه گذاری مشترک به سرمایه گذاران اطلاعاتی در مورد انواع ریسک هایی که به صورت احتمالی با آن روبه رو خواهند شد داده می شوند.از جمله ریسک های احتمالی می توان به تاثیرات دوره های رونق و رکود بازار های مختلف،بالا و پایین آمدن نرخ بهره و افزایش هزینه های معاملاتی اشاره کرد.
از جمله الزاماتی که SEC برای امید نامه ی صندوق های سرمایه گذاری مشترک تعیین کرده است می توان به ارائه عملکرد صندوق در دوره های زمانی یک ،پنج و ده سال گذشته اشاره کرد. همچنین در دوره ی زمانی مذبور ، باید عملکرد صندوق با متوسط عملکرد صندوق های سرمایه گذاری که اهداف مشابهی دارند و عملکرد یکی از شاخص های معتبر مورد محاسبه و مقایسه واقع شود. همچنین بازده های صندوق در سه دوره قبل و بعد از کسر کارمزد های مربوط،ارائه شود. نکته مهم دیگری که در امید نامه ی صندوق ها به آن اشاره می شود هزینه ها و کارمزده هایی است که سرمایه گذار ملزم به پرداخت آنها می شود. این هزینه ها نشان می دهد که چه میزانی از بازدهی صندوق صرف هزینه هایی مثل پرداخت کارمزد های معاملاتی،پرداخت هزینه های مدیریت صندوق،هزینه تبلیغات و سایر هزینه های عملیاتی شده است(روحانی ،1391)
امید نامه یک صندوق سرمایه گذرای مشترک شامل اطلاعات زیر است:
– حداقل میزان لازم جهت سرمایه گذاری
– اهداف سرمایه گذاری صندوق
– بازده صندوق طی سال گذشته ، سه سال گذشته ، و پنج سال گذشته
– وضعیت و موقعیت قرار گیری صندوق در برابر انواع مختلف ریسک ها
– خدماتی که توسط صندوق ارائه می گرند
– کارمزدی که توسط صندوق ایجاد می گرددمانند کارمزد مدیران که به سرمایه گذاران منتقل
می شود (شهرآبادی و رحمانی ، 1389 ، ص 157)
2-15 انواع هزینه ها در صندوق های سرمایه گذاری
به طور کلی هزینه های هر صندوق سرمایه گذاری مشترک به سه گروه هزینه ارکان،هزینه های دوره ای و هزینه های صدور و ابطال تقسیم می شوند:
2-15-1 هزینه های ارکان
مهمترین هزینه مربوط به صندوق های سرمایه گذاری کارمزدی است که ارکان اجرایی و نظارتی صندوق (مدیر ، متولی و ضامن)به علت خدمات ارائه شده و ریسک متحمل شده بابت ضمانت نقد شوندگی دریافت می کنند.روش محاسبه کارمزد ارکان مذکور مبتنی بر دارایی 53است،یعنی کارمزد هر کدام به صورت درصدی از خالص ارزش روز دارایی های صندوق که در امید نامه مشخص شده است محاسبه شده و به صورت روز شمار از دارایی های صندوق کسر و هر سه ماه یکبار در صورت تایید حساب ها حداکثر تا 90 درصد قابل پرداخت می باشد.به عنوان مثال در ایران ، ارکان صندوق های فعال در بازار سرمایه در حال حاضر، کارمزد مدیر برابر 2 درصد از مجموع ارزش روز سهام و حق تقدم تحت مالکیت صندوق به انظمام 3 درصد از ارزش روز اوراق بهادار با درآمد ثابت،کارمزد متولی 5 درصد از مجوع ارزشروز دارایی های صندوق و کارمزد ضامن 5/2 درصد از ارزش روز سهام و حق تقدم تحت مالکیت صندوق را تشکیل می دهد که پس از تصویب مجمع موسس این صندوق ها در امید نامه آنها درج و وزن اصلی هزینه ای تحمیلی به صندوق را به خود اختصاص
می دهد. البته صندوق ها می توانند به صلاح دید موسسین و با توافق ارکان صندوق سقف
کارمزد های پرداختی را کاهش دهند تا مزیت رقابتی مناسبی برای جذب سرمایه گذاران فراهم کنند. (اساسنامه و امید نامه صندوق های سرمایه گذرای، 1387)
2-15-2 هزینه ای دوره ای54
هزینه ای دوره شامل هزینه ای حسابرسی ،هزینه تاسیس و تسویه، هزینه مجامع و عضویت در
کانون ها و سایر هزینه ها می باشد.هزینه حسایرسی مربوط به دستمزد خدماتی است که بابت یکسال مالی به حسابرس صندوق پرداخت می شود. میزان این دستمزد ها توسط متولی به مجمع پیشنهاد
می شود و مبلغ تصویب شده در امید نامه صندوق ذکر خواهد شد.هزینه تاسیس و تسویه هزینه هایی هستند که قبل از دریافت مجوز فعالیت و شروع فعالیت صندوق پرداخت شده و یا هزینه هایی که برای انجام امور مربوط به تسویه و پایان فعالیت صندوق در امید نامه پیش بینی می شود.این هزینه ها در طول دوره فعالیت صندوق به صورت روزانه مستهلک می شوند.هزینه مجمع و عضویت در
کانون ها نیز که سقف آن در امید نامه صندوق ها پیش بینی می شود و در صورت محقق شدن و پس از پرداخت برای ادامه دوره مربوطه به صورت روز شمار مستهلک شده و از ارزش خالص
دارایی های صندوق کسر می شود.سایر هزینه ها نیز همچون هزینه های دعاوی حقوقی در صورت پیش بینی در اساسنامه و امید نامه صندوق ها در محاسبات خالص ارزش روز دارایی های صندوق منظور می شود.شایان ذکر است که سهم هزینه های مذکور در صندوق های سرمایه گذاری مشترک در سهام دارای مجوز فعالیت در بازار اوراق بهادار تهران تقریباٌ بالغ بر درصد خالص ارزش
دارایی های این صندوق ها در سال است.

