ترازنامه



ترازنامه، بیلان یا صورت وضعیت مالی یکی از صورت‎های مالی اساسی است که وضعیت مالی یک شخصیت حسابداری (شخصیت گزارشگر) را در یک زمان مشخص نشان می دهد.
ترازنامه معمولاً در پایان یک دوره مالی تهیه می گردد. در ترازنامه سه قلم اطلاعاتی دارایی، بدهی و سرمایه مشخص می گردد.
ترازنامه به زبان ساده مشخص می نماید که یک موسسه چه میزان دارایی دارد: زمین، ساختمان، اثاثه، وجه نقد در صندوق و… همگی میزان دارایی موسسه را نشان می دهند. بدهکاران به شرکت نیز جز دارایی های شزکت محسوب می گردند. زیرا بدهکاران نیز در نهایت با پرداخت پول به صندوق شرکت و یا پرداختهای از نوع دیگر (چک و…) موجب افزایش دارایی شرکت می گردند.
از طرفی در ترازنامه میزان بدهی سازمان نیز مشخص می گردد. هر سازمان ممکن است به افراد مختلف بدهی داشته باشد (حساب بستانکاران) و یا موسسه ممکن است با صدور چکهای مختلف اسناد پرداختنی مختلفی داشته باشد. خلاصه اطلاعات بدهی موسسه و در نهایت سرمایه تشکیل موسسه نیز در قسمت بدهیهای ترازنامه مشخص می گردد. علت امر این است، که شرکت همواره به صاحب سرمایه بدهکار می باشد. در حقیقت بدهی و سرمایه دیون یک موسسه را به افراد حقیقی یا حقوقی دیگر مشخص می کند.
ترانامه بر اساس اصل زیر استوار است:
دارایی = بدهی + سرمایه به این اصل، معادله اصلی حسابداری می گویند.

