عنوان تحقیق
بررسی گردشگری الکترونیکی و سفرهای مجازی
E-Tourism & V-Tourism
چکیده
امروزه به واسطه پدیده جهانی شدن و گسترش روز افزون وبرگشت ناپذیر فناوری های اطلاعاتی وارتباطی و باایجاد مولفه ها یی همچون شاهراهای اطلاعاتی ،حذف مرز صنایع،تنوع محصولات و روش های نوین توزیع ،کانال های جدید تبلیغ و فرصتها ومدل های تجاری جدید، دولتها و نخبگان توسعه و برنامه ریزی اقتصادی سعی در استفاده از فرصت های بوجود آمده توسط این فناوریها دارند . یکی از این فرصتها صنعت گردشگری می باشد که در ردیف صنعت های پردرآمد، پاک و کم هزینه دنیا قرار دارد. فناوری های نوین ارتباطی واطلاعاتی که از ان بعنوان کلید اصلی در توسعه یاد می کنند از این جهت برای صنعت گردشگری مهم هستند که با هدف برآورده ساختن بهتر و سریع تر نیازهای گردشگران به منظور ایجاد رضایت بیشتر آنها، با امکانات فناورانه ودیجیتالی سعی در به نمایش گذاردن و معرفی امکانات وتواناییهای کشور میزبان به گردشگران خارجی وهمچنین سهولت رفت و آمد آنان دارند . بطور کلی فناوری های نوین ارتباطی در ابعاد متنوع توریسم ، توریسم الکترونیکی، اکوتوریسم، توریسم درمانی، توریسم ورزشی، روستایی،توریسم فرهنگی و مذهبی و تاریخی روش ها و شیوه های نوینی را به همراه دارد . با اندکی تامل می توان دریافت که علت توسعه یافتگی برخی از کشورها به دلیل سرمایه گذاری در بخش جذب گردشگربا استفاده از فناوریهای نوین ارتباطی واطلاعاتی می باشد .در این مقاله با اهتمام به گردشگری بعنوان یک صنعت ، توسعه سخت افزاری ونرم افزاری سیستم های فناوری های نوین ارتباطی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.
کلید واژه : فناوری اطلاعات وارتباطات، صنعت گردشگری مجازی ، توریسم الکترونیکی
مقدمه
جهان به واسطه اثرات قابل مشاهده وفزاینده گسترش فناوری اطلاعات وارتباطات به مرحله جدید ی گام نهاده است . به واسطه این تحولات تغییرات عمده ای در حوزه اهداف ،مفاهیم وشیوه های گردشگری شاهد هستیم.
امروز انقلابی عظیم در فنون ارتباطی واطلاعاتی وشکل گیری یک نظام جدید مبتنی بر زبان دیجیتالی بنیاد های مادی جهان را چنان دگرگون کرده است که هیچگونه انزوا گزینی وکناره گیری را نمی برتابد . این دوره که عصر اطلاعات نام گرفته نیازهای جدیدی را بوجود آورده است بطوری که دیگر اداره ومدیریت بخش های مختلف به ویژه حوزه گردشگری و جاذبه های توریستی با روش های سنتی مربوط به زمان گذشته لطمات جبران ناپذیری به همراه دارد و جوابگوی انتظارات بشر امروزی نیست .
بررسی های اخیر فناوری اطلاعات را یکی از عوامل تولید دانسته ، به منزله دارائی محسوب می کند بطوری که هزینه های مترتب برآن نوعی سرمایه گذاری محسوب می شود وحتی برخی آنرا جزء اصلی عوامل تولید می دانند .به عبارت دیگر، فناوری اطلاعات را منبعی برای افزایش توان وبهینه سازی عواملی چون نیروی انسانی ، ابزار وسرمایه تلقی می کنند ونتیجه گیری می کنند که …تمدن حاصل فعالیت های آموزش وپرورش است ودر جنبه مثبت آن بیش از آنکه به زمین ، سرمایه وماده اولیه متکی باشد برنیروی خلاقیت بشری، ،نبوغ وابتکار او متکی است.(حمزه بیگی،،طیبه،1383:ص36)
سالها ست حرکت جوامع صنعتی به سوی جامعه اطلاعاتی آغاز گشته و از اوائل دهه 90به بعد شتابی فزاینده یافته به گونه ای که سرعت این حرکت درکشورهای کمتر توسعه یافته ، از جمله ایران ، به خوبی نمایان است . اصطلاحاتی همچون تجارت الکترونیکی ، دولت الکترونیکی ،آموزش الکترونیکی ، جامعه الکترونیکی و…به گوش مردم آشناست .چنین چشم اندازی لزوم بکارگیری فناوری اطلاعات در زمینه های مختلف را بیشتر می کند .در سال های اخیر انقلابی مشابه انقلاب صنعتی جهان را وارد عصر اطلاعات ساخته وبسیاری از جنبه های اقتصادی ، اجتماعی وفرهنگی حیات بشر را دستخوش تحول عمیقی کرده است به گفته امئلسون و واریان (2002)چشم انداز جهان با بهره گیری از فناوری اطلاعات بسیار متفاوت از زندگی امروزی است . فرزندانی که در این قرن متولد خواهند شد شهروندان جامعه اطلاعاتی نامیده می شوند .( کاظمی ، مصطفی، فیاضی ، مرجان، میرزاده ، ملیحه،1384)