2-15-3 هزینه های صدور و ابطال
در حالی که هزینه ای کارمزد و دوره ای از محل دارایی های صندوق پرداخت و منجر به کاهش خالص ارزش دارایی های صندوق متناسب با هزینه های روزانه می شوند ، برخی هزینه های دیگر مربوط به زمان و تعداد صرف فرآیند صدور و ابطال سرمایه گذار می شوند.بنابراین چنین هزینه هایی به طور مستقیم به سرمایه گذار تحمیل شده و سرمایه گذار می تواند با برنامه ریزی صحیح خود آن را به حداقل برساند.این هزینه ها با هدف افزایش دوره سرمایه گذاری صندوق صورت می گیرد ، چراکه لازمه ی نتیجه گیری از هر سرمایه گذاری ، صرف هزینه و برنامه ریزی مناسبی است که با گذشت زمان محقق می شود و با ورود و خروج سریع سرمایه هزینه های مازادی به طور مستقیم و غیر مستقیم بر صندوق تحمیل می شود.بخشی از این هزینه ها مربوط به جریمه تعجیل در خروج 55 است.این هزینه ها از سرمایه گذارانی که مدت سرمایه گذاری آنها کمتر از 90 روز باشد دریافت خواهد شد.بنابر این سرمایه گذارانی که حداقل 90 روز از زمان صدور واحد های سرمایه گذاری آنها سپری شده باشد و برای ابطال واحد های سرمایه گذاری خود اقدام کنند ، این هزینه را پرداخت نخواهند کرد.(چاوشی،1387)
2-16 خالص ارزش دارایی های صندوق های سرمایه گذاری
خالص ارزش روز (NAV) ، قیمت ابطال و قیمت صدور
NAV یا خالص ارزش روز هر واحد سرمایه گذاری در پایان هر روز برابر است با ارزش روز دارایی های صندوق در پایان آن روز منهای بدهی های صندوق در پایان آن روز تقسیم بر تعداد واحد های سرمایه گذاری نزد سرمایه گذاران در پایان همان روز که با توجه به تغییرات قیمت سهام ، اوراق بهادار و سودهای نقدی تعلق گرفته به آن محاسبه می شود . قیمت ابطال واحدهای سرمایه گذاری با خالص ارزش روز واحدهای سرمایه گذاری برابر است و معادل قیمتی است که برای خروج از صندوق به سرماهی گذاران پرداخت می شود جنانجه در محاسبه خالص ارزش روز واحد سرمایه گذاری در پایان هر روز ، به جای قیمت فروش ارواق بهادار صندوق ، قیمت خرید آنها در پایان آن روز منظور شود ، قیمت صدور هر واحد سرمایه گذاری در پایان آن روز به دست می آید قیمت صدور معادل مبلغی است که برای ورود سرمایه گذاران به صندوق از آنها دریافت می شود.
به طور کلی سهام صندوق های سرمایه گذاری مشترک به طور مستقیم و از صندوق یا کارگزار صندوق خریداری می شود و سرمایه گذار نمی تواند آنها را در یک بازار دست دوم به سرمایه گذار دیگر واگذار کند. قیمتی که سرمایه گذار برای هر سهم صندوق (در ایران برای هر واحد سرمایه گذاری)می پردازد برابر با ارزش خالص دارایی(NAV) سهام بعلاوه کارمزد هایی است که در موقع خرید تعیین می شود.ارزش سهام صندوق برابر ارزش دارایی های آن می باشد که معادل ارزش دارایی ها منهای بدهی های صندوق تقسیم بر تعداد سهام صندوق میباشد و به اصطلاح NAVمعروف است. سهام هر صندوق با ارزش NAVنشان داده می شود که این ارزش دائماٌ تغییر کرده و دارای نوسان می باشد.علت نوسان این است که ارزش روز دارایی های صندوق مدام تغییر یافته و از آنجایی که NAV به ارزش های جاری گزارش می شود دائماٌ در حال تغییر می باشد. هنگامی که سرمایه گذار سهام صندوقی را خریداری می کند برابر NAV جاری سهام به علاوه هزینه های دلالی اولیه 56می باشد و در هنگام فروش سهام صندوق مبلغ دریافتی برابر با NAV جاری منهای هزینه دلالی نهایی57می باشد.مهمترین تفات ماهیت واحدهای سرمایه گذاری صندوق ها با سهام یک شرکت،تعیین قیمت معاملاتی آنهاست.قیمت یک واحد سرمایه گذاری صندوق بر خلاف قیمت سهام شرکت ها تحت تاثیر میزان عرضه و تقاضای آن قرار نمی گیرد. مبنای خرید و فروش واحد های سرمایه گذاری که توسط شعب صندوق و تحت عنوان صدور یا ابطال واحدهای سرمایه گذاری صورت می گیرد،خالص ارزش دارایی های موجود در پایان هر روز است.از آنجایی که صندوق های سرمایه گذاری فاقد دارایی فیزیکی بوده، سبد دارایی های آن متشکل از سهام و اوراق بهادار،اوراق مشارکت و یا وجه نقد است،بنابراین خالص ارزش دارایی های آن در هر روز بر اساس ارزش روز دارایی های تشکیل دهنده صندوق قابل محاسبه است(چاوشی و صباغیان کاخکی،53-46 ، 1387).
2-17 نحوه قیمت گذاری دارایی های صندوق های سرمایه گذاری در ایالات متحده
بر اساس قانون، سرمایه گذاراندر هر روز کاری که مایل باشند، سهام صندوق سرمایه گذاری مشترک را بازخریدمی کنند.در نتیجه سهام صندوق در زمره ی سرمایه گذاری های دارای نقد شوندگی بالا محسوب می شوند.بسیاری از صندوق های سرمایه گذاری نیز مداوماٌ سهام جدیدی را به سرمایه گذاران عرضه می کنند و بسیاری از شرکت های سرمایه گذاری نیز به سهامداران خود اجازه انتقال پول یا مبادله از یک صندوق به صندوق دیگری در همان گروه را می دهند.صندوق های سرمایه گذاری مشترک به پردازش فروش سهام سرمایه گذاران ، بازخرید و مبادلات به عنوان بخشی از فرآیند طبیعی امور بازرگانی روزمره خود پرداخته و باید اطمینان حاصل کنند که تمام معاملات با قیمت مناسبی انجام شده اند.قیمت سهمی که بازخرید می شود در قالب خالص ارزش دارایی ها (NAV) بیان می شود. NAVصندوق،حاصل مجموع ارزش فعلی بازار تمام دارایی های صندوق منهای تعهدات آن (مثل هزینه صندوق) تقسیم بر کل تعداد سهام موجود است. این محاسبه تضمین می کند که ارزش تمام سهام موجود در صندوق یکسان باشد. سرمایه گذار می تواند ارزش نسبی سهم خود ار در صندوق سرمایه گذاری مشترک را با ضرب تعداد سهام موجود در NAVصندوق بدست آورد.
قوانین فدرال این الزام را مطرح کرده اند که NAVصندوق در هر روز کاری مورد محاسبه قرار
می گیرد.قیمتی که که در آن سهام صندوق خریداری می شود برابر است با NAVهر سهم به علاوه هزینه نهایی فروش منظور شده برای آن سهم(قیمت عرضه سهام بدون هزینه های فروش معادل NAVسهم است).
قانون سال 1940 بحث قیمت گذاری روبه جلو را مطرح کرده است.بدان معنا که سهامدارانی که سهام را خریداری یا آن ار بازخرید می کنند باید قیمت سهم محاسبه شده بعدی (NAV) پس از دریافت سفرش معمله صندوق را دریافت کنند.در این سیستم قیمت گذاری ، به سفارشات دریافت شده تا قبل از ساعت 4 بعد از ظهر، قیمت دارایی ها در همان روز در ساعت 4 بعد از ظهر تخصیص می یابد.به سفارشات دریافت شده بعد از ساعت 4 بعد از ظهر، قیمت تعیین شده در ساعت 4 بعد از ظهر روز کاری بعد تخصیص می یابد. NAVباید منعکس کننده ارزش فعلی اوراق بهادار صندوق باشد.ارزش این اوراق یا از طریق استعلام بهای اوراق بهادار موجود در بازار صورت گرفته یا در صورت موجود نبودن چنین قیمتی ، بایک قیمت عادلانه توسط صندوق تعیینمی شود. بسیاری از صندوق ها اوراق بهادار خود را در ساعت 4 بعد از ظهر ، هنگامی که قیمت گذاری می کنند که بورس اوراق بهادار نیویورک بسته می شود.یک صندوق سرمایه گذاری مشترک نوعاٌ قیمت اوراق بهادار خود را از فروشنده و خدمات بازار تهیه می کند که شرکتی است که قیمت طیف گسترده ای از اوراق بهادار را گردآوری می کند. کارگزاران حسابداری صندوق نیز از طریق اعمال روش های گوناگون کنترلی به بررسی اعتبار درونی قیمت های دریافتی از فروشنده می پردازد.در بسیاری از موارد ، این صندوق ها از بیش از یک شرکت برای اطمینان از صحت اطلاعات یا دریافت قیمت طیف گسترده ای از اوراق بهادار موجود در سبد سهام استفاده کنند. طیف گسترده ای از صندوق های سرمایه گذاری مشترک NAV خود را با NASDAQ در ساعت 6 عصر تنظیم می کنند به نحوی که بتوان آنها را در روزنامه های صبح روز بعد منتشر نمود. همانگونه که NASDAQ قیمت ها را دریافت می کند ، فوراٌ آنها را به روزنامه ها و سایر پذیره نویسان منتقل می کند.قیمت روزنامه ها و سایر منابع همچون خدماتی تلفنی و یا وب سایت ها موجود است.(گزارش از سایت امریکن فان دات کام)
2-18 انواع شیوه های توزیع سود در صندوق های سرمایه گذاری مشترک
در ایران صندوق های سرمایه گذاری مشترک که در سهام سرمایه گذاری می نمایند هیچ گونه سودی را پرداخت ننموده و تنها صندوق با قابلیت پرداخت سود ، صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت کارآفرین می باشد که هر سه ماه یکبار سود حاصل از اوراق مشارکت را بین سرمایه گذاران توزیع می نماید. همچنین در اساسنامه و امید نامه صندوق های سرمایه گذاری مشترک(چه در اندازه بزرگ و چه در اندازه کوچک) توزیع سود پیش بینی نشده و هم اکنون صندوق ها از بابت دریافت سود سهام شرکت ها، سودی را بین سرمایه گذاران خود توزیع نمی نمایند.

