تعهدنامه اصالت رساله پایان نامه
اینجانب مجتبی اثناعشریدانشجوی مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته/دکترای حرفه ای/ دکترای تخصصی در رشته حسابداری با شماره دانشجویی 860812013 که در تاریخ 17/12/89 از پایان نامه/ رساله خود تحت عنوان مقایسه شاخص قدرت نسبی با میانگین متحرک همگرا واگرا روش تحلیل تکنیکال در گروه فلزات اساسی بورس اوراق بهادار با کسب نمره 18.5 و درجه عالی دفاع نموده ام بدینوسیله متعهد می شوم:
1-این پایان نامه/ رساله حاصل تحقیق پژوهش انجام شده توسط اینجانب بوده و در مواردی که از دستاوردهای علمی و پژوهشی دیگران (اعم از پایان نامه، کتاب، مقاله و …) استفاده نموده ام، مطابق ضوابط ورودیه موجود، نام منبع مورد استفاده و سایر مشخصات آن را در فهرست مربوطه ذکر و درج کرده ام.
2- این پایان نامه/ رساله قبلاً برای دریافت هیچ مدرک تحصیلی(هم سطح، پایین تر یا بالاتر) در سایر دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی ارائه نشده است.
3- چنانچه بعد از فراغت از تحصیل، قصد استفاده و هر گونه بهره برداری اعم از چاپ کتاب، ثبت اختراع و … از این پایان نامه داشته باشم، از حوزه معاونت پژوهشی واحد مجوزهای مربوطه را اخذ نمایم.
4- چنانچه در هر مقطع زمانی خلاف موارد فوق ثابت شود، عواقب ناشی از آن را می پذیرم و واحد دانشگاهی مجاز است با اینجانب مطابق ضوابط و مقررات رفتار نموده و در صورت ابطال مدرک تحصیلی ام هیچگونه ادعایی نخواهم داشت.
نام و نام خانوادگی دانشجو
تاریخ، امضا، اثر انگشت:
گواهی امضاء:
دانشجوی فوق الذکر احراز هویت شد. فقط امضای ایشان گواهی می گردد.
فروزان کیوان فر
رئیس پژوهش دانشکده
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد اراک
دانشکده مدیریت، گروه حسابداری
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
گرایش: حسابداری
عنوان:
مقایسه شاخص قدرت نسبی با میانگین متحرک همگرا واگرا روش تحلیل تکنیکال در
گروه فلزات اساسی بورس اوراق بهادار
استاد راهنما :
دکتر نقی بهرامفر
استاد مشاور:
دکتر قدرت اله طالب نیا
نگارش:
مجتبی اثناعشری
زمستان 1389
Islamic Azad University
Arak Branch
Faculty of Management-Department of Accounting
((M.A)) Thesis
Subject:
Compared With the Relative Strength Index, Moving Averages Converging Diverging Technical Analysis Methods in Department of Basic Metals Stock Exchange
Thesis Advisor:
N. Bahramfar Ph.D.
Consulted by:
Gh. Talebnia Ph.D.
By:
Mojtaba AsnaAshary
Winter 2011
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد اراک
دانشکده مدیریت، گروه حسابداری
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
گرایش: حسابداری
عنوان:
مقایسه شاخص قدرت نسبی با میانگین متحرک همگرا واگرا روش تحلیل تکنیکال در
گروه فلزات اساسی بورس اوراق بهادار
نگارش:
مجتبی اثناعشری
زمستان 1389
هیات داوران:
1- استاد راهنما: دکتر نقی بهرامفر
2- استاد مشاور: دکتر قدرت اله طالب نیا
3- استاد داور: دکتر مجید زنجیردار
4- مدیر گروه تخصصی: دکتر مجید زنجیردار
سپاسگزاری:
سپاس ایزد منان را که توفیق فراگیری علم را برمن عطا فرمود و مرا در کوران مشکلات و سختی ها یاری نمود، تا این رساله را با موفقیت به پایان برسانم.
در طول دوران تحصیلی و تهیه این پایان نامه از راهنمایی ها و مساعدت های اساتید و سروران عزیزی بهره برده ام که در اینجا لازم است از همه ایشان مراتب سپاس قلبی و تشکر خالصانه خود را داشته باشــــم.
از استادان ارجمند و مهربانم جناب آقای دکتر نقی بهرامفر استاد راهنما و همچنین جناب آقای دکتر قدرت اله طالب نیا استاد مشاور ، صمیمانه تشکر مینمایم و برایشان توفیقات روز افزون در خدمات علمی و فرهنگی و آموزشی آرزو میکنم .
هم چنین تشکر ویژه دارم از مدیریت پژوهش دانشکده به ویژه سرکار خانم کیوانفر و از خداوند متعال موفقیتهای بزرگتر در زندگی را برایشان آرزومندم.
تقدیم به :
" پدرومادرمهربانم که سرشارازایثاروفداکاریندوهمواره درطول حیاتشان ازحمایتهای بی دریغ آنها بهره مند بوده ام وتقدیم به همه آنان که مراعلم آموختند، تمامی معلمین واساتید ازبدوتحصیل تاهم اکنون . "
چکیده: 1
مقدمه: 2
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه 4
2-1 تاریخچه مطالعاتی 5
3-1بیان مسئله : 6
4-1چارچوب نظری تحقیق : 7
5-1فرضیه های تحقیق : 8
6-1اهمیت وضرورت تحقیق : 10
7-1 حدود مطالعاتی 11
1-7-1قلمرومکانی تحقیق : 11
2-7-1قلمرو زمانی تحقیق : 11
8-1تعریف واژه های کلیدی واصطلاحات: 11
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق
1-2 مقدمه 14
2-2انواع شاخص بورس درایران : 15
1-2-2شاخص کل: 15
1-1-2-2ویژگیهای شاخص کل : 16
2-1-2-2موارد ی که در شاخص کل اثری ندارند: 16
3-1-2-2مواردی که نیازی به تعدیل شاخص نمی باشد 17
2-2-2شاخص بازده نقدی و قیمت: 17
3-2-2شاخص بازده نقدی: 17
4-2-2شاخص صنعت 18
5-2-2شاخص مالی 18
6-2-2شاخص شرکت 18
7-2-2شاخص 50 شرکت برتر: 18
3-2شاخص های بازار سرمایه درسایر کشورها: 19
1-3-2شاخص بورس لندن : 19
2-3-2شاخص داو-جونز: 19
3-3-2شاخص نزدک: 19
4-3-2شاخص نیکی ژاپن: 20
5-3-2شاخص دکس : 20
6-3-2شاخص هنگ کنگ(سنگ) : 20
7-3-2شاخص بورس فرانسه )کک 40( : 20
8-3-2شاخص استاندارد اند پورز: 20
9-3-2شاخص های بورس مالزی: 21
4-2روش های پیش بینی قیمت اوراق بهادار : 21
1-4-2روش پرتفوی یا تئوری گشت تصادفی: 22
2-4-2روش اساسی یا تجزیه وتحلیل بنیادی : 22
3-4-2 روش نموداری یا تجزیه تحلیل تکنیکی: 22
5-2اصطلاحات رایج تحلیل تکنیکال: 22
6-2برخی از اصلاحات سرمایه گذاری: 25
7-2شاخص میانگین متحرک همگرا واگرا: 29
8-2میانگین متحرک همگرا واگرا( سه گانه ): 30
9-2شاخص قدرت نسبی: 31
10-2بررسی مقایسه ای شاخص میانگین همگرا واگرا(سه گانه) وشاخص قدرت نسبی روش تحلیل تکنیکال: 32
11-2مروری بر مطالعات تجربی : 37
1-11-2تحقیقات انجام شده در خارج از کشور: 37
2-11-2تحقیقات صورت گرفته در داخل کشور: 42
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
1-3 مقدمه 45
2-3روش تحقیق: 45
3-3اهداف تحقیق: 45
4-3فرضیه های تحقیق : 46
1-4-3فرضیه اصلی اول: 46
2-4-3فرضیه اصلی دوم: 47
5-3جامعه اماری: 47
6-3مدل تحلیلی تحقیق: 49
7-3 فرایند تحقیق: 50
8-3روش ها و ابزار جمع آوری داده های تحقیق: 50
9-3متغیر ها و داده های پژوهش: 51
10-3نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار: 52
11-3نکات در نظر گرفته شده در محاسبات تحقیق: 53
12-3شاخص قدرت نسبی 54
13-3میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه): 55
1-13-3سیگنال خرید و فروش میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) 56
14-3محاسبات مربوط به ریسک: 56
15-3بازده : 57
16-3روش تجزیه وتحلیل داده ها 57
17-3آزمونT مستقل 58
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
1-4 مقدمه 60
2-4آزمون فرضیه ها : 60
1-2-4 فرضیه اصلی اول: 60
2-2-4 فرضیه اول(فرعی) : 62
3-2-4فرضیه دوم (فرعی) : 63
4-2-4فرضیه سوم(فرعی) : 65
5-2-4فرضیه چهارم (فرعی) : 66
3-4فرضیه دوم (اصلی) : 68
1-3-4فرضیه اول (فرعی) : 69
2-3-4فرضیه دوم (فرعی) : 71
3-3-4فرضیه سوم(فرعی) : 73
4-3-4فرضیه چهارم (فرعی) : 74
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
1-5 مقدمه 78
2-5نتیجه گیری از ازمون فرضیه ها وتفسیر انها 78
1-2-5فرضیه اصلی اول تحقیق : 78
2-2-5فرضیه فرعی اول: 79
3-2-5فرضیه فرعی دوم: 79
4-2-5فرضیه فرعی سوم: 79
5-2-5فرضیه فرعی چهارم: 80
6-2-5فرضیه اصلی دوم: 80
7-2-5فرضیه فرعی اول ریسک: 81
8-2-5فرضیه فرعی دوم ریسک: 81
9-2-5فرضیه فرعی سوم ریسک: 82
10-2-5فرضیه چهارم فرعی : 82
3-5نتیجه گیری کلی تحقیق: 83
5-5پیشنهاد ات برای تحقیقات اتی 83
پیوست ها
پیوست الف) جداول اماری 86
پیوست ب) خروجی نرم افزار SPSS 92
منابع و ماخذ
منابع فارسی: 107
منابع لاتین: 109
چکیده انگلیسی: 111
جدول 1-1 نتایج یافته ها در مورد تحقیق 5
جدول 1-3 لیست شرکتهای جامعه آماری 48
جدول 1-4 آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوشاخص 61
جدول 2-4 آماره توصیفی بازده سهام بااستفاده از دوشاخص تکنیکال 61
جدول 3-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین بازده سهام بااستفاده از دوشاخص تکنیکال 61
جدول 4-4 آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوشاخص 62
جدول 5-4 آماره توصیفی بازده سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان رشدشاخص کل 63
جدول 6-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین بازده سهام بااستفاده از دوروش در زمان رشدشاخص 63
جدول 7-4آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوشاخص تکنیکال زمان کاهش شاخص 64
جدول 8-4 آماره توصیفی بازده سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان کاهش شاخص 64
جدول 9-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین بازده سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان کاهش شاخص 65
جدول 10-4 آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوزمان 66
جدول 11-4 آماره توصیفی بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی 66
جدول 12-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی 66
جدول 13-4 آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوزمان 67
جدول 14-4 آماره توصیفی بازده سهام بااستفاده از شاخص میانگین متحرک همگراواگرا (سه گانه) 67
جدول 15-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین بازده سهام بااستفاده از میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه)در دو زمان کاهش ورشد شاخص 68
جدول 16-4 آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوشاخص 68
جدول 17-4 آماره توصیفی ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص تکنیکال 69
جدول 18-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص تکنیکال 69
جدول 19-4 آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوشاخص 70
جدول 20-4 آماره توصیفی ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان رشدشاخص 70
جدول 21-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان رشد 70
جدول 22-4 آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوشاخص 71
جدول 23-4 آماره توصیفی ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان کاهش 72
جدول 24-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان کاهش 72
جدول 25-4 آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوزمان 73
جدول 26-4 آماره توصیفی ریسک سهام شاخص قدرت نسبی 73
جدول 27-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان کاهش 74
جدول 28-4آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوزمان 75
جدول 29-4 آماره توصیفی ریسک سهام میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) 75
جدول 30-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان کاهش 75
جدول 31-4 خلاصه نتایج فرضیات 76
نمودار 1-2 سیگنال هایمیانگین همگراواگرا(سه گانه) 30
نمودار 2-2 سیگنال های شاخص قدرت نسبی 32
نمودار 1-3 مدل تحلیلی تحقیق 49
چکیده:
بیشتر افراد به درستی از روشهای سرمایه گذاری اطلاع ندارند ، آنها به طمع سود بیشتر و حداکثر کردن ثروت منابع مالی وپس اندازهای خود را در بازارهای مختلف سرمایه گذاری می کنند .بعضی از مردم به دنبال سود کمتر وبدون ریسک هستند.به همین جهت منابع مالی که در اختیار دارند را در بانک واوراق مشارکت سرمایه گذاری می کنند .گروه دیگر مردم منابعی که در اختیار دارند،را در بازارهایی که خود در آن مشغول کار هستند،سرمایه گذاری می کنند و گروه دیگر در بازار های فلزات گرانبها ،ارز وسهام وارد شده وبا پذیرش ریسک بیشتر انتظار منافع بیشتری نیز دارند در این میان تحلیل تکنیکی به علت اینکه در بیشتر بازارها کاربرد فراوانی دارد، مورد توجه تعداد زیادی از سرمایه گذاران قرارگرفته است.تجزیه تحلیل تکنیکی فرایند بررسی حجم معاملات ،ودر نظر گرفتن قیمتهای گذشته ،برای تعیین قیمت آتی سهام ،ارز و… می باشد. در واقع تحلیل گران تکنیکال با این عقیده که همه عوامل در قیمت لحاظ شده وبازار معمولا رفتار خود را تکرار می کند.به پیش بینی قیمت سهام در اینده می پردازند.
در این تحقیق به بررسی ومقایسه بازده وریسک دو روش تکنیکال که توسط فعالان بازار مورد استفاده قرارمی گیرد، یعنی شاخص قدرت نسبی ومیانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)پرداخته شده است.جامعه مورد بررسی گروه فلزات اساسی بورس اوراق بهاداربوده که تا سال1380 در بورس اوراق بهادارپذیرفته شده باشندو دوره زمانی مورد بررسی از ابتدای سال 1380تا 13/9/1387می باشد. درقالب دو فرضیه اصلی وهشت فرضیه فرعی پرداخته شده است. در فرضیه ها به مقایسه بازده وریسک استفاده از شاخص قدرت نسبی و میانگین همگراواگرا(سه گانه)در زمان رشد شاخص کل و کاهش شاخص کل به صورت جداگانه ودر دو فرضیهاصلی به مقایسه ریسک وبازده دو روش درتمام زمان مورد بررسی پرداخته شده است. و نتیجه اینکه بین ریسک وبازده دو روش شاخص قدرت نسبی ومیانگین همگرا واگرا(سه گانه)تفاوت معنا داری وجود ندارد. وکاهش و رشد شاخص کل بورس هم باعث تفاوت معنادار بین بازده وریسک دو روش نشده است. وروش این تحقیق کاربردی وتوصیفی می باشد ،و هدف ان کمک به سرمایه گذاران برای انتخاب روش مناسب تر بوده واز آزمون tجهت آزمون تساوی میانگین دوجامعه استفاده شده است .
مقدمه:
امروزباگسترش روزافزون تجارت الکترونیک امکان سرمایه گذاری در بازارهای سراسر جهان فراهم وانجام معاملات الکترونیکی تبدیل به بخش مهمی از ساز وکار بازارهای معتبر جهانی شده است.
بازارهای مورد بحث نه تنها شامل بازارهای سهام بلکه بازارهای نفت وفلزات غیر اهنی بازارهای محصولات کشاورزی، بازارهای پولی و…رانیز دربر می گیرد .
اصولابرای کسب سود در این بازار گسترده جهانی، نیاز به اطلاعات تخصصی وپیچیده کارشناسی ،امر لازم وضروری به نظر می رسد.
بنابراین توجه به گستردگی بازارجهانی ،استفاده از ابزارهایی که با در اختیار داشتن کمترین اطلاعات بتواند بیشترین نتایج را حاصل کنند بسیار مطلوب به نظر می رسد.
روشهای بسیاری توسط فعالان بازار ابداع شد که به سرمایه گذاران کمک کند تا بتوانند باتصمیم گیری درست بازده بهتری را از سرمایه خود کسب کنند.یکی از روشهای سرمایه گذاری1 که به صورت گسترده مورد توجه سرمایه گذاران قرارگرفته روش سرمایه گذاری تکنیکال است . در داخل کشور نیز خصوصا در سالهای اخیربسیاری ازسرمایه گذاران به روشهای تکنیکال2 توجه ویژه ای نشان می دهند.به تحلیل گران تکنیکال چارتیست3 می گویند.چارتیستها سعی می کنند،با استفاده روند4 و قیمتهای گذشته سهام برای تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری آتی استفاده کنند (زو و زهو،2009 ،ص554-519)5.
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1 مقدمه
دوشاخصی که در بازار سرمایه توسط بسیاری از فعالان بازار مورد استفاده قرار می گیرد،شامل شاخص قدرت نسبی6،میانگین متحرک همگرا واگرا)سه گانه)7 می باشد. دلیل انتخاب مقایسه این دو شاخص هم استفاده زیاد آنها توسط فعالان بازار می باشد.یکی از اشکالاتی که به میانگین متحرک همگرا واگراگرفته می شود ،تاخیردر ارسال سیگنال برای خرید وفروش سهام است . زیرا در اکثر موارد زمانی سیگنال را ارسال می کند که قیمت سهم مقدار زیادی از روند افزایشی خود را طی کرده است برای رفع کردن این اشکال ،میانگین متحرک همگرا واگرادو گانه وسه گانه ابداع شد . که دراین تحقیق از میانگین همگرا واگرا سه گانه استفاده شده است.میانگین همگرا واگرا( سه گانه) به دلیل اینکه زودترازمیانگین همگراواگرا8 ،ومیانگین همگراواگرا)دو گانه( 9سیگنا ل خرید وفروش ارسال می کند،درسالهای اخیر مورد توجه سرمایه گذاران بازار سهام قرارگرفته است. این تحقیق درصدد آن است که بازده و ریسک این دو روش رادر گروه فلزات اساسی در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی ومقایسه قرار دهد تا به سرمایه گذاران وفعالان بازار در تصمیم گیریهای آتی کمک کند.
سال
محقق
یافته ها
1993
لویچ وتوماس
روشهای تکنیکال می تواند در بازار ارز به سود آوری منجر شود
1996
هاتسون وهمکاران
متوجه سودآوری روشهای تکنیکال در بورس لندن شدن
1997
ونگ
در بورس هنگ کنک میانگین متحرک باعث سود آوری می شود
1999
سالیوان وهمکاران
روش خرید نگهداری بازده بیشتر از روشهای تکنیکال دارد
2002
تیان وهمکاران
بررسی قواعد تکنیکال در بازار چین وایالات متحده ومتوجه شدن در بازار چین همچنان کارایی دارد
2002
کوان وکیش
میانگین متحرک، مومنتوم وحجم بازده بیشتر از خرید نگهداری ایجاد می کنند
2004
آتمه وهمکاران
میانگین متحرک درپیش بینی قیمت سهم می تواند مفید باشد
1383
سلطان زالی
روشهای تحلیل تکنیکال دارای قدرت پیش بینی می باشد
1384
الیاس حیدری
میانگین متحرک به بازده اضافی منجر نمی شود
1385
حسنعلی وجوادخان بابایی
هردو روش میانگین متحرک ساده دوگانه وخرید نگهداری مفید هستند
2-1 تاریخچه مطالعاتی
جدول 1-1 نتایج یافته ها در مورد تحقیق
3-1بیان مسئله :
به طور کلی روش ها وفنون مختلفی در رابطه با سرمایه گذاری دربازارسهام وجود دارد که اگاهی از روش هایی که برای سرمایه گذاری امروزی موثرباشد، می تواندبه سرمایه گذاران کمک نماید تا به انچه که خواسته انها ست یعنی کسب حداکثر بازدهی به منظور افزایش ثروت دست یابند. در نتیجه باید روش هایی به کار گرفته شود که بتواند بیشترین بازدهی راداشته باشد.
در بسیاری از کتب مالی به سه دیدگاه کلی در خصوص تجزیه وتحلیل قیمت سهام اشاره شده است .که شامل روش بنیادین(فاندامنتال)10 ،روش تکنیکال وروش تئوری مدرن پرتفولیو می شود.بسیاری از معامله گران معتقدندکه تلفیق نظرات بنیادی وتکنیکی در تصمیم گیری مکمل هم خواهند بودو زمینه های عمق بخشیدن به تصمیم گیری راایجاد می کند (مساح ، 1387، ص27،28)11.
درروش بنیادی همان طور که ازنام روش میتوان حدس زد ،تحلیل گر تاثیر تمام عوامل راکه می تواند برقیمت یک سهم تاثیر گذار باشد،اعم ازمسایل سیاسی ،جغرافیای ،ترازنامه مالی شرکت ، دارایی های شرکت،سودچندین سال اخیر،وضعیت صنعت ،وضعیت رقبا ،قدرت مدیریت و…رابررسی کرده ودرنهایت ارزش ذاتی12 سهم را محاسبه می کند.
مطالعات زیادی در بورس داخل کشوردر مورد بررسی کارایی بورس تهران انجام شده که نشان دادند که بازار سهام ایران از کارایی ضعیفی برخورداراست .واین باعث تفاوت قیمت سهام با قیمت ذاتی آن شده است.
در میان روش های مختلف تجزیه وتحلیل تکنیکی یکی از رویکرد های مهم در زمینه سرمایه گذاری دربازار سرمایه می باشد (سینایی وخان بابایی،1385،ص72)4.
تحلیل گران در روش تکنیکال با کنار گذاشتن تمام موارد بالا وپذیرش این فلسفه که تمام موارد فوق تاثیر خود را برقیمت می گذارند تنها به مطالعه روند قیمت می پردازد.
یکی ازشاخص های تحلیل تکنیکال ،شاخص قدرت نسبی است .که تحلیل گران تکنیکال از آن برای اندازه گیری سرعت تغییرات قیمت استفاده می کنند. شاخص قدرت نسبی با استفاده از قیمت های بسته شدن سهام شرایط اشباع خرید)خرید بیش از حد)13 واشباع فروش(فروش بیش از حد)14 وبه تبع آن زمان خرید وفروش را به سرمایه گذاران نشان دهد.
