تحقیق در مورد تاثیر سرما بالای درختان میوه و آفات میوه سردسیر

تاثیر سرما بالای درختان میوه
مقدمه:
ازآنجاییکه معلوم است نباتات به خصوص میوه جات وغله جات به نسبت اهمیت اقتصادی و حیاتی شان درزندگی بشر ارزش به سزای دارند ونباتات به صورت مستقیم وغیر مستقیم مورد استفاده انسان ها قرار میگیرند که به صورت مستقیم از میوه ، چوب وغیره استفاده میشود . وبه صورت غیر مستقیم در جلو گیری از آ لودگی هوا تاثیرات شان بالای اقلیم ودرجه حرارت ودر جذب مواد کاربنی وتولید نمودن اوکسیجن هوا نقش اعظمی داشته میباشند ، بنا یک حقیقت انکار ناپذیری است که نباتات درحیات بشریت ضامن وتضمین کننده حیات شان است پس باید انسان تا حد امکان کوشش نماید که ازنعمت بزرگ الهی استفاده درست نموده ودر حفظ و مراقبت آن تلاش به خرچ دهد تا ازبوجود امدن عوامل ناگوار محیطی که با عث از بین رفتن شان میشود محفوظ بمانند .
نبا تات از جمله میوه جات که داروخانه بدن انسان های روی زمین محسوب میشود . گاهی مورد هجوم عوامل ناگوارطبیعی قرار گرفته واین عامل غیر مترقبهء طبیعت است که به شکل عوامل فزیکی عمل نموده وباعث ازبین رفتن محصولات میشود که از آن جمله میتوان از سرما های که در اثر یک جریان قطبی و عبورآن از منطقه پیش می آید که موجب تقلیل شدید وناگهانی درجه حرارت وسقوط میزان الحراره به چندین درجه تحت صفر میشود که موجب خسارات سنگین باغداران میگردد. و بعضآ سرما های که باعث از بین رفتن میوه جات منطقه بوده ودر یک محدوده بدون اینکه هوای سردی از سایر جاها به منطقه نفوذ کند در اثر تشعشع از خود محل به وجود میآید که این نوع سرما ها برخلاف سرما های قطبی بوده ودر شبهای ساکت و آرام بدون ابر و جریان باد، برف وباران ظاهر میشود . واگر این سردی در اواخر زمستان ویا در اوایل بهار بروز کند خطرناک بوده و باعث از بین رفتن میوجات میشود
برای پیش گیری از سرمای قطبی چاره ای نداریم بجز اینکه باغ ها ی میوه خود را با شرایط اقلیمی مطا بقت دهیم، اما با سرمای نوع دوم که یک سرمای منطقوی ومحیطی است تا حد جلو گیری و مبارزه نما ییم که از تخریب آن میوجات خویش را مصِِون نگاه کنیم البته ناگفته نباید گذاشت که تاثیر سردی هوا بالای درختان میوه یک موضوع بسیار با ارزش در حیات میوه جات بوده معلومات اندکی را جمع آوری نمودم امید وارم که مورد پسند شما قرار بگیرد.
شناسای سرما وپیش بینی ان :
تعریف انواع سرما:
دو نوع سرما ممکن است در هر منطقه بوجود آید:
1. سرمای که دراثر هجوم یک جریان سرد قطبی و عبور آن از منطقه پیش می آید که موجب تقلیل شدید و ناگهانی درجه حرارت و سقوط میزان الحراره به چندین درجه تحت صفر میشود . این جریان اغلبا توام با نزولات آسمانی بوده و خاصیت کلی آنها این است که همواره ازیک جاه دیگر به منطقه منتقل ونفوذ میکنند و محلی نمیباشند و بیشتر در دوران خواب درختان در دوره غیر فعال ، یعنی زمستان بروز میکنند که درختان میوه سرد سیر تا حد زیادی درمقابل آن مقاومت ودوام دارند. البته به ند رت در بعضی سال ها چنین سرما های در اوایل فصل بهار و خزان دیده میشود و موجب خسارات سنگین باغداران میگردد.
2. سرمای که کاملا منطقه ای بوده و در یک محدوده معین و محیط محدود بدون اینکه هوای سردی از سایر جاها به منطقه نفوذ کند ، دراثر تشعشع در خود محل بوجود میآید . این نوع سرما بر خلاف سرمای اول ، همواره درشب های ساکت و آرام بدون ابرو باد و برف وباران ظاهر میشود ، و اگردر اواخر زمستان یا اوایل بهار بروز کند خطرناک محسوب میشود .
