تاثیر سیستم آموزشی در میزان تمایل به فراگیری معماری در دانشجویان



پرو پزال مبانی نظری معماری
موضوع:
تعیین تاثیر سیستم آموزشی در میزان تمایل به فراگیری معماری در دانشجویان

استاد:

گروه:

فهرست
مقدمه و سخن آغازین 2
بیان مسئله 4
راه حل 5
نتیجه 5
بیان اهداف 7
منابع و پیشینه 7
طرح مشابه 7
خلاصه پژوهش 8
فرضیات 8
شاخص 8
برنامه زمانبندی پژوهش و تحقیق 9
فرایند اجرای پروژه 10
چکیده پژوهش 11 محدودیتها 14
راهکارها و پیشنهادها 14
پیوست ها و ضمائم 15
پیوست 1 16
پیوست 2 17
پیوست 3 19
پیوست 4 21
پیوست 5 22

مقدمه و سخن آغازین :
چرایی تهیه و تنظیم این پژوهش باز می گردد به نارضایتی دانشجویان در زمینه انجام فعالیت ها در دانشگاه که ما را بر آن داشت تا به دنبال شناسایی این مساله باشم. این مطالب با اتکاء بر پرسشنامه ها و مصاحبات و همچنین حضور خود ما در فضای آموزشی مورد نظر تنظیم شده است و امید دارم این مختصر فضای مناسب برای بحث و گفتگو در این زمینه موثر بوده و مورد توجه علاقه مندان و دانشجویان قرار گیرد در عین حال در اینجا ما سعی داریم بیشتر به تعیین منشا مشکلات دانشگاهی بطور عام و تحقیق در مورد مشکلات موجود در رشته معماری در رشته معماری بطور خاص بپردازیم. لذا طی مراحل معرفی شده، در جزوه فرایند مطالعات تا طراحی تلاش به ارائه راهکارهایی در خصوص این پژوهش نموده ایم. به امید اینکه این پژوهش بتواند سرچشمه تحقیقات بعدی و در نتیجه حل مشکلات موجود باشد.
به امید موفقیت

عنوان پژوهش :
تعیین تاثیر سیستم آموزشی در میزان تمایل به فراگیری معماری در دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد ترم پائیز83
بیان مساله :
نوع روند آموزش به خصوص در رشته معماری به گونه ای است که بسیاری از دانشجویانی که با علاقه قبلی وارد دانشگاه می شوند در برخورد با این نوع روند دچار سردگمی شده و در بسیاری موارد این علاقه کمرنگ تر می شود. در مواردی نیز منجر به انصراف دانشجو و پذیرش در رشته دیگری می گردد و تعداد کثیری از دانشجویانی که در رشته باقی می مانند تنها به تحویل پروژه اکتفا کرده و هیچگونه مطالعه و تحقیقی که متناسب با این رشته باشد، انجام نمی دهند. با توجه به اینکه ما خود دانشجوی رشته معماری هستیم و از نزدیک با این مشکل مواجهیم تا حد زیادی می توانیم بابیان مشکل و شناساندن آن به دانشجویان یا حتی استادان، در رفع آن تلاش کنیم. زیرا در صورت تداوم باعث کاهش میزان خلاقیت و فعالیت دانشجو و در نتیجه افت تحصیلی می شود. باید توجه داشت که در حال حاضر نیز بسیاری از پروژه های ساخته شده با وجود مهندس معمار در طراحی حرفی برای گفتن ندارند. با افزایش این روند وضعیت معماری کشور به سوی انحطاط و واپسزدگی پیش می رود.

