پروژه :
حسابداری تصفیه در شرکت تضامنی
آنکه می خواهد روزی پریدن آموزد نخست باید ایستادن راه رفتن ، دویدن ، بالا رفتن ، آموزد پرواز را با پرواز آغاز نمی کنند .
اندیشه سبزی را که در وجودمان نهادی مملو از مهر است و هیچگاه نمی توان تقدیر و تشکر را با الفاظ و کلمات ابراز نموده .
با تقدیر و تشکر و قدردانی از زحمات استاد————
پیشگفتار:
با سپاس فراوان از استادان و دوستان علاقه مند به پروژه حسابداری تصفیه در شرکت تضامنی . امید میرود مورد استفاده بهینه عزیزانی که این پروژه را مورد مطالعه و بررسی قرار می دهند قرار گیرد . تنظیم این پروژه برای استفاده دانشجویان رشته های مختلف حسابداری و مدیریت و اقتصاد و سایر استفاده کننده گانی است که به گونه ای تمایل دارند دانش عملی و تخصصی خود را گسترش دهند و علاوه بر این کوشش شده که مطالب با قوانین جاری ایران تطبیق داده شود ، که استفاده کنندگان بتوانند بصورت عملی از آن بهرمند گردند . در تنوین مطالب زیر ضمن استفاده از آخرین منایع و ماخذ عملی منتشر شده کوشش شده که مطالب هر یک از فصول گام به گام تشریح و مبنای نظری مربوط به ان به زبان ساده بیان گردد . از نظر کاربردی تئوری های مختلف را به مثال های متعدد جهت تسهیل در یادگیری بهتر ارائه کرده ایم.در پایان این پروژه از مساعدت و همکاری استاد مربوطه آقای حسن بیگی و استاد اسفندی و سایر دوستان که زحمات زیادی متحمل شده اند تقدیر و تشکر و قدردانی می شود .
فهرست مطالب
عنوان
مقدمه
اهداف حسابداری تصفیه
انحلال شرکت
تاریخ انحلال
صورت های مالی
مسئولیت صورتهای مالی
شکل صورتهای مالی
نمونه صورتهای مالی
فصل دوم
مفهوم تصفیه
انحلال
انحلال و تصفیه در شرکت تضامنی
مراحل تصفیه
قوانین مالیاتی مربوط به دوره انحلال و تصفیه
حسابداری تصفیه
حسابداری عملیات تصفیه
ثبت حسابداری
تصفیه شرکت
استفاده از حساب تصفیه
مراحل برای تصفیه امور شرکت
مقدمه فصل سوم
حسابداری انحلال و تصفیه در شرکت تضامنی به دو صورت شکل می گیرد
تشریح روش آنی با مثال
انحلال به روش تدریجی
وظایف مدیران تصفیه
جریمه تخلف آخرین مدیران شخص حقوقی از لحاظ تسلیم نکردن اظهارنامه
فصل چهارم
تقسیم سود و زیان در دوره تصفیه
تقسیم وجوه نقد با سایر دارایی های بین شرکا
تقسیم وجوه در تصفیه تدریجی
تصفیه نهایی با شرکا
سود سهام تصفیه
پرداخت اقساطی تصفیه به شرکا
راهنمایی عمومی برای پرداخت های اقساطی
طرح پیش پرداخت برای پرداخت های اقساطی به شرکاء
برداشت وجوه نقد برای بدهی ها و هزینه های تصفیه
فصل پنجم
منابع و ماخذ
مقدمه :
حسابداری ، رکن اصلی نظام اطلاع رسانی مالی و اقتصادی در جامعه به شمار می رود و ریاست محترم جمهوری در پیام مورخ 2/6/1380 به اولین مجمع جامعه حسابداران رسمی ایران فرموده اند : پاسخ گویی در عرصه اقتصاد و در هر عرصه ای ، زمانی میسر است که اطلاعات ومعتبر و شفاف در اختیار قرار گیرد جامعه حسابداران با تامین و ارزیابی اطلاعات مالی معتبر به تصمیم گیرندگان برای اتخاذ تصمیمات اقتصادی آگاهانه و استفاده بهینه از منابع محدود افزایش بهروه وری و در نهایت پاسخگویی کمک شایان می کند . حسابداری تصفیه بخشی از حسابداری است که به معنی پایان یافتن فعالیت های آن شرکت است که معمولاً با فروش دارائی ها و پرداخت بدهی ها و تقسیم باقیمانده وجوه بین شرکا صورت می گیرد در برخی موارد امکان دارد که دارایی های خالص شرکت یکجا فروخته شود و در سایر موارد ممکن است دارایها بصورت اقساط فروخته شود. در هر حال بیشتر پول دریافت شده به بستانکاران تعلق می گیرد . در کل تصفیه یعنی پرداخت بدهی .در شرکت های تضامنی مدیران تصفیه کار تصفیه را انجام دهند.آنان پس از یک ماه از ختم تصفیه مکلف اند که مراتب را به مرجع ثبت شرکت ها اعلام دارند که شرکت مذبور کاملاً منحل شده است .
اهداف حسابداری تصفیه :
1- پرداخت بدهی ها از طریق فروش داراییها
2- دیون بانکها
3- کسب نکردن زیان زیاد
4- انقضای مدت شرکت
5- سهم سهامداران را پرداخت کنند
6- سود یا زیان تصفیه را تشخیص بدهند
7- دارائی های غیر نقد را به دارایی های نقد تبدیل کنند.
انحلال شرکت :
انحلال شرکت با تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت یا رای دادگاه صورت می گیرد . شرکت از تاریخ انحلال در حال تصفیه تلقی می شود . معهذا شخصیت حقوقی و حسابداری شرکت تا خاتمه تصفیه باقی می ماند . مدیر یا مدیران تصفیه مسئول دعوت مجامع عمومی شرکت در حال تصفیه می باشد .
تاریخ انحلال:
منظور از تاریخ انحلال تاریخی است که انحلال شرکت در اداره ثبت شرکتها به ثبت می رسد .
صورت های مالی :
مبنای تهیه صورتهای مالی:طبق اصول متداول حسابداری صورتهای مالی براساس فرض تداوم فعالیت تهیه و تنظیم می شود اما در مورد شرکتهای در حال تصفیه تهیه و تنظیم صورتهای مالی بر اساس فرض توقف فعالیت انجام می شود بنابراین داراییها و بدهیها شرکت بر اساس خالص ارزش مبالغی که انتظار می رود در جریان تصفیه عایر یا پرداخت شود اندازه گیری می شود خالص ارزش داراییها پس از کسر هزینه هایی مانند هزینه های تکمیل ، نقل و انتقال ، حراج ارزیابی و محاسبه می شود .
در صورتهای مالی شرکت های در حال تصفیه داراییها به چهارگروه 1- در گرو بدهیهای کلاً تضمین شده 2- داراییهای در گرو بدهیهای تا قسمتی تضمین شده 3- داراییهای مربوط به بدهیهای خاص 4- دارایهای که در گرو نمی باشد طبقه بندی می شود . بدهیهای تضمین شده و بستانکاران بر حسب حقوق و ارتباطی که به دارایهای دارند و نیز اولویت قانونی آنها طبقه بندی می شود .
مسئولیت صورتهای مالی :
چنانچه شرکتی طی سال مالی منتهی منحل شود مسئولیت اداره شرکت و تهیه و تنظیم صورتهای مالی آن به عهده دو گروه مجزا از مدیران به شرح زیر است .
الف: آخرین هیات مدیره (برای تهیه و تنظیم صورتهای مالی قبل از انحلال)
ب: مدیر یا مدیران تصفیه (برای تهیه و تنظیم صورتهای مالی بعد از انحلال)
شکل صورتهای مالی :
با توجه به متفاوت بودن اهداف و عملیات شرکت در دو مرحله متمایز قبل و بعد از انحلال صورتهای مالی مربوط به هر دوره به شرح بندهای الف و ب زیر است :
الف- صورتهای مالی شرکت در حال تصفیه برای دوره مالی ، ماه و روز منتهی به تاریخ انحلال که با مسئولیت آخرین هیئت مدیره شرکت تهیه و تنظیم می شود .
– صورت خالص ارزش داراییهای در جریان تصفیه شامل داراییها و بدهیها به مبالغ دفتری و ارزش جاری در تاریخ انحلال
– صورت سود و زیان و سود و زیان انباشته برای دوره مالی ماهه وروزه منتهی به تاریخ انحلال
– صورت جریان وجوه نقد برای دوره مالی ماهه و روزه منتهی به تاریخ انحلال
ب: صورت های مالی شرکت در حال تصفیه در پایان دوره / سال مالی که با مسئولیت مدیران تصفیه تهیه و تنظیم می باشد 10 صورت خالص ارزش داراییهای در جریان تصفیه شامل داراییها و بدهی ها به ارزش جاری در تاریخ پایان دوره / سال مالی صورت تغییرات در خالص ارزش داراییها برای دوره سال عالی (سال اول برای دوره های مقطع انحلال تا پایان سال و سالهای بعد برای یک سال).
یادداشت های توضیحی :
صورت های مالی: اهم مواردی که لازم است در یادداشت های توضیحی صورت های مالی افشا شود به شرح زیر است .
الف: اطلاعات مربوط به تصمیم انحلال توسط ارکان صلاحیتدار شرکت ، تاریخ ثبت انحلال شرکت و مشخصات مربوط به آن .
ب: توضیحی درباره تغییر مبنای حسابداری از فرض تداوم فعالیت بر فرض توقف و نحوه اندازه گیری صورت های مالی
پ: روش و مبنای به کار رفته در برآورد ارزش جاری دارائی ها و بدهی ها
ت: هرگونه ابهام با اهمیت درباره ی تحقق مبالغ داراییها و مبالغی که انتظار می رود در جریان تصفیه نسبت به اقلام پرداختنی با بستانکاران توافق شود .