سرفصل های کلی حسابداری :
دارائی بدهی ها سرمایه درآمد هزینه برداشت
دارایی ها : تمامی اموال وحقوق متعلق به صاحب موسسه را دارایی گویند.انواع :1-دارایی جاری 2- دارایی ثابت(مشهود)3- دارایی غیرثابت(غیرمشهود)
دارایی های جاری : به دارائی هایی می گویند که یا پول نقد می باشند یا زودتر به پول نقد تبدیل می شوند .انواع :
موجودی نقد و بانک موجودی کالا موجودی ملزومات بدهکاران اسناد دریافتی حسابهای دریافتی پیش پرداختها
موجودی نقد و صندوق و بانک : به کلیه موجودیهای نقدی اعم از سکه و اسکناس صندوق و بانک گویند . صندوق در شرکت وجود دارد اما برای بانک می بایست یک حساب بانکی در یکی ازشعب بانکها ایجاد کنند.
موجودی کالا : کالاهایی که شرکت به قصد خرید و فروش تهیه می کند .
موجودی ملزومات(اداری): وسیله هایی که برای مصرف شرکت تهیه می شودکه مصرف آنها(عمرمفیدآنها)کمترازیکسال می باشدمانند لوازم التحریر.
بدهکاران : کسانی هستند که می بایست به شرکت وجه نقد پرداخت کنند . حسابی که در آن طلب موسسه از اشخاص یا موسسات دیگر نگهداری شود را حساب بدهکاران گویند که در این حساب فروش کالا و انجام خدمات به صورت نسیه ثبت می شود.
اسناد دریافتنی : شامل سفته ها و اسنادی است که در قبال طلب موسسه از بدهکاران دریافت می شود.
حسابهای دریافتنی معاملات : گاهی موسسات طلب خود و دریافت سفته را جداگانه ثبت نمی کنند ( یعنی از حساب بدهکاران و اسناد دریافتنی استفاده نمی کنند و این دو حساب را ادغام کرده و در حسابی بنام حسابهای دریافتی معاملات ثبت می کنند .)
پیش پرداخت ها: هزینه هایی که مربوط به دوره ها یا ماه های بعدی باشد اما قبل از پرداخت از آن استفاده می شود مثل پیش پرداخت اجاره.
دارایی ثابت: اقلامی با عمر بیش از یک سال که بصورت طبیعی غیرمنقول و غیرنقدی می باشندو به قصد خرید وفروش خریداری نشده اند. به علت اینکه مستقیماً درجریان عادی فعالیت های مالی موسسه مورد استفاده قرار نمی گیرند، فروخته نمی شود ودچار تغییرات عمده نمی شوند اما به علت ارتباط با دارائی شرکت و نقش در سودآوری ، بهای تمام شده آنها اندازه گیری می شود .انواع داراییهای ثابت :
زمین : به تمامی زمین های متعلق به شرکت گویند .
ساختمان و آپارتمان : این حساب کلیه ساختمانهای متعلق به موسسه به عناوین مختلف مثل محل اداری ، انبار و فروشگاه را شامل می شود .
ماشین آلات : کلیه ماشین آلاتی که برای بکار گیری در تولید کالا خریداری شده است را گویند.
وسائط نقلیه : کلیه وسائطی که شرکت برای حمل ونقل کالا و ….. تهیه کرده است.
اثاثه اداری : شامل وسایل مختلفی که شرکت برای مصرف تهیه کرده است و مدت مصرف (عمر مفید آنها) بیشتر از یکسال می باشد مانند میز و صندلی .
دارائیهای غیرمشهود : داراییهایی که قابل دیدن نمی باشد، اما برای صاحب موسسه سود مالی دارد مانند حق اختراع و اکتشاف ، حق سرقفلی(حق سرقفلی عبارتست از حق استفاده و یا اجاره داشتن محلی که برای مغازه های پررونق و محله های پرجمعیت شناخته شده است و به منظور فروش کالای بیشتر و انجام کارهای مهمتر به دارنده آن داده می شود ولی چون کنترلی نداریم حساب باز نمی کنیم )
بدهی ها : عبارتند از حقی که سایر اشخاص و موسسات نسبت به داراییهای موسسه دارند .انواع : بدهی جاری یا کوتاه مدت/ بدهی ثابت یا بلند مدت
بدهی جاری(کوتاه مدت):بدهیهایی هستندکه مدت پرداخت آنهاکمترازیک دوره مالی می باشدانواع:اسنادپرداختنی/بستانکاران/حسابهای پرداختنی/ پیش دریافتها.
اسناد پرداختنی : شامل سفته هایی که شرکت در قبال بدهی خود به بستانکاران صادر می کند.
بستانکاران : مانده حساب بستانکاران حاکی از تعهداتی است که ناشی از خریدهای نسیه می باشد .
حسابهای پرداختنی:گاهی اوقات شرکتها بجای بستانکاران واسناد پرداختنی ازحسابهای پرداختنی استفاده مینمایندکه مربوط میشودبه خریدهای نسیه موسسه.
پیش دریافتها: هرگاه موسسه وجهی ازمشتریان دریافت کندکه هنوز برای آنها خدماتی انجام نداده است وجه دریافتی در حساب پیش دریافتها ثبت می شود.
بدهی ثابت(بلند مدت): بدهیهایی هستندکه سررسیدپرداخت آنها (روزپرداخت بدهی)بیشترازیکسال باشد،مثل:اوراق قرضه/دیون رهنی/وام بلندمدت بانکی .
اوراق قرضه: اگر شرکت تعهد کاری را داده باشد اما سرمایه شرکت کفاف انجام کارها را نکند ناگزیرمی بایست از سرمایه افراد دیگر کمک گیرد ، بین افراد برگه هایی را توزیع می کند و در قبال صدور هر برگه سودی به آنها می دهد که این برگه ها به نام اوراق قرضه در بین حسابها آورده می شود .
دیون رهنی: طلبی را که موسسه در قبال داشتن محل کار می بایست به صاحب آن محل پرداخت کند .
وام بلندمدت بانکی: پول هایی که شرکت از بانکها و موسسات وام دهنده دریافت می کند که مدت پرداخت این وام ها بیشتر از یک دوره مالی می باشد.
سرمایه : عبارتست از حقی که صاحب موسسه نسبت به دارایی های موسسه دارد.
درآمد : کلیه دریافت هایی که موسسه درقبال خدمات انجام شده در یافت می کند.
هزینه ها : شامل بهای اشیاء و خدماتی که برای تحصیل درآمدمورد نیاز می باشدمثل هزینه حمل ونقل ، هزینه اجاره، هزینه بیمه، هزینه آگهی، هزینه حقوق.
برداشت : به مبالغی گویندکه صاحب موسسه برای مصارف شخصی خود از داراییها برداشت می کند.

