تیروئید

غده تیروئید و بیماری های آن

فهرست
اناتومی
وظیفه
هورمون های تیروئیدی
اعمال متابولیک هورمون های تیروئیدی
اعمال فیزیولوژیک هورمون های تیروئیدی
تنظیم ترشح هورمون های تیروئیدی
اختلالات غده تیروئید
عوار پرکاری تیروئید در بارداری
درمان پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید در کودکان
انواع کم کاری تیروئید
علائم کم کاری تیروئید
درمان کم کاری تیروئید
انواع تیروئیدیت
کم کاری مادرزادی تیروئید

غده تیروئید THYROID GLAND
غده تیروئید بلافاصله در زیر حنجره در دو طرف و جلو نای واقع شده است

یکی از بزرگترین غدد درون ریز می باشد و بطور طبیعی 20-15 گرم در افراد بالغ وزن دارد

آناتومی
غده تیروئید پروانه ای شکل بوده و در قسمت عرضی حنجره در جلو گلو قراردارد.
این غده جزء بزرگترین غدد اندوکرین بوده که از دو لوب تشکیل شده است.
وزن آن حدود بیست و پنج گرم بوده و اندازه آن در خانم ها بزرگتر است.
در قسمت مرکزی دارای ایسموس (تنگه) بوده که سبب اتصال دو لوب تیروئیدی به یکدیگر می گردد. ممکن است گاهی لوب سومی هم به شکل هرمی از ایستموس یا دو لوب اصلی دیگر بیرون بزند.
واحدهای تشکیل دهنده غده تیروئید آسینوس یا فولیکول بوده که در قسمت مرکزی آن پروتئین های کلوئیدی را داریم که خود به عنوان انباری به منظور ذخیره هورمون تیروئید می باشدو دارای چهار عملکرد اصلی می باشند:
جذب و انتقال ید،
ساخت و ترشح تیروگلوبین،
اتصال ید به تیروگلوبین به منظور ساخت هورمون های تیروئیدی و
ترشح هورمون تیروئید به دستگاه گردش خون.

ید موجود در خون توسط غده تیروئید به دام می افتد.
TSH باعث افزایش این روند می شود.
ید به دام افتاده اکسید شده و با مولکول تیروگلوبولین ترکیب می شود.
در نهایت با ترکیب ید و اسید آمینه تیروزین هورمونهای تیروئیدی به فرم T3و T4 تولید می شوند.
تیروئید از نمای پشت
غدد پاراتیروئید

وظیفه غده تیرویید:
کار غده تیرویید تنظیم سوخت و ساز بدن و رشد انسان است
تنظیم آب و الکترولیتها
به طور کلی با عملکرد تمامی سیستم ها به خصوص مغز، اعصاب و قلب رابطه مستقیم دارد و مهم ترین وظیفه آن تاثیر روی سیستم سوخت و ساز بدن است
غده تیروئید دوهورمون مهم تری یدو تیرونین ( T3 ) و تیروکسین ( T4 ) را می سازد که در رشد و نمو سلولهای جنینی و همچنین تنظیم متابولیسم بدن در بالغین نقش بسیار دارند.
غده تیرویید، ید را از مواد غذایی گوناگون به دست می آورد و درخود انبار می کند و سپس هورمون T4 را می سازد.

هورمون های تیروئیدی:

T4 [تترایدوتیروزین] که به مقادیر بالا ترشح می شود. از سلولهای فولیکولار

T3[تری یدوتیرونین] که بیشترین فعالیت را داراست.

RT3[تری یدوتیرونین معکوس] که کمترین فعالیت را دارا می باشد.

کلسیتونین که موجب افزایش رسوب کلسیم در بافت استخوانی می گردد. از سلولهای پارافولیکولر

هورمون های تیروئید (T3 و T4 ) از آمینواسید تیروزین مشتق می شوند. بخش اصلی T3 موجود در خون از تبدیل T4 بهT3 در بافت های محیطی مانند کبد، کلیه ها و جفت پدید می آید. البته بافت هایی مانند مغز و هیپوفیز نیز می توانند T4 را به T3 تبدیل کنند، اما T3 حاصل وارد خون نمی شود و اثر خود را در همان بافت ها بر جای می گذارد . به طور کلی، 80 درصد T3 موجود در خون در کبد و 20 درصد آن در تیروئید ساخته می شود. افزایش میزان سوخت وساز پایه اثراصلی هورمون های تیروئیداست. این هورمون ها سوخت وساز قندها و چربی ها را افزایش می دهند. آن ها باعث افزایش ساختن پروتئین نیز می شوند. بنابراین هورمون های تیروئید برای رشد طبیعی ضروری هستند.