ث: توضیحاتی شامل جرئیات هزینه های تکمیل عملیات نیمه تمام فعالیت های عادی قبل از مقطع انحلال شرکت و در آمدهای مربوط و یادداشت در آمد و هزینه (در صورت تغییرات در خالص ارزش داراییها)
ج: توضیحاتی درباره ی موجودی نقد به صورتی که موجودی های نقد اول و آخر سال مالی و دریافت و پرداخت های نقدی طی سال مالی را به روشنی نشان دهد.
نمونه صورتهای مالی:
نمونه صورتهای مالی و یادداشت های توضیحی آن برای شرکتهای در حال تصفیه به پیوست ارائه می شود .
سایر موارد :
سایر موارد نکات قابل توجه در مورد صورتهای مالی شرکت های در حال تصفیه به شرح زیر است :
الف: به دلیل تفاوت های کیفی گزارشگری مالی دوره فعالیت و دوره انحلال و نیز این فرض که دوره انحلال کوتاه مدت است و صورتهای مالی دوره انحلال معمولاً فاقد اقلام مقایسه است .
ب: صورت خالص ارزش دارایی ها(ارزش جاری) به مازاد (کمبود) منتهی می شود که در مقابل آن ستون مبالغ دفتری ارزش ویژه دفتری (کسری مبلغ دریافتی دارایی بر بدهیها درج می شود).
پ:در شرایطی خاص ممکن است طی دوره تصفیه ارزش جاری دارایی ها نیاز به تجدید ارزیابی داشته باشد با توجه به اینکه این تجدید ارزیابی بر خالص دارایی های قابل تقسیم بین سهامداران (حصه غیر قابل پرداخت بستانکاران تاثیر دارند، اقدامات زیر باید به عمل آید. )
1- در صورت خالص ارزش دارایی ها مبالغ ارزیابی های جدید جایگزین مبالغ ارزیابی قدیم می شود.
2- در صورت تغییرات در خالص ارزش دارایی ها
1-2- در مورد آن بخش از دارایی ها و بدهی ها که پس از تجدید ارزیابی فروخته یا تسویه شده است تنها مبالغ قدیم در صورت مذبور درج می شود.
2-2- در مورد آن بخش از دارایی ها و بدهی هایی که مورد تجدید ارزیابی واقع شده اما فروخته یا تسویه نشده است تفاوت حاصل باید به عنوان یک اقلام مجزا در انتهای صورت تغییرات در خالص ارزش دارایی ها نشان داده شود .
3-2- دلایل توجیهی این تجدید ارزیابی باید در یادداشت های توضیحی صورتهای مالی افشا شود .
ت: بدهی های تا قسمتی تضمین شده در ایران متداول نیست معهذا در صورت رویارویی با چنین مواردی به شکل پیشنهاد شده در صورت خالص ارزش دارایی ها اقدام می شود .
ث: حقوق و دستمزد پرداختی یکی از بدهی های دارای حق تقدیم است . برخی دیگر از اینگونه بدهی ها عبارت است از مالیات دوره انحلال (در صورت وجود) مالیات اندوخته های که مالیات آنها تماماً یا قسمتی پرداخت نشده است و حق بیمه سهم کارکنان
ج: ماخذ محاسبه مالیات آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی که منحل می شود ارزش دارایی شخص حقوقی است منهای بدهی ها و سرمایه پرداخت شده و اندوخته ها مانده سودهایی که مالیات آن قبلاً پرداخت گردیده است ارزش دارایی مذکور بر اساس بهای فروش آنچه قبلاً فروش رفته و بهای روز انحلال سایر اقلام فروش نرفته است . عملیات تجاری شرکت بعد از مقطع انحلال که از نوع فعالیت های عادی و عملیاتی قبل از انحلال شرکت باشد مشمول مالیات مربوط است.
تاریخ اجرا:
این دستورالعمل از تاریخ . . . برای تهیه و تنظیم صورتهای مالی تهیه شده برای شرکت های در حال تصفیه لازم الاجرا است .
فصل دوم :
مفهوم تصفیه :
تصفیه یک شرکت تضامنی به معنی پایان فعالیتهای آن است که معمولاً با فروش دارایی ها پرداخت بدهی ها و تقسیم باقیمانده وجوه نقد بین شرکاء صورت می گیرد . در برخی موارد ممکن است که دارایی های خالص شرکت یکجا فروخته شود و در سایر موارد ممکن است دارایی ها به صورت اقساط فروخته شود تمام یا بیشتر وجوه نقد دریافت شده برای پرداخت به بستانکاران (طلبکاران) مورد استفاده قرار گیرد.(به یک موسسه تجاری که عملیات عادی آن خاتمه یافته است و در مرحله تبدیل دارایی های خود به وجوه نقد و تصفیه با فروشندگان است در حال تصفیه می گویند) مرحله ی تصفیه شرکت ممکن است سریعاً تکمیل شود یا ممکن است برای تصفیه چند ماه یا حتی چند سال نیز احتیاج باشد . هم چنین در یک مفهوم ساده تر از عبارت تصفیه به معنی پرداخت بدهی ها نیز استفاده می شود ولی در این فصل ما فقط از خاتمه عملیات یک شرکت تضامنی از عبارت تصفیه استفاده می کنیم . از دیگر کلماتی که در تصفیه استفاده می شود تبدیل دارایی ها است و معنی آن تبدیل دارایی ها به وجوه نقد است . هنگامی که در مورد تصفیه یک شرکت تصامنی تصمیم گیری می شود و قصد تصفیه آن به وجود می آید ثبتهای حسابداری شرکت تضامنی باید اصلاح و بسته شود و سود وزیان خالص دوره نهایی عملیات در حساب سرمایه شرکاء منعکس شود . عملیات تصفیه معمولاً با تبدیل کردن دارایی های غیر نقدی به وجوه نقد آغاز می شود در صورت عدم وجود شرکتنامه سود یا زیان ناشی از تبدیل دارای ها به وجوه نقد بین شرکاء به نسبت سرمایه ، آنها تقسیم می شود در حساب سرمایه آنها ثبت می شود . قیمتی که در این مرحله به عنوان ارزش داراییها نشان داده می شود اساسی برای تصفیه است .
در هر حال قبل از هرگونه پرداخت به شرکاء بایستی بدهی به بستانکاران خارج از شرکت به طور کامل پرداخت شود اگر وجوه دریافت شده از تبدیل دارایی ها کاملاً برای پرداخت بدهی ها کافی نباشد هر کدام از طلبکاران شرکت طلب خود را دریافت نکرده اند ممکن است بدون توجه به این که آیا مانده حساب سرمایه شریک بدهکار یا بستانکار است پافشاری کنند که مطالبات آنها از دارایی های شخصی هر کدام از شرکاء تامین نشود .
انحلال :
به منزله پایان عمر آن است و لازمه پایان عمر شرکت این است که دارائی جمعی از حالت مشاع بیرون آورده شود میان آنان تقسیم گردد . تقسیم دارائی بین شرکاء در صورتی میسر است که طلبکاران شرکت طلب خود را از شرکت دریافت کرده باشند برای رسیدن به چنین مقصودی قانونگذار تصفیه اموال شرکت پس از انحلال پیش بینی شده است .
انحلال و تصفیه در شرکت تضامنی:
انحلال شرکت تضامنی پایان فعالیت واحد تجاری موجود می باشد .
دلایل منحل شدن شرکت تضامنی عبارت است از :
1- انقضای مدت شرکت
2- رسیدن به هدف معین که در شرکت نامه پیش بینی شده باشد .
3- عدم امکان رسیدن به اهدافی که در شرکتنامه پیش بینی شده است .
4- ورشکستگی شرکت یا هر یک از شرکاء
5- توافق کلیه شرکاء
6- درخواست کتبی مبنی بر انحلال شرکت از طرف یکی از شرکاء از طریق دادگاه و صدور رای مبنی بر انحلال شرکت .
7- فوت یا حجر هر یک از شرکاء (در صورت فوت یا حجر هر یک از شرکاء بقای شرکت به رضایت سایر شرکاء و قائم مقام متوفی یا محجور خواهد بود).
8- تخلف هر یک از شرکاء در اجرای مفاد شرکتنامه
9- تخصیص (واگذاری) نادرست حقوق بین شرکاء
مراحل تصفیه :
فرآیند فروپاشی یا عدم فعالیت واحد تجاری موجود را تصفیه می گویند مفهوم تصفیه معمولاً با تبدیل دارای غیر نقد و نقد ، تسویه حساب بدهی ها (به استثنای مطالبات شرکا) پرداخت هزینه های تصفیه شناسایی سود و زیان حاصل تسویه و انتقال به حساب شرکاء و سرانجام توزیع وجوه نقد بین شرکاء بر مبنای حساب سهم الشرکه آنها می باشد که مرحله آن به صورت زیر می باشد:
1- فروش دارایی ها
2- وصول مطالبات
3- پرداخت بدهی های شرکت به استثنای مطالبات شرکا(وام)
4- پرداخت بدهی های شرکت به شرکا(وام)
5- تقسیم سود و زیان حاصل از فروش دارایی ها به نسبت مقرر در شرکتنامه
6- تعیین مانده ی نهایی سهم الشرکه شرکاء و پرداخت سهم هر یک .
قوانین مالیاتی مربوط به دوره انحلال و تصفیه
ماخذ محاسبه مالیات آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی که منحل می شوند ارزش دارایی شخص حقوقی است منهای بدهی ها و سرمایه پرداخت شده و اندوخته ها و مانده سودهایی که مالیات آن قبلاً پرداخت شده است . (به موجب مفاد ماده 115 قانون مالیات های مستقیم)
تبصره 1- ارزش دارایی شخص حقوقی نسبت به آنچه قبلاً فروش رفته بر اساس بهای فروش و نسبت به بقیه بر اساس بهای روز انحلال تعیین می شود .