یکی از شیوههای اصلی تحلیلگران مالی در ارزیابی شرکتها، استفاده از صورتهای مالی آنهاست. تحلیلگران صورتهای مالی یک
شرکت را میگیرند و با اقدامات مقایسه اقدام به تجزیه و تحلیل آنها میکنند. در تجزیه و تحلیل شرکتها سعی میشود وضعیت
سود آوری، ریسک مالی، وضعیت تولید و فروش ، وضعیت بدهی و حاشیه سود شرکت به طور کامل بررسی گردد. ذینفعان شرکت
اعم از سهامداران، بستانکاران و افراد طرف معامله با شرکت میتوانند با استفاده از تجزیه و تحلیلهای انجام شده بر روی صورتهای
مالی یک شرکت خود را در وضعیت مناسبی با آن قرار دهند. اگر ریسک مالی شرکت بالا باشد سهامداران ممکن است اقدام به
فروش سهام خود کنند و یا بستانکاران سعی میکنند اعتبار کمتری به شرکت بدهند و یا در مقابل وضعیت بستانکاری خود
بازدهی بیشتری را طلب کنند.
انواع تجزیه و تحلیل صورتهای مالی *
تجزیه و تحلیل صورتهای مالی به دو گروه تجزیه و تحلیل افقی و تجزیه و تحلیل عمودی تقسیم میشود.
الف) تجزیه و تحلیل افقی:
این نوع تجزیه و تحلیل، اطلاعات صورتهای مالی را برای چند دوره مالی بر مبنای اطلاعات سال پایه بیان میکند و موفقیت در
هر دوره مالی با مقایسه اطلاعات سنوات قبل بررسی میشود و خود به دو دسته صورتهای مالی مقایسهای و بررسی روند تقسیم
میشود .
1) صورتهای مالی مقایسهای:
به تجزیه و تحلیل صورتهای مالی در دو دوره متوالی اطلاق میشود، تحلیلکنندگان مالی تغییر مطلق ارقام صورتهای مالی و
همچنین درصد تغییر از یک سال به سال دیگر را محاسبه میکنند، بدین ترتیب اطلاعات جامعتری از صورتهای مالی استخراج
میشود.
2) بررسی روند:
در این بررسی روند اقلام مهم مندرج در صورتهای مالی با مبنای قراردادن سال پایه بررسی میشود به همین دلیل
واحدهای تجاری در اغلب موارد ارقام مقایسهای برای دورههای متوالی 5 تا 10 ساله را ارایه میکنند تا مقایسههای بیشتری انجام
پذیرد. این تجزیه و تحلیل اهمیت بیشتری از تحلیل صورتهای مالی مقایسهای در دو دوره متوالی دارد، زیرا دورهها بیشتر روند
ارقام را بهتر منعکس میکند، تغییر از یک دوره مالی به دوره مالی بعد ممکن است الزاماً بخشی از یک روند کلی محسوب نشود
زیرا ممکن است این تغییر در شرایط غیر عادی اقتصادی با وقوع چند رویداد غیر مکرر ایجاد شده باشد، مثلاً افزایش قابل ملاحظه
در سود هر سهم سال جاری ممکن است ناشی از فروش اوراق بهاداری باشد که چند سال قبل خریداری شده است، که در سالهای
آتی تکرار نگردد لذا مقایسه سود خالص در یک دوره 5 ساله ممکن است این حقیقت را که افزایش سود در سال جاری در روال
عادی عملیات نبوده است آشکار نماید .

در تجزیه و تحلیل صورتهای مالی هنگامی که از درصدیابی استفاده میشود باید توجه داشت که اگر ارقام سال پایه
کوچک باشد تغییرات آتی ماندهها از نظر درصدی بسیار بزرگ جلوه خواهد کرد، در اینصورت بهتر است از تغییرات ریالی ارقام
استفاده شود، مثلاً هزینه بهره در سال 1376 نسبت به سال 1372 به 261 % رسیده است که علت آن کوچک بودن مبلغ هزینه
بهره در سال 1373 است.
ب) تجزیه و تحلیل عمودی:
در تجزیه و تحلیل عمودی تمام اطلاعات مندرج در یک صورت مالی نسبت به ارقام همان صورت مالی بررسی میشود و
به دو گروه صورتهای مالی استاندارد و تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی تقسیم میشود .