امروزه صنعت جهانگردی به یکی از شکوفاترین صنایع جهانی تبدیل شده است آمارها ورشد سریع وپویای گردشگری جهانی را نشان می دهد تعدادگردشگران در سال 2006 ، 750 میلیون بوده است وتا سال 2020 به پیش بینی سارمان جهانگردی به 1600میلیون نفر می رسد در سال 2007 از ژانویه تا آوریل 2007 با 6 درصد رشد به 252میلیون نفر رسیده یعنی 15 میلیون نفر بیشتر از مدت مشابه در سال 2006 رسیده است .( سجادی ، 1386)
گردشگری امروزه سعی بر این دارد بسته های مسافرتی پویا عرضه کند این بسته ها باید با یک برنامه سفر کامل مطابقت داشته باشد با قابلیت تغیر مناسب با خواست گردشگر وعلائق گردشگر .( Cardoso،2006)
توریسم الکترونیک یا "E-tourism" بخشی از تجارت الکترونیک است که در برگیرنده استفاده از فناوریهای رو به توسعه سریع؛ مانند ارتباطات ، صنایع اطلاعاتی و همچنین برنامه ریزی های راهبردی ِ مهمان نوازی، مدیریت و بازاریابی است. فعالیتهای ویژه توریسم الکترونیک باید به متصدیان گردشگری ، آژانس های گردشگری و دیگر ساختارهایی که مستقیما با استفاده از وب سایتهای تخصصی، به گردشگری مجازی علاقه مندند،تکیه نماید.این پدیده(توریسم الکترونیک)، هم مصرف کنندگان و هم تولید کنندگان کالاها و خدمات گردشگری را در چرخه خود وارد می نماید.بر اساس مطالعات دقیق ِ اروپایی ِ نهاد ِ بین المللی ِ(IPK) ، در سال 2007 بالغ بر 30میلیون اروپایی برای برنامه ریزی مقاصد گذران تعطیلاتشان از اینترنت استفاده کرده اند وحدود 8 میلیون نفر نیز به صورت آنلاین (با استفاده از اینترنت)بلیط های خود را رزرو کرده اند. تا پایان سال 2008 در آمد جهان از طریق توریسم الکترونیک به بالای 40 بیلیون یورو رسیده است.گزارش های ناظر مسافرت های اروپایی در سال 2007 ، رشد 47 درصدی کسانی که بلیط هایشان را به صورت آنلاین رزرو کرده اند نشان می دهد.در حقیقت 80 درصد از کاربران اینترنت علاقه مند به رزرو اینترنتی هستند .بر اساس پژوهش های آمریکایی، کل مبلغ به دست آمده از طریق رزرو مسافرتهای شخصی یا تجاری (بلیط هواپیما- قطار- رزرو هتل و ..)، با استفاده از ابزار اینترنت در سال 2004 ، در تمام دنیا ، بالغ بر 13 بیلیون یورو ؛ و درسال 2007 نیز 75 بیلیون یورو بوده است.نتیجه آن است که هیچ تکنولوژی دیگری، به جز تلویزیون، چنین تاثیر شگرفی ، آن چنان که اینترنت بر مسافرت و مسافران ایجاد کرده ، به وجود نیاورده است.(ŞOAVĂ ، رییس پور ،1389)
ضرورت واهمیت بحث
صنعتی شدن در عصر حاضر وماشینیزم شدن زندگی انسان آنچنان میان انسان وطبیعت فاصله انداخته واورا فرسوده ساخته که نیاز به گذران وقت در دامان طبیعت ،موزه ها ، زیارتگاهها و… روزبه روز بیشتر احساس می شود. سرگردانی در اوقات فراغت ، انسان را دلمرده وبی حوصله می کند استعداد ها را به زوال می کشاند و روح ابتکار را در نطفه خفه می کند اما ا ز نقطه نظر مسائل سیاسی این امر در نهایت ایجاد تنش کرده و چنانچه از انها جلوگیری نشود مشکلات فراوانی برای حکومت ها بوجود خواهد آورد. رشد وتوسعه صنعت جهانگردی ودر کنار آن ایجاد عوامل مساعد دیگر می تواند راه حل بسیار خوبی جهت جلوگیری از این گونه تنش ها باشد اما از جمله اثرات استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در گردشگری را می توان مواردی مانند : جلوگیری ازخروج ارز و جذب ارزهای خارجی ،افزایش نرخ اشتغال و افزایش صادرات پنهان نام برد .( سرافرازی ، معمارزاده ،1386 )
تاریخچه
یکی از اساسی ترین کاربرد ها ی فناوری اطلاعات در بخش خدمات است در سال 1997صنعت جهانگردی وگردشگری مسول 20تا 30درصد از فروش های مجازی بوده است واین رقم به 30میلیون دلار رسیده است .گردشگری مجازی چیست؟ نوعی فعالیت مبتنی بر فناوری های نوین و در امتداد ساختار و روش های سنتی است نوعی کاربرد کسب وکار الکترونیکی در مسافرت و گردشگری است و سه مجموعه متمایز مدیریت کسب وکار، نظام های اطلاعاتی و مدیریت و گردشگری را شامل می شود.(امیری ،1387)
