طرح توجیه اقتصادی احداث سردخانه دو منظوره



فهرست
خلاصه طرح: 2
هزینه های سرمایه گذاری طرح : 3
پیشگفتار 4
مقدمه 4
ویژگیهای ساختمان سردخانه 10
توجیه اقتصادی طرح 13
الف) سرمایه گذاری ثابت 13
1- زمین 13
2- محوطه سازی 13
4- مشخصات کلی سردخانه 14
جمع کل سرمایه گذاری ثابت 17
ب) هزینه های جاری 18
جمع هزینه های جاری طرح 20
جمع کل سرمایه گذاری طرح 21

خلاصه طرح:

موضوع طرح : احداث سردخانه دو مداره (دومنظوره)
ظرفیت : 2000 تن
مواد اولیه مصرفی عمده : مرغ، گوشت، سوسیس و کالباس و میوه و تره بار
سرمایه گذاری کـل: 62/21711600 ریال ( 7/21میلیارد ریال)
اشتغال زایی : 35نفر
محل پیشنهادی اجرای طرح : استان چهارمحال و بختیاری – شهرکرد
دوره بازگشت سرمایه : سال
نرخ بازدهی سرمایه : %

هزینه های سرمایه گذاری طرح :

شرح هزینه ها
طرح موضوع تسهیلات

مبلغ انجام شده
مبلغ مورد نیاز
(میلیون ریال)
جمع
زمین مورد نیاز
–
5000
5000
محوطه سازی وساختمان
–
4000
4000
تاسیسات
–
1000
1000
تجهیزات و اثاثه اداری
–
500
500
ماشین آلات
–
5000
5000
وسایط نقلیه و حمل و نقل
–
1500
1500
هزینه های پیش بینی نشده
–
1000
1000
هزینه های قبل از بهره برداری
–
500
500
جمع سرمایه گذاری ثابت
–
5400
5400
سرمایه در گردش
–
10000
10000
جمع کل سرمایه گذاری طرح
–
–
33900

