بررسی تاثیر ورزش بر سلامت روانی دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور



مرکز قزوین

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی
"رشته روان شناسی عمومی"

موضوع:
بررسی تاثیر ورزش بر سلامت روانی دانشجویان دختر
دانشگاه پیام نور شهر قزوین

استاد راهنما:
جناب آقای دکتر ابراهیم ساریچلو

محقق:
سمیه اکبری شهرستانکی

شماره دانشجویی: 8312085981

زمستان 1387

تقدیم به قریب غریب
مهربان و پر نور، مرا می پذیری؛
آری صدای شکستن دلم را اول از همه تو شنیده ای، دل نگران من قبل از همه تو بوده ای.
مهربان و پرنور، مرا می پذیری؛
و نوای گرم و صمیمی ات در بندبند وجودم شنیده می شود که می فرمایی:
"خدایا خداوندا! از درگاهت می خواهم که از ثواب های من مهدی بردار و در نامه اعمال شیعیانی قرار ده که اینک دل شکسته و خجلت زده برگشته اند…"
سعید بیان الحق

یک پلک زدن غافل از آن ماه نباشم شاید که نگاهی کند آگاه نباشم…

تقدیر و تشکر از:
استاد گرانقدر جناب آقای ساریچلو که صبوریش، تلاشم بخشید و متانتش انگیزه ام بیافزود؛
و با بهره گیری از رهنمودهای علیمانه و بی شائبه این استاد کوشا و دلسوز، موفق به اجرا و اتمام این پروژه شدم.

تقدیم به:
پدر مهربانم، او که محبّت و حمایت های بی دریغش راه پرفراز و نشیب زندگی را برایم هموار ساخت.
مادر صبورم، که دامان پاک و پرمهرش اوّلین مدرسه زندگی ام و وجودش روشنی راهم است.
و همسر عزیزم، که همسفرم شد و با بردباریش آرامش بخش وجودم گشت.

چکیده:
عنوان پژوهش: بررسی تاثیر ورزش بر سلامت روانی دانشجویان دختر پیام نور شهر قزوین می باشد.
جامعه آماری این پژوهش: از بین دانشجویان، 100 نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند.
تحقیق توصیفی- تحلیلی است و روش جمع آوری اطلاعات در بخش پیشینه تحقیق به صورت کتابخانه ای و استفاده از مجلات و کتب و تبادلات داخلی و خارجی می باشد.
در این پژوهش از آزمون GHQ28 گلدبرگ برای سنجش سلامت روان دانشجویان و یک آزمون محقق ساخته که تحت نظارت استاد راهنما توسط محقق تهیه شده استفاده شده است.
برای تجزیه و تحلیل اطلاعات در قسمت آمار توصیفی از جداول فراوانی، درصد، نمودار آماری، میانگین و انحراف استاندارد استفاده شده است و برای آزمون فرضیه ها از آزمون t گروههای مستقل، آزمون همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس یک راهه و نتایج حاصل از جدول فریدمن استفاده شده است.
پس از گردآوری داده ها نتایج نشان داد که:
– با احتمال 95% اطمینان میزان سلامت روان دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار متفاوت است. این نتیجه براساس آزمون t برای گروههای مستقل بدست آمد.
– با احتمال 95% اطمینان دانشجویان ورزشکار از سلامت روانی بیشتری نسبت به دانشجویان غیرورزشکار برخوردار هستند. این نتیجه براساس آزمون ضریب همبستگی پیرسون بدست آمد.
– با احتمال 95% اطمینان بین سن و میزان گرایش به ورزش در دانشجویان دختر رابطه وجود ندارد. این نتیجه براساس آزمون ضریب همبستگی پیرسون بدست آمد.
– با احتمال 95% اطمینان میزان گرایش دانشجویان دختر در ترم های مختلف به ورزش متقاوت است و دانشجویان ترم های 4 و 7 تمایل بیشتری به ورزش دارند. این نتیجه براساس آزمون آنالیز واریانس یک راهه بدست آمد.

فهرست مطالب
فصل اول (زمینه تحقیق)
مقدمه 12
بیان مسئله 13
ضرورت و اهمیت پژوهش 14
اهداف پژوهش 16
فرضیات پژوهش 18
فصل دوم (پیشینه تحقیق)
پیشینه تحقیق 20
بخش اول: پیشینه نظری تحقیق 20
مفهوم سلامت روانی 20
مفهوم سلامت روان از دیدگاههای مختلف 22
سلامت روان از دیدگاه اسلام 24
اهداف سلامت (بهداشت) روانی 24
ورزش 26
اثرات ورزش از دیدگاه اسلام 27
اثرات روان شناختی ورزش (ورزش و سلامت روانی) 28
قسمتی از بیانیه انجمن روان شناسی (ISSP) 29
بخش دوم: پیشینه تجربی تحقیق 30
تحقیقات انجام شده داخلی 30
تحقیقات انجام شده خارجی 33
فصل سوم (روش پژوهش)
متغیرهای پژوهش 37
تعاریف عملیاتی متغیرها 37
جامعه آماری 37
نمونه آماری و روش نمونه گیری 37
ابزار پژوهش 38
نوع تحقیق 38
اعتباریابی ابزار 39
روشهای تجزیه و تحلیل اطلاعات 39
مراحل اجرای پژوهش 40
ملاحظات اخلاقی 40
فصل چهارم
1)آزمون T گروههای مستقل 42
1-1) جدول 42
2-1) جدول 42
1-1) نمودار ستونی مربوط به دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار 43
2) آزمون ضریب همبستگی پیرسون 44
1-2) جدول 44
2-2) جدول 44
1-2) نمودار هیستوگرام مربوط به نمرات سلامت روان دانشجویان 45
3) آزمون ضریب همبستگی پیرسون 46
1-3) جدول 46
2-3) جدول 46
1-3) نمودار هیستوگرام مربوط به نمرات سن و سلامت روان دانشجویان 47
4) آزمون آنالیز واریانس یک راهه 48
1-4) جدول 48
2-4) جدول 48
1-4) نمودار ستونی مربوط به ترم های مختلف 49
فصل پنجم
تحلیل یافته های فرضیه کلی 51
تحلیل یافته های فرضیه 1 52
تحلیل یافته های فرضیه 2 53
تحلیل یافته های فرضیه 3 54
محدودیت ها 55
پیشنهادات 56
منابع و مآخذ 57
ضمائم 59