تبصره 2- چنانچه در بین دارایی های شخص حقوقی که منحل می شود ، دارایی یا دارایی های موضوع فصل اول باب سوم این قانون و سهام یا سهم الشرکه یا حق تقدم سهام شرکت ها وجود داشته باشد و این دارایی یا دارایی ها حسب مورد در هنگام نقل و انتقال قطعی مشمول مقررات ماده (59) و تبصره های ماده (143) این قانون باشند، در تعیین ماخذ محاسبه مالیات آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی منحله ارزش دفتری دارایی یا دارایی های یاد شده جزو اقلام دارایی های شخص حقوقی منحل شده منظور نمی شود و معادل همان ارزش دفتری از جمع سرمایه و بدهی ها کسر می شود . مالیات متعلق به دارایی یا دارایی های مزبور حسب مورد بر اساس مقررات ماده (59) و تبصره ماده (143) این قانون تعیین و مورد مطالبه قرار می گیرد .
تبصره 3 – آن قسمت از اموال اشخاص حقوقی منحل شده که بر اساس مقررات فوق در تاریخ انحلال مشمول مالیات مقطوع موضوع ماده (59) و تبصره ماده (143) این قانون باشند در اولین نقل و انتقال بعد از تاریخ انحلال مشمول مالیات نخواهد بود .
مدیران تصفیه مکلفند ظرف شش ماه از تاریخ انحلال (تاریخ ثبت انحلال شخص حقوقی در اداره ثبت شرکت ها) اظهارنامه مالیاتی مربوط به آخرین دوره عملیات شخص حقوقی را براساس ماده(115) این قانون تنظیم و به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت کنند.(به موجب مفاد ماده 116 قانون مالیات های مستقیم).
تبصره- مالیات آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی که منحل می شوند با رعایت تبصره (2) ماده (115) این قانون به نرخ یادشده در ماده (115) این قانون محاسبه می شود .
تقسیم دارایی اشخاص حقوقی منحل شده قبل از تحصیل مفاصا حساب مالیاتی یا بدون سپرده تامین معادل میزان مالیات مجاز نیست . (به موجب مفاد ماده 118 قانون مالیات های مستقیم)
تبصره – آخرین مدیران شخص حقوقی در صورت تسلسم نکردن اظهارنامه موضوع ماده (114) این قانون یا تسلیم اظهارنامه خلاف واقع و مدیران تصفیه در صورت عدم رعایت مقررات موضوع ماده (116) این قانون و این ماده و ضامن یا ضامن های شخص حقوقی و شرکای ضامن (موضوع قانون تجارت) متضامنا و کلیه کسانی که دارایی شخص حقوقی بین آنان تقسیم شده به نسبت سهمی که از دارایی شخص حقوقی نصیب آنان شده است مشمول پرداخت مالیات و جرایم متعلق به شخص حقوقی خواهد بود به شرط آنکه ظرف مهلت مقرر در ماده (157) این قانون از تاریخ درج آگهی انحلال در روزنامه رسمی کشور مطالبه شده باشد.
حسابداری تصفیه :
وقتی که عملیات عادی یک واحد تجاری ورشکسته و متوقف می شود تصفیه آغاز می شود و فرآیند تصفیه تابع قانون ورشکستگی است به موجب این قانون عملیات تصفیه واحد تجاری در حالت ورشکستگی به عهده مدیر تصفیه بوده است که از طریق دادگاه انتخاب می شود مدیر تصفیه طبق قانون ورشکستگی کلیه دارایی های شرکت با استناد دفاتر و اسناد سایر موارد شناسایی نموده و دارایی های که در توقیف هستند از توقیف خارج شده و بدهیهای شرکت را شناسایی و کلیه دارایها به نقد نموده وجوه نقد حاصل را با توجه به اولویت بدهی ها بین بستانکاران پرداخت می نماد و وظایف و اقدامات مدیر تصفیه از زمانی آغاز می شود که رونوشت حکم ورشکستگی از طرف دادگاه صادر و به مدیر تصفیه ابلاغ شده باشد . دستمزد مدیر تصفیه از طریق دادگاه طبق مقررات تعیین خواهد شد .
حسابداری عملیات تصفیه:
هرگاه شرکت یا اتحادیه های تعاونی بنابه دلائلی که قید شد منحل گردد ابتدا بدهی های شرکت را از محل وجوه نقد موجود یا فروش دارایی ها می پردازیم و نیز هزینه های تصفیه را از محل وجوه نقد حاصل از فروش دارایی ها یا وجوه نقد می پردازیم .
1- افتتاح حساب سود وزیان تصفیه:ماهیت این حساب به گونه اییی است همواره رویدادهای تصفیه ما به التفاوت ارزش دفتری اقلام ترازنامه و ارزش تصفیه (ارزش فروش زمام تصفیه)آنها به این حساب منتقل میشود.
2- تبدیل دارایی های غیر نقد به وجه نقد:رویه کلی تصفیه بدین شرح است که بایستی ابتدا کلیه دارایی های شرکت از طریق فروش یا وصول مطالبات به وجه نقد تبدیل گردد. طی این مراحل در زمان فروش هریک از اقلام دارایی حساب وجوه نقد معادل بهای تمام شده بستانکار گردیده و مابه التفاوت به حساب سود و زیان تصفیه انتقال میابد. بدهیهی است که با بستن یک حساب دارایی بایستی همه حساب های وابسته به آن بسته شود . به عنوان نمونه در زمان فروش یک دارایی استهلاک پذیر مانده حساب استهلاک انباشته نیز در ثبت مورد نظر از طریق بدهکار شدن صفر می گردد و آنگاه مابه التفاوت ارزش فروش و ارزش دارایی (بهای تمام شده منهای استهلاک انباشته) به حساب سود و زیان تصفیه بدهکار و چنانچه بیش از ارزش دفتری به فروش برسد حساب سود و زیان تصفیه بستانکار میشود.
حساب دارایی های غیر نقد مختلف را بسته و مانده های آنها را به حساب تصفیه انتقال می دهیم همچنین ذخائر مربوطه را نیز به حساب تصفیه منظور می نماییم بنابراین حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصل و سایر ذخائر استهلاک را بدهکار و حساب مختلف دارایی ها را بستانکار می کنیم . ماوالتفاوت که خالص دفتری دارایی ها میباشد به حساب تصفیه بدهکار میشود بدین ترتیب که حساب دارایی ها و ذخائر مختلف بسته میشوند.
3- بازپرداخت بدهی ها از محل نقدینگی:بر طبق قانون تجارت آن قسمت از دارایی وجوه نقدی که در مدت تصفیه مورد احتیاج نیست بین صاحبان سهام به نسبت سهام تقسیم میشود. به شرط آنکه حقوق بستانکاران منظور گردیده و معادل دیونی که هنوز موعد تادیه آن نرسیده است موضوع شده باشد.
4- ثبت هزینه های مربوطه در بدهکار حساب سود و زیان تصفیه: چنانچه شرکت در طول دوران تصفیه متحمل هزینه ایی از قبیل حقوق مدیران تصفیه گردد این هزینه در بدهکار حساب سود و زیان تصفیه ثبت میشود.
5- ارائه ترازنامه ،حساب سود و زیان عملیات و صورتحساب دریافتها و پرداختها:مطابق قانون تجارت مادام که امر تصفیه خاتمه نیافته است ،مدیران تصفیه باید همه ساله مجمع عمومی عادی را با شرایط و تشریفاتی که در قانون و اساسنامه پیش بینی شده است دعوت کرده،صورت اموال منقول و غیرمنقول و ترازنامه و صورت سود و زیان عملیات خود را به ضمیمه گزارش حاکی از اعمالی که آن موقع انجام داده اند به مجمع عمومی مذکور تسلیم نماید . بدین منظور در تاریخ آخرین مجمع عمومی آمده است یا پایان دوره مالی (به شرط عدم اتمام عملیات تصفیه) این موارد به مجمع عمومی ارائه گردد.
الف:ترازنامه(شامل حساب های باقیمانده که هنوز بسته نشده اند)
ب:حساب سود و زیان عملیات تصفیه
ج:صورت حساب دریافت هاو پرداختها
6- پرداخت به اعضا:مطابق قانون تجارت"پس از ختم تصفیه و انجام تعهدات و تادیه کلیه دیون دارایی های شرکت بدواً برای بازپرداخت مبلغ اسمی سهام به سهامداران مصرف خواهد رسید و مازاد به ترتیب مقرر در اساسنامه شرکت و در صورتی که در اساسنامه چیزی بیان نشده باشد ،به نسبت سهام بین سهامداران تقسیم خواهد شد"
همان طور که از متن قانون بر می آید به صاحبان سهام معدل ارزش دفتری سهامشان وجه پرداخت میشود همزمان سهام ایشان باطل میگردد .
7- توزیع وجوه باقیمانده در پایان عملیات تصفیه نزد بانک(در صورت وجود مبلغی که توسط افراد ذینفع دریافت نشده): تا پایان عملیات تصفیه ممکن است تعدادی از بستانکاران و سهامدارن جهت دریافت مطالبات خود مراجعه نکنند.به موجب قانون پس از اعلام خاتمه تصفیه (به اداره ثبت شرکتها)مدیران تصفیه باید وجوهی را که باقیمانده است ،در حساب مخصوصی نزد یکی از بانکهای ایران تودیع و صورت اسامی بستانکاران و صاحبان سهامی که حقوق خود را دریافت نکرده اند ،نیز به آن بانک تسلیم نمایند و مراتب را طی آگهی به اطلاع اشخاص ذینفع برسانند تا برای گرفتن طلب خود به بانک مراجعه کنند . پس از انقضا ده سال از انتشار آگهی ختم تصفیه هر مبلغ که از وجوه که از وجوه در بانک باقی مانده باشد در حکم مال بلاصاحب بوده و از طرف بانک با اطلاع دادستان محل به خزانه دولت منتقل خواهد شد.