1) صورتهای مالی استاندارد:
در این نوع تجزیه و تحلیل تمام اطلاعات مندرج در یک صورت مالی خاص بعنوان درصدی از یک رقم شاخص از همان صورت
مالی بیان میشود برای مثال در صورت سود و زیان تمام اقلام بر حسب درصدی از فروش بیان میشوند یا در ترازنامه بعنوان
درصدی از جمع دارائیها بیان میشوند.

صورت سود و زیان استاندارد شده تا حدود زیادی به سوالات مطروحه در بخش قبلی پاسخ میدهد برای مثال
کاهش در سود خالص سال 1376 ناشی از افزایش در بهای تمام شده کالای فروش رفته، افزایش هزینههای عمودی اداری و
افزایش در هزینههای بهره است. هنگامی که صورتهای مالی بیش از یک دوره استاندارد میشود باید در مقایسه ارقام استاندارد
احتیاط کرد. برای مثال هزینه بهره سال 1 ، 1375 % فروش است و در سال 2 ، 1376 % فروش است، نمیتوان ادعا کرد که هزینه
بهره در سال 1376 دو برابر شده است مفهوم استانداردکردن صورتهای مالی سنجش روابط بین ارقام صورتهای مالی در یک دوره
است و نباید این اجزاء بعنوان یک روند بررسی شوند.
2) تجزیه و تحلیل نسبت های مالی:
روابط دو یا چند رقم از یک صورت مالی را تجزیه و تحلیل نسبت های مالی گویند که امروزه بطور گستردهای مورد
استفاده قرار میگیرد . معمولاً نسبتهای مالی برای ارزیابی چهار جنبه از عملیات محاسبه میشوند . این چهار جنبه عبارتند از:
1) نقدینگی
2) فعالیت
3) اهرم مالی
4) سود آوری

نسبت های نقدینگی : 
این نسبتها به استفادهکنندگان کمک میکند که بنیه مالی شرکت را در پرداخت بدهیهای کوتاهمدت در سررسید
ارزیابی کنند و به دو گروه تقسیم میشود .
1. نسبت جاری:
این نسبت که نسبت سرمایه درگردش نیز نامیده میشود از تقسیم دارائیهای جاری به بدهیهای جاری بدست میآید و به
عنوان یک شاخص توانایی تادیه تعهدات کوتاهمدت از محل دارائیهای جاری بشمار میرود.

1. نسبت آنی (سریع) :
یکی از مشکلات نسبت جاری درجات متفاوت تبدیل به نقدینگی دارائیهای جاری است جهت رفع این مشکل از نسبت دیگری
بنام نسبت سریع یا آنی استفاده میشود. این نسبت از تقسیم دارائیهای سریع بر جمع بدهیها بدست میآید، دارائیهای سریع شامل
وجوه نقد و بانک، اوراق بهادار کوتاهمدت و حسابهای دریافتنی است، اقلامی همچون موجودی کالا، پیش پرداختها در محاسبه
این نسبت لحاظ نمیشود تا بستانکاران و اعتباردهندگان کوتاهمدت بهتر بتوانند نقدینگی واحد تجاری را در بازپرداخت بدهیها

ارزیابی کنند.

نسبت های فعالیت 
نسبتهای که عملکرد این واحد تجاری را در استفاده از دارائیهای جاری و غیرجاری نشان میدهد. نسبتهای فوق عبارتند از :
1. گردشموجودی :
گردش موجودی از تقسیم بهای تمام شده کالای فروش رفته بر متوسط موجودی یک دوره مالی بدست میآید. بهای تمام شده
کالای فروش رفته بجای فروش در صورت کسر قرار میگیرد زیرا فروش شامل سود است. متوسط موجودی در مخرج کسر قرار
میگیرد زیرا این نسبت فعالیت را در طول یک دوره نشان می دهد.

2. گردشحسابهای دریافتنی:
در تئوری گردش حسابهای دریافتنی از تقسیم خالص فروش نسیه بر متوسط حسابهای دریافتنی به دست میآید. در عمل
صورت کسر بدلیل آنکه اغلب شرکتها فروش نسیه را به طور جداگانه گزارش نمیکنند، جمع فروشهای طی دوره است .

3. متوسط دوره وصول مطالبات:
این نسبت متوسط روزهایی که طول میکشد تا فروش نسیه وصول شود را بیان میکند و از تقسیم عدد 360 روز برگردش
بدهکاران بدست میآید.