فصل اول

زمینه پژوهش
– مقدمه
– بیان مسئله
– ضرورت و اهمیت پژوهش
– اهداف
– فرضیات

مقدمه:
سلامت هر جامعه ای وابسته به سلامت تک تک افراد آن جامعه است و این سلامت در دو جنبه باید مدنظر قرار گیرد؛ اول در جنبه ی جسمانی و دوم در جنبه ی روانی. برای تامین بهداشت جسمانی همواره توجهات خاصی در سازمانهای جامعه ما بوده است، اما از جنبه ی روانی به صورت سازمان یافته، در سالهای اخیر، توجهاتی صورت پذیرفته؛ برای بهداشت روانی جامعه نیز مسئله ی پیشگیری قبل از درمان، بهترین راه حل است و مطلوبترین آن پیشگیری نوع اولیه می باشد که درتعریف به معنی روشهای جلوگیری از ایجاد اختلالات روانی در جامعه است.
بدون شک رفتار بشر تابع تمامیت وجود اوست بدین معنی که روان تابع جسم و جسم تابع روان است؛ امروز تحقیقات نشان می دهد که ناراحتی های جسمانی، اختلالات روانی را به همراه داشته و برعکس؛ ولی نکته برجسته در تقویت قوای جسمانی، حفظ روان سالم می باشد.
از جمله عوامل موثر در سلامت روانی1، ورزش است که حتی امروزه به عنوان یک روش درمانی در درمانهای جسمانی و روانی از آن استفاده می شود. طی دهه های اخیر گرایش آدمی به سوی ورزش رشد قابل ملاحظه ای یافته است به گونه ای که فعالیت های ورزشی از ضروریات گریزناپذیر دنیای کنونی گردیده و متخصصان بر نقش حیاتی ورزش در سلامتی انسان از جنبه های گوناگون تاکید کرده اند.
بیان مسئله:
مسئله مورد بررسی در تحقیق حاضر، بررسی سطح سلامت روان در بین دانشجویان دختر ورزشکار و غیرورزشکار دانشگاه پیام نور قزوین می باشد.
باتوجه به گسترش روزافزون اختلالات روانی در سطح جامعه، به خصوص دختران دانشجو که هم مادران فردا و هم آینده سازان کشورند، این پژوهش به بررسی رابطه سلامت روان با میزان انجام فعالیتهای ورزشی در هفته در بین دانشجویان دختر پیام نور قزوین پرداخته است.
در بیست سال گذشته توجه بسیاری به مسائل روان شناسی و روان درمانی همراه با فعالیت بدنی شده است؛ بعضی از پزشکان در مواردی مثل کم خوابی، کم کردن وزن و ضعف های عضلانی مثل کمردرد، کسب هماهنگی های عصبی و عضلانی در بعضی از انواع فلج، توان بخشی، نداشتن اشتها، داشتن اضطراب یا هیجانات روحی، بی قراری ها، افسردگی ها، احساس پوچی و بسیاری دیگر از موارد، بیمار خود را به ورزش کردن تشویق می نمایند.
نتایج تحقیقات مختلف نشان داده است که انجام انواع مختلف نرمش ها، علاوه بر فواید جسمی فراوان، بر مقابله با مشکلات عصبی و روانی نیز آثار مفیدی دارد. از طرف دیگر برای رسیدن به توسعه پایدار در هر جامعه ای علاوه بر برنامه ریزی، مدیریت صحیح و استفاده از فن آوری مناسب، استفاده از منابع انسانی کارآمد اهمیت بسیاری دارد. جامعه ای که نیروی انسانی سالم و شادابی داشته باشد، این امکان را خواهد داشت که در جهت توسعه ی واقعی، سریع تر گام بردارد.
ضرورت و اهمیت پژوهش:
مشکلات در زمینه بهداشت روان از بدو پیدایش بشر وجود داشته است و هیچ فردی از هیچ طبقه اقتصادی-اجتماعی خاصی در مقابل آن ها مصونیت نداشته و خطری است که بشر را مرتباً تهدید می نماید.
امروزه پیشرفت صنعت و تکنولوژی در جوامع انسانی، قدرت و ثروت را افزایش داده ولی امکان زندگی با آرامش، صلح و اطمینان از اعتدال و تناسب، کنار رفته و مشکلات عصبی، روانی و روان تنی، جانشین آن شده است. عواقب فیزیکی و روان شناختی چنین مشکلاتی، توانایی برای عملکرد در خانواده، جامعه و محل کار را مختل کرده و در بسیاری از موارد باعث از هم پاشیدگی خانواده ها، سوء مصرف مواد، خودکشی، بی کاری، فقر و انزوای اجتماعی می گردد؛ در حالی که بسیاری از این عواقب بحرانی باتوجه به مسائل مربوط به بهداشت روان و حمایت به موقع افراد، قابل پیشگیری است.
اگر به ساخت فیزیکی انسان توجه کنیم متوجه می شویم که انسان به طور فطری برای رشد و تکامل همه جانبه خود به انواع گوناگونی از فعالیتهای جسمانی نیاز دارد. در جوامع مختلف امروزه از ورزش به عنوان یکی از روشهای درمانی در درمان مبتلایان به افسردگی استفاده می شود. به طوریکه نتایج ثمربخشی به همراه داشته است (نعمت اله زاده ماهانی؛ 1371). از طرف دیگر سلامت روان بر سلامت فیزیکی هم تاثیر دارد، پژوهشهای اخیر ثابت کرده اند که یک سری از اختلالهای فیزیکی و جسمی به شرایط خاص روان مرتبط هستند. مطالعات طولانی مربوط به تاثیر ورزش بر ویژگی های شخصیتی و سلامت روانی افراد نشان داده است که ورزش و تربیت بدنی نه تنها به عنوان یک فعالیت تفریحی بلکه به عنوان یک ابزار آموزشی- تربیتی، اهداف روانی- اجتماعی فراوانی را به دنبال دارد (درخشان مبارکه، 1376). هر تجربه حرکتی یا تغییر جسمانی، یک تغییر یا تجربه روانی را به دنبال دارد؛ ورزش از جمله روش های تکامل جسمانی، روانی و اجتماعی محسوب میگردد، زیرا شرکت در فعالیتهای ورزشی، افراد را از نظر فضایی و مکانی به هم نزدیک می کند، راهها و فرصتهای بسیاری را برای ماهر شدن در اجتماع فراهم می آورد و به طور کلی یک جریان آموزشی در ابعاد فرهنگی و اجتماعی را برای فرد ایجاد می کند. همچنین ورزش در سلامت و آمادگی جسمانی، تعادل و ثبات، رشد اعتماد به نفس، تصویر بدنی و اجتماعی مثبت و تامین نیازهای دوستی، رقابت، جلب توجه، تقویت گروهی و امنیت تاثیر دارد (درخشان مبارکه، 1376).
می توان نتیجه گرفت که ورزش نقش مهمی در سلامت روانی انسانها و در نتیجه جامعه ایفا می کند (به طوریکه در سال 2002 شعار بهداشت جهانی "تحرک رمز سلامتی" عنو ان شده است)؛ همان طور که روشن است قسمتی از جامعه ما را دانشجویان تشکیل می دهند، لذا هر چه بیشتر بتوانیم دانشجویان را به سمت ورزش سوق دهیم به همان میزان به سلامت جامعه خود کمک نموده ایم؛ یکی از عوامل تحقق این امر انجام تحقیقات و بررسی هایی در زمینه تاثیرات مثبت ورزش بر سلامت روانی دانشجویان، جهت اثبات و اطلاع رسانی این مهم به ایشان و مسئولین امر می باشد.

اهداف پژوهش
پژوهش حاضر اهداف زیر را دنبال می کند:
هدف کلی:
تعیین رابطه بین ورزش و سلامت روانی دانشجویان دختر پیام نور قزوین
اهداف جزئی:
1. تعیین میزان گرایش به ورزش در بین دانشجویان دختر پیام نور قزوین
2. تعیین رابطه بین سن و میزان گرایش به ورزش در دانشجویان دختر پیام نور قزوین
3. تعیین رابطه بین ترم تحصیلی و میزان گرایش به ورزش در دانشجویان دختر پیام نور قزوین
اهداف کاربردی:
ورزش یکی از ارکان اصلی زندگی است که در تمام دنیا به این امر مهم توصیه شده و سعی شده در برنامه روزانه افراد حداقل 15 تا 20 دقیقه ورزش و حرکات ورزشی گنجانده شود، ورزش روحیـه انسان را شاداب و باعث سرزندگی، شـادی و سلامت جسمـی و روحی می گردد.
با آنکه عدهی زیادی از مردم ورزش می کنند، بازهم برآورد می شود که تنها 15 درصد بزرگسالان در آمریکا از نظر بدنی فعالیت دارند و در نتیجه ی افزایش خودکار شدن زندگی مقدار فعالیت لازم برای کار در خانه و در محل کار به طور مرتب رو به کاهش می رود. پایین آوردن مردم از روی تخت و بیرون آوردن خودروهایشان وظیفه ای دشوار از آب درآمده و دیری نخواهد پایید که همه تلاشهای نظام آموزشی کارکنان بهداشتی و جامعه و سازمانهای توسعه آن صرف به حرکت درآوردن مردم شود. این امر در جامعه ما نیز در حال گسترش است. از این رو آگاهی دادن به مسئولین امر در محیط های آموزشی علی الخصوص دانشگاهها و دانشجویان در خصوص اثرات مثبت ورزش و فعالیتهای فیزیکی بر شادابی و سلامت روح و روان وظیفه ای خطیر می نمایاند.