راه حل :
در نتیجه شناخت مشکل و تلاش برای حل آن می توان تا حد زیادی این میزان علاقه -مندی را همچنان حفظ کرد یا حتی ارتقاء بخشید. می توان با هماهنگی سیستم آموزش معماری در دانشگاهها و یا تغییر نگرش دانشجویان به این رشته تا حد زیادی راه برای حل مشکل هموار نمود. در حال حاضر در بیان مسئله تناقضات اطلاعاتی بسیاری وجود دارد. نگرش دانشجویان در بدو ورود به دانشگاه با آنچه در سیستم آموزشی مشاهده می کنند متفاوت است.
مکان تحقیق دانشکده معماری دانشگاه آزاد واحد مشهد است. جمعیت مخاطب این پژوهش عبارتند از کلیه دانشجویانی که در نیمسال اول سال تحصیلی 84-83 در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشکده معماری دانشگاه آزاد واحد مشهد ثبت نام کرده و مشغول به تحصیل می باشند و همچنین گروه مخاطب بعدی این پژوهش اعضاء هیئت علمی و صاحبنظران شامل مسئول دانشگاه – معاونت فنی و آموزشی و اساتید محترم این دانشگاه می باشند. مکان ارائه این پژوهش هم دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد گروه معماری می باشد.
نتیجه :
نتیجه تحقیق می تواند حداقل در نحوه تدریس و آموزش استادان در این دانشگاه کمک کند که این روند باعث هماهنگ شدن شیوه آموزش با روش استانداردو متعادل و پویا کردن و به روز کردن سیستم آموزش بانیازهای دانشجویان می شود.
با توجه به اینکه ما خود دانشجویان این رشته در این دانشگاه می باشیم و از نزدیک شاهد این ناهماهنگی ها می باشیم بر آن شدیم که با انجام این پژوهش و ارائه آن به گروه معماری و مسئولین دانشگاه برای رفع این معزل چاره اندیشی کنیم تا نتیجه پژوهش پلی باشد برای رسیدن به اهداف ذیل.

بیان اهداف:
اهداف کلی: تعیین تاثیر سیستم آموزشی در میزان تمایل به فراگیری معماری در دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد پاییز 83
اهداف اختصاصی: بررسی شناساندن مشکلات موجود در سیستم آموزشی به افراد صاحب نظر
اهداف اختصاصی تر: تغییر روند آموزش توسط استادان یا حتی در سطح بالاتر تغییر سیستم هماهنگ کردن شیوه آموزش با روش استاندارد و متعادل.
منابع و پیشینه :
با توجه به جستجو در آرشیو کتابخانه دانشگاه هیچگونه تحقیقی تحت این عنوان از قبل ندارد ولی در حال حاضر دو تحقیق عنوان مطالعه و بررسی سطح علمی دانشجویان گروه معماری که توسط دانشجویان کارشناسی پیوسته و ناپیوسته معماری انجام می -گیرد در حال انجام است.
طرح مشابه:
هم اکنون دو طرح مشابه این پژوهش موجود است تحت عنوان بررسی سطح عملی دانشجویان گروه معماری که توسط دانشجویان کارشناسی پیوسته و طرح دیگری با عنوان بررسی وضعیت آموزش دانشجویان مقاطع ناپیوسته – گروه معماری که توسط دانشجویان گروه ناپیوسته انجام می گیرد.

خلاصه پژوهش :
ایده اصلی طرح برگرفته از مشکلات موجود آموزش معماری در دانشگاه و کاهش میزان علاقه مندی دانشجویان به انجام کارهای تحقیقی و مطالعه است. با بررسی مشکلات و شناساندن آنها می توان راهکارهای بهتری برای اجرای مناسب آموزش ارائه کرد و این گروه برای پیشبرد این پژوهش در ابتدا با پخش پرسشنامه و جمع آوری اطلاعات و آمار و تهیه دیاگرام و نمودار شروع کرده وبه مصاحبه با اساتید و صاحبنظران این گروه از جمله جناب آقای مهندس محسنی – (مدیر گروه رشته شهرسازی) – جناب آقای دکتر اشرف زاده (معاونت محترم آموزش ) – جناب آقای مهندس ابوترابی (استاد دانشگاه) و… می باشند، خاتمه می یابد و با راهنمایی استاد محترم جناب آقای مهندس صحاف تنظیم می شود و تحویل گروه آموزش معماری می گردد تا برای رفع ابهامات و مشکلات موجود چاره اندیشی شود.
فرضیات:
1- دانشجویان بعد از ورود به حوزه آموزش عالی معماری دچار کاهش علاقه می -شوند.
2- نوع سیستم آموزش معماری در میزان کاهش یا افزایش علاقه دانشجویان تاثیر گذار است.
شاخص:
1- کاهش تمایل به فراگیری (یادگیری)
2- تاثیر نوع آموزش در یادگیری دانشجویان معماری

برنامه زمانبندی پژوهش و تحقیق:
تنظیم و بیان مسئله 10/8/83
تنظیم فرضیه و شاخص 13/8/83
تنظیم پرسشنامه 13/8/83
فعالیتهای میدانی (پخش پرسشنامه ها، تهیه و پاسخ) 19/8/83
جمع بندی و بررسی آمار و نتایج 3/9/83
چکیده تحلیل فرایند پژوهش 16/10/83
ارائه نظرات در مورد یافته های نتایج آماری پرسشنامه (ارائه اولیه) 20/10/83
جمع بندی کلی مطالب 24/10/83
ارائه نتایج (ارائه ثانویه) 4/11/83