پیشگفتار
مطالعات امکان سنجی، مطالعات کارشناسی است که قبل از اجرای طرح های سرما یه گذار ی اقتصاد ی انجام می گیرد. در این مطالعات از نگاه بازار، فنی و مالی و اقتصادی طرح مورد بررسی و آنالیز قرار گرفته و نتا یج حاصل از آن به عنوان مبنایی برای تصمیم گیری سرمایه گذاران مورد استفاده قرار می گیرد. گزارش حاضر مطالعات امکان سنجی مقدماتی طرح ایجاد سردخانه اتمسفریک که این فعالیت نوعی خدمت محسوب می گردد. مطالعات حاضر در قالب متدولوژی مطالعات امکان سنجی تهیه گردیده است و مطابق متدولوژی فوق، ابتدا خدمت مورد مطالعه به طور دقیق معرفی شده و سپس بررس ی ها ی لازم روی بازار آن صورت خواهد گرفت و در ادامه مطالعات فنی در خصوص چگونگی ارائه خدمت و امکانات سخت و نرم افزاری مورد نیاز نیز شناسایی شده و در نهایت ظرفیت های اقتصادی و حجم سرما یه گذار ی مورد نی از برای اجرای طرح برآورد و ارائه خواهد شد تا با استفاده از آن سرمایه گذران و علاقه مندان محترم بتوانند کلیه اطلاعات مورد نیاز را کسب و در جهت انجام سرمایه گذاری اقتصادی با دید باز و مس یر شفاف اقدام نمایند.
امید است این مطالعات کمکی هرچند کوچک در راستای توسعه صنعتی کشورمان بعمل بیاورد.
در کشور ما و سایر کشورهای در حال توسعه و نیز کشورهای جهان سوم، در حالتی که کمبود عرضه کل در مقابل تقاضای کل کاملاً محسوس است، با این وجود، بخش قابل تو جهی از محصولات کشاورزی و فرآیند شده بر اثر مراقبت ناکافی اطز بین میرود. سازمانها و وزارتخانه های مربوط این مقدار را بین 25 تا 50 درصد از کل برآورد میکنند که بدین ترتیب شکاف بین عرضه و تقاضا بیشتر می شود . در صورت استفاده از امکانات مناسب و بجا مثل انبار و سردخانهها نه تنها با جلوگیری کردن از ضایعات غذا نیاز به کشت و داشت و برداشت محصول بیشتر برطرف میشود بلکه قیمت مواد اولیه و فرآیند شده هم تا اندازه قابل ملاحظهای کاهش خواهد یافت.
مقدمه
فعالیت انبارداری و سردخانه، هرچند به لحاظ ایجاد ارزش افزوده و اشتغال، دارای اهمیت چندان زیادی در اقتصاد کشورمان نیست، لیکن وجود آن از ضروریات میباشد. به طوری که امکانات این فعالیت را میتوان از جمله امکانات زیربنایی کشور در نظر گرفت گسترش کارخانجات و تولید مواد غذایی خام و فرآوری شده، عدم تطابق زمانی و مکانی مصرف و تولید داخلی کالاها، نداشتن انطباق زمان و ورود کالاهای وارداتی و زمان مصرف آنها (گندم، روغن)، تامین ذخیره نیازهای استراتژیک کشور، لزوم نگهداری بخشی از مواد و کالاهای مورد نیاز برای فرآیند خط تولید واحدهای اقتصادی، ویژگیهای نظام مبادلات داخلی و خارجی و … از جمله عواملی هستند که لزوم فعالیت انبارداری و سردخانه و اهمیت نسبی آن را در نظام عملکرد اقتصاد کشور نشان میدهد.
انبار، محلی برای نگهداری کالاها و مواد است. در صنعت بر ای نگهداری مواد اولیه کالاهای نیم ساخته، محصولات یک واحد تولیدی، قطعات یدکی دستگاهها و ماشینآلات و اجناس اسقاط و در تجارت به منظور نگهداری اقلام و کالاهای خریداری شده برای توزیع و فروش، از انبار استفاده میشود. نظر به این که اکثر مواد غذایی را نمیتوان در تمام مدت سال به طور تازه در اختیار داشت و یا در منطقهای بنا به شرایط اقلیمی و جغرافیایی نمیتوان نوع خاصی از ماده غذایی را تولید کرد و یا تولید ما بیشتر از مصرف در آن فصل است، انسان ناگزیر است مواد غذایی را به نحوی نگهداری نماید، تا در این صورت بتواند در زمان لازم آن را برای مصرف به کار ببرد بنابراین، لازم است ماده غذایی مذکور را از حمله حیوانات (مثل موش) و حشرات و موجودات ذربینی در امان نگه دارد. برای نگهداری این گونه مواد غذایی، چه به صورت خام و چه به شکل فرایند شده، از انبار و سردخانه استفاده میشود. بررسیهای به عمل آمده و آمارهای منتشر شده از سوی وزارت خانههای مربوط، نشان می دهد که 30 درصد از کل ماده غذایی در کشور ما به علت نبود امکانات مناسب نگهداری و فرآیند لازم از – حدود 50 بین میروند. چنانچه با روشهای مناسب، از جمله استفاده از انبار و سردخانه از ضایعات مواد غذایی جلوگیری به عمل آید میتوان افراد بیشتری از جامعه را غذا داد بدون آنکه زمین زیادتری زیر کشت برود و از طرف دیگر قیمت تمام شده مواد غذایی تا اندازه زیادی کاهش خواهد یافت. مردم علاقه دارند در تمام فصلها محصولات کشاورزی را با نازلترین قیمت و به بهترین وجه ممکن از نظر خواص ظاهری یا حفظ ارزش غذایی در دسترس داشته باشند. چون استفاده از سرما باعث حفظ دو خاصیت فوق میگردد. در نتیجه، جلب رضایت خریدار باعث بالا رفتن سطح مصرف خواهد شد . سرما را میتوان در تمام دوره تولید محصول مورداستفاده قرار داد و محصول را به نحو احسن نگهداری نمود و در زمان دلخواه به بازار عرضه کرد. انبار مواد غذایی را میتوان به دو دسته اصلی تقسیمبندی نمود، مواد غذایی بالای صفر درجه و پایین صفر درجه سانتیگراد. در انبارهای با درجه حرارت زیرصفر درجه کالاهای انجمادی فاسدشدنی از جمله گوشت، کره و … را نگهداری میکنند که درجه حرارت مذکور گاهی تا 32 درجه سانتیگراد زیرصفر میرسد. انبارهای بالای صفر را میتوان به دو دسته تقسیم نمود. مواد غذایی فاسدشدنی که لازم است در درجه حرارت سردخانهای بین صفر و 5 درجه سانتیگراد بوده مثل تخممرغ، انواع میوه و سبزی و دیگر درجه حرارت معمولی حدود 25 درجه سانتیگراد برای نگهداری انواع حبوبات و غلات. نکته قابل توجه در انبار و سردخانه و بالا و پایین نرفتن درجه حرارت آن و عدم تاثیر حرارت و رطوبت بیرون در درجه حرارت داخل انبار میباشد به صورتی که درجه حرارت نبای د از اندازه معینی که تنظیم شده است با تناوب 1± تغییر پیدا کند. نگهداری مواد غذایی به طریق سنتی در شکل خود از قدیمترین روشهای نگهداریست که در اکثر نقاط جهان رایج بوده است و هماکنون هم در بعضی نقاط دور افتاده و روستاهای ایران رواج دارد. این نکته گفتنیست که روشهای نگهداری مواد غایی به طریق سنتی، روش های بسیار ارزان و تقریباً بدون خرج و تجهیزات و ماشینآلات هستند.