شاخص تکنیکال دیگری که در این پایان نامه مورد بررسی قرار می گیرد ،شاخص میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) است.در میانگین های متحرک همگرا واگرانیز مانند شاخص قدرت نسبی از قیمت های پایانی سهام استفاده می کند واز تفاوت دو میانگین نمایی15 با دوره بزرگتر وکوچکتر (معمولا 26و12روزه) ویک میانگین نمایی که معمولا 9روزه می باشد به عنوان خط سیگنال استفاده می کنند (لطفی ودرویش ،1385،ص 123)16. که دراین شاخص از برخورد خط تفاوت دو میانگین نمایی وخط سیگنال زمان خرید وفروش سهم مشخص می شود .اگر خط سیگنال ازپایین به بالا قطع کند،زمان خرید ،واگر خط سیگنال را از بالا به پایین قطع کند زمان فروش است.
شاید بتوان به عنوان یک تعریف کلی تحلیل تکنیکال را مطالعه رفتار های بازار با استفاده از نمودارها ،با هدف پیش بینی اینده روند قیمتها دانست .( جان مورفی ،کتاب تحلیل تکنیکی دربازارهای سرمایه)
درواقع یک تحلیل گر تکنیکی بابررسی روند قیمت یک سهم وتشخیص الگوهای تکرار شونده سعی در پیش بینی قیمت سهام دارد.
دراین پایان نامه با تمرکز بر روش تحلیل تکنیکال به مقایسه عملکرد دو شاخص تکنیکال پرداخته می شود. وبازده17 وریسک18 دوروش با هم مقایسه می شود.
4-1چارچوب نظری تحقیق :
اگربخواهیم تعریفی از روش تجزیه تحلیل تکنیکی ارائه کنیم میتوان گفت که این روش بکارگیری داده های خاصی از بازار به منظور تجزیه وتحلیل وضعیت کلی بازار سهام وسهام عادی بصورت جداگانه را شامل می شود.اغلب به این روش، روش تجزیه تحلیل بازار یا تجزیه وتحلیل داخلی نیز گفته می شود.برای اینکه در این روش از طریق ثبت داده های مربوط به سهام به بررسی عرضه وتقاضای سهام دربازار پرداخته می شود.
خوش بینی یا بد بینی افراد موجود در بازار رانشان می دهد. روش تجزیه تحلیل تکنیکی19 مبتنی برداده های منتشر شده ی بازار است.
داده های بازار شامل قیمت سهام یا سطح شاخص بازار ،حجم 20(تعداد سهام معامله شده)، وشاخص های تکنیکی است .هدف تجزیه تحلیل تکنیکی استفاده از زمان است .بعبارت دیگر هدف آن پیش بینی تغییرات قیمتی کوتاه مدت در شاخص بازار سهام وسهام بصورت جداگانه می باشد. این پیش بینی بر مطالعه بازار یا تغییرات سهام از طریق تجزیه وتحلیل داده های قیمتی وحجم مبادله سهام ،یا مطالعه شاخص های تکنیکی مبتنی است.
اساس اغلب ابزارهای تحلیل تکنیکی و قیمت گذاری اغلب کالا و خدمات ،ریشه در مفهوم عرضه وتقاضا دارد.نمودار های قیمت اوراق بهادار به ما دید بسیار خوبی از این نیروها را در عمل می دهد (چلیس و استون،2002 ،ص22)21.
سه اصل که تحلیل تکنیکال بر آن پایه گذاری شده است عبا تند از :
1-همه عوامل اقتصادی مربوط به سهام ،در قیمتها ی بازار آنها مستتر بوده ودر این قیمتها منعکس شده اند.
2-قیمتها براساس روند های مشخص حرکت می کنند واین روندها ادامه می یابد.
3-بازار معمولا رفتارهای خود را تکرار می کنند (میرز، 2006 ،ص13) 22.
برپایه این عقیده که تاریخ تکرار می شود،کلیدی برای پیش بینی آینده است .در واقع آینده چیزی نیست جزتکرار گذشته (فراهانی فرد و قاسمیان ،1384، ص33)5.
دراین پایان نامه ریسک وبازده دوشاخص تکنیکی ،که شامل شاخص قدرت نسبی ومیانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) با یکدیگر مقایسه شده است .
5-1فرضیه های تحقیق :
فرضیه اصلی اول:
میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهاداربیشترازمیانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) می باشد.
فرضیه فرعی اول :
میانگین بازده سهام با استفاده ازشاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی دربورس اوراق بهادار در زمان رشد شاخص کل بورس بیشتر از میانگین متحرک همگراواگرا (سه گانه) می باشد.
فرضیه فرعی دوم :
میانگین بازده سهام استفاده از شاخص قدرت نسبی در شرکتهای فلزات اساسی دربورس اوراق بهادار در زمان کاهش شاخص کل بورس بیشتر از میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه) می باشد.
فرضیه فرعی سوم :
میانگین بازده سهام بااستفاده ازشاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهادار درزمان رشد شاخص کل بورس بیشترازمیانگین بازده شاخص قدرت نسبی در زمان کاهش شاخص کل بورس اوراق بهادار می باشد.
فرضیه چهارم:
میانگین بازده سهام با استفاده از میانگین همگرا واگرا (سه گانه)در شرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهادار در زمان رشد شاخص کل بورس بیشتر از میانگین بازده میانگین همگراواگرا (سه گانه) درزمان کاهش شاخص کل بورس اوراق بهادار می باشد.
فرضیه اصلی دوم:
میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهاداربیشترازمیانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه) می باشد.
فرضیه فرعی اول:
میانگین ریسک سهام استفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهاداردر زمان رشد شاخص کل بورس بیشتراز میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه) می باشد.
فرضیه فرعی دوم :
میانگین ریسک سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهاداردر زمان کاهش شاخص کل بورس بیشترراز میانگین متحرک همگراواگرا( سه گانه) می باشد.
فرضیه فرعی سوم:
میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهاداردرزمان رشد شاخص بورس بیشترازمیانگین ریسک سهام با شاخص قدرت نسبی در زمان کاهش شاخص می باشد.
فرضیه فرعی چهارم :
میانگین ریسک سهام با استفاده از میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در شرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهادار در زمان رشد شاخص کل بیشتر از ریسک سهام با میانگین همگرا واگرا(سه گانه)در زمان کاهش شاخص کل است .
6-1اهمیت وضرورت تحقیق :
علت شکل گیری بازارسهام رامی توانددرپوشش دو ریسک تجاری ونقدینگی جستجو نمود .ریسک تجاری ،برخاسته از بنگاه هایی است که در معرض شوک های تولیدی قرار دارند.این ریسک باعث دلسردی سرمایه گذاران میشود که علاقه مند به سرمایه گذاری در بنگاه های تولیدی هستند اما عمدتااز ریسک و پذیرش خطراضافی گریزانند ریسک نقدینگی نیز خطر انحلال یا ورشکستگی23 مالکان بنگاه ها به دلیل عدم دسترسی آنهابه وجوه موردنیاز است ،بازارهای سهام ازتوانایی پوشش هردو ریسک فوق برخوردار هستند.این بازارها تعداد زیادی از بنگاه هارافرا روی سرمایه گذاران قرار می دهد،وبه این وسیله ریسک رامتنوع می کند.
قطعا در بین گسترش روشهای تحلیل که بتوان با به کارگیری انها روند حرکت اینده قیمتها را پیش بینی کرد ،میتواند گامی مثبت در جهت عملی تر کردن نحوه تصمیم گیری برای انجام معاملات باشد.
پایان نامه حاضر با هدف افزایش سطح علمی بازار واگاهی سهامداران دراستفاده ازروش های تکنیکال به مقایسه دو شاخص پرکاربرد تحلیل تکنیکال در بین سرمایه گذاران(شاخص میانگین همگرا واگرا( سه گانه) وشاخص قدرت نسبی می پردازد، تا از این طریق به سرمایه گذار در شناسایی شاخص که بازده بهتری دارد کمک کند.
7-1 حدود مطالعاتی
1-7-1قلمرومکانی تحقیق :
قلمرومکانی تحقیق بورس اوراق بهادار تهران می باشد. وشرکتهای گروه فلزات اساسی که در سال 1380دربورس حضورداشته اند.وطی سال 1380سهامشان مورد معامله قرار گرفته باشد.
2-7-1قلمرو زمانی تحقیق :
قلمرو زمانی ازابتدای سال 1380تا تاریخ13/9/1387راشامل می شود .دوره زمانی مزبور به دو قسمت تقسیم زمان افزایش شاخص از ابتدای سال 1380تا22/9/1383 وزمان کاهش شاخص یعنی ازتاریخ23/9/1383تا تاریخ13/9/ 1387راشامل می شود .کل دوره مورد بررسی شامل 1790 روز کاری بورس اوراق بهادار تهران می باشد. که از این دوره 895روز شاخص کل بورس اوراق بهادار روندافزایشی داشته و895روز شاخص کل بورس اوراق بهادار روند کاهشی داشته است.
8-1تعریف واژه های کلیدی واصطلاحات:
سرمایه گذاری24 :سرمایه گذاری عبارتست ازتبدیل وجوه مالی به یک یا چند نوع دارایی که برای مدتی درزمان آتی نگهداری خواهد شد (تهرانی و نوربخش ،1384 ، ص11) 25.
تحلیل تکنیکی26:عبارتست است بررسی رفتارقیمت اوراق بهادار ونیز کل بازار با توجه به وضعیت عرضه وتقاضا وپیش بینی روند احتمالی قیمتها در آینده (میرز، 2006 ،ص15) 27.
میانگین همگراواگرا(سه گانه )28: ازتفاوت دو میانگین متحرک نمایی (برمبنای قیمت بسته شدن سهام در هر روز )محاسبه می شود.(معمولا26و12روزه ) وخط سیگنال که از یک میانگین متحرک نمایی (معمولا 9روزه در نظر گرفته می شود)تشکیل شده است. وبه ان میانگین متحرک همگرا واگرا می گویند ( لطفی و درویش ،1385،ص123)6.
اگر از میانگینهای متحرک نمایی، دوبار میانگین متحرک گرفته شود میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه) ایجاد می شود.
شاخص قدرت نسبی29:شاخص قدرت نسبی، قدرت داخلی یک سهم را اندازه گیری می کند. قدرت نسبی به صورت یک خط پیوسته ترسیم می شود .خط صعودی نشان می دهد که موضوع مورد نظر ،بهتر از بازار عمل میکند وخط نزولی بیانگر آن است که بازار عملکرد بهتری دارد .(کنی، 1384 ص222)این شاخص دارای دوحد بالا وپایین است وگذر شاخص از خط 30به سمت بالابه عنوان نقطه اشباح فروش(زمان خرید ) و گذر از خط 70به سمت پایین نقطه اشباح خرید (زمان فروش) تلقی می شود .
روش محاسبه ان به این شکل است که ازکم کردن قیمت بسته شدن سهم هر روز از روز قبل وسپس میانگین افزایش وکاهش جداگانه محاسبه برهم تقسیم می کنیم .
ریسک 30:هر پدیده ای که بتواند نتیجه ی حاصل از آنچه سرمایه گذار انتظار دارد را منحرف سازد ریسک نامیده می شود (گیلب،2002، 52)31.
بازده سهام32:شامل هر گونه عایدی آتی(شامل افزایش قیمت سهام،سود دریافتی،…) حاصل از مالکیت سهام در زمان حال می باشد
فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق
1-2 مقدمه
تحلیل فنی یک تکنیک در بازار های مالی است که برای پیش بینی جهت گیری قیمت های اوراق بهادار در آینده از طریق بررسی داده های آماری گذشته بازار خصوصا در مورد قیمت و حجم معاملات انجام می شود. تحلیل فنی در حالت محض ، با فرض اینکه قیمت و حجم مهمترین و مرتبط ترین عامل ها برای تعیین جهت گیری آینده و عملکرد یک سهام و یا بازار خاص هستند ، فقط رفتار واقعی قیمت ها و حجم معاملات بازار را مورد توجه قرار می دهد . تحلیلگران فنی ممکن است مدلها و قواعد تجارتی را بکار گیرند که بر مبنای قیمتها و یا تبادل حجم ها استوار هستند . برخی از این مدلها و قواعد عبارتند از : شاخص قدرت نسبی ، میانگین های متحرک ، پسر فت ها ، مومنتوم،اسیلاتورها ،نوار بولینگر و در حالت کلاسیک شناسایی الگوهای نموداری تحلیل فنی به صورت گسترده در میان تجار و متخصصین امور مالی مورد استفاده قرار می گیرد ، ولی در دانشگاهها از آن به عنوان یک شبه علم یاد میشود. دانشمندانی از قبیل یوجین فاما می گویند که شواهد و دلایل تحلیل فنی پراکنده و اندک هستند و با یک فرم ضعیف از فرضیه پذیرفته شده "بازار کارآمد در تناقض می باشند. بارتون مالکیل یکی از اقتصاد دانان معروف اینگونه استدلال می کند که "آنالیز فنی یک مسئله مطرود از نظر دانشگاهیان است" ،وی همچنین اینگونه استدلال می آورد که حتی بر اساس فرم ضعیف شده فرضیه بازار کارآمد نیز شما نمی توانید قیمت آینده سهام را بر اساس قیمتهای گذشته آن پیش بینی کنید.
تئوری دیگری که در اوایل قرن بیستم شکل گرفت، تئوری روش نموداری بود .فرض اساسی روش نموداری این است که روند تاریخی تمایل به تکرار خود درمورد بورس اوراق بهادار دارد.اگر یک الگوی معین در گذشته نتایج یکسانی را ارائه کند ،فرد می تواند با احتمال زیاد فرض کند که همان نتایج در آینده نیز از الگوی قبلی تبعیت خواهد کرد براساس این روش ،مطالعه الگوی گذشته دوباره قیمت ها و حجم مبادلات سهام به سرمایه گذار اجازه خواهد داد تا بطور دقیق تعیین کند چه وقت سهام به خصوصی زیر قیمت یا بالای قیمت می باشد ( الکساندر وهمکاران،2003،ص 844)33.
به هر حال، خریداران سهام زیادی وجود دارند که علنا اعلام کرده اند که از تحلیل فنی نه به عنوان یک علم برای پیش بینی34 آینده، بلکه به عنوان یک ابزار ارزشمند برای شناسایی روند تغییرات قیمت و فرصت های مطلوب تجاری ، استفاده می کنند.فرض کار این است که تمام اطلاعات اساسی و نظریات فعلی بازار تقریبا در قیمت فعلی بازتاب می یابند و وقتی که آنها همراه با قیمت گذشته سهام بررسی شوند ، الگوهای حجمی و قیمت تکرار شونده را آشکار می سازد که می توانند سر نخ هایی برای پیش بینی تغییرات قیمت در آینده به ما بدهند .
2-2انواع شاخص35 بورس درایران :
دربورس اوراق بهادار برای کمک به تصمیم گیری فعالان بازار سرمایه ،اقدام به محاسبه وانتشار شاخص های مختلفی می کنند که باعث می شودسرمایه گذاران بتوانند عملکرد بازار و گروه های مختلف شرکتهای پذیرفته شده در ان را بهتر بررسی کنند .
1-2-2شاخص کل:
یکی از اصلی ترین شاخصهای بورس شاخص کل قیمت36 می باشد که از فرمول زیر که به فرمول لاسپیرزمعروف است بدست می اید.
(ارزش جاری سهم در بازار*تعداد سهام منتشره)تقسیم بر(ارزش پایه سهام*تعداد سهام در سال پایه)}ضرب در عدد 100که در این محاسبه سال پایه سال 1369 می باشد . این شاخص گویای آن است که ارزش کل بازار نسبت به سال پایه (یا همان سال 1369 ) چند برابر شده است.
این شاخص بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکت های پذیرفته در بورس اوراق بهادار37 می باشد.
طبق فرمول طراحی شده تغییر قیمت شرکت های بزرگتر که در عین حال سرمایه بیشتری نیز دارند بر نوسان شاخص تاثیر بیشتری می گذارد(برگرفته از سایت بورس اوراق بهادار تهران)6.
1-1-2-2ویژگیهای شاخص کل :
الف- موزون بودن 38: بدین معنا که چون در محاسبه آن ارزش سهام در تعداد سهام منتشره ضرب می گردد پس تغییرات قیمت سهام بر اساس تعداد سهام منتشر شده شرکتها در شاخص تاثیر گذار است . یعنی هر چقدر تعداد سهام منتشره شرکت بیشتر باشد تغییرات قیمت سهم مورد نظر تاثیر بیشتری بر روی شاخص خواهد گذاشت .
ب- جامع بودن : این شاخص به لحاظ اینکه بر اساس تغییرات سهام تمام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار محاسبه می گردد لذا خصوصیت جامع بودن را داراست .
پ- در دسترس بودن : شاخص کل قیمت به لحاظ اینکه بصورت لحظه ای توسط سازمان بورس اوراق بهادار محاسبه و در اختیار افراد قرار می گیرد لذا دارای خصوصیت در دسترس بودن می باشد
2-1-2-2موارد ی که در شاخص کل اثری ندارند:
شاخص کل قیمت در موارد زیر تعدیل می گردد و در حقیقت تغییرات ناشی از موارد زیر در مقدار شاخص اثری ندارد .
الف-ورود و خروج شرکتها : به هنگام ورود و خروج شرکتها به دلیل افزایش یا کاهش ارزش جاری سهام اصولا ارزش پایه سهام تعدیل می گردد تا تغییری در عدد شاخص حاصل نشود . به عبارتی با افزایش صورت کسر در مخرج آن تغییری می دهند تا حاصل تقسیم صورت بر مخرج تغییر نکند .
ب-افزایش سرمایه از طریق آورده و یا مطالبات سهامداران : به علت اینکه با افزایش سرمایه از طریق آورده و یا مطالبات سهامداران ارزش جاری سهام افزایش می یابد لذا در این موارد نیز ارزش پایه سهام باید به گونه ای تعدیل گردد تا تغییری در عدد شاخص حاصل نگردد .
پ- ادغام شرکتها 39: در صورت ادغام دو یا چند شرکت در هم نیز می بایست در ارزش پایه سهام تغییر داده شود تا عدد شاخص تغییری نکند .
3-1-2-2مواردی که نیازی به تعدیل شاخص نمی باشد
ولی در برخی موارد نیازی به تعدیل شاخص نمی باشد که این موارد عبارتند از :
الف- افزایش سرمایه از محل اندوخته : زیرا در این حالت همان مبلغ اندوخته که متعلق به سهامداران بوده بصورت سهام جدید به انها داده می شود پس تغییری در حقوق صاحبان سرمایه اتفاق نیفتاده لذا در این حالت نیازی به تعدیل شاخص نیست .
ب- تجزیه و تجمیع سهام 40: در این حالت نیز تنها تعداد سهام منتشره تغییر یافته و چون به تناسب آن قیمت سهم نیز تغییر می یابد لذا نیازی به تعدیل شاخص نیست . البته لازم به ذکر است که در ایران عملا اینکار امکان پذیر نیست و ارزش اسمی هر سهم بطور ثابت 1000 ریال میباشد .
پ- پرداخت سود نقدی : در این حالت نیز چون اصولا به تناسب پرداخت سود نقدی قیمت سهام نیز کاهش می یابد لذا نیازی به تعدیل عدد شاخص نیست .
2-2-2شاخص بازده نقدی و قیمت41:
نشان دهنده تغییرات قیمتی و بازده نقدی سهام در بورس اوراق بهادار می باشد بعبارتی نشاندهنده تغییرات بازدهی کل سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار می باشد و بوسیله آن می توان فرصت سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار را با دیگر بازارها مقایسه نمود .
3-2-2شاخص بازده نقدی42:
از تفاضل منطقی شاخص قیمت و بازده نقدی از شاخص قیمت بدست می آید و نشان دهنده تغییرات بازده نقدی سهام می باشد .
تذکر : عدد پایه شاخصهای قیمت و بازده نقدی و بازده نقدی سهام در ابتدای سال 1377 برابر 08/1653 در نظر گرفته شده که همسنجی این دو را با شاخص کل قیمت در آن تاریخ امکان پذیر سازد .
4-2-2شاخص صنعت
فرمول محاسبه آن همانند محاسبه شاخص کل می باشد و نشان دهنده تغییرات در ارزش سهام شرکتهای صنعتی می باشد و برای هر صنعت بطور جداگانه محاسبه می گردد .
5-2-2شاخص مالی
فرمول محاسبه آن همانند محاسبه شاخص کل می باشد و نشاندهنده تغییرات در ارزش سهام شرکتهای سرمایه گذاری می باشد .
6-2-2شاخص شرکت
فرمول محاسبه آن همانند محاسبه شاخص کل قیمت میباشد و برای هر شرکتی بطور جداگانه محاسبه میگردد . و برای محاسبه آن شاخص هر شرکتی را در بدو ورود 100 تعیین نموده اند.
7-2-2شاخص 50 شرکت برتر:
الف) به روش میانگین ساده
معمولا هر سه ماه یکبار 50 شرکت برتر در بورس اوراق بهادار معرفی می گردند . شاخص 50 شرکت فعالترنشاندهنده میانگین قیمت سهام 50 شرکت برتر می باشد .
محاسبه این شاخص به روش محاسبه شاخص داو جونز می باشد . به عبارتی در این محاسبه تعداد سهام منتشره شرکت تاثیر داده نمی شود و تنها از جمع قیمت سهام 50 شرکت تقسیم بر تعداد آنها ( تعدیل شده ) بدست میاید . (این تعداد در اولین روز محاسبه یعنی ابتدای سال 1379 عدد 50 بوده که بعدها به تدریج تعدیل شده )
شاخص 50 شرکت برترنیز در موارد زیر باید تعدیل شود . یعنی عدد 50 در مخرج را باید به گونه ای تغییر داد تا تاثیر تفاوت قیمت بر شاخص به خاطر موارد زیر خنثی گردد .
مواردی که شاخص مذکور تعدیل میشود عبارتند از :
1- در صورت افزایش سرمایه به هر روشی (چه آورده و چه اندوخته)
2- ورود و خروج شرکتها از لیست 50 شرکت برتر در پایان هر سه ماه
3-تجزیه و تجمیع سهام ( که فعلا در ایران امکان پذیر نیست)
شاخص 50 شرکت برتر
ب) به روش میانگین موزون
این شاخص نیز بوسیله تغییرات ارزش سهام 50 شرکت برتر محاسبه می شود ولی طرز محاسبه آن به روش میانگین موزون ( روش لاسپیرز ) می باشد و تعداد سهام منتشره شرکتها در محاسبه آن تاثیر گذار است (سایت بورس اوراق بهادار تهران)43.