فرضیات پژوهش
فرضیات پژوهش حاضر عبارتند از:
فرضیه کلی
میزان سلامت روانی دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار متفاوت است.
فرضیات جزئی
1. دانشجویان ورزشکار از سلامت روانی بالاتری نسبت به دانشجویان غیر ورزشکار برخوردارند.
2. بین سن و میزان گرایش به ورزش در دانشجویان دختر رابطه وجود دارد.
3. میزان گرایش دانشجویان دختر در ترم های مختلف به ورزش متفاوت است.

فصل دوم

پیشینه پژوهش
– پیشینه نظری
– پیشینه تجربی

پیشینه تحقیق
در این فصل در بخش اول یعنی پیشینه نظری به طرح دیدگاه هایی در خصوص سلامت روانی، ورزش و نقش آن در افزایش سلامت روانی- اثرات روان شناختی ورزش- پرداخته و در بخش دوم یعنی پیشینه تجربی، پژوهشهای عملی در این زمینه ها عنوان شده است.
بخش اول، پیشینه نظری تحقیق
– مفهوم سلامت روانی:
اصطلاح سلامت روانی، اصطلاحی است که از آن برای بیان و اظهار کردن هدف خاصی برای جامعه استفاده می شود. هر فرهنگی بر اساس معیارهای خاص خود به دنبال سلامت روان است. هدف هر جامعه این است که شرایطی را که سلامت اعضای جامعه را تضمین می کند آماده نماید؛ و سلامت روان قسمتی از سلامت کلی است.
منظـور از سلامـت روان، سلامت ابعاد خاصی از انسان مثل هـوش، ذهن، حالت و فکر میباشد. از طرف دیگر سلامت روان بر روی سلامت فیزیکی هم تاثیر دارد. بسیاری از پژوهشهای اخیر مشخص کرده اند که یک سری اختلالهای فیزیکی و جسمی به شرایط خاص روانی مرتبط هستند؛ با وجود این که سلامت روان مفهومی است که خیلی وسیع از آن استفاده می شود، اما هنوز یک تعریف کلی که مورد قبول همه باشد ازآن به دست نداده اند.
هر فرد و یا گروهی یک تصور خاصی از سلامت روان دارد، در صورتی که در مورد سلامت فیزیکی و جسمی چنین وضعی وجود ندارد.
فرهنگ بزرگ روان شناسی لاروس، بهداشت روانی را چنین تعریف می کند: استعداد روان برای هماهنگ، خوشایند و موثر کارکردن؛ در موقعیت های دشوار انعطاف پذیر بودن و برای بازیابی تعادل خود توانایی داشتن. سازمان بهداشت جهانی2، بهداشت روانی را چنین تعریف کرده است:
بهداشت روانی در درون مفهوم کلی بهداشت جای میگیرد و بهداشت یعنی توانایی کامل برای ایفای نقشهای اجتماعی، روانی و جسمی؛ بهداشت، تنها نبود بیماری یا عقب ماندگی نیست.
در سالهای اخیر، انجمن کانادایی بهداشت روانی، بهداشت روانی را در 3 قسمت تعریف کرده است:
قسمت اول نگرشهای مربوط به خود؛ قسمت دوم، نگرشهای مربوط به دیگران؛ قسمت سوم، نگرشهای مربوط به زندگی است.
نگرشهای مربوط به خود شامل: تسلط بر هیجانهای خود، آگاهی از ضعف های خود و رضایت از خوشی های ساده است.
نگرشهای مربوط به دیگران شامل: علاقه به دوستی های طولانی و صمیمی، احساس تعلق به یک گروه، احساس مسئولیت در مقابل محیط انسانی و مادی است.
نگرشهای مربوط به زندگی شامل: پذیرش مسئولیت ها، انگیزه توسعه امکانات و علایق خود، توانایی اخذ تصمیم های شخصی و انگیزه خوب کار کردن است.
مفهوم سلامت روان از دیدگاه های مختلف:
برای فهمیـدن مفهومِ اصطلاحی که در یک مکتب عملی و یـا توسط یک گـروه به کار میرود، لازم است سیستم ارزشی آن مکتب یا گروه شناخته شود. لذا برای فهمیدن کامل تعریف های متفاوتی که راجع به سلامت روان می شود بایستی سیستم ارزشی را که در بطن هر کدام از این تعریفها وجود دارد بررسی نمود. (در اینجا به طور خلاصه به مفهوم سلامت روان از دیدگاههای مختلف پرداخته شده است.)
– به عقیده فروید (مکتب روان کاوی)؛ انسان سالم کسی است که مراحل رشد روانی- جنسی را با موفقیت گذرانیده باشد و در هیچ یک از مراحل مذبور بیش از حد تثبیت نشده باشد.
– به عقیده اسکینر3 (از مکتب رفتارگرایی)؛ انسان سالم فردی است که رفتارش منطبق با قوانین و ضوابط جامعه است و وقتی با مشکل روبه رو شود با استفاده از شیوه اصلاح رفتار برای بهبود و به هنجار کردن رفتار خود و اطرافیان اقدام می کند.
– از نظر راجرز4 (از مکتب انسان گرایی)؛ انسانِ دارای سلامت روانی، انعطاف پذیر است، پیش داوری ندارد، احساس آزادی و خلاقیت میکند.
– از نظر الیس5 (از مکتب شناختی)؛ انسانِ دارای سلامت روانی ویژگی هایی دارد که عبارتند از: نفع شخصی، رغبت اجتماعی، خود فرمانی، تحمل، انعطاف پذیری، پذیرش عدم اطمینان، تعهد و تعلق نسبت به چیزی خارج از وجود خود، تفکر علمی، پذیرش خود، خطر نمودن، لذت گرایی بلند پایا.
– نگرش فرانکل6 (از مکتب هستی گرایی) به سلامت روان؛ تاکید عمده را بر اراده معطوف به معنا می گذارد. جستجوی معنا مستلزم پذیرفتن مسئولیت شخصی است. هیچ کس و هیچ چیز به زندگی انسان معنا نمی دهد مگر خودش. انسان باید با احساس مسئولیت آزادانه با شرایط هستی و زندگی روبرو شود و معنایی در آن بیابد. به نظر فرانکل ماهیت وجودی انسان از سه عنصر معنویت7، آزادی8، و مسئولیت9 تشکیل شده است و سلامت روان مستلزم تجربه شخصی این 3 عامل می باشد. معیار سنجش معنادار بودن زندگی کیفیت آن است نه کمیت آن. حصول و کاربرد معنویت، آزادی و مسئولیت نیز با خود انسان است.