جدول 1 – سرعت تنفس و فسادپذیری میوهها و سبزیها
سرعت تنفس (میلیگرم گاز کربنیک در کیوگرم در ساعت mnCO/kg/hr )

محصولاتی که سرعت بالایی در از دست دادن گاز کربنیک دارند و با مصرف اکسیژن در آنها سریع است فسادپذیرتر از سایر فرآوردهها هستند و زمان نگهداری آنها در شرایط معین اندک است. علاوه بر این قابلیت نگهداری یک محصول را میتوان با استفاده از درجه حرارت پایین و یا جو اصلاح شده افزایش داد که در این حالت سرعت تنفس کنترل میگردد. نسبت تنفسی یا RQ معیار کمی است که تغییرات راههای متابولیکی یا فعال شدن سیستمهای اکسید کنندگی غیرتنفسی را در بافت گیاهی نشان میدهد.
RQ : نسبتحجمی میزان گاز کربنیک تولید شده یک محصول را به مقدار اکسیژن جذب شده در یک زمان معین می باشد.
در مرحله بحرانی تنفس رسیدن میوهها که در جریان تنفس آنها اتفاق می افتد میزان RQ افزایش می یابد.
اگرچه سرعتهای تنفسی محصولات مختلف خیلی با هم فرق دارند ولی علت آن هنوز مشخص نشده است. تنفس ممکن است به علت انجام واکنشهای بیوشیمیایی باشد که در اثر صدمه دیدن بافت محصول، برداشت فرآورده و شرایط و تاریخچه هر اندام اتفاق بیفتد . در برخی از محصولات، مانند نخودفرنگی و ذرت شیرین، سوخت مواد قندی بسیار مهم است چون در عرض چند ساعت اولیه پس از برداشت، مقدار قابل توجهی از قند خود را از دست میدهند. در گیاهان، اصولاً تنفس اکسید شدن قندهای شش کربنی و تبدیل آنها به دی اکسید کر بن و آب به وسیله آنزیمها صورت میگیرد که در این واکنش انرژس هم تولید میشود. معادله شیمیایی ساده ای که در اثر تنفس به وقوع میپیوندد به این صورت خلاصه میشود:

به ازای مصرف 180 گرم (یک مولکول گرم) گلوکز، 192 گرم (6مولکول گرم) اکسیژن مصرف می شود و 264 گرم (6مولکول گرم) دی اکسید کربن و 108 گرم (6مولکول گرم) آب و 673 کیلو کالری انرژی تولید می گردد.
حرارت تولید شده بر اثر تنفس، باعث بالا رفتن دمای انبار می شود که نکته بسیار مهمی مورد نگهداری مواد غذایی، بخصوص سبزی و میوه میباشد. در این مورد باید اقدامات لازم را برای پایین آوردن دما انجام داد و آن را تحت کنترل کامل درآورد.
تغییرات شدت تنفس: در بسیاری از میوههای گوشتی و آبدار پس از برداشت و در مرحله ای از نگهداری، تنفس بافت افزایش مییابد که این پدیده کم و بیش با تغییر رنگ، طعم و بو و بافت محصول " میوههای کلایماکتریک " همراه است، میوههایی که دارای چنین افزایش تنفسی در حین نگهداری هستند نامیده میشوند . شروع نقطه بحرانی این افزایش تنفس همیشه مورد توجه بوده است چرا که این مرحله نشان دهنده شروع فساد بافت گیاهیست. اندازه افزایش شدت تنفس در میوه های مختلف متفاوت است و برخی از میوهها و حتی تمام سبزیها هیچ گونه تغییری در شدت تنفس خودشان پس از مینامند. هرچند برخی از " غیر کلایماکتریک " برداشت نشان نمیدهند، گروه اخیر از سبزیها و میوهها را میوهها ممکن است بحران تنفسی را با تاخیر، از خود نشان دهند.
جدول 2 – طبقه بندی میوههای خوراکی بر حسب تغییرات شدت تنفسی

تفاوت مشخصی در فعالیتهای م ت ابولیکی در گروه میوه و سبزی مذکور وجود ندارد، هرچند میوههای غیر کلایماکتریک پس از برداشت، به طور خیلی آهسته می رسند . اگرچه در اکثر وارینه ها دو پدیده نقطه بحرانی تنفس و رسیدن میوه با هم اتفاق میافتد، ولی رابطه بین این دو همیشه برقرار نیست. بافتهای ساقهها، ریشه و برگ برداشت شده معمولاً با شدت تاینی تنفس میکنند و با شروع اولین علایم فساد، میزان تنفس به تدریج کاهش مییابد. صدمات مکانیکی با تغییرات شدید درجه حرارت، مواد شیمیایی و عوامل پیولوژیک باعث فعالیت شدید تنفسی شده، روند شدت تنفس را در محصولات غیر کلایماکتریک تغییر میدهند.
کنترل تنفس: فرآیند تنفس در گیاهان، به طور قابل توجهی به درجه حرارت بستگی دارد . در محدوده درجه حرارت بافتهای زنده گیاه، هرقدر درجه ح رارت افزایش یابد شدت تنفس نیز اضافه میشود. کاهش درجه حرارت میوههای کلایماکتریک باعث به تاخیر انداختن شروع افزایش تنفس و همچنین میزان آن میشود.
فضای لازم و ساختمان: برای ساخت یک سردخانه یا انبار همانند ساخت یک کارخانه مواد غذایی، باید فضاهای پیشبینی شدهای را برای خود انبار، قسمت اداری، پارکینگ و … در نظر گرفت . با توجه به اهمیت موضوع زمان، ظرفیت تحویل و بارگیری باید به نحوی طراحی گردد که کامیونها در حداقل زمان ممکن عمل تخلیه و بارگیری را انجام دهند که این شاخصها تعیین کننده ار تفاع سقف انبار، مسیرهای حرکت کامیونها و ابعاد و محل قرار گرفتن درهای ورود و خروج و … خواهند بود. سکوهای بارگیری برای حرکت بالابرها، باید به اندازه کافی پهن باشند. عرض این سکوها معمولاً نباید کمتر از 7 متر باشد. علاوه بر این کنارها، درها و ستونها و از همه مهمتر، سیستمهای سرمازا و لولههای انتقال آنها، خطوط کابل های برق، چراغها و … باید به نحوی حفاظت شوند تا احیاناً در صورت برخورد با بالابرها، خطری بروز نکند. معمولاً با تمام پیشبینیهای لازم از نظر تامین فضای لازم، باید امکانات توسعه و پیشرفت در آیند ه را هم مدنظر قرار داد. بر این اساس معمولاً مساحت زمین مورد نظر برای احداث یک سردخانه 6 تا 10 برابر زیر بنای ساختمان آن خواهد بود.
در طراحی اتاقهای سرد، علاوه بر رعایت مشخصات فنی مربوط به اندازه آن ها، محل قرارگیری آنها را معمولاً در جهت مخالف تابش مستقی م آفتاب (سایه) تعیین می نمایند. اصول عمومی ساختمانسازی در سردخانهها به رغم، سطح نسبتاً زیادی که مورد استفاده قرار میگیرد، یک طبقه است . برهمین اساس با وجود این که زمین زیادی اشغال میشود، از میزان نفوذ گرما کاسته خواهد شد، یک طبقه بودن سردخانه مزایای زیادی دارد که از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
– روشنتر بودن ساختمان
– بلند انتخاب نمودن ستونها و دهانه های آنها
– امکان ساختمان ستزی بر روی خاکهای نرم و ضعیف
– حمل و نقل آسانتر وسایل مکانیکی و حمل بار و محصولات به وسیله آنها ( بالا برها )
با توجه به یک طبقه بودن سردخانهها، همواره برای افزایش ظرفیت و شرایط یکنواختتر داخلی، و نیز سهولت رفت و آمد، روشنایی و … از سقفهای بلند استفاده میشود. معمولاً داشتن اتاقهای کوچک و متعدد، مزیت خاصی برای یک سردخانه نیست . در عمل، ایجاد شرایط متعادل و مطلوب در یک فضای بزرگ، بهتر از ایجاد شرایط ایده آل در فضایی کوچک خواهد بود علاوه بر این که تغییرات جزیی در شرایط عمومی فضاهای بزرگ تفاوتهای با اهمیتی به وجود نخواهد آورد. یک طرح مناسب سردخانه، معمولاً دارای اتاقهای بزرگ است که این خود اولین قدم در جهت صرفهجویی در هزینههای ساختمانی به شمار می رود، زیرا بسیاری از درها و دیوارهای اضافی حذف میشوند؛ لوازم و دستگاههای سرد کننده و کنترل آنها سادهتر خواهند شد و در نتیجه، هزینههای جاری و سرمایهگذاری کاهش مییابد. داشتن اتاقهای بزرگ، کنترل دما و رطوبت نسبی را آسان ت کرده، زمینه استفاده بیشتر از فضای نگهداری را فراهم خواهد کرد.
ساختمان سردخانه: سردخانهها معمولاً از اسکلت آهنی یا بتون مسلح یا کف بتون آرمه ای ساخته میشوند. عموماً یک طبقهاند و امکان حرکت جرثقیلهای متحرک چرخدار یا بالابرها برای جابه جا کردن محصول در آنها به راحتی وجود دارد.
دیوارها، کف و سقف سردخانه باید به طور مناسب عایق بندی شده باشند . یکی از مسایل مهم ساختمانی انبارهای سرد و سردخانهها، سقف آنهاست که بهتر است شیب دار باشد تا هنگام دیفراست و یا بالا رفتن درجه حرارت آب ناشی از یخهای باز شده، روی غذاها چکه نکند . سقف های شیب دار (سوله ) امکان کابل کشی، کانالکشی و یا سایر تاسیسات داخل سردخانهها را راحتتر میکند. سطح داخل سردخانهها و انبارهای سرد باید از جنسی انتخاب گردد که بوی مواد انبار شده را به خود جذب نکند در غیر اینصورت، بوی یک محصول خاص به دیگری منتقل می گردد که به هیچ وجه مطلوب نیست. به همین دلیل، سطح داخلی سردخانهها و یخچال ها باید با فولاد ضدزنگ و یا موادی پوشانده شود که بو را به خود جذب نکند. برای فرآوردههای مختلف باید از اتاق های اختصاصی برای هر محصول استفاده نمود. اگر محصولی که وارد سردخانه میشود با محصولی که قبلاً در انبار بوده و اینک تخلیه شده است، از نظر بو و طعم ناسازگاری داشته باشد باید ابتدا عمل دیفراست را انجام داد و یخچال را کاملاً تمیز نمود تا بوی مواد قبلی به مواد جدید منتقل نگردد.
کف: زمین پیشبینی شده باید حداکثر فشار احتمالی وارد شده به واحد سطح را تحمل کند معمولاً کف باید طوری ساخته شود که یک بالابر با چهارتن بار را در حین حرکت بر روی خود تحمل کند . ساختمان باید ضد زلزله باشد و کف و دیوارهها، با ستونهای آهنی به هم وصل شوند. اختلاف سطح کف با محیط خارج نباید به گونهای باشد ک ه مشکلی برای رفت و آمد بالابرها به وجود آورد . معمولاً کف کارخانهها تا قطری معادل 15 سانتیمتر از بتون آرمه پوشانده شده است و در قسمت هایی که نیاز به استحکام بیشتر وجود دارد این ضخامت افزایش مییابد. برای جلوگیری از خوردگی کف بر اثر عوامل مختلف، به خصوص مو اد شوینده، اسیدها و مواد از لعابهای سیلیسی با ضخامت حداقل 5/0 سانتیمتر و با سایر انواع کاشی ها یا کف پوش های / قلیایی، مقاوم استفاده میکنند. شیب کف نیز از عوامل بسیار مهم، به خصوص در هنگام شست و شو که عموماً بین 1 تا 2 درصد خواهد بود.

ویژگیهای ساختمان سردخانه
دما: دما اساسیترین ویژگی هر سردخانه است. زیرا نگهداری در سرما در اصل کاهش درجه حرارت محصول در حداقل زمان ممکن و ثابت نگه داشتن آن در درجه حرارتهای تعیین شده برای محصولات مختلف است. کاهش درجه حرارت و حفظ آن در سردخانه ها باعث میگردد تا:
-1 تنفس و فعالیتهای متابولیک محصول پایین بیاید.
-2 پیر شدن محصول به دنبال رسیدگی و همینطور نرم شدن و تغییرات نامناسب بافت و رنگ آن، کاهش یابد.
-3 میزان تبخیر آب و پژمردگی محصولات کم شود.
-4 خسارات وارد شده به دنبال فعالیت کپکها، مخمرها و باکتریها، به حداقل برسد.
-5 رشد و نمو ناخواسته (مثل رشد جوانه در سیبزمینی) به میزان زیادی کاهش یابد.
اگر به دما به مثابه یک ویژگی اصلی در سردخانه اشاره کنیم، بدیهی ات که ثابت نگه داشتن آن، امکان بهرهور شدن از تاثیرات مثبت آن را به ما میدهد. هر محصولی برای خود یک درجه حر ارت مطلوب نگهداری دارد که تا محدوده بسیار ناچیزی کمتر یا بیشتر از آن را تحمل کرده، در درجه حرارتهای بالاتر و پایینتر، کیفیت نگهداری مطلوبی را نخواهد داشت.
ثبات درجه حرارت، اهمیت ویژهای دارد اما این ثبات باید با یکنواختی دما در تمام محیط سر دخانه همراه باشد. این یکنواختی، تنها با چرخش هوا با حجم مشخصی در واحد زمان، به دست میآید در صورتی که سرعت حجمی هوای ر گردش خیلی کم باشد درجه حرارت در سردخانه یکسان نیست و ممکن است اختلاف درجه حرارت در قسمتهای مختلف سردخانه زیاد شود. معمولاً اختلاف درجه ح رارت زیاد بین محصولات و هوای سردخانه در هنگام نگهداری میوهها و سبزیها عوارض نامطلوبی را به دنبال دارد که از جمله میتوان به تغییرات در رطوبت نسبی و مسایلی از این قبیل اشاره کرد که در جای خود به آن ها خواهیم پرداخت. در ابتدای ورود محصولات به سردخانه، معمولاً اختلاف درجه حرارت بین آنها و محیط زیاد است. بنابراین، هوا باید با سرعت بیشتری در بین محصولات به حرکت درآید و هنگامی که این اختلاف درجه حرارت به حداقل خود رسید میتوان از حداقل سرعت چرخش هوا استفاده کرد .
رطوبت نسبی: رطوبت نسبی، مقدار رطوبت موجود در واحد حجم هوا نسبت به مقدار رطوبتیست که در همان دما هوا را اشباع میکند. به بیان دیگر، از آنجا که رطوبت نسبی به صورت درصد بیان می شود می توان گفت رطوبت نسبی آن قسمت از ظرفیت رطوبت هوا بر حسب درصد است که اگر مقد ار بیشتری رطوبت به هوا اضافه شود ظرفیت رطوبتی هوا (در دمای مورد نظر) تکمیل خواهد شد و به بیان دیگر، به حالت اشباع یا رطوبت نسبی 100% خواهد رسید و در صورتی که مقدار بیشتری رطوبت به هوا اضافه شود، شاهد تشکیل قطرات شبنم بر روی دیوارهها ظروف و جعبههای مورد استفاده در بسته بندی میوه ها و سبزیها، معمولاً هنگام ورود به سردخانه خشک هستند. این امر، باعث کاهش رطوبت سردخانه می شود . در این موارد، از دستگاه تولید رطوبت که آب را به صورت قطرات بسیار ریز در سردخانه میباشد، استفاده میکنند.
عایقبندی: عایقبندی سردخانهها برای جلوگیری از اتلاف انرژی و امکان پایین آوردن درجه حرارت داخل تا صفر درجه، در سردخانههای بالای صفر و زیر صفر برای نگهداری در حالت انجماد، تعیین ،" عایق بندی " ضروریست. در اصل، پس از کاهش درجه حرارت مواد غذایی تا حد مورد نظر اصل کننده شرایط کار و نحوه نگهداری محصولات و کارایی سیستم خواهد بود. در طول زمان نگهداری در سرما یا انجماد سیستم تبرید به مقابله یا مقدار حرارت انتقال یافته از کف و دیوارهها می پردازد زیرا در چنین حالتی معمولاً نیازی به سرد کردن مواد غذایی نیست بلکه در واقع فرایند سرد نگاه داشتن انجام می گیرد . اگر سردخانه را به طور ساده، یک اختمان مستقل و یا دیوارههایی ساده در نظر بگیریم، انتقال حرارت از چهار دیواره، کف و سقف انجام میگیرد. مقدار حرارتی که از یک دیواره ساده در واحد زمان منتقل میگردد به چهار عامل اصلی سطح دیواره هدایت حرارتی، ضخامت دیواره و اختلاف درجه حرارت داخ ل و خارج بستگی دارد.
دیوارها، کف و سقف سردخانه همه باید عایقبندی شده باشند. معمولاً عایق بندی به این صورت انجام میگیرد که از قسمت خارجی سردخانه به ترتیب یک لایه از مواد نفوذناپذیر در برابر آب (غالباً از جنس رزینهای پلیمر)، سپس لایه عایق حدوداً به قطر 10 سانتی متر از جنس پشم شیشه، اسفنج پلیاستایرن و یا مواد مشابه و در نهایت، لایه ای دیگر از لایه اول و روی آن، روکش بتون همسطح پوشیده میشود. امروزه مصرف صفحات نفوذناپذیر در برابر بخار و عایق حرارتی که پیش ساخته و آماده هستند استفاده بیشتری دارد زیرا به راحتی به هم متصل میشوند و در هنگام ساخت اسکلت آهنی بسیار سریع و ساده میتوان آن ها را نصب نمود. البته این صفحات گران و قابل اشتغال هستند.
نور کالا: در بهداشت حرفهای، میزان شدت روشنایی دارای دو مقدار مشخص، هر دوسطح حداقل و پیشنهادی، برای تمامی واحده ای صنعتی، اداری، آزمایشگاهی و … است و با واحدهای متفاوتی اعلام گردیده است. از آنجا که نگهداری در سرما، اساساً فرایند نگهداری در شرایط نبود نور مرئی ست . بنابراین، محصولات در هنگام نگهداری، باید در حداقل نور ممکن و یا حتی تاریکی مطلق باشند . از طرف دیگر، میزان حرارت تولید شده به وسیله لامپهای مختلف، در حکم، بار حرارتی اضافیست که بر سیستم سرمازا تحمیل میگردد یا به بیان دیگر، بخشی از توان سیستم سرمازا، صرف خنثی کردن حرارت ناشی از منابع روشنایی میشود.
مواد سرمازا: همان گونه که از اساس عمل سیستمهای تولید سرما استنباط می شود مهمترین عامل در سیستم تولید برودت، مواد سرمازا یا مبرد هستند . این مواد باید دارای خصوصیات منحصر به فردی باشند تا امکان استفاده از آنها در یک سیستم تولید سرما وجود داشته باشد. به طور کلی هر ماده سرمازا باید دارای خصوصیات زیر باشد:
-1 نقطه جوش پایین
-2 گرمای نهان تبخیر زیاد
-3 تولید بخار متراکم
-4 غیرسمی بودن
-5 اشتغال ناپذیری
-6 سازگار با روغنهای صنعتی
-7 خورنده نبودن
-8 جداسازی از آب
دلایل برخوداری از خصوصیات مذکور، تقریباً واضح است . نقطه جوش پایین، باعث افزایش در سرعت تولید سرما و رسیدن به درجه حرارتهای هرچه کمتر خواهد شد. گرمای نهان تبخیر زیاد، حجم مایع سرمازای مورد استفاده را کاهش میدهد و می توان حجم کلی سیستم را کاهش داد . تولید بخار متراکم با دانسینه پایین، حجم دستگاههای فشرده کننده یا کمبرسور را کاهش می دهد و سازگاری با روغن هم به دلیل امکان اختلاط مواد سرمازا و روغن های صنعتی در دستگاه های مختلف، بخصوص کمپرسورهاست.
نگهداری محصولات مختلف در کنار هم و تاثیرات متقابل آنها
نگهداری محصولات مختلف در کنار یکدیگر در سردخانهها، از جنبههای مختلف، قابل ارزیابیست . یکی از این جنبهها، طبقهبندی مواد غذایی به گروه های خام و فرایند شده است به این معنی که عموماً سردخانههای مورد استفاده برای نگهداری مواد غذایی خام و فرایند نشده، از سردخانه هایی که برای نگهداری فراوردههای فرایند شده مورد استفاده قرار میگیرند، مجزا هستند. دلیل این امر، احتمال انتقال انواع آلودگیهای میکروبیست که در مواد خام و به دنبال آن در محیط نگهداری مواد خام، وجود دارد و حتی میتواند شامل انواع بیماریزا (به عنوان مثال در گوشت) باشد و تماس آن ها با مو اد غذایی فرایند شده که ممکن است تا هنگام مصرف تحت فرایندهای سالمسازی قرار نگیرند. آلودگی را به راحتی منتقل کرده، موجب ابتلای مصرف کننده به بیماری خواهد گردید. این مساله، هنگامی حادتر می شود که یک ماده غذایی خام با احتمال حضور عوامل بیماریزا به طور مستقیم یا غیرمستقیم، آلودگی خود را به ماده غذایی خام دیگری منتقل سازد که به طور طبیعی حامل عوامل بیماریزا نیست و ممکن است به همان صورت فرایند نشده مصرف گردد مثل انتقال میکروبهای بیماری زا از گوشت یا محیط نگهداری آن در سردخانه به میوهها و سبزی هایی که به طور همزمانو یا پس از تخلیه سردخانه، در آن محیط نگهداری میگردند. مساله دیگر، انتقال بو از محصولی به محصول دیگر در شرایط نگهداری هم زمان است که این انتقال به صورت غیرمستقیم از طریق سطوح داخلی سردخانه نیز امکانپذیر است. مثل انتقال بوی میوه به گوشت و… در چنین شرایطی، به رغم سالم بودن محصول، به دلیل داشتن بوی غیرطبیعی، مصرف ناشدنی است و از چرخه مصرف حذف میگردد.

توجیه اقتصادی طرح
الف) سرمایه گذاری ثابت
1- زمین
متـراژ ( متر مربع )
هزینه واحد ( هزارریال )
هزینه کل ( میلیون ریال )
5000
1000
5000
2- محوطه سازی
ردیف
شــرح
مقدار
مترمربع
هزینه واحد (هزارریال)
هزینه کل (میلیون ریال )
1
2
3
4
5
تسطیح ، خاکبرداری و آماده سازی زمین
پی کنی وپی ریزی محیط زمین کارخانه
دیوارکشی با ارتفاع 2 متر و بلوکی
درب ورودی
پارکینگ و فضای سبز وروشنایی

5000
3000
750
30
500
100
1000
1500
10000
1000
500
3000
1125
300
500
جـــمـــع
5425

3- ساختمانها: ( فضای مورد نیازجهت چیدن عوامل تولید عامل اصلی تعیین کننده مساحت و سطح زیربنای هر واحد تولیدی است . درواحد طرح ریزی شده بسته بندی مواد غذایی چیدمان ماشین آلات ، فضای مورد نیاز دپوی مواد اولیه و محصول نهایی خصوصا در نظرگرفتن فضای اداری رفاهی و خدماتی و درکنارآن توجه به امر توسعه فضای سبز عوامل تعیین کننده معرفی شده اند به ترتیب اهمیت طراحی، موارد در نظر گرفته شده برای تعیین میزان مساحت وسطح زیربنا در هر بخش به قرار جدول زیر می باشد.)

ردیف
نوع ساختمان
مشخصات ساختمان
زیربنا (مترمربع)
هزینه واحد (هزار ریال)
هزینه کل (میلیون ریال )
1
2
3
4

انبار پالت ها
سالن تولیدو آزمایشگاه
اداری و سرویس
نگهبانی و تاسیسات
اسکلت فلزی
اسکلت فلزی
اسکلت بتنی
اسکلت بتنی

500
2100
300
100

10000
11250
12500
26000

5000
23625
3750
2600

جمع
34975

4- مشخصات کلی سردخانه
این سردخانه به صورت 4 اتاق با ظرفیت 500 تن می باشد و مشخصات کلی آن به صورت زیر است:
تعداد اتاق
4
ظرفیت هر اتاق (تن)
500
توان مورد نیاز هر اتاق (اسب بخار)
50
ارتفاع هر اتاق (متر)
8
مساحت هر اتاق (متر مربع)
250
مساحت کل سردخانه (متر مربع)
1000

5- ماشین آلات مورد نیاز
دراینقسمتکلتجهیزاتوماشینآلاتاصلیموردنیازواحدسردخانهباظرفیت2000تندرسال ارزیابیگردیدهودرنهایتکلهزینهموردنیازجهتخریداریآنهامشخصشدهاستکهبرایناساس قیمتتجهیزاتاصلیبراساسپرفرماخذشدهاست

ردیف
شـــــرح
تـعداد
هزینه واحد
(میلیون ریال)
هزینه کل
(میلیون ریال)
1
یخچال ویترینی بزرگ
10
1400
14000
2
موتور برق اضطراری
1
200
200
3
یخچال معمولی
5
850
4250
4
پالت
700
5/0
350
5
قالب
600
3/0
180
6
دستگاه پرس
1
2300
2300
7
دستگاه بسته بندی
1
3500
3500
جمع

24780

6- تاسیسات
ردیف
شــرح
هزینه کل (میلیون ریال)
1

2
3
4

5
6

حق انشعاب برق 3فاز، خرید کابل و تابلوهای برق و ترانس، نصب چراغهای صنعتی داخل سالن و روشنایی محوطه اداری و سیم های مربوطه
ژنراتور برق اضطراری
حق انشعاب آب و لوله کشی
سیستم سرمایش و گرمایش(شامل بخاری صنعتی یک دستگاه و بخاری خانگی جهت ساختمان اداری و نگهبانی3 دستگاه وکولربه تعداد 3 دستگاه)
سیستم پیش تصفیه فاضلاب و پمپاژ آن
سیستم اطفای حریق(جعبه های آتشنشانی و کپسولهای پودر و گاز)

2000

500
500
500

750
750
جــــمــــع
5000

7- وسایل حمل و نقل داخل و خارج کارخانه ( ارقام به میلیون ریال)

ردیف
شـــــرح
تـعداد
هزینه واحد
(میلیون ریال)
هزینه کل
(میلیون ریال)
1
نیسان یخچال دار
3
700
2100
2
لیفتراک برقی 5 تنی
3
1000
3000
3
کامیون یخچال دار
3
1500
4500
جمع

9600

8- هزینه های قبل از بهره برداری میلیون ریال
ردیف
شـــرح
هزینه کل
1
2

3
4

5
تاسیس و ثبت شرکت
هزینه تهیه طرح، مشاوره، اخذ مجوزها ، دفترخانه، و هزینه های کارشناسی
هزینه آمــوزش پرسنل (2 % کل حقوق سالانه)
هزینه راه اندازی تولید آزمایشی

دستمزد نگهبان در دوره ساخت

100
100

200
200

400
جــــــمـــــع
1000

جمع کل سرمایه گذاری ثابت
شـــرح
هزینه ( میلیون ریال )
زمـین
محوطه سازی و ساختمان ها
ماشین آلات
وسایط نقلیه و حمل و نقل داخل کارخانه
تاسیسات
تجهیزات و اثاثه اداری
هزینه های قبل از بهره برداری
5000
40400
24780
9600
5000
100
1000
جــــمــــع
81380
پیش بینی نشــده ( معادل 5 % اقلام فوق )
4069
جمـــــع کل
85449
ب) هزینه های جاری
1- خرید مواد اولیه مصرفی
براساس برنامه تولید ، متوسط ظرفیت ماشین آلات و نوع محصول تولیدی ، نوع ومیزان مواد اولیه سالانه مصرفی تعیین می گردد.
ردیف
شـرح مواد مصرفی
مصرف سالانه
هزینه واحد (میلیون ریال)
هزینه کل
(میلیون ریال)

مقدار
واحد

1
2
3
4
5

خریدمرغ
میوه و تره بار
خریدگوشت
سوسیس و کالباس
سلوفون و چاپ
3000
1000
1000
500
5

تن
تن
تن
تن
تن

12
5
50
35
1

36000
5000
50000
17500
5
جــــمــــع
108505

2- حقوق و دستمزد
( برای تعیین نیروی انسانی مورد نیاز وهزینه های مربوط به حقوق ومزایای سالیانه هر یک از آنها برآورد انجام شده براساس محاسبه نیروهای مورد نیاز هربخش و قسمت های مختلف آن، درجه تخصص و کارایی آنها ومزایای قانونی صورت گرفته است جهت محاسبه حقوق و دستمزد سالیانه 32 ماهانه درنظر گرفته شده است. 12 ماه حقوق ، یک ماه مرخصی ، یک ماه پاداش ، و23% حق بیمه سهم کارفرما )

ردیف
شــرح
تعداد – نفر
حقوق ماهانه
حقوق کل(سالیانه)
1
2
3
4
5
6
7
مدیر طرح
تکنیسین فنی
کارمند مالی و اداری
راننده
کارگر ساده
انباردار
نگهبان
1
1

1
17

12
2

2
15
10
6
6
5/5
8
7
480
320
192
3264
2112
512
224
جـــمــــع کل
35
–
7104

3- هزینه تعمیر و نگهداری
ردیف
شـــرح
ارزش دارایی
نرخ
هزینه کل
1
2
3
4
5
ساختمان و محوطه سازی
تاسیسات
ماشین آلات
وسایط نقلیه و حمل و نقل داخل کارخانه
تجهیزات و اثاثه اداری
54250
5000
2344
150
100
2%
5%
5%
10%
10%
1085
250
2/117
15
10
جــــــمـــــــع
2/1477

4- استهلاک
ردیف
شـــرح
ارزش دارایی
نرخ
هزینه کل
1
2
3
4
5
ساختمان و محوطه سازی
تاسیسات
ماشین آلات
وسایط نقلیه و حمل و نقل
تجهیزات و اثاثه اداری
54250
5000
2344
150
100
10%
12%
10%
10%
10%
5425
600
4/234
15
10
جــــــمـــــــع
4/6284

5- سوخت و انرژی
شـــرح
واحد
مصرف سالانه
هزینه واحد (ریال)
هزینه کل(میلیون ریال)
برق
بنزیـن
آب
کیلووات ساعت
لیتر
متر مکعب
1920000
40000
122000
7210
10000
6000
32/1384
40
2/73
جــــــمـــــــع
52/1497

جمع هزینه های جاری طرح
شـــرح
هزینه ( میلیون ریال )
مواد اولیه و نهاده های تولید
حقوق و دستمزد
نگهداری و تعمیرات
استهلاک
سوخت و انرژی
108505
7104
2/1477
4/6284
13/2027
جــــمــــع
73/125397
پیش بینی نشــده ( معادل 5 % اقلام فوق )
89/6269
جمـــــع کل
62/131667

جمع کل سرمایه گذاری طرح
شـــرح
هزینه ( میلیون ریال )
سرمایه ثابت
سرمایه در گردش
85449
62/131667
جمـــــع کل
62/217116