درمقابل سرمای اول ، که بیشتر درفصل زمستان و گاهی نیز در اوایل بهار به وجود مې آید ، بشر چاره زیادی نمیتواند بکند و باید سعی کرد ، درختان ومحصولات را باشرایط اقلیمی تطبیق داد . ولی باسرمای نوع دوم میتوان تا حد مبارزه کرد و از گزند آن مصون ماند . بدان جهت ابتدا به معرفی وشناسایی سرمای نوع دوم میپردازیم و سپس از سرمای نوع اول بحث خواهیم کرد.
با توجه به اینکه بروز سرمای تصادفی دربهار ویا خزان بیشتر از حد اقل درجه حرارت درزمستان ، محدوده رشد وتولید درختان میوه سرد سیر را محدود میکند ، باید به اهمیت این قبیل سرما ها توجه بیشتر داشت . مناطق زیادی را میتوان پیداکرد که علی الرغم داشتن کلیه شرایط مساعد ، تنها به علت بروز مکرر هوای سرد بهاری که شگوفه و میوه های جوان را در یک شب از بین میبرد کشت وپرورش پاره ای میوجات به صورت تجارتی در سطح بزرگ در آن نقاط میسر نبوده است . این محدودیت بیشتر درمورد آن دسته از درختان میوه است که دربهار زود تر ازسایر انواع ، شگوفه میکنند ، مثل بادام و زرد آلو وتا حد شفتالو ،این هوای نامساعد که مانع پرورش این قبیل درختان است ممکن است دریک منطقه به طور گسترده وجود نداشته باشد و یا امکان دارد دریک ناحیه ای که کشت وپرورش این درختان کاملا موفقیت آمیز و بی خطر است مکان های باشد که به علت شرایط خاص توپوگرافی (پستی وبلندی سطح زمین ) و اقلیمی ، بالاخص درمعرض سرماهای بهاری دیرس یا خزانی زود رس قرار گیرند ونتوان درین نقاط به پرورش این محصولات بدون ریسک اقدام کرد . بنابر این نباید آب وهوای منطقه را خود تصور کرد که در تمام نقاط میتو ا ن فلان محصول را کشت کرد و یا با لعکس نباید بخاطر بروز یک سرمای منطقوی غیر عادی درمناطق که عملاً سالم بوده و باغهای چندین ساله از درختان مورد نظر سالها به خوبی وبی خطر درآنجا رشد کرده اند ، از کشت و پرورش درختان میوه مناسب آن منطقه صرف نظرنمود .
سرمای زود رس خزانی کمتر موجب محدودیت کشت میوجات سردسیر میشود . این موضوع برای محصولات مثل انگور و انواع توت بعضی سالها ودربعضی نقاط ممکن است ایجاد محدودیت بکند . باید دانست که در دنیا کمتر جای را میتوان پیدا کرد که به طوراثتثنایی همواره مصون از هوای نامساعد بود ه و محصولات آنها درطول سالها هیچ وقت در اثر عوامل طبیعی صدمه ندیده باشند . بنا براین از ین حیث زیاد نا امید شد ودر حد ممکن با کمک گرفتن ازدانش وعلم امروزی و شناخت کامل از محیط با دقت به پرورش انواع میوه جات به صورت موفقیت آمیز نایل آمد .
شناسای انواع یخبندان بوسیله دهقانان:
تعیین انواع یخبندان هم برای برنامه ریز وهم برای دهقان اهمیت به سزای دارد زیرا روش های معمول حفاظت گیاهان در پاره از مواقع آنقدر سریع و نا گهانی اتفاق می افتد که با هیچ معیاری نمیتوان این آفت درجه حرارت محیط را تعین نمود.
برای یک برنامه ریز لازم است که انواع یخبندان های را که در یک منطقه بوجود مې اید بشناسد تا در پلان خود که برای کشت محصول، در آن منطقه در نظردارد موفق بوده بتواند به موقع وسایل حفاظت از سرما و یخبندانهای اتفاقی را پیشبینی و با قبول عوامل خطر مانند یخبندان های جبهه ای اقدام به زراعت نماید.
همان طوریکه دهقان باید با تشخیص نوع یخبندان در شب های سرد وخطران بتواند روشهای حفاظت از سرما را به کار گرفته و از خسارت آن جلوگیری میکند.