گردشگری الکترونیکی عبارتست از بکارگیری فن آوری نوین برای ارائه سرویس های مورد نیاز گردشگران. با استفاده از فن آوری اطلاعات و ارایه سرویس های مورد نیاز گردشگران با کیفیتی بالاتر و هزینه ای کمتر. (دانشنامه رشد، ۱۳۸۷)
فضای مجازی گردشگری ،روشی نوین با توانایی نمایش سه بعدی همزمان با اراده کاربر و ارتباط مستقیم با تاثیرگذاری زیاد است که با هزینه به مراتب کمتر وارد عمل شده است. فضای مجازی با کاربردهای بسیار همچون شبیه سازی مکان های تفریحی، ساختمان ها، شهرک ها، فروشگاه ها، کارخانه ها و…، آموزش با قابلیت اتصال به محیط واقعی و ثبت وقایع محیط به صورت همزمان در فضای مجازی و کاربردهای آدرس دهی و مکان یابی قبل از سفر و حتی کاربردهای تبلیغاتی و فرهنگ سازی اکنون ابزاری بسیار قدرتمند برای تبلیغ شده است.راه اندازی تورهای مجازی از بارزترین وجوه گردشگری مجازی است.(فریدونی ،1386)
ارزش واهمیتی که فناوری اطلاعاتی وارتباطی برای توسعه زیر ساخت های گردشگری در دنیا ایجاد کرده است بسیار جالب وقابل تامل است . وقتی یک گردشگر بتواند اطلاعات گردشگری مربوط به بنا ها ی تاریخی یک کشور را در پهنه جهانی وب ملاحظه کند ودر باره انها اطلاعات صوتی تصویری ومتنی خوبی بدست آورد نسبت به ان مشتاق می شود .(ودودی ، 1386: ص 30)
انواع گردشگری
جنبه های دیگر گردشگری، همچون گردشگری درمانی یا گردشگری سلامت، گردشگری بازاری با هدف توسعه و بازدید از مراکز خرید و تجارت الکترونیکی، گردشگری ورزشی به همراه شرکت در مسابقات و تماشای جام جهانی، مسابقات بین المللی، شرکت در همایش های علمی، بازدید از آیین های مذهبی و بومی یک ناحیه خاص، بوم گردی یا گردش در طبیعت (اکوتوریسم) و … از مهم ترین انواع گردشگری محسوب می شوند. اگر گردشگری الکترونیکی را صرف نظر از سرویس های ارائه شده توسط سایت های گردشگری، تنها منحصر به دیدن تصاویر ارسالی از دوربین های کار گذاشته شده در مناطق دیدنی و مرور تصاویر سه بعدی، روش های رایانه ای و نقشه ها بدانیم، آنگاه این نوع گردش گری برای استفاده از آب و هوای مناطق مختلف، لذت قدم زدن در سواحل، شنا کردن، استفاده از عطر گیاهان بومی، طعم غذاهای محلی، ادویه های بازار، و دیدن کاهگل بناهای قدیمی، مناسب نخواهد بود.(میرمحمدی ،1387:ص34)
ویژگی های گردشگری مجازی
ذات گردشگری مجازی محدودیت های گردشگری محیطی را ندارد که از مهمترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-1 عدم محدودیت زمانی
2 -عدم محدودیت مکانی
3 -عدم محدودیت فضا
-4عدم مواجه با موارد غیر قابل پیش بینی چون خرابی شرایط آب و هوا، مسدودی جاده ها و …
این چند عامل سبب می شوند که تعریف مرز در فضای مجازی وجود نداشته باشد، از همین رو ممالک به فکر انحصاری کردن و یا ابر قدرت شدن در فضای مجازی می افتند و قاعدتا بازی سرمایه داری صنعت توریسم مجازی را کسی در این بین برده است که متولی توریسم مجازی باشد.(فریدونی ،1386)
* سامانه های گردشگری الکترونیکی( Electronic Tourism Systems) سامانه ها ی گرد آورنده ی اطلاعات گردشگری ETIS
سامانه های کامپیوتری برای ذخیره جا و مکانCRS
سامانه های اطلاعاتی جغرافیاییGIS
سامانه های موقعیت یابی جهانی GPS
سامانه های مسافرت مجازیVTS
سازمان های مدیریت مقاصدDMO
سامانه گردآورنده ی اطلاعات گردشگری Electronic Tourism Information Provider (ETIP)
سایت ها و پورتال های رسمی دولت ها و استان ها موقعیت جغرافیایی منطقه، زبانهای رسمی و غیر رسمی محلی مورد استفاده، اختلاف زمانی و ساعت رسمی، ساعات کاری، واحد پولی و نرخ تبدیل ارزهای خارجی به طور میانگین 37 درصد از وب سایت ها از چند زبانی بودن، 57 درصد از چند رسانه ای بودن و 45 درصد از نقشه ها پشتیبانی می کنند.