ثبت حسابداری:
بنابراین یک حساب تصفیه در دفاتر شرکت جهت تعیین سود یا زیان تصفیه افتتاح می نمائیم و حساب دیگری تحت عنوان اعضاء برای تعیین حقوق و تعهدات اعضا در دفتر کل باز می کنیم . ابتدا
حساب سود و زیان تصفیه ***
حساب ذخیره م.م ***
حساب مختلف دارائی ها***
بابت بستن حسابهای مختلف دارایی و ذخائر و انتقال آن به حساب تصفیه
همان طوری که در بحث اندوخته ها گفته شد برخی از اندوخته ها که قانوناً تعیین شده اند غیر قابل تقسیم می باشند و در هنگام تداوم فعالیت بهتر است این قبیل اندوخته هادر حساب های مختلف نگهداری شوند مانند :
اندوخته قانونی ***
اندوخته احتیاطی ***
اندوخته مازاد برگشتی حاصل از معاملات با اعضا ***
اما در زمان انحلال اندوخته های مذکور را کلاً به حساب اعضا انتقال می دهیم،بنابراین
خواهیم داشت :
اندوخته قانونی ***
اندوخته احتیاطی ***
اندوخته مازاد برگشتی حاصل از معاملات با غیر اعضا***
حساب اعضا** —–< طرف بستانکار
بابت انتقال اندوخته های مختلف به حساب اعضا
به هنگام فروش دارایی ها
حساب وجوه نقد***
حساب سود و زیان تصفیه***
بابت فروش داریی های شرکت
در موقع تصفیه بدهی های شرکت
حسابهای پرداختنی***
حساب وجوه نقد***
بابت تصفیه بدهی ها
در صورت وقوع و پرداخت هزینه های تصفیه
حساب سود و زیان تصفیه***
حساب وجوه نقد***
بابت هزینه های تصفیه
و به منظور تعیین حقوق صاحبان سهام مانده حساب سرمایه را به حساب اعضا منتقل می نماییم
حساب سرمایه***
حساب اعضا***
بابت بستن حساب سرمایه و انتقال آن به حساب اعضا
اگر اعضا از بابت سهام خود بدهکار باشند ثبت زیر صادر خواهد شد
حساب اعضا***
حساب تعهد اعضا***
بابت انتقال مانده حساب تعهد اعضا
اینک مانده حساب سود و زیان تصفیه را در نظر میگیریم اگر بستانکار بود دال بر وجود سود تصفیه میباشد سود تصفیه را به حساب اعضا منظور مینمائیم
حساب سود و زیان تصفیه تصفیه***
حساب اعضا***
بابت انتقال سود تصفیه به حساب اعضا
اگر زیان تصفیه وجود داشته باشد ثبت زیر صادر خواهد گردید
حساب اعضا***
حساب سود وزیان تصفیه***
بابت انتقال زیان تصفیه به حساب اعضا
مانده حساب اعضا در این زمان برابر حساب وجوه نقد میباشد وجوه نقد را به تناسب سهام،
بین اعضا تقسیم میکنیم. لذا خواهیم داشت:
حساب اعضا***
حساب وجوه نقد***
بابت تصفیه حساب با اعضا
در واقع آنچه به اعضا پرداخت میگردد ارزش روز سهام آنان میباشد که بدین ترتیب محاسبه
و منظور میگردد.
هرچند ثبت های مذکور مربوط به عملیات تصفیه میباشد اما ممکن است در برخی از شرکت های تعاونی با توجه به شرایط تصفیه واگذاری دارایی ها ، تصفویه بدهی ها و … ثبت های دیگری اضافه شوند.
تصفیه شرکت:
طبق ماده 203 قانون تجارت پس از انحلال شرکت ، امر تصفیه باید به وسیله مدیر یا مدیران شرکت صورت گیرد . به هر حال مدیر تصفیه باید دارایی های شرکت را فروخته مطالبات شرکت را وصول ، بدهی های شرکت را پرداخت نموده و با قیمانده وجوه نقد را به نسبت سهم الشکرکه (سرمایه) بین شرکا تقسیم نماید و حسابهای دفاتر شرکت را ببندد.
معمولاً تا زمانی که کلیه دارای های شرکت به وجه نقد تبدیل نشده و بدهی ها . تعهدات شرکت پرداخت نگردد و ****شرکا پرداختهای نشود ، اگر نقدینگی واحد تجاری پس از تبدیل دارایی ها یه نقد ، برای تسویه حساب بدهی ها و تعهدات شرکت کافی نباشد **** نقدینگی باید از اموال شخصی شرکا تامین گردد.
ممکن است انحلال شرکت و تسویه حسابهای آن به طور تدریجی و در طی مدتی صورت کی گیرد این روش تصفیه روش (تصفیه تدریجی) نام دارد . روش دیگر فروش دارایی ها، وصول مطالبات و پرداخت بدهی ها در مدت زمانی معین (دوره زمانی کوتاه) می باشد. در این روش که روش (تصفیه آنی) نام دارد کلیه دارایی ها به صورت یک مجموعه کل در یک مرحله فروخته شده و کلیه بدهیهای شرکت پرداخت گردد این روش خود به دو طریق صورت می گیرد :
1- با استفاده از حساب تصفیه
2- با استفاده از حساب سود و زیان تصفیه
استفاده از حساب تصفیه:
مراحل برای تصفیه امور شرکت :
1- حسابی تحت عنوان "حساب تصفیه" در دفتر کل افتتاح می گردد.
2- معادل بهای تمام شده دارایی های غیر نقدی ، حساب تصفیه بدهکار و حسابداری های غیر نقدی ، حساب تصفیه بدهکار و حساب دارایی های مربوط بستانکار می گردد بدین طریق حساب دارایی های غیر نقدی در دفاتر بسته می شود .
3- به ترتیبی که دارایی ها به فروش می رسد با مطالبات وصول می گردد. معادل قیمت فروش با مبلغ وصول شده حساب وجوه نقد بدهکار حساب تصفیه بستانکار.
4- پس از فروش دارایی ها و وصول مطالبات از محل نقدینگی موجود بدهیهای شرکت پرداخت شده بدین ترتیب حساب بدهی ها نیز بسته می شود .
5- چنانچه هنگام تصفیه ، هزینه ای برای این امر صورت گیرد این هزینه که "هزینه تصفیه" نام دارد در بدهکار حساب تصفیه می گردد.
6- کلیه حسابهای دفاتر چون دارای مانده طبیعی بستانکار می باشند در هنگام تصفیه بدهکار و حساب تصفیه بستانکار می گردد.
7- پس از مراحل فوق مانده حساب تصفیه که در حقیقت سود و زیان تصفیه می باشد به نسبت تقسیم سود و زیان به حساب سرمایه شرکا منتقل شده و این حساب نیز بسته می شود .
8- مانده حسابهای اندوخته ، جاری، برداشت و وام شرکا به سرمایه آنها منتقل و این حساب در دفاتر شرکت بسته می شود .
9- در صورتی که پس از انجام مراحل فوق مانده حساب سرمایه شرکا بستانکار باشد حساب سرمایه شرکا بدهکار و حساب وجوه نقد را بستانکار نموده و بدین ترتیب همه حسابها بسته شده و مراحل تصفیه خاتمه می یابد .
مقدمه فصل سوم:
هدف از این دستور العمل ارائه راهنماییهای لازم در ایجاد هماهنگی در تهیه و تنظیم صورتهای مالی شرکت های در حال تصفیه است.
حسابداری انحلال و تصفیه در شرکت تضامنی به 2 صورت انجام می گیرد که در این 2 روش :
روش اول آنی و روش دوم تدریجی است که در این فصل توضیح کامل داده شده است. اگر مدیران تصفیه در زمان تصفیه دچار تخلف شودن طبق قوانین و مقررات جریمه می شوند .
حسابداری انحلال و تصفیه در شرکت تضامنی :
حسابداری انحلال و تصفیه در شرکت تضامنی به دو صورت شکل می گیرد :
الف: روش آنی
ب: روش تدریجی
الف- روش آنی: اگر کلیه دارایی به صورت یک مجموعه کلی در یک مرحله فروخته شود کلیه بدهی شرکت (بدهی به افراد غیر از شرکا) پرداخت گردد روش تصفیه آنی به شمار می آید در این روش تا پایان مدت تصفیه شرکا حق دریافت هیچ گونه وجهی را ندارد عملیات حسابداری آن به شرح زیر است :
1- کلیه دارای های غیر نقد به حساب تصفیه منتقل شده و حسابهای دارایی های غیر نقد بسته می شود .
حساب تصفیه ***
دارای غیر نقد ***
ثبت انتقال دارایی غیر نقد خالص به حساب تصفیه
2- انتقال بدهی واحد تجاری به استثنای وام شرکا به ارزش دفتری به حساب تصفیه منتقل شده و حساب های بدهی بسته می شود .