3-2شاخص های بازار سرمایه درسایر کشورها:
1-3-2شاخص بورس لندن 44:
این شاخص تشکیل شده است از سهام 100شرکت انگلستان که بالاترین درامد را دارند این شرکتها 81درصد بورس لندن را به خود اختصاص می دهند.واین شاخص یک نماینده بسیار خوب برای بازار سرمایه لندن است .
2-3-2شاخص داو-جونز45:
این شاخص نشان دهنده تغییرات قیمت سهام شرکتهایی از صنایع مختلف است .
که این شرکتها شامل 30شرکت صنعتی ،20شرکت های راه آهن وهمچنین 15شرکت عام المنفعه به عنوان شاخص مرکب سهام داو-جونز می شود. در سالهای اخیر مقادیر شاخص داو جونز علاوه بر پایان روز ،در پایان هر ساعت معاملاتی نیز محاسبه می شوند.این ارقام در مجله وال استریت به چاپ میرسد ودر دسترس سرمایه گذاران قرار می گیرد.
3-3-2شاخص نزدک46:
انجمن ملی معامله گران اوراق بهادار47 در کل 11شاخص ارائه مکند .7شاخص مربوط به صنایع، بانکها،بیمه،سایر شرکتهای مالی ،حمل ونقل ،شرکتهای عام المنفعه،ویک شاخص ترکیبی کلی است.سال پایه این شاخص ژانویه 1971وبراساس میانگین 100سهم برای شاخص صنایع وشاخص ترکیبی است.
4-3-2شاخص نیکی48 ژاپن:
این شاخص شامل اطلاعات سهام225شرکت از بزرگترین شرکتهای فعال در کشور ژاپن است. از این جهت که کشور ژاپن جزسه اقتصاد بزرک جهان می باشد ،بسیاری از سرمایه گذاران بین المللی به شدت حرکات این بازار را تحت نظر دارند .
5-3-2شاخص دکس :
این شاخص مربوط به کشور المان است ،وشامل 30شرکت بزرگ المانی که در بورس فرانکفورت حضوردارند، می شود .
از این جهت که المان را به عنوان پنجمین قدرت اقتصادی جهان می دانند.این شاخص مخصوصا برای سرمایه گذاران اروپایی از اهمیت بسیاری برخوردار است.
6-3-2شاخص هنگ کنگ(سنگ)49 :
این شاخص متشکل ازسهم 45شرکت بزرگ در هنگ کنگ است . لازم به توضیح است ،که این 45شرکت 61درصد بازار سهام هنگ کنگ را شامل می شود. و این شاخص تاثیر به سزایی در بازار های سهام اسیا دارد.وبسیاری از سرمایه گذاران نوسانات این شاخص را به کل بازارهای سهام اسیا نسبت می دهند.
7-3-2شاخص بورس فرانسه )کک 40( :
نشان دهنده 40شرکت از بزرگترین شرکتها در بازار بورس فرانسه است .که 45درصد از این منابع در واقع متعلق به سرمایه گذاران خارجی است.
8-3-2شاخص استاندارد اند پورز50:
این شاخص که در کشور ایالات متحده امریکا می باشد .به دو صورت در نظر گرفته می شود.استاندارد اندپورز250 ،که شامل سهام 250شرکت حاضر در بورس اوراق بهادار نیویورک می شود و استاندارد اند پورز 500 ،که شامل سهام 500شرکت بورس نیویورک رادر بر می گیرد.
9-3-2شاخص های بورس مالزی:
بورس مالزی نیز که در چند سال اخیر به یکی از بورسهای مهم در اسیا تبدیل شده است ،برای استفاده وتصمیم گیری بهتر سرمایه گذاران شاخصهای مختلفی را تهیه ومنتشر می کند که شامل:
1-شاخص تابلو اصلی
2-شاخص مرکب کوالالامپور
3-شاخص محصولات مصرف کنندگان
4-شاخص محصولات صنعتی
5-شاخص ساخت وساز
6-شاخص خدمات
7-شاخص مالی
8-شاخص املاک ومستغلات
9-شاخص معدن
10-شاخص کشاورزی
11-شاخص فن اوری
12-شاخص ثانویه
4-2روش های پیش بینی قیمت اوراق بهادار :
سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار به روش های مختلفی صورت می گیرد .تفاوت در روش های سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار براساس تفاوت دید گاه ها از روند قیمت اوراق بهادار می باشد .براین اساس ،روش های سرمایه گذاری به سه صورت دسته بندی می شوند. (جهانخانی،1374،ص26)
1-روش پرتفوی یا تئوری گشت تصادفی
2-روش اساسی یا تجزیه وتحلیل بنیادی
3-روش نموداری یا تجزیه تحلیل تکنیکی
1-4-2روش پرتفوی51 یا تئوری گشت تصادفی:
پیدایش تئوری نوین سرمایه گذاری (مجموعه اوراق بهادار)به سال 1952میرسد زمانی که هری مارکویتر مقاله ای تحت عنوان انتخاب پرتفوی52 را منتشر کرد .او در این مقاله درباره شیوه ای بحث کرد که می توان با استفاده از آن ،مجمومه ای از پرتفوی های سرمایه گذاری راتهیه کرد که با توجه به میزان ریسک ،دارای بالاترین بازده مورد انتظار باشد)هاگن،2007،ص2)53.
2-4-2روش اساسی یا تجزیه وتحلیل بنیادی :
این روش شامل سه مرحله بررسی اقتصاد کلان و عوامل سیاسی اجتماعی ،بررسی صنعت ودر نهایت بررسی شرکت می باشد.انتخاب سهام از کلیه ابعاد مورد ارزیابی دقیق وهمه جانبه قرار می گیرد که در نهایت پس از انتخاب شرکت ،قیمت ذاتی شرکت نیز محاسبه می شود (رفیعی امام ،87،ص15)
3-4-2 روش نموداری یا تجزیه تحلیل تکنیکی:
تحلیل تکنیکی مطالعه رفتار گذشته قیمت به منظور پیش یسنی آینده ی قیمت است.مهم ترین اصل تحلیل تکنیکال این است که ((قیمت منعکس کننده ی همه چیز در باره ی یک سهم است)).(لطفی ودرویش،85،ص1)54.
5-2اصطلاحات رایج تحلیل تکنیکال:
چاندرا در کتاب خود با عنوان "تحلیل سرمایه گذاری و مدیریت پرتفوی "تحلیل تکنیکی را اینگونه تعریف می کند "تحلیل تکنیکی عبارتست از مطالعه داده های ایجاد شده توسط بازار مانند قیمت وحجم معاملات به منظور تعیین جهت حرکت قیمت در اینده "(سلطان زالی ،1383،ص6)5 .
1-5-2بازار روند دار55 :زمانی اتفاق می افتد که بازار روند خاصی (صعودی یا نزولی )داشته باشد.
زمانی که روند صعودی را طی می کند،کف های جدید از کف های قبلی بالاتر میباشد ودر روند
نزولی سقفهای جدید پایین تر از سقف های قبلی می باشد.بازار بدون روند ،زمانی که بازار از روند خاصی پیروی نمی کند.ونوسانات در جهت مشخصی نمی باشد.وممکن است نوسانات زیادی را تجربه کند ولی بدون جهت است.تحلیل گران تکنیکی با ترسیم قیمتهادر طول زمان سعی می کنند از قیمتهای تاریخی روند اینده را استنتاج کنند(راواردوماگ،2001 ، ص12-27)56.
2-5-2سطح حمایت57 :سطحی است که انتظار میرود مانع نزول بیشتر قیمت شود .در یک روند نزولی هنگامی که قیمت به سطح حمایت میرسد احتمال توقف روند نزولی بیشتراست .اگر از این سطح پایین تر رود سطح شکسته می شود.
3-5-2سطح مقاومت 58:این سطح مانع صعود بیشتر قیمت می شود ،و زمانی که قیمت به این سطح می رسد احتمال توقف روند زیاد است واگر قیمت از سطح مقاومت عبور کند سطح شکسته می شود
4-5-2کف59 :زمانی که قیمت روند نزولی دارد و برگشت روندرخ دهد و روند صعودی شود پایین ترین نقطه را کف یا مینیمم گویند.
5-5-2سقف60:زمانی که قیمت روند صعودی دارد و این روند تبدیل به نزولی شود.بالاترین نقطه نمودار قیمت را سقف گویند.سقف با معنی ماکسیمم به یک معنا است.
6-5-2واگرایی61 :اغلب نمودارهای شاخص شبیه نمودار قیمت سقف وکف ایجاد می کنند. واگرایی زمانی رخ می دهد که شاخص نتواند نمودار قیمت را تقلید کند واگرایی نشانی از ضعیف شدن روند جاری وبه احتمال زیاد برگشت ان است.
7-5-2انواع نوسان نما62:شاخصی است که حول یک خط یا میان سطوح معینی نوسان می کند.اغلب سطوح اشباع خرید وفروش را نشان می دهند.نوسان نما به دو دسته تقسیم می شوند .
8-5-2نوسان نمای مرکزی :که بیشتر برای تحلیل جهت تغییرات قیمت مناسب هستند ،این نوسان نما بالا وپایین یک خط یا نقطه نوسان می کند.وبرای شناسایی قدرت یا ضعف حرکت به کار می روند.
9-5-2نوسان نمای نواری :دراین نوسان نما دو خط به عنوان مناطق مرزی سقف وکف قیمت (سطوح اشباح خرید واشباح فروش)شناسایی می شود وبیشتر برای قدرت وضعف حرکت به کار می رود .
10-5-2شاخص پیشرو63:این شاخص ها برای هدایت حرکت طراحی شده انداین شاخص ها زودتر از قیمت حرکت می کنند وسیگنال خرید صادر می کنند.
11-5-2شاخص پیرو64:این شاخص ها بعد از این که قیمت حرکت صعودی یا نزولی خود راآغاز کرد حرکت می کنند. وازحرکات قیمت پیروی می کنند. سیگنال این شاخص ها بیشتر به عنوان تایید حرکت استفاده می شود . استفاده کنندگان از این گونه شاخص ها باید توجه کنند که این گونه شاخص ها در بازار روند دار بهتر عمل می کنند.
12-5-2نوار بولینگر65:
این روش به بررسی شدت تغییرات قیمتها می پردازد .از این روش میتوان برای سرمایه گذاری در هر بازاری استفاده کرد در نوارهای بولینگر ،فاصله دو نوار حاشیه متناسب با انحراف استاندارد تغییرات میانگین متحرک انتخاب میگردد.درنوارهای بولینگر مانند بسیاری از روشهای تکنیکال دیگر باید با روش ازمون وخطا دوره مناسب وبهترین مقدار انحراف استاندارد را انتخاب نمود.نوارهای بولینگر را جز نوسان نماهای نواری طبقه بندی می کنند.
13-5-2مومنتوم66:سرعت تغییرات قیمت را اندازه گیری میکند وجز شاخص های پیشروطبقه بندی میکنند.یعنی حرکت شاخص نسبت به حرکت قیمت مقدم است.این شاخص پتانسیل موجود برای تغییر روند رامشخص می کند.
14-5-2اسیلاتور67:بیشتر برای نشان دادن یک تصویر واضح از رفتار بازار استفاده می شود از ویژگیهای آن می توان به استفاده در سه حالت رشد ،نزول ویا زمانی که نوسانات کمی وجود دارد وقیمت ها تقریبا ثابت هستند،اشاره کرد.
15-5-2میانگین متحرک68 :یکی از مزایای استفاده از میانگینها از بین بردن نوسانات جزیی روند قیمت سهام می باشد .و تصویر واضح از روند حرکت قیمت سهام وبازاررا نشان می دهد.میانگین رابه سه روش تهیه می کنند .که عبارتند از:
الف )میانگین متحرک ساده69 :
این میانگین براساس میانگین ساده حسابی تهیه می شود.ومیتوان برای بازه های زمانی کوتاه مدت وبلند مدت از ان استفاده کرد.یکی ازاشکالات میانگین متحرک ساده این است که بین قیمت گذشته دور ونزدیک تفاوتی قایل نمی شود.
ب)میانگین متحرک وزنی 70:
دراین میانگین براساس دور ونزدیک بودن زمان داده ها برای انها وزن خاصی در نظر گرفته می شود . قیمت ها در وزن ان ضرب وحاصضرب انها با هم جمع شده بر مجموع ضرایب وزنی تقسیم می کنیم.
ج)میانگین متحرک نمایی71 :
میانگین متحرک نمایی به قیمت های اخیر وزن بیشتری وبه قیمتهای گذشته وزن کمتری میدهد .برخلاف میانگین وزنی قیمت گذشته دور کنار گذاشته نمی شود .برای محاسبه میانگین متحرک نمایی میانگین ساده را به دست اورده از قیمت بسته شدن سهام در روز اخر کم میکنیم در ضریب هموار سازی (عدد 2را بربازه زمانی مورد بررسی تقسیم کردوعددبدست امده ضریب هموار سازی است )ضرب کرده وبا میانگین ساده دوره زمانی مورد بررسی جمع می کنیم.
6-2برخی از اصلاحات سرمایه گذاری:
1-6-2 نهاد های مالی: منظور از نهاد های مالی فعال در بازار اوراق بهادار اندکه از آن جمله می توان به کار گزاران، معامله گران، بازار گردان مشاوران سرمایه گذاری، شرکت های پردازش اطلاعات مالی، شرکت های تامین سرمایه ، صندوق های باز نشستگی اشاره کرد (شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس،1388،ص1372).
2-6-2بازده بدون ریسک73: عبارتند از، متوسط نرخ بازدهی است که سرمایه گذاران بدون تحمل ریسک انتظار کسب آن را دارند. اوراق بها داری را که دارای هیچ گونه ریسک سیستماتیک نمی باشد، اوراق بهادار بدون ریسک می نامند. ضریب بتای این گونه اوراق صفر است. بهترین نمونه اوراق بهادار بدون ریسک، اوراق خزانه هستند (نوو،1383 ،195).
3-6-2ریسک74:عبارت است از میزان اختلاف بازده واقعی یک سرمایه گذاری از بازده مورد انتظار آن (تهرانی و نوربخش ،1384 ،ص16)75.
بر اساس یک طبقه بندی کل ریسک به دو جزء ریسک قابل کنترل(ریسک غیر سیستماتیک)و ریسک غیر قابل رکنترل(ریسک سیستماتیک)تقسیم بندی می شود.
4-6-2ریسک غیر سیستماتیک76: آن قسمت از تغییر پذیری در بازده ی کلی اوراق بهادار را که به تغییر پذیری کلی بازار بستگی ندارد ریسک غیر سیستماتیک می گویند. این نوع ریسک منحصر به اوراق بهادار خاصی است و به عواملی چون ریسک تجاری، مالی، ریسک نقدینگی بستگی دارد.
5-6-2ریسک سیستماتیک:77که زاییده ی تغییرات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و محیطی بازار سرمایه است، غیر قابل کنترل بوده، برای هر سهم مختلف روندی تقریبا یکسان وجود دارد.
6-6-2فاکتوربتا78: نزدیکی نوسان نرخ بازده یک فقره اوراق بهادار را در مقایسه با نرخهای بازده کلیه اوراق بهادار موجود در بازاررا اندازه گیری می کند ( شباهنگ،1385 ،ص16)8.
7-6-2ریسک بازار:ریسک بازار عبارت است از تغییر در بازده که ناشی از نوسانات کلی بازار است.همه اوراق بهادار در معرض ریسک بازار قراردارند. ریسک بازار می تواند ناشی از عوامل متعددی از قبیل رکود،جنگ،تغییرات ساختاری در اقتصاد وتغییر در ترجیحات مشتریان باشد ( جونز، 1384 ،ص11)9.
8-6-2مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای79: یکی از کارآمد ترین روش های برآورد بازده مورد نیاز است و این مدل، ارتباط بین ریسک و بازده دارایی ها را در ارتباط با بازده بازار تبیین می کند. با استفاده از مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای نرخ بازده سهام عادی که به نوعی هزینه تامین مالی از طریق انتشار سهام عادی برای بنگاه تلقی می گردد، محاسبه می شود (نیکو مرام و دیگران،1385،ص352،353)80.
با استفاده از الگوی قیمت گذاری دارایی سرمایه ای می توان پیش بینی کرد که با توجه به نمودار بازده مورد انتظار وانحراف معیار پرتفوی هایی راکه همه سرمایه گذاران نگهداری می کنند کارا میباشند ( هاگن ،2006،ص379)81.
9-6-2نظریه بازار کارا82 :سرمایه گذاران قیمت سهام رابراساس جریانات نقدی مورد انتظار حاصل از سهام وریسک ان تعیین می کنند .سرمایه گذارانی که منطقی عمل می کنند،باید از اطلاعاتی که در دسترس دارند درتعیین وضعیت شرکت وقیمت سهام ان استفاده کنند. بازارکارا بازاری راگویند که در آن تمامی اطلاعات بلافاصله وبطور کامل در قیمت سهام منعکس می شوند. مفهوم بازار کارا بر این فرض استوار است که سرمایه گذاران در تصمیمات خرید وفروش خود تمامی اطلاعات مربوط را در قیمت سهام لحاظ کرده اند .یعنی قیمت سهام شامل تمامی اطلاعات گذشته و فعلی است .بعلاوه اطلاعاتی که که ازنظر منطقی استنباط شده نیز د ر قیمت سهام لحاظ شده است.
مفهوم بازار کارا به این معنی است که اطلاعات به محض اشکارشدن سریعا برقیمت ها تاثیر میگذارد .درایالات متحده که بااستفاده ازتجهزات ارتباطات الکترونیکی ،اطلاعات به محض وقوع سریعا ویا به صورت همزمان درمیان کارگذاران وموسسات سرمایه گذاری پخش میشود .طبق فرض بازارکارا،تغییرات قیمت ناشی از اطلاعات موجود است.
میتوان گفت زمانی یک بازار کارا بوجود خواهد آمد که:
1-حضور تعداد زیادی سرمایه گذار منطقی که به دنبال حداکثر کردن سود خود میباشند وبه طور فعال ازطریق تجزیه وتحلیل ،ارزشیابی ومعامله ی سهام دربازار مشارکت دارند،وآنها به تنهایی نمی توانند بر قیمت سهام تاثیر گذار باشند .
2-دریافت اطلاعات بدون هزینه است وبلافاصله به طور وسیعی دراختیار همگان قرارمی گیرد.
3-اطلاعات به صورت تصادفی بوجود می آید و مستقل ازاعلان سایراطلاعات می باشد.
4-سرمایه گذاران درقبال ارائه اطلاعات جدیدبلافاصله عکس العمل نشان میدهند ،که این باعث تغییر قیمت سهام می شود.
10-6-2اشکال مختلف بازار کارا:اشکال مختلف بازار کارا به سه صورت میباشد.
1-10-6-2شکل قوی بازار کارا83 :شکل قوی بازار کارا بیان می کند که اطلاعات اعم از عمومی وغیر عمومی بلافاصله برقیمت های سهام اثر می گذارند.
دراین صورت هیچ یک از سرمایه گذاران اطلاعاتی ندارند که باعث شود به طور ثابت بازده بیشتری نسبت به دیگر سرمایه گذاران به دست آورد. یکی مطالعاتی که دراین رابطه صورت گرفت توسط مایکل جنسن بود که براساس 115صندوق مشترک سرمایه گذاری درسالهای 1945تا1964صورت گرفت که نشان داد نقش مدیریت به علت کارایی قوی بازار ناچیزاست ومدیران حرفه ای پرتفوها نمی توانند به طوردائم به عملکرد عالی دست یابند.
2-10-6-2شکل نیمه قوی بازار کارا 84: سطح خیلی متداول کارایی بازار کهنه تنها شامل اطلاعات موجود قیمتی است، بلکه شامل تمام اطلاعات شناخته شده ودردسترس مانند اطلاعات مربوط به درآمد ، تغییرات و محصولات جدید، مشکلات تامین مالی، اعلان تجزیه سهام، سودتقسیمی وتغییرات مربوط به حسابداری است.
بازارکارای نیمه قوی شامل سرمایه گذارانی است که از اطلاعات مننتشره جدید استفاده نمی کنند، وانتظار دارند با توجه به متوسط ریسک بازده بیشتری بدست آورند .اگرتعدیل قیمت سهام درمقابل برخی اطلاعات منتشره با تاخیر انجام شود وسرمایه گذاران بتوانند با استفاده از آن به بازده بیشتری برسند به این بازار، بازار با کارایی نیمه قوی گویند .
3-10-6-2شکل ضعیف بازارکارا: یکی ازمتداولترین نوع اطلاعات درارزیابی ارزش اوراق بهادار ،داده هاو اطلاعات مربوط به بازار است .برخی اطلاعات موجود مربوط به دوره های قبل بوده وتاثیر انها در قیمتهای اوراق بهادار منعکس شده است وتاثیری درپیش بینی تغییرات آتی قیمت ها نداردوبه همین دلیل از ارزش کمتری برخوردارند .این نوع اطلاعات که تاثیر کمتری برروی قیمت سهام دارند شکل ضعیف بازار کارا را نشان میدهد درصورتی که شکل ضعیف فرضیه بازارکارا صادق باشد باید گفت که تغییرات گذشته قیمت باید رابطه ای باتغییرات آتی قیمت نداشته باشد.
به عبارت دیگر ،تغییرات قیمت سهام در طول زمان باید مستقل ویا تقریبا این گونه باشد (تهرانی و نوربخش ،1384،ص307)85.
7-2شاخص میانگین متحرک همگرا واگرا86:
این شاخص نخستین بار توسط جرالد اپلدرکتاب (روش معامله با میانگین همگراواگرا )معرفی شد.انرا جز شاخص های مومنتوم قیمت طبقه بندی می کنند. این شاخص از گروه اسیلاتورها می باشد.
روش محاسبه ان عبارت است از اختلاف مقداردو شاخص میانگین متحرک نمایی برمبنای قیمت بسته شدن سهام در هر روز (معمولا12و 26روزه) محاسبه ویک میانگین متحرک(معمولا 9روزه) به عنوان خط سیگنال درنظر گرفته می شود ) ویسیلیو وهمکاران،2006،57)87.
شاخص میانگین متحرک همگراواگرادرزمانی که بازاردارای روند است، این شاخص سیگنال های مناسبی صادر میکند (لطفی و درویش،1385،87)4.
میانگین همگراواگرا سه نوع سیگنال صادر می کند.
