چکیده
عصمت از 2 دیدگاه عقل و نقل در این مقاله بررسی خواهد شد در دیدگاه عقل 2 راه وجود دارد. راه اول راه اعتماد که تفصیلش در صفحات بعد گردآوری شده است راه دوم نیز راه تربیت است و از دیدگاه کتاب (نقل) آیه هایی از سوره های ص و نساء بررسی خواهد شد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه 1
مطلع 1
(1) ادله ی عقلی 2
1ـ الف: دلیل اعتماد 2
ب ـ ب: دلیل تربیت 3
(2) ادله ی نقلی 4
2ـ الف: سوره ی ص آیه 82 4
2ـ ب: سوره ی نساء آیه 63 4
2ـ ج: سوره ی بقره آیه ی 124 5
منابع تحقیق 6
مقدمه
مشعل فروزان پیامبران، آسمان انسانیت را روشن کرد و تنها هراز چندگاهی ابر جهالت و غمام ضلالت، مانع آن فروغ و رداع آن طلوع گردید. نحس هر زمان که دستان پلید ضلات و جهالت به هم برآمد و این دو پدیده ی هستی کنار هم آمد، تیرگی و گمراهی سایه افکن شد و غلظت غبار و تراکم دود ضلات مانع رویت جمال پیامبران گردید و گاهی که ظهور و طلوع نور پیامبران کاملتر شده و موانع به کناری رفت، هدایت و بهره گیری بیش تر نمود داشت اما حقیقت عصمت پیامبران چیست؟ منشاء پیدایش آن کدام است؟ مراتب و درجات آن چگونه است؟ و سرانجام، میدان حضور و حضیره ی ظهور و ترانه ی بروز وحی تا کجاست؟
مطلب این مقاله در مورد عصمت پیامبران از طریق کتاب الله عزیز و گفته های ائمه و عقل بشری اثبات می شود.
مطلع
عصمت پیامبران از 2 راه اثبات می شود از راه دلیل عقلی و دلیل نقلی. عنصر محوری نبوت را 2 چیز تشکیل می دهد یکی قانون که همان وحی است و دیگری آورندگان وحی که پیامبران عظیم الشان هستند که ما در این مقاله به بحث عصمت این آورندگان کلام الله می پردازیم.
گستره ی بحث عصمت بر ذمه ی حکمت و کلام است و آنچه در این رساله از راه عقل اثبات می شود. صبغه مقدمی نسبت به حل بعضی از آیات متکفل جریان عصمت می باشد.
مساله ی عصمت و جریان دین و خاستگاه آن از منظره های گوناگون در فنون مختلف ـ جامعه شناسی، روان شناسی و… بحث می شود که هیچ یک از آنها در این نوشته منظور نیست.
اکنون به بحث دلایل عقلی و نظری می پردازیم.
ـ دلایل عقلی
1- دلیل اعتماد
هدف اصلی از بعثت انبیاء راهنمایی بشر بسوی حقایق و وظایفی است. که خدای متعال برای آنها تعیین فرموده و ایشان نمایندگان الهی در روی زمین برای هدایت آدمیان می باشند حال اگر این نمایندگان که سرمشق بشری هستند پایبند به دستورات الهی نباشند و خودشان برخلاف گفته ی خود عمل کنند مردم رفتارشان را متناقض با گفتارشان تلقی می کنند و دیگر به گفتارشان هم اعتماد لازم را پیدا نمی کنند در نتیجه هدف از بعثت انبیاء به طور کامل تحقق نخواهد یافت. پس حکمت الهی اقتضاء دارد که پیامبران افرادی پاک و معصوم از گناه و خطای عمدی باشند و حتی کار ناشایسته ای از روی سهو و نسیان هم از ایشان سر زند تا مردم گمان نکنند که ادعای سهو و نسیان را بهانه ای برای ارتکاب گنه قرار داده اند.
2ـ دلیل تربیت
انبیاء علاوه بر اینکه موظفند محتوای وحی در رسالت را به مردم ابلاغ کنند همچنین وظیفه دارند به تزکیه و تربیت مردم هم بپردازند به دیگر سخن ایشان علاوه بر تعلیم و راهنمایی وظیفه ی تربیت و راهبری را نیز به عهده دارند آنها تربیتی که شامل مستعدترین و برجسته ترین افراد جامعه نیز می شود و چنین مقامی درخور کسانی است که خودشان به عالی ترین مدارج کمال انسانی رسیده باشند و دارای کاملترین ملکات نفسانی (ملکه ی عصمت) باشند.
این 2 دلیل عقلی بود که بر عصمت انبیاء تقدیم حضور شد.
حال به بحث دلایل نظری می پردازیم. دلایل نظری را از 2 دیدگاه قرآن و احادیث می توان بررسی کرد. ما در این مقاله فقط از دیدگاه قرآن آنهم به تمام آیات مربوطه را، بلکه برخی از آیات را که اصل عصمت را اثبات کرده می پردازیم.
دلایل نقلی
(1) قال فبعزّتک لاغوینّهم اجمعین الّاعبادک منهم المخلصین
سوره ص 82، 83
در این آیه به کلمه ای به نام مخلصین (به فتح لام) برخورد می کنیم اخلاص شده برای خدا حتی ابلیس هم طمعی در گمراه کردن ایشان ندارد و آنجا که سوگند می خورد که همه ی فرزندان آدم را گمراه می کنم انسان های مخلص را استثناء کرده است. بی شک طمع نداشتن ابلیس در گمراهی ایشان بخاطر مصونیتی است که از گمراهی و آلودگی دارند وگرنه دشمنی وی شامل ایشان هم می شود.
بنابراین عنوان مخلصین مساوی با معصومیت عده ای است و آن عده بی شک در درجه ی اول انبیاء الهی بعد اولیاء خدا می باشند.