تکیه بیگلربیگی کرمانشاه

به نام ایزدپاک
پروژه مرمت
موضوع:تکیه بیگلربیگی(خانه حیدری)
استاد:جناب دکترسجادزاده
گردآورندگان:ساراناصریه،ماندانامرادی

آن قصر که جمشیددراوجام گرفت آهوبچه کرد و روبه آرام گرفت بهرام که گورمی گرفتی همه عمر دیدی که چگونه گوربهرام گرفت ابرآمدوبازبرسرسبزه گریست بی باده گلرنگ نمی باید زیست این سبزه که امروز تماشاگه ماست تاسبزه خاک ماتماشاگه کیست

کرمانشاه
نهمین شهر پرجمعیت ایران و یکی از کلانشهرهای ایران و مرکز استان کرمانشاه می باشد که
دارای جمعیتی بالغ بر ۷۸۴٬۶۰۲ نفر و مساحت ۹۳٬۳۸۹٬۹۵۶ متر مربع است. شهر کرمانشاه
بزرگترین و پرجمعیت ترین شهر، در منطقهٔ مرکزی غرب ایران است.
کرمانشاه از شهرهای تاریخی و فرهنگی ایران به شمار می رود و پیدایش آن به قرن چهارم
میلادی باز می گردد و از آن دوران تا حمله اعراب به ایران به عنوان دومین پایتخت ساسانیان
مورد توجه حکومت بود. اوج شکوفایی کرمانشاه بعد از اسلام، در قرن یازدهم میلادی یعنی
دوران سلجوقیان بود؛ زمانی که این شهر به عنوان مرکز فرمانداری ایالت کردستان در غرب
خاورمیانه برگزیده شد. با گذشت یازده قرن از حملهٔ اعراب به ایران، این شهر در دوران قاجار
مجدداً شکل شهر نشینی خود را باز یافت و به دلیل قرارگرفتن در تقاطع دو محور شمال به
جنوب و شرق به غرب و نیز همجواری با کشور عراق و واقع شدن بر سر راه شهرهای
زیارتی کربلا و بغداد از اهمیت بسیاری برخوردار است. این شهر در جنبش مشروطه سهمی به
سزا داشت و در جنگ جهانی اول و دوم به تصرف قوای بیگانه در آمد و پس از پایان جنگ
تخلیه شد. همچنین این شهر در جنگ ایران و عراق، خسارات زیادی دید.
شهر کرمانشاه از شمال به کوه فرخشاد، از شمال غربی به کوه طاق بستان و از جنوب به سفید
کوه ختم می شود و یکی از شاهراه های ارتباطی شرق و غرب و قدیمی ترین راه عبور از ایران به میان رودان است.
شهر کرمانشاه دارای اقلیم معتدل کوهستانی است. در قرن چهارم میلادی شهر کرمانشاه که در
آن دوران روستای خوش آب و هوایی بود به عنوان دومین اقامتگاه سلطنتی ساسانیان انتخاب
شد. در دوران ساسانیان باغ های بزرگی در این منطقه ساخته شد و تا مدت ها مکان تفریحی
شاهان ساسانی بوده است.

اقلیم کرمانشاه
آب و هوای نیمه خشک با تابستان نسبتآ گرم و زمستانهای همراه باریزش برف و باران و میزان متوسط بارندگی درسال 461 میلیمتر است
(میانگین از سال 1974 تا 1980 میلادی).
روزهای یخبندان در سال
حدود 80 روز می باشد (میانگین از سال 1354 تا 1373).
از نظر
 زلزله خیزی شهر کرمانشاه و منطقه بروی خط زمین لرزه (با خطر
 نسبی بالا) قرار دارد، و ارتفاع از سطح دریا 1410 متر می باشد.

-1موقعیت بنا بافت قدیم- بافت جدید -2تاریخچه بنا -3موقعیت فعلی اثر -4نوع بهره برداری اثر (قبلی، فعلی) -5مشخصات بنا -6طبقه همکف -7طبقه فوقانی -8نما، پلان، برش -9قوسها (پنج اُ هفت) -10الحاقیات بنا -11کفسازی بام و محوطه سازی -12کفسازی داخل بنا -13تزیینات آجرکاری و در و پنجره -14آسیب های وارده به بنا در سالهای گذشته -15عوامل تخریب به وسیله مردم (ساکنین) -16 رفع آسیب تاًسیساتی -17طرح مرمت طزح پیشنهادی -18 طزح پیشنهادی
عناوین

موقعیت بنا
 تکیه بیگلربیگی در مرکز شهر کرمانشاه، حدودآ در 1 کیلومتری میدان آزادی (کوروش سابق) به سمت خیابان مدرس(سپه سابق) روبه روی مسجدجامع واقع شده است. .در سال 1309 ه.ق بنای این تکیه به همت مرحوم عبد الله خان فراش باشی ملقب به بیکلربیگی شروع و عملیات ساختمانی ان در سال 1315 ه.ق به اتمام رسید بافت این منطقه به عنوان یکی از قدیمی ترین بافت های کرمانشاه محسوب می شود.