سلامت روان از دیدگاه اسلام:
در جهان امروز بهداشت روانی از اهمیت بسیار بالایی برخودار است، زیرا در عصری زندگی می کنیم که به موازات پیشرفت های تکنولوژی، صنعتی، اقتصادی و اجتماعی، نابسامانی های روانی و نفسانی روز به روز در حال گسترش است و بسیاری از افراد از ناراحتی ها و نابسامانی های روانی به شدت رنج می برند و نه تنها خود در عذاب هستند بلکه خانواده و جامعه را نیز دچار مشکل می کنند.
بهداشت روانی، علمی است در جهت بهزیستی، رفاه اجتماعی و سلامت زندگی که با تمامی زوایای زندگی- از تولد تا مرگ – از محیط خانواده تا مدرسه، دانشگاه، محیط کار و جامعه ارتباط دارد.
انسان در کنار نیازهای فیزیولوژیک دارای نیازهای عاطفی، اخلاقی، مذهبی، آموزشی و هدایتی است که زندگی سالم در پرتو برآورده شدن این نیازها و ایجاد تعادل میان آنها، به وجود می آید. اسلام، انسان را دارای ابعاد مادی و معنوی می داند و در کنار توجه بسیار به بهداشت و سلامت جسمانی، سلامت و بهداشت روحی را مورد عنایت ویژه قرار می دهد. دانشمندان اسلامی نیز این موضوع را در قالب های بحث معرفت روان یا علم النفس مورد پژوهش قرار داده اند.
اهداف سلامت (بهداشت) روانی:
آنچه امروزه به عنوان بهداشت روانی در جوامع مختلف مطرح است در حقیقت یک رشته تخصصی در محدوده روانپزشکی محسوب می شود. اما آنچه در بدو امر باید به آن اشاره کرد این مساله مهم است که با توجه به تفاوتهای عمده ای که بین بیماریهای روانی و بیماریهای جسمانی وجود دارد، بهداشت روانی در عملی ساختن اهداف خود ، با مشکل فراوان روبه رو است.
اهداف و مقاصد بهداشت روانی همان اهداف و مقاصدی است که بهداشت عمومی سعی در عمل کردن به آنها دارد، با این تفاوت که بهداشت روانی با حفظ سلامت روان و بهبود وضع روانی سرو کار دارد در حالی که محور اصلی بهداشت عمومی، سلامت جسمی افراد جامعه است.
اهداف بهداشت روانی که اکثر متخصصین درباره این اهداف با هم توافق دارند عبارتند از:
1. ایجاد سلامت به وسیله پیشگیری از بروز بیماریهای روانی
2. کنترل عوامل موثر در بروز بیماری روانی و تشخیص زودرس بیماریهای روانی
3. پیشگیری از عوامل ناشی از بازگشت بیماریهای روانی و ایجاد محیط سالم برای برقراری روابط صحیح انسانی
4. درمان به موقع بیماری روانی
5. ایجاد سیستم های حمایتی اجتماعی و روانی
6. شناخت علل و نحوه شیوع بیماریهای روانی

ورزش
بدن انسان برای یک زندگی فعال طرح ریزی شده است ما هنگامی با تاسف متوجه این واقعیت می شویم که تمام روز را در برابر کامپیوتر خود نشسته یا ساعتهای دراز در خودرو و یا هواپیما گرفتار هستیم. شواهد علمی فراوان وجود دارد، دال بر آن که فعالیت بدنی در سلامت جسمی و روانی افراد سهیم است.
اگر از اشخاصی که نگران سلامت جسمی خود هستند بپرسید چرا ورزش می کنند؟ احتمالاً دلایل گوناگونی را ذکر می نمایند- از جمله-: "ورزش به من در پایین نگاه داشتن وزن یاری می دهد"؛ "ورزش در رهایی از فشارهای عصبی به من کمک می کند"؛ "بدن خوب و سالم باعث می شود کارم را با نشاط انجام دهم"؛ "وقتی اندامم خوب است، کمتر مریض می شوم"؛ "ورزش روحیهام را تقویت می کند و بنابراین طول عمرم زیاد میشود".
این پاسخ ها فواید سلامت روانی، اجتماعی و بدنی ورزش را نشان می دهند و بیشتر آنها درست هستند. سه جنبه ی مفید روانی، اجتماعی و بدنی ورزش به طور گسترده مورد بررسی قرار گرفته اند: نخست تحقیقات نشان داده است که ورزش شدید و منظم با احساس فشار عصبی و اضطراب کمتر همراه است؛ دوم: اشخاصی که در برنامه های تناسب اندام و ورزش شرکت می کنند می گویند کارایی آنان در محل کار و نگرششان، بهتر می شود. – مثلاً اشتباهات کمتری می کنند- (فولکینز و سایم 1981)؛ سوم: افرادی که شرکت منظم در فعالیتهای بدنی دارند، بهتر می توانند وزن خود را کنترل کنند، ظاهری بهتر دارند و فعالیتهای جسمی و ورزش را با توفیق انجام می دهند؛ (دیشمن1986؛ فولکینز و سایم1981).
– اینها همه باعث می شود فرد خود را در وضعیت بهتری بینگارد و از بسیاری فو اید اجتماعی که نتیجه سالم بودن بدن و اندام است برخوردار باشد.
اثرات ورزش از دیدگاه اسلام
ورزش یکی از مفیدترین و سالم ترین سرگرمی هایی است که می تواند اوقات فراغت جوانان را پر کند. ورزش کسالت و تنبلی را از انسان زدوده و به وی نشاط و شادابی بخشیده و او را برای انجام کارها و وظایف فردی و اجتماعی آماده نموده و اخلاقش را بهبود می بخشد.
ورزش، روحیه شجاعت، ازخودگذشتگی، مبارزه با ظلم و دفاع از مظلوم را در انسان تقویت نموده، اراده وی را قوی می سازد. پیامبر گرامی اسلام (ص) درباره حق بدن بر انسان میفرماید:
"اِنَّ لِرَبِّکَ عَلیکَ حَقّاً، و اِنَّ لِجَسَدِکَ عَلیکَ حَقّاً وَ لِاَهلِکَ عَلیکَ حَقّاً؛
"پروردگارت بر تو حقی دارد، و بدنت بر تو حقی دارد، و خانواده ات ]نیز[ بر تو حقی دارد."
آن چه در این حدیث ارزنده قابل توجه است، این است که پیامبر بزرگوار اسلام، تا بدان پایه برای جسم و بدن ارزش و اهمیت قائل است که حق بدن را در ردیف حق پروردگار ]آن هم بلافاصله بعد از آن[ و در کنار حق خانواده ]و حتی قبل از آن[ ذکر می فرماید؛ زمانی انسان می تواند حق پروردگار و خانواده خویش را به بهترین نحوی ادا کند، که از بدنی سالم و نیرومند برخوردار باشد.
در اسلام به ورزش شنا، تیراندازی، سوارکاری و حتی پیاده روی سفارش شده است. (پیامبر گرامی اسلام (ص)، پیـاده روی را بهترین درمان برای بسیاری از بیماریها معرفی میکنند.)
اثرات روان شناختی ورزش (ورزش و سلامت روانی):
از میان ادبیات توان بخشی و آمادگی جسمانی، ارزش تمرین و فعالیت های بدنی در ارتقاء و حفظ سلامت روانی، علاوه بر کارآمدی درمانی آن مورد تاکید قرار گرفته است.
فعالیتهای جسمانی به گونه افزایشی به عنوان یک وسیله برای حفظ و افزایش سلامت روانی به خوبی طرفداری شده است. به طورکلی نتایج حاصله از پژوهشها دلالت بر این دارند که تمرین کردن با بهبودیهایی در بهداشت (سلامت) روانی شامل حالت و عزت نفس، همخوانی دارد.

قسمتهایی از بیانیه انجمن روان شناختی (Issp) 10 تحت عنوان فعالیت بدنی و سودمندیهای روان شناختی آن:
سودمندی های انفرادی روان شناختیِ فعالیت جسمانی عبارتند از: تغییرات مثبت در ادراک های خویشتن و تندرستی، بهبودی در اعتماد به خود و آگاهی از تغییرات مثبت در خلق، تسکین تنش، آسودگی از احساس هایی همانند افسردگی و اضطراب، نفوذ بر تنش پیش قاعدگی، سلامتی روانی افزایش یافته، هوشیاری افزایش یافته و روشنی تفکر، انرژی و توانایی برای سازگاری و وفاق، با فعالیت سازگاری مثبت.
نتیجتاً بین سطح فعالیت بدنی و بهداشت روانی یک رابطه مثبت یافت شده است. (استنفر، 1988)