1-سیگنال های تقاطع:
این سیگنال زمانی پدید می اید که میانگین متحرک همگراواگرا خط سیگنال را قطع کند زمانی که خط سیگنال رااز پایین به بالا قطع کند،سیگنال خرید است.وزمانی که خط سیگنال را از بالا به پایین قطع کند سیگنال فروش به حساب می اید.
2-سیگنال واگرایی :
واگرایی نمودار میانگین متحرک همگرا واگرانسبت به نمودارقیمت اخطاری است مبنی بر بازگشت روند یعنی به زودی روند فعلی متوقف یا معکوس می شود.
3-مقادیرحدی درنمودارمیانگین متحرک همگرا واگرا:
مقادیرماکزیمم ومینیمم در نمودار میانگین متحرک همگرا واگرابه ترتیب نشان دهنده شرایط خریداری بیش از حد سهام وفروش بیش از حد سهام می باشد. زمانی که مقدارمیانگین متحرک همگرا واگرابه شدت افزایش می یابد .احتمال به وجود امدن یک قله در قیمتها وبرگشت روند از صعودی به نزولی بسیار بالاست.
8-2میانگین متحرک همگرا واگرا( سه گانه88 ):
نخستین بار توسط پاتریک مالوی در سال 1994مطرح شدمنظور از میانگین متحرک سه گانه این است که میانگین متحرک یک میانگین متحرک دوگانه را حساب می کنیم.به عبارت دیگر به محاسبه میانگین متحرک ،یک میانگین متحرک دوگانه بپردازیم.لازم به ذکر است که میانگین متحرک دو گانه میانگین متحرک یک میانگین متحرک است (لطفی و درویش ،1385، ص140)2.
استفاده از میانگین متحرک سه گانه به جای میانگین متحرک در میانگین متحرک همگرا واگراسیگنالهای کمتر وپرسود تری ایجاد می کند.وبه صورت MACD(TEMA) نشان داده می شود (همان منبع ،ص140)3.
دراصل میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) بهینه شده میانگین متحرک همگرا واگرا میباشد ( همان منبع ،ص 129 )4.
نمودار 1-2 سیگنال هایمیانگین همگراواگرا(سه گانه)
درنمودار نقاط 1و2بعد از برخوردصعودی باخط سیگنال وواگرایی با نمودار قیمت ،سیگنال فروش، ونقاط 3و4واگرایی نسبت به قیمت وبعد برخورد با خط سیگنال از پایین به بالا سیگنال خرید میباشد.
9-2شاخص قدرت نسبی89:
این شاخص نخستین بار توسط ولس ویلدر معرفی شد.شاخص قدرت نسبی افزایش وکاهش رادر قیمت پایانی برای یک دوره ی معین مقایسه میکند . این شاخص به عنوان سنجش سرعت تغییرات استفاده می شود .شاخص قدرت نسبی را جز اسیلاتورها دسته بندی می کنند.
شاخص قدرت نسبی 5نوع سیگنال صادر میکند .که شامل :
1-نوسان ناقص واگرایی :زمانی که قیمت بالا برود ویک سقف را بسازد ،بعد پایین امده ویک کف بسازد سپس بالا رفته ،برابر یا پایین تر از قله قبلی قرار گیرد دوباره پایین امده از کف قبلی پایین تر سیکنال فروش صادر شده است.
2-خطوط روند:استفاده از خطوط روند در نمودار شاخص قدرت نسبی میتواند سیگنالهای مناسبی صادر کند(زمانی که خطوط روند به وسیله شاخص شکسته شود ).مخصوصا زمانی که با الگو هاوارایش های نمودار قیمت همراه شود.
3-شاخص قدرت نسبی عداد بین 0تا 100را شامل می شود خط مرکزی ان عدد 50میباشد بسیاری از تحلیل گران عقیده دارند زمانی که شاخص قدرت نسبی خط 50را در حرکتی صعودی به سمت بالا قطع می کند.نشان دهنده سیگنال خرید سهم وزمانی که در حرکت نزولی خط 50را قطع می کندزمان فروش سهم است.
4-الگو های نموداری :الگوهای نموداری مانند الگوی سر وشانه،الگوی کنج های صعودی و…که در نمودار قیمت مشاهده و تصویر میکنند را می توان برای شاخص قدرت نسبی هم تفسیر کرد.
5-واگرایی :به عقیده ویلدر مهم ترین سیگنال شاخص قدرت نسبی است .
که امکان خطای کمی دارد به این صورت که واگرایی صعودی سیگنال خرید و واگرایی نزولی سیگنال فروش است.
نمودار 2-2 سیگنال های شاخص قدرت نسبی
(لطفی ودرویش، 1385،57)1
در نمودار نقطه 1واگرایی نسبت به نمودار قیمت سیگنال فروش، و برخورد با خط 70به صورت نزولی وبرخورد به صورت نزولی با خط 50 تایید سیگنال فروش است.
10-2بررسی مقایسه ای شاخص میانگین همگرا واگرا(سه گانه) وشاخص قدرت نسبی روش تحلیل تکنیکال:
در این قسمت سعی می شود که به مقایسه خصوصیات و ویژگی های دو شاخص پرداخته شود.
شاخص قدرت نسبی را جز نوسان نمای نواری دسته بندی می شود در صورتی که شاخص میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه)نوسان نمای مرکزی می باشد.
هردو شاخص قدرت نسبی ومیانگین متحرک همگراواگرا (سه گانه)از گروه اسیلاتورها می باشند. هردو شاخص میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه) وقدرت نسبی را جز شاخص های مومنتوم(سنجش اندازه حرکت ) دسته بندی می کنند.
دوره ای که ولس ویلدر، ابداع کننده شاخص قدرت نسبی پیشنهاد میکند 14روزه است ولی بعضی تحلیل گران دربعضی بازارها21روزه را بهتر می دانند.(دراین تحقیق 14روزه در نظر گرفته شده است). در میانگین متحرک همگرا واگراتفاوت 26و12روزه وخط9 روزه به عنوان خط سیگنال در نظر گرفته می شود.
هردوشاخص با افزایش دوره زمانی سیگنال های پایدار تر وکمتری صادر می کنندوباافزایش مدت سیگنال ها بیشتر،وامکان خطا افزایش می یابد. هردوشاخص از قیمت بسته شدن سهام برای تحلیل استفاده می کنند.با دو بار میانگین نمایی گرفتن ازمیانگین های همگرا واگرا ،میانگین متحرک همگراواگرا (سه گانه)بدست میاید.
به طور کلی فرصیه های تحقیق را می توان به دو دسته تقسیم بندی کرد
دسته ی اول مربوط به بازده ی سهام می شود
در فرضیه ی اول تحقیق به مقایسه ی میانگین بازده سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی در شرکت های فلزات اساسی بورس اوراق بهاداربا میانگین بازده سهام با استفاده از شاخص میانگین متحرک همگرا واگر(سه گانه ) پرداخته می شود.
شرکت های گروه فلزات اساسی در این تحقیق شامل 12 شرکت از گروه فلزات اساسی بورس اوراق بهادار می باشد.که درسال 1380در بورس حضور داشته وسهام ان مورد معامله قرار گر فته باشدو حداقل 10در صد روز های کاری بورس نماد شرکت باز باشد. وبازه زمانی این فرضیه بین ابتدای سال 1380تا13/9/1387 را در بر می گیرد.
به دلیل تعدد خرید و فروش سهام توسط تحلیل تکنیکال کار مزد معاملات آن می توان مبلغ تاثیر گذاری بر بازده ی حاصل از خرید و فروش سهام باشد برای در نظر گرفتن آن در زمان خرید نیم درصد قیمت سهام در زمان خرید کارمزد در نظر گرفته شده است. در زمانی سیگنال فروش صادر می شود 05/1درصد ازقیمت فروش سهم به عنوان کارمزد فروش سهام در نظر گرفته شده است .
اختلاف بین قیمت خرید و فروش سهم به همراه مزایای حاصل از مالکیت سهام در فاصله ی زمانی بین خرید وفروش به عنوان بازده سهام می باشد.
شاخص دیگرمیانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه)می باشد.که شامل تفاوت بین دو میانگین نمایی(12و26روزه) یک میانگین نمایی 9روزه به عنوان خط سیگنال می باشد .(باید در نظر داشت که میانگینهای متحرک همگراواگرا(سه گانه)از یک میانگین متحرک دوبار میانگین متحرک نمایی گرفته شده است.) مساله ی مهم در مورد میانگین های متحرک همگرا واگرا(سه گانه) که باید مد نظر باشد این است که سیگنال معتبر خرید و فروش فقط زمانی که بازار دارای روند می باشدباید استفاده شود(لطفی ودرویش، 1385،123)90.
سیگنال خرید فروش سهام درمیانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)با میانگین متحرک همگراواگرا یکسان است.
در این شاخص نیز مانند شاخص قدرت نسبی کارمزد خرید و فروش سهام در نظر گرفته می شود و 5/0درصد قیمت خرید سهم به عنوان کارمزد کارگزاری91 در نظر گرفته می شود. و در زمان فروش نیز 05/1درصد قیمت فروش به عنوان کارمزدکارگزاری فروش سهم در محاسبات لحاظ شده است. و مزایای دیگر حاصل از مالکیت سهام شرکت در فاصله ی زمانی بین خرید و فروش سهام در محاسبه ی بازده در نظر گرفته می شود و در نهایت میانگین بازده حاصل از شاخص قدرت نسبی با میانگین بازده ی حاصل ازشاخص میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) مقایسه می شود.
در فرضیه ی دیگر مورد بررسی در تحقیق به مقایسه ی میانگین بازده ی سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی با میانگین بازده ی سهام شاخص میانگین همگرا واگرا)سه گانه) در 12شرکت گروه فلزات اساسی مورد بررسی قرار می گیرد این فرضیه ی زمان افزایش شاخص کل بورس یعنی فاصله ی زمانی بین ابتدای سال 80تا تاریخ 22/9/83را شامل می شود که شاخص از رقم3010 تارقم13813 افزایش یافت.
این بازه ی زمانی شامل 895روز کاری بورس اوراق بهادار تهران می باشدو بازده ی سهام شامل تفاوت قیمت خرید و فروش سهم به علاوه ی مزایای حاصل از مالکیت سهم در فاصله ی زمانی بین خرید و فروش سهم می باشد.
5/0 کارمزد خرید به قیمت خرید اضافه می شود و 05/1در صد از قیمت فروش کسر می شود و بازده ی هر دو شاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا محاسبه و با هم مقایسه می شوند.
در فرضیه ی دیگر تحقیق به مقایسه ی بازده ی حاصل از تفاوت قیمت خرید و فروش با در نظر گرفتن کار مزد کار گزاری و مزایای دیگر حاصل از مالکیت سهم در بین فاصله ی زمانی خرید و فروش سهم در شاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در 12شرکت مورد بررسی از گروه فلزات اساسی بورس اوراق بهادار در زمان کاهش شاخص کل بورس می پردازد .
بازده ی زمانی مورد بررسی شامل 23/9/83تا13/9/87می باشد این بازه ی زمانی نیز شامل 895روز کاری بورس اوراق بهادار می باشد که با دوران رشد شاخص برابر در نظر گرفته شده است.
این فاصله ی زمانی شاخص کل بورسی از رقم13758 به رقم9248 یعنی4510 واحد کاهش یافت.
دردوفرضیه ی دیگر مورد بررسی،میانگین بازده ی سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی در زمان رشد شاخص کل با میانگین بازده ی سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی در زمان کاهش شاخص کل و میانگین بازده میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) درزمان رشد شاخص کل با میانگین بازده میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) درزمان کاهش شاخص کل در شرکت های گروه فلزات اساسی در فاصله ی زمانی ابتدای سال80تا 22/9/83می باشد که شاخص کل بورس از رقم3010 به رقم13813 معادل10803 واحد افزایش یافته و895روز کاری بورس اوراق بهادار را شامل می شودودوره زمانی کاهش شاخص کل بین 23/9/83 تا13/9/87که شاخص کل از 13758واحد به 9248واحد یعنی 4510واحد کاهش داشته است. این بازه ی زمانی 895روز کاری بورس اوراق بهادار را شامل می شود .
دسته ی دوم فرضیه های تحقیق مربوط به مقایسه ی ریسک حاصل از به کار گیری شاخص های قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)می باشد .
دسته ی دوم فرضیه ها مربوط به مقایسه ی میانگین ریسک شاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)می باشد در فرضیه ی اول به مقایسه ی میانگین ریسک شاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) شرکت های فلزات اساسی در بازده ی زمانی 1/1/80تا13/9/87را شامل می شود این بازه شامل 1790روز کاری بورس اوراق بهادار می باشد.
ریسک عبارت است از انحراف معیار بازدهی در صورت مشخص.
بازدهی سهام شرکت هاکه در قسمت قبل از روش های تکنیکال شاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)به دست آمده در محاسبه ی ریسک (انحراف معیار)استفاده شده و میانگین ریسک از شاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) بایکدیگر مقایسه می شود و مشخص می شود میانگین ریسک کدام روش در بازده ی زمانی مورد بررسی کمتر می باشد .بازه زمانی شامل ابتدای سال 1380تا13/9/87میباشد.
در فرضیه ی دیگر میانگین ریسک سرمایه گذاری با استفاده از شاخص قدرت نسبی با میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در گروه شرکت های فلزات اساسی اوراق بهادار در زمان رشد شاخص کل بورس مقایسه می کند این دوره ی زمانی شامل ابتدای سال80تا22/9/83را شامل می شود که شاخص کل بورس از رقم3010 به 13813افزایش یافته یعنی 10803 واحد افزایش داشته این بازه ی زمانی 895روز کاری بورس اوراق بهادار را شامل می شود در بازه ی زمانی انحراف معیار بازده شاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)به دست آمده را اندازه گیری می کنیم که کدام روش میانگین ریسک کمتری دارد.
در فرضیه ی بعدی به مقایسه ی میانگین ریسک سهام با شاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) درزمان کاهش شاخص کل در گروه شرکت های فلزات اساسی بورس اوراق بهادار می پردازد.
بازه زمانی مورد بررسی در این فرضیه از23/9/83تا تاریخ 13/9/87را در بر می گیرد این بازه ی شامل 895روز کاری بورس اوراق بهادار می باشد.
در این بازه شاخص کل بورس اوراق بهادار واحد کاهش یافته و از رقم13758 به رقم9248 رسیده است.
در فرضیه ی دیگر این تحقیق میانگین ریسک سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی در زمان رشد شاخص کل بورس اوراق بهاداربا میانگین ریسک سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی در زمان کاهش شاخص کل با هم و میانگین ریسک سهام با استفاده ازمیانگین متحرک همگرا واگرادر زمان رشد شاخص کل با میانگین ریسک سهام با استفاده ازمیانگین متحرک همگراواگرادر زمان کاهش شاخص کل باهم مقایسه می شوند. که فاصله ی زمانی این فرضیه ابتدای سال 80تا 22/9/83زمان رشد شاخص کل بورس اوراق بهادار و23/9/83تا13/9/87 زمان کاهش شاخص کل بورس اوراق بهادار می باشد،را شامل می شود.
11-2مروری بر مطالعات تجربی :
1-11-2تحقیقات انجام شده در خارج از کشور:
پژوهش های زیادی درچند دهه اخیر برروی تحلیل تکنیکی صورت گرفته ،که دراین پژوهش ها نتایج متضادی بدست امده است.
رابرت92 (1959)واسپرن93(1959)جزاولین کسانی بودند که تحقیقات آکادمی برای بررسی قابلیت پیش بینی سهام انجام دادند .نتایج این تحقیقات نشان حرکت تصادفی قیمت سهام داشت ،وبراساس این نتایج عملا پیش بینی قیمت سهام به هر وسیله نا ممکن است چند سال بعد الکساندر94 (1964)وفاماو باوم95 (1966)نیز به نتایج مشابهی دست یافتند
دراین کانینگهام96 (1973)برسوداور نبودن روش های تکنیکی برای پیش بینی قیمت سهام تاکید کردند. این تحقیق دربازار بورس انگلستان انجام شد.
روزف (1974)درتحقیق خود به این نتیجه رسید که استفاده از روشهای تکنیکی باعث سوداوری بیشتر دربازار بورس نمی شود .
دن وهمکاران97 (1977)نیز با بررسی خود به این نتیجه رسیدند که استفاده از تحلیل تکنیکال باتوجه به لحاظ کردن هزینه معاملات منجر به سود اوری نمی شود .
گیولی ولاکونیشکوف98(1980)قوانین خاصی را مورد بررسی قراردادند، که براساس حالات رونی بازار طراحی شده بود ،ودر این روش ساده حتی با در نظر گرفتن هزینه معاملات میتوان تا دو برابر روش خرید ونگهداری سود کسب کرد جامعه اماری انها 49شرکت حاضر در بورس نیویورک بود.اما روش آنها ابتکاری بود.
داووسس99(1991)یانگ100 (1991)به وجود برخی الگوهای قیمت سازگار با بازار سهام مالزی پی بردند.
شاید بتوان گفت که بروک وهمکاران101 (1992)اولین کسانی بودند که بااستفاده از قوانین متداول مانند حدود حمایت ومقاومت ومیانگین همگرا واگرنشان دادند ،که با استفاده از این قوانین تکنیکال میتوان به سودی بیش از روش خرید ونگهداری دست یافت .
در مطالعه دیگری اورتیا102 (1994)به بررسی برابر بودن بازده حاصل از حرکت تصادفی با بازده حاصل از روش تکنیکال پرداخت . که این فرضیه او رد شد جامعه اماری تحقیق او بازارهای کشورهای آمریکای لاتین بود.
بسمندروچان 103(1995)به بررسی کارامدی تحلیل تکنیکال در بازارهای اسیایی پرداختند که متوجه شدند .که روش دربازارکشورهای نظیرمالزی، تایلند وتایوان از کارایی خوبی برخوردار است. در صورتی که دربازارهای هنگ کنگ وژاپن به ان اندازه کارایی ندارد .
هاتسون وهمکاران104 (1996)همانند بروک وهمکاران به بررسی سود آوری تحلیل تکنیکال در بورس انگلستان پرداختند ومتوجه سود آوری این روش ها در بورس انگلستان شدند.
لویچ وتوماس105 (1993)به بررسی قابلیت پیش بینی 5ارزمهم جهانی ،یعنی دلار امریکا ،فرانک سویس ،ین ژاپن ،مارک المان وپوند انگلیس دردوره زمانی 1976تا1990پرداختند وبه این نتیجه رسیدند که استفاده از تحلیل تکنیکال در میتواند به سود اوری منجر شود.
گنسی106 (1998)در بررسی خود از روش های رگرسیونی و میانگین متحرک برای پیش بینی شاخص داوجونز در بورس ایالات متحده کمک گرفت سالهای مورد بررسی ار1897تا 1988بود. نتیجه استفاده از میانگین متحرک سود بیشتری نسبت به روش رگرسیونی دارد.
ونگ107 (1997)تحقیق خود را برروی شاخص بورس هنگ کنگ انجام داد روش به کار گرفته شده توسط او میانگین متحرک بود وبه این نتیجه رسید که به کار گیری میانگین متحرک می تواند باعث سود آوری شود .آلن وکارجاینن108(1999)ازالگوریتمهای ژنتیک برای ایجاد قواعد معاملاتی تکنیکی استفاده نمودند وپی بردند که اگر چه در محیط معاملاتی گران ،بازدهی های زیاد واضافی ایجاد نمی کند ،ولی قدرت پیش بینی کنندگی دارند.
سالیوان 109وهمکاران (1999)افزایش کارایی بورس امریکا طی چند ده اخیررامورد تایید قرارمی دهند. برطبق این تحقیق دربین سالهای (1987تا1996)روش خرید ونگهداری بازده بیشتری نسبت به روش های تکنیکی دارد ولی برخی ازروشها منجربه سود اوری درطی 90سال نسبت به قاعده بروک وهمکاران ،1992شده ومشابه این نتایج برای شاخص استاندارداند پورز 500 نیز بدست امده است .
رانتر ولیال ، 1999 پژوهشی بازده ده قاعده تکنیکال را در ده کشور درحال توسعه مورد بررسی قرارداد .کشورها شامل کره جنوبی ،برزیل ،شیلِی،ارژانتین ،هند،تایوان،مکزیک ،تایلند،مالزی وفیلیپین بود وسال مورد بررسی 1982تا1995راشامل می شد که در82بررسی از100بررسی توانایی پیش بینی دارند .
لو وهمکاران ،2000 دربورس ایالات متحده روش سیستماتیک برای تشخیص الگوی تکنیکی موثر دربازار بین سالهای1962تا1996استفاده کردند ومتوجه شدند که چندین شاخص تکنیکی ،افزایش اطلاعات ارائه کردند که برای سرمایه گذاران مفید است.
تیان وهمکاران ،2002 دربررسی خود 412قاعده تکنیکال رادربازار کشورهای چین وایالات متحده بررسی ومشاهده کردند که ازسال 1975 این تکنیکها با لحاظ کردن هزینه معاملات کارایی ندارند .ولی دربازارچین همچنان سود آور هستند .
وانگ منزور وچو110با کمک گرفتن از روش های میانگین متحرک تکی ،میانگین متحرک دو تایی ،وشاخص قدرت نسبی ،برروی شاخص صنعتی تامز استریت سنگاپور به منظور زمان بندی بازارسهام برای ورود ویا خروج ازآن بررسی کردند، ونتیجه اینکه با در نظر گرفتن هزینه معاملات شاخص های تکنیکی نقش مفیدی دراین زمان بندی ایفا می کنند.
کوان وکیش111 (2002)به بررسی سود آور بودن روش های تکنیکی برروی دوشاخص بورس نیویورک و نزدک دربین سالهای 1962تا1996مورد بررسی قراردادند ، دوره مورد بررسی به دوره های کوتاه تر تقسیم وهردوره کوتاه تربه طور جداگانه مورد بررسی قرارگرفت .ونتایج با دوره کلی مورد مقایسه قرارگرفت .
روشهای تکنیکال مورد بررسی شامل میانگین متحرک ساده ،مومنتوم وحجم بود.نتیجه این که سود آوری روشهای تکنیکال از روش خرید ونگهداری بیشتر بود .
دردوره های کوتاه تر مورد بررسی قرار گرفت ،در دوره آخر از قدرت پیش بینی ان کاسته شد،واین به دلیل افزایش سرعت گسترش اطلاعات وافزایش کارایی بازار بود .