روزنامه ها و مجلات الکترونیکی
Web2: وب 2 "دنیای اسناد" نیست بلکه "دنیای داده" است.
سامانه اطلاعاتی Information Systems (IS)
این سامانه ها با استفاده از فناوری های پایگاه داده و وب سایت های آژانس های مسافرتی و پورتال های مسافرتی اطلاعات به روز را جمع آوری کرده و در اختیار گردشگران قرار می دهند.
سامانه اطلاعاتی جغرافیایی
Geographical information system (GIS)
مجموعه ای از ابزارهای قدرتمند برای دسته بندی، ذخیره، بازیابی، انتقال و نمایش اطلاعات سه بعدی برای اهداف خاص .
این سامانه ها، اطلاعات جغرافیایی یک منطقه را در اختیار ما می گذارند.دستگاه های GPS یا سامانه های موقعیت یابی جهانی نقش مهمی را در این سامانه ها ایفا می کنند.
Global Positioning System (GPS)
فناوری تعیین موقعیت جغرافیایی
24 ماه واره که دور زمین در فاصله ی 24000 مایلی و با سرعت 700 مایل بر ساعت در گردش هستند.این ماهواره ها نیروی خود را از خورشید تامین می کنند.
نحوه ی عملکرد دستگاه های GPS
ماهواره های این سیستم، در مداراتی دقیق هر روز 2 بار به دور زمین می گردند و اطلاعاتی را به زمین مخابره می کنند. گیرنده های GPS این اطلاعات را دریافت کرده و با انجام محاسبات هندسی، محل دقیق گیرنده را نسبت به زمین محاسبه می کنند.
سامانه مسافرت مجازی Virtual Tour System
یکی از نرم افزارهای موجود در این زمینه Google Earth است که یک مدل 3 بعدی از کل زمین ارائه می دهد که از این طریق یک تور مجازی به حقیقت می پیوندد.
مسافرت مجازی سه بعدی -360 درجه شهر مسکو – سامانهwww.airpano.ru
پایگاه های اشتراکی مانند BBS ،Blogs و Wikis
بعضی از این سایت ها مثل WorldBy.com و World66.com راهنمای مقاصد خود را براساس منابع کاربران ویرایش می کنند.
مزایای استفاده از گردشگری مجازی
مزایای گردشگری الکترونیکی، بسیار حائز اهمیت بوده، ما را به استفاده از آن، ترغیب خواهد نمود. این ویژگی ها و مزایا عبارتند از:
1. کمک به توسعه اقتصادی مناطق کمتر توسعه یافته، به مدد فروش صنایع دستی و استقرار منابع در آن مناطق.
6-کاهش ترافیک و ترددهای غیرضروری. کاهش و تغییر هزینه های سفر.. صرفه جویی در وقت.
2-عدم نیاز به پیمودن مسافت های طولانی و خسته کننده که در نتیجه، برای افراد مسن، بیمار و کودکان که تحمل طی مسافت های طولانی را ندارند، قابل استفاده است.
7-حفاظت از میراث فرهنگی، به دلیل عدم ارتباط مستقیم با آثار و مناسب بودن برای کشورهای کمتر توسعه یافته، به دلیل عدم نیاز به هزینه های احداث و توسعه مراکز گردش گری
3- بسیاری از نوجوانان، جوانان و دختران، بدون حضور والدین و با امنیت خاطر، می توانند با کمک گردش گری الکترونیکی، به سفر بپردازند.
8. عدم نیاز به راهنمای آموزش دیده برای معرفی مکان ها و مناطق گردش گری. سودمند بودن برای محققان و پژوهشگران، به دلیل بررسی موردی یک موضوع خاص
4- امکان سفر به مناطق مختلف جهان، بدون نگرانی از مسائل فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و سیاست های بین دو کشور.
9-فراهم آمدن امکان خرید اینترنتی از مراکز خرید صنایع دستی و در نتیجه رونق تجارت الکترونیک و کمک به تولید و راه اندازی کارگا ه های کوچک و بزرگ صنایع دستی و محلی.
5- انجام بازدید های علمی و همایش های مختلف با کمک ابزار های الکترونیکی؛ همچون ویدئو کنفرانس و عدم نیاز به سفر به آن مناطق و در نتیجه، حذف خطر جاده و کاهش هزینه های دانشگاه.
10- ایجاد رقابت در زمینه هتل داری و اقامتگاه ها و بهبود سرویس دهی و امکانات رفاهی مکان های تفریحی و گردش گری. کاهش صف های طویل تهیه بلیط
.