2-19 الزامات گزارشگری مالی در صندوق های سرمایه گذاری
به طور کلی هدف از تهیه صورت های مالی ، ارائه اطلاعات تلخیصی و طبقه بندی شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری برای طیف وسیعی از استفاده کنندگان صورت های مالی است که در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مفید می باشد.گزارشگری شفاف ،مربوط و قابل اتکا باعث افزایش اعنماد سرمایه گذاران به مدیران و سایر ارکان صندوق های سرمایه گذاری می شود و با آسودگی بیشتری سرمایه و پس اندازهای خود را در اختیار صندوق ها قرار
می دهند.از جمله ابزار هایی که می تواند اطلاعات مفید تری در زمینه عملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک ، برای سرمایه گذاران فراهم نماید صورت های مالی است. صورت های مالی شفاف و صحیح نماینده عملکرد مدیران صندوق ها است و گویای چشم انداز فرا روی سرمایه گذاران و سایر مشارکت کنندگان بازار سرمایه جهت اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری است.لازمه گزارشگری بطرفانه و مربوط ، وجود استانداردها یا رهنمود هایی است که صورت های مالی بر مبنای آن تهیه
می شوند.
تا کنون در استاندارد های گزارشگری مالی بین المللی58 (IFRS) اصول پذیرفته شده حسابداری در آمریکا59(GAAPUS) و همچنین در استانداردهای حسابداری در ایران ، استانداردهای ویژه ای برای گزارشگری مالی صندوق های سرمایه گذاری وجود نداشته است، اما صندوق های سرمایه گذاری در آمریکا بر اساس رهنمود حسابداری و حسابرسی برای شرکت های سرمایه گذاری60 (AAG-Inv) که توسط انجم حسابداران رسمی در آمریکا61 (AICPA) تدوین شده است گزارشگری می نمایند. در ادامه به تشریح الزاماتی که صندوق های سرمایه گذاری در آمریکا ملزم به رعایت آن ها می باشند خواهیم پرداخت.
رهنمود حسابداری و حسابرسی برای شرکت های سرمایه گذاری (AAG-Inv) صندوق ها را ملزم می نماید که صورت های مالی ذیل را در دوره های اعلام شده برای سرمایه گذاران تهیه و افشا نمایند:
1- صورت های دارایی ها و بدهی ها به همراه جدول سرمایه گذاری ها
2- صورت سود و زیان
3- صورت تغییرات در دارایی ها
4- صورت جریان وجه نقد
5- یادداشت های همراه صورت های مالی شامل خلاصه اهم رویه های حسابداری و سیاست های مالی
2-19-1 صورت های دارایی ها و بدهی ها به همراه جدول سرمایه گذاری ها
بر طبق این رهنمود صورت دارایی ها و بدهی ها می باید شامل اطلاعات مربوط به سرمایه گذاری در اوراق بهادار،وجه نقد، حسابهای دریافتنی ، اختیار خرید و فروش معاملات ، قرارداد های آتی فروخته شده ، فروش استقراضی اوراق بهادار ، سایر دارایی ها ، حسابها و اسناد پرداختنی ، بدهی های معوق و خالص دارایی ها باشد.
بر اساس AAG-Inv شماره 7 ، صندوق های سرمایه گذاری ملزم به ارائه جدول سرمایه گذاری به استفاده کنندگان از صورت های مالی می باشند. در این جدول سرمایه گذاری ها می باید بر اساس ماهیت صندوق ،کشور یا ناحیه جغرافیایی که صندوق در آنجا به ثبت رسیده است و همچنین نوع صنعت طبقه بندی و به ارزش های منصفانه ارائه شوند.
صندوق های سرمایه گذاری که دارای ساختار تضامنی هستند ، باید نام ، مبلغ اسمی ، ارزش روز و نوع هر یک از سرمایه گذاری هایی گه ارزش آن ها بیش از 5 درصد خالص دارایی های صندوق باشد را به صورت جداگانه افشا نمایند.همچنین سرمایه گذاری هایی که توسط یک ناشر خاص منتشر شده اند ، چنانچه ارزش آنها بیش از 5 درصد خالص دارایی های صندوق را تشکیل دهند باید به صورت جداگانه افشا شوند. تاریخ انقضا و ارزش منصفانه اوراق مشتقه ای که بیش از 5 درصد از ارزش خالص دارایی های صندوقی را تشکیل می دهند نیز باید به صورت جداگانه افشا شود. بر طبق این بیانیه چنانچه صندوقی در سایر صندوق های سرمایه گذاری که ارزش منصفانه آن سرمایه گذاری بیش از 5 درصد خالص دارایی های صندوق است،سرمایه گذاری کند، اهداف سرمایه گذاری و محدودیت در بازخرید ها باید افشا شود.
2-19-2 صورت سود و زیان
بر اساس AAG-Inv صورت سود و زیان باید ارائه کننده اقلام درآمدی و هزینه ای به شرح ذیل باشد:
2-19-2-1 درآمد های حاصل از سرمایه گذرای : شامل درآمد سود نقدی ،درآمد بهره ، سود و زیان تحقق نیافته ناشی از افزایش یا کاهش در ارزش سرمایه گذاری ها و سایر درآمد ها
2-19-2-2 هزینه های صندوق : شامل حق الزحمه مشاوران سرمایه گذرای ، حق الزحمه مدیریت ، حق الزحمه متولی ، مالیات بر درآمد ،هزینه های مالی و کارمزد معاملات
2-19-2-3 افزایش یا کاهش در خالص دارایی ها
2-19-3 صورت تغییرات در سرمایه :
صورت تغییرات در سرمایه ،تغییرات سرمایه را در طی دوره مالی منعکس می کند.صورت تغییرات در سرمایه به عنوان یکی از صورت های مالی اساس در گزارشگری محسوب می شود و باید مانند سایر صورت های مالی ارائه شود.صورت تغییرات در سرمایه باید شامل خلاصه نتایج سود توزیع شده بین سهامداران ، رویداد های مربوط به افزایش سرمایه ، اثرات ناشی از صدور ،ابطال و بازخرید واحد های سرمایه گذاری ، سود و زیان تحقق یافته سرمایه گذاری ها ، معاملات ارزی و سود یا زیان ناشی از افزایش یا کاهش در ارزش سرمایه گذاری ها باشد.
2-19-4 صورت جریان وجه نقد
صورت جریان وجه نقد عبارت است از گزارشی که در آن جریان ورود و خروج وجه نقد ناشی از فعالیت های مختلف واحد های تجاری طی یک دوره معین انعکاس می یابد.اطلاعات مربوط به جریان وجه نقد می تواند در قضاوت نسبت به مبلغ ، زمان و میزان اطمینان از جریان های وجوه نقد آتی به استفاده کننگان صورت های مالی کمک کند.بر اساس AAG-Inv ،صورت جریان وجه نقد می باید در دو طبقه ی فعالیت های عملیاتی و فعالیت های تامین مالی تهیه شود. وجوه ناشی از خرید و فروش سرمایه گذاری ها از آنجایی که ماهیت عملیاتی داشته ،جزء فعالیت های عملیاتی منعکس و صندوق عموماٌ دارای وجوه نقد ناشی از فعالیت های سرمایه گذاری نمی باشد.