بدهی ها ***
حساب تصفیه***
ثبت انتقال بدهی به حساب تصفیه
3- فروش دارایی های غیر نقد (تبدیل دارایی ها به نقد)
وجه نقد ***
حساب تصفیه ***
ثبت فروش دارایی غیر نقد
4- واگذاری دارایی غیر نقد به شرکا
حساب سرمایه شریک ***
حساب تصفیه ***
ثبت انتقال دارایی غیر نقد به حساب سرمایه شریک گیرنده
5- پرداخت بدهی به استثنای وام شرکا
حساب تصفیه ***
وجه نقد ***
ثبت پرداخت بدهی
6- قبول بدهی شرکت توسط شرکا
حساب تصفیه ***
سرمایه شرکا ***
ثبت پذیرش بدهی های شرکت توسط شرکا
7- پرداخت هزینه های تصفیه
حساب تصفیه ***
وجه نقد
ثبت پرداخت هزینه های تصفیه
8- انتقال مانده حساب تصفیه به حساب سرمایه شرکا
حساب تصفیه ***
سرمایه شرکا ***
ثبت مانده حساب تصفیه به نسبت سود و زیان به حساب سرمایه شرکا
9- پرداخت وام شرکا:
وام شرکا ***
وجوه نقد ***
10- توزیع اندوخته ها و سود تقسیم نشده به نسبت سهم سود و زیان به حساب سرمایه شرکا:
اندوخته ها ***
سود انباشته ***
حساب سرمایه شرکا ***
11- تامین کسری مانده حساب سرمایه شرکا
وجه نقد ***
سرمایه شریک ***
12- پرداخت مانده حساب سرمایه شرکا و بستن حساب
حساب سرمایه شرکا ***
وجوه نقد ***
13- نحوه برخورد با دارایی بدهی ثبت نشده : تبدیل دارایی های ثبت نشده به نقد و پرداخت بدهی ثبت نشده به شرح زیر است :
فروش دارایی ثبت نشده :
وجه نقد ***
حساب تصفیه ***
پرداخت بدهی ثیت نشده :
حساب تصفیه ***
وجه نقد ***
واگذاری دارایی غیر نقد ثبت نشده به شرکا
سرمایه شریک ***
حساب تصفیه ***
قبول بدهی ثبت نشده وسط شرکا
حساب تصفیه ***
سرمایه شریک ***
ب- روش تصفیه تدریجی
انحلال شرکت در صورت ورشکستگی تابع مقررات مربوط به ورشکستگی است (ماده 200 ق- ت)
تشریح روش آنی با مثال:
مثال- ترازنامه شرکت تضامنی (الف) و شرکا که به ترتیب به نسبت 3، 2، 1 در سود و زیان شریک می باشند در پایان سال 5×13 به شرح زیر است :
وجوه نقد 3000 حسابهای پرداختی 2880
حسابهای دریافتی 1200 اسناد پرداختی 2000
ذخیره . م.م. (240) 960 تسهیلات بلند مدت پرداختی 3000
اسناد دریافتی 1300 جمع بدهیها 7880
موجودی کالا 940 حساب جاری شرکاء:
زمین 4400 جاری(الف) 400
ساختمان 6800 جاری(ب) (150)
استهلاک انباشته 1800 5000 جاری (ج) 250 500
تجهیزات 1600 سرمایه شرکاء
استهلاک انباشته (520) 1080 سرمایه(الف) 3600
اثاثه 640 سرمایه ب 3150
استهلاک انباشه (360) 280 سرمایه (ج) 750 7500
سود تقسیم نشده 1080
جمع دارائی ها 16960 جمع 16960
شرکا در ابتدای سال 5×13 تصمیم به انحلال شرکت گرفتند. برای این منظور مدیر تصفیه از خارج تعیین و اختیارات لازم در مورد فروش دارائی ها و وصول مطالبات و پرداخت بدهیها به او داده شده و ضمناً مقرر گردیده از بابت فروش دارائی ها و وصول مطالبات 5 درصد کارمزد به مدیر تصفیه پرداخت گردید.
دارائی ها به شرح زیر فروخته و وصول گیردید:
زمین و ساختمان 6200
تجهیزات 880
موجودی کالا 680
اثاثه به مبلغ 200 ریال به شریک (الف) واگذار گردید. (واگذاری به شرکا مشمول کارمزد نمی باشد).
از جمع مطالبات (حسابها و اسناد دریافتنی) به استثنای مبلغ 200 ریال بقیه تماماً وصول گردید.
بدهیها (حسابها و اسناد دریافتنی) به کسر 880 ریال بقیه تماماً پرداخت گردید.
تسهیلات بلند مدت پرداختی بانضمام بهر معوق 6 ماه (در ترازنامه منظور نشده) پرداخت گردید.
(نرج بهره 10% در سال)
پرداخت هزینه های تصفیه 540 ریال . (شامل کارمزد می باشد)
ثبت رویدادهای مربوط به انحلال و یستن حسابها با فرض پرداخت طلب شرکاء به روش آنی به قرار زیر می باشد.
1- ذخیره م.م. 240
حسابهای دریافتنی 240
ثبت کاهش ذخیره مطالبات مشکوک الوصول
2- استهلاک انباشته ساختمان 1800
استهلاک انباشته تجهیزات 520
استهلاک انباشته اثاثه 360
ساختمان 1800
تجهیزات 520
اثاثه 360
3- حساب تصفیه 13960
حسابهای دریافتی 960
اسناد دریافتنی 1300
موجودی کالا 940
زمین 4400
ساختمان 5000
تجهیزات 1080
اثاثه 280
ثبت انتقال دارایی ها به حساب تصفیه
4- حسابهای پرداختی 2880
اسناد پرداختی 2000
تسهیلات بلند مدت پرداختی 3000
حساب تصفیه 7880
ثبت انتقال بدهی ها به حساب تصفیه 7760
5- وجوه نقد 7760
حساب تصفیه 7760
فروش دارائی ها (زمین و ساختمان با تجهیزات )ف موجودی کالا. . . )
6- سرمایه الف 200
حساب تصفیه
ثبت واگذاری اثاثه به شریک الف
7- وجوه نقد 2060
حساب تصفیه 2060
ثبت وصول مطالبات
8- حساب تصفیه 4000
وجوه نقد 4000
پرداخت بدهیها به کسر 880 ریال
9- حساب تصفیه 3150
وجوه نقد 3150
پرداخت بدهی مربوط به تسهیلات بلند مدت با بهره معوق ثبت نشده
10- حساب تصفیه 540
وجوه نقد 540
ثبت پرداخت هزینه تصفیه
انحلال به روش تدریجی
برای تشریح مراحل تصفیه ، فرض کنید(الف) و (ب) دارای یک شرکت تضامنی می باشند ، اول خرداد ماه سال 1×13 ، شرکا تصمیم گرفتند که دارائی های شرکت را فروخته ، مطالبات را وصول و تعهدات را پرداخت و سپس واحد تجاری را منحل نمایند .
مثال : مانده حساب دارائی ریال بدهی و سرمایه شرکت تضامنی (الف) و (ب) در اول خرداد ماه سال 1×13 بشرح زیر است:
* سود و زیان به نسبت 6و 4 به ترتیب بین شرکا تقسیم می شود .
1- فروش موجودی کالا به مبلغ 15000 ریال
2- وصول مطالبات به مبلغ 9000 ریال، بقیه به عنوان مطالبات سوخت شده منظور گردید.
3- فروش دارائی های ثابت جمعاً به مبلغ 29000 ریال
4- کلیه بدهی ها پرداخت گردید.
5- پرداخت هزینه های تصفیه به مبلغ 3000 ریال
6- مانده وجوه نقد بین مالکین به نسبت مانده نهائی حساب سرمایه تقسیم گردید.
ثبت انحلال و تصفیه آن بشرح زیر است:
وجوه نقد 15000
سرمایه الف(60% زیان) 4200
سرمایه ب(40% زیان) 2800
موجودی کالا 22000
ثبت فروش کالا با زیان بالغ بر 7000 ریال و تخصیص زیان به حساب سرمایه شرکا
در بعضی منابع بجای سود و زیان بحساب سرمایه شرکا کلیه سود و زیان حاصل از فروش دارائی ها را به حساب سود و زیان حاصل از تصفیه انتقال و در پایان مانده این حساب را به نسبت معین به حساب سرمایه شرکا منظور می نمایند .
وجوه نقد 9000
سرمایه الف 1800
سرمایه ب 1200
حسابهای دریافتی 12000
ثبت وصول بخشی از مطالبات ، و بقیه به عنوان مطالبات سوخت شده به حساب شرمایه شرکا منظور شد .
وجوه نقد 29000
سرمایه الف 2700
سرمایه ب 4800
زمین و ساختمان 41000
ثبت فروش زمین و ساختمان و تخصیص 12000 ریال زیان به سرمایه شرکا
بدهی ها 32000
وجوه نقد 32000
ثبت پرداخت بدهی های شرکت
سرمایه الف 1800
سرمایه ب 1200
وجوه نقد 3000
ثبت پرداخت هزینه های تصفیه مستقیماً از حساب سرمایه شرکا
بعد از نقد شدن سرمایه دارائی ها و پرداخت کلیه تعهدات ، وجوه باقی مانده بین شرکا به نسبت سرمایه تقسیم می شود . جدول زیر برای تعیین مانده حساب شرکا جهت پرداخت نهائی بکار برده می شود .
بعد از محاسبه مانده نهائی سرمایه شرکا مانده وجوه نقد بین شرکا تقسیم و حسابهای نهائی بسته می شود .
سرمایه الف 35000
سرمایه ب 28000
وجوه نقد 63000
در موارد زیر هر ذینفع میتواند انحلال شرکت از دادگاه بخواهد:
1- طبق ماده 201 در صورتیکه تا یک سال پس از به ثبت رسیدن شرکت هیچ اقدامی جهت انجام موضوع آن صورت نگرفته باشد و نیز در صورتیکه فعالیتهای شرکت در مدت بیش از یکسال متوقف شده باشد .
2- در صورتیکه مجمع عمومی سالانه برای رسیدگی به حسابهای هر یک از سالهای مالی تا ده ماه از تاریخی که اساسنامه تهیه کرده است تشکیل نشده باشد .
3- در صورتیکه سمت تمام یا بعضی از هیات مدیره و هم چنین سمت مدیرعامل شرکت طی مدتی زائد 6 ماه بلامتصدی مانده باشد .
4- در صورتیکه مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام جهت اعلام انحلال شرکت تشکیل نشود و یا رای به انحلال شرکت ندهند .
وظایف مدیران تصفیه :
1- اقدام لازم جهت حفاظت اسناد و مدارک و اموال شرکت
2- صورت برداری از دارائی شرکت ورشکسته ، ثبت و محل استقرار آن
3- تعیین تکلیف اموال و حقوق و اسناد اشخاص ثالث
4- دعوت از بستانکاران و بدهکاران رسیدگی به مطالبات و تشخیص بدهی
5- ادامه عملیات واحد تجاری و اداره ی اموال فروش دارائی هایی که ممکن است فاسد شدنی و یا باکسر قیمت مواجه باشند و در مواردی نگهداری آن مفید به نظر نمی رسند .
