ایران
1404
"اگر همواره همانند گذشته بیندیشید ، همیشه همان چیزهایی را بدست می آورید که تا بحال کسب کرده اید"
" آلیس پرسید: خواهش می کنم بگو از کدام راه باید بروم.
گربه گفت: بستگی به این دارد که کجا می خواهی بروی!
آلیس گفت: خیلی برام مهم نیست…
گربه گفت: اگر اینطوری است, پس خیلی فرقی نمی کند که از کدام راه بروی!…
انتخاب بهترین راه یعنی بهترین استراتژی.
پس برای ترسیم استراتژی مطلوب
بایدآینده مطلوب ترسیم می شد
این مهم با ترسیم افق چشم انداز
1404 حاصل شد
مقدمه
تمامی افراد، سازمان ها و کشورها در حال حرکت به سمت تصورات خود و دیگران از آینده هستند. این تصورات که برخاسته از نگرش ها، باورها، ارزش ها، توانایی ها، امکانات، ایمان و امید است خواسته یا ناخواسته، جهت حرکت آینده ما را مشخص می نمایند.
قطعاً کسانی که خود آگاهانه، چشم انداز روشنی را برای آینده خویش خلق می نمایند و می کوشند آینده بهتری را برای خود و دیگران رقم بزنند برنده بازی فردا هستند.
به اعتقاد اندیشمندان، وجود یک چشم انداز بزرگ و پرشکوه در پیش رو، علاوه بر آنکه باعث انسجام امور و حرکت هدفمند می شود، افراد را نیز برانگیخته و "کششی خلاق و سازنده" ایجاد می نماید.
چشم اندازهای موجود در زندگی افراد را می توان این گونه سطح بندی نمود:
• چشم انداز جهانی
• چشم انداز منطقه ای
• چشم انداز ملی
• چشم انداز استانی و شهری
• چشم انداز سازمانی و کاری
• چشم انداز شخصی
خاورمیانه، علیرغم آنکه همچون قلبی برای جهان است، اما به کندی مسیر رشد و توسعه خود از ابعاد گوناگون را می پیماید. بحران های مختلف امنیتی، سیاسی و اجتماعی و نبود همکاری های مناسب منطقه ای، باعث بروز شرایط ناپایدار در منطقه و عدم حرکت پویای این جوامع به سمت آینده ای باشکوه است.
کشور عزیزمان ایران نیز می کوشد در جهت اهداف عالیه جهانی خود، ضمن رسیدن به برتری در منطقه، حرکتی جدی را در جهت مشارکت و پیشبرد کمال و تعالی در سطح جهان آغاز نماید.
چشم انداز 20 ساله کشور
خوشبختانه کشور ما نیز همسو با تحولات جهانی, چشم اندازی را در افق 20 ساله برگزیده است تا در سال 1404 هجری شمسی (2025 میلادی) به کشوری توسعه یافته و دارای جایگاه اول اقتصادی, علمی و فناوری در سطح منطقه, توام با حفظ هویت اسلامی و انقلابی و الهام بخش در جهان اسلام همراه با تعامل سازنده و موثر در روابط بین المللی تبدیل گردد. بنابراین ضروری است کشور بر اساس رویکرد توسعه دانایی محور به جامعه ای دانش بنیان مبدل گردد.
این چشم انداز بر اساس مطالعات مجمع تشخیص مصلحت نظام و اصول و جهت گیری های رهبر کشور در سال 1382 تصویب و به قوای مختلف ابلاغ گردیده است
(در ادامه به تشریح مختصر این چشم انداز بر اساس سند موجود می پردازیم).
جامعه ایرانی باید در این افق, کشوری توسعه یافته در الگویی متناسب با مقتضیات فرهنگی, جغرافیایی و تاریخی خود, متکی بر اصول اخلاقی و ارزش های اسلامی, ملی و انقلابی با تاکید بر مردم سالاری دینی, عدالت اجتماعی, آزادی های مشروع, حفظ کرامت و حقوق انسان ها, و بهره مندی از امنیت اجتماعی و قضایی باشد.