یخبندان جبهه ای را می توان به وسیله باد شدید سرد تشخیص کند که در این حالت ممکن است آسمان ابری یا نیمه ابری باشد . به هر حال باد شدید باعث نزول سریع درجه حرارت و محیط میشود.
بعد ازیک یخبندان جبهه ای معمولاً قسمت های از درختان آسیب میبینند که همانند ګیاهان هرزه درزیر سایه درختان قرارگرفته اند وبرگ های که درداخل حجم درخت یا دریک ارتفاع مناسب از درخت قراردارند مصون از خسارت میباشند.
یخبندان تشعشعی همانطوریکه قبلا نیز اشاره شد در مواقع که آسمان صاف، بدون ابر و آرام است بیشتر اتفاق می افتد در چنین شرایطی امکان دارد که بعضی مواقع نسیم های ملایم ، ضعیف و کم دوام نیز وجود داشته باشد.
از نظر یک دیده بان آموزش دیده، وضعیت روشنایی نسبی در شب و فقدان ا رزش و حرکت ملایم شاخ و برگها از خصوصیات یخبندان تشعشعی است یخبندان تشعشعی معمولا بعد از عبور جبهه به وقوع می پیوندد و باید آنرا ز یخبندان جبهه ای تفکیک نمود.
در یخبندان جبهه ای خسارت سرما زده گی موقع اتفاق می افتد که جبهه در حال عبور است و درجه حرارت هوای جبهه ای ممکن است آنقدر سرد نباشد که خطر را ایجاد نماید. ولی هوای جبهه ای میتواند درجه حرارت نبات و خاک را آنقدر سریع و به میزان تقلیل دهد که تشعشع شبانه در شب بعد به حد نهایی رسیده و باعث یخبندان گردد. عبور جبهه ای سرد در روز ابری نیز خطرناک میباشد زیرا هوای ایجاد شده در روز از تابش انرژی افتاب کاسته و مانع از گرم شدن خاک و نبات میشود. این امر اگر با عبور جبهه ای سرد کننده در طول روز و تشعشع های منفی در شب های قبل یا بعد توام شود خطر سرما زدگی و خسارت یخبندان تقریبا زیاد میباشد. در یخبندانهای تشعشعی تنها تنه درخت که مستقیما در معرض قرار دارند خساره میبینند و برگها و شاخه های داخلی درختان تقریبا از تشعشع های از دست رفته تقریبا در امان نیستند. البته در شرایط یخبندان تشعشعی شدید ممکن است حتی تنه از درختان که در معرض تشعشع نیستند نیز خساره بینند.
با وجود یخبندانهای تشعشعی و جبهه ای که فوقا به آن اشاره شد ممکن است یخبندان های مختلط نیز وجود داشته باشند که به گیاهان خسارت وارد می سازند. به این ترتیب که یخبندان های تشعشی حرارت خاک و گیاه را کاهش داده و یخبندان های جبهه ای حتی در شرایط آسمان ابری اثرات منفی و سرما زدگی شدید خودرا داشته باشد.
سرمای بهاری وارتباط آن با مسایل بیولوژیکی درختان میوه
پرورش دهنده درختان میوه سرد سیر نه تنها از چگونگی وکیفیت تولید سرما درمنطقه اطلاعات کافی داشته باشد،بلکه لازم است درجه بروز خطر،برای انواع درختان میوه مورد پرورش خودرانیز بداند واقتصادی ترین وموثرترین طرق مبارزه وجلو گیری از صدمات وخسارات وارده از این بلای طبیعی یاد بگیرد ودر وقت ضرورت بکار برد.تا حد درباره چگونگی بروز سرمای محلی توضیحات داده شده،ودرمورد درجه بروز خطر برای انواع درختان مثمر سردسیری،اززمان ظهور غنچه وبازشدن گل تاتولید میوه ومراحل اولیه رشدوطروق تشخیص درجه خساره وارده ازسرما به شگوفه هاوعکس العمل هرنوع درخت میوه درمقابل آن ومیزان محصول صحبت خواهیم کرد.