در هر یک از طبقات فعالیت های عملیاتی و تامین مالی می باید موارد ذیل منعکس شود:
– فعالیت های عملیاتی می باید شامل : صدور و بازخرید سرمایه گذاری ها ، تغییر در دارایی ها و بدهی ها به استثنای سرمایه گذاری ها ، درآمد ها و هزینه های غیر نقدی ، سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته ناشی از سرمایه گذرای ها باشد.
– فعالیت های تامین مالی می باید شامل :صدور و بازخرید صندوق ، وجوه ناشی از بازپرداخت بدهی ها، سود توزیع شده به دارندگان واحد های سرمایه گذرای ، سود سهام دریافتی و اضافه برداشت بانکی باشد.(رباط میلی ، 1387)
در ایران دستور العمل اجرایی ثبت و گزارش دهی رویه های مالی صندوق های سرمایه گذاری مشترک ، پس از مدتها بحث و بررسی در کمیته حسابداری سازمان بورس و اوراق بهادار، در تاریخ پنجم مهر ماه 1388 به تایید هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسیده و رسماٌ جهت اجرا به تمامی صندوق های سرمایه گذاری ابلاغ گردید.این گزارش در چهار بخش مجزا تهیه شده است که در بخش اول این دستور العمل نحوه ثبت حسابداری صندوق ها ، در بخش دوم رهنمود های بستن حسابهای عملیاتی صندوق ها، در بخش سوم نمونه کدینگ حسابها به تفکیک حسابهای کل و معین و در نهایت در بخش چهارم صورتهای مالی نمونه صندوق های سرمایه گذاری مشترک ارائه گردیده است.از نکات قابل توجه صورت های مالی صندوق ها آن است که در مبانی تهیه این صورت های مالی ،صراحتاٌ عنوان شده است که "صورت های مالی صندوق اساساٌ بر مبنای ارزشهای جاری در پایان دوره / سال مالی تهیه شده است". این بدان معناست که برای اولین بار در ایران صورت های مالی به غیر از اصل بهای تمام شده تاریخی و به قیمت های جاری ،توسط یک نهاد مالی تهیه و ارائه می شوند.به عنوان مثال حسابهای دریافتنی صندوق ها (سود دریافتی از شرکت ها) در تاریخ گزارشگری ، به ارزش های تنزیل شده و یا دارایی های مالی به ارزش های روز در ترازنامه منعکس می شوند.همچنین صورت های مالی اساسی شامل صورت خالص دارایی ها ،صورت سود و زیان و گردش خالص دارایی ها می باشند و الزامی برای تهیه صورت جریان وجه نقد وجود ندارد.(دستور العمل اجرایی ثبت و گزارش دهی صندوق های سرمایه گذاری، 1388)

2-20 بازده سرمایه گذاری
در بیانی ساده می توان بازده 62را اینگونه تعریف نمود در هر سهم یا پرتفویی از سهام اگر در فاصله خاصی از زمان خریداری ، نگهداری و فروخته شود ، بازده خاصی نصیب دارنده آن می نماید . این بازدهی شامل تغییر قیمت و منافع حاصل از مالکیت است اطصلاح نرخ بازده برای توصیف نرخ افزایش یا کاهش سرمایه گذاری در طول دوره نگهداری دارایی به کار می رود .
2-21 بازده سرمایه گذاری در صندوق
مانند سرمایه گذاری در یک سهم که می تواند به طور کلی دو نوع بازده ، شامل سود های نقدی دریافتی و عایدات سرمایه گذاری ناشی از افزایش قیمت سهم ، برای دارنده ایجاد کند، عایدات سرمایه گذار صندوق نیز در واقع از همین محل ها به دست می آید ؛ با این تفاوت که اغلب عایدات سرمایه گذاری ، خود در دو قسمت جداگانه مورد توجه قرار می گیرند و بازده کل در مجموع سه جنبه از عایدی های سبد را نشان می دهد.
از آنجا که صندوق های سرمایه گذاری لازم است تمامی خالص عایدات خود (مانده درآمد کل پس از کسر هزینه ها) را بین داندگان واحد های سرمایه گذاری توزیع کند،منافع حاصل از سرمایه گذاری های فروخته شده از تغییر قیمت دارایی ها و سرمایه گذاری های موجود جداگانه مد نظر قرار
می گیرد.به این ترتیب، عایدات و بازده حاصل از سرمایه گذاری در صندوق ها را می توان در سه جزء اصلی به شرح زیر بررسی کرد:
2-21-1 سود نقدی هر واحد سرمایه گذاری
سود نقدی هر واحد سرمایه گذاری ، مقدار درآمد یا سود نقدی است که صندوق از محل سودها و بهره های دریافتی روی سهام و اوراق موجود در سبد دارایی های خود ، به عنوان درصدی از NAV، طی سال به ازای هر واحد سرمایه گذاری به دارنده واحد ها پرداخت می کند. نرخ بازده نقدی هر واحد سرمایه گذاری نیز از تقسیم مبلغ پرداختی از محل درآمد های نقدی بر قیمت هر واحد سرمایه گذاری به دست می آید.

2-21-2 عایدات سرمایه ای ناشی از دارایی های فروخته شده
این بخش از عایدات در نتیجه فروش اوراق بهادار سبد صندوق به قیمتی بیش از بهای تمام شده به دست می آید.
2-21-3 عایدات سرمایه ای از محل دارایی های موجود
این بخش از عایدات ،که ناشی از افزایش قیمت اوراق بهادار موجود در سبد دارایی های صندوق است،خود را به صورت افزایش قیمت واحد های سرمایه گذاری صندوق نشان می دهد.
بازده کل سرمایه گذاری : نرخ بازده کل بیانگر نسبت حاصل جمع تغییرات ارزش صندوق و پرداخت های طی سال ، به سرمایه گذاری اولیه در صندوق است.این نسبت ، به گونه ای عملکرد صندوق را نشان می دهد و به شرح زیر محاسبه می شود:

(سایت سازمان بورس واوراق بهادار،معرفی اجمالی بازار سرمایه ایران).
2-22 ریسک
ریسک و بازده از مهم ترین مفاهیم سرمایه گذاری می باشند که همواره هنگام اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری کنار هم بوده و اساس تصمیم گیری را شکل می دهند در منابع مختلف گوناگونی تعاریف مختلفی از این دو واژه صورت گرفته است .
در فرهنگ وبستر در تعریف ریسک63 آمده است : ریسک به معنای احتمال ضرر یا خطر یا احتمال خسارت در معرض مخاطره یا آزمایش گذاشتن و در مخاطره انداختن است . به طور ساده ، می توان ریسک را عدم اطمینان64 به نتایج آتی تعریف کرد . این عبارت کوتاه بیانگر آن است که ریسک پدیده ای مربوط به آینده است که نمی توان آن را به طور دقیق پیش بینی کرد،زیرا با عدم اطمینان همراه است.به عبارتی دیگر در هر فعالیتی که احتمال موفقیت صد درصد وجود نداشته باشد ، ریسک یا خطر وجود دارد .
هیلسون و موری وبستر 65 ریسک را به عنوان عدم اطمینانی که می تواند تاثیر مثبت یا منفی بر یک یا چند هدف داشته باشد تعریف کرده اند و همچنین کمیته اصلاح شناسی از انجمن بیمه و ریسک آمریکا دیدگاه خود را نسبت به ریسک اینگونه بیان کرده است : ریسک عبارت است از عدم اطمینان از پیامد حادثه ای که دو احتمال یا بیشتر دارد و در مباحث تئوری های مالی و تصمیمات سرمایه گذاری ریسک به معنای میزان اختلاف بازده واقعی یک سرمایه گذاری با بازده مورد انتظار است .
2-22-1 انواع ریسک
تجزیه و تحلیل گران سرمایه گذاری مدرن ، منابع ریسک را به دو دسته تقسیم می کنند.آن دسته از ریسک هایی که ماهیتاٌ وجود دارند از قبیل ریسک بازار یا ریسک نوسانات نرخ بهره که آن ها را ریسک سیستماتیک می نامند و آن دسته از ریسک هایی که برای اوراق خاصی وجود دارد از قبیل ریسک مالی و ریسک تجاری که آن را ریسک غیر سیستماتیک می نامند.(تهرانی ،1389)
ریسک کل = ریسک سیستماتیک + ریسک غیر سیستماتیک
2-23 ریسک پذیری
مدیران برای انجام کلیه وظایف خود اعم از برنامه ریزی ، سازماندهی ، هدایت و راهبری ، تجهیز منابع و کنترل عملیات سازمان تحت مدیریت خویش ناچار به تصمیم گیری می باشند ، به عبارت دیگر تصمیم گیری محور کلیه فعالیتهایی است که مدیرانبرای اداره سازمان خود انجام می دهند .
مدیران بر مبنای اطلاعاتی که از عوامل تحت کنترل خود و همچنین از متغیرهای محیطی ( خارج از کنترل ) دریافت می کنند ، تصمیم می گیرند . تصمیم گیری در واقع انتخاب یک راه از میان چند راه موجود است . تصمیم گیرنده به امید رسیدن به هدف یا هدفهایی ، یک راه را از میان چندین راه موجود انتخاب می کند ، این راه همراه با تاثیر درجه حصول به هدف یا هدفهائی مطلوب است اگر چه اطلاعات صحیح و کافی نقش اساسی در اتخاذ تصمیمات مناسب و درست دارد ولی تصمیمات مدیران غالبا در شرایط عدم اطمینان اتخاذ می شود . این اقتضای طبیعت شرایطی است که سازمانها در آن واقعند چر که در شرایط واقعی امکان جمع آوری اطلاعات از کلیه متغیرهای موثر در شکل گیری مساله همواره در لحظه مورد نظر میسر نمی باشد . اذا غالب تصمیات مدیران حاوی درجه ای از ریسک می باشد و از این روست که ریسک پذیری یک از ضرورت های کار مدیریت به حساب می آید .
تا کنون تعریف های گوناگونی از ریسک پذیری شده ارائه شده است
* می توان به طور خلاصه ریسک پذیری را احتمال تحمل زیان معرفی کرد ( راعی 1377 ص17)
* یتیس و استون (1994)66 ریسک پذیری را انجام هرگونه قعالیتی که دارای حداقل یک نتیجه مبهم و یا نامطمئن باشد تعریف کرده اند ، نتیجه مذکور ممکن مثبت بوده و منفعتی را برای فرد به همراه داشته باشد و یا منفی بوده وفرد را با زیان مواجه سازد .
* از دیدگاه تصمیم گیری ، ریسک پذیری عبارت است از انتخاب سنجیده یک رفتار همراه با ریسک
با تعاریفی که برای ریسک شده است می توان ریسک پذیری را قبول خطر کردن یا پذیرفتن احتمال ضرر و زیان برای رسیدن به مقصود تعریف نمود و بنابر این فرد ریسک پذیر شخصی است که برخلاف افراد محتاط و محافظه کار اغلب راضی به وضع موجود نبوده و برای رسیدن به اهداف بالاتر حاضر است تا درجه ای از خطر وقوع ضرر و زیان را بپذیرد .
میزان درجه ریسک پذیری یا ریسک گریزی یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار بر رفتار و تصمیم گیری افراد به ویژه در بازارهای مالی است که این درجه ریسک پذیری در افراد مختلف متفاوت است . اگرچه میتوان میزان ریسک پذیری افراد و گروهای متفاوت را باهم مقایسه کرد ولی به دلیل پیچیدگی آن و دخالت عوامل گوناگون ، اندازه گیری آن بدقت امکان پذیر نیست .
2-23-1 خصوصیات موثر در ریسک پذیری
بطور کلی با توجه به عواملی که طی تحقیقات مختلف در ریسک پذیری افراد موثر شناخته شده است و نظر به اینکه تحقیقات نشان داده است که ریسک پذیری با خصوصیات شخصی افراد در ارتباط است . از خصوصیات تاثیر گذار می توان به مشخصه های فردی انسانها که از نظر ظاهر باعث ایجاد اختلافات فردی می شود ، از قبیل خصوصیات فیزیکی مثل قد ، وزن ، رنگ پوست ، و یا خصوصیات دیگری مانند سن ، جنسیت ، میزان و سطح تحصیلات ، رشته تحصیلی ، شغل و از این قبیل خصوصیات اشاره کرد .
2-23-2 ترجیهات ریسک
مدیران و شرکت های مختلف احساسات متفاوتی نسبت به ریسک دارند. بنابراین مهم است که یک سطح قابل قبول عمومی برای ریسک تعیین شود.یک مدیر بی تفاوت به ریسک با وجود افزایش ریسک مایل به دریافت بازده بیشتر نیست . این ویژگی تقریباٌ در تمام محیط های تجاری مترود است. مدیر ریسک گریز با افزایش سطح ریسک خواهان نرخ بازده بیشتری است.از آنجا که این افراد ذاتاٌ برخورد محتاطانه تری نسبت به ریسک دارند برای پذیرش ریسک بیشتر ، بازده مورد انتظار بالاتری نیز طلب می کنند.مدیر ریسک پذیر با افزایش سطح ریسک ، خواهان نرخ بازده کمتری است.از لحاظ تئوریک به دلیل آنکه این افراد از ریسک لذت می برند حاضرند مقداری از بازده خود را از دست داده و در مقابل ریسک بیشتری تحمل کنند.(نوروش و دیانتی، 1383 ، ص 478-477)

شکل 2-2 الگوی رفتاری افراد مختلف نسبت به ریسک(نوروش و دیانتی ، 1383،ص478)