اعمال متابولیک هورمونهای تیروئید:
تحریک متابولیسم کربوهیدراتها
افزایش جذب گلوکز از روده
تشدید گلیکولیز
تشدید گلوکونئوژنز
تحریک متابولیسم چربیها
افزایش لیپولیز
افزایش غلظت اسیدهای چرب آزاد
کاهش مقدار کلسترول –فسفولیپید-تری گلیسرید بدلیل ترشح کلسترول در صفرا و دفع آن در مدفوع
افزایش سنتز پروتئین ها
اثر سینرژیست با هورمون رشد در رشد بدن

افزایش دمای بدن

افزایش ساخت ATP توسط میتوکندری ها

افزایش متابولیسم (آنابولیسم و کاتابولیسم) بصورت افزایش مصرف اکسیژن در اکثر بافتها

افزایش فعالیت پمپ سدیم-پتاسیم

تسریع رشد بدن، تکامل سیستم عصبی و میلینه کردن نورونها)کرتینیسم)

در سیستم عصبی مرکزی و عضلات:افزایش اعمال مغزی و عضلانی(شخصیت عصبی و مضطرب و نگران با لرزشهای عضلانی)

در گوارش:افزایش اشتها و حرکات گوارشی(اسهال و یبوست)

اعمال فیزیولوژیک هورمونهای تیروئیدی:

در هیپوتیروئیدی اعمال مغزی آهسته است(کاهش جریان خون و متابولیسم گلوکز)
هورمونهای تیروئیدی اثرات بارزی بر تکامل مغز دارند. بخشهایی از سیستم عصبی که بیش از همه تحت تاثیر قرار می گیرد :
رشد قشر مغز و مخچه
تشکیل سیناپس
میلین سازی
مهاجرت نورونها
سهم در تشکیل عقده های قاعده ای
سهم درتشکیل حلزون گوش داخلی

تنظیم ترشح هورمونهای تیروئیدی
تولید وترشح هورمون های تیروئیدی را هورمون تحریک کننده ی تیروئید (TSH یا تیروتروپیناز هیپوفیز قدامی ) تنظیم می کند.
خود هورمون محرک تیروئید (TSH) از غده ی هیپوفیز ترشح می شود و ترشح آن با هورمون آزادکننده ی تیروتروپین یا TRH افزایش می یابد که در هیپوتالاموس ساخته می شود.
سوماتوستاتین و بازخورد هورمون های تیروئیدی، اثراتTSH را کاهش می دهند.
هورمون های تیروئید نیز با اثرگذاشتن بر هیپوتالاموس می توانند ترشح TRH را کاهش دهند.
سرما یک محرک قوی برای آزاد سازی TRH است. این اثر از تحریک مراکز هیپوتالاموس برای کنترل دمای بدن ناشی می شود.
هیجانات و اضطراب موجب کاهش حاد در ترشح TSH می شود.
افزایش هورمون تیروئید در مایعات بدن بصورت فیدبک منفی ترشح TSH را کاهش می دهد.

اختلالات غده تیروئید:

عوارض ناشی از اختلالات تیروئید به صورت کم کاری یا پرکاری بروز می کند.

پرکاری تیروئید یا hyperthyroidism:
پرکاری تیروئید عبارت است از فعالیت بیش از حد طبیعی غده تیروئید
در نتیجه این فعالیت بیش از حد، تولید هورمون های تیروئید (تیروکسین) افزایش می یابد.
تیروئید بسیار فعال است و تیروکسین خیلی زیاد تولید می کند که
درصورت شدت آن به آن تیروتوکسیکوز می گویند.
شایعترین نوع پرکاری تیروئید، بیماری گریوز نامیده می شود. یک بیماری خود ایمنی که در آن بدن پادتن هایی تولید می کند. این پادتن ها تیروئید را وادار به تولید تیروکسین بیشتری می کنند.
پرکاری تیروئید، بزرگسالان 50-20 ساله و عمدتاً زنان را گرفتار می کند.