(لای ،بالاچاندر ومات نور) قابلیت پیش بینی قاعد تکنیکی بازدهی های روزانه شاخص مرکب در بورس مالزی بین سالهای 1977تا 1999بررسی کردند. این سالها شامل دوران رونق وهم شامل دوران رکود بود. با استفاده از روش های قواعد میانگین متحرک وروش های ازمون نسبت واریانس نشان دادند حتی با لحاظ کردن هزینه معاملات قواعد تکنیکال بازدهی بالاتر از میانگین به دست اوردند .وهردو این روشها نسبت به روش خرید ونگهداری بازدهی بهتری دارند .
چنگ 112وهمکاران (2003)با ترکیبی از چند قانون تکنیکی درتمام شاخص های بورس هنگ کنگ وشاخص اصلی 37 بورس سراسرجهان پرداختند،نتیجه اینکه نتوانست در بورس امریکا وهنگ کنگ سودی بیشتر از روش خرید ونگهداری بدست اورد ولی در کل سود در بورس های نوپا اسیایی وامریکای جنوبی از بورس کشور های پیشرفته بیشتر بود .نتیجه این تحقیق نشان از تاثیر بسیار زیاد حجم معاملات در سود آوری روش های تکنیکال بود .
چانگ وهمکاران، 2004 درتحقیقی شامل11کشور( مالزی ،مکزیک،شیلی ،هند ،برزیل ،فیلیپین،تایلند،کره جنوبی،تایوان،اندونزی ،آرژانتین)ومقایسه ان با بازارهای کشورهای پیشرفته مانند ایالات متحده وژاپن پرداختند نتیجه اینکه استفاده از این قوانین در بازارهای نوپا به صورتی کارا می تواند به سود آوری بیشتری نسبت به روش خرید ونگهداری منجرشود . ومتوجه شدند،میانگین متحرک درمجموع سود بیشتری نسبت به روش حدود حمایت ومقاومت ایجاد می کند.و همچنین با اضافه کردن هزینه معاملات تعداد قابل توجهی از قوانین تکنیکال همچنان سود اور باقی ماندند.
الیس وپاربری ، 2005 نیز دو شاخص میانگین متحرک رابرای سه شاخص بورس استرالیا ،داوجونز واس اند پوز بررسی کردند ،بعد ازلحاظ کردن هزینه معاملات نتیجه عدم کارایی میانگین سازگار بودواین رابه دلیل کارایی بازار دانست.
نفتسی،1991 در مطالعه ای به بررسی مفید بودن تحلیل تکنیکال در پیش بینی شاخص داوجونزو استفاده برای شرکتهای مختلف بین سالهای 1911تا 1976پرداختند.وبه این نتیجه رسیدن که میانگین متحرک برای پیش بینی شاخص صنعتی داوجونز می تواند مفید باشد.113
رودریگزو همکاران114 (1999) در تحقیقی به بررسی عملکرد میانگین متحرک متغیر ومیانگین متحرک ثابت و شکست خطوط روند در پیش بینی حرکت قیمت سهام در بازار سهام مادرید در دوره زمانی ژانویه 1966تااکتبر1997بود.در تحقیق از داده های روزانه برای شاخص کل استفاده شد و نتیجه حمایت قوی از سودآوری روش تکنیکال در دوره مورد بررسی بود .
لی بارون وهمکاران115 )1992) در تحقیقی به بررسی عملکرد دو روش رایج تحلیل تکنیکال یعنی میانگین متحرک و شکست خطوط روند در پیش بینی شاخص داوجونز بین سالهای 1897تا1986پرداخت .ونتیجه حمایت قوی از تحلیل تکنیکال بود .ونتیجه دیگری که در این تحقیق به دست آمد، سیگنالهای خرید مناسب تر از سیگنال فروش می باشد.
آتمه وهمکاران116 (2004) به بررسی عملکرد میانگین متحرک در بازار اوراق بهادار اردن پرداختند .در این تحقیق بازده بدست آمده از میانگین های مختلف مورد آزمون قرار گرفت ،بر اساس مدارک استفاده از تحلیل تکنیکال بعد از لحاظ شدن هزینه معاملات نیز میتوانددر پیش بینی قیمت آینده سهام مفید باشد.
وینگ وهمکاران117 (2003) با مورد توجه قرار دادن استفاده از تحلیل تکنیکال در شناسایی زمان ورئد وخروج به بازار سرمایه به بررسی عملکرد شاخص های پیرومانندمیانگین متحرک و شاخص قدرت نسبی در بازار سهام سنگاپور پرداختند و نتیجه تحقیق نشان داد که می تواند بازده مثبت معنی داری تولید کند و استفاده از شاخص های تکنیکال باعث سود دهی قابل توجه در بازار سهام سنگاپور می شود .
روی وهمکاران118 (1996) در تحقیقی به مطالعه رفتار شاخص های تکنیکال در بررسی چهار کالادر قرار دادهای آتی پرداختند شاخص های تکنیکال مورد بررسی آنها دو میانگین متحرک بود براساس مدارک بدست آمده در صورتی که سیگنالهای خرید وفروش با تغییرات شرایط بازار وقف داده شود با عث پیش بینی قوی انچه به زودی رخ می دهد می شود .و می تواند کلید موفقیت بازار باشد .
2-11-2تحقیقات صورت گرفته در داخل کشور:
حسن امیری هنزکی در سال 1374به بررسی نقش تحلیل تکنیکال در تجزیه وتحلیل اورا ق بهادار پرداخت .و نتیجه ان مشخص گردید که حرکت قیمت ها در بورس اوراق بهادار غیر تصادفی بوده ودارای روند می باشد . و میتوان از تحلیل تکنیکال برای به دست اوردن منافع بیشتر در بازار اوراق بهادار تهران استفاده کرد.
فدایی نژاد در سال 1375 در تحقیقی به بررسی کارایی بورس اوراق بهادار تهران پرداخت ومتوجه شد که بازار دارای روند خاصی بوده ومی توان از اطلاعات گذشته سهم قیمت اتی سهام را پیش بینی کرد.
مسعود زالی در تحقیقی به بررسی سودمندی روش تحلیل تکنیکی به تجزیه تحلیل اوراق بهادار تهران در سالهای 1371تا1383پرداخت نتایج تحقیق نشان داد که روشهای میانگین متحرک دارای قابلیت پیش بینی می باشدو می توان از ان برای به دست اوردن منافع بیشتر روش خرید ونگهداری سهام استفاده کرد.
چراغی درسال 1382در تحقیق با عنوان پیش بینی قیمت سهام در چار چوب مل تحلیل تکنیکی در فاصله زمانی 77و78 در بورس اوراق بهادار تهران انجام داددر این تحقیق نمونه قیمت سهام شرکت شهد ایران بودکه با روشهای مختلف تحلیل تکنیکال مورد بررسی قرار داد و به این نتیجه رسید که برخی از شاخص ها ،علامت خرید وفروش اشتباه صادر می کنند ودر بسیاری از موارد نیز زمان بهینه خرید وفروش را نشان می دهند و می توان با استفاده از جمیع شاخص ها در کنار یکدیگر به نتایج مثبتی دست یافت .
در تحقیقی در سال 1384توسط الیاس حیدری به نام بررسی کارایی میانگین متحرک در بورس اوراق بهادار تهران انجام شد و به این نتیجه رسید که میانگین متحرک به عنوان یک روش پیش بینی در بورس اوراق بهادار تهران به کسب سود اضافی منجر نمی شود.
در سال 1385 تحقیقی توسط حسنعلی وجواد خان بابایی صورت گرفت به نام بررسی بازدهی میانگین متحرک ساده دو گانه وخرید ونگهداری در بورس اوراق بهادار انجام داد وبه این نتیجه رسید که در دوره زمانی سه ساله ویک دوره شش ماهه میانگین بازدهی هردو روش یکسان بنابراین هر دو روش مفید وقابل اعتما د تشخیص داده شد.
فصل سوم
روش اجرای تحقیق
1-3 مقدمه
روش هایی که انسان برای پاسخ به سئوالات خود انتخاب میکند ،متفاوت وگوناگون هستند ،انتخاب بهترین روش از بین روشهای موجود راه رابرای تحقیق هموار تر می کند،وازسر در گمی محقق جلوگیری میکند روش شناسی تحقیق ،جز اصلی هر تحقیق علمی می باشد.با انتخاب روش درست محقق سریع تر به هدف خود می رسد،از نظر پارسونز روش شناسی عبارت است از بررسی کلی اعتبار شیوه های علمی ونظام های انها.لازارسفلد وورزنبرگ معتقدند که روش شناسی عملیات مربوط به جریان تحقیق را برای پدید آوردن انچه با ان سازگاری دارد وشایسته است که در دفعه بعد مد نظر قرار گیرد،تدوین کند (کیا ،1382 ،ص 89)1 .
2-3روش تحقیق:
تحقیقات را می توان از ابعاد مختلف طبقه بندی کرد که اگر بخواهیم این روش را از نظر روش تحقیق بر مبنای هدف تقسیم بندی کنیم، این تحقیق از نوع کار بردی می باشد و اگر بخواهیم از نظر روش تحقیق بر مبنای روش دسته بندی کنیم تحقیق حاضر از نوع توصیفی می باشد. تحقیق توصیفی شامل جمع اوری اطلاعات برای آزمون فرضیه یا پاسخ به سئوالات مربوط به وضعیت فعلی موضوع مورد مطالعه می شود،و هدف توصیف جز به جز یک موقعیت یا یک رشته شرایط است (خاکی،1386،ص210)2.
3-3اهداف تحقیق:
هدف از انجام این تحقیق بررسی سود آوری شاخص های متداول تحلیل تکنیکی در بازار بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
در ابتدا به بررسی سود آور بودن استفاده از این شاخص ها پرداخته می شود و سپس این دو شاخص از نظر بازده و ریسک با هم مقایسه شده.
سالهای مورد بررسی را می توان به دو دسته تقسیم بندی کرد :
1-دسته ی زمانی می باشد که که شاخص بورس روند صعودی را طی کرده که از ابتدای سال 80تا تاریخ 22/9/1383یعنی 895روز کاری بورس اوراق بهادار را شامل می شود.
2-دسته دوم شامل زمانی می باشد که شاخص روند نزولی طی کرده و از تاریخ23/9/1383 تا تاریخ 13/9/1387را شامل می شود .یعنی 895روز کاری بورس اوراق بهادار را شامل می شود .
هدف از این تحقیقاین است که در صورت به کار گیری این دوشاخص تکنیکال میانگین بازده و ریسک سرمایه گذار در گروه فلزات اساسی بورس اوراق بهادار به چه میزان خواهد بود ؟و آیا به کار گیری این دو روش تکنیکال در بورس اوراق بها دار به نفع سرمایه گذاران می باشد؟ ومیانگین ریسک وبازده سهام در صورت استفاده از هریک از این روشها به چه میزان است . ومیانگین بازده وریسک سهام دو روش با یکدیگر مورد مقایسه قرار می گیرد.
4-3فرضیه های تحقیق :
1-4-3فرضیه اصلی اول:
میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهاداربیشترازمیانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه )می باشد.
فرضیه فرعی اول :میانگین بازده سهام با استفاده ازشاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی دربورس اوراق بهادار در زمان رشد شاخص کل بورس بیشتراز میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه ) می باشد.
فرضیه فرعی دوم :میانگین بازده سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی در شرکتهای فلزات اساسی دربورس اوراق بهادار در زمان کاهش شاخص کل بورس بیشتراز میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه)می باشد.
فرضیه فرعی سوم :میانگین بازده سهام بااستفاده ازشاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهادار درزمان رشد شاخص کل بورس بیشترازمیانگین بازده سهام باشاخص قدرت نسبی در زمان کاهش شاخص کل بورس اوراق بهادار می باشد.
فرضیه چهارم:میانگین بازده سهام با استفاده از میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)در شرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهادار در زمان رشد شاخص کل بورس بیشتر از میانگین بازده سهام با میانگین همگراواگرا (سه گانه) درزمان کاهش شاخص کل بورس اوراق بهادار می باشد.
2-4-3فرضیه اصلی دوم:
میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی در شرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهاداربیشتر بیشتر ازمیانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)است.
فرضیه فرعی اول:میانگین ریسک سهام استفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهاداردر زمان رشد شاخص کل بورس بیشتر از میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه)می باشد .
فرضیه فرعی دوم :میانگین ریسک سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهاداردر زمان کاهش شاخص کل بورس بیشتراز میانگین متحرک همگراواگرا (سه گانه)می باشد.
فرضیه فرعی سوم:میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهاداردرزمان رشد شاخص بورس بیشترازمیانگین ریسک سهام با شاخص قدرت نسبی در زمان کاهش شاخص می باشد.
فرضیه فرعی چهارم : میانگین ریسک سهام با استفاده از میانگین همگرا واگرا(سه گانه) در شرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهادار در زمان رشد شاخص کل بیشتر از ریسک سهام با میانگین همگرا واگرا(سه گانه)در زمان کاهش شاخص کل است .
5-3جامعه اماری:
جامعه اماری مورد مطالعه در این تحقیق شامل کلیه شرکتهای گروه فلزات اساسی بورس اوراق بهادار تهران می باشد.که در طی سال 80در بورس پذیرفته شده و سهامشان مورد معامله قرار گرفته شده باشد.وبه دلیل اینکه با تغییرات قیمت در طول زمان می توان سیگنال درست تحلیل تکنیکال راشناسایی کرد ، شرکتهایی که حداقل در 10درصد روزها مورد بررسی در طی دوره تحقیق نماد شان باز باشد ،در جامعه اماری تحقیق قرار گرفته اند.
جامعه اماری این تحقیق 12شرکت که نام انها در جدول زیر امده راشامل می شود.دلیل دیگر انتخاب این جامعه اماری مثبت بودن سود هر سهم119 ان دربیش از نود درصد طول دوره مورد مطالعه می باشد.
جدول 1-3 لیست شرکتهای جامعه آماری
نام شرکت
نماد
گروه صنعتی سدید
وسدید
الومینیوم پارس
وپارس
نورد الومینیوم
فنوال
ملی سرب وروی
فسرب
آلومتک
فالوم
کالسیمین
فاسیمین
مس باهنر
فباهنر
گروه صنعتی سپاهان
فسپا
فروسیلیس ایران
فروس
لوله و ماشین سازی ایران
فلوله
نورد وتولید قطعات فولادی
فنورد
سپنتا
فپنتا
6-3مدل تحلیلی تحقیق:
نمودار 1-3 مدل تحلیلی تحقیق
دراین تحقیق بازده سرمایه گذاری را از فرمول زیر محاسبه شده است.
(1-3)
Ri =
Ri = بازده
α=درصد افزایش سرمایه
P1=قیمت سهام در زمان فروش
DPS=سود نقدی تقسیمی
P0=قیمت سهام در زمان خرید
β=درصد افزایش سرمایه از محل مطالبات وآورده نقدی
ریسک عبارت است از انحراف معیار نرخ بازده یک سهم در زمان معلوم (راعی وسعیدی ، 1388 ،ص97)120.
7-3 فرایند تحقیق:
مراحل اصلی تحقیق عبارتند از:
1-جمع آوری داده
2- تجزیه و تحلیل داده ها و به دست آوردن نقاط خریدو فروش سهام با استفاده از دو شاخص قدرت نسبی ومیانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)
3- محاسبه ی بازده و ریسک برای هر دو شاخص .
4-مقایسه بازده و ریسک ناشی از به کار گیری هریک از شاخص ها با یکدیگر
8-3روش ها و ابزار جمع آوری داده های تحقیق:
به طور کلی اطلاعات با استفاده از دو روش جمع آوری اطلاعات اولیه و ثانویه صورت می گیرد و داده های اولیه را محقق به صورت دسته ی اول و بیشتر از طریق مشاهده، پرسشنامه و مصاحبه به دست می آورد و داده های ثانوی از منابع دیگر و به صورت گوناگون به دست می آید. این داده ها پیش از آنکه پژوهشگر تحقیق را آغاز کند تولید شده و موجودند مانند داده های موجود در اسناد تحقیقات گذشته، آمارهای رسمی مدارک و اسناد سازمانی و…(خاکی ، 1384،ص239)121.
روش گرد آوری و ابزار جمع آوری داده های تحقیق از نوع اطلاعات و داده های ثانویه است.
این اطلاعات از اطلاعات و آمار و نمودار های آماری منتشر شده در سایت سازمان اطلاع رسانی بورس اوراق بها دار تهران، نرم افزار ره اورد نوین ،وسایت بورس اوراق بهادار جمع اوری شده و توسط نرم افزار متااستاک مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است .
اطلاعات مورد نیاز تحقیق شامل قیمتهای بسته شدن122 سهم، حجم معاملات، مقادیر افزایش سرمایه در مجمع فوق العاده و سود تقسیمی شرکت در مجمع عادی که از طریق داده های منتشر شده شرکت ره اورد نوین به دست امده است و نوسانات قیمت در سایت شرکت اطلاع رسانی بورس استخراج شده است و شاخص کل بورس از سایت بورس اوراق بهادار جمع اوری شده ، وبرای تجزیه وتحلیل از نرم افزار متااستاک123 واکسل استفاده شده است.
با توجه به این که اطلاعات آماری و داده های شرکت های مورد مطالعه از آمارهای رسمی بورس و ره آورد نوین استخراج شده است داده ها واقعی بوده و از دخل و تصرف ذهنی افراد نشات نمی گیردو دارای اعتبار خوبی می باشد .
اطلاعات مورد نیاز برای این تحقیق از طریق بررسی مدارک واسناد موجود درکتابخانه بورس اوراق بهادارتهران واطلاعات تاریخی مربوط به نوسانات قیمت سهام منتشر شده از طریق سایت آریا سهم ومدیریت فناوری بورس و اطلاعات مربوط به مقدار شاخص از سایت بورس اوراق بهادار واطلاعات شرکتها از نرم افزار ره اورد نوین استخراج شده است .
9-3متغیر ها و داده های پژوهش:
متغیر چیزی است که می تواند از لحاظ مقدار تغییر کند و معمولا چیزی است که می تواند ارزش های عددی متفاوتی را بپذیرد (هومن ،1374،ص113)2.
متغیر عبارت است از ماهیتی که ارزش های مختلف را قبول کند به سخن دیگر متغیر چیزی است که تغییر می پذیرد (ساده ، 1375،ص54)3.
متغیر کمیتی است که در دامنه ی معینی می تواند از یک جز به جز دیگر یا از یک مشاهده به مشاهده ی دیگرمقادیر مختلفی را ایجاد کند بنابراین چیزی است که تغییر می پذیرد ومحقق آنها را یا به هدف تحقیق خود کنترل و دستکاری یا مشاهده می کند (شریفی 1345،ص93)4.
در این تحقیق متغیر هایی مانند شاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه)، ریسک ، بازده وجود دارد.
متغیر ها بر اساس معیارهای متفاوت می توان دسته بندی کرد.
در برخی از این دسته بندی ها گاه همپوشانی هایی مشاهده می شودکه به علت عدم امکان تفکیک مطلق انواع متغیر ها ازهمدیگر وایجاد مرزهای مشخص بین طبقه بندی ها ایجاد می شود (خاکی ،1384، ص75)5.
در این تحقیق دو متغیر مستقل و وابسته مورد بررسی قرار گرفته است.
متغیر وابسته، متغیری است که تغییرات آن تحت تاثیر متغییر مستقل است (بازرگان، 1376، ص44)1.
متغیری وابسته متغیری است که هدف محقق تشریح یا پیش بینی تعییر پذیری در آن است ،به عبارت دیگر آن یک متغییر اصلی است که به صورت یک مساله حیاتی برای تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد (خاکی،1384،ص75)2.
در این تحقیق ریسک و بازده به عنوان متغییر وابسته در نظر گرفته شده اند که تغییرات آن بستگی به تغییرات متغییر مستقل دارد.
متغیر مستقل متغیری است که روی متغیر وابسته به صورت مثبت یا منفی اثر می گذارد (سکاران،1371،ص10)3.
اصطلاحا متغیر مستقل متغیری است که امکان دست کاری در آن وجود ندارد، متغیر مستقل متغیری است که فرض می شود قبلا دستکاری شده است.(هومن1374،ص115)4.
متغیر مستقل شرایط یا خصایصی هستند که محقق در عمل آنها را برایاثبات ارتباطشان یا پدیده ی مورد مشاهده دستکاری می کند (بست1373،ص84)5.
با توجه به این تعاریف بالا، که در این تحقیق در شاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا و اگر(سه گانه) به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شده است.
اطلاعات و داده ها مربوط به افزایش سرمایه و سود تقسیمی از طریق سی دی شرکت ره اورد نوین بورس اوراق بهادار تهران به دست آمده است و اطلاعات مربوط به تغییرات قیمت سهم و قیمت پایانی هر سهم از طریق سازمان اطلاع رسانی بورس اوراق بهادار وسایت آریا سهم جمع آوری شده و با استفاده از فرمول های تکنیکال تجزیه وتحلیل شده، ریسک و بازده هر یک محاسبه شده اند.
به دلیل تعددسیگنال خرید فروش در تحلیل تکنیکال باید هزینه معاملات نیزدر نظر گرفته شود.
10-3نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار:
انجام معاملات دربورس اوراق بهادار از طریق کارگزاران انجام می شود این کارگزاران که درانجام معاملات نقش نماینده خریدار وفروشنده راایفا میکنند،دارای مجوز کارگزاری از سازمان بورس اوراق بهادار می باشند ،ودر قبال انجام معامله کارمزد ازخریدار و فروشنده دریافت می کنند.
درمعاملات سهام هر یک از طرفین معامله کارمزدی از قرار 4در هزار مبلغ معامله به کارگزاری که معامله را از طرف انها انجام داده پرداخت خواهد کرد.حداقل کارمزد معاملات 15000ریال و حداکثر کارمزد دریافتی ازسوی کارگزار برابر100میلیون ریال است ( سازمان اطلاع رسانی وخدمات بورس،1388، ص186)1.
مجموع کارمزد خرید درهر معامله 5/0درصد است. که اجزای ان شامل 4/ 0در صد کار مزدکارگزاری،056/0 درصد سهم شرکت بورس ،004/0درصدمتعلق به شرکت سپرده گذاری مرکزی و04/0 درصدنیز سهم سازمان بورس است. ازمجموع 05/1 درصد کارمزد فروش نیز 4/0 درصدمتعلق به کارگزار،084/0 درصد شرکت بورس ،006/0 درصد شرکت سپرده گذاری مرکزی ،06/0 درصد سازمان بورس و5/0 درصد نیز مالیات است. لازم به ذکر است
11-3نکات در نظر گرفته شده در محاسبات تحقیق:
1-شاخص های مورد بررسی از پر کاربرد ترین شاخص های تحلیل تکنیکال در بورس اوراق بهادار می باشد. و داده های مورد نیاز برای تجزیه تجزیه و تحلیل آن در سایت ها و گزارشات مختلف بورس اوراق
بهادار در دسترس می باشد، به همین دلیل در میان حدود 100شاخص تکنیکال این دو شاخص مورد بررسی قرار گرفته است.