درجه بروز خطر
میزان مقاومت ودوام انساج مختلف نباتات برحسب نوع وجنس آنها و حالات مختلف تکامل ، درزمان های مختلف رویش ، درمقابل حرارت های پایین متفاوت است درمورد دلایل فزیالوژیکی و فزیکی این اختلاف مقاومت در درون گیاه ، بعدا درقسمت خود به تفصیل بیشتر بحث خواهیم کرد. درینجا ارتباط موضوع را بااعضای تولید کننده درختان مثمر یعنی غنچه وگل و میوه ئ تازه تشکیل یافته مورد بررسی قرار خواهیم داد ولی لازم است قبل از اینکه حدود تقریبی مقاومت گل ومیوه هر نوع را بیان کنیم به نکات زیر توجه کنید :
چند نکته مهم
• درجه حرارت خطرناک تعین شده برای مراحل مختلف گل ومیوه جوان درنقاط مختلف دنیا یکسان نیست ودر بعضی موارد حتی تا 5پنج درجه باهم دیگراختلاف دارند (به علت یکسان نبودن شرایط محیط وخواص ذاتی ارقام مورد مطالعه).
• وضع هر گل یا هردسته گل ، با توجه موقعیت خاص قرارگرفتن آن درروی درخت ، از نظر میزان تشعشع ودرجه حرارت فردی ، بادیگراختلاف دارد .
• چندین گل که ظاهراً به همدیگر شبیه و درشرایط مشابه قرار دارند ، ممکن است به علت اختلاف درشرایط درونی مقاومت های متفاوتی نسبت به یک درجه حرارت نشان دهند .
• ارقام مختلف درختان از یک نوع ، مقاومت های متفاوتی دارند.
از ملاحظات فوق نتیجه میگیریم که درشرایط باغ و محیط های آزاد نمیتوان دقیقا تعین کرد که تا چه حد شگوفه های میوه میتواند سرد تراز محیط مجاور باشند و درچند درجه ذرات یخ در انساج نباتی تشکیل وظاهر میشود ودرچند درجه حرارت صدمه وارد میگردد؟ یا یک یخبندان غیر منتظره و آنی بعد از سرد شدن شگوفه ها در اثر تشعشع ، تا چه حد میتواند زیان بخش باشد و تا چه حدود شگوفه ها قادر هستند خودرا با آن تطبیق دهند ؟
با تو جه به عوامل گوناگون ، مطمین تر آنست که فرض کنیم درجه حرارت خطرناکی که باروش های علمی لابراتواری تعین میشود ، تا حد ی کمتر از حرارتی است که معمولا درطبیعت اتفاق میافتد و با میزان الحراره های معمولی منصوبه درهوای آ زاد نشان داده میشود .
زیرا همواره اختلاف بین حرارت هوای محیط وهوای مجاور نبات در شرایط طبیعی بخاطر تشعشع اضافی وجود دارد که علاوه بر تشعشع سطح زمین ، به وسیله خود شگوفه ها درمحیط هر درخت ایجاد میشود . به همین جهت تعین دقیق حرارت خطرناک که موجب از بین رفت انساج گل یا میوه های جوان میشود ، درتمام سطح باغ وبرای همه درختان عملا غیرمیسراست . بااین حال نتیجه مطالعات محقیقین ثابت کرده است که میتوان از روی درجه تولید شبنم و ارتباط آن با بروز سرما میزان صدمه وارده را تخمین کرد . طبق گزارش آنان ، بااندازه گیری درجه حرارت هوا درلحظه ظهور شبنم میتوان به میزان خسارت و صدمه وارده ازسرما تاحدی پی برد . زیرا واضح است هر قدر شبنم در حرارت های بالاتری تولید شود ، صدمه وارده از سرما کمتر خواهد بود و بالعکس به طورمثال اگر شبنم در حرارت صفر درجه تشکیل شود ، مقدار خسارت خیلی کمتر خواهد بود ، تا زمانیکه تشکیل شبنم در 2تا 3 درجه تحت صفر اتفاق افتاده باشد. و این اختلاف ، ناشی از میزان فیصد ی رطوبت هوا میباشد .
فزیولوژی خساره یخبندان:
بطورکلی گیاهان به دوطریق زیر ازیخبندان آسیب می بینند:
الف: یخبندان درون حجره
این نوع یخبندان خیلی سریع بوده ومنجربه تشکیل کریستل های یخ درداخل حجرات میگردد.برای تشکیل یخ درداخل حجره گیاهی ،حرارت حجره باید در ظرف مدتی کمترازنیم ساعت از صفربه 10درجه سانتی گرید تنزل نماید.