2-24 چارچوب ریسک و بازده
یکی از مفاهیم اساسی در نظریه نوین پرتفوی رابطه بین بازده مورد انتظار و ریسک است رابطه بین بازده مورد انتظار و ریسک یک رابطه مستقیم است ، به نحوی که با افزایش ریسک ، بازده مورد انتظار نیز افزایش می یابد و بالعکس معمولا در اقتصاد به ویژه در سرمایه گذاری فرض بر آن است که سرمایه گذاران منطقی عمل کرده اطمینان را بر عدم اطمینان ترجیح داده و به عبارتی دیگر ریسک گریز باشند سرمایه گذاران منطقی و ریسک گریز در ازای قبول ریسک انتظار دریافت بازده بیشتری دارند ، بنابراین می توان گفت سرمایه گذارانی که ریسک بیشتری می پذیرند انتظار دریافت بازده بیشتر داشته و سرمایه گذارانی که ریسک متمری می پذیرند انتظار بازده کمتری دارند ( جونز 1382)
2-25 مدیران سرمایه گذاری :
2-25-1 مدیر صندوق : شخصیتی حقوقی است که برای انتخاب دارایی های صندوق یک مدیر سرمایه گذاری انتخاب می نماید . مدیر صندوق رکن اجرایی صندوق و متخصص در بازار سرمایه است که لازم است مطابق با اساسنامه ، گزارشهای پیش بینی شده و اطلاعات ارائه را تهیه و در اختیار متولی ،حسابرس و سازمان بورس قرار دهد.هم چنین با استفاده از تارنمای مربوط به صندوق های سرمایه گذاری اطلاعات ذکر شده در بخش اطلاع رسانی اساسنامه را برای آگاهی عموم افشا کند .
2-25-2 مدیر سرمایه گذاری : برای انتخاب دارایی های صندوق، مدیر صندوق حداقل یک شخص حقیقی صاحب صلاحیت را به هیات امناء معرفی می کند تا پس از تایید هیات امناء ، به عنوان اعضای "گروه مدیران سرمایه گذاری" منصوب شوند. اعضاء گروه مدیران سرمایه گذاری با پیشنهاد مدیر و تصویب هیات امناء در هر زمان قابل تغییرند. این گروه، نقش اساسی در مدیریت دارایی های صندوق دارند. به همراه این امیدنامه، مدیر ضمن انتشار مشخصات و سوابق کاری خود، مشخصات و سوابق کاری اعضای "گروه مدیران سرمایه گذاری" را نیز منتشر کرده است. در صورت تغییر اعضای "گروه مدیران سرمایه گذاری" مراتب بلافاصله به اطلاع سرمایه گذاران خواهد رسید. وظایف و اختیارات مدیر و "گروه مدیران سرمایه گذاری" در اساسنامه درج شده است.
مدیران سرمایه گذاری وظیفه سیاست گذاری و تعیین خط مشی سرمایه گذاری صندوق و تصمیم گیری در مورد خرید ، فروش یا حفظ مالکیت دارایی های صندوق و همچنین تعیین قیمت خرید و فروش اوراق بهادار را به منظور محاسبه قیمت صدور ، ابطال و ارزش خالص دارایی های هر واحد سرمایه گذاری صندوق را بر عهده دارد . مدیران سرمایه گذاری اغلب افرادی با تحصیلات مرتبط با بازار در رشته های حسابداری ، مالی ، مدیریت و اقتصاد هستند که دارای سوابق کاری در بازار های سرمایه و داشتن مدارکی از قبیل CFA و MBA و مدارک معتبر بازار سرمایه از قبیل : اصول بازار سرمایه ، تحلیل گری بازار سرمایه ، معامله گری اوراق و تامین مالی ، معامله گری بورس کالا ، معامله گری ابزار مشتقه ، کارشناسی عرضه و پذیرش ، مدیریت نهادهای بازار سرمایه ، مدیریت سبد اوراق بهادار ، ارزشیابی اوراق بهادار می باشند .
2-25-2-1مدرک CFA : در سال 1945 و با گسترش بی سابقه ابزارهای مالی، بحثهای زیادی در مورد نیاز به یک سیستم رتبه بندی و احراز صلاحیت افراد فعال در زمینه مالی و سرمایه گذاری مطرح شد. طرح کنندگان این مباحث بر این باور بودند که به دلیل گسترش و پیچیدگی ابزارهای مالی و سرمایه گذاری، نیاز است صلاحیت افراد فعال در این زمینه تایید شود تا بتوان در مورد حداقل دانش و مهارت مورد نیاز برای ورود به این حرفه از یک سو و صلاحیت اخلاقی این افراد از سوی دیگر تصمیم گرفت. در پاسخ به این نیازها بود که موسسه Financial Analysts Federation) FAF) در سال 1947 در آمریکا تاسیس شد. در سال 1959 این موسسه اقدام به تاسیس سازمان مستقلی برای مدیریت مدارک حرفه ای مالی تاسیس نمود. این موسسه که ICFA نامیده شد در سال 1963 اولین آزمون حرفه ای را برگزار نمود. FAF و ICFA پس از مدتی ادغام شدند و نام Association for Investment Management and Research(AIMR)l را بر خود نهادند. در سال 2004 این موسسه به CFA Institute تغییر نام داد.
CFA Institute یک انجمن غیرانتفاعی با قدمت 65 ساله در امریکا است که نزدیک به 100 هزار عضو از 131 کشور جهان را داراست. یکی از فعالیت های این انجمن ارایه برنامه آموزشی، آزمون و مدرک CFA است. CFA مخفف عبارت Chartered Financial Analyst است که
می توان آنرا به عنوان "تحلیل گر خبره مالی و سرمایه گذاری" ترجمه نمود. مهمترین شرط برای گرفتن مدرک CFA، قبولی در سه سطح آزمون این موسسه است. لازم به ذکر است که این انجمن تنها به استانداردسازی و تامین محتوای آموزشی هر یک از سطوح آزمون می پردازد تا علاقمندان با مطالعه شخصی و شرکت در دوره های آموزشی دیگر نهادها و موسسات آموزشی برای شرکت در آزمون آمادگی لازم را کسب کنند. مدرک CFA به عنوان یک مدرک حرفه ای معتبر در زمینه مدیریت مالی و سرمایه گذاری و همطراز و حتی بالاتر از مقطع کارشناسی ارشد در این رشته شناخته می شود. این مدرک توسط موسسه اکونومیست به عنوان استاندارد طلایی مدارک حرفه ای در زمینه امور مالی و سرمایه گذاری شناخته شده است. گرایش به سمت این مدرک افزایش روزافزونی را شاهد بوده است بطوریکه در سال 2010 میلادی نزدیک به 160,000 نفر از 150 کشور برای شرکت در این آزمون ثبت نام کردند که نشان از اقبال گسترده به این مدرک است. تا کنون نیز 86,800 نفر در دنیا موفق به دریافت این مدرک شده اند.
2-25-2-2 مدرک MBA: مخفف عبارت Master of Business Administration درجهٔ کارشناسی ارشد در رشته مدیریت است. این دوره برای اولین بار در اواخر قرن نوزدهم در آمریکا طرح ریزی شد که حاصل صنعتی شدن این کشور و رویکرد علمی به مدیریت بود. در خارج از کشور قدمتی حدودا" 80 ساله دارد و به نظر می رسد که در Wharton Business School وابسته به دانشگاه پنسیلوانیا متولد شده باشد. گسترش سریع این رشته در سالهای دهه 60و 70 میلادی منجر به این شد که در ایران نیز در دهه 70 میلادی مرکزی تحت عنوان ICMS و با همکاری دانشگاه هاروارد راه اندازی شود که متاسفانه بعد از انقلاب مورد بی توجهی قرار گرفت و منحل گردید. این مرکز علی رغم اینکه تنها دو دوره فارغ التحصیل ارائه کرد لیکن دستاوردهای ناشی از آن هنوز در اذهان بخشهای مدیریتی کشور باقی است. دومین گام در این راستا توسط سازمان مدیریت صنعتی برداشته شد که در اواخر دهه 60 شمسی اقدام به راه اندازی دوره مدیریت اجرایی Executive MBA نمود لیکن به دلیل عدم تبلیغات مناسب و نیز شرایط دشوار ورود جای چندانی در میان فارغ التحصیلان جدید باز نکرد. سرانجام در اول دهه 80 شمسی دانشگاه صنعتی شریف به اتکای وجهه منحصر به فرد خود اقدام به راه اندازی این رشته با توجه به نیاز شدید کشور نمود. علی رغم این تلاشها، هنوز تا رسیدن به کشورهای توسعه یافته و حتی بسیاری از کشورهای در حال توسعه راه درازی در پیش رو داریم. در حالی که MBA امروزه یکی از معیارهای رشد کشورها محسوب می شود، در سنگاپور با 4 میلیون نفر جمعیت حدود 30 دوره MBA و در آمریکا 700 دوره وجود دارند .