2-در بعضی از مواقع اتفاق می افتد که سیگنال خرید قبل از مجمع عمومی یا مجمع فوق العاده ی شرکت باشد . قبل از اینکه سیگنال فروش صادر شود نماد شرکت متوقف و بعد از مجمع نماد شرکت باز می شود،وبعد از آن سیگنال فروش صادر می شود.اگر مجمع سالیانه باشد، امکان تصمیم گیری در مورد تقسیم سودوتصویب آن وجود دارد.ویا در مجامع فوق العاده برای افزایش سرمایه شرکت تصمیم گیری می شود.دراین تحقیق سود تقسیمی ومنافع حاصل از افزایش سرمایه شرکت نیز در نظر گرفته شده است.
3-هر یک از شاخص های مورد بررسی در طول مدت تحقیق چندین بار سیگنال خریدو فروش صادر می کنند.این نشان دهنده این است که سرمایه گذارچندین بار اقدام به خرید وفروش سهام خواهد کرد.بازده هربار خرید وفروش بدست آمده ومیانگین آنها رابدست می آوریم، وبامیانگین بازده دیگری مقایسه می کنیم.
4-درمحاسبه بازده به نکات زیر درنظر گرفته شده است.
الف-مقدار سودی که ازتفاوت قیمت خرید وقیمت فروش سهم بدست می آید.
ب-مقدار سود حاصل از تصمیم گیری مجمع درموردتقسیم نقدی سود که بین زمان سیگنال خرید وفروش گرفته شود .
ج-مقدار سودحاصل ازحق تقدم سهام مربوط تصمیم مجمع شرکت در موردافزایش سرمایه شرکت که بین زمان خرید وفروش سهام گرفته شده باشد.
د-مقدار سود حاصل ازسود سهمی که به واسطه افزایش سرمایه از محل اندوخته وسود انباشته حاصل میشود (سینایی وخان بابایی،1385،ص82)124.
بازده استفاده از روش شاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در طی دوره ،تحت تاثیر کارمزد چندین بار معاملات برروی سهام می باشد. این به علت تعدد سیگنال های خرید و فروش، می باشد. به همین دلیل بهتراست که هزینه معاملات نیز در نظر گرفته شود.
12-3شاخص قدرت نسبی
شاخص قدرت نسبی توسط آقای جی ولز وایلدر ابداع شد و بیشتر توسط تحلیل گران که دارای دید آینده نگر بودند، مورد استفاده قرار گرفت. خصوصا توسط معامله گران بورس کالا به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت.
شاخص قدرت نسبی از نظر گروه جزء اسیلاتور های نرخ تغییر محسوب می شود شاخص قدرت نسبی در واقع سرعت تغیرات قیمت را نمایش می دهد.
شاخص قدرت نسبی سه اشکال اسیلاتور ها را بر طرف کرد.این سه اشکال شامل:
1-در برخی موارد اسیلاتورها به دلیل تغییرات سریع قیمت در چند روز قبل به شدت تغییر می کنند.
این تغییر سریع ممکن است به تفسیر نا درست و نتیجه ی نا مناسب بیانجامد.
2-یکی از مشکلات اسیلاتورهاتعیین معیار سنجش مناسب برای آنها می باشد.مثلا چه ارتفاعی در محور عمودی ،سیگنال خرید یا فروش تلقی می شود.
3-برای محاسبه ی انواع شاخص های اسیلاتور، نیاز به نگهداری حجم زیادی از اطلاعات می باشد(میرز، 2006 ،ص13) 125.
فرمول محاسبه ی آن به صورت زیر است:
مقدار میانگین افزایش قیمت ها در طی یک دوره ی مشخص
RS=_________________________________
مقدار میانگین کاهش قیمت ها در یک دوره ی مشخص
در این شاخص قیمت بسته شدن را در نظر گرفته می شود.و اختلاف قیمت بسته شدن را هر روز نسبت به روز قبل به دست آمده اگر افزایش یافته بود در ستون افزایش، و اگر کاهش یافته بود در ستون کاهش قرار می گیرد.
دوستون افزایش و کاهش جمع و میانگین آن به دست می آید. و از تقسیم میانگینRS به دست می آید.
این شاخص را برای دوره های متفاوت می توان محاسبه کرد .
جی.ولز وایلور که ابداع کننده ی این شاخص است، دوره 14روزه را پیشنهاد می کند.
هر چه طول دوره بیشتر باشد مقدار RSI پایدار تر و سیگنال کمتر و متعادل تری ایجاد می کند.
سیگنال های خرید و فروش شاخص قدرت نسبی RSI:
1-زمانی که شاخص RSIاز مرز 50 به طرف بالاعبور می کند، اقدام به خرید ،وهنگام عبور RSIاز همین مرز به طرف پایین اقدام به فروش سهام می کنند.
2-دو عدد30و70به عنوان مقادیر حدی پیشنهاد می کند که وقتی شاخص به عدد 70می رسد نشان دهنده ی این است که قیمت به قله نزدیک می شود. و هنگامی که به 30می رسد نشان دهنده ی این است که قیمت به کف خود نزدیک می شود.
3-یکی از مهمترین سیگنال های RSIمربوط به زمانی است که واگراییها بین قیمت وشاخص قدرت نسبی ایجاد شود،واگرایی صعودی سیگنال خرید و واگرایی نزولی سیکنال فروش است (لطفی ودرویش،1385،47)1.
13-3میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه):
میانگین همگرا واگرا توسط آقای جراله اپل ابداع شد در دسته بندی جز اسیلاتور های دسته بندی می شودکه بر اساس اختلاف دو شاخص میانگین نمایی محاسبه می شود و در این شاخص نیز قیمت بسته شدن سهم هر روز در نظر گرفته می شود در این شاخص از یک میانگین متحرک سریع تر(معمولا12روزه) و یک میانگین متحرک کند تر(معمولا 26 روزه) استفاده می شود و از میانگین متحرک 9 روزه به عنوان خط سیگنال استفاده می شود.اگر از میانگین متحرک نمایی این روش دو بار میانگین متحرک نمایی گرفته شود .میانگین متحرک سه گانه تشکیل می شود.اگر از این میانگینها در محاسبه میانگین متحرک همگرا واگرا استفاده شود،میانگین متحرک همگراواگرا (سه گانه ) به دست میاید که شکل بهینه شده میانگین متحرک همگرا واگرا می باشد . ونسبت به میانگین متحرک همگرا واگرا سیگنال کمتر وزودتری ارسال میدارد باید توجه داشت که سیگنالهای معتبر در بازارهای بدون روند را نادیده بگیرید . و سیگنال های آن با سیگنال های میانگین متحرک همگرا واگرا یکسان است.
1-13-3سیگنال خرید و فروش میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه)
1-اگر شاخص میانگین همگرا واگرا(سه گانه) به صورت نزولی وبه سمت پایین خط سیگنال را قطع کند،وپایین خط سیگنال قرار گیرد سیگنال فروش و اگر خط سیگنال را در هنگام عبور به سمت بالا قطع کند سیگنال خرید صادر شده است.
2-مقادیر حدی نمودار همگرا واگرا:
زمانی که مقدار میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) به شدت افزایش یافته است. احتمال به وجود آمدن یک قله در قیمت ها (و متعاقب آن شروع کاهش قیمت ها)بالااست و به عکس، زمانی که میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) شدیدا کاهش می یابد به احتمال زیاد به زودی قیمتها یک نقطه مینیمم (ومتعاقب آن شروع روندافزایش قیمتها )ایجاد خواهد نمود.
3-اگر قیمتی در حال افزایش بوده یا حول یک قیمت در حال نوسان جزئی باشد کاهش میانگین همگرا واگرا(سه گانه )نشان دهنده ی کاهش قیمت در آینده ی نزدیک است و به عکس، افزایش میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) نشان دهنده افزایش قیمتها در آینده نزدیک است (میرز، 2006 ،ص163) 126.
14-3محاسبات مربوط به ریسک:
دلیل اصلی نیاز به اندازه گیری مخاطره ایجاد توانایی برای تصمیم گیری های بهتر است (شباهنگ، 1385 ،ص88)2.
ریسک عبارت است از انحراف معیار نرخ بازده یک سهم در زمان معلوم(راعی وسعیدی ، 1388 ،ص97)1.
15-3بازده :
بازده سرمایه گذاری را از فرمول زیر به دست می آورند.
(1-3)
Ri =
Ri = بازده
α=درصد افزایش سرمایه
P1=قیمت سهام در زمان فروش
DPS=سود نقدی تقسیمی
P0=قیمت سهام در زمان خرید
β=درصد افزایش سرمایه از محل مطالبات وآورده نقدی
16-3روش تجزیه وتحلیل داده ها
داده های به دست آمده از قسمتهای قبلی تحقیق به عنوان آگاهی های خام تحقیق به عنوان یافته های اولیه تحقیق در اختیار پژوهشگر می باشد .
پژوهشگر به دنبال راه حلی برای طبقه بندی وپردازش ونهایتا تحلیل داده ها میباشد ،تجزیه تحلیل عبارتست از روشی برای رسیدن به نتیجه تحقیق ومشخص شدن اینکه آیا فرضیه های محقق تایید می شود ویا رد میشود .برای تجزیه وتحلیل از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است.برای تجزیه وتحلیل داده ها ابتدا مشخصه های آماری متغیرهای گروه نمونه محاسبه وسپس توصیف می شود.وامار استنباطی با استفاده از اصول و قوانینی که پایه های آن ها تئوری احتمالات است ،معلوم می کند که میزان اهمیت واعتبار مقادیر توصیفی و احتمال درست بودن هر یک از نتایج بدست آمده به چه میزان خواهد بود.وایا می توان آنها را برای شناخت جامعه کلی تر کافی دانست.
17-3آزمونT مستقل
فرضیه مطرح شده به مقایسه میانگین دوجامعه می پردازد برای بررسی صحت وسقم آن باید از آزمون مقایسه میانگین دوجامعه استفاده کرد .برای آزمون تساوی میانگین دوجامعه لازم است ابتدا بررسی کنیم آیا واریانس دو جامعه برابرند یا خیر .
به عبارت دیگر آزمون تساوی واریانس هامقدم برآزمون تساوی میانگین ها ست .
جهت آزمون تساوی واریانس (آزمون Leven)از آماره F(فیشر ) استفاده می کنیم که براساس رابطه(2-4) محاسبه می شود
(2-3)
آمارهt جهت آزمون تساوی میانگین دوجامعه , در دو حالت تساوی وعدم تساوی واریانس دوجامعه مورد نظر محاسبه می شود . در حالت تساوی واریانس هااز رابطه(3-4)برای محاسبه آمارهt استفاده می کنیم که در این حالت درجه آزادی برایر است .
(3-3)
در حالت عدم تساوی واریانسها آمارهt ازرابطه(4-4)و درجه آزادی ازرابطه(5-4) محاسبه می شود
(4-3)
(5-3)
برای استفاده از این آزمون وجود یک متغیر کمی و یک متغیر طبقه ای الزامی است . متغیر کمی همان متغیروابسته و متغیرمورد مقایسه در دو جامعه است .ولی متغیر طبقه ای همان متغیر مستقل ومتغیری است که جامعه را از یکدیگر متمایز می کند.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
1-4 مقدمه
یکی از مهمترین قسمت های هر پژوهش علمی تجزیه وتحلیل داده ها می باشد در این قسمت داده ها واطلاعاتی در رابطه با فرضیه های تحقیق به دست امده با روشهای آماری مورد تجزیه وتحلیل قرار می گیرد، تا تایید ویا رد فرضیه ها ی تحقیق مشخص شود . آمار یکی از مهمترین وسایل مورد نیاز است که اعتبار تحقیق با ان سنجیده می شود. فرایند تجزیه تحلیل داده ها فرایندی چند مرحله ای است که طی آن داده هایی که از طریق بکار گیری ابزار های جمع آوری در جامعه (نمونه )آماری فراهم امده اند خلاصه ،کد بندی ودسته بندی …ودر نهایت پردازش می شوند تا زمینه برقراری انواع تحلیل ها وارتباط ها بین این داده ها به منظور آزمون فرضیه ها فراهم آید.(خاکی،1387، ص305)1. در این فصل ابتدا زمانهای خرید وفروش سهام توسط دو روش به دست آمده وسپس بازده و ریسک دو روش برای دوره زمانی که شاخص کل روندافزایشی داشته ودوره ای که شاخص کل روند کاهشی داشته مورد مقایسه قرار می گیرد.
2-4آزمون فرضیه ها :
پس از جمع آوری داده ها با توجه به روش های اشاره شده برای تجزیه وتحلیل داده ها ،اقدام به آزمون فرضیات نموده و نتایج آن درزیر بیان می شود . لازم به ذکر است تحقیق حاضر شامل دو فرضیه اصلی که هر فرضیه اصلی به چهار فرضیه فرعی تقسیم می شود .
1-2-4 فرضیه اصلی اول:
میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی در بورس اوراق بهادار بیشتر از میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه) می باشد
=میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی(RSI)
=میانگین بازده سهام بااستفاده از میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه) (MACD(TEMA))
قبل از انجام آزمون ابتدا آزمون لون جهت بررسی همگنی واریانس میانگین بازده سهام بااستفاده از دوشاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) انجام گرفته است. نتایج آزمون لون برای میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) حاکی از همگنی واریانس های دوشاخص می باشدلذا از آزمون tبا پیش فرض تساوی واریانس ها استفاده شده است.
جدول 1-4 آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوشاخص
نوع آزمون
مقدار آماره F
Sigسطح معنی داری
نتیجه آزمون
لون
27/3
07/0
تساوی واریانس ها دوشاخص
جدول2-4 آماره توصیفی بازده سهام بااستفاده از دوشاخص تکنیکال
شاخص ها
تعداد
میانگین بازده سهام
انحراف معیار بازده سهام
قدرت نسبیRSI
172
203/0
604/0
میانگین متحرک همگرا واگرا )سه گانه)
227
132/0
397/0
جدول 3-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین بازده سهام بااستفاده از دوشاخص تکنیکال
نوع آزمون
مقدار آماره t
درجه آزادی
(Sig)سطح معنی داری
نتیجه آزمون
فاصله اطمینان 95/0
t مستقل
41/1
397
15/0
رد فرض محقق
170/0
02/0-
براساس نتایج آزمون ومقدار آماره tوبامقایسه 05/>α=15/0 sig= فرض صفررد نمی شود ،بنابراین نتیجه می گیریم که بین میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی و میانگین بازده سهام بااستفاده از میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)تفاوت معنادار وجود ندارد .
2-2-4 فرضیه اول(فرعی) :
میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی در بورس اوراق بهاداردر زمان رشد شاخص بیشتر از میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه) می باشد
=میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی(RSI) در زمان رشد شاخص
=میانگین بازده سهام بااستفاده از میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در زمان رشد شاخص
قبل از انجام آزمون ابتدا آزمون لون جهت بررسی همگنی واریانس میانگین بازده سهام بااستفاده از دوشاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در زمان رشد شاخص انجام گرفته است. نتایج آزمون لون برای میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در زمان رشد شاخص ,حاکی از همگنی واریانس های دوشاخص می باشدلذا از آزمون tبا پیش فرض تساوی واریانس ها استفاده شده است.
جدول 4-4 آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوشاخص
نوع آزمون
مقدار آماره F
Sigسطح معنی داری
نتیجه آزمون
لون
35/2
12/0
تساوی واریانس ها دوشاخص
جدول5-4 آماره توصیفی بازده سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان رشدشاخص کل
شاخص ها
تعداد
میانگین بازده سهام
انحراف معیار بازده سهام
قدرت نسبیRSI
107
240/0
727/0
میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)
116
155/0
441/0
جدول6-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین بازده سهام بااستفاده از دوروش در زمان رشدشاخص
نوع آزمون
مقدار آماره t
درجه آزادی
(Sig)سطح معنی داری
نتیجه آزمون
فاصله اطمینان 95/0
t مستقل
06/1
221
28/0
رد فرض محقق
242/0
072/0-
براساس نتایج آزمون ومقدار آماره tوبامقایسه 05/>α=28/0 sig= فرض صفررد نمی شود ،بنابراین نتیجه می گیریم که بین میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی و میانگین بازده سهام بااستفاده از میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در زمان رشد شاخص تفاوت معنادار وجود ندارد
3-2-4فرضیه دوم (فرعی) :
میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی در بورس اوراق بهادار بیشتر از میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه) در زمان کاهش شاخص کل می باشد
=میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی(RSI) در زمان کاهش شاخص
=میانگین بازده سهام بااستفاده از میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)در زمان کاهش شاخص
قبل از انجام آزمون ابتدا آزمون لون جهت بررسی همگنی واریانس میانگین بازده سهام بااستفاده از دوشاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در زمان کاهش شاخص انجام گرفته است. نتایج آزمون لون برای میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در زمان کاهش شاخص ,حاکی از همگنی واریانس های دوشاخص می باشدلذا از آزمون tبا پیش فرض تساوی واریانس ها استفاده شده است.
جدول 7-4آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوشاخص تکنیکال زمان کاهش شاخص
نوع آزمون
مقدار آماره F
Sigسطح معنی داری
نتیجه آزمون
لون
308/0
5/0
تساوی واریانس ها دوشاخص
جدول 8-4 آماره توصیفی بازده سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان کاهش شاخص
شاخص ها
تعداد
میانگین بازده سهام
انحراف معیار بازده سهام
قدرت نسبیRSI
65
143/0
307/0
میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)
110
107/0
348/0
جدول9-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین بازده سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان کاهش شاخص
نوع آزمون
مقدار آماره t
درجه آزادی
(Sig)سطح معنی داری
نتیجه آزمون
فاصله اطمینان 95/0
t مستقل
679/0
173
49/0
رد فرض محقق
138/0
067/0-
براساس نتایج آزمون ومقدار آماره tوبامقایسه 05/>α=49/0 sig= فرض صفررد نمی شود ،بنابراین نتیجه می گیریم که بین میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی و میانگین بازده سهام بااستفاده از میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در زمان کاهش شاخص تفاوت معنادار وجود ندارد
4-2-4فرضیه سوم(فرعی) :
میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی در بورس اوراق بهاداردر زمان رشد شاخص بیشتر از زمان کاهش شاخص می باشد
=میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی(RSI) در زمان رشد شاخص
=میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی(RSI) در زمان کاهش شاخص
قبل از انجام آزمون ابتدا آزمون لون جهت بررسی همگنی واریانس میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی در زمان رشد و زمان کاهش شاخص انجام گرفته است. نتایج آزمون لون برای میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص نسبی در دوزمان رشدوکاهش شاخص ,حاکی از همگنی واریانس های دوشاخص می باشدلذا از آزمون tبا پیش فرض تساوی واریانس ها استفاده شده است.
جدول 10-4 آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوزمان
نوع آزمون
مقدار آماره F
Sigسطح معنی داری
نتیجه آزمون
لون
03/2
15/0
تساوی واریانس ها دوشاخص
جدول11-4 آماره توصیفی بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی
زمان
تعداد
میانگین بازده سهام
انحراف معیار بازده سهام
RSIدر زمان رشد
107
240/0
727/0
RSIدر زمان کاهش
65
143/0
307/0
جدول 12-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی
نوع آزمون
مقدار آماره t
درجه آزادی
(Sig)سطح معنی داری
نتیجه آزمون
فاصله اطمینان 95/0
t مستقل
01/1
170
31/0
رد فرض محقق
284/0
091/0-
براساس نتایج آزمون ومقدار آماره tوبامقایسه 05/>α=31/0 sig= فرض صفررد نمی شود ،بنابراین نتیجه می گیریم که بین میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی دردو زمان رشدوکاهش شاخص تفاوت معنادار وجود ندارد
5-2-4فرضیه چهارم (فرعی) :
میانگین بازده سهام بااستفاده ازشاخص میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) درشرکتهای فلزات اساسی در بورس اوراق بهاداردر زمان رشد شاخص کل بیشتر از زمان کاهش شاخص کل می باشد
=میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در زمان رشد شاخص
=میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص میانگین متحرک همگرا واگر(سه گانه) در زمان کاهش شاخص
قبل از انجام آزمون ابتدا آزمون لون جهت بررسی همگنی واریانس میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه) در زمان رشد و زمان کاهش شاخص انجام گرفته است. نتایج آزمون لون برای میانگین بازده سهام بااستفاده از میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه) در دوزمان رشدوکاهش شاخص ,حاکی از همگنی واریانس های دوشاخص می باشد,لذا از آزمون tبا پیش فرض تساوی واریانس ها استفاده شده است.
جدول13-4 آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوزمان
نوع آزمون
مقدار آماره F
Sigسطح معنی داری
نتیجه آزمون
لون
561/0
45/0
تساوی واریانس ها دوشاخص
جدول14-4 آماره توصیفی بازده سهام بااستفاده از شاخص میانگین متحرک همگراواگرا (سه گانه)
زمان
تعداد
میانگین بازده سهام
انحراف معیار بازده سهام
میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در زمان رشد
116
155/0
441/0
میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)در زمان کاهش
110
107/0
348/0
جدول15-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین بازده سهام بااستفاده از میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه)در دو زمان کاهش ورشد شاخص
نوع آزمون
مقدار آماره t
درجه آزادی
(Sig)سطح معنی داری
نتیجه آزمون
فاصله اطمینان 95/0
t مستقل
891/0
224
37/0
رد فرض محقق
151/0
057/0
براساس نتایج آزمون ومقدار آماره tوبامقایسه 05/>α=37/0 sig= فرض صفررد نمی شود ،بنابراین نتیجه می گیریم که بین میانگین بازده سهام بااستفاده از شاخص میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه)دردو زمان رشدوکاهش شاخص تفاوت معنادار وجود ندارد.
3-4فرضیه 2 (اصلی) :
میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی در بورس اوراق بهادار بیشتر از میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه ) می باشد
=میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی(RSI)
=میانگین ریسک سهام بااستفاده از میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه)
قبل از انجام آزمون ابتدا آزمون لون جهت بررسی همگنی واریانس میانگین ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) انجام گرفته است. نتایج آزمون لون برای میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) حاکی از همگنی واریانس های دوشاخص می باشدلذا از آزمون tبا پیش فرض تساوی واریانس ها استفاده شده است.