در این چشم انداز, ویژگی های فرد ایرانی مطلوب نیز این گونه تعریف شده است:
فعال, مسوولیت پذیر, ایثارگر, مومن, رضایت مند, برخوردار از وجدان کاری, دارای انضباط, روحیه تعاون و سازگاری اجتماعی, متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شکوفایی ایران, و مفتخر به ایرانی بودن خود.
در بعد روابط بین المللی نیز کشور باید دارای تعاملی سازنده و موثر با جهان براساس سه اصل عزت, حکمت و مصلحت باشد.
لازم به ذکر است منطقه شامل 20 کشور ذیل می باشد:
1.ایران
2.ترکیه
3.پاکستان
4.مصر
5.عربستان
6.فلسطین اشغالی
7.عراق
8.امارات
9.سوریه
10.کویت
سرمایه گذاری 150 میلیارد دلاری برای رسیدن به اهداف اقتصادی چشم انداز
برای رسیدن به اهداف چشم انداز نیازمند سالانه 150 میلیارد دلار سرمایه گذاری هستیم که نهایتاً بتوانیم در بهترین شرایط 50 میلیارد دلار آن را در داخل جذب کنیم و بقیه ی آن ها بایداز منابع خارجی تامین شود."
وضعیت اقتصاد کنونی کشور
بیست و یکمین قدرت اقتصادی دنیا
در سال 2006 میلادی ارزش تولید ناخالص داخلی ایران بر اساس شاخص برابری قدرت خرید به 601 میلیارد و 675 میلیون دلار افزایش یافت. بر این اساس، ایران در سال 2006 میلادی از کشور تایلند پیشی گرفت و بین 180 کشوردنیا در جایگاه بیست و یکم جهان ایستاده است.
الف. شاخص درآمد سرانه:
از تقسیم درآمد ملی یک کشور (تولید ناخالص داخلی) به جمعیت آن, درآمد سرانه بدست می آید. این شاخص ساده و قابل ارزیابی در کشورهای مختلف, معمولاً با سطح درآمد سرانه کشورهای پیشرفته مقایسه می شود. زمانی درآمد سرانه 5000 دلار در سال نشانگر توسعه یافتگی بوده است و زمانی دیگر حداقل درآمد سرانه 10000 دلار.
ب. شاخص توسعه انسانی (HDI):
این شاخص در سال 1991 توسط سازمان ملل متحد معرفی گردید که براساس این شاخص ها محاسبه می گردد: درآمد سرانه واقعی (براساس روش شاخص قدرت خرید متوازن), امید به زندگی (دربدو تولد), و دسترسی به آموزش (که تابعی از نرخ باسوادی بزرگسالان و میانگین سال های به مدرسه رفتن افراد است).
جدول 1: تولید ناخالص داخلی (برحسب قدرت خرید متوازن): 2004
کشور ایران از جهت میزان تولید ناخالص داخلی (برحسب قدرت خرید متوازن) در منطقه اول است. این شاخص، بیشتر حجم اقتصاد را نشان می دهد تا قدرت اقتصادی یا رفاه عمومی.
جدول 2: سرانه درآمد (برحسب قدرت خرید متوازن): 2004
میزان درآمد سرانه ایرانیان (براساس قدرت خرید متوازن)، 7700 دلار در سال است که با کشورهای توسعه یافته فاصله زیادی دارد (بیش از 20 هزار دلار در کشورهای توسعه یافته). ایران در منطقه از جایگاه هشتم برخوردار است. این شاخص تا حد خوبی تعیین کننده وضعیت اقتصادی و رفاه عمومی مردم است (اگرچه نحوه توزیع درآمدها را نشان نمی دهد و باید از ضریب جینی کمک گرفت).
جدول 3: نرخ رشد واقعی اقتصاد (تولید ناخالص داخلی): 2004
جدول 4: جمعیت زیر خط فقر (2004)
این شاخص مبین مقدار جمعیت زیر خط فقر کشور است. تعریف فقر بسیار مختلف است. اما دو شاخص ملی و بین المللی وجود دارد که شاخص بین المللی، خط فقر را درآمد روزانه زیر 1 دلار تعریف می نماید. در این زمینه، آمارهای مختلفی وجود دارد که ما آمار سازمان اطلاعات و جاسوسی آمریکا (CIA) را استفاده نموده ایم.