علایم پرکاری تیروئید:
علائم عمومی: کاهش وزن سریع علی رغم افزایش اشتها و حتی مصرف زیاد غذا. البته در افراد مسن ممکن
است افزایش وزن دیده شود. تعریق بیش از حد، ضعف عضلانی، لرزش (بخصوص دستها) و تنشهای غیرارادی
(خصوصاً در دستان و انگشتان)، افزایش حساسیت و تحریک پذیری نسبت به گرما و احساس گرما یا داغی
علائم عصبی: بی حوصلگی و تحریک پذیری شدید، کاهش تمرکز، ایجاد حالات و تنش های عصبی، اظطراب و نگرانی و
بی قراری قابل توجه و اختلال خواب.
علائم قلبی: تند، نامنظم و کوبنده بودن ضربان قلب و افزایش ضربان قلب و تپش قلب به دنبال انجام کارهای معمول، افزایش
فشار خون.
علائم چشمی: مشکلات بینایی و دو تا دیدن و بیرون زدگی غیر طبیعی کره چشم یا اگزوفتالمی.
علائم موضعی تیروئید: گواتر یا بزرگ شدن غده تیروئید.
علائم گوارشی: تغییر حرکات طبیعی روده بزرگ، اسهال و گاهی یبوست.
علائم پوستی: خارش پوست و ریزش مو.

علایم پرکاری تیروئید:
اضطراب،
تپش قلب،
کاهش وزن،
افزایش اشتها،
بی خوابی،
عدم تحمل گرما،
اسهال، اختلالات قاعدگی
در اشخاص مبتلا به بیماری گریوز چشمها بطور غیرعادی بیرون می زنند ( اگزوفتالمی ) و پوست ساق پا ورم می کند.

 
عوارض پر کاری تیرویید در بارداری:

*احتمال بروز زایمان زودرس
*بالارفتن احتمال سقط خود به خودی
*مرگ داخل رحمی جنین
*متولد شدن نوزاد نارس
*متولد شدن نوزاد با وزن کم
*بروز نارسایی قلب مادر
*احتمال پره اکلامپسی (فشار خون بارداری و مسمومیت بارداری)

علل پرکاری تیروئید:
تومور خوش خیم در تیروئید
یک گواتر مولتی ندولر از قبل موجود
گواتر سمی ندولر: غده تیروئید دارای توده های زیادی (ندول) می شود و باعث افزایش تولید هورمون های تیروئید می گردد.
گره سمی (ندول داغ): این ندول ها به طور خودکار عمل می کنند و توانایی تنظیم شدن توسط TSH را از دست می دهند و غالبا مقدار زیادی هورمون تیروئید را تولید می کنند. درمان شامل ید رادیواکتیو می باشد.
در موارد نادر، تیروئید می تواند بر اثر یک عفونت ویروسی که به آن تیروئیدیت می گویند پرکار شود. این بیماری که التهاب تیروئید است می تواند باعث آزاد شدن تیروکسین ذخیره شده، شود.

درمان پرکاری غده تیرویید:
سه راه درمانی وجود دارد: * درمان دارویی و داروهای ضد تیروئید: این داروها از ساخته شدن هورمونهای تیروئید جلوگیری می کنند که نهایتاً
سبب از بین رفتن علائم بیماری ظرف 6 تا 8 هفته می شوند.
رایج ترین داروی ضد تیروئید متی مازول

درمان با ید رادیواکتیو: ید رادیواکتیو که سلول های تیرویید را به طور انتخابی نابود می سازد

جراحی: خط سوم درمان ، جراحی است. این روش برای کسانی که مفید است که گواتر بزرگ دارند
بویژه اگر مشکلاتی برای بلع و تنفس ایجاد کند. برداشتن غده تیروئید توسط جراحی سبب متوقف شدن تولید بیش از اندازه هورمونهای تیروئید می شود، در بیشتر بیماران، مصرف داروهای جایگزین هورمونهای تیروئید پس از این شیوه لازم می باشد.