پیشینه تحقیق
پیشینه ایرانی :
با توجه به نوپا بودن صندوق های سرمایه گذاری در ایران تحقیقاتی در رابطه با ویژگی های مدیران صندوق های سرمایه گذاری صورت نگرفته و تحقیقات صورت گرفته در ارتباط با مدیران شرکتهای سرمایه گذاری می باشد :
سمیرا سرابی نوبخت و میر فیض فلاح شمس لیلاستانی (1389) به بررسی اثر تجربه حرفه ای مدیران شرکتهای سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران بر ریسک پذیری و نیز بیش اطمینانی و رفتار توده وار آنها ( به عنوان تورش های رفتار مهم و موثر بر تصمیمات سرمایه گذاری مدیران و ریسک پذیری آنها ) پرداخته اند . در پی این تحقیق به این نتایج رسیده اند که بین تجربه و ریسک پذیری مدیران رابطه معنی دار معکوس و بین تجربه و رفتار توده وار آنها رابطه معنی دار مستقیم وجود دارد .
زهرا شیرازیان در سال 1384 تحقیق پیرامون ارتباط میان عملکرد شرکتهای سرمایه گذاری با اندازه و رتبه نقد شوندگی آنها در بورس تهران بر اساس شاخص شارپ و ترینر انجام داد که در نتیجه تحقیق اندازه شرکت های سرمایه گذاری و رتبه نقد شوندگی هیچ تاثیری در عملکردشان در سال های تحقیق نداشته است .
اکرم روحانی (1391) به رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر اساس معیارهای ترکیبی ارزیابی عملکرد پرداخته و نتایج تحقیق حاکی از ارتباط معنادار رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر اساس معیارهای شارپ، آلفای جنسن، نسبت ترینر، و نسبت پتانسیل مطلوب با رتبه بندی صندوق ها بر اساس بازدهی واقعی در تمام موارد می باشد .
امیر محمد صفری (1389) به بررسی تاثیر پذیری صندوقها از برخی عوامل محیطی و میریتی در ایران پرداخته است .در این تحقیق بازدهی 13 صندوق سرمایه گذاری مشترک در بازه زمانی 6/87 تا 9/88 بوسیله رگرسیون مورد بررسی قرار گرفته اند نتایج تحقیق بیانگر این است که بازدهی صندوق تحت تاثیر نوسانات واقعی صندوق تا دوره های قبل و بازدهی صندوق در دوره قبل و سن صندوق و نرخ گردش داراییها تا دوره قبل میباشد.
نادیا قنادی قمی (1390) به ارزیابی عملکرد صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر اساس نسبت های شارپ، پتانسیل مطلوب و بازده واقعی پرداخته . برای این منظور با الهام از ادبیات و مبانی نظری تحقیق، سه فرضیه تبیین و با استفاده از داده های نمونه انتخابی از 20 صندوق مشترک از ابتدای دی ماه 1388 تا ابتدای دی ماه 1389، فرضیه ها مورد آزمون قرار گرفته اند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که در بازار سرمایه ایران، بین رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر اساس نسبت شارپ، نسبت بازدهی واقعی و نسبت پتانسیل مطلوب همبستگی معنی داری وجود دارد بطوری که جهت تغییرات هر سه نسبت یکسان بوده و هر سه نسبت بطور متوسط رتبه بندی مشابه ای را از میان گزینه های سرمایه گذاری ارائه می دهند. بنابراین بر اساس یافته های این مطالعه می توان گفت بین رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر اساس هر سه نسبت شارپ، پتانسیل مطلوب و بازدهی واقعی تفاوت معناداری وجود ندارد. در این راستا نتایج حاصل از آزمون توزیع بازدهی ماهانه صندوق های سرمایه گذاری مشترک حاکی از این است که بازدهی ماهانه صندوقها بصورت متقارن بوده و دارای توزیع نرمال می باشد.
بیشینه خارجی :
در سال 2006 ، گاتسمن67 و موری68 طی مطالعه ای تحت عنوان تحصیلات مدیران و کارایی صندوق های سرمایه گذاری به بررسی رابطه مدیران در سطوح MBAو GMAT و سطح تحصیلات با بازده آنها پرداخته و در نهایت به این نتیجه رسیدند که مدیران با تحصیلات پایین تر نسبت به مدیران با سطح تحصیلات و استعداد تحصیلی بالاتر از بازدهی کمتری برخوردار هستند .
شوالیه و الیسون (1999) ، هانگ و همکارنش (2000) ، لامونت (2003) و پاتیلو و سادر بام در مطالعات تجربی خود و آوری و شوالیه (1999) در مطالعات تئوریک خود رابطه مستقیمی بین تجربه و ریسک پذیری یافتند .
و از طرف دیگر مطالعات تجربی انجام شده توسط گراهام (1999) ، لی (2002) ، بویسون (2003) ونیز مطالعات تئوریک پرندگارست واستول (1996) نشان دهنده وجود رابطه معکوس بین تجربه و ریسک پذیری است .
تحقیقاتی که توسط لوکاس منخوف69 در سال 2004 بر روی مدیران صندوق های سرمایه گذاری آلمان صورت گرفته ، نشان داده است که مدیران بی تجربه تر در مقایسه با مدیران با تجربه تر بازده های بالاتر قابل توجهی کسب می کنند . و از طرف دیگر مطالعات تجربی انجام شده توسط گراهام (1999) ، لی (2002) ، بویسون (2003) ونیز مطالعات تئوریک پرندگارست واستول (1996) نشان دهنده وجود رابطه معکوس بین تجربه و ریسک پذیری است
سوزان کریتوفرسون و سرگی سارکیسون (2009) پژوهشی را جهت بررسی ارتباط بین مزان توسعه یافتگی و تراکم جمعیت شهر و اندازه شهر بر عملکرد صندوق های مشترک سرمایه گذاری در آمریکا انجام داده اند در این پژوهش 6 شهر بوستون ، شیکاگو ، لس آنجلس ، نیویورک ، فیلادلفیا ، و سن فرانسیسکو را به عنوان دلیل توسعه یافتگی وتراکم بیتشر جمعیت و تجمع سرمایه دراین شهرها به عنوان مراکز مالی در نظر گرفته شده است ، نتایج تحقیق نشان می دهد که به طور متوسط صندوق های مترکز در مراکز مالی به نسبت دیگر صندوق ها در دیگر مراکز عملکرد بهتری دارند .
لورن سویتز و یانفن هوانگ (2007) در پژوهشی تحت عنوان بررسی چگونگی تاثیر ویژگی های مدیران صندوق بر عملکرد صندوق های مشترک سرمایه گذاری را در نمونه ای شامل 1004صندوق کوچک و متوسط در حال فعالیت انجام داده اند و متغیر های مستقل در این تحقیق شامل : مدرک MBAو CFA ، جنسیت ، ریسک پذیری و تجربه و مدت تصدی گری مدیر و متغیر وابسته هم عملکرد صندوق بود نتایج این پژوهش نشان داد که از بین سه متغیر مدرک CFAو MBA و جنسیت تنها CFA ارتباط معنا داری با بازده اضافی صندوق دارد . بعلاوه مرد بودن مدیر بطور مثبت و معنا داری با آلفا ( معیار اندازه گیری بازده ) یک شرکت همبستگی دارد . یافته های این تحیق همچنین نشان داد که مدیران زن نسبت به مدیران مرد ریسک گریزتر بودند ضمن اینکه دوره ی تصدی مدیر و تجارب سرمایه گذاری اثر قابل توجه و معنی داری بر روی عملکرد شرکت ندارد .

خلاصه فصل :
این فصل با تعریف صندوق های سرمایه گذاری و تاریخچه و قوانین و مقررات تشکیل صندوق های سرمایه گذاری در ایران و سایر کشور ها شروع می شود و به بیان مفصلی درباره انواع صندوق ها
می پردازد . در ادامه ساختارهای مدیریتی و نظارتی و ارکان صندوق های سرمایه گذاری را مورد بررسی قرار میدهد . در کشور ما از سال 1387 به بعد صندوق های سرمایه گذاری شروع به فعالیت نمودند و رشد صنعت صندوق های سرمایه گذاری از سال 2000 به بعد بسیار چشمگیر بود و متناسب با نیاز روز بازارهای سرمایه ، هرروز به تنوع بازار های سرمایه افزوده و اشکال جدیدی از این صندوق ها به بازار افزوده می شد و نیاز سرمایه گذران به عملکرد صندوق ها منجر به مطرح شدن ساختارهای مدیریتی صندوق و نحوه سرمایه گذاری آنها و کفایت مدیران انجامید که در این فصل به تفصیل درباره صندوق ها ، ریسک و ریسک پذیری ، بازدهی و ساختار های مدیریتی و وظایف هریک از مدیران و بعضی مهارتهای بازار سرمایه پرداخته ایم .
درپایان فصل نیز تحقیقات داخلی انجام شده در ارتباط با عملکرد صندوق ها و شرکت های سرمایه گذاری در ایران و تحقیقات خارجی در ارتباط با ویژگی های مدیران و عملکرد آنها را آورده ایم .