4. گردشجمع دارائیها:
این نسبت از تقسیم خالص فروش بر متوسط دارائیها در یک دوره مالی بدست میآید. این نسبت بر چگونگی بهرهوری از
دارائیها تاکید دارد.

نسبت های اهرمی
نسبتهای اهرمی ریسک سرمایهگذاران و اعتبار دهندگان بلندمدت یک واحد تجاری را نشان میدهد، این نسبتها
همچنین اطلاعات مفیدی راجع به توان بازپرداخت بدهیهای کوتاهمدت و بلندمدت شرکت در سررسید فراهم میآورند، نسبت
های اهرمی عبارتند از :

1. نسبت جمع بدهیها به جمع دارائیها:
2. نسبت دفعات پرداخت بهره :

نسبت های سود آوری 
هدف غائی مدیریت حداکثرکردن بازده سهامداران است و سود خالصبهترین ابزار برای تعیین عملکرد مدیریت در دستیابی به
هدف مزبور است. بنابراین طبیعی است که سهامداران در مجموعه نسبتهای مالی برای نسبتهای سودآوری اهمیت بیشتری قائل
بشوند. نسبتهای سودآوری عبارتند از :

1. نسبت سود خالصبه فروش:
2. نسبت سود عملیاتی :
3. نسبت سود خالصبه متوسط دارائیها
4. نسبت بازده حقوق صاحبان سهام
5. در آمد هر سهم :
6. نسبت قیمت به سود :
7. بازده سود سهام :

محدودیتهای تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی >
نسبتهای مالی بدلیل سادگی محاسبه و سهولت استفاده از آن بطور گستردهای مورد استفاده قرار میگیرند، بعلاوه
مطالعه این نسبتهای مالی اطلاعات بهتری از مطالعه ارقام گزارش شده بدست میدهد بهرحال استفاده کنندگان از صورتهای
مالی باید هشیار باشند که محدودیتهای نسبتهای مالی ممکن است گاهگاه وضعیت مالی را بهتر از آنچه هست یا بدتر از آنچه
هست جلوه دهد.
اهم محدودیتهای نسبتهای مالی به شرح زیر است :
1) در مقایسه نسبتهای مالی شرکتهای مختلف باید به وجوه تفاوت در رویههای حسابداری توجه شود و در صورت نیاز )
اطلاعات حسابداری برای تعدیل این تفاوت همسنگ گردد.
2) اغلب اطلاعات حسابداری جدای از وجود رویههای متفاوت برمبنای قضاوت، برآوردها وتخصیصهای مختلف است که )
مبتنی بر برداشتهای ذهنی و فاقد قابلیت اتکای لازم است، و نسبتهای مالی در مقابل اتخاذ رویههای متفاوت حسابداری بسیار
حساساند.
3) اطلاعات مورد استفاده در نسبتهای مالی اغلب بر مبنای ارزشهای تاریخی است که کارآیی نسبتها را شدیداً کاهش )
میدهد.
مسیر طولانی هستند در حالیکه واحدهای تجاری در یک محیط پویا بطور مداوم مشغول فعالیت هستند، بدین ترتیب بدون در نظر
گرفتن وضعیت مالی در چرخه عملیاتی قضاوت راجع به نسبتها ممکن است گمراه کننده باشد. مثلاً نقدینگی، سودآوری و گردش
موجودی در طول چرخه عملیاتی متغیر خواهند بود. هنگامی که یک واحد تجاری در مسیر رشد قرار میگیرد سطح نقدینگی
ایدهال است ولی در طی دوران رشد سطح موجودی افزایش و سطح نقدینگی کاهش مییابد و پس از طی دوران رشد مجدداً سطح
نقدینگی بازسازی خواهد شد. و در دوران رکود نقدینگی و سودآوری تضعیف خواهد شد. در بررسی نسبتها یک تحلیلگر همراه
باید به چرخه عملیات توجه و نسبت به متفاوت بودن نسبتها در زمانهای مختلف چرخه عملیاتی هشیار باشد.
در خاتمه تجزیه و تحلیل نسبتها یکی از انواع روشهای متداول در تجزیه و تحلیل صورتهای مالی است و ارزیابی درست از
شرایط اقتصادی و پتانسیلهای آتی بایستی با توجه به تمامی متغیرهای موجود درک شود.