تبدیل پرکاری تیرویید به کم کاری تیرویید

فردی که گواتر سمی دارد ممکن است که خود به خود تبدیل به کم کاری تیرویید شود چون پرکاری وکم کاری تیرویید نوعی بیماری خودایمنی هستند که دراثر اختلال در سیستم ایمنی بدن ایجاد میشوند
بنابراین گاهی ممکن است دراثر درمان هایی که برای این دو نوع بیماری استفاده میشود سیستم ایمنی بدن تغییر وضعیت دهد وپرکاری به کم کاری یا کم کاری به پرکاری تبدیل شود
هشتاددرصد کسانی که ید مصرف میکنند پرکاری به کم کاری تبدیل میشود
درروش عمل جراحی نیزقسمت عمده ی بافت تیروئید برداشته میشود تاپرکاری ازبین برود

پرکاری غده تیرویید در کودکان :
با افزایش فعالیت غده تیروئید، علائم و نشانه هایی در کودکان همانند بزرگسالان بروز می کند.
می توان تپش قلب کودکان را حتی زمانی که او در حال استراحت است حس کرد و
به میزان فعالیت او (بی قراری و پرتحرکی، عدم توانایی در بخواب رفتن) توجه نمود.
نشانه رشد سریع این کودکان، کوچک شدن لباسهای آنان است که باید مورد توجه والدینشان قرار گیرد.
در هنگام پرکاری غده تیروئید یک و یا بیش از یکی از علائم عصبانیت، کج خلقی و زودرنجی، اختلال خواب، افزایش تعریق، عدم تحمل گرما، کاهش وزن غیر منتظره، چشمان بیرون زده، خیره نگاه کردن، گواتر، تپش قلب سریع، افزایش اشتها، افزایش حرکات دودی روده، دستان گرم و مرطوب و لرزش انگشتان در این افراد دیده می شود.

درگیری چشمی در بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید:
بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید نوعی درگیری چشمی هم خواهند داشت که در حدود ‪ ۱۰۰‬درصد موارد در پاتولوژی دیده می شود.
تمام بیمارانی که پرکاری تیروئید و به دنبال آن درگیری چشمی ناشی از آن را دارند باید در فواصل معین جهت معاینات چشمی و به ویژه کنترل فشار داخلی چشم به چشم پزشک مراجعه کنند. در درگیری چشمی ناشی از پرکاری تیروئید تمام قسمت های چشم شامل پلک ها، ترشح اشک، سطح چشم، فشار داخلی چشم، عضلات چشم و عصب بینایی درگیر می شوند. بالا ماندن فشار داخلی چشم برای مدت طولانی موجب تخریب فیبرهای عصبی و در نتیجه افت دید و در نهایت کوری می شود.
فشار داخلی چشم در ‪ ۲۰‬درصد این بیماران بالا است که این رقم شمار بسیار بالایی است
با توجه یافته های حاصل از این مطالعه و اثر مخرب بالا بودن فشار داخلی چشم بر بینایی به تمامی
بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید توصیه می شود که به فواصل معین جهت معاینات چشمی و به ویژه کنترل فشار داخلی چشم به پزشک متخصص مراجعه کنند.

کم کاری تیروئید
هیپوتیروئیدیسم: کم کاری تیروئید و کاهش ترشحات آن است که میتواند از یک بیماری خود ایمنی یا کمبود ید در رژیم غذایی ناشی شود.
واژه گواتر به معنی بزرگ شدن غده تیروئید است که در کم کاری تیروئید با تحریک مداوم TSH و تولید مقادیر عظیمی تیروگلوبولین در داخل فولیکول های تیروئیدی ایجاد می شود.