6- فروش اموال و تقسیم وجوه نقد حاصله بین یستانکاران باتوجه به اولویت
7- اعلام به اداره ی پست جهت ارسال مراسلات پستی مربوط به تصفیه
مدیر تصفیه کلید رویدادهای مربوط به تصفیه را در دفاتر جداگانه غیر از دفاتر واحد تجاری ورشکستگی می نماید دارایی ها در دفاتر مدیر تصفیه به ارزش دفتری ثبت و دارایی های کاهنده (ذخیره م م . استهلاک انباشته)
در دفاتر مدیر تصفیه حذف می شوند . سود و زیان و هزینه های مربوط به دوران تصفیه ودارائی و بدهی های ثبت نشده (کشف شده) مستقیماً به حساب سهامداران منظور می شود .
مراحل ثبت حسابداری تصفیه در دفاتر مدیر تصفیه به شرح زیر است :
1- افتتاح مانده ها به استناد دفاتر واحد تجاری ورشکسته:دارائی ها به ارزش دفتری بدهکار و بدهی ها بستانکار ما به تفاوت به حساب حقوق سهامداران منظور می شود .
2- کلیه تعدیلات (افزایش یا کاهش) به حساب حقوق سهامداران منظور می شود.
3- در تبدیل دارایی به نقد: وجه نقد بدهکار حساب دارائی مربوط به ارزش دفتری بستانکار ما به تفاوت به حقوق سهامداران .
4- هزینه های دوران تصفیه: حساب حقوق سهامداران بدهکار و وجوه نقد بستانکار
5- پرداخت بدهی ها: بدهی ها با توجه به اولویت بدهکار و وجوه نقد بستانکار
جریمه تخلف آخرین مدیران شخص حقوقی از لحاظ تسلیم نکردن اظهارنامه موضوع ماده (114) این قانون ظرف:
مهلت مقرر یا تسلیم اظهارنامه خلاف واقع به ترتیب عبارت است از 2 درصد و یک درصد سرمایه پرداخت شده شخص حقوقی در تاریخ انحلال. (به موجب مفاد ماده 195 قانون مالیات های مستقیم)
جریمه تخلف مدیر یا مدیران تصفیه در مورد تقسیم دارایی شخص حقوقی قبل از تصفیه امور مالیاتی شخص حقوقی یا قبل از سپردن تامین مقرر موضوع ماده (118) این قانون معادل 20 درصد مالیات متعلق خواهد بود که از مدیر یا مدیران تصفیه وصول می شود. (به موجب مفاد ماده 196 قانون مالیات های مستقیم)
ماخذ محاسبه مالیات آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی بخشنامه شماره: 16762/3368-211 مورخه 30/2/86
نظر به اینکه در خصوص احتساب یا احتساب نشدن اندوخته ها و مانده سود سنواتی حاصل از منابع معاف از مالیات در ماخذ محاسبه مالیات آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی ابهاماتی مطرح شده است، بنابراین به منظور رفع ابهام و ایجاد وحدت رویه موارد زیر یادآور می شود:
بنا به صراحت ماده 115 اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم مصوب 27/11/1380 ماخذ محاسبه مالیات آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی که منحل می شوند ارزش دارایی شخص حقوقی پس از کسر بدهی ها و سرمایه پرداخته شده و اندوخته ها و مانده سودهایی که مالیات آن قبلا پرداخت شده است، خواهد بود.
از آنجایی که اندوخته ها و مانده سودهای ایجاد شده از محل سود حاصل از منابع معاف از مالیات در حکم اندوخته ها و سودهایی که مالیات آن قبلا پرداخت شده است، تلقی نمی شود بنابراین، اندوخته ها و سودهای مزبور قابل کسر از ارزش دارایی های اشخاص حقوقی منحله در رسیدگی به مالیات آخرین دوره عملیاتی آنها (دوره انحلال) نخواهد بود.
ماموریت اداره و مدیریت شرکت ها در دوران فعالیت آنها با هیات مدیره است مدت ماموریت مزبور با ایجاد شرایط انحلال برای شرکت، خاتمه می یابد و از آن پس این مسوولیت با مدیر یا مدیران تصفیه خواهد بود. در زمانی که شرکت منحل می شود تا زمان ختم تصفیه اصطلاحا شرکت در حال تصفیه است. به موجب مفاد ماده 212 اصلاحیه قانون تجارت مدیران تصفیه نماینده شرکت در حال تصفیه بوده و کلیه اختیارات لازم را به منظور امر تصفیه حتی از طریق طرح دعوا و ارجاع به داوری و حق سازش دارند. امر تصفیه با مدیران شرکت است مگر آن که اساسنامه شرکت یا مجمع عمومی فوق العاده ای که رای به انحلال می دهد ترتیب دیگری مقرر داشته باشد.
از تاریخ تعیین مدیر یا مدیران تصفیه، اختیارات مدیران شرکت خاتمه یافته و تصفیه شرکت شروع می شود. مدیران تصفیه باید کلیه اموال و دفاتر و اوراق و اسناد مربوط به شرکت را تحویل گرفته بلافاصله امر تصفیه شرکت را عهده دار شوند. در مدت تصفیه دعوت مجامع عمومی در کلیه موارد به عهده مدیران تصفیه است و مقررات راجع به دعوت و تشکیل مجامع عمومی و شرایط حد نصاب و اکثریت مجامع مانند زمان قبل از انحلال باید رعایت شود و هر گونه دعوتنامه و اطلاعیه ای که مدیران تصفیه برای صاحبان سهام منتشر می کنند باید در روزنامه کثیرالانتشاری که اطلاعیه ها و آگهی های مربوط به شرکت در آن درج می شود، انتشار یابد.
مدت ماموریت مدیر یا مدیران تصفیه نباید از دو سال تجاوز کند. اگر تا پایان ماموریت مدیران تصفیه، امر تصفیه خاتمه نیافته باشد مدیر یا مدیران تصفیه باید با بیان دلایل و جهات خاتمه نیافتن تصفیه امور شرکت، مهلت اضافی را که برای خاتمه دادن به امر تصفیه لازم می دانند و تدابیری را که به منظور پایان دادن به امر تصفیه در نظر گرفته اند به اطلاع مجمع عمومی صاحبان سهام رسانیده، تمدید مدت ماموریت خود را خواستار شوند. (به موجب مفاد ماده 214اصلاحیه قانون تجارت)
دفاتر و سایر اسناد و مدارک شرکت تصفیه شده باید تا ده سال از تاریخ اعلام ختم تصفیه محفوظ بماند. به این منظور مدیران تصفیه باید مقارن اعلام ختم تصفیه به مرجع ثبت شرکت ها، دفاتر و اسناد و مدارک یادشده را نیز به مرجع ثبت شرکت ها تحویل دهند تا نگهداری و برای مراجعه اشخاص ذی نفع آماده باشد. (به موجب مفاد ماده 229اصلاحیه قانون تجارت)
مدیر یا مدیران تصفیه هر شرکت سهامی که با داشتن آگاهی مرتکب جرایم زیر بشوند به مجازات هایی که در قانون تجارت پیش بینی شده است. محکوم خواهند شد:
1- در صورتی که ظرف یک ماه پس از انتخاب تصمیم راجع به انحلال شرکت، نام و نشانی خود را به مرجع ثبت شرکت ها اعلام نکنند.
2- در صورتی که تا شش ماه پس از شروع به امر تصفیه مجمع عمومی عادی صاحبان سهام شرکت را دعوت نکرده وضعیت اموال و مطالبات و بدهی های شرکت و نحوه تصفیه امور شرکت و مدتی را که جهت پایان دادن به امر تصفیه لازم می دانند به اطلاع مجمع عمومی نرسانند.
3- در صورتی که قبل از خاتمه امر تصفیه همه ساله، مجمع عمومی عادی صاحبان سهام شرکت را با رعایت شرایط و تشریفاتی که دراین قانون و اساسنامه شرکت پیش بینی شده است دعوت نکرده صورت دارایی منقول و منقول و ترازنامه و حساب سود و زیان عملیات خود را به ضمیمه گزارشی حاکی از اعمالی که تا آن موقع انجام داده اند به مجمع یادشده تسلیم نکنند.
4- در صورتی که در خاتمه دوره تصدی خود بدون آنکه تمدید مدت ماموریت خود را خواستار شوند به عملیات خود ادامه دهند.
5- در صورتی که ظرف یک ماه پس از ختم تصفیه مراتب را به مرجع ثبت شرکت ها اعلام نکنند.
فصل چهارم
تقسیم سود و زیان در دوره تصفیه
موضوع اساسی درحسابداری برای تصفیه ی یک شرکت تضامنی ممکن است بدین صورت بیان شود :
تقسیم سود و زیان ناشی از تبدیل دارایی ها قبل از اینکه وجوه نقد تقسیم شود به محض اینکه دارایی ها فروخته شدند هرگونه سود وزیان به نسبت تقسیم سود به حساب سرمایه شرکا تخصیص می باید اگر شرکا برای تقسیم سود به حساب سرمایه شرکا تخصیص می یابد اگر شرکا برای تقسیم سود و زیان ناشی از تصفیه تصمیم نگرفته باشند از نسبت تقسیم سود طی عملیات شرکت تضامنی برای تقسیم سود یا زیان دوره تصفیه استفاده می شود . هنگامی که سود یا زیان ناشی از تصفیه در بین شرکا تقسیم می شود مانده نهایی به حساب سرمایه و وام شرکا با وجود نقدی که برای تقسیم بین آنها آماده شده مساوی خواهد بود . پرداخت ها سپس بر اساس سهم الشرکه در شرکت تضامنی انجام می شود .