جدول 16-4 آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوشاخص
نوع آزمون
مقدار آماره F
Sigسطح معنی داری
نتیجه آزمون
لون
12/1
29/0
تساوی واریانس ها دوشاخص
جدول17-4 آماره توصیفی ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص تکنیکال
شاخص ها
تعداد
میانگین
ریسک سرمایه گذاری
انحراف معیار
ریسک سرمایه گذاری
قدرت نسبیRSI
23
50/0
72/0
میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)
22
35/0
41/0
جدول 18-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص تکنیکال
نوع آزمون
مقدار آماره t
درجه آزادی
(Sig)سطح معنی داری
نتیجه آزمون
فاصله اطمینان 95/0
t مستقل
816/0
43
41/0
رد فرض محقق
501/0
212/0-
براساس نتایج آزمون ومقدار آماره tوبامقایسه 05/>α=41/0 sig= فرض صفررد نمی شود ،بنابراین نتیجه می گیریم که بین میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی و میانگین ریسک سهام بااستفاده از میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) تفاوت معنادار وجود ندارد .
1-3-4فرضیه اول (فرعی) :
میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی در بورس اوراق بهادار بیشتر از میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه) در زمان رشد شاخص می باشد
=میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی(RSI) در زمان رشد شاخص
=میانگین ریسک سهام بااستفاده از میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه) در زمان رشد شاخص
قبل از انجام آزمون ابتدا آزمون لون جهت بررسی همگنی واریانس میانگین ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در زمان رشد شاخص انجام گرفته است. نتایج آزمون لون برای میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه) در زمان رشد شاخص ,حاکی از همگنی واریانس های دوشاخص می باشدلذا از آزمون tبا پیش فرض تساوی واریانس ها استفاده شده است.
جدول19-4 آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوشاخص
نوع آزمون
مقدار آماره F
Sigسطح معنی داری
نتیجه آزمون
لون
07/2
16/0
تساوی واریانس ها دوشاخص
جدول20-4 آماره توصیفی ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان رشدشاخص
شاخص ها
تعداد
میانگین
ریسک سرمایه گذاری
انحراف معیار
ریسک سرمایه گذاری
قدرت نسبیRSI
12
71/0
96/0
میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)
11
38/0
45/0
جدول21-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان رشد
نوع آزمون
مقدار آماره t
درجه آزادی
(Sig)سطح معنی داری
نتیجه آزمون
فاصله اطمینان 95/0
t مستقل
04/1
21
31/0
رد فرض محقق
99/0
33/0-
براساس نتایج آزمون ومقدار آماره tوبامقایسه 05/>α=31/0 sig= فرض صفررد نمی شود ،بنابراین نتیجه می گیریم که بین میانگین ریسک سرمایه گذاری بااستفاده از شاخص قدرت نسبی و میانگین ریسک سرمایه گذاری بااستفاده از میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)در زمان رشد شاخص تفاوت معنادار وجود ندارد
2-3-4فرضیه دوم (فرعی) :
میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی در بورس اوراق بهادار بیشتر از میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه) در زمان کاهش شاخص کل می باشد
=میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی(RSI) در زمان کاهش شاخص
=میانگین ریسک سهام بااستفاده از میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه) در زمان کاهش شاخص
قبل از انجام آزمون ابتدا آزمون لون جهت بررسی همگنی واریانس میانگین ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در زمان کاهش شاخص انجام گرفته است. نتایج آزمون لون برای میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص نسبی و میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در زمان کاهش شاخص ,حاکی از همگنی واریانس های دوشاخص می باشدلذا از آزمون tبا پیش فرض تساوی واریانس ها استفاده شده است.
جدول22-4 آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوشاخص
نوع آزمون
مقدار آماره F
Sigسطح معنی داری
نتیجه آزمون
لون
19/1
28/0
تساوی واریانس ها دوشاخص
جدول23-4 آماره توصیفی ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان کاهش
شاخص ها
تعداد
میانگین
ریسک سرمایه گذاری
انحراف معیار
ریسک سرمایه گذاری
قدرت نسبیRSI
11
27/0
17/0
میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)
11
33/0
39/0
جدول24-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان کاهش
نوع آزمون
مقدار آماره t
درجه آزادی
(Sig)سطح معنی داری
نتیجه آزمون
فاصله اطمینان 95/0
t مستقل
476/0-
20
63/0
رد فرض محقق
20/0
33/0-
براساس نتایج آزمون ومقدار آماره tوبامقایسه 05/>α=63/0 sig= فرض صفررد نمی شود ،بنابراین نتیجه می گیریم که بین میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی و میانگین ریسک سهام بااستفاده از میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در زمان کاهش شاخص تفاوت معنادار وجود ندارد
3-3-4فرضیه سوم(فرعی) :
میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی در بورس اوراق بهاداردر زمان رشد شاخص بیشتر از زمان کاهش شاخص می باشد
=میانگین ریسک سرمایه گذاری بااستفاده از شاخص قدرت نسبی(RSI) در زمان رشد شاخص
=میانگین ریسک سرمایه گذاری بااستفاده از شاخص قدرت نسبی(RSI) در زمان کاهش شاخص
قبل از انجام آزمون ابتدا آزمون لون جهت بررسی همگنی واریانس میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی در زمان رشد و زمان کاهش شاخص انجام گرفته است. نتایج آزمون لون برای میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص نسبی در دوزمان رشدوکاهش شاخص ,حاکی از عدم همگنی واریانس های دوشاخص می باشدلذا از آزمون tبا پیش فرض عدم تساوی واریانس ها استفاده شده است.
جدول25-4 آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوزمان
نوع آزمون
مقدار آماره F
Sigسطح معنی داری
نتیجه آزمون
لون
46/6
01/0
عدم تساوی واریانس ها دوشاخص
جدول26-4 آماره توصیفی ریسک سهام شاخص قدرت نسبی
زمان
تعداد
میانگین
ریسک سرمایه گذاری
انحراف معیار
ریسک سرمایه گذاری
RSIدر زمان رشد
12
71/0
96/0
RSIدر زمان کاهش
11
27/0
17/0
جدول 27-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان کاهش
نوع آزمون
مقدار آماره t
درجه آزادی
(Sig)سطح معنی داری
نتیجه آزمون
فاصله اطمینان 95/0
t مستقل
56/1
754/11
14/0
رد فرض محقق
05/1
174/0-
براساس نتایج آزمون ومقدار آماره tوبامقایسه 05/>α=14/0 sig= فرض صفررد نمی شود ،بنابراین نتیجه می گیریم که بین میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی دردو زمان رشدوکاهش شاخص تفاوت معنادار وجود ندارد.
4-3-4فرضیه چهارم (فرعی) :
میانگین ریسک سهام بااستفاده ازشاخص میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) درشرکتهای فلزات اساسی در بورس اوراق بهاداردر زمان رشد شاخص بیشتر از زمان کاهش شاخص می باشد
=میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در زمان رشد شاخص
=میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه) در زمان کاهش شاخص
قبل از انجام آزمون ابتدا آزمون لون جهت بررسی همگنی واریانس میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه) در زمان رشد و زمان کاهش شاخص انجام گرفته است. نتایج آزمون لون برای میانگین ریسک سهام بااستفاده از میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه)در دوزمان رشدوکاهش شاخص ,حاکی از عدم همگنی واریانس های دوشاخص می باشد,لذا از آزمون tبا پیش فرض تساوی واریانس ها استفاده شده است.
جدول 28-4آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس بازده دردوزمان
نوع آزمون
مقدار آماره F
Sigسطح معنی داری
نتیجه آزمون
لون
65/0
42/0
تساوی واریانس ها دوشاخص
جدول29-4 آماره توصیفی ریسک سهام میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه)
زمان
تعداد
میانگین
ریسک سرمایه گذاری
انحراف معیار
ریسک سرمایه گذاری
میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه) در زمان رشد
11
38/0
45/0
میلنگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)در زمان کاهش
11
33/0
39/0
جدول 30-4 آزمون tجهت مقایسه میانگین ریسک سهام بااستفاده از دوشاخص در زمان کاهش
نوع آزمون
مقدار آماره t
درجه آزادی
(Sig)سطح معنی داری
نتیجه آزمون
فاصله اطمینان 95/0
t مستقل
268/0
20
79/0
رد فرض محقق
42/0
32/0-
براساس نتایج آزمون ومقدار آماره tوبامقایسه 05/>α=79/0 sig= فرض صفررد نمی شود ،بنابراین نتیجه می گیریم که بین میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص میانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)دردو زمان رشدوکاهش شاخص تفاوت معنادار وجود ندارد
جدول 31-4 خلاصه نتایج فرضیات
فرضیه
نتیجه
مقایسه میانگین بازده سهام RSIباMACD(TEMA)
باوجود بیشتر بودنRSIفرضیه ردمی شود
مقایسه میانگین بازده سهام RSIبا MACD(TEMA)درزمان رشد شاخص کل
باوجود بیشتر بودنRSIفرضیه ردمی شود
مقایسه میانگین بازده سهام RSIبا MACD(TEMA)درزمان کاهش شاخص کل
باوجود بیشتر بودنRSIفرضیه ردمی شود
مقایسه میانگین بازده سهام RSI درزمان رشد شاخص کل با RSI درزمان کاهش شاخص کل
باوجود بیشتر بودن درزمان رشد شاخص کل فرضیه ردمی شود
مقایسه میانگین بازده سهام MACD(TEMA) درزمان رشد شاخص کل با( MACD(TEMA درزمان کاهش شاخص کل
باوجود بیشتر بودن درزمان رشد شاخص کل فرضیه ردمی شود
مقایسه میانگین ریسک سهام RSIبا(MACD(TEMA
باوجود بیشتر بودنRSIفرضیه ردمی شود
مقایسه میانگین ریسک سهام RSIبا MACD(TEMA)درزمان رشد شاخص کل
باوجود بیشتر بودنRSIفرضیه ردمی شود
مقایسه میانگین ریسک سهام RSIبا MACD(TEMA)درزمان کاهش شاخص کل
باوجود بیشتر بودن MACD(TEMA) فرضیه ردمی شود
مقایسه میانگین ریسک سهام RSI درزمان رشد شاخص کل با RSI درزمان کاهش شاخص کل
باوجود بیشتر بودن درزمان رشد شاخص کل فرضیه ردمی شود
مقایسه میانگین ریسک سهام MACD(TEMA) درزمان رشد شاخص کل با( MACD(TEMA درزمان کاهش شاخص کل
باوجود بیشتر بودن درزمان رشد شاخص کل فرضیه ردمی شود
فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات
1-5 مقدمه
بورس اوراق بهادار به عنوان مکانی برای جمع آوری پس انداز های مردم واز این طریق نیاز مالی شرکت های بزرگ را برطرف می کنند.سرمایه گذاران بستگی به نگرشی که دارند ممکن است بلند مدت ،میان مدت ،ویا کوتاه مدت در بورس سرمایه گذاری کنند.در بین روشهایی که برای سرمایه گذاری بین فعالان این بازار مرسوم است ،تحلیل تکنیکال جایگاه ویژه ای دارد در این تحقیق سعی شده دو روش پرکاربردتکنیکی در بورس یعنی میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) وشاخص قدرت نسبی مورد مقایسه قرار می گیر د وبه سرمایه گذاران کمک می کند که بستگی به تمایلاتشان روش با میانگین بازده بیشترویا روش با میانگین ریسک کمتر را انتخاب کنند.
2-5نتیجه گیری از ازمون فرضیه ها وتفسیر انها
1-2-5فرضیه اصلی اول تحقیق :
میانگین بازده سهام بااستفاده ازشاخص قدرت نسبی در شرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهاداربیشتراز میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه)می باشد.
نتیجه آزمون فرضیه :براساس یافته های بدست آمده از تحقیق فرضیه اصلی اول رد می شود.
تفسیر نتیجه آزمون :براساس نتایج بدست آمده از تحقیق ، میانگین بازده شاخص قدرت نسبی بیشتراز میانگین همگرا واگرا (سه گانه)می باشد.ولی این تفاوت معنی دار نیست وفرضیه رد می شود.
از نظر استفاده از شاخص تکنیکال شبیه تحقیق وانگ منزوچومی ولی آنها باشد .ولی انهااز شاخص های تکنیکال برای زمان ورودبه بازار استفاده کردند ولی در این تحقیق برای نشان دادن زمان خرید استفاده شده است.وبه نتایج مفیدی رسیدند.
2-2-5فرضیه فرعی اول:
میانگین بازده سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی در شرکتهای فلزات اساسی در بورس اوراق بهادار بیشتر از میانگین همگرا واگرا(سه گانه) در زمان رشد شاخص کل می باشد .
نتیجه آزمون فرضیه :براساس یافته های بدست آمده از تحقیق فرضیه فرعی اول رد می شود.
تفسیر نتیجه آزمون :براساس نتایج بدست آمده از تحقیق ، میانگین بازده شاخص قدرت نسبی بیشتراز میانگین همگرا واگرا (سه گانه) در زمان رشد شاخص کل می باشد.ولی این تفاوت معنی دار نیست وفرضیه رد می شود.
از نظراستفاده از روشهای تکنیکال و تقسیم دوره زمانی به دوره های کوچکتر شبیه تحقیق کوان وکیش بوده ولی شاخص های مورد بررسی انها میانگین متحرک ساده ،مومنتوم وحجم بود.وبا روش خرید ونگهداری مقایسه شده وبه نتایج مثبتی رسیدند.
3-2-5فرضیه فرعی دوم:
میانگین بازده سهام شاخص قدرت نسبی در شرکتهای فلزات اساسی در بورس اوراق بهادار بیشتر از میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) د ر زمان کاهش شاخص کل می باشد .
نتیجه آزمون فرضیه :براساس یافته های بدست آمده از تحقیق فرضیه فرعی دوم رد می شود.
تفسیر نتیجه آزمون :براساس نتایج بدست آمده از تحقیق ، میانگین بازده شاخص قدرت نسبی بیشتراز میانگین همگرا واگرا (سه گانه) د ر زمان کاهش شاخص کل می باشد.ولی این تفاوت معنی دار نیست وفرضیه رد می شود.
از نظر استفاده از روشهای تکنیکال سالهای مورد بررسی به دوران رونق و
4-2-5فرضیه فرعی سوم:
میانگین بازده سهام با استفاده با استفاده شاخص قدرت نسبی در شرکتهای فلزات اساسی در بورس اوراق بهادار در زمان رشد شاخص بیشتر از زمان کاهش شاخص می باشد.
نتیجه آزمون فرضیه :براساس یافته های بدست آمده از تحقیق فرضیه فرعی سوم رد می شود.
تفسیر نتیجه آزمون :براساس نتایج بدست آمده از تحقیق ، میانگین بازده شاخص قدرت نسبی در شرکتهای فلزات اساسی در بورس اوراق بهاداردرزمان رشد شاخص بیشتر از زمان کاهش شاخص می باشد.ولی این تفاوت معنی دار نیست وفرضیه رد می شود.
نفتسی در تحقیقی به مفید بودن روشهای تکنیکال در پیش بینی شاخص داوجونز پرداخت شباهت ان با این تحقیق استفاده از روشهای تکنیکال بود وتفاوت ان بررسی شاخص داوجونز به جای یک گروه شرکت بود.
5-2-5فرضیه فرعی چهارم:
میانگین بازده سهام با استفاده از میانگین همگرا واگرا (سه گانه)در شرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهادار در زمان رشد شاخص کل بورس بیشتر از زمان کاهش شاخص کل بورس می باشد.
نتیجه آزمون فرضیه :براساس یافته های بدست آمده از تحقیق فرضیه فرعی چهارم رد می شود.
تفسیر نتیجه آزمون :براساس نتایج بدست آمده از تحقیق ، میانگین بازده میانگین همگرا واگرا(سه گانه) در شرکتهای فلزات اساسی در بورس اوراق بهاداردرزمان رشد شاخص بیشتر از زمان کاهش شاخص می باشد.ولی این تفاوت معنی دار نیست وفرضیه رد می شود.
همانند تحقیق لای وهمکاران به مقایسه دو روش تکنیکال وروش خرید نگهداری پرداخته وبه نتیجه بازده بیشتر روشهای تکنیکال نسبت به روش خرید ونگهداری بود.
6-2-5فرضیه اصلی دوم:
میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی در شرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهاداربیشتر بیشتر ازمیانگین متحرک همگرا واگرا (سه گانه)است.
نتیجه آزمون فرضیه :براساس یافته های بدست آمده از تحقیق فرضیه اصلی دوم رد می شود.
تفسیر نتیجه آزمون :براساس نتایج بدست آمده از تحقیق ، میانگین ریسک سهام با استفاده ازشاخص قدرت نسبی در شرکتهای فلزات اساسی در بورس اوراق بهادار بیشتر ازمیانگین همگراواگرا (سه گانه) می باشد.ولی این تفاوت معنی دار نیست وفرضیه رد می شود.
از نظر استفاده از روشهای تکنیکال و سالهای مورد بررسی شامل دوران رونق ورکود بورس می باشد شبیه تحقیق (لای،بالاچاندرومات نور )بوده ولی در این تحقیق بازده مورد بررسی قرار گرفت ونتیجه ان بازده بیشتر از روش خرید ونگهداری بود.
7-2-5فرضیه فرعی اول ریسک:
میانگین ریسک سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهادار بیشتر از میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه)در زمان رشد شاخص کل بورس می باشد .
نتیجه آزمون فرضیه :براساس یافته های بدست آمده از تحقیق فرضیه فرعی اول ریسک رد می شود.
تفسیر نتیجه آزمون :براساس نتایج بدست آمده از تحقیق ، میانگین ریسک سهام با استفاده ازشاخص قدرت نسبی در شرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهادار بیشتر ازمیانگین همگراواگرا (سه گانه) درزمان رشد شاخص می باشد.ولی این تفاوت معنی دار نیست وفرضیه رد می شود.
از نظر به کار گیری روشهای تکنیکال شبیه تحقیق امیری هنزکی بود ولی آقای هنزکی فقط بازده را بررسی کرده بود و ریسک در تحقیق ایشان جایی نداشت.
8-2-5فرضیه فرعی دوم ریسک:
میانگین ریسک سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهادار بیشتراز میانگین متحرک همگراواگرا (سه گانه)در زمان کاهش شاخص کل بورس می باشد.
نتیجه آزمون فرضیه :براساس یافته های بدست آمده از تحقیق فرضیه فرعی دوم ریسک رد می شود.
تفسیر نتیجه آزمون :براساس نتایج بدست آمده از تحقیق ، میانگین ریسک سهام با استفاده ازشاخص قدرت نسبی در شرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهادار کمتر ازمیانگین همگراواگرا (سه گانه)درزمان کاهش شاخص کل می باشد. پس فرضیه رد می شود.
شباهت این تحقیق با تحقیق اقای زالی مقایسه دو روش می باشد ولی فقط یکی از روشها تکنیکال بوده و روش دیگر خرید ونگهداری می باشد
9-2-5فرضیه فرعی سوم ریسک:
میانگین ریسک سهام بااستفاده از شاخص قدرت نسبی درشرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهاداردرزمان رشد شاخص کل بورس بیشترازمیانگین ریسک سهام با شاخص قدرت نسبی در زمان کاهش شاخص می باشد.
نتیجه آزمون فرضیه :براساس یافته های بدست آمده از تحقیق فرضیه فرعی سوم ریسک رد می شود.
تفسیر نتیجه آزمون :براساس نتایج بدست آمده از تحقیق ، میانگین ریسک سهام با استفاده ازشاخص قدرت نسبی در شرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهادار درزمان رشد شاخص کل بورس بیشتراز میانگین ریسک قدرت شاخص نسبی در زمان کاهش شاخص کل می باشد.ولی این تفاوت معنا دار نیست. پس فرضیه رد می شود.
در بسیاری از تحقیقات مانند تحقیق اقای چراغی فقط بازده مورد بررسی قرار گرفته وریسک در تحقیق ایشان جایی ندارد. ولی از نظر به کار گیری روشهای تکنیکال دارای شباهت می باشند
10-2-5فرضیه چهارم فرعی :
میانگین ریسک سهام با استفاده از میانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در شرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهادار در زمان رشد شاخص کل بیشتر از ریسک سرمایه گذاری با میانگین همگرا واگرا(سه گانه)در زمان کاهش شاخص کل است .
نتیجه آزمون فرضیه :براساس یافته های بدست آمده از تحقیق فرضیه فرعی چهارم ریسک رد می شود.
تفسیر نتیجه آزمون :براساس نتایج بدست آمده از تحقیق ، میانگین ریسک سهام با استفاده ازمیانگین متحرک همگرا واگرا(سه گانه) در شرکتهای فلزات اساسی بورس اوراق بهادار درزمان رشد شاخص کل بورس بیشتراز میانگین ریسک میانگین متحرک همگراواگرا(سه گانه) در زمان کاهش شاخص کل می باشد.ولی این تفاوت معنا دار نیست. پس فرضیه رد می شود.
از نظر به کار گیری روش میانگین همگرا واگرا شبیه تحقیق بروک وهمکاران می باشد ولی در تحقیق ایشان از میانگین همگرا واگرا( یگانه) استفاده شده بود و تفاوت دیگر بررسی بازده بود و ریسک در نظر گرفته نشده بود .
3-5نتیجه گیری کلی تحقیق:
نتیجه کلی تحقیق این است که میانگین بازده وریسک سهام دو روش تکنیکال شاخص قدرت نسبی و میانگین همگرا واگرا (سه گانه) در گروه فلزات اساسی با یکدیگر تفاوت معناداری ندارند.و فرضیه های تحقیق رد می شوند.نکته قابل توجه این است که میانگین ریسک وبازده هر کدام از روشهای مورد بررسی زمانهایی که شاخص کل روند افزایشی داشته با همان روش زمان در زمانی که شاخص کل روند کاهشی داشته تفاوت معناداری ندارد.
باتوجه به نتایج بدست آمده از این تحقیق می توان برای افزایش بازده وجلوگیری اززیان که باعث دلسردی بسیاری از فعالان بازار می شود به آنها این پیشنهاد کاربردی را ارایه داد که با توجه به شاخص های تکنیکال روند شاخص کل بازارسرمایه را پیش بینی کرده و زمانی که برای شاخص کل افزایش پیش بینی می شود ، اقدام به سرمایه گذاری کرد .وبا ادغام شاخص های تکنیکال مخصوصا دو شاخص مورد بررسی در این تحقیق و در نظر گرفتن نسبتهای مالی شرکتها (تحلیل بنیادی )می توان به بازده قابل قبولی رسید.