سامانه پخش آنلاین ضریح مطهر امام رضا(ع) shiayan.i
هرچند گردش گری الکترونیک به اندازه مسافرت های واقعی، لذت بخش و خاطره انگیز نیست، اما از آن جا که به همه مردم و بدون در نظر گرفتن وضعیت اقتصادی و فرهنگی آنها این امکان را می دهد تا از مناطق دیدنی دنیا بازدید کنند، صنعتی قابل توجه، محسوب می شود. با این حال، در کشور ما به دلایلی چون نبود زیرساخت های اولیه و پرهزینه بودن ایجاد آنها، رشد ناچیز فناوری اطلاعات و عدم استفاده همه افراد از اینترنت و کمبود سایت های گردش گری، این صنعت با اقبال عمومی همراه نشده است؛ اما مزایای بالقوه این فناوری، به ویژه در امر اشتغال زایی و کسب درآمد مستقل از نفت، همه افراد و به ویژه فعالان این بخش را بر آن خواهد داشت تا برای رونق این صنعت، همت گمارند.
چگونگی استفاده ازسامانه های گردشگری درفضای مجازی
برای این که یک سفر الکترونیکی را آغاز کنیم، ابتدا باید از کجا شروع کنیم؟پس از اتصال به اینترنت، آدرس یک سایت گردشگری یا ET را که قبلا در اینترنت جست وجو کرده ایم و یا از طریق بروشورهای تبلیغاتی شرکت های ارائه سرویس های گردشگری با آن آشنا شده ایم، در قسمت آدرس صفحه مرورگر خود تایپ می کنیم. در صورتی که آدرس مذکور درست باشد، اکنون در یک سایت ET هستیم؛ چیزی شبیه به ورود به یک ترمینال یا فرودگاه را باید در نظر گرفت .
بر حسب سیاست های سایت و میزان محدودیت یا گستره فعالیت های سایت ET، سرویس های ارائه شده به گردش گر متفاوت خواهد بود؛ به طور مثال، ممکن است یک سایت (ET) تنها به رزرو بلیط و ارائه تاریخ های سفر بپردازد؛ در حالی که سایت دیگری امکان اخذ ویزا، نمایش فهرستی از هتل ها و مراکز اقامتی و همچنین امکان مشاهده تصاویر اتاق ها، سالن ها و محوطه بیرونی هتل ها را نیز فراهم آورد؛ اما آن چه که در یک سایت گردش گری بسیار مهم است، فراهم آوردن امکان دسترسی گردش گر به همه سرویس های مورد نیاز او از طریق همان سایت است و به عبارت دیگر، گردش گر، هنگام ورود به یک سایت گردش گری، بایستی بدون نیاز به باز شدن پنجره های گوناگون و فارغ از لینک های متعدد، تبلیغات شلوغ و گیج کننده و لود یا بارگذاری طولانی تصاویر و نقشه های سفر، بتواند به راحتی و سادگی، سرویس های مورد نیاز خود را انتخاب کند. در حال حاضر، سایت های گردش گری به استفاده از فناوری single window که به کاربر اجازه می دهد از طریق همان سایت ورودی و با یک استاندارد خاص و بدون نیاز به واسط کاربری جدید، سرویس های خود را دریافت نماید، مجهز شده اند.(میرمحمدی ،1386:ص34)
سامانه رزرو هتل و خدمات توریستی در تمام دنیا از اینترنت :www.virtualturist.com.
خدماتی که در گردشگری مجازی می توان یافت :
یکی از عالیترین زمینه های اطلاع رسانی توان گردشگری یک کشور، استفاده از تارنماهای اینترنتی است. وب سایت ها به دلیل ارزش اطلاع رسانی فوق العاده ای که در سرزمین دیجیتالی اینترنت با یک میلیارد کاربر با سواد دارند، فرصت خوبی برای معرفی چندزبانه و چند رسانه ای قابلیتهای گردشگری یک کشور است. در بین سایت های اطلاع رسانی مربوط به گردشگری یک کشور در وب، سایت های رسمی (دولتی) یک کشور، از اهمیت خاصی برخوردار است. سایت های رسمی، سخن گوهای دیجیتالی یک کشور در اینترنت هستند و هر چقدر این پایگاه ها قوی تر و با به روزرسانی گسترده و چند زبانه همراه باشند، مخاطب پذیری آنها افزایش می یابد.
یک گردش گر یا مسافر الکترونیکی، پس از ورود به یک سایت گردش گری، انتظار دسترسی به سرویس ها و اطلاعات خاص منطقه مورد نظر را دارد. این سرویس ها و نیازمندی ها عبارتند از:
1. امکان انتخاب برنامه سفر توسط گردش گر. معرفی آثار و بناهای تاریخی، فهرست موزه ها و گالری ها و مکان های دیدنی، همراه با ساعت بازدید و اطلاعات کلی در مورد وضعیت جغرافیایی و اقلیمی منطقه، به همراه آگاهی از وضعیت آب و هوای منطقه مورد نظر، به صورت آنلاین و 24 ساعته و پیش بینی چند روز آینده.
2. ارائه اطلاعات در مورد راه های ارتباطی منطقه؛ به طور مثال از طریق راه آهن، راه دریایی، یا هوایی، راه شوسه و یا مسیرهای صعب العبور کوهستانی که این امر سبب می شود گردش گر در صورت تمایل، مسیر مورد نظر را جهت سفر، انتخاب کند. و ارائه اطلاعاتی در مورد واحدها و سیستم اندازه گیری و اختلاف زمانی منطقه مورد نظر با ساعت رسمی منطقه گردش گر.و نوع واحد پول و تبدیلات ارزی.