فرایند اجرای پروژه :
گروه اول: تنظیم فرضیه و شاخص: مریم مرتضایی
گروه دوم: تنظیم پرسشنامه : منیره طهماسبی، سیده طاهره یاوری
گروه سوم: فعالیت میدانی : مریم ریحانی ، غزل همت

چکیده پژوهش:
هدف ما بررسی تاثیر سیستم آموزش در میزان تمایل به فراگیری معماری در دانشجویان و یا تغییر روند آموزش توسط اساتید محترم یا حتی در سطح بالاتر تغییر سیستم و هماهنگ کردن شیوه آموزش با نیازها و خواسته های دانشجویان بود.
برای اینکار از پخش پرسشنامه در بین دانشجویان در دانشگاه شروع کردیم و موضوع را در مقاطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته و ارشد بررسی نمودیم. اول به این نتیجه رسیدیم که هشتاد درصد دانشجویان (تقریباً همه) باعلاقه قبلی وارد این رشته شدند و این علاقه بعد از ورود به این رشته همچنان ادامه دارد. امّا آنچه قابل توجه می باشد این است که اشتیاق به انجام فعالیت در بیشتر دانشجویان کاهش یافته، مطالعات خارج از درس در زمینه معماری کم است و در مجموع بیش از نیمی از دانشجویان از پیشرفت خود راضی نمی باشند وعنوان میکنند که دچار افت تحصیلی شده اند. در نتیجه ما به بررسی این نکته می پردازیم که چگونه دانشجویانی که با علاقه وارد این رشته شده و این علاقه همچنان ادامه دارد، دچار افت تحصیلی شده اند؟
پس ما به جستجوی علت این موضع پرداختیم که بررسی نوع سیستم آموزش معماری و تاثیر آن بر میزان کاهش و یا افزایش علاقه دانشجویان می باشد.
با بررسی پرسشنامه اول(پیوست2) به این نتیجه رسیدیم که بیش از نیمی از دانشجویان معتقدند که سیستم نتوانسته هیچگونه تاثیری در علاقه آنان داشته باشد و اگر این علاقه تاکنون ادامه داشته و نشات گرفته از علاقه قبلی بوده، چگونه ممکن است که نوع آموزش که باید مشوق و راهنمایی دانشجویان به ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر و یا افزایش علاقه و پیشرفت آنان باشد نتواند هیچگونه تاثیری بگذارند، که این نشان دهنده ضعف سیستم آموزشی در دانشگاه می باشد.
پس برای بررسی بیشتر و بدست آوردن دلایل مستندتر به تنظیم پرسشنامه دوم(پیوست3) با سئوالات جزئی تر نسبت به سیستم آموزش پرداختیم از این پرسشنامه نیز نتیجه گرفتیم که دانشجویان از سیستم ناراضی هستند اعم از تهیه جزوات تا پشتوانه تحقیقاتی و…
در مصاحبه هایی (پیوست4) که با اساتید محترم این دانشگاه داشتیم سیستم آموزش را مناسب نمی دیدند، همگی معتقد بودند که در سیستم آموزشی ناهماهنگی وجود دارد و باید سرفصلهای جدید ارائه شود و همچنین به اصلاح سرفصلهای موجود نیاز است. که متاسفانه دانشگاه هیچگونه تلاشی که نتیجه داشته باشد تا بدین لحظه انجام نداده است و یا حتی از کمبود فضای آموزشی و امکانات بالقوه از جمله(بازدید علمی- مشاوره- کتابخانه) برخوردار است که همین مسائل سهمی در کاهش انجام فعالیت دانشجویان دارد.
اما در نتیجه مصاحبه ای که با مسئولین محترم دانشگاه داشتیم، آنان معتقد به کم کاری و عدم رغبت دانشجویان به یادگیری و انجام فعالیت درسی بودند. و بیشتر به کارهای جانبی غیر درسی می پردازند. در حالیکه بیان این مطلب در توجیه عملکرد دانشجویان بسیار سطحی می باشد. دانشجویان پس از ورود به دانشگاه تقریباً هدف خود را انتخاب کرده اند در نتیجه برای هدف انتخابی خود تلاش می کنند.
پرسشنامه ها حاکی از آن بود که دانشجویان توقعی راکه از دانشگاه دارند، برآورده نمی شود. حتی کوچکترین نیاز دانشجوی معماری که برخورداری از یک کتابخانه (تقریباً) مجهز می باشد تامین نمی گردد. ولی بنابه گفته مسئولین بودجه برای اینگونه خواسته های دانشجویان اختصاص یافته پس چرا هنوز هر ترم چنین مشکلاتی ادامه دارد؟! یا سیستمی که خود موظف به انتخاب اساتید می باشد نتوانسته این وظیفه مهم را به خوبی انجام دهد. زیرا طبق آمار بدست آمده دانشجویان تنها پنجاه درصد از کارکرد اساتید دانشگاه رضایت داشته اند که این جای بررسی بیشتر در روشن تدریس اساتید محترم دارد تا نقاط ضعف مشخص شود.
در این مرحله از کار، این مطالب برای ما روشن شده است که مشکل از کجاست؟ آری نتایج نشان دهنده ضعف سیستم آموزشی است اما باید بررسی شود که اساساً مشکل خود سیستم آموزشی از کجاست؟نیازمند به چه امکاناتی است؟ چرا این همه مشکل و کمبود؟ باید به دنبال این باشیم که انتظارات دانشجویان از سیستم چیست؟ و خود سیستم چه انتظاری از دانشجویان و مراتب بالاتر از خود دارد؟ چگونه می توان بین دانشجو، سیستم آموزشی(اعم از اساتید و گروه مسئولین اجرایی) تعامل بیشتری ایجاد کرد.) و مابه سهم خود سعی می کنیم به تعدادی از سئوالات پاسخ دهیم. اما با توجه به محدودیتهای موجود و موانع سرراه تا به این لحظه به این مرحله از کار اکتفاء می کنیم.