بخش دوم: پیشینه تجربی تحقیق
پژوهش های زیادی در زمینه تاثیر ورزش برسلامت روانی انجام پذیرفته که در دو قسمت تحقیقات داخلی و خارجی بیان می شود:
تحقیقات انجام شده داخلی:
به عنوان نمونه، در مقایسه سلامت روانی دانش آموزان پسر ورزشکار و غیرورزشکارشهرستان سنندج که توسط احمدی (1379) انجام گردید؛ محقق در پی پاسخ به این سوال بود که آیا سلامت روانی دانش آموزان پسر ورزشکار بیشتر از دانش آموزان پسر غیرورزشکار می باشد؟ آیا سلامت روانی دانش آموزان پسر ورزشکار رشته های انفرادی و گروهی باهم تفاوت معنی داری دارند؟ برای پاسخ به این سوالات محقق از پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ28) جهت اندازه گیری سلامت روانی دانش آموزان و همچنین یک پرسشنامه کوتاه محقق ساخته برای مشخصات عمومی آنها استفاده کرده است. این پژوهش بر روی 406 نفر آزمودنی از جامعه آماری دانش آموزان پسر دبیرستان های شهرستان سنندج که در سال 79-78 مشغول به تحصیل بوده اند، صورت گرفته است.
نمونه ها به شیوه تصادفی خوشه ای از میان دانش آموزان 13 دبیرستان شهرستان سنندج انتخاب شده اند. 202 نفر از نمونه ها دانش آموزان غیرورزشکار و 204 نفر آنها دانش آموزان ورزشکار بوده اند؛ پس از اجرای آزمون و بدست آوردن اطلاعات، برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری مقایسه میانگین های دوجانبه آزمون تی (T) دو گروه مستقل و برای تعیین میزان ارتباط بین سلامت روانی و سابقه ورزشی از آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. همچنین در اهداف فرعی این پژوهش به بررسی تفاوت بین ورزشکاران و غیرورزشکاران در ابعاد روانی افسردگی، اضطراب و اختلال خواب و علائم جسمانی پرداخته شده است. از نتایج تحقیق چنین بدست آمده که بین دانش آموزان ورزشکار و غیرورزشکار در عوامل: سلامت روانی، علائم جسمانی، اضطراب و اختلال خواب، کارکرد اجتماعی و افسردگی تفاوت معنی داری وجود دارد.
همچنین در پژوهشی که در سال 70-69 بر روی 94 نفر از دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار دانشگاه تهران به عمل آمد، نشان داده شده که بین قسمتهای ششم (تنبیه)، هشتم (اتهام به خود)، نهم (تمایلات خودآزار)، یازدهم (زودرنجی)، دوازدهم (گوشه گیری) و چهاردهم (تصوربدنی) در آزمون افسردگی بک بین دو گروه اختلاف آماری معناداری وجود دارد. (یوسفی-پ11-1370).
در پژوهشی دیگر صفات شخصیتی دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار مرد باهم مقایسه گردید؛ این تحقیق بر روی 45 نفر دانشجوی ورزشکار و 70 دانشجوی غیرورزشکار از جامعه دانشجویان رشته های مختلف ورزشی و تحصیلی دوره روزانه دانشگاه گیلان در ترم دوم 72-71 انجام گرفت. صفات شخصیتی براساس پرسشنامه شخصیتی "برون رویتر" سنجیده شد. نتیجه پژوهش نشان داد که بین صفات میل به عصبی بودن، خودکفایی، برتری جویی و اعتماد به نفس بین دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار با اطمینان 95% اختلاف معنی داری وجود دارد. (رمضانی نژاد، 1372)
براساس یافته های تحقیقی دیگر با عنوان "بررسی رابطه ورزش با سلامت روان دانشجویان"؛ 70 دانشجوی ورزشکار (24 نفر زن) و 70 دانشجوی غیرورزشکار (شاهد) در این مطالعه شرکت کردند. با این که میانگین نمره هر بعد در گروه مورد کم تر از گروه شاهد بود، این اختلاف فقط در ابعاد افسردگی (047/0=P) و افکار پارانوئید (012/0=P)، معنادار بود. در معیارهای کلی، ضریب کلی علائم مرضی (GSI)12، شاخص علائم مثبت ناراحتی (pst)13، جمع علائم مرضی مثبت (PSDI)14 نیز سلامت روانی دانشجویان ورزشکار بهتر از غیر ورزشکار بود (P=0/00)؛ (حسینی، کاظمی، شهبازنژاد، 1383).
باتوجه به مطالعات انجام شده مذکور فعالیت های ورزشی بر سلامت روانی اثر مثبت داشته و سطح سلامت روانی در ورزشکاران بالاتر از افراد غیرورزشکار بوده است.

تحقیقات انجام شده خارجی:
بهبود کارکردهای شناختی و ذهنی ناشی از ورزش هم درباره افراد بزرگسال و سالخورده و هم در جوانان و نوجوانان گزارش شده است؛ به طور نمونه پاول (1974) نشان داده است که پس از اجرای تمرینات برنامه های ورزشی حتی در عملکرد شناختی بیماران روانی سالخورده نیز بهبود دیده می شود. او در تبیین علت این موضوع معتقد است که در پیری غیرقابل اجتناب در کل فعالیت بدنی، یک عامل مهم احتمالی در بازگرداندن و توقف فرایندهای انحطاط سلولی- جسمی پیری است که در نتیجه آن در توانشهای ذهنی سالخوردگان تغییرات مثبتی حاصل می شود. درباره تاثیرات ورزشی بر بهبود عملکرد تحصیلی، وبر (1953) نشان داد که در پسران نوجوان و جوان همبستگی معنادار مثبتی بین آمادگی جسمی و موفقیت تحصیلی وجود دارد. هایت و شوی (1964) چنین رابطه مثبت معنادار را در دانشجویان دختر نیز نشان داده اند.
در دیگر پژوهش ها نشان داده شده است که بین دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار در اضطراب صفتی15تفاوت معنی داری وجود دارد، به این معنی که نمره اضطراب دانشجویان ورزشکار پایین تر از افراد غیرورزشکار بوده است، این نتیجه با یافته های هنین (1980)، فلتچر و هانتون (2001) و هانتون، توماس و مانیارد (2004) همخوانی دارد. در این پژوهشها نشان داده شده است که ورزشکاران اضطراب کمتری را نسبت به غیر ورزشکاران نشان می دهند.
در پژوهشی دیگر، مطالعات روی بیماران افسرده نیز آشکار نمود که تمرینات هوازی به صور مختلف اثر روان درمانی دارد؛ تمرینات جسمانی یک اثر ضدافسردگی روی بیماران دارای افسردگی خفیف تا متوسط دارد. (دان، دیشمن، مارتینسن 1987، 1990، نورث و همکاران 1990).
با به کاربردن فنون فراتحلیلی کشف شده که فعالیتهای تمرینی جسمانی نسبت به فعالیتهای تفریحی برای کلیه اختلالات متنوع افسردگی سودمندتر می باشد.
بررسی ها درباره اثربخشی تمرینات غیرهوازی روی بیماران افسرده کاملاً محدود است؛ با این حال مطالعاتی چند بهبودیهای مشابه با تمرینات هوازی را برای این تمرینات نشان می دهد. (دان، دیشمن، 1991؛ دوج و همکاران 1987؛ مارتینسن و همکاران 1989).
در موردی دیگر مشاهده شده است که افرادی که شنا می کنند، بعد از شناکردن به طور معنی دار افسردگی، تنش، خشم، گمگشتگی و اضطراب کمتری دارند. (برگر، اون، 1983).
تحقیقاتی دیگر ثابت کرده اند که فعالیتهای جسمانی برای تندرستی پا به سن گذاشته ها (نتز، تنن بام، شاگیو، 1988) و همچنین به گونه مثبتی بر نمرات کلاس دانش آموزان مدارس ابتدایی سودمند می تواند باشد. (شفارد و دیگران، 1989)
فعالیتهای مداوم تاثیر مثبتی روی وضعیت خلق می گذارد و اضطراب را در آزمودنیهای طبیعی کاهش می دهد (براون، 1988) ورزش کردن با سازگاری اجتماعی و اعتماد به نفس ارتباط دارد و این موضوع نشانگر میزان اهمیت ورزش و فعالیت بدنی در سلامت روانی و سازگاری در جوانان و نوجوانان است.