این نوع یخبندان کمتر درطبیعت اتفاق می افتد دلیل آن اینست که شدت سرمای هوا واختلاف کاهش ناگهانی جبه باید آنقدرزیاد باشد که بتواند درمدت نیم ساعت منجر به سرد شدن ناگهانی عضوېنبات وانجمادحجرات نبات شود.این یخبندان رادرشرایط آزمایشگاهی می توان ایجاد نمود،ولی ذکراین نکته حایزاهمیت است که اگرعمل سردشدن وانجماد حجرات باسرعت کافی انجام شود حجرات یخ بسته وبصورت متبلور درمیآیند بعد از ذوب شدن دوباره به زندگی خود ادامه دهند.
عملیات آزمایشگاهی با چنین یخ بندان سریع بر روی مگس خانگی وپوستهای پیازبا فرو بردن آنها درنایتروجن مایع انجام وموارد ذکر شده فوق به اثبات رسیده است.
الف : یخبندان بیرون حجره
درطبیعت اختلاف درجه حرارت حجره نباتی وهوا پیش ازچند درجه نمی باشد .بنا برین یخبندان همیشه درفضاهای بین حجروی به وقوع پیوسته و معمولا رطوبت بین حجره را منجمد میکند در چنین حالت اختلاف فشار بین آب حجره، آب واکیول وفضاهای بین حجره به وجود میآید که باعث میشود رطوبت واکیول ها حرکت نموده و بر وی کرستال های یخ فضای بین حجروی جذب شوند ( متراکم گردد) این فعل و انفعالات تا طلوع افتاب ادامه یافته و گاهی منتج به تشکیل یخ های که چندین برابر اندازه حجرات هستند میشود .و این عمل باعث پارگی حجرات و فساد آنها میگردد درین نوع یخ زده گی پروتو پلازم توانایی خود را از دست داده ونمیتواند مجدا رطوبت ازدست داده را جذب نماید به همین دلیل است که اندام های خساره دیده (یخ زده ) نسبت به اندام های سالم نبات وزن مخصوص کمتری دارند، زیرا تبادل رطوبت درنباتات ازطریق مجراها انجام میشود وبه همین دلیل است که میوه های یخ زده مرکبات موقع خوردن خشک میباشد ، شاید این فرضیه درست باشد که محقیقین اصلاح نباتات در جهت یافتن ارقام متحمل به خشکی موفق به پیدانمودن ارقام مقاوم به سرمازده گی نیز شدند .
علایم خساره وصدمه سرمازدگی:
تعین میزان یا فیصدی خساراه ناشی از سرما ، تنها با ملاحظه درجه میزان الحراره میسر نمیباشد. برای اطلاع دقیق ترضرورت دارد نزدیکهای ظهر بعد از شب که سرما بروز کرده چندین شگوفه را به طوراتفاقی چیده و به دقت تخمدان آنهارا معاینه کرد . ممکن است گل برگها به ظاهر سالم باشند ، ولی فریب آنرا نباید خورد بلکه باید با معاینه تخمدان و دانه های درون آن ، که لطیف تر از انساج احاطه کننده آنها (گل برگ ها ) هستند ، از سلامت یاصدمه دیدن آ نها اطلاع حاصل کرد زیرا تخمدان ودانه های بذر معمولا حساس ترین اعضا در مقابل سرما میباشند . اگر اینها سالم وسبز بودند دراکثر موارد گل ، سالم تلقی میشود . ولی مثل اکثر اتفاقات طبیعی این قانون نیز عمومیت ندارند بلکه درختان میوه ای دانه دار سیب وناک درختان هسته دار آلو و زردآلو و… در ارتباط با این موضوع حالات مختلفی نشان میدهند .
طبق نظر دانشمندان ، اگر سرما بعد عمل تلقیح پیش آید ، گل های سیب مقدار ازصدمه وارده ازسرما به بذر هارا تحمل میکند و میوه به رشد خود ادامه میدهد به طورکه بعضی انواع سیب قادر اند میوه های بدون دانه خودرا ، تا مرحله رسیدن وقابل خوردن پرورش دهند ، هرچند این قبیل میوه ها کوچکتر ازاندازه معمولی میباشند ناک ازین حیث ازسیب نیز بهتر عمل میکنند و میوه اکثر انواع ناک ، علی الرغم از بین رفتن بذور ، قادر هستند به رشد خود ادامه داده و به طور طبیعی برسند . درسیب اگر خسارات به انساج مجاور حفره بذر ها وارد شود ، میوه به مرحله کمال نخواهد رسید ، ولې ناک که چنین صدمه دیده باشند شکل غیرعادی پیدامی کنند یعنی اطراف دم ، ضخیم شده وبه اصطلاح دم کوتاه میشوند . ولی به مرحله کامل رسیدن میرسند . صدمه وارده به ناک موقع مو ثر خواهد بوده که سرما به انساج گوشتی اطراف تخمدان به ضخامت اکثری اثر کرده باشند و به عبارت دیگر ، روی انساج ناشی از تلقیح ثانوی نیز اثر گذاشته باشد .