در بعضی از کشورها سامانه های توریسم درمانی علاوه بر رزرو خدمات پزشکی امکاناتی ازجمله رزرو هتل ،رزرو بلیط ،تخفیفهای تشویقی ،تامین وسیله ایاب و ذهاب ، رستوران ، خدمات بیمه ی آنی، مشاوره رایگان آنلاین را برای جلب بیماران خارجی انجام داده و گاهی از دولت برای جلب توریست حمایتها و ترفیعاتی دریافت میکنند.ترکیه کشوری در خاور میانه است که گامهای بزرگی در این حوزه برداشته است.
تاکسی های جدید شهر استانبول مجهز به پنلهای هوشمند چند زبانه هستند که امکان محاسبه کرایه، امکان اعلام خطر توسط مسافر به مرکز ،امداد سیستم GPS کنترل مسیر هستند که به 7 زبان زنده مسافر را کمک و راهنمایی میکنند.
3. اطلاعاتی راجع به صدور گذرنامه یا ویزای الکترونیک (e-visa) که بر حسب نوع عملکرد سایت، ممکن است تنها اطلاعات مربوط به مدارک و مراحل صدور ویزا ارائه شود و یا تمام فرم ها به صورت الکترونیکی و از طریق اینترنت ارائه شود و پس از تکمیل، دریافت گردد و سرانجام، ویزای گردش گر به آدرس مورد نظر ارسال شود و یا بعد از تکمیل فرم ها، یک کد منحصر به فرد معرف ویزا، به گردش گر داده شود؛ تا در محل فرودگاه، با ارائه آن، کد ویزای خود را دریافت کند و نرخ مکالمات تلفنی بین کشور مبداء و مقصد.
4. لینک های مفید به سایر مراکز گردش گری؛ مانند سفارت خانه ها و مراکز بهداشتی، بیمارستان ها و … ؛ به ویژه سازمان جهانی بهداشت (Who) که همواره به ارائه هشدارهای بهداشتی برای سفر به مناطق خاص می پردازد(برای اطلاع از بیماری های شایع و یا بومی یک منطقه). ارائه اطلاعاتی در مورد زبان رسمی یا لهجه های محلی یک منطقه خاص.
5. امکان رزرو و فروش اینترنتی بلیط (برای تمام خطوط هوایی، دریایی، جاده ای و ریلی) و به عبارت دیگر، امکان تهیه بلیط الکترونیکی؛ به این صورت که گردش گر با مراجعه به سایت، تمام مراحل مربوط به تهیه بلیط را از طریق اینترنت طی می کند و یک روش فروش الکترونیکی بلیط، هدایت این کار را بر عهده می گیرد. این روش فروش الکترونیکی، قادر است دسته بندی، فروش، ارسال و تجدید بلیط ها، کنترل و بررسی اعتبار بلیط ها، دریافت کرایه و هزینه بلیط و سرانجام، آمار و گزارش گیری مسافران را انجام دهد.
سامانه جستجوگر بلیط هواپیما
6. معرفی هتل ها همراه با ارائه آدرس و تلفن.معرفی هتل ها بر مبنای قیمت، تعداد ستاره و سرویس هایی که توسط هر هتل ارائه می شود. همچنین برخی از سایت های گردش گری امکان مشاهده تصاویر اتاق ها، سالن ها، محوطه بیرونی هتل، رستوران، کافی شاپ، استخر، زمین های بازی و … را نیز فراهم می کنند و سرانجام روش رزرو اتاق های هتل را ارائه می کند که به صورت آنلاین، آخرین اطلاعات مربوط به رزرو اتاق ها و تعداد اتاق های خالی هتل را با ذکر تاریخ و ساعت، بر روی سایت منتشر می کند.
7. معرفی اقامتگاه های بین راه، رستوران ها و مراکز خرید صنایع دستی و تولیدات محلی، به همراه ارائه تصاویر و فهرستی از آثار و صنایع دستی آن منطقه و نیز معرفی مراکز فروش و تهیه غذاهای حلال مخصوص مسلمانان در کشورهای خارجی.
8. یک سایت گردش گری، بایستی امکان پرداخت هزینه سرویس های گردش گری را به کمک کارت های اعتباری مختلف، در اختیار گردش گران قرار دهد.
9. تمام موارد فوق، باید به زبان های مختلف بر روی سایت قرار گیرد؛ تا بدین ترتیب، امکان جذب گردش گران خارجی و ارائه سرویس ها به آنها نیز فراهم شود.
گردش گری الکترونیکی، چیزی فراتر از ورود به یک سایت گردش گری و دیدن مناطق گوناگون دنیا از طریق اینترنت است. هدف از گردش گری الکترونیکی، فراهم آوردن زمینه های مناسب برای گردش گران، اعم از رفاه، آسایش و امنیت سفر، توسعه گردش گری و سرانجام، لذت از گردش گری است.