تقسیم وجوه نقد با سایر دارایی های بین شرکا
در دوره تصفیه اگر وجوه نقدی وجود داشته باشد که یک شریک مستحق دریافت آن است تا زمانی که حساب سرمایه شرکا برای هرگونه سود و زیان ناشی از تبدیل دارایی ها اصلاح نشده است نمی توانیم وجوه نقدی را مشخص کنیم . به طور خلاصه می توانیم بگوییم تا زمانی که همه ی دارایی ها تبدیل وجوه نقد نشده اند ممکن نیست هیچ گونه وجهی بین شرکا تقسیم شود . زیرا زمانی که تبدیل دارایی ها به وجه کامل نشده باشد سود و زیان خالص شناسایی نخواهد شد .
همچنین تصفیه اقساطی (تدریجی) در نظر گرفته می شود که معنی آن پرداخت به شرکا بعد از تبدیل بخشی از دارایی ها به وجوه نقد و پرداخت کامل بدهی ها می باشد که در این حالت سود یا زیان نهایی از تبدیل دارایی ها باقیمانده به وجه نقد هنوز قابل شناسایی نیست پرداخت های اقساطی به شرکا با استفاده از یک روش در قبال پرداخت ها ی اضافه امنیتی را برقرار می کند و محاسبه می شود . یک خدمت مهم حسابداران به یک شرکت تضامنی در حال تصفیه تقسیم مناسب وجوه نقد با سایر دارایی ها بین شرکا بعد از پرداخت کامل بدهی های شرکت تضامنی می باشد .
شرکا ممکن است دریافت برخی از دارایی ها مانند اتومیبل یا اثاثه یا انواع دیگری را که بتواند به وجوه نقد تبدیل نماید انتخاب کنند بدون در نظر گرفتن اینکه آیا وجوه نقد با سایر دارایی ها به شرکا اختصاص می یابد مناسب است روشی را دنبال کنیم که هیچ دارایی بین شرکا تا بعد از اینکه همه زیان های احتمالی و هزینه های تصفیه محاسبه نشده تقسیم نشوند عدم اجرای این روش و کوتاهی در انجام آن ممکن است باعث این مسئله شود که به یک یا چند نفر از شرکا پرداخت اضافه به سایرین پرداخت کم تری انجام دهیم اگر شرکا بیش از اندازه دریافت کنند قادر به بازپرداخت وجوهی که اضافه دریافت کردند نمی باشند شخصی که چنین پرداختهایی را اجازه می دهد ممکن است مسئول زیانهای که به عهده سایر شرکا است نیز باشد مقررات بیش تر کشورهای جهان در مورد شرکت تضامنی چگونگی تقسیم وجوه نقد در یک شرکت تضامنی در حال تصفیه و بدین صورت بیان کرده است .
1- پرداخت مطلب بستانکاران به طور کامل
2- پرداخت وام های دریافتی از شرکا
3- پرداخت مانده حساب سرمایه شرکا
در مورد پرداخت وام یک شریک به شرکت بیش از حساب سرمایه شریک نیز باید توجه کافی نماییم اگر حساب سرمایه یک شریک مانده بدهکار دارد (یا حتی اگر مانده بدهکار بلاقوه در ارتباط با تصفیه زیانهای بلاقوه آتی می باشد.)
هرگونه مانده بدهکار در حساب وام شرکا باید در قبال کسری حساب سرمایه آورده شود در هر حال اگر یک شریک با توجه به حساب وام وجوهی را دریافت می کند این پرداخت با بدهکار کردن حساب وام برای مشخص کردن مانده حساب فوق ثبت می شود .
جمع وجوه دریافتی توسط یک شریک در دوره تصیه همیشه اگر وام به شرکا در حساب سرمایه آنها ثبت شود یکسان خواهد بود . گذشته از این وجوه وام یک شرکت به شرکتهای سهامی باعث نمی شود که وی در تصفیه اولویت بیش تری برای دریافت وجوه نقد داشته باشد نتیجتاً در تهیه یک صورت تبدیل دارایی و تصفیه تعداد ستونهایی که ممکن است با جمع مبالغ وام یک شریک کاهش یابند با حساب سرمایه شریک نشان داده شده اند . اولین مبلغ در ستون جمع سرمایه (شامل هر گونه وام) شریک در شروع تصفیه است جمع مانده های حساب سرمایه و وام یک شریک در صورت تبدیل دارایی ها و تصفیه نشان دهنده ترکیب درست از این حسابها در دفتر کل شرکت تضامنی نیست لذا حسابهای دفتر کل جداگانه ای باید برای سرمایه و وام نگهداری شود تا یک مدرک روشن از دارایی های توسط شرکا سرمایه گذاری شده اند تهیه شوند .
تقسیم وجوه در تصفیه تدریجی:
در بسیاری موارد دارایی های شرکت تضامنی در یک زمان کوتاه مدت و به صورت یک مجموعه کلی فروخته نمی شود بلکه دارایی های غیر نقد ممکن است به تدریج در یک دوره طولانی چندین ماهه به وجوه نقد تبدیل شوند در این حالت شرکا ممکن است که تمایل داشته باشند که مبالغی از وجوه نقد حاصل از فروش دارایی های واحد تجاری را قبل از تصفیه نهایی از مدیر یا مدیران تصفیه در خواست نمایند لذا متصدیان امور تصفیه می توانند مبالغی از وجه نقد را بدون ایجاد مخاطره به حقوق بستانکاران و سایر تعهدات (هزینه تصفیه بین شرکا توزیع نمایند قانون تجارت در این مورد طبق ماده 211 چنین مقرر داشته است آن قسمت از دارایی شرکت که در مدت تصفیه مورد احتیاج نیست به طور موقت بین شرکا تقسیم می شود ولی متصدیان تصفیه باید معادل قروضی که هنوز مورد تادیه آن نرسیده است و همچنین معادل مبلغی که در حساب بین شرکا مورد اختلاف است موضوع نماینده با توجه به صراحت قانون متصدیان امور تصفیه در شرکت تضامی زمانی می توانند می توانند بخشی از دارایی های شرکت خاصه وجوه نقد را قبل از پایان امر تصفیه بین شرکا تقسیم نمایند که زیانی متوجه بستانکاران و تعهدات واحد تجاری به استثنای شرکا نگردد حال چطور و چگونه می توان وجوه قابل دسترسی را بین شرکا توزیع نمودن مراحلی دارد).
مرحله اول:
فرض کنید که دارایی های غیر نقد باقیمانده فاقد ارزش است این زیان احتمالی نسبت سهم سود و زیان به حساب شرکا منظور می گردد.
مرحله دوم :
نگهداری مبالغ کافی وجوه نقد معادل بدهی های شرکت (به استثناء شرکا)
مرحله سوم :
نگهداری یک مبلغ کافی وجوه نقد معادل پیش بینی هزینه های تصفیه و تخصیص مخارج احتمالی به نسبت سود و زیان به حساب سرمایه شرکا.
مرحله چهارم :
هرگاه شریکی بعد از مرحله اول ، دوم ، سوم حساب سرمایه آن مانده بدهکار را داشته باشد، مانده بدهکار فرضی به نسبت سهم سود و زیان بین شرکا به حساب سرمایه آنها منظور می شود از آنجائی که مانده بدهکار حساب سرمایه محاسباتی و فرضی است شریکی که چنین مانده بدهی دارد قابل انتظار است که نمی تواند تعهد خود را انجام دهد .
مرحله پنجم:
هر نوع وجوه اضافی مازاد در مبالغ ذخیره شده برای مراحل 2 و 3 می توان به شرکایی که حساب سرمایه آنها مانده بستانکار دارد به نسبت سهم سود و زیان بین آنها منظور نمود باید توجه داشت که مبلغ پرداختی وجه نقد نبایستی بیش از مانده بستانکار حساب سرمایه آنها باشد.
نکته:
در شرکت تضامنی بستانکاران شخصی شرکا حق ندارند طلب خود را از دارایی های شرکت تامین یا وصول کند ولی میتواند نسبت به سهم مدیون خود از منافع شرکت یا سهمی که در صورت انحلال شرکت ممکن است به مدیون مزبور تعلق کیرد هر اقدام قانونی که مقتضی باشد به عمل آورد .
تصفیه نهایی با شرکا:
وجوهی که هر شریک از تصفیه یک شرکت تضامنی دریافت می کند برابر خواهد بود با
1- سرمایه گذاری در شرکت خواه اینکه در حساب سرمایه ثبت شده باشد یا در یک حساب وام
2- سهمی که از سود یا زیان خالص عملیاتی منهای برداشت ها
3- سهمی از سود و زیان ناشی از تبدیل دارایی ها به وجوه نقد در دوره تصفیه از این دو هر شریک در زمان تصفیه وجوه سرمایه گذاری خود در شرکت تضامنی را دریافت می کند. سرمایه یک شریک با عوامل مثبت مانند سرمایه گذاری اضافی وجوه نقد و سهمی از سود خالص افزایش و با وجود عوامل منفی مانند برداشت ها یا سهمی از زیان خالص کاهش خواهد یافت اگر عوامل منفی بزرگتر باشند شریک ، کسری سرمایه خواهد داشت (مانده بدهکار در حساب سرمایه) و شریک باید این کسری را به شرکت تضامنی پرداخت نماید . قصور و کوتاهی در جبران کسری سرمایه و پرداخت کسری به شرکت تضامنی این مفهوم را می رساند که شریک موافق شرایط شرکتنامه شرکت تضامنی برای تقسیم سود و زیان نمی باشد . این مسئله باعث خواهد شد که سایر شرکا بیش از سهم توافق شده زیان را متحمل شوند و لذا وجوه کمتری از سرمایه خود در دوره تصفیه دریافت می کنند.