فصل سوم

روش پژوهش
– متغیرهای پژوهش
– تعاریف عملیاتی متغیرها
– جامعه آماری
– نمونه آماری و روش نمونه گیری
– ابزار پژوهش
– نوع تحقیق
– اعتبار یابی ابزار
– روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات
– مراحل اجرای پژوهش
– ملاحظات اخلاقی

متغیرهای پژوهش:
هدف از تحقیق حاضر، بررسی تاثیر ورزش بر سلامت روان دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور شهر قزوین است که متغیرها در این تحقیق به شرح زیر می باشد:
متغیر مستقل: در این تحقیق، ورزش می باشد که از مقیاس فاصله ای استفاده گردیده است.
متغیر وابسته: سلامت روانی می باشد.
تعریف عملیاتی متغیرها:
سلامت روانی نمره ای که هر آزمودنی در پرسشنامه سلامت عمومی16 گلد برگ 17 (GHQ28) بدست می آورد.
ورزش در بررسی تاثیر ورزش از یک پرسشنامه کوتاه محقق ساخته استفاده شده است.
جامعه آماری
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور شهر قزوین که در سال تحصیلی 88-87 در این دانشگاه مشغول به تحصیل بوده اند.
نمونه آماری و روش نمونه گیری:
تعداد نمونه تحقیق حاضر، جمعاً 100 نفر می باشد که 50 نفر از ایشان را دختران دانشجوی ورزشکار و نیمی دیگر را دختران دانشجوی غیر ورزشکار تشکیل می دهند که به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند.
ابزار پژوهش
برای پاسخگویی به فرضیه های پژوهش از پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ28) و یک پرسشنامه کوتاه محقق ساخته استفاده شده است.
پرسشنامه سلامت عمومی را گلدبرگ در 1972 (گلدبرگ و ویلیامز 1988) تهیه کرده و یک آزمون مبتنی بر روش خودسنجی است. در تهیه این پرسشنامه به دو طبقه اصلی از پدیده ها توجه شده، یکی ناتوانی فرد در برخورداری از یک عملکرد سالم و دیگری بروز پدیده های جدید با ماهیت ناتوان کننده.
از روی فرم بلند (60 سوالی) این پرسشنامه یک فرم کوتاه 28 سوالی تهیه شده است؛ فرم 28 سوالی پرسشنامه سلامت عمومی این مزیت را دارد که برای تمامی افراد جامعه طراحی شده و قادر است به عنوان یک ابزار، احتمال وجود یک اختلال روانی را در فرد تعیین کند. چهار زیر مقیاس آن نشانه ها و شکایات جسمانی، اضطراب و بیخوابی، نارسایی عملکرد اجتماعی و افسردگی می باشند که از مجموع چهار زیر مقیاس آن، یک نمره کلی به دست می آید. (استورا، 1377صص 180-179)
نوع تحقیق:
پژوهش حاضر یک تحقیق توصیفی- تحلیلی است؛ تحقیق توصیفی شامل مجموعه روشهایی است که هدف آنها توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است و از آن جهت تحلیلی گویند که به مقایسه می پردازد.

اعتباریابی ابزار :
اعتبار و پایایی فرم 28 ماده ای پرسشنامه سلامت عمومی با فرم بلند پرسشنامه، به صورت اعتبار یابی همزمان بررسی و تایید شده است (استورا1377، ص 180).
استافورد و همکاران (1980) و فین لای و اکهارت (1981) در مطالعه خود از این پرسشنامه استفاده کرده و اعتبار یابی همزمان آن را با مصاحبه تشخیصی روانپزشکی و پایایی بازآزمایی آن را 85% تا 92% گزارش نموده اند. در عین حال وجود چهار زیر مقیاس نامبرده شده بر اساس تحلیل های عاملی مورد بررسی قرار گرفته و تایید شده است (گلدبرگ و ویلیامیز 1988، ص 12)
روشهای تجزیه و تحلیل اطلاعات
برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی و آمار استنباطی بهره گیری شده، فراوانی، درصد و میانگین متغیرها به تفکیک بررسی و با توجه به اینکه در این پژوهش میزان سلامت روانی دو گروه دانشجوی ورزشکار و غیر ورزشکار با هم مقایسه شده است؛ از آزمون t گروههای مستقل استفاده گردید.
در بررسی تاثیر ورزش بر سلامت روانی دانشجویان دختر ورزشکار و غیر ورزشکار و تاثیر سن بر میزان گرایش به ورزش آنها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است.
و در بررسی تاثیر ترم تحصیلی بر میزان گرایش به ورزش از آزمون آنالیز واریانس یک راهه استفاده گردید.
مراحل اجرای پژوهش
نحوه انجام پژوهش بدین ترتیب است که محقق با تنظیم پرسش نامه محقق ساخته و ضمیمه کردن آن به پرسشنامه عمومی (GHQ28) اولین مرحله را انجام داده و چون این تحقیق در دانشگاه پیام نور مرکز قزوین انجام شده است با مراجعه به واحد برنامه ریزی دانشگاه در یک روز به صورت تصادفی و گرفتن لیست کلاس ها و ساعات آنها به طور تصادفی 4 کلاس را انتخاب و مشغول توزیع پرسشنامه ها در بین دانشجویان دختر پیام نور مرکز قزوین گردیده و بدین صورت تعداد 100 پرسشنامه تکمیل شده از نمونه ها بدست آورده و کار را در این مرحله به پایان رسانیده است.
ملاحظات اخلاقی
جهت جلوگیری از فاش شدن هویت افراد، هیچ یک از آزمودنی ها نباید نام خود را در برگه های پرسشنامه درج نمایند. آزمودنی ها برای اطلاع از نتیجه پرسشنامه خود، کد رمزی که در بالای هر برگه نوشته شده است حفظ می نمایند تا در صورت تمایل جوابهای خود را دریافت کنند.

فصل چهارم

– یافته های پژوهش
– جدول ها
– نمودار ها

آزمون T گروههای مستقل

1-1) جدول

2-1) جدول

GROUP

Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Valid
varzeshkar
50
50.0
50.0
50.0

novarzeshkar
50
50.0
50.0
100.0

Total
100
100.0
100.0

1-1) نمودار ستونی مربوط به دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار

از کل گروهها تعداد 50نفر(50درصد) مربوط به دانشجویان ورزشکار و 50(50درصد) مربوط به گروههای غیر ورزشکار هستند.

2) آزمون ضریب همبستگی پیرسون

1-2)جدول

2-2)جدول

1-2) نمودار هیستوگرام مربوط به نمرات سلامت روان دانشجویان

با توجه به نمودار فوق، سلامت روانی تعداد زیادی از افراد در سطح بالا و تعداد کمی در سطح پایین قرار دارد و این نمودار دارای کجی راست می باشد.

3)آزمون ضریب همبستگی پیرسون

1-3)جدول

2-3) جدول

1-3) نمودار هیستوگرام مربوط به سن

با توجه به نمودار فوق، سنّ تعداد زیادی از افراد در حدود 20سال و تعداد کمی از افراد در حدود 28سال است و این نمودار دارای کجی به راست می باشد.

4)آزمون آنالیز واریانس یک راهه

1-4)جدول

2-4)جدول

TERM

Frequency
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Valid
one
2
2.0
2.0
2.0

two
20
20.0
20.0
22.0

three
4
4.0
4.0
26.0

four
38
38.0
38.0
64.0

five
8
8.0
8.0
72.0

six
18
18.0
18.0
90.0

seven
2
2.0
2.0
92.0

eight
6
6.0
6.0
98.0

nine
2
2.0
2.0
100.0

Total
100
100.0
100.0

1-4)نمودار ستونی مربوط به ترم های مختلف

2نفر از اعضای جامعه آماری دانشجوی ترم1 هستند. 20نفر از اعضای جامعه آماری دانشجوی ترم2 هستند. 4نفر از اعضای جامعه آماری دانشجوی ترم3 هستند. 38نفر از اعضای جامعه آماری دانشجوی ترم4 هستند. 8نفر از اعضای جامعه آماری دانشجوی ترم5 هستند. 18نفر از اعضای جامعه آماری دانشجوی ترم6 هستند. 2نفر از اعضای جامعه آماری دانشجوی ترم7 هستند. 6نفر از اعضای جامعه آماری دانشجوی ترم8 هستند. 2نفر از اعضای جامعه آماری دانشجوی ترم9 هستند.