منابع فارسی
1. آذر، عادل. منصور مومنی (1389). "آمار و کاربرد آن در مدیریت"، جلد اول، چاپ چهاردهم، انتشارات سمت، تهران.
2. پی .جونز،چالز.(1943)مدیریت سرمایه گذاری ،ترجمه و اقتباس دکتر رضا تهرانی و عسگر نوربخش،چاپ پنجم-88
3. خاکی غلامرضا (1386)"روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی "انتشارات بازتاب
4. سرمد، زهره. بازرگان، عباس و الهه حجازی (1390). "روش های تحقیق در علوم رفتاری"، چاپ بیست و یکم، انتشارات آگه، تهران.
5. سوری، علی، (1389)، اقتصاد سنجی، چاپ اول، نشر فرهنگ شناسی، تهران.
6. شریفیان ¸ روح الله (1385) بررسی اثر ریسک نا مطلوب در ارزیابی عملکرد شرکت های سرمایه گذاری پزیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت مالی، دانشگاه شهید بهشتی تهران
7. صفری امیر محمد (1389) " بررسی تاثیر پذیری بازدهی صندوقهای سرمایه گذاری مشترک در سهام از برخی عوامل مدیریتی و محیطی در ایران" پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری ¸ دانشکده اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد تهران مرکزی
8. عباسی ، عباس ،(1388)،"صندوقهای سرمایه گذاری مشترک راهی به سوی توسعه بازار سرمایه ایران منافع و موانع "¸مجموعه مقالات همایش صندوقهای سرمایه گذاری مشترک
9. عرب مازاریزدی , محمد ؛ مشایخ , شهناز .(1384) بررسی عملکرد شرکت های سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران , بررسی های حسابداری و حسابرسی ش42 , زمستان
10. قالیباف اصل ، سرابی نوبخت ، شمس لیلاستانی (1389) بررسی اثر تجربه بر ریسک پذیری , بیش اطمینانی و رفتار توده وار مدیران شرکت های سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادر تهران ؛ فصلنامه بورس اوراق بهادار تهران شماره 12
11. گلدسته، اکبر، (1382)، راهنمای کاربران SPSS 6.0 for windows، جلد اول، چاپ دوم، انتشارات امام عصر، قم
12. مقدسیان ، سعیدی ، (1389) ، ارزیابی عملکرد صندوق های سرمایه گذاری سهام در ایران ، فصلنامه بورس اوراق بهادار تهران سال سوم شماره 9
13. مقدسیان ¸ایمان (1389) "بررسی عملکرد صندوقهای سرمایه گذاری مشترک در ایران" پایان نامه کارشناسی ارشدمدیریت مالی ¸ دانشکده علوم اقتصاد
14. مومنی، منصور و علی فعال قیومی، (1388)، مقایسه انواع تحلیل های رگرسیونی برای داده های حسابداری، فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره شانزدهم، شماره 58، ص 112-103.
15. یعصوبی ، محمد رضا،(1388) "بررسی ساختار صندوقهای سرمایه گذاری مشاع و مشترک" مجموعه مقالات همایش صندوقهای سرمایه گذاری مشترک

منابع لاتین:
16. Baltagi, B.H. (2005), Econometric analysis of panel data, 3rd edition, West Susex, Wiley.
17. Berk, Jonathan B., and Richard C. Green, 2004, Mutual Fund Flows and Performance in Rational Markets, Journal of Political Economy 112
18. Blake, Christopher and Matthew Morey, 2000, "Morningstar Rating and Mutual Fund Performance", Journal of Financial and Quantitative Analysis, 35, 3, 451-83.
19. Carhart, Mark M., 1997, On Persistence in Mutual Fund Performance, Journal of Finance 52
20. Carhart, Mark, 1997, "On Persistence in Mutual Fund Performance", Journal of Finance, 52, 1
21. Chen, Joseph, Harrison Hong, Huang Ming, and Jeffrey D. Kubik, 2004, Does Fund Size Erode Mutual Fund Performance? The Role of Liquidity and Organization, American Economic Review 94
22. Gottesman, Aron A., and Matthew R. Morey, 2006, Manager Education and Mutual FundPerformance, Journal of Empirical Finance 13
23. Gujarati, D.N. (1995), Basic Econometrics, 3rd edition, Mc Graw-Hill international edition.
24. kedem, B. and Fokianos, K. (2004). "Regression Model for time series Analysis". Journal of Amerian Statistical Association 99. PP:299.
25. Lind, D.A. and Marchal, W.G. & Wathen, S.A. (2005), Statistical techniques in business and economics, 12th edition, New York, Mcgraw-Hill.
26. Menkhoff , Lschimdt, U . and Brozynski , T .(2006) " the Impact of experience on RiskTaking , Overconfidence and herding of fund managers : comlemetary survey evidence " European Economic Review . NO.50 Pp:1753-1766
27. Morin, R. A. & Suarez, A. F. (1983). Risk aversion revisited.
28. Yaffee, R.(2003). A Primer for Panel Data Analysis. New York University, Information Technology Service.

1 Closed-end funds
2 Open-end funds
3Unit investment trusts
4Variable annuities
5Hedge funds
6Exchange traded funds
7Mutual found
8البته این دستورالعمل پس از اجرایی شدن قانون مالیات بر ارزش افزوده از ابتدای نیمه دوم سال 1387 ، تغییرات اندکی را شاهد بوده که در آن تاثیر 3% نرخ مالیات بر ارزش افزوده در کارمزد ها لحاظ گردیده و متن کامل آن در سایت رسمی بورس و اوراق بهادار موجود می باشد.
9Unit trust
10Management (Managed) Investment Companies
11Closed – end Funds
12Closed – end Management Companies
13Open – end Funds
14Open – end Management Companies
15قابل توجه است که در قانون 1940 واژه Mutual Fund استفاده و تعریف نشده است ، بلکه عنوان اصلی آن یعنی شرکت مدیریتی با سرمایه متغیر بکار رفته است و اصطلاح Mutual Fund صرفاٌ در بین سرمایه گذاران و عامه مردم مصطلح و رایج شده است.
16Diversified Funds
17Non – diversified Funds
18Load Funds
19Front – End Load
20Back – End Load
21No – load Fund
22MoneyMarket Funds
23State Tax – exempt MoneyMarket Funds
24Taxable MoneyMarket Government Funds
25Taxable MoneyMarket Non – government Funds
26National Tax – exempt MoneyMarket Funds
27Long – term Funds
28Fused – income Funds / Bond Funds
29Corporate Bond Funeral Funds
30Corporate Bond intermediate – term Funds
31Corporate Bond Short – term Funds
32Global Bond Funds
33Government Bond Funds
34High – yield Funds
35Mortgage – backed Funds
36National Municipal Bond Funds
37State Municipal Bond Fundx
38Stock Funds/ Equity Funds
39Aggressive Growth Funds
40Global Equity Funds
41Emerging Market Equity Funds
42Growth Funds
43Income Funds
44Growth and Income Funds
45International Equity Funds
46Regional Equity Funds
47Sector Equity Funds
48Professional management
49Securities & exchange commission
50Financial services Authority
51Complex funds
52Family funds
53Asset Based Fee
1Level Loads
55Exit Fee
56Load End Front
57Load End Back
58Internatinal Financial Reporting Standards
59United States Generally Accepted Accounting Principles
60Audit and Accounting Guide, Investment Companies
61American Institute of Certified Public Accountants
62 return
63 risk
64Uncertainty
65 Hilson & murray webester
66 Yates & stone
67 gottesman
68 morey
69 Menkhoff
—————

————————————————————

—————

————————————————————