نکات مهم مرتبط با ترازنامه و یادداشت های توضیحی صورتهای مالی
1-ترازنامه اطلاعاتی را ارائه می کندکه به وسیله آن میتوان:
الف) نرخ بازده دارایی ها و نرخ بازده حقوق مالکانه را محاسبه کرد.
ب) ساختار سرمایه واحد تجاری را مورد ارزیابی قرارداد .
ج) وضعیت نقدینگی ،توانایی باز پرداخت تعهدات وانعطاف پذیری مالی واحد تجاری را مورد تجزیه و تحلیل قرارداد.

2- محدودیت های تراز نامه عبارتند از:
الف) عدم انعکاس ارزش جاری واحد تجاری
ب)حذف برخی ازاقلام بدلیل مشکلات اندازه گیری
ج)استفاده از قضاوت وبرآورد در تعیین برخی از اقلام

3- طبق استانداردهای حسابداری ، تراز نامه باید حداقل شامل 12 قلم اصلی به شرح زیر باشد:
الف) دارایی های ثابت مشهود
ب) دارایی های نامشهود
ج) سرمایه گذاری ها
د) موجودی مواد وکالا
ه) حسابها و اسناد دریافتنی تجاری و سایر حسابهاو اسناد دریافتنی
و)موجودی نقد
ز)حسابها و اسناد پرداختنی تجاری و سایرحسابها و اسناد پرداختنی
ح) ذخیره مالیات
‍ط)ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
ی) بدهی های بلند مدت
ک) سهم اقلیت
ل) سرمایه واندوخته ها
4- یادداشت های توضیحی بخش مهمی ازصورتهای مالی است، زیرا تنها راه عملی برای توصیف کامل و مناسب برخی از وضعیتها و رویدادهای خاص است و معمولا به ترتیب زیر ارائه
می شود :
الف)تاریخچه فعالیت های واحد تجاری
ب) مبنای تهیه صورتهای مالی
ج) خلاصه اهم رویه های حسابداری
د) اطلاعات تکمیلی درباره اقلام ارائه شده در صورتهای مالی اساسی
ه) اطلاعات مربوط به اقلام شناسایی نشده در صورتهای مالی اساسی ( بدهی های احتمالی و تعهدات سرمایه ای )
و) رویدادهای بعد از تاریخ تراز نامه
ز) معاملات با اشخاص وابسته