چالش های استفاده از فناوری اطلاعات در صنعت گردشگری
توسعه صنعت گردشگری بدون موانع وچالش نمی باشد .این صنعت مانند هر پدیده دیگر درابتدا دچار نارساییهایی می شود که این نارسایی ها ونقص ها را می توان در ابعاد انسانی ، مدیریتی، فنی و….تقسیم بندی کرد :
عوامل انسانی
عوامل مدیریتی
فقدان افراد متخصص در ارتباط با فناوری اطلاعات در سازمان گردشگری
عدم انگیزه و علاقه کارکنان در استفاده از روشهای جدید
فقدان دوره های آموزشی مرتبط برای کارکنان
مقاومت کاربران در برابر تغییر
عوامل سازمانی-ساختاری
کمبود بودجه جهت تجهیز سخت افزار و نرم افزار
پایین بودن توان مالی واحدها جهت بهره گیری از فناوری اطلاعات
عدم آگاهی مدیران گردشگری از مسائل روز تکنولوژیکی
فقدان دانش وتجربه لازم مدیران در ارتباط با رایانه
عدم آگاهی مدیران از مزایای فناوری اطلاعات
فقدان انگیزه و حمایت لازم برای مدیران
عدم تعهد کافی مدیران ارشد در استقرار فناوری اطلاعات
کوتاه بودن عمر دوره های مدیریتی
عوامل فنی و تکنولوزیکی
فقدان امکانات قوی و گسترده نرم افزاری
عدم تطابق سیستم ها با کاربران
فقدان پهنای باند مناسب برای اینترنت
وجود مشکلات شبکه ای و مخابراتی
آسان نبودن کاربرد و استفاده از فناوری اطلاعات
عوامل محیطی
عدم وجود شبکه یکپارچه در کشور
فقدان قوانین و مقررات حقوقی لازم در کشور
فقدان شفافیت در سیاست گذاری فناوری اطلاعات
فقدان هماهنگی و همکاری بین بخش ها و واحدهای مختلف صنعت گردشگری
عوامل فرهنگی
عدم گسترش فرهنگ استفاده صحیح از فناوریهای اطلاعات
عدم آشنایی گردشگران با عملکرد فناوری اطلاعات
ناآشنایی مردم و مسئولان با عملکرد فناوری اطلاعات(کاظمی ، مصطفی، فیاضی ، مرجان، میرزاده ، ملیحه (1384)
عوامل سازمانی
ضعیف بودن شبکه ارتباطات در ساختار سازمان گردشگری
کمبود بودجه جهت تجهیز سخت افزار و نرم افزار
پایین بودن توان مالی واحدها جهت بهره گیری از فناوری اطلاعات
راهکارهای توسعه گردشگری مجازی
عقل بشر با استفاده از تجربه وهم اندیشی با همنوعان از جنس نخبگان واندیشمندان همواره برای چالش ها وموانع موجود در زندگی وحیات اجتماعی خویش راهکار ی برای برون رفت وکمینه کردن تهدیدات واستفاده از فرصتها بدست آورده است . راهکارهای زیر برای توسعه صنعت گردشگری مجازی وکم کردن اثر چالش های فوق پیشنهاد می شود :
راهکارهای توسعه صنعت گردشگری
ایجاد نهادی تحت عنوان مرکز گردشگری مجازی در سازمان ایرانگردی
بازبینی ، اصلاح ومدیریت سایت های اطلاع رسانی مراکز گردشگری در اینترنت
دخالت دادن وزن گردشگری مجازی در چشم انداز گسترش صنعت گردشگری
توجه به اطلاع رسانی الکترونیکی رسمی پتانسیل های گردشگری در رسانه های جهان
ایجاد وتدوین دوره های آموزش الکترونیکی توسعه گردشگری در مراکز دانشگاهی کشور
تبلیغ سایت های گردشگری رسمی در کلیه سایت های دولتی کشور در وب
راه اندازی پایگاه اطلاع رسانی درون شهری
ایجاد کارت های اعتباری الکترونیکی برای استفاده از مراکز گردشگری وفروش آن از طریق وب برای مخاطبان داخلی وبین المللی
تعامل وزارت امورخارجه ودیگر نهادها با سازمان ایرانگردی برای گسترش بسترهای گردشگری مجازی مانند ویزای الکترونیک (مهدی پرو ، همکاران ، 1384 ص 5)
نتیجه گیری
از تحلیل مطالب فوق می توان چنین نتیجه گرفت که عوامل فرهنگی-اجتماعی از مهمترین موانع استفاده از فناوری اطلاعات در صنعت گردشگری ایران است. برخلاف انتظار،موانع سازمانی و مدیریتی از کم اهمیت ترین عوامل در این زمینه می باشد. به نظر می رسد برای مقابله با این موانع به جای تمرکز بیش از اندازه بر عوامل سازمانی و مذیریتی باید در جهت عوامل فرهنگی و فنی گام برداشت.