جدول 5: نرخ بیکاری (2004)
نرخ بیکاری، یکی از مهم ترین شاخص های نشان دهنده وضعیت اقتصادی یک کشور است. اگرچه میزان بیکاری در این آمار، 11.2 درصد اعلام شده است اما بسیاری از آمارهای داخلی و خارجی، موید مقداری بین 15 تا 16 درصد می باشد.
جدول 6: میزان صادرات (2004)
میزان صادرات یک کشور، نشان دهنده قدرت اقتصادی یک کشور و توانایی آن در فروش کالاها و خدمات است. صادرات یکی از مهمترین شاخص های نشانگر قدرت اقتصادی یک کشور است.
جدول 7: شاخص توسعه انسانی (2005)
در این جدول، رتبه کشورهای مختلف منطقه را در سطح جهان نشان داده ایم. نهاد ”برنامه توسعه سازمان ملل متحد“ (UNDP) هر سال وضعیت کشورهای مختلف را بررسی نموده و آنان را رتبه بندی می نیماد. رتبه کشور ما در سال 2002، 96 بوده است در حالیکه در سال 2003 به 106 تنزل یافت. اما در سال 2004، به 99 ارتقا یافت. از آنجاییکه نحوه محاسبه این شاخص در چند سال اخیر، تغییراتی داشته است، نمی توان با اطلاعات گذشته مقایسه مناسبی انجام داد.
جدول 8: شاخص زیرساخت
این شاخص براساس عواملی همچون کیفیت و کمیت جاده ها، بهداشت و درمان، آب، و راه آهن محاسبه می گردد.
چشم انداز 20 ساله اقتصاد کشور
چشم انداز 20 ساله اقتصاد کشور را می توان اینگونه تعریف نمود:
اقتصادی دانش بنیان و یادگیرنده که در منطقه ای شکوفا حائز برتری و رقابت پذیری است و کاملاً توسعه یافته محسوب می گردد و دارای ویژگی های ذیل است:
· همه مردم از رفاه بالایی برخوردارند (سرانه درآمد افراد بالای 30 هزار دلار است)
· امن، پایدار، شکوفا، آزاد و جذاب است.
· دارای آزادی اقتصادی زیادی است و باز محسوب می شود.
· یکپارچه با اقتصاد جهانی و منطقه ای است و از رقابت پذیری
· صادرات محور بوده و بیشتر محصولات و خدمات دانشی و فناورانه را صادر می نماید.
· دارای قوانین و مقررات شفاف و اجرایی است که حمایت کننده هستند نه بازدارنده.
· دارای بهره وری ملی بسیار بالایی است (در تمامی ابعاد).
· مبتنی بر کارآفرینی و نوآوری است.
· نرخ بیکاری و اشتغال کاذب در آن اندک است (زیر 5 درصد).
· دارای نظام ملی نوآوری منسجم و پویایی است که فناوری بنیان محسوب می شود.
· دارای نرخ تورم اندک و پایداری است و بهره در آن کم است.
· از زیرساخت هایی کامل و یکپارچه برخوردار است.
. مردم از سواد اقتصادی بالایی برخوردارند.
· تمامی مردم باسواد بوده و سرانه آموزش و یادگیری بسیار بالااست.
نگاه ویژه ی سندچشم انداز به مالیات
در سند چشم انداز 20 ساله کشور از مالیات به عنوان جایگزین نفت برای تامین منابع مالی هزینه های جاری کشور یاد شده است.
در راستای تحقق این چشم انداز، باید کشور استراتژی توسعه و استراتژی توسعه اقتصادی مناسبی را برگزیده و ضمن ایجاد تحول در کشور (در حکومت و در ملت)، به گونه ای حرکت نماید که بتواند ظرف مدت 20 سال به آن دست یابد.
پایان