5- روریداد های بعد از تاریخ ترازنامه : رویداد هایی است که بین تاریخ ترازنامه و تاریخ تصویب صورتهای مالی رخ میدهد . این رویدادها به دو گروه طبقه بندی میشوند :
الف) رویدادهای تعدیلی: این گونه رویدادهای مستلزم تغییر ارقام قابل درج در صورتهای مالی است.
ب) رویدادهای غیر تعدیلی: این گونه رویدادها بایددر یادداشت های توضیحی صورتهای مالی افشا شوند.
6- نمونه های از رویدادهای تعدیلی به شرح زیر میباشد:
الف) دارایی های ثابت مشهود: مشخص شدن بهای خرید یا عواید فروش دارایی های ثابت مشهود پس از پایان سال مالی در مواردی که خرید یا فروش پیش از پایان سال انجام گرفته باشد.
ب) اموال غیر منقول ؛ ازریابی اموال غیرمنقول بعد از پایان سال مالی که شواهدی را مبنی بر کاهش دائمی در ارزش دارایی فراهم آورد.
ج)سرمایه گذاری ها؛دریافت نسخه ای ازصورت های مالی یا سایراطلاعات در خصوص یک شرکت که شواهدی را مبنی بر کاهش دائمی در ارزش سرمایه گذاری بلند مدت در آن شرکت فراهم آورد.
د)موجودی موادوکالا؛دریافت عواید فروش بعدازتاریخ ترازنامه یا شواهد دیگری درخصوص خالص ارزش فروش موجودی ها
ه )پیمان های بلندمدت ؛دستیابی به شواهد دال بر اینکه برآوردقبلی درمورد سودمتعلقه پیمان بلندمدت نادرست است .
و)بدهکاران ؛تجدید مذاکره و توافق در مورد میزان بدهی بدهکاران، یا ناتوانی یک بدهکاردرپرداخت بدهی
ز)سود سهام دریافتنی:اعلام پرداخت سود سهام توسط شرکتهای فرعی و وابسته برای دوره یا دوره های قبل از تاریخ تراز نامه شرکت اصلی یا همزمان با آن
ح) مالیات؛ دریافت اطلاعات درباره نرخهای مالیاتی
ط)ادعای خسارت ؛دریافت وجه یا مشخص شدن مبلغ قابل وصول بابت ادعاهای خسارت از
شرکت های بیمه که در تاریخ تراز نامه درمرحله مذاکره بوده است .
ی) موارد کشف شده ؛ کشف اشتباهات ویا تقلباتی که نشان میدهد صورت های مالی بدون اصلاح اقلام مربوطه نادرست خواهد بود .
7-نمونه های از رویدادهای غیرتعدیلی به شرح زیر میباشد :
الف) ترکیب واحد های تجاری
ب) تجدید سازمان یا پیشنهاد تجدید سازمان
ج) انتشار سهام جدید
د) خرید و فروش دارایی های ثابت مشهود و سرمایه گذاری
8- دو یاچند شخص ، اشخاص وابسته هستند اگر طی دوره مالی :
الف) یکی بتواند دیگری را مستقیم یا غیرمستقیم کنترل کند ، یا
ب) تحت کنترل مشترک باشند ، یا
ج) یک شخص درحدی بر سیاست های مالی و عملیاتی شخص دیگرنفوذ داشته باشد که همواره بتواند وی رااز تعقیب منافع مستقل خود باز دارد،یا
د) در انجام یک معامله درحدی تحت نفوذ مشترک باشد که منافع مستقل یکی ازآنها درآن معامله تحت الشعاع منافع دیگری قرارگرفته باشد.
دو شخص وابسته به یک شخص ثالث لزوماًاشخاص وابسته به یکدیگرنیستند،مانند مواردزیر:
الف )دو واحد تجاری که تحت نفوذ قابل ملاحظه مشترک هستند.
ب)دو واحد تجاری که یکی تحت کنترل ودیگری تحت نفوذقابل ملاحظه منبع مشترکی هستند.
ج)دو واحد تجاری که دارای یک عضو مشترک هیئت مدیره هستند.(طبق مفاد ماده 129اصلاحیه قانون تجارت،معاملات بین واحدهای تجاری که دارای یک عضو مشترک هیئت مدیره باشند،به هر حال باید گزارش شود).
9- افشای معاملات با اشخاص وابسته، درموارد زیرضرورت ندارد:
الف) در صورتهای مالی تلفیقی درمورد معاملات درون گروهی
ب) در صورتهای مالی واحد تجاری اصلی هنگامی که همراه صورتهای مالی تلفیقی انتشار یابد ( به استثنا معاملات موضوع ماده 129 اصلاحیه قانون تجارت )، و
ج) در صورتهای مالی واحد های تجاری تحت کنترل دولت در خصوص معاملات باسایر واحد های تجاری که مستقیما و نه از طریق واحد تجاری گزارشگر ، تحت کنترل دولت باشد .
در صورتهای مالی تلفیقی ، افشای معاملات بین واحد های تجاری عضو گروه ضروری نیست ، زیرا این صورت ها ، اطلاعات واحد های تجاری اصلی و واحد های تجاری فرعی آن را درقالب یک واحد تجاری گزارشگر ارائه می کند ، لیکن معاملات با واحد های تجاری وابسته ای که سرمایه گذاریها درآن به روش ارزش ویژه در صورتهای مالی منظور شده است ، به عنوان معاملات با اشخاص وابسته ، جداگانه افشا می شود.
10- افشای اطلاعات زیر در خصوص اشخاص وابسته در یادداشت های توضیحی ضروری است :
الف) اطلاعات مربوط به معاملات :
– نام شخص وابسته ،
– ماهیت رابطه با شخص وابسته ،
– شرح مختصرومفیدمعامله ،
– مبلغ معامله ،
– روش قیمت گذاری ،و
– ازرش منصفانه مورد معامله درمواردی که تفاوت آن بامبلغ معامله با اهمیت باشد.
ب- سایراطلاعات :
-مانده طلب از و یا بدهی به شخص وابسته درتاریخ ترازنامه وذخیره مطالبات مشکوک الوصول مربوط ،
-مطالبات یا بدهی های حذف شده ازحسابها دردوره جاری
– وجود وهویت شخص وابسته کنترل کننده.
افشای اقلام با ماهیت مشابه باید بر اساس مجموع آنها صورت گیرد ،مگرآن که درک اثرات معاملات با اشخاص وابسته بر صورتهای مالی واحدتجاری گزارشگر مستلزم افشای آنها بصورت جداگانه باشد.