توسعه فرهنگی در استفاده صحیح از فناوری اطلاعات،آشنا سازی مردم و مسئولین با ساختار،عملکرد ومزایای فناوری اطلاعات،ایجاد زیرساخت ها و بسترهای مناسب شبکه ای و مخابراتی،ایجاد زمینه های مناسب جهت گسترش بانکداری الکترونیک،ایجاد انگیزه و تمایل در مدیران و کارکنان و آموزش دادن آنها برای استفاده موثر از فناوری اطلاعات باید سرلوحه برنامه های کلان سازمان ها و تشکیلات گردشگری برای استقرار مناسب فناوری اطلاعات باشد. (سرافزاری ، معمارزاده ،1386)
با توجه به مطالب فوق باید گفت که گسترش روزافزون وبرگشت ناپذیر فناوری های اطلاعات وارتباطات واقعیتی انکارناپذیر است .امروزه کشورهای توسعه یافته سعی می کنند مختصات و ویژگی های نیروهای انسانی وجذابیت های فرهنگی خویش را به روزتر ومناسب زمان وعصر حاضر خود کنند و آن را نهادینه سازند . در این فرایند باید ابزار ،اهداف ،روش ها، دقیق تر وجذاب تر ودر آنها استفاده از فن آوری اطلاعات وارتباطات هم گنجانده شود .چون قرارگرفتن در سایه تحولات عصر فن آوری اطلاعات وارتباطات چنین نقشی را از آنها انتظار دارد .فن آوری اطلاعات وارتباطات به نظام های فرهنگی ،آموزشی کمک می کند در جامعه جهانی به ارائه خدمات مناسب ، با کیفیت وبا هزینه پایین بپردازند و با درک تجربه سایر کشورها ومطالعات عملی وتئوریک، استفاده از این فن آوری را در فرایند یاددهی ویادگیری واموزشهای شهروندی وگردشگری مد نظر قرار دهند .. وآخر اینکه ظهور این تکنولوژی ها همه جنبه های زندگی ونهادهای اجتماعی بویژه صنعت گردشگری را تحت تاثیر قرار داده وباعث شده شیوه نوینی در مسافرت های درونشهری وجهانگردی بوجود آید وتاثیرات عمیقی در ابعاد سیاسی ، فرهنگی واقتصادی وفرهنگی بوجود آورد .
مقوله گردشگری از جمله مواردی است که به کمک فضای ایجاد شده بوسیله فناوریهای نوین ارتباطی واطلاعاتی چهره ای متفاوت با شکل سنتی خود پیداکرده است .لذا ضرورت بازنگری در روش ها وشیوه های سنتی بیشتر بنظر می اید تا با بهره مندی از فضای سایبر صنعت گردشگری در جایگاه واقعی قرار بگیرد.
منابع
امیری،بهار(1387) ،گردشگری الکترونیکی، فرا رفتن از "مرزهای سنتی" به "مرزهای مجازی"،پایگاه جامع اطلاع رسانی مدیران ایران
دانش نامه رشد(۱۳۸۷)، مدخل گردشگری الکترونیکی
رحیمی، حسین(۱۳۸۷)، اهمیت گردشگری مجازی و نقش آن در افزایش جذب توریست، سایت آفتاب
رضوان اسادات میرمحمدی مجله پرسمان 1387 شماره 68ص34
حمزه بیگی،طیبه، (1383 )نگرشی بر برنامه درسی مبتنی بر فناوری اطلاعات ونظام مدیریت یادگیری،،مجموعه مقالات سومین همایش سالانه برنامه درسی در عصرفناوری اطلاعات وارتباطات تهران ،انتشارت ناییژ،1383،ص36
مهرزاد سرافرازی غلامرضا معمارزاده(1386)ف رابطه متقابل گردشگری مجازی وگردشگری سیار
1. www.farhangeiran.ir/DOC/65.pdf
کاظمی ، مصطفی، فیاضی ، مرجان، میرزاده ، ملیحه (1384)موانع استفاده از فناوری اطلاعاتی در صنعت گردشگری ایران ، فصل نامه اقتصاد وتجارت نوین ، شماره 2 ص 10
فریدونی،توماج(1386)،تئوری تورسیم مجازی و گردشگر،www.itiran.com
عبادی.رحیم(1380)،فناوری اطلاعات و آموزش و پرورش،انتشارات موسسه توسعه فناوری مدارس هوشمند،صفحه 51-50
ودودی ، الهه، (1386(نقش فناوری اطلاعات در توسعه صنعت توریسم در ایران ، مجموعه مقالات جغرافیا ، گردشگر وتوسعه پایدار ، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی اسلامشهر
مهدی پور ، راضیه ، رهنورد ، فرج الله ، شعبان ،(1384) طراحی مفهومی سیستم اطلاعات گردشگری (مورد مطالعه سازمان میراث فرهنگی وگردشگری ) سال هفدهم شماره 4 ، مجله دانشکده علوم اداری واقتصاد دانشگاه اصفهان
Georgeta ŞOAVĂ, phd.prof Electronic Tourism University of Craiova Amelia BĂDICĂ, phd.assoc.prof University of Craiova
.Cardoso, J. ( 2006). E-tourism: creating dynamic packages using semantic web processes . departamento de matematica e Engenharia universidade da Madeira 2005
16