محدودیتها:
1- عدم تمایل مسئولین به مصاحبه و پاسخ به سئوالات
2- نداشتن پیشینه تحقیق (که ما را مجبور به پرداختن به کلیات موضوع کرده است
راهکارها و پیشنهادات:
الف) تشکیل یک کمیته علمی معماری در دانشگاه
اعضای کمیته خود دانشجویان باشند تا بتوانند مشکلات را بهتر درک نمایند و بهتر مسائل را به مراتب بالاتر انتقال دهند.
فعالیت های کمیته علمی
1- برقراری کلاسهایی در جهت رفع نقاط ضعف دانشجویان
2- هماهنگ کردن و برنامه ریزی برای بازدید و اردوها
3- برگزاری کنفرانس ها و همایش برای ارتقاء سطح علمی دانشجویان
4- شناخت تخصص دانشجویان و استفاده از آنان برای آموزش به دیگر دانشجویان
5- برقراری جلسات پرسش و پاسخ با مدیر گروه یا نماینده ای از جانب مدیر گروه محترم
ب) تجهیز کتابخانه
ج) افزایش زمان استفاده از آتلیه ها

پیوستها و ضمائم

پیوست 1
چکیده تحقیق طرح مشابه
در این پژوهش در پی آنیم تا با شناسایی هدف نهایی از ارائه مقطع کارشناسی معماری به دو شکل پیوسته و ناپیوسته به دیدگاهی روشن از تفاوتهای بین این دو گروه رسیده و احساس نیاز به یک تفکر دگرگون را در این باره درک نمائیم.
و با درک منطقی تفاوتها، تبعیضهای نابجای موجود را از میان برداریم و برای تعیین جایگاه واقعی دانشجویان مقطع کارشناسی ناپیوسته در این فضای دانشگاهی تلاش نمائیم. و همچنین مسئولان دانشکده معماری را نسبت به این پژوهش در ارتقاء سطح علمی گروه معماری مفید واقع شود.