درانواع هسته دار ها ممکن است میوه صدمه وارده را ابتدا نشان ندهد ولی درآخرین مراحل بزرګ شدن ، قبل از رسید ن ، میوه صدمه دیده ازسرما معمولامقدارصمغ ترشح میکند و حالت طبیعی خودرا ازدست میدهد این نوع میوه ها ممکن است به مرحله پخته شدن نرسند و قبل از آن بریزند . اگر صدمه سرما زیاد تر باشد ، آنها بعد ازگل کردن درمدت کمی ریخته میشود . درمیوه جات هسته دار ، اگرقاعده اله تانث صدمه ببیند خیلی به ندرت ممکن است میوه بتواند به نموی خود تا حدرسیدن ادامه دهد . طبق نظریه بژوهشگران درآلو ، بعد از تلقیح وشروع اولین مراحل تشکیل میوه حساس ترین قسمت را آوند های اطراف تخمدان تشکیل میدهند بعد به ترتیب جدار های تخمدان ، قسمت گوشتی میوه ، د رمراحل بعدی حساسیت به سرما قرارگرفته اند .
قبل از پایان دادن این بحث ، یاد آوری این نکته لازم است که دربعضی موارد صدمه وارد ه به محصول لازم نیست که حتما با نزول درجه میزان الحراره به تحت صفر همرا ه باشد .
بلکه آزمایشات علمی و تجربی نشان داده است که دربعضی میوه جات ، پایین امدن درجه حرارت برای چند روز حتی درحرارت های کم بالای صفر درموقع گل موجب وارد آمدن صدمه به محصول شده است و این صدمه ناشی از صدمه مستقیم به گل و اعضای جنسی ان نیست ، بلکه به علت عدم رشد ساختمان تولید کننده ګرده به سرعت لازم در اثر سردی محیط میباشد . این تاخیر در رشد موجب میشود که پالن و گمیت های آن در داخل آن نتواند به موقع وارد تخمدان شوند و خودرا به تخمک یا اویول برسانند، درنتیجه گل ، قبل از انجام تلقیح در اثر بوجو د آمدن طبقه جدا کننده درزیر تخمدان یا دم گل ، بریزد همچنین هوای سرد بارانی وبادی حتی اگربه تحت صفر نرسد ، دردرختان که تلقیح آنها به وسیله زنبور باید انجام گیرد ، موجب عدم فعالیت حشرات یا تقلیل آن شده و ازین راه سبب عدم تشکیل میوه و کمی یا فقدان محصول خواهد شد . بنابرین نتیجه میگیریم که تنها هوای تحت صفر نیست که موجب خسارت و کمی محصول میشو د ، بلکه هوای سرد بالای صفر نیز درین ضایعه میتوانند به طریق دیگری موثر باشد .
درتائید این مطلب به مطالعات که درین زمینه از طرف دانشمندان به عمل آمده اشاره میکنیم :
ا گر پالن ، دروقت نمو درمعرض حرارت کمتراز2C درجه سانتی گرید به مدت شش ساعت قرار گیرد رشد آن مختل خواهد شد ازطرف دیگر آزمایش روی سیب نشان داده است اگردانه های پالن را تا (-3) درجه سرد کند ، تعداد دانه های که نمو میکنند به 33% تقلیل خواهد یافت درصورتی که همان گرده درحرارت معمولی ، رشد 84% داشته است ووقتی که گرده یک رقم سیب را به مدت 30دقیقه درحرارت (-8) درجه سانتی گرید قراردهند ، فقط 25% آنها رشد خواهند کرد ، درصورتیکه پالن های سرمانزند همان رقم ، 67% سبز میشوند.
روشهای حفاظت نباتات ازسرماویخبندان:
در مناطقی که سرمای بهاری در اکثر سالها موجب از بین رفتن یا خسارات محصول میشود با غداران به طریق مختلف برای کم کردن اثر سرما یا جلو گیری از خساره وارده تلاش می کنند.