موقعیت بنادرخیابان مدرس(سپه سابق) بافت جدیدشهر

موقعیت بنادرمحله وخیابان مذکور

تاریخچه بنا
تکیه بیگلربیگی دربافت قدیمی شهرکرمانشاه،درخیابان مدرس(سپه سابق)مقابل مسجد جامع قراردارد.ساخت این تکیه درسال1309ه.ق توسط مرحوم خادم الحسین ”عبداله خان فراش باشی“ازمقامات مشهورومتنفذ کرمانشاه دردوره قاجار شروع وعملیات ساختمانی آن درسال1315ه.ق به اتمام رسید،همچنین تزیینات گچبری وآینه کاری آن درسال1326تکمیل شد.
تکیه بیگلر بیگی دارای سه ورودی است. ورودی اصلی آن در جهت جنوب شرق قرار دارد.ورودی دیگر تکیه از طریق کوچه بن بست جبهه ی شمالی است.از طریق این ورودی میتوان به فضاهای مسکونی ضلع شمالی تکیه دسترسی پیدا کرد. ورودی سوم در جبهه ی جنوب غرب است .
پس از سردرورودی فضای هشتی قراردارد.در دیواره های این فضاطاقچه هایی ایجادشده وسقف آن بارسم بندی های آجری تزیین شده است.درضلع شمالی هشتی،درگاه چوبی وجودداردکه ازطریق آن می توان وارد خانه های وابسته به تکیه شد.پس ازهشتی دالان نسبتا درازی قرارداردکه به حیاط اصلی تکیه منتهی می شود.سقف دالان نیزباتزیینات معقلی مزین شده است.درضلع جنوبی دالان،دودرگاه چوبی ایجادشده است وازطریق آن می توان به خانه های جبهه جنوبی تکیه دسترسی یافت.
این اثر در گذشته به عنوان تکیه و حسینیه استفاده می شد.در سال 1381 به سازمان میراث فرهنگی اهدا شد و تبدیل به موزه ی خط شد . در این موزه مجموعه ای ازاثارخوشنویسا نی چون میر عماد کلهر و… نسخ خطی تاریخی و نیز عکس های صد سال اخیر تاریخ کر مانشاه و… به نمایش گذاشته شده است.

خانه حیدری
خانه حیدری از خانه های متعلق به تکیه بوده که در سال های گذشته به مالکیت خانواده حیدری درآمده وازتکیه جداشده.این بخش از تکیه ازطریق راهرویی که پس ازورودی درضلع شمالی هشتی قراردارد دسترسی داشته،وکاربری آشپزخانه داشته که هنوزقسمتی ازکاشی های هفت رنگ آن باقیست.

نوع بهره برداری اثر
قبلی:آشپزخانه (مهمانسرا، اسطبل)

فعلی:مالکیت شخصی،استفاده مسکونی

این بنا شامل دو طبقه می باشد(همکف واول)،دسترسی همکف از داخل حیاط وازداخل همکف به وسیله تعداد11پله به طبقه اول دسترسی دارد.همکف شامل:یک اتاق خواب،پذیرایی،نشیمن وآشپزخانه،که ورودی حمام ازداخل آشپزخانه می باشد. طبقه اول شامل دواتاق خواب ویک راهرو می باشد،این طبقه از طریق یک تراس به پشت بام قسمت قدیمی ساختمان راه دارد. درداخل حیاط یک انباری وجود دارد که درگذشته مسیر دسترسی از داخل هشتی تکیه بوده است. ساختمان دارای یک زیرزمین نیز بوده که در زیر اتاق طبقه همکف واقع شده.سرویس بهداشتی نیزداخل حیاط قراردارد.

پلان ها
اتاق خواب
پذیرایی
نشیمن
آشپزخانه
حمام
انباری
w.c
دسترسی ازهشتی(درگذشته)
پلان همکف

اتاق خواب
اتاق خواب
تراس
پلان طبقه اول وبام همکف
A
A

خواب
خواب
خواب
پذیرایی
نشیمن
زیرزمین
برشA-A
پلان زیرزمین

تزیینات(قوس ها)
قوس پنج اُ هفت تند(باربر)

الحاقیات بنا
طبقه بالا که شامل اتاق های خواب می شود به بنای اصلی اضافه شده است.

کف سازی بام

کف سازی حیاط

کف سازی داخلی

تخریب به وسیله مردم(ساکنین)
این قسمت قبلادیوار قرارداشته که توسط ساکنین تخریب شده.

طرح مرمت

بام به صورت سرتاسری ویک دست ایزوبام شده وارزش وزیبایی گنبدها به طورکل از بین رفته

پیشنهاد:بام حداقل باید شبیه بام تکیه مرمت شود.

کف پوش حیاط وداخل بنا باید متناسب با ساختمان اصلی تکیه باشد.

آسیب شناسی تاسیساتی

قرارگیری نا مناسب کولرباعث آسیب رسانی به بافت سقف ونفوذرطوبت میشود.

جای گذاری نامناسب هواکش ولوله بخاری وعبورآن ازداخل گنبدهاباعث آسیب رسانی جدی به بافت آنهاشده.

نمونه های مرمت شده

طرح پیشنهادی

بنا،بارضایت ومجاب کردن مالک باتوجه به وجهه فرهنگی،ارزشی وهمگانی بودن اثرتوسط سازمان میراث فرهنگی خریداری شده ودوباره به ساختمان تکیه الحاق شود،وساختمان مذکورباتوجه به تاریخ کهن وپربارمردم کرمانشاه وکرد، به بوم شناسی،مردم شناسی و….ساکنین همجوارطاقبستان اختصاص یابد.

باتشکرازبذل توجه شما
تابستان90