5-5پیشنهاد ات برای تحقیقات اتی
1)در پیشنهاد برای تحقیقات آتی برای فرضیه اصلی اول پیشنهاد می شود بازده سهام با استفاده از میانگین همگرا واگرا(سه گانه)با روش تکنیکال مومنتوم مورد مقایسه قرار گید .
2) برای فرضیه فرعی اول پیشنهاد می شود بازده سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی ومیانگین همگرا واگرا(سه گانه) برای دوره زمانی که شاخص کل بورس روند افزایشی داشته برای نمونه ای از کل شرکتهای بورس اوراق بهادار مورد مقایسه قرار گیرند.
3)برای فرضیه فرعی دوم پیشنهاد می شود بازده سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی ومیانگین همگرا واگرا(سه گانه) در 50شرکت فعالتر بورس اوراق بهادار در دوره زمانی که شاخص کل روند کاهشی داشته مورد مقایسه قرار گیرند.
4)برای فرضیه فرعی سوم پیشنهاد می شود بازده سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی در گروه شرکتهای سرمایه گذاری بورس اوراق بهادار در زمان رشد شاخص کل بورس با زمانکاهش شاخص کل بورس اوراق بهادار مقایسه شود.
5)درپیشنهاد برای تحقیقات اتی فرضیه اول ریسک نیم واریانس (نا مطلوب)سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی و میانگین همگرا واگرا (سه گانه)مورد مقایسه قرار گیرد.
6)برای فرضیه دوم ریسک پیشنهاد می شود در تحقیقی به مقایسه ریسک سهام با استفاده از شاخص قدرت نسبی ونوار بولینگردر زمان کاهش شاخص کل پرداخته شود.
7)برای فرضیه سوم ریسک پیشنهاد می شود در تحقیقی ریسک نیم واریانس (نامطلوب) سهام با استفاده از ادغام دو روش شاخص قدرت نسبی ومیانگین همگرا واگرا (سه گانه)با ریسک کل بازار مورد مقایسه قرارگیرد.
پیوست ها
پیوست الف) جداول اماری
جدول31-4 آماره های توصیفی بازده سهام
زمان شاخص
میانگین بازده
تعداد
انحراف معیار بازده
زمان رشد شاخص
0.195958525
223
0.596222
زمان کاهش شاخص
0.121129794
175
0.333114
زمان شاخص
نام شرکت
میانگین بازده
تعداد
انحراف معیار بازده
زمان رشد شاخص
الومتک
0.065359633
24
0.137241
آلومنینیم پارس
0.054601536
13
0.103041
تولیدی قطعات فولادی
0.107916181
29
0.156272
صنعتی سپاهان
0.347531164
6
0.645928
صنعتی سرمایه گذاری سپنتا
0.033795924
16
0.082033
فروسیلیس
0.830248404
7
1.28818
کالسیمین
0.322203914
19
0.848483
صنعتی سدید
0.178358611
27
0.220793
لوله ماشین سازی ایران
0.064434426
34
0.131586
مس باهنر
0.263464514
19
0.516178
ملی سرب ورودی
1.495477214
4
2.97876
نورد آلومینیم
0.229480323
25
0.5507
زمان کاهش شاخص
الومتک
0.062097229
21
0.102348
آلومنینیم پارس
-0.032923268
2
0.063829
تولیدی قطعات فولادی
0.200248324
21
0.424422
صنعتی سپاهان
0.203552863
10
0.315695
صنعتی سرمایه گذاری سپنتا
0.470940417
7
0.932333
فروسیلیس
-0.040730258
7
0.244121
کالسیمین
0.130912776
24
0.29222
صنعتی سدید
0.016395153
2
0.005684
لوله ماشین سازی ایران
0.140461194
19
0.159813
مس باهنر
0.146286465
21
0.438039
ملی سرب ورودی
0.041191083
25
0.185638
نورد آلومینیم
0.04762823
16
0.137199
شاخص
میانگین بازده
تعداد
انحراف معیار بازده
RSI
0.203550464
172
0.604835
MACD(TEMA)
0.132210405
227
0.397563
شاخص
نام شرکت
میانگین بازده
تعداد
انحراف معیار بازده
RSI
الومتک
0.108778071
20
0.126909
آلومنینیم پارس
0.03831653
7
0.103549
تولیدی قطعات فولادی
0.20826329
20
0.374235
صنعتی سپاهان
0.557565987
5
0.715326
صنعتی سرمایه گذاری سپنتا
0.12190778
11
0.270469
فروسیلیس
0.281893914
8
0.961721
کالسیمین
0.237037325
17
0.712145
صنعتی سدید
0.142157472
16
0.205651
لوله ماشین سازی ایران
0.094225383
23
0.16502
مس باهنر
0.259615001
17
0.531838
ملی سرب ورودی
0.682179804
10
1.875035
نورد آلومینیم
0.128393288
18
0.221804
MACD
(TEMA)
الومتک
0.027884463
25
0.104902
آلومنینیم پارس
0.046969716
8
0.107003
تولیدی قطعات فولادی
0.105650609
30
0.235106
صنعتی سپاهان
0.121171426
11
0.189584
صنعتی سرمایه گذاری سپنتا
0.208027677
12
0.70536
فروسیلیس
0.545245953
6
1.118659
کالسیمین
0.201313325
26
0.536029
صنعتی سدید
0.192852142
14
0.226076
لوله ماشین سازی ایران
0.089744978
30
0.131597
مس باهنر
0.159321153
23
0.434139
ملی سرب ورودی
0.009994099
19
0.087222
نورد آلومینیم
0.182086111
23
0.564801
شاخص
زمان شاخص
میانگین بازده
تعداد
انحراف معیار بازده
RSI
زمان رشد شاخص
0.240095888
107
0.727652
زمان کاهش شاخص
0.143391075
65
0.307546
MACD
(TEMA)
زمان رشد شاخص
0.155245613
116
0.441256
زمان کاهش شاخص
0.1079754
110
0.348038
شاخص
زمان شاخص
نام شرکت
میانگین بازده
تعداد
انحراف معیار بازده
RSI
زمان رشد شاخص
الومتک
0.101579
12
0.143423
آلومنینیم پارس
0.038317
7
0.103549
تولیدی قطعات فولادی
0.164974
11
0.195819
صنعتی سپاهان
0.931451
2
1.02594
صنعتی سرمایه گذاری سپنتا
0.05454
7
0.04745
فروسیلیس
0.695557
4
1.291081
کالسیمین
0.319027
8
1.039435
صنعتی سدید
0.160124
14
0.214513
لوله ماشین سازی ایران
0.055704
18
0.110981
مس باهنر
0.404665
9
0.686674
ملی سرب ورودی
2.004314
3
3.428707
نورد آلومینیم
0.159161
12
0.254731
زمان کاهش شاخص
الومتک
0.119577
8
0.105685
تولیدی قطعات فولادی
0.261173
9
0.528172
صنعتی سپاهان
0.308309
3
0.513928
صنعتی سرمایه گذاری سپنتا
0.239802
4
0.458499
فروسیلیس
-0.13177
4
0.186854
کالسیمین
0.164157
9
0.237128
صنعتی سدید
0.016395
2
0.005684
لوله ماشین سازی ایران
0.232902
5
0.258283
مس باهنر
0.096434
8
0.223948
ملی سرب ورودی
0.115551
7
0.326129
نورد آلومینیم
0.066857
6
0.133041
MACD
(TEMA)
زمان رشد شاخص
الومتک
0.029141
12
0.126293
آلومنینیم پارس
0.073601
6
0.108676
تولیدی قطعات فولادی
0.073048
18
0.11947
صنعتی سپاهان
0.055571
4
0.059649
صنعتی سرمایه گذاری سپنتا
0.017662
9
0.101289
فروسیلیس
1.009837
3
1.547005
کالسیمین
0.324514
11
0.734542
صنعتی سدید
0.197996
13
0.234453
لوله ماشین سازی ایران
0.074256
16
0.154724
مس باهنر
0.136384
10
0.275441
ملی سرب ورودی
-0.03103
1
.
نورد آلومینیم
0.29439
13
0.733178
زمان کاهش شاخص
الومتک
0.026725
13
0.085935
تولیدی قطعات فولادی
-0.03292
2
0.063829
صنعتی سپاهان
0.154555
12
0.345424
صنعتی سرمایه گذاری سپنتا
0.158657
7
0.231551
فروسیلیس
0.779126
3
1.429365
کالسیمین
0.080655
3
0.296201
صنعتی سدید
0.110966
15
0.327138
لوله ماشین سازی ایران
0.107447
14
0.101867
مس باهنر
0.176965
13
0.53653
ملی سرب ورودی
0.012273
18
0.089166
نورد آلومینیم
0.036091
10
0.145412
جدول32-4 آماره های توصیفی ریسک سهام
زمان شاخص
میانگین ریسک
تعداد
انحراف معیار ریسک
زمان رشد شاخص
0.553419
23
0.764417
زمان کاهش شاخص
0.301353
22
0.296667
زمان شاخص
نام شرکت
میانگین ریسک
تعداد
انحراف معیار ریسک
زمان رشد شاخص
الومتک
0.134858
2
0.012113
آلومنینیم پارس
0.106112
2
0.003626
تولیدی قطعات فولادی
0.157645
2
0.053986
صنعتی سپاهان
0.542794
2
0.683271
صنعتی سرمایه گذاری سپنتا
0.07437
2
0.03807
فروسیلیس
1.419043
2
0.180966
کالسیمین
0.886988
2
0.215592
صنعتی سدید
0.220294
2
0.008176
لوله ماشین سازی ایران
0.132852
2
0.030931
مس باهنر
0.481058
2
0.290786
ملی سرب ورودی
3.428707
1
.
نورد آلومینیم
0.493955
2
0.338313
زمان کاهش شاخص
الومتک
0.09581
2
0.013965
آلومنینیم پارس
0.063829
1
.
تولیدی قطعات فولادی
0.436798
2
0.129223
صنعتی سپاهان
0.37274
2
0.199671
صنعتی سرمایه گذاری سپنتا
0.943932
2
0.686506
فروسیلیس
0.241528
2
0.07732
کالسیمین
0.282133
2
0.063646
صنعتی سدید
0.005684
1
.
لوله ماشین سازی ایران
0.180075
2
0.110603
مس باهنر
0.380239
2
0.221029
ملی سرب ورودی
0.207648
2
0.167557
نورد آلومینیم
0.139227
2
0.008748
شاخص
میانگین ریسک
تعداد
انحراف معیار ریسک
RSI
0.500855
23
0.724551
MACD(TEMA)
0.356307
22
0.41597
شاخص
نام شرکت
میانگین ریسک
تعداد
انحراف معیار ریسک
RSI
الومتک
0.124554
2
0.026685
آلومنینیم پارس
0.103549
1
.
تولیدی قطعات فولادی
0.361996
2
0.23501
صنعتی سپاهان
0.769934
2
0.362047
صنعتی سرمایه گذاری سپنتا
0.252975
2
0.290655
فروسیلیس
0.738967
2
0.780806
کالسیمین
0.638282
2
0.567317
صنعتی سدید
0.110099
2
0.147664
لوله ماشین سازی ایران
0.184632
2
0.104158
مس باهنر
0.455311
2
0.327197
ملی سرب ورودی
1.877418
2
2.193854
نورد آلومینیم
0.193886
2
0.086048
MACD
(TEMA)
الومتک
0.106114
2
0.028537
آلومنینیم پارس
0.086253
2
0.031712
تولیدی قطعات فولادی
0.232447
2
0.159773
صنعتی سپاهان
0.1456
2
0.121553
صنعتی سرمایه گذاری سپنتا
0.765327
2
0.939091
فروسیلیس
0.921603
2
0.884452
کالسیمین
0.53084
2
0.288078
صنعتی سدید
0.226076
1
.
لوله ماشین سازی ایران
0.128295
2
0.037375
مس باهنر
0.405986
2
0.184618
ملی سرب ورودی
0.089166
1
.
نورد آلومینیم
0.439295
2
0.415613
پیوست ب) خروجی نرم افزار SPSS
تجزیه و تحلیل فرضیه دوم
تجزیه و تحلیل فرضیه دوم
منابع و ماخذ
منابع فارسی:
1. امیری هنزکی ،ح ،1374،"بررسی نقش تحلیل تکنیکی در تجزیه وتحلیل اوراق بهادار" ،پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه تهران
2. پارکرجونز،چ، ترجمه رضا تهرانی و عسگر نوربخش ،1384 ،"مدیریت سرمایه گذاری"، انتشارات نگاه دانش
3. توماس م ، ترجمه شمس سمیعی فر ومحمد شعبانعلی 1384،"پیش بینی قیمت سهام در بورس به تحلیل تکنیکال " ،انتشارات نص
4. جهانخانی ،ع وعلی پارساییان ،1374،"بورس اوراق بهادار "انتشارات دانشگاه مدیریت دانشگاه تهران،
5. خاکی،غ،1384 ،"روش تحقیق با رویکرد پایان نامه نویسی" ،انتشارات بازتاب
6. راعی ،ر، و علی سعیدی،1388،"مبانی مهندسی مالی ومدیریت ریسک،انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت)"
7. سلطان زالی ،م،1383،"بررسی سودمندی روش تحلیل تکنیکیدر تجزیه وتحلیل اوراق بهادار موجود در بورس تهران "،پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت مالی،دانشگاه حسابداری ومدیریت دانشگاه شهید بهشتی
8. سینایی،ح، و جلیل خان بابایی ،1385،"بررسی بازدهی حاصل از بکارگیری روش های DSMAوروش خرید ونگهداری در بورس اوراق بهادار تهران "،بررسی های حسابداری وحسابرسی ،شماره 43
9. شباهنگ ،ر،1385،"مدیریت مالی" ، انتشارات مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری وحسابرسی سازمان حسابرسی ،چاپ دهم ،
10. شرکت اطلاع رسانی بورس تهران ،1386،"مجموعه قوانین ومقررات بازار سرمایه ایران"،چاپ اول
11. علینقی رفیعی، ا ،1387،"انتخاب سهام برتر به روش تحلیل بنیادی "انتشارات نص.
12. کنی،ا،1384، "تحلیل تکنیکی پیشرفته "،انتشارات مرکز تحقیقات واموزش کارگزاری راهبرد
13. لطفی ،ع و علی زرین درویش،1385،"شاخص های تکنیکال"،انتشارات ترمه،
14. مساح،م،1387،"تحلیل تکنیکی از الف تا ی "،انتشارات چالش
15. مورفی ،ج، ترجمه کامیارفراهانی فرد و رضا قاسمیان لنگرودی ،1384 ، "تحلیل تکنیکال در بازار سرمایه "، انتشارات چالش،تهران
منابع لاتین:
1. Achelis،b، Steven، (2001)، "Technical Analysis from A TO Z"
2. Atmeh M. and Dobbs I.M., (2004), "Technical Analysis and the stochastic properties of the Jordanian Stock Market Index Return", Working paper
3. Balsara Nauzer, Carlson Kathleen and Narendar V. Rao, (1996),"Unsystematic Futures Profits with Technical Trading Rules: A case for flexibility", Journal Of Financial And Strategic Decisions Volume 9 Number 1 Spring 1996 pp 57-66.
4. Dimitrios Vasilio،Nikolaos Eviotis، and Spyros papathanasiou،(2006) "An International journal vol6 ، N2، HOW Reward is technical analysis" ،Evidence from Athens stock Exchange .
5. Fernando Femfindez-Rodriguez, Sim6N Sosvilla-Rivero and Julifin Andrada-F61ix (1999), "Technical Analysis in the Madrid Stock Exchange", FEDEA -D.T.99-05 (May 1999), pp. 1-29
6. Ki-Yeol Kwon and Richard j.Kish(2002),"Technical trading strategies and return predictability:NYSE",Applied Financial Economics ,Volum 12,Number9/September 01,2002,pp639-653
7. Neftci S. (1991). "Naive Trading Rules in Financial Markets and Weiner-KologorovPrediction Theory: A study of "Technical Analysis". Journal of Business, Volume 64, Issue 4 (Oct. 1991), 549-571.
8. Robert D.Edward And John Magee،2001،"Technical Analysis of stock Trand"،crcpress llc.
9. William Brock, Josef Lakonishok and Blake LeBaron (1992),"Simple Technical Trading Rules and the Stochastic Properties of Stock Returns", Journal of Finance,Vol. 47, No. 5. (Dec., 1992), pp. 1731-1764.
10. williom f .shrpe,Gordon.Alexander And Jeffery V.Bailey, (2003) ,"investment,prentise Hall",sixth Edition
11. Wing-Keung Wong, Meher Manzur, Boon-Kiat Chew (2003), "How rewarding is Technical analysis? Evidence from Singapore stock market", Applied Financial Economics", Volume 13, Number 7 / July 2003, pp 543 – 551
12. Y،Zhu،G،Zhou،2009"، journal a financial Economics" ،92،519-554، htechnical analysis :An asset allocation perspective use of Moving Averages
Abstract:
Most people correctly informed of the methods are not investing, their greed and maximizing profits more financial wealth in their size and after different markets they invest. Some people seek profits without the risks are lower. Therefore financial resources that are available to participate in the investment banks are participation certificates. The other group of people who possess the resources, in which the markets are working, are investment groups and other precious metals markets, forex and stock exchange by accepting the risk of cholera also have expected more interest in the technical analysis that in most markets due to the frequency of use is considered a large number of investors are located. the process of technical analysis of trading volume, and in regard to prices, for determine future stock prices, currency and … Is.
In fact, technical analysts believe that all these factors in terms of prices by market and their behavior often does repeat. To predict stock prices in the future pay.
This study investigated the efficiency return and risk technical methods by which market participants used to justify. Magnitude relative strength index and moving average convergence divergence(TEMA) in the basic metals Stock Exchange in 1380 be accepted. Two main hypotheses form of eight hypotheses has been minor. The assumptions used to compare the efficiency and risk Relative Strength Index and the moving average convergence divergence (TEMA) at the time of the total index growth and reduce the total index separately and continuously discussed. aims to compare the efficiency Relative Strength Index and risk moving average convergence divergence (TEMA) is the stock exchange. and the years studied from the beginning of 1380 is 09/13/1387.
T test for mean equality test two group used. And therefore the risk of being between two methods and return Relative Strength Index and moving average convergence divergence (TEMA) significant converge there. Growth and decrease the total stock indicators also makes a significant difference between the two methods yield and risk yet.
Islamic Azad University
Arak Branch
Faculty of Management-Department of Accounting
((M.A)) Thesis
Subject:
Compared With the Relative Strength Index, Moving Averages Converging Diverging Technical Analysis Methods in Department of Basic Metals Stock Exchange
Thesis Advisor:
N. Bahramfar Ph.D.
Consulted by:
Gh. Talebnia Ph.D.
By:
Mojtaba AsnaAshary
Winter 2011
1 .Investment
2 .Technical
3 .Chartist
4 .Trend
5.Y،Zhu،G،Zhou,2009,519-554
6 .Relative strength index(RSI)
7 .Moving average convergence divergence(MACD(TEMA))
8 .Moving average convergence divergence
9 . Moving average convergence divergence(MACD(DEMA))
10 Fundamental
12 Intrinsic volue
13 .Overbought
14 .Oversold
15 .Exponential average
17. Return
18 .Risk
19 .Technical analyzsis
20. Volume
21.Chelis & Ston,2002,22
22 .Meyers,2006,13
23 .Bankruptcy
24 Investment
26 .Technical analysis
27 .Meyers,2006,15
28 .Moving average convergence divergence(TEMA)
29 .Relative strength index (RSI)
30 .Risk
31.Gilb,2002,52
32 .Return stock
33.Aleksandr et al,2003,844
34 .Forecast
35 .Index
36 .Index Price
37 .Stock exchange
38 .Weighted
39 .Business combination
40.Stock split
41 .Index Tedpix
42 .Index Tedix
44 .Big bang index
45 .Dow jones
46 .National association of security dealers automated quotations(NASDAQ)
47 . National association of security dealers (Nasd)
48 .Nikkei index
49 .Sang index
50 .Standard and poor's
51 .Portfolio
52 .Portfolio selection
53.Hagen,2007,2
55 .Trending market
56.RavarDomag,2001,12-27
57 .Support
58 .Resistance
59 .Low-bottom
60 .High-peak-top
61 .Divergence
62 .Oscillator
63 .Leading indicator
64 .Lagging indicator
65 .Bollinger bands
66 .Momentum
67 .Oscillator
68 .Moving averages
69 .Simple moving averange
70 .Weighted moving averages
71 .Exponential moving average
73 .Risk -free rate of return
74 .Risk
76 .Unsystematic risk
77 . Systematic risk
78 .Factor beta
79 .Capital asset pricing model (CAPM)
81.Hagen,2006,379
82 .Perfectly efficient market
83 .Strong form
84 .Semistrong form
86 .Moving average convergence divergence
87.Vlisio et al,2006,57
88 .Moving average convergence divergence(TEMA)
89 .Relative strength index(RSI)
91 .Brokerrange fee
92 .Rabert,1959
93 .Spern,1959
94 .Alexander,1964
95.Fama & Bam,1966
96 .Cunningham
97 .Danetal,1977
98.Giyoli &Lakonshikof,1980
99 .Dawss,1991
100 .Yang,1991
101.Brok,1992
102.Orita ,1994
103.Bessembinder chan,1995
104 .Hatsun
105.Loyich & Tomas,1993
106 .Gensy
107 .Wang,1997
108 .Allen karjalainen,1999
109 .Sallivan,1999
110 .Wong manzur chew
111 . Kwon & Kish,2002
112 .Chang et al,2003
113 .Neftci s.(1991)
114 Et al,1999
115. le Baron et al,1992
116 .Atmeh et al,2004
117 .Wing et al,2003
118 Rao et al,1996
119 .Earnings per share(EPS)
122 .Closing price
123 .Meta stock
125 .Meyers,2006,13
126 .Meyers,2006,163
—————
————————————————————
—————
————————————————————
ز
فهرست مطالب
عنوان صفحه
ل
فهرست جداول
عنوان صفحه
س
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
2
فصل اول …………………………………………………………………………….. کلیات تحقیق
12
فصل دوم ……………………………………………………………….. مروری بر ادبیات تحقیق
42
فصل سوم ………………………………………………………………….. روش اجرای تحقیق
57
فصل چهارم ………………………………………………………………. تجزیه و تحلیل داده ها
75
فصل پنجم ……………………………………………………………… نتیجه گیری و پیشنهادات
83
90
111
108
110