موضوع سرما زدگی درختان میوه زود گل مانند بادام ،زردآلو ،آلو و شفتالو در بعضی از نقاط حتی سیب و ناک وچارمغ از اهمیت خاصی برخوردار است،بطوریکه در بعضی از سالها بروز یا عدم بروز سرما این قبیل محصولات بخصوص بادام و زردآلو اثر می گذارد.
آزمایشات و تحقیقات زیادی در زمینه جلوگیری از سرما زدګی محصولات در دنیا صورت گرفته که موثر بودن آنها از نظر علمی و عملی محرز بوده ولی اجرای آنها در باغات کشور بستگی به شرایط اقتصادی ووضع تولید هر منطقه دارد.
ذیلاً به روش مهم جلوگیری از خطر سرمازدگی یا کم نمودن خسارات آن اشاره و انتخاب هر یک از روشهای موثررا به امکا نات مالی دهقا نان حمایت های وزارت زراعت ازپروژه های مقا بله با سرماواگذارمی کنیم .
قابل ذکراست که حفاظت گیا هان ازسرمازدگی عمدتا به دوبخش عمده تقسیم می شوند .
1. روشهای حفاظت فعال ACTIVE
2. روشها ی حفاظت غیرفعال ( PASSIVE )
سیستم های روشها ی فعال نیا زبه خرچ نسبتاً زیاد وزمان محدودی است
ولی روشهای غیر فعال میتوان درفرصت های مناسب بااقدامات ازقبیل تغذیه مناسب وپاشیدن موادوانتخاب ارقام مقاوم وغیره نسبت به حفاظت محصول ونباتات اقدام نمود .
1. روش های فعال حفاظت
2. حفاظت بوسیله بخاری
3. حفاظت بوسیله بخاری متداولترین وقدیمی ترین روشی است که درباغهایمیوه مورداستفاده قرارمیگیرد.
اساس آن تامین انرژی حرارتی بوسیله سوخت مواد درطول یک شب سردمی باشد براساس ازمایشات انجام شده تشعشع های حرارتی ازدست رفته درچنین شبهای مساوی 9 فیصد الئ 18 فیصد کالری درسانتی مترمربع دردقیقه است
چون راندمان گرم شدن پائین است بااسانی 3 فیصد تا 5 فیصد کا لری درهر سانتی متر مربع درهردقیقه تآمین شود تادرجه حرارت علیرغم تشعشع های خالص حرارتی ازدست رفته باغ میوه ثابت بماند .
علت پائین بودن راندمان حرارتی این است که مقدارزیادی ازتشعشع حرارتی بدون اینکه حتی به درختان برسد درفضا ازبین میرود گرچه هوای گرم شده بدلیل سبکتر بودن بطرق بالا صعودمی کند ولی حرارتی که به بالاترازسطح محوطه گیاه میرودحرارت ازدست رفته محسوب می شود حرارت ازبخاری به درخت ازطریق تشعشع وجابجائی هواانجام می شود، تشعشع حرارتی بوسیله اندامهای نبات که مستقیما درمیدان عمل بخاری ها قراردارندجزب می شود .
نتیجه گیری و سفارشات
همه میداند که نباتات بخصوص میوه جات برای انسان ها اهمیت حیاتی داشته و سرشار از ویتامین ها و دیگر مواد میباشد که ضروریات وجود انسان ها را براورده ساخته و ضامن سلامتی شان میباشد، پس حفاظت و مراقبت از بعضې عوامل محیطی که باعث از بین بردن میوجات میگردد یک امر لازمی است.
از جمله عوامل محدود کننده میوه جات یکی هم سرما های بهاری و خزانی میباشد که در اکثر سال ها موجب از بین بردن یا خسارات میوجات میشود.
آزمایشات و تحقیقات زیادی در زمینه جلوگیری از سرما زده گی محصولات در دنیا صورت گرفته که موثر بودن آنها از نظر علمی و عملی محرز بوده و اجرای آنها در باغ ها بستگی به شرایط اقتصادی و وضع تولید منطقه دارد.
ذیلاً به چند روش مهم جلوگیری از سرما زده گی یا کم نمودن خسارات آن اشاره مینمائیم، البته جهت جلوگیری سرما ها از دو روش استفاده کرده میتوانیم.