پیوست 2

تحلیل پرسشنامه اول:
سئوال 1 – 80% دانشجویان با علاقه قبلی وارد دانشگاه شدند.
سئوال 2- 80% دانشجویان با شناخت وارد دانشگاه شدند..
سئوال 3- در 80% دانشجویان علاقه بعد از ورود به دانشگاه افزایش یافته.
سئوال 4- 60% نشان می دهد که سیستم آموزشی تاثیر قابل توجهی بر میزان علاقه دانشجویان نداشته است.
سئوال 5- در 90% دانشجویان دیدگاه کاملاً تغییر کرده است.
سئوال 6- 60% دیدگاه بهتری نسبته به معماری پیدا کرده اند.
سئوال 7- در 60% دانشجویان اشتیاق به انجام فعالیت قابل توجه نمی باشد.
سئوال 8- 70% علاقه به پژوهش در میان دانشجویان وجود دارد.
سئوال 9- 60% دانشجویان مطالعات خارج از درس در زمینه معماری ندارند.
سئوال 10- 90% دانشجویان علاقه به ادامه تحصیل دارند.
سئوال 11- 60% دانشجویان از پیشرفت خود در زمینه معماری ناراضی نیستند.
سئوال12- 60% دانشجویان دچار افت تحصیلی شده اند.
سئوال 13- میزان رضایت دانشجویان از اساتید 50% بوده است.

پیوست 3

تحلیل پرسشنامه دوم:
تقریباً نیمی از دانشجویان معتقدند تا حدودی در دانشگاه زمینه پژوهش وجود ندارند. همچنین تقریباً 90% دانشجویان از اینکه دانشگاه به راحتی کتاب و منابع را در اختیارشان قرار نمی دهد نارضی هستند.
بیش از نیمی از دانشجویان معتقدند که تنها با آموزش دانشگاه امکان قبولی در مدارج بالاتر را ندارند و احتیاج به کلاسهای بیرون از دانشگاه را دارند. نیمی از دانشجویان ساعات درس را کافی نمی دانند ویا نحوه کرکسیسون و ژورمان را مناسب نمی دانند. تمام دانشجویان نیز مانند اساتید معتقدند که نیاز به بازدید علمی دارند.

پیوست 4
نمونه مصاحبه
طی مصاحبه ای که باجناب آقای مهندس ابو ترابی داشتیم ایشان معتقد بودند که سیستم آموزشی در دانشگاه نیاز مند به یک سری تغییرات می باشد به طور مثال آتلیه ها باید دارای زمان بیشتری باشند همیشه باید آتلیه هایی وجود دا شته باشد که دانشجویان بتوانند بصورت متفرقه از آنها استفاده کنند اما عملاًً در دانشگاه چنین محیطی وجود ندارد . یا به گفته ایشان اکثر دانشجویان در دروسی مثل راندو یا طراحی دست آزاد یا درک کمپوزسیون و … دچار مشکل هستند و با توجه به اینکه این موارد جزء مطالب اساسی معماری است نیاز به آموزش این دروس بصورت جداگانه است یعنی یا خود دانشگاه با استفاده از اساتید کلاس هایی برای جبران این ضعف بگذارند یا اینکه از بین خود دانشجویان ،از دانشجویانی که در این مورد قوی تر هستند به عنوان کمک استفاده شود ایشان معتقد به تعامل و همکاری بیشتر بین دانشجویان بودند و معتقد بودند که تنها مشکل را نباید از دید دانشگاه یا سیستم آموزشی دید بلکه خود دانشجویان نیز باید این موارد را از دانشگاه بخواهند و پیگیری کنند یعنی خود دانشجویان نیز کم کاری می کنند.
به نظر ایشان دانشجوی معماری باید از پیش دروسی را در این زمینه گذرانده باشد در واقع دانشجویانی که از مقطع فنی و حرفه ای فارغ التحصیل شده اند و به دانشگاه راه یافته اند در ترسیم و طراحی موفق ترند.
در نتیجه دانشجویانی که فارغ التحصیل رشته ریاضی فیزیک هستند نیاز به دروس پیشنیاز دارند. اما در این دانشگاه این دو گروه با یک سرفصل برابر و یکسان و در یک کلاس از یک نحوه آموزش برخوردار می باشند.
پس در مجموع می توان نتیجه گرفت که بین آموزش و نیازهای دانشجویان نا هماهنگی موجود می باشد یعنی خود سیستم آموزشی باید به عنوان یک پژوهش به بررسی نیازهای داشجویان بپردازد و از نتیجه پژوهش برای تامین این نیازها استفاده کند که نهایتاً هماهنگی مورد نیاز بوجود آید.

پیوست 5 نمودار تحلیل پرسشنامه اول (( پیوست 2))

سوال 1

سوال 2

سوال 3

سوال 4

سوال 5

سوال 6

سوال 7

سوال 8

سوال 9

سوال 10

سوال 11

سوال 12

سوال 13

1