فصل پنجم

– تجزیه تحلیل یافته های پژوهش
– پیشنهادات
– محدودیت ها
– منابع و مآخذ

1/5- تحلیل یافته های فرضیه کلی
فرضیه کلی: میزان سلامت روان دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار متفاوت است.
فرض صفر (H0): میزان سلامت روان دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار متفاوت نیست.
فرض خلاف (H1): میزان سلامت روان دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار متفاوت است.
مقدار خطا: 5%= a
نوع آزمون:آزمون t برای گروههای مستقل
نتیجه: این فرضیه با استفاده از آزمون t برای گروه های مستقل بررسی شد و میانگین نمرات سلامت روان دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار به ترتیب برابر 48/65 و 64/56 با سطح معناداری 006/0=sig و درجه آزادی 98df= و مقدار t. 811/2=t است. چون سطح معناداری محاسبه شده از آلفای 5/0 کوچکتر است در نتیجه فرض صفر رد شده و فرض خلاف تائید می شود. به عبارت دیگر با احتمال 95 % اطمینان میزان سلامت روان دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار متفاوت است.

2/5- تحلیل یافته های فرضیه 1
فرضیه 1:دانشجویان ورزشکار از سلامت روانی بالاتری نسبت به دانشجویان غیر ورزشکار برخوردارند.
فرض صفر (H0): دانشجویان ورزشکار از سلامت روانی بالاتری نسبت به دانشجویان غیر ورزشکار برخوردار نیستند.
فرض خلاف (H1): دانشجویان ورزشکار از سلامت روانی بالاتری نسبت به دانشجویان غیر ورزشکار برخوردار هستند.
مقدار آلفا: 5% = a
نوع آزمون: ضریب همبستگی پیرسون
نتیجه: این فرضیه با استفاد از ضریب همبستگی پیرسون رابطه یابی شد و مقدار r برابر است با 332/0- =r با سطح معناداری 018/0=sig است. چون سطح معناداری محاسبه شده از آلفای مورد نظر کوچکتر است در نتیجه فرض صفر رد شده و فرض خلاف تایید می گردد. به عبارت دیگر با احتمال 95% اطمینان دانشجویان ورزشکار از سلامت روانی بالاتری نسبت به دانشجویان غیر ورزشکار برخودار هستند.

3/5-تحلیل یافته های فرضیه 2
فرضیه 2: بین سن و میزان گرایش به ورزش در دانشجویان دختر رابطه وجود دارد.
فرض صفر (H0): بین سن و میزان گرایش به ورزش در دانشجویان دختر رابطه وجود ندارد.
فرض خلاف (H1): بین سن و میزان گرایش به ورزش در دانشجویان دختر رابطه وجود دارد.
مقدار آلفا: 5%= a
نوع آزمون: ضریب همبستگی پیرسون
نتیجه: این فرضیه با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون رابطه یابی شد و مقدار 168-= r با سطح معناداری 243/0- sig است. چون سطح معناداری محاسبه شده از آلفای مورد نظر بزرگتر است. در نتیجه فرض صفر تائید گردید و فرض خلاف رد شد. به عبارت دیگر با احتمال 95% اطمینان بین سن و میزان گرایش به ورزش در دانشجویان دختر رابطه وجود ندارد.

4/5- تحلیل یافته های فرضیه 3
فرضیه 3: میزان گرایش دانشجویان دختر در ترم های مختلف به ورزش متفاوت است.
فرض صفر (H0): میزان گرایش دانشجویان دختر در ترم های مختلف به ورزش متفاوت نیست.
فرض خلاف (H1): میزان گرایش دانشجویان دختر در ترم های مختلف به ورزش متفاوت است.
مقدار خطا: 5%= a
نوع آزمون: آنالیز واریانس یک راهه
نتیجه: این فرضیه با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یک راهه بررسی شده و مقدار f برابر با 435/2 =f و سطح معناداری 030/0=sig و درجات آزادی 8 و 41 است. چون سطح معناداری محاسبه شده از آلفای 05/0 کوچکتر است و در نتیجه فرض صفر رد شده و فرض خلاف تایید می گردد و با احتمال 95 % اطمینان میزان گرایش دانشجویان دختر در ترم های مختلف به ورزش متفاوت است و دانشجویان ترم های 4 و 7 تمایل بیشتری به ورزش دارند.

محدودیت ها
علی رغم تلاش بسیاری که پژوهشگر در انجام دقیق و علمی پژوهش داشته با این حال محدودیت هایی در انجام پژوهش وجود داشته اند، که معلول امکانات محدود پژوهشگر بوده و در زیر به آنها اشاره می گردد:
1-کمبود منابع فارسی و دسترسی مشکل به منابع خارجی پیرامون موضوع مورد تحقیق، که محقق با سعی و تلاش و جدیت و با صرف دقت بسیار سعی نموده که از منابع معتبر علمی استفاده نماید.
2-تعدادی از پاسخ دهندگان به بعضی از سوالات پاسخ نداده بودند که منجر به مراجعه مجدد پژوهشگر به آنها شد که این مسئله با صرف وقت و هزینه زیاد توام بود.

پیشنهادات
1-برای ارتقاء بهداشت روانی و کاهش فشارهای عاطفی در دانشجویان دختر، برنامه های ورزشی که در دانشگاه برگزار می شود با برنامه ریزی جدی تر و بهتری انجام شود که تمامی دانشجویان بتوانند در این برنامه ها شرکت کنند.
2- تعداد واحدهای تربیت بدنی را افزایش دهند.
3-پیشنهاد می گردد که تحقیقاتی دیگر بر روی این زمینه که تاثیر ورزش بر فشارروانی، اضطراب، افسردگی و … دانشجویان دختر و پسر نیز انجام شود.

منابع و مآخذ:
1-ابوالقاسمی، عباس-آریا پوران، سعید-کیامرثی، آذر/ مجموعه مقالات سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان/1385/3 و4 خرداد.
2-ایروانی، محمود/ فصلنامه علمی-پژوهشی اصول بهداشت روانی/ پاییز 1378/شماره سوم (سال اول)
3-ارگان انجمن اسلامی بهداشت روانی ایران/ فصلنامه علمی-پژوهشی اصول بهداشت روان/ زمستان 1385/ شماره سی و یکم و سی و دوم (سال هشتم).
4-حسینی، سیدحمزه-کاظمی، شقایق-شهبازنژاد، لیلا/ مجله پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران/ مرداد و شهریور سال 1385/ شماره 53، دوره پانزدهم.
5-دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)/ فصلنامه علمی-پژوهشی، دانش و پژوهش در روان شناسی/ پاییز و زمستان 1383/ شماره 21 و 22.
6- دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)/ فصلنامه علمی-پژوهشی، دانش و پژوهش در روان شناسی/ بهار 1386/شماره 31 (سال هشتم).
7-عبادی، اکبر/ بررسی تاثیر ورزش بر سلامت روانی دانشجویان پسر دانشگاه پیام نور شهر قزوین/ پایان نامه کارشناسی.
8-سارافینو، ادوارد. پ/ روان شناسی سلامت/ مترجمان: احمدی ابهری، سیدعلی و همکاران/ 1384 انتشارات رشد تهران.
9-شریدان، چارلز.ل-رادماچر، سالی ای/ روان شناسی تندرسی (دگرگونی اساسی در مدل زیست پزشکی/ مترجمان: قنبری، ابوتراب-شجاعی تهرانی، حسین/1374/ چاپ اول- انتشارات هدایت.
10-شهیدی، شهریار- حمدیه، مصطفی/ اصول و مبانی بهداشت روانی/ پاییز 1381/ چاپ اول-انتشارات سمت.
11-رمضانی، رحمت/ مقایسه میزان افسردگی دانش آموزان ورزشکار و غیرورزشکار مقاطع راهنمایی و متوسطه شهر ایلام/ 1380.
12-لشگری، محمد/ مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی-درمانی قزوین/ زمستان 1381/شماره 24.
13- نریمانی، محمد-آریا پوران، سعید/ مجموعه مقالات سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان/ 1385/ 3و 4 خرداد.
14-یونسیان، علی-کلامیان مقدم، حمید-محمدیون، مرتضی/ فصلنامه علمی-پژوهشی دانش و تندستی/ تابستان86/شماره 2-دوره دوم.
15- مهدی پور، عبدالمجید/ بررسی تاثیر فعالیتهای ورزشی گروهی و انفرادی(فوتبال، بسکتبال، شنا و تکواندو) بر روی میزان کاهش افسردگی دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهرستان دزفول/ شورای تحقیقات استان.