روشهای حفاظت فعال است: که این روش مخارج زیاد ایجاب میکند.
روش های حفاظت غیر فعال است: درین روش میتوان با بلند بردن مقاومت نباتات و استعمال مواد بالای آنها که یک روش وقایوی است اقدام کرد.
طریقه های را که برای جلوگیری از سرمای غیر مترقبه جلوگیری مینماید قرار ذیل تشریح میکنیم.
حفاظت به وسیله بخاری که متداول ترین و قدیمی ترین روش است که در باغ های میوه مورد استفاده قرار میگیرد، البته این روش غیر اقتصادی بوده فعلاً مورد استفاده قرار نمیگیرد.
انتخاب باغ های میوه در جا های که هوا جریان داشته باشد.
فرش نمودن پلاستیک سیاه در روی باغ که در طول روز انرژی آفتاب را جذب نموده و از طرف شب حرارت را بلند میبرد.
آتش نمو دن تایر موتر و دیگر مواد سوخت که باعث با لا بردن هوای سرد از سطح باغ میشود، البته دود از طرف شمال صورت گیرد تا به تمام باغ انتشار پیدا کرده بتواند.
فرش نمودن ریگ درشت به سطح باغ که در طول روز حرارت را جذب نموده و در شب حرارت سطح باغ را بلند برده و هوای سرد را از سطح باغ بلند میکند.
کنه قرمز اروپایی
این کنه برای اولین بار در سال 1353 در گرگان و در 1355 در ارومیه مشاهده شد. در حال حاضردر اطراف تهران، خراسان، گرگان، گنبد و مازندران دیده می شود. این کنه از آفات مهم درختان میوه سردسیری و گیاهان زینتی در غالب نقاط دنیا می باشد و متجاوز از 70 گونه میزبان مختلف برای آن ذکر می کنند. در ایران روی گیاهان خانواده رزاسه بویژه روی سیب فعالیت می کند.

شناسایی و زیست شناسی
کنه قرمز اروپایی زمستان را به صورت تخم روی تنه و سرشاخه درختان میزبان به سر می برد. تخمهای این آفت در ناحیه گلگاه و دم میوه های سیب و گلابی که به سردخانه ها منتقل می شوند نیز دیده می شود. تخم ها به طور مجتمع در سطح زیرین شاخه ها و انشعابات آنها با تنه دیده می شوند. گاهی تراکم این تخمها به پوست تنه و شاخه درختان رنگ قرمز می هد. در بهار تخم ها مصادف با باز شدن جوانه های برگی تفریخ می شوند. لاروها و پوره ها اولین خسارت خود را روی برگهای جوان، گلها و میوه های کوچک می زنند. بر اثر حمله این کنه به درختان میزبان که شامل سیب، گلابی، هلو، آلو، گوجه، آلو سیاه و غیرو می باشد. برگها ضعیف و خزان کرده و میوه ها کوچک و نامرغوب می شوند. دوره یک نسل در اول بهار حدود 20 روز است و در اوایل تابستان به 10 تا 15 روز می رسد. این آفت چند نسلی و در شرایط گرگان و گنبد سالیانه 11 تا 12 نسل دارد.
کنترل:
1ـ مبارزه بیولوژیک
پرداتور Phytoseiiulus persimilis (Acari: Phytoseiidae)
پرداتور Typhlodromus sp. (Acari: Phytoseiidae)
پرداتور Siethorus punotellum (Col.: Coccinellidae)
کنتــرل شیمیایی:
سمپاشی اول پیش بهاره وسمپاشی های بعد با مشاهده4-3 عدد از مراحل متحرک کنه روی یک برگ. همچنین کنه کشها باید در تناوب با یکدیگر مصرف شوند. بهتر است سمپاشی اوایل صبح انجام شود.
1. کلوفنتزین(آپولو) sc50% و 5/.- 3/. در هزار
2. بنزوکسی میت(سیترازون) EC20% و 1.5 در هزار
3. پروپارژیت(اومایت) EC57% و 1 درهزار
4. پروپارژیت Ew57% و 1 درهزار
5. دانیتل EC10% و 2- 1.5 در هزار
6. فلوفنوکسورون(کاسکید) DS5% و 1.5 درهزار
7. فنازاکویین(پراید) SC20% و 4/. در هزار
8. بروموپروپیلات(نئورون) EC25% و 1در هزار
توجه: پروپارژیت روی گلابی و بــــــــه مصرف نشود