هیپو تیروئیدی اولیه و مرکزی
نوع اولیه: هیپوتیروئیدی تیروئیدی
بیش از 95 درصد موارد کم کاری تیروئید
علت اصلی بیماری به اختلال عملکرد در غده تیروئید

نوع ثانویه: هیپوتیروئیدی هیپوفیزی
کم کاری تیروئید مربوط به اختلال هیپوفیز

نوع ثالثیه: هیپوتیروئیدی هیپوتالاموسی
کاهش ترشح TSH ناشی از کاهش تحریک توسط TRH

علایم هیپوتیروئیدی
خستگی
خواب آلودگی مفرط
کندی شدید عضلات
کندی ضربان قلب
کاهش برونده قلب
کاهش حجم خون
افزایش وزن
یبوست
کندی ذهن
کاهش رشد مو
صدای کلفت
ظاهر پف آلود

کم کاری شدید تیروئید باعث:
کاهش دمای بدن
کاهش ضربان قلب
اضافه وزن
موها نازک شده
صورت بیمار ظاهری بی روح و بی احساس پیدا می کند
یبوست مداوم
سرعت صحبت کردن کند می شود
کم کاری پیشرفته تیروئید:
دمانس
افزایش سطح کلسترول
افزایش آترواسکلروز ، بیماری عروق کرونر، نارسایی بطن چپ

27

مشکلات ایجاد شده توسط بیماری کم کاری تیرویید:

کم کاری تیرویید باعث اختلال در تخمک گذاری در تخمدان ها میشود
ریسک سقط را افزایش می دهد
به همین دلیل کم کاری تیرویید حتما باید درمان شود مخصوصادر خانم هایی که ناباروری دارند
اگر کم کاری تیرویید در دوران بارداری زود تشخیص داده شود ودرمان شود هیچ گونه عارضه ای روی جنین نمیگذارد ولی اگر بیماری دیرتشخیص داده شود یاتشخیص داده نشود یادوز دارو کافی نباشد ممکن است روی جنین تاثیرات خفیفی بگذارد و ده نمره از ضریب هوشی نوزاد کاسته شود
کم کاری تیرویید میتواند در طول زمان تشدید شود ونیاز به دارو افزایش پیداکند چون با تغییر سیستم ایمنی بدن تخریب بافت تیرویید زیاد شده است

عوارض کم کاری تیرویید در دوران بارداری :

زایمان زود رس
سقط جنین به خصوص در 3ماهه اول بارداری
جدا شدن زودرس جفت
زجر جنین
مرگ جنین درون رحم
احتمال تولد نوزاد نارس
احتمال تولد نوزاد کم وزن
احتمال پره اکلامپسی
افزایش میزان سزارین
بروز اختلالات شناختی و عصبی در جنین
خون ریزی بعد از زایمان
پاره شدن زود رس کیسه آب جنین

اغمای میگزدم
شدیدترین و پیشرفته ترین مرحله کم کاری تیروئید
بیمار دچار هیپوترمی شده و فاقد هوشیاری است
این حالت ممکن است به دنبال خواب آلودگی فزاینده ایجاد شود
و به طرف استوپور و سپس اغما پیشرفت کند
در موارد تشخیص داده نشده کم کاری تیروئید ممکنه به دنبال ابتلا به عفونت، بیماری سیتمیک، یا مصرف داروی خواب آور و مخدر دچار این عارضه شوند
منجر به کاهش فعالیت تنفسی، تهویه ی ناکافی کیسه های هوایی و اغما می شود
30

درمان کم کاری تیروئید
داروی لووتیروکسین (که باعث افزایش سطح سرمی T3 به طور موقت می شود )
به صورت قرص با یک درمان تک دوز روزانه داده می شود که بسته به میزان TSH تجویز می شود.
به طور مثال در بیمارانی که عملکردتیروئید تقریبا صفر است روزانه 100 تا 150 میکروگرم یا در بیمارانی که زیر 60 سال دارند و نشانه های بیماری قلبی در آنها دیده می شود دوز لووتیروکسین 50 تا 100 میکروگرم است.
هدف نهایی این درمان رسیدن به حد نرمال TSH است که اگر 2 یا 3 سال طبیعی بود و تغییری نکرد نیازی به ادامه درمان نیست.