ضمائم
پرسشنامه سلامت عمومی
لطفاً این قسمت را به دقت مطالعه کنید:
می خواهیم درباره کسالت و ناراحتی های پزشکی و اینکه سلامت عمومی شما در طی یک ماه گذشته تا به امروز چگونه بوده است اطلاعاتی بدست آوریم. لطفاً در تمامی سوالات زیر پاسخی را که فکر می کنید با وضع شما بیشتر مطابقت دارد مشخص کنید. به خاطر داشته باشید که ما می خواهیم درباره ناراحتی های اخیر شما اطلاعاتی بدست آوریم، نه مشکلات و ناراحتی هایی که در گذشته داشته اید. سعی کنید به تمامی سوالات پاسخ دهید و جواب خود را در محل مربوط با علامت ضربدر مشخص فرمائید. از همکاری شما بسیار متشکریم.
1-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز کاملاً احساس کرده اید که خوب و سالم هستید؟
بیشتر از حدمعمول در حدمعمول بدتر از حدمعمول  خیلی بدتر از حدمعمول
2-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که به داروهای تقویتی نیاز دارید؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول  بمراتب بیشتر از حد معمول
3-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس ضعف و سستی کرده اید؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول  بمراتب بیشتر از حدمعمول
4-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که بیمار هستید؟
اصلاً در حد معمول  تقریباً بیشتر از حد معمول  خیلی زیاد
5-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز سردرد داشته اید؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول  بمراتب بیشتر از حدمعمول
6-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که سرتان را محکم با چیزی مثل دستمال بسته اند یا اینکه فشاری به سرتان وارد می شود؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول بمراتب بیشتر از حدمعمول
7-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که بعضی وقتها بدنتان داغ و یا سرد می شود؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول  بمراتب بیشتر از حدمعمول
8-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز اتفاق افتاده که بر اثر نگرانی دچار بی خوابی شده باشید؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول  بمراتب بیشتر از حدمعمول
9-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز شبها وسط خواب بیدار می شوید؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول  بمراتب بیشتر از حدمعمول
10-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که دائماً تحت فشار هستید؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول  بمراتب بیشتر از حدمعمول
11-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز عصبانی و بد خلق شده اید؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول  بمراتب بیشتر از حدمعمول
12-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز بدون هیچ دلیل قانع کننده ای هراسان و یا وحشت زده شده اید؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول  بمراتب بیشتر از حدمعمول
13-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز متوجه شده اید که انجام هر کاری از توانایی شما خارج است؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول  بمراتب بیشتر از حدمعمول
14-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که در تمامی مدت عصبی هستید و دلشوره دارید؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول  بمراتب بیشتر از حدمعمول
15-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز توانسته اید خودتان را مشغول و سرگرم نگه دارید؟
بیشتر ازحدمعمول مثل معمول  کمترازحدمعمول  خیلیکمتر از حدمعمول
16-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز اتفاق افتاده که وقت بیشتری را صرف انجام کارها نمائید؟
سریعتر ازحدمعمول مثل معمول  طولانیتر ازحدمعمول  بمراتب کمتر از حدمعمول
17-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز به طور کلی احساس کرده اید که کارها را به خوبی انجام می دهید؟
بهتر ازحدمعمول در حدمعمول  کمترازحدمعمول  بمراتب کمتر از حدمعمول
18-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز از نحوه انجام کارهایتان احساس رضایت می کنید؟
راضیتر هستم مثلمعمول  کمتراز حدمعمولراضیهستم بمراتبکمتر راضی هستم
19-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که نقش مفیدی در انجام کارها به عهده دارید؟
بیشتر ازحدمعمول در حدمعمول  کمترازحدمعمول  خیلیکمتر از حدمعمول
20-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز توانایی تصمیم گیری درباره مسائل را داشته اید؟
بیشتر ازحدمعمول در حدمعمول  کمترازحدمعمول  خیلیکمتر از حدمعمول
21-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز قادر بوده اید از فعالیت های روزمره زندگی لذت ببرید؟
بیشتر ازحدمعمول در حدمعمول  کمترازحدمعمول  خیلیکمتر از حدمعمول
22-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز فکر کرده اید که شخص بی ارزشی هستید؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول  بمراتب بیشتر از حدمعمول
23-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که زندگی کاملا ناامیدکننده است؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول  بمراتب بیشتر از حدمعمول
24-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که زندگی ارزش زنده بودن را ندارد؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول  بمراتب بیشتر از حدمعمول
25-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز به این مساله فکر کرده اید که ممکن است دست به خودکشی بزنید؟
قطعاً نه فکر نمی کنم به ذهنم خطور کرده است قطعاً بله
26-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که چون اعصابتان خراب است نمی توانید کاری انجام دهید؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول  بمراتب بیشتر از حدمعمول
27-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز به این نتیجه رسیده اید که ای کاش مرده بودید و کلاً از شر زندگی خلاص می شدید؟
اصلاً در حدمعمول  تقریباً بیشتر از حدمعمول  بمراتب بیشتر از حدمعمول
28-آیا از یک ماه گذشته تا به امروز این فکر به ذهنتان رسیده است که بخواهید به زندگیتان خاتمه دهید؟
قطعاً نه فکر نمی کنم به ذهنم خطور کرده است قطعاً بله

پرسشنامه محقق ساخته

1- سن: ………………………………. میزان تحصیلات: ……………………
رشته تحصیلی: ………………………. ترم: ……………………………………

2- در حال حاضر کدام یک از گزینه های زیر شامل حال شما می شود؟ (لطفاً یک گزینه را باعلامت  نشان دهید.)
الف) عضو یکی از تیم های ورزشی باشگاهی یا آموزشگاهی می باشم.
ب) تمرینات مستمر ورزشی روزانه (حداقل ده دقیقه) یا دو جلسه در هفته دارم. 
ج) از آمادگی جسمانی بالایی برخوردارم و با تمرینات منظم آمادگی جسمی خود را حفظ می نمایم 
د) از آمادگی جسمانی مناسب برخوردارم و با یکی از تیم های ورزشی دانشگاه فعالیت ورزشی انجام می دهم 
ه) در حال حاضر مسلط به یکی از رشته های ورزشی می باشم 
و) هیچکدام از موارد فوق

Mental health. -1
2- World Health Organization
3- Skinner
4-Rogers.
5- Ellis
6- Frankl
7- Spiritual
8- Freedom
9- Responsibility
10 -International Society Sport Psychology (ISSP)
11 -پایان نامه (کارشناسی ارشد)
12- Global Severity Index.
13- Positive symptom Test..
14- Positive symptom Distress Index.
15 -Trait anxiety.
16- General Health Question nair
17- Goidberg
—————

————————————————————

—————

————————————————————

65