سود سهام تصفیه :
برخی از شرکت ها بنا به پیشنهاد هیئت مدیره و تصویب مجمع عمومی از محل صرف سهام و اندوخته قابل تقسیم که واحد تجاری در اختیار دارد(به استثنای اندوخته قانونی) سود سهام بین سهامداران توزیع می نماید در این گونه موارد در تصمیم گیری مجمع عمومی صریحاً باید مشخص شود که محل کدام اندوخته ها و منابع می توان سود سهام را تقسیم نمود در این نوع تقسیم سود در حقیقت کاهش سرمایه تلقی می شود به عبارت دیگر هر نوع توزیع سود سهام از مانده ی سود انباشته بیانگر برگشت سرمایه پرداخت شده اولیه به عنوان سود سهام تصفیه نامیده می شود در حسابداری سود سهام تصفیه در تاریخ اعلام آن بخش از سود سهام بیش مانده سود انباشته می باشد از منابع مورد نظر (صرف سهام یا اندوخته قابل تقسیم) بدهکار و سود سهام پرداختی بستانکار و در زمان تاریخ پرداخت مانده سود سهام پرداختی بدهکار می شود . به طور مثال :
فرض کنید مجمع عمومی صاحبان سهام پرداخت سود نقدی به مبلغ 000/200/1 ریال را تصویب کرد مانده سود انباشته در این تاریخ 000/900 ریال است ثبت حسابداری آن به قرار زیر است :
سود انباشته 000/900
صرف سهام (اندوخته ها) 00/300
سود سهام پرداختی (وجوه نقد) 000/200/1
پرداخت اقساطی تصفیه به شرکا
در توضیح تصفیه شرکت تضامنی در قسمت قبل همه دارائی های شرکت تضامنی تبدیل به وجوه نقد شده و جمع زیان ناشی از تصفیه قبل از هرگونه پرداخت نقدی میان شرکا ، تقسیم می شده است ولی تصفیه برخی از شرکتهای تضامنی ممکن است چند ماه یا سال طول بکشد . در چنین تصفیه های طولانی شرکاء معمولاً می خواهند نقد دریافت کنند تا اینکه منتظر بمانند تا دارائی های غیر نقد تبدیل به نقد شود . اگر قصد این است که پرداخت کامل بدهی طلبکاران شرکت تضامنی اطمینان مورد نیاز حاصل شود و به شرکاء بیش از مبلغی که بعد از پرداخت زیان تبدیل دارائی ها به آنها تعلق می گیرد پرداخت شود پرداخت های اقساطی به شرکاء انجام می گیرد تصفیه اقساطی ممکن است به عنوان فرآیند تبدیل بدخی از دارائی ها به نقد پرداخت به طلبکاران ، پرداخت وجوه نقد
آماده شده به شرکا ، تبدیل دارائی های اضافه و پرداخت وجوه نقد اضافی به شرکا ، در نظر گرفته شود تصفیه تا زمانی که همه ی دارائی ها به نقد تبدیل شود و همه ی وجوه نقد بین طلبکاران شرکت تضامنی و شرکا ، تقسیم شود . در اثر عقیده ما مبنی بر تاکید بر اصول و هدف اساسی تصفیه بجای تهیه یک الگوی تشریحی همه ی حالت های تصفیه ممکن است وضعیت تصفیه اقساطی (تدریجی) تغییر یابد . از متغیرهای که عامل تصفیه شرکت تضامنی هستند کافی بودن سرمایه هر شریک برای جذب وی از زیان های ممکن باقی مانده و بعد از هر پرداخت اقساطی وجوه نقد، انتقال زیان یک شریک به دیگران در نتیجه عدم توانایی شرکت در وصول کسری سرمایه منظور کردن مانده های حساب وام در مقابل کسری سرمایه و نیاز احتمالی برای استفاده از وجوه نقد برای پرداخت هزینه های آتی تصفیه یا بدهی های ثبت شده شرکت تضامنی است .
راهنمایی عمومی برای پرداخت های اقساطی :
عامل اساس در تصفیه اقساطی این است که مدیر تصفیه قبل از شناسایی همه زیان های که ممکن است در تصفیه ایجاد شود مجاز به پرداخت های به شرکا انجام شود
وبعداً زیانهای ایجاد شده باعث کسری در حساب سرمایه شرکاء شود . مدیرتصفیه مسئول بازگرداندن وجوه نقد است . اگر وجوه نقد پرداختی باز گرداندن شود. ممکن است مدیر تصفیه در قبال سایر شرکاء ، شخصاً مسئول زیان های ایجاد شده به دلیل تقسیم نا مناسب وجوه نقد باشد. در نتیجه وجود این خطر ، تنها روش موثر برای تعیین پرداخت های نقدی اقساطی به شرکا بدین ترتیب است:
1- جمع زیان دارائی های غیر نقدی با قیمانده را مشخص کنید و همه زیان های احتمالی شامل هزینه های بالقوه هزینه تصفیه و بدهی های ثبت نشده در نظر بگیرد.
2- فرض کنید که هر شریک با کسری سرمایه بالقوه قادر به پرداخت پولی به شرکت تضامنی نیست از این رو به عنوان اینکه وجوه نقد برای تبدیل دارائی ها به نقد یا دریافت کسری سرمایه از شرکاء نیز تهیه نمی شود ، هر قسمت پرداختی نقدی را مشخص می کند .
براساس این فرض مدیر تصفیه فقط اجازه پرداخت به شرکایی را میدهد که حساب سرمایه آنها (یا جمع حساب سرمایه و وام) با مانده بستانکار بیشتر از وجوه مورد نیاز برای جذب حداکثر زیان بالقوه ای که ممکن است در تصفیه ایجاد شود . حداکثر سهم شریک از زیان احتمالی ممکن است شامل زیان ناشی از عدم توانایی از شرکاء برای پرداخت هرگونه کسری سرمایه بالقوه به شرکت تضامنی باشد هنگامی که پرداختهای اقساطی طبق این روش انجام می شود به نسبت تقسیم سود تایید بر سرمایه شرکاء امکان پذیر خواهد بود . هنگامی که در چنین حالتی مطابق با نسبت تقسیم سود و با توجه به مانده حساب سرمایه شرکاء پرداخت های اقساطی انجام می گیرد . چون سرمایه شرکاء برای جذب سهم مناسب آنها از زیان باقیمانده احتمالی کافی است همه ی پرداخت های نقدی نیز ممکن است در همان نسبت صورت گیرد .
طرح پیش پرداخت برای پرداخت های اقساطی به شرکاء:
برای اطمینان از وجوه نقدی که ممکن است که به شرکاء در هر ماه (یا در هر زمان دیگری) پرداخت شود ، مبلغ پرداختی با محاسبه اثر آن در سرمایه شرکاء(مانده حساب سرمایه و وام) از حداکثر زیان بالقوه باقی مانده تعیین می شود ولی با اینکه از این روش استفاده می شود ولی برای انجام قدری مشکل است ، گذشته از این روش فوق نشان نمیدهد که در آغاز تصفیه چظور ممکن است وجوه نقد میان شرکایی که مشخص شده اند تقسیم شود . با توجه با این دلایل بهتر آن است که در ابتدا فهرست کاملی از برنامه تقسیم وجوه نقد آماده نمایم و نشان دهیم چطور امکان دارد وجوه نقد در طول تصفیه تقسیم شود . اگر چنین برنامه آماده شود ، ممکن است هرگونه وجوه نقد دریافتی از تبدیل دارائی های شرکت تضامنی سریعاً به شرکای که در برنامه مشخص شده اند پرداخت شود .
برداشت وجوه نقد برای بدهی ها و هزینه های تصفیه:
قبل از هرگونه پرداخت به شرکاء ، طلبکاران ، شرکت تضامنی برای پرداخت کامل طلب به آنها در اولویت هستند . ولی در یعضی از موارد ممکن است مدیر تصفیه تشخیص دهد که برای سهولت بیشتر کارها وجوه نقد مورد نیاز را برای برخی از بدهی های ثبت شده کنار بگذارد و باقیمانده را در میان شرکاء تقسیم کند . برداشت وجوه نقد برای پرداخت بدهی های ثبت شده زمانی مناسب است که به دلایل گوناگون (مانند هنگامی که مبلغ بدهی مورد اختلاف طرفین است). پرداخت بدهی ها قبل از تقسیم وجوه نقد بین شرکاء عملی نیست یا توصیه نمی شود . وجوه نقد کنار گذاشته شده که معادل بدهی های پرداخت نشده ثبت شده است عاملی در جهت محاسبه زیان های تصفیه احتمالی آینده نیست. زیان احتمالی در آینده با در نظر گرفتن دارائی های ، غیر نقدی همه بدهی های ثبت نشده در تمام هزینه های تصفیه بالقوه که ممکن است واقع شود محاسبه می شود . همه هزینه های تصفیه وقوع یافته در دوره تصفیه شرکت تضامنی باید از مانده حساب سرمایه شرکاء برای محاسبه وجوه نقد آماده برای تقسیم بین شرکاء کسر شود و بدین ترتیب با هزینه های تصفیه بعنوان بخشی از جمع و زیان ناشی از تصفیه عمل می شود ولی در بیشتر موارد ممکن است مدیر تصفیه با پیش بینی آتی هزینه های تصفیه مبالغی را از شرکت برداشت نماید . وجوه نقدی که برای هزینه های تصفیه آتی با پرداخت بدهی های ثبت نشده کنار گذاشته می شود بایستی با مبلغ دارائی های غیر نقدی جمع شود تا حداکثر زیان احتمالی که ممکن است برای تکمیل عملیات تصفیه شرکت تضامنی واقع شود محاسبه شود .
فصل پنجم
منابع و ماخذ
گزارش گری مالی و حسابرسی شرکتهای در حال تصفیه، کمیته گزارشگری مالی و حسابرسی شرکتهای در حال تصفیه
حسابداری شرکتها ، حسن همتی
حسابداری شرکتها 2 ، حسن همتی – هدی همتی
حسابداری پیشرفته ، حسن همتی ، محمد نوروش
سایت ، www.google.com
ا