تیروئیدیت
التهاب غده تیروئید
سیر آن حاد، مزمن، تحت حاد
32

تیروئیدیت حاد
اختلال نادری
عفونت غده تیروئید توسط باکتریها، قارچ ها، مایکوباکتریوم و انگل ها
استافیلوکوک ها از جمله طلائی شایعترین علت تیروئیدیت حاد
این عفونت باعث
درد و تورم در ناحیه ی قدامی گردن، تب، دیسفاژی ، تغییر تون صدا می شود
در معاینه ممکنه گرمی، قرمزی، حساسیت غده تیروئید مشخص شود
داروهای ضد میکروبی
جایگزینی مایعات
اغلب موقتی ولی در درصد کمی اختلال دایمی

33

تیروئیدیت تحت حاد
ممکنه تیروئیدیت گرانولوماتوزی تحت حاد یا تیروئیدیت بدون درد (تیروئیدیت خاموش)
اختلال التهابی غده
در زنان 40 تا 50 سال شایع
به صورت تورم بدون درد در ناحیه قدامی گردن بروز می کند
حدود یک تا دو ماه ادامه می یابد
خود به خود و بدون هیچ عارضه ای بهبود می یابد
این شکل از التهاب غده به دنبال عفونت های دستگاه تنفسی اتفاق می افتد
34

علایم
میالژی
فارنژیت
تب خفیف
خستگی
بزرگی تیروئید به صورت قرینه
علایم پرکاری تیروئید(از علایم شایع این بیماری )
درمان:
هدف: کنترل التهاب
تسکین درد با استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
عدم استفاده از ASA (در صورت پرکاری تیروئید )
35

تیروئیدیت مزمن (بیماری هاشیموتو)
تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن هم نامیده می شود
بیشتر در زنان سنین 30 تا 50 سال
تشخیص آن براساس وجود التهاب در نمونه بافتی تیروئید
این نوع فاقد درد، تب، علایم فشاری می باشد
عملکرد تیروئید طبیعی یا کمتر از طبیعی است
تیروئیدیت مزمن در صورت عدم درمان سیری آهسته و پیش رونده دارد
در نهایت منجر به کم کاری تیروئید می شود
36

درمان:
هدف:
کاهش اندازه غده تیروئید
پیشگیری از بروز کم کاری تیروئید
در صورت کم کاری تیروئید جایگزینی هورمون تیروئید
در صورت تداوم علایم فشاری : انجام جراحی

37

کم کاری مادرزادی تیرویید

کم کاری تیروئید در نوزادان:
در نوزادان ممکن است کم کاری تیروئید به صورت مادرزادی ظهور کند.
هورمون تیروئید برای کارکرد و نمو طبیعی مغز در جنین و نوزاد حیاتی است.
عدم تشخیص کم کاری تیروئید و درمان به موقع این بیماری در روزهای اولیه عمر (و حداکثر در چند ماه اول زندگی نوزاد) و ادامه کم کاری تیروئید سبب اختلال شدید در رشد ذهنی و جسمی و عقب افتادگی ذهنی و اختلالات بدنی فرد می شود که به آن کریتینیسم (Cretinism )می گویند.
بچه هایی که در سنین بالاتر دچار کم کاری تیروئید می شوند ممکن است رشدشان به طور ناگهانی متوقف شود. در صورتی که درمان با هورمون های تیروئید دیر آغاز شود ؛اختلال در رشد ذهنی و یادگیری برای همیشه باقی می ماند.
بنابراین گسترش برنامه های غربالگری در همه کشورها ضروری است.

تاثیر هورمون تیرویید بر جنین:
در دوران بارداری نیاز بدن به هورمون تیرویید نسبت به قبل افزایش می یابد و هستند افرادی که پیش از بارداری مشکلی نداشته اما در طول بارداری به دلیل افزایش نیاز بدنشان دچار کم کاری یا پرکاری پرکاری تیرویید میشوند.
البته ممکن است همه ی علایم تیرویید در بارداری بدون بروز کم کاری یا پر کاری تیرویید آشکار گردد.در این حالت این بیماریها جزو عوارض حاملگی محسوب میگردد و ارتباط خاصی با کم کاری و پر کاری تیرویید نخواهند داشت.
میزان کم هورمون تیرویید زایمان را دشوار و طولانی میکند
در طول سه ماه اول بارداری جنین وابستگی کامل به هورمون های تیروییدی دارد.این هورمون ها باید از جفت عبور کرده و به جنین برسند.
بعد از پایان سه ماه اول بارداری غده ی تیرویید جنین،شروع به فعالیت نموده و هورمون تیرویید را تولید می نمایند.
پس از این تا انتهای بارداری جنین برای تولید هورمون تیرویید نیازمند ید می باشد که از طریق مادر به اوانتقال می یابد.

علایم بیماری کم کاری مادرزادی تیرویید کدام است؟
متاسفانه در 90 درصد موارد این بیماری در اوایل نوزادی، هیچ علامتی وجود ندارد و به همین خاطر غربالگری برای کم کاری تیرویید انجام می گیرد
علائم کم کاری مادرزادی تیروئید غیراختصاصی هستند و بندرت درروزهای اولیه پس از تولد تشخیص داده میشوند
مهمترین علائمی که درنوزادان مبتلا به کم کاری تیروئید دیده میشود ، عبارتند از :
ادم درنوزادان ، مک زدن ضعیف ،
شیرنخوردن به مقدار کافی ، پوست خشک
اتساع شکم ، کبودی در انگشتان دست و پا ، مشکلات زجر تنفسی ،
وزن نگرفتن، کاهش فعالیتهای نوزاد ،
زردی که طول کشد، بچه هایی که زیاد می خوابند و کم گریه می کنند،
بچه هایی که فتق نافی دارند نوزادانی که یبوست دارند،
نوزادانی که درجه حرارتشان خیلی پایین است،
نوزادانی که حالت صدای آنها بم می باشد و گریه های خش یا حالت خفگی دارند و
به طور کلی اختلال رشد بارز و قوی دارند

تشخیص کم کاری مادرزادی تیروئید
بهترین روش تشخیص این بیماری درنوزادان گرفتن چند قطره خون از پاشنه پای نوزادان در3 تا 5 روز اول تولد میباشد .

یکی از اثرات خیلی مخرب کم کاری تیرویید در نوزادان، عقب ماندگی ذهنی می باشد.
متاسفانه به علت شدت ضایعات، معمولا در همان سال اول تولد علامت های کم کاری مادرزادی تیرویید خود را نشان می دهند

عوامل ایجاد کننده کم کاری مادرزادی تیرویید کدام است؟

در کشورهایی که ید کم می باشد، یکی از دلایل کم کاری مادرزادی تیرویید، کمبود ید می باشد،
ولی اکنون با توجه به این که در بسیاری از کشورها به نمک مصرفی، ید اضافه می کنند (از جمله در کشور ایران)، شایع ترین علت کم کاری تیرویید در نوزادی، تشکیل نشدن غده تیرویید -کمبود آنزیم های سازنده هورمون- عدم وجود هورمون تحریک کننده تیروئید و ….

معمولا نوزادان دختر دو برابر بیش تر از نوزادان پسر به این بیماری مبتلا می شوند.
اگر در خانواده ای سابقه کم کاری غده تیرویید به اضافه گواتر (بزرگی غده تیرویید) وجود
داشته باشد احتمال تکرار این بیماری در بچه های دیگر نیز وجود دارد.

درمان کم کاری مادرزادی تیروئید:

خوشبختانه، اگر این بیماری زود تشخیص داده شود، درمانش فقط با خوردن قرص خوراکی لووتیروکسین انجام می گیرد که بر اساس وزن نوزاد، پزشک مقدار مصرف این قرص را تعیین می کند
بهترین زمان درمان این بیماری روز های اول تولد به خصوص تا شش هفتگی می باشد.
وقتی که زمان درمان به تعویق بیفتد ضریب هوشی نوزاد کم می شود.
و هرچقدر که درمان زودتر شروع شود ضریب هوشی به حد طبیعی نزدیک تر خاهد شد.
به عنوان مثال اگر درمان را بعد از 3 ماهگی شروع کنیم در نتیجه ضریب هوشی طبیی را نخواهیم داشت مگر اینکه کم کاری مادر زادی تیرویید خیلی شدید نبوده باشد.
موارد شدید کم کاری مادرزادی تیرویید یا درمان بعد از 3 ماهگی نوزاد منجر به عقب ماندگی ذهنی میشود.
در نتیجه عقب ماندگی ذهنی و اختلال در رشد از مهمترین عوارض عدم درمان به موقع